Ludzie bezdomni - eBooks

— Ale kto ma nastawać, kto? Jaki organ, jakim sposobem?
— My, lekarze! My, sól ziemi, my, rozum, my, ręka kojąca wszelką boleść…
— Jakim sposobem, jakim cudem?
— Zmówmy się między sobą, naradźmy, wydajmy uchwałę i walczmy z głupotą
społeczeństwa, które nie widzi, co to jest ulica Krochmalna albo Kazimierz krakowski…
— Kpisz pan czy o drogę pytasz!
— Bynajmniej! Jeżeli przychodzą do mnie po radę, to niech jej słuchają! W przeciwnym
razie nie leczę, nie leczę wcale! Jeśli nie niszczę źródeł śmierci…
Mówiąc to wszystko Judym tracił stopniowo a szybko poczucie pewności siebie.
Formalne, kategoryczne a śmiałe zaprzeczenia wydarły mu z głowy najsilniejsze
argumenty. Chciał mówić jeszcze o mnóstwie kwestii, ale podobnie jak przedtem
— stracił odwagę. W tej samej chwili, gdy on nie wiedział, co właśnie dalej mówić,
nastało w sali zupełne milczenie. W przeciwległym kącie grono zebrane przy stoliku
zaczęło głośno rozmawiać o czym innym. Gospodarz uniósł się ze swego miejsca
i oczyma dał znać żonie, że czas prosić do kolacji. Większość zebranych wstawała…
Judym usiadł na swym miejscu spocony, z uczuciem, jakby miał głowę pełną
suchego piasku. Widział, że goście przechodzą grupami do sali jadalnej… Nie był
pewny, czy ma wyjść, czy zostać. Gdy się wahał, usłyszał obok siebie głos dra Czernisza:
— Kolega będzie łaskaw… Proszę…
Wtedy wstał ze swego miejsca i wraz z innymi przeszedł do pokoju stołowego.
Przy kolacji, która dla niego była prawdziwą męczarnią, miał w sąsiedztwie doktorową
Czerniszową, która zadawała mu jakieś uprzejme pytania, zmuszała do wypowiadania
bezmyślnych zdań o literaturze, malarstwie, nawet o jakimś bilu angielskim⁷⁵…
Chwilami czuł dziką wściekłość; miał formalny impuls, żeby powstać i zdzielić tę
piękną kobietę pięścią między oczy. Jak na urągowisko nie tylko trzymał, ale ze
wszystkich stron widział w umyśle racje swoje, głębokie fikcje obmyślone w samotności.
Nikt nań uwagi nie zwracał, więc mógł w przerwach między pytaniami
gospodyni ćwiczyć do woli swój ei deie⁷⁶. Kiedy niekiedy tylko zatrzymywało
się na nim w przelocie czyjeś spojrzenie i wówczas widział w nim drwinę, której
bezlitosne oblicze zakryte było kapturem towarzyskiej przyzwoitości.
Późno w nocy skończyła się kolacja. Część zgromadzenia wróciła do salonu. Inni
z cygarami wędrowali do gabinetu, niektórzy zaś po angielsku wymknęli się za
drzwi. Do szeregu ostatnich należał Judym. W bramie kamienicy, która była od dawna
zamknięta, kilku z uczestników zebrania „wypukiwało” stróża stękającego przed
opuszczeniem izdebki. Grono to milczało i gdy się drzwi otwarły, pożegnano Judyma
szybkim „dobranoc” i uchyleniem kapeluszów. Został i szedł w tę samą stronę tylko
jakiś otyły, niski, wiekowy eskulap, którego Judym zauważył na zebraniu. Była to
figura rozlana, o żydowskich rysach i ruchach.
— Kolega w którą stronę? — spytał Judym.
— Ja? W stronę Krochmalnej… A kolega?
— Na Długą.
— No to idziemy w jednym kierunku.
— Niekoniecznie.
Kobieta, Obyczaje
Żyd
⁷⁵bi niei (z ang. bi o i) — ustawa przyjęta przez parlament angielski i zatwierdzona przez
króla.
⁷⁶ei deie (anc.) — odpowiedź przychodząca poniewczasie, spóźniony dowcip.
40