Czynnik chłodniczy - Klima-Therm

Czynnik chłodniczyR410A1. WIADOMOŚCI PODSTAWOWE

1. WIADOMOŚCI PODSTAWOWE1-1 NOWY CZYNNIK CHŁODNICZY R410A1-1-1 WŁAŚCIWOŚCI CHEMICZNE CZYNNIKÓW CHŁODNICZYCHSubstytuty substancji CFC są badane w różnych warunkach, gdzie znajdują zastosowanie, a pierwszymi opracowanymisubstytutami były czynniki chłodnicze HCFC i HFC.Jakkolwiek, w związku z zakwalifikowaniem HCFC do grupy substancji kontrolowanych, rozwój skupia się obecnie naczynnikach HFC. Struktura molekularna czynników HCFC i HFC łączy atom wodoru z cząsteczką CFC, przez co cząsteczkite zachodzą w reakcję z grupami hydroksylowymi w atmosferze i dochodzi do ich rozkładu w troposferze przeddotarciem do stratosfery, tym samym potencjał niszczenia warstwy ozonowej jest obniżony.Substancje HCFC zawierają atomy wodoru i chloru w cząsteczce i tym samym większość cząsteczek ulega rozkładowiw troposferze, jakkolwiek niewielka ilość cząsteczek może przedostać się do stratosfery, mając nieznaczny wpływ nazubożenie warstwy ozonowej. W przeciwieństwie, czynniki HFC nie zawierają atomów chloru niszczących ozon, takwięc nawet po przedostaniu się substancji HFC do warstwy ozonowej, nie dochodzi do jej zubożenia.Jakkolwiek żywotność czynnika HFC w atmosferze jest dłuższa niż HCFC, w związku z czym czynnik ten ma wyższypotencjał globalnego ocieplenia.Nadal stosowany czynnik R22 należy do grupy substancji HCFC, a ponieważ jest to substancja zubożająca warstwęozonową, podjęto decyzję o jego wycofaniu i zastąpieniu czynnikami z grupy HFC: R407C i R410A.Procedura wykonania instalacji chłodniczej nie różni się w zasadzie od procedury dla R22, jakkolwiek ze względu nawłaściwości tych czynników oraz stosowany z nimi olej chłodniczy, niektóre etapy tej procedury wymagają zwróceniawiększej uwagi niż w przypadku klimatyzatorów wykorzystujących czynnik HCFC. Natomiast montaż i serwisowanie tychurządzeń wymaga zastosowania specjalnych narzędzi, przewodów chłodniczych wykonanych ze specjalnych materiałów itp.1) Wydajność jest niemal równa wydajności konwencjonalnego czynnika R22.2) Podobnie jak dla R22, nowe czynniki są minimalnie toksyczne, trwałe chemicznie i niepalne.3) Ciśnienie robocze jest około 1,6 raza większe niż dla R22.4) Mieszanina czynnika jest pseudo-azeotropowa, tym samym problemy z kontrolą składu są minimalne.Czynnik konwencjonalny(HCFC)Nowy czynnik (HFC)Nazwa czynnika R22 R407C R410ABudowa chemiczna / składnikiCHC1F 2HFC32/HFC125/HFC134aHFC32/HFC125Stosunek składników (%) 100 23/25/52 50/50SkładCzynnik niezłożonyMieszanina zbliżonaMieszanina zeotropowa 2 3do azeotropowejPunkt wrzenia (°C) 1-40.6 -43.6 -51.6Ciśnienie nasycenia 26°C (Mpa) 0.97141.126 1.608Potencjał niszczeniawarstwy ozonowej (ODP)Potencjał globalnegoocieplenia (GWP) 110.03417000170002000Klasa bezpieczeństwa 1A1 A1/A1Olej chłodniczy Olej mineralny (SUNISO) Olej syntetyczny (eterowy lub estrowy)WłaściwościZwiązek zawierający chlor;jakkolwiek wodór redukujestopień niszczenia warstwyozonowej.Nowy czynnik zastępczy z wodorem,ale nie zawierający chloru; nie powodujezubożenia warstwy ozonowej.1 : ASHRAE Refrigerant Data Summary (2000.11) oraz wartości obliczone na podstawie zawartych tam danych.2 : Mieszanina zeotropowa: mieszanina kilku czynników z różnymi punktami wrzenia.3 : Mieszanina zbliżona do azeotropowej: mieszanina kilku czynników, których punkty wrzenia mają zbliżone wartości.- 01-01 -

