Ludzie bezdomni - eBooks

w których ten sam rzeczownik powtarzał się kilkanaście razy, ale i myśli były twarde
tudzież znane jak o . Prelegent czuł na sobie i widział niby we mgle spojrzenia
zimne, ostre i już ubarwione drwiną. Ale to mu dobrze zrobiło. Czytał o nowych
usiłowaniach w sprawie dezynfekcji, stosowanych w szpitalach, które zwiedził, o nowych
środkach i zabiegach, na przykład o chinozolu, o przeróżnych stosowaniach
sublimatu, o wszystkim, słowem, co z książek i czasopism obcych wygrabił. Zaczęło
to poniekąd interesować słuchaczów. Ciekawość ich wzrosła, gdy opisywał nowe
środki dezynfekcjonowania mieszkań prywatnych, jak niepolimeryzowany formaldehyd
— i inne. — Ta kwestia wypełniła pierwszą część rozprawki.
Na początku drugiej Judym zadał sobie pytanie, co nauka, tak bardzo w ogóle
interesująca się sprawą zdrowotności, przedsiębierze dla higieny życia motłochu.
Ażeby zbadać tę kwestię ze stron rozmaitych, zaczął opowieść o zjawiskach, które
miał możność widzieć w Paryżu i gdzie indziej. Mówił tedy o trybie życia tak zwanej
armii rezerwowej przemysłu, o bandach koczujących, przepojonych absyntem, balujących
w sali du Vieux-Chêne, przy ulicy Mouffetard, albo w sali de la Guillotine
itd. Była to długa historia.
Słuchano jej z pewnym zajęciem. Prelegent opuściwszy ten przedmiot zwrócił się
do opisu instytucji noclegowej, Château-Rouge.
— Chodziłem tam często — mówił — a nawet, wyznać muszę, spędziłem w tej
norze jedną całą dobę. Nigdy nie wyjdzie mi z pamięci ten sen nocy zimowej. Wchodzi
się tam z małej uliczki Galande, leżącej w sąsiedztwie Notre-Dame, w najstarszej
dzielnicy paryskiej. W pobliżu kwitnie sławny szynk Père-Lunettes. Klientela
dawnego pałacu „pięknej Gabrieli” (d'Estrées)⁵⁰ jest dwojakiego gatunku. Pierwszą
stanowią „goście” zwiedzający, drugą — biedacy, którzy tu znajdują tani absynt
i kilkugodzinny przytułek. Tak zwana onommion⁵¹ kosztuje w Château-Rouge 15
centymów, za co gość ma prawo siedzenia przy stole tudzież oparcia dwu rąk i głowy
na jego krawędzi aż do godziny drugiej w nocy. W czasie mroźnych i dżdżystych
wieczorów goście, z których, rzecz prosta, ani jeden nie posiada własnego mieszkania,
leżą po prostu jedni na drugich. Wyrzuceni po pierwszej w nocy, rozłażą się
w cztery strony świata. Jedni idą spać pod mosty, na fortyfikacje, do Lasku Bulońskiego,
na Vincennes… Inni, którzy mają w kieszeni kilkanaście groszaków, szukają
jakiegoś mnd de ommei⁵². Największa ilość nocuje w Château, po czym jedni
idą do Hal Centralnych, ażeby za dwa ou⁵³ spożyć oue u iz⁵⁴, a w ciągu dnia
za kilkanaście, czasami za kilkadziesiąt centymów pomagać urzędowym tragarzom.
Inni, zbieracze ogryzków papierosowych, niedopałków cygar, czekają przy pomniku
E. Doleta⁵⁵, na placu Maubert, już o godzinie szóstej rano, i robotnikom dążącym do
fabryk sprzedają torebki z wytrząśniętym tytoniem po 10 centymów sztuka. Château-Rouge
może w sobie pomieścić kilkaset osób. W zimowe noce bywa ich tam
pięćset. W pierwszej izbie z bufetem zbierają się przeważnie kobiety i dzieci, ponieważ
kopci się tam w blaszanym piecu. W drugiej, dawnej sypialni pięknej kochanki
Henryka IV, leżą na gołej podłodze sami mężczyźni. Za prawo snu do drugiej w nocy
Bieda, Choroba, Miasto
⁵⁰Piękna Gabriela (Gabriela d’Estrées) — słynna kochanka króla ancuskiego, Henryka IV (1553-
-1610).
⁵¹onommion (anc.) — najniższa obowiązująca konsumpcja, uprawniająca do zajęcia miejsca
w restauracji czy kawiarni.
⁵²mnd de ommei (anc.) — dosł. handlarz snem (chodzi o właściciela taniego domu noclegowego).
⁵³ou (anc.) — drobna moneta ancuska (dwudziesta część anka).
⁵⁴oue u iz (anc.) — zupa z ryżu.
⁵⁵Etienne Dolet — drukarz i pisarz ancuski z okresu Odrodzenia, stracony za postępowe poglądy
na placu Maubert, gdzie od 1887 r. stoi jego pomnik.
34