1-1-2 Tabele temperatur nasycenia oraz ciśnienia nasycenia (R410A)- 01-02 -0.00.10.20.30.40.50.60.70.80.91.01.11.21.31.41.51.61.71.81.92.02.12.22.32.42.52.62.72.82.93.03.13.23.33.43.53.63.73.83.94.04.1-51.85-37.25-27.61-20.21-14.12- 8.89- 4.30- 0.173.587.0210.2213.2116.0118.6621.1723.5525.8328.0130.1032.1134.0435.9137.7239.4641.1642.8044.4045.9547.4748.9450.3851.7853.1654.5055.8157.0958.3559.5860.7961.9863.1463.99-51.83-37.21-27.55-20.14-14.04- 8.80- 4.20- 0.063.697.1510.3513.3416.1518.8021.3123.7025.9828.1630.2532.2634.2036.0637.8739.6241.3142.9544.5546.1047.6249.0950.5351.9353.3054.6355.9457.2258.4859.7060.9162.0963.2564.381819202122232425262728293031323334353637383940414243444546474849505152535455565758596061626364651.2751.3141.3531.3941.4351.4771.5201.5631.6081.6541.7001.7471.7961.8451.8951.9461.9982.0512.1052.1602.2162.2732.3322.3912.4512.5132.5752.6392.7032.7692.8362.9042.9743.0443.1163.1893.2633.3383.4153.4933.5723.6533.7353.8183.9023.9884.0754.1641.2701.3081.3481.3881.4291.4711.5131.5571.6011.6471.6931.7401.7881.8371.8871.9381.9902.0432.0972.1522.2082.2652.3232.3822.4422.5032.5652.6292.6932.7592.8262.8942.9633.0343.1063.1783.2533.3283.4053.4833.5623.6433.7253.8083.8933.9794.0664.155Ciśnienie nasycenia (Mpa)Temp.(°C)Ciecz nasyconaGaz nasycony-30-29-28-27-26-25-24-23-22-21-20-19-18-17-16-15-14-13-12-11-10- 9- 8- 7- 6- 5- 4- 3- 2- 1012345678910111213141516170.17220.18360.19530.20740.21990.23280.24600.25970.27370.28820.30310.31850.33430.35050.36720.38440.40210.42020.43890.45800.47760.49780.51850.53980.56160.58390.60690.63040.65450.67910.70440.73030.75690.78400.81190.84030.86950.90000.9300.9610.9931.0261.0591.0931.1281.1641.2001.2370.17170.18300.19470.20670.21920.23200.24520.25880.27280.28720.30210.31740.33310.34930.36590.38300.40060.41870.43730.45630.47590.49600.51660.53770.55940.58170.60450.62790.65190.67650.70170.72740.75390.78090.80860.83690.86590.89560.9260.9570.9891.0221.0551.0891.1231.1591.1951.232(Ciśnienie: wskazania manometru)Ciśnienie nasycenia (Mpa)Temp.(°C)Ciecz nasyconaGaz nasyconyCiśnienienasycenia(Mpa)Temperatura nasycenia (°C)Ciecz nasyconaGaz nasycony

1-1-3 Temperatura i ciśnienie czynnika (Wykres)4.54.03.5Ciśnienie cieczy nasyconej (MPa) (manometr)3.02.52.01.51.00.50.0-30 -20 -10 0 10 20 30 40 50 60Temperatura cieczy nasyconej (°C)- 01-03 -

1-2 ZBIORNIKI CZYNNIKA1-2-1 NormyCzynnik R410A, jako gaz skroplony, jest objęty przepisami dotyczącymi bezpieczeństwa użytkowania gazów wysokociśnieniowych.Należy zapoznać się z tymi przepisami przed przystąpieniem do korzystania z czynnika. Przepisy te określają normy,które należy przestrzegać aby uniknąć wypadków.1-2-2 Rodzaje zbiornikówZbiorniki gazu wysokociśnieniowego wykorzystywane do przechowywania czynników chłodniczych, obejmują zbiorniki spawane,bezszwowe, bez możliwości ponownego napełnienia oraz serwisowe. Zbiorniki spawane używane są do czynników w postaci ciekłegogazu. Większość wodorofluorowęglowodorów dostarczana jest w zbiornikach spawanych. Zbiorniki bezszwowe stosowane sądo czynników i gazów wysokociśnieniowych, obejmujących wodorofluorowęglowodory takie jak FC14, CFC13, HFC23 i R503.Zbiorniki bez możliwości ponownego napełniania są zbiornikami jednorazowymi, które były stosowane w niektórych krajachw grupie zbiorników nisko pojemnościowych (do 25 kg). Zbiorniki serwisowe to małe zbiorniki o pojemności do 1 litra, którychponowne napełnianie jest niedozwolone. Wcześniej zbiorniki te były dopuszczalne do stosowania z CFC12 i HFC134a, jakkolwiekpo nowelizacji norm z 1 kwietnia 1998 roku, obecnie można je napełniać również czynnikiem R404A, R407C i R507A.Typ napełnianego gazu został również określony dla każdego ze zbiorników. (Tabela 2-1)Tabela 2-1: Typy gazów i napełnianych nimi zbiornikówTyp zbiornikaFC 1FC 2FC 3Ciśnienie próbne3.0MPa4.0MPa5.0MPaNapełniane czynnikiCFC-12, HFC-134a, R500, R401A, R401B, CFC-115, R412A,HFC-218, R407D, HCFC-22, R502R900JA, R509A, R407C, R402B, R404A, R407A, R901JA, R507A,R402A, R407B, HFC-125, R407E, Gases corresponding to FC-1R410B, R410JA, R410A, JHFC-32Gases corresponding to FC-1 and FC-21-2-3 Specyfikacje zbiornikówPrzepisy dotyczące bezpieczeństwa użytkowania gazów wysokociśnieniowych wymagają zastosowania odpowiedniego oznakowaniai kolorystyki zbiorników, w których przechowywane są gazy wysokociśnieniowe. Dodatkowo, wraz z opracowywaniemnowych substytutów czynników, wciąż wzrasta ilość różnorodnych mieszanin czynników. Aby uprościć ich identyfikację orazzapobiec przypadkowemu napełnieniu niewłaściwego czynnika, instytut ARI w Stanach Zjednoczonych ustalił normę „Guideline N”określającą przyporządkowanie kolorów do zbiorników czynnika. Wszyscy producenci czynników chłodniczych w StanachZjednoczonych stosują te kolory.Również w Japonii stosowana jest norma ARI, zbiorniki posiadają odpowiednie etykiety lub kolorystykę. Zrzeszenie producentówczynników chłodniczych stosuje kolorystykę zgodną z normą ARI dla trzech czynników: R404A, R407C i R410A (Rysunek 2-1).Jeżeli nie jest stosowany do czynników jednoskładnikowych (R12, R22, R134a), napełnianych w fazie gazowej, zawory składającesię z rurki syfonu dołączonej do pojedynczego zaworu służą do napełniania mieszanin czynników (R404A, R407C,R401A), które napełniane są w fazie ciekłej. Zawór z rurką syfonu umożliwia napełnienie zbiornika czynnikiem bez koniecznościodwracania go do góry dnem (Rysunek 2-2).Rurka syfonuCieczKolor zbiornika dla R410A – różowyRysunek 2-2Rysunek 2-1- 01-04 -

1-2-4 Oznakowanie i etykiety na zbiornikachPoniższe dane są wyraźnie i trwale umieszczane na zbiornikach, w określonym porządku, w widocznym miejscu na zbiorniku,gdzie jego ścianka jest gruba (na czole zbiornika). Certyfikacji zbiorników zaniechano z wejściem w życie nowelizacji przepisówdotyczących bezpieczeństwa użytkowania gazów wysokociśnieniowych, w grudniu 1991 roku.- Symbol potwierdzający, że zbiornik przeszedł inspekcję oraz sygnatura kontrolera- Nazwa i symbol producenta zbiornika- Typ napełnianego gazu (patrz Tabela 2-1)- Symbol i numer zbiornika- Pojemność (symbol V, w litrach)- Masa (symbol W, w kilogramach) bez zaworów i innych akcesoriów (tylko elementy odłączalne)- Rok i miesiąc przeprowadzenia inspekcji- Ciśnienie próbne (symbol TP, w Mpa)- Maksymalne ciśnienie napełniania zbiornika sprężonym gazem (symbol FP, w paskalach)- Zarejestrowany symbol i numer właściciela zbiornikaSygnatura kontroleraSymbol potwierdzający przejście inspekcjiSymbol producenta zbiornikaTyp napełnianego gazuSymbol i numer zbiornikaV6.51 2 3W6.1FC34510 97TP5.0MZarejestrowany numer właściciela zbiornikaCiśnienie testowe (Mpa)Pojemność (litry)Masa zbiornika (kg)Rok i miesiąc wykonania próby ciśnieniowejRysunek 2-31-2-5 Transport zbiornikówPrzepisy dotyczące bezpieczeństwa użytkowania gazów wysokociśnieniowych określają transportowanie gazu wysokociśnieniowego„przenoszeniem”. Podczas przenoszenia zbiorników z gazem wysokociśnieniowym, dla zapewnienia bezpieczeństwanależy przestrzegać poniższych wytycznych zastrzeżonych rozporządzeniem rządowym.1) Pojazd używany do transportu napełnionego zbiornika musi być oznakowany symbolem ostrzegawczym w widocznymmiejscu.2) W przypadku przewożenia zbiorników ciężarówkami lub innymi pojazdami, należy podjąć działania mające na celu zniwelowaniewstrząsów oraz uniknięcie uszkodzenia zaworu w efekcie przechylenia lub przewrócenia się zbiornika.3) Napełnione zbiorniki należy przechowywać w stałej temperaturze nie przekraczającej 40°C.4) Napełnione zbiorniki nie mogą być transportowane razem z niebezpiecznymi materiałami, zgodnie z zastrzeżeniami wRozdziale 7, Artykuł 2 Ustawy o Usługach Ochrony Przeciwpożarowej.5) Podstawową zasadą jest, aby napełnione zbiorniki były ładowane przodem podstawy oraz powinny zostać bezpiecznieumocowane w pojeździe za pomocą sznura, liny stalowej, uchwytów bagażowych lub siatki, w celu zabezpieczenia przedwstrząsami oraz uniknięcia uszkodzenia zaworu w efekcie rozproszenia się ładunku, przewrócenia lub przechyleniazbiornika lub kolizji pojazdu.6) Poza momentem rozładunku napełnionych zbiorników, pojazdu nie należy parkować w pobliżu budynków pierwszegostopnia ochrony, jak szkoły i szpitale oraz budynków drugiego stopnia ochrony na obszarach gęsto zamieszkałych (budynkimieszkalne). Dodatkowo należy wybrać miejsce postojowe o małym natężeniu ruchu. Po zaparkowaniu, kierowcanie powinien opuszczać pojazdu, z wyjątkiem koniecznych przypadków.- 01-05 -

1-2-6 Przechowywanie zbiornikówPrzechowywanie 300 m³ lub większej ilości wodorofluorowęglowodoru (1 m³ skroplonego gazu uznaje się za 10 kg i tym samymjest to równe 3 tonom), wymaga wyznaczenia składowiska przeznaczonego specjalnie dla gazów wysokociśnieniowych(składowisko typu 2), którego powstanie należy zgłosić odpowiedniej placówce administracyjnej. Przechowywanie 3000 m³ lubwiększej ilości wodorofluorowęglowodoru (30 ton lub więcej skroplonego gazu), wymaga wyznaczenia składowiska typu 1, naktórego powstanie uzyskano wcześniejszą zgodę.- Przechowywanie 1.5 kg do 3 tonZgłaszanie nie jest konieczne, jakkolwiek należy spełnić pewne wymagania techniczne:1) Miejsce przechowywania zbiorników musi być wyraźnie oznaczone etykietą ostrzegawczą umieszczoną w miejscu widocznymz zewnątrz.2) Pełne zbiorniki należy przechowywać osobno od zbiorników częściowo napełnionych, tak aby łatwo było je rozróżnić.3) W miejscu składowania zbiorników nie powinny znajdować się inne przedmioty, poza przyrządami pomiarowymi i innyminiezbędnymi narzędziami.4) Napełnione zbiorniki należy przechowywać w temperaturze nie przekraczającej 40°C.5) Należy podjąć działania mające na celu zniwelowanie wstrząsów oraz unikać uszkodzenia zaworu w efekcie przechylenialub przewrócenia się napełnionego zbiornika. Napełnione zbiorniki należy przenosić ostrożnie, unikając gwałtownych ruchów.W przypadku 1.5 kg lub mniejszych ilości nie obowiązują żadne przepisy dotyczące magazynowania.- 01-06 -

1-3 OLEJ CHŁODNICZY1-3-1 Rodzaje olei chłodniczychTyp oleju chłodniczego (oleju smarowego) używanego do sprężarek różni się w zależności od zastosowania, typu, wydajnościi czynnika chłodniczego. Ze względu na bazę oleju chłodniczego można zakwalifikować je do grupy olei mineralnych i syntetycznych.Olej mineralny ogólnie stosowany z czynnikami CFC lub HCFC, jest olejem na bazie naftenu lub parafiny lub mieszankiparafiny i alkilobenzenu. Czynniki HFC nie rozpuszczają się w oleju mineralnym i dlatego dla uzyskania większego stopniawzajemnej rozpuszczalności stosowany jest olej syntetyczny.Olej chłodniczyOlej mineralnyOlej syntetyczny1-3-2 Wzajemna rozpuszczalność oleju i czynnikaNa bazie naftenuNa bazie parafinyAlkilobenzen (AB)Polieter winylu (PVE)Polieter fenylu (PPE)Glikol polialkilenowy (PAG)Olej poliestrowy (POE)Poliwęglan (PC)Niektóre czynniki chłodnicze z grupy wodorofluorowęglowodorów cechuje wzajemna rozpuszczalność z olejem chłodniczym,jakkolwiek zależy to od typu oleju oraz typu czynnika.Jeżeli zachodzi wzajemna rozpuszczalność, olej chłodniczy łączy się z czynnikiem i razem z nim przepływa w obiegu chłodniczym.Zbiornik oleju na sprężarce zawiera pewną ilość rozpuszczonego czynnika a ciekły czynnik w skraplaczu zawieraniewielkie ilości rozpuszczonego oleju. Po wyparowaniu ciekłego czynnika w parowniku, rozpuszczony olej niemal całkowicieoddziela się od czynnika. Konstrukcja systemu umożliwia powrót oddzielonego oleju do sprężarki za pośrednictwem przewodussącego. Dodatkowo, po wyłączeniu klimatyzatora, olej chłodniczy gromadzi się nie tylko w sprężarce, ale również w innychdogodnych punktach obiegu chłodniczego. Jedyną wadą używania olejów cechujących się wzajemną rozpuszczalnością z czynnikiem,jest zjawisko pienienia. Po wyłączeniu klimatyzatora na dłuższy okres czasu, kiedy temperatura w sprężarce jest niższaniż w innych elementach układu, czynnik skrapla się i jego większość rozpuszcza się w oleju. Jeżeli klimatyzator zostanie załączonyw tym stanie, nastąpi spadek ciśnienia, który spowoduje nagłe odparowanie skroplonego czynnika oraz wytworzeniepiany. Zjawisko to nazywane jest pienieniem. W momencie powstania pienienia, duża ilość oleju jest wydalana ze strony tłocznej,potencjalnie powodując zakłócenie smarowania sprężarki. Aby zapobiec pienieniu, w niektórych systemach stosuje się grzałkękarteru do podgrzania oleju.1-3-3 Skutki zanieczyszczeń w układzie chłodniczym1) Olej technologiczny (maszynowy, montażowy)Jeżeli system chłodniczy wykorzystujący czynnik HFC, zostanie zanieczyszczony olejem technologicznym, takim jakolej maszynowy lub montażowy, to olej ten oddzieli się, tworząc osad i powodując zatkanie kapilary.2) WodaJeżeli system chłodniczy wykorzystujący czynnik HFC, zostanie zanieczyszczony dużą ilością wody, nastąpi hydrolizaczynnika chłodniczego i związków organicznych znajdujących się w silniku sprężarki, powodując zatkanie kapilary,uszkodzenie izolacji uzwojenia sprężarki i inne problemy.3) Zanieczyszczenia stałeJeżeli system chłodniczy wykorzystujący czynnik HFC, zostanie zanieczyszczony dużą ilością zanieczyszczeń stałych,to nastąpi oddzielenie oleju chłodniczego i jego utlenienie, powodując zatkanie kapilary i uszkodzenie izolacji uzwojeniasprężarki oraz innych elementów.4) PowietrzeJeżeli do systemu chłodniczego wykorzystującego czynnik HFC przedostanie się duża ilość powietrza, nastąpi oddzielenieoleju i jego utlenienie, powodując zatkanie kapilary i uszkodzenie izolacji uzwojenia sprężarki oraz innychelementów.5) Mieszanie różnych czynnikówJeżeli do systemu chłodniczego wykorzystującego czynnik HFC przedostanie się duża ilość innego typu czynnika,wystąpi nieprawidłowe ciśnienie robocze i temperatura, powodujące uszkodzenie systemu.6) Mieszanie różnych olei chłodniczychJeżeli do systemu chłodniczego wykorzystującego czynnik HFC dostanie się duża ilość innego typu oleju chłodniczego,nastąpi zakłócenie smarowania sprężarki oraz zatkanie kapilary, powodując uszkodzenie systemu. Zastosowanie tegosamego oleju o różnym stopniu czystości lub innej klasie, lub z zastosowaniem innego dodatku, może spowodowaćzakłócenie smarowania sprężarki oraz zatkanie kapilary a także uszkodzenie systemu. Z tego powodu, zawsze należyużywać oleju chłodniczego określonego przez producenta.7) TopnikJeżeli pozostałości topnika w postaci chloru, osadzą się w rurkach, ulegną one uszkodzeniu, dlatego konieczne jestzastosowanie topnika z niskim poziomem zawartości chloru. Ponadto, topnik powinien zostać usunięty po spawaniu.Jeżeli do topnika dodawana jest woda, użyj wody destylowanej lub innej wody nie zawierającej chloru.- 01-07 -

Czynnik chłodniczyR410A2. MATERIAŁY

2. MATERIAŁY2-1 PRZEWODY CHŁODNICZE2-1-1 Jakość przewodów miedzianychPrzewody chłodnicze wykonane z miedzi beztlenowej fosforowej C1220 zgodnie z normą…1) Bez znacznych rys, wgnieceń, uszkodzeń lub innych wad.2) Dokładnie okrągłe dla celów praktycznych.3) Zewnętrzna i wewnętrzna powierzchnia rur czysta, bez szkodliwego osadu z chloru, siarki, tlenków, wolna od zanieczyszczeńw postaci pozostałości, drobin po cięciu rurek, oleju i innych materiałów.Przewody chłodnicze zalecane w innych krajach- USA- Australia i Nowa Zelandia- Europa- Chiny- NiemcyASTM B280 C12200AS/NZS 1571BS28712/C106GB/T1889-1998DIN17872-1-2 Rodzaje, klasy i kodyNumerstopuC1220TypKształtRurkaKlasaKlasastandardKlasaspecjalnaKodC1220TC1220TSNazwaMiedźbeztlenowafosforowaUwagiSpecyfikacje i przykłady zastosowaniaDobra rozszerzalność, giętkość, podatność na zwężanie, spawanie,odporność na korozję oraz dobre przewodzenie ciepła. Nawet po podgrzaniustopu C1220 do wysokiej temperatury w atmosferze redukującej,nie ma ryzyka wystąpienia kruchości wodorowej. Zastosowaniew wymiennikach ciepła, wyposażeniu przemysłu chemicznego, instalacjachwodociągowych, instalacjach wody gorącej oraz instalacjigazowej, itp.Wg normy JIS H 3300 klasy tolerancji średnic dzielą się na standardową i dokładniejszą klasę specjalną.Średnie wartości tolerancji średnicyŚrednica zewnętrzna lub wewnętrzna (mm)KlasaKod4 lub więcej,do 15ponad 15,do 25ponad 25,do 50ponad 50,do 75ponad 75,do 100ponad 100,do 125ponad 125,do 150KlasastandardKlasaspecjalnaC1220TC1220TS± 0.08 ± 0.09 ± 0.12 ± 0.15 ± 0.20 ± 0.27 ± 0.35± 0.05 ± 0.06 ± 0.08 ± 0.10 ± 0.13 ± 0.15 ± 0.18Średnia wartość średnicy oznacza średnią wartość maksymalnej i minimalnej średnicy zewnętrznej lub maksymalnej i minimalnejśrednicy wewnętrznej, mierzonej w przekroju poprzecznym.2-1-3 Skład chemicznyNumer stopuSkład chemiczny (%)CuPC122099.90 lub więcej0.015 0.040- 02-01 -

2-1-4 Właściwości mechaniczneKlasaKlasyfikacjajakościowaKodWytrzymałośćna rozciąganie(N/mm 2 )Wydłużanie(%)TwardośćHR30T HR15T HRFRozmiarziarna(mm)0C1220T-0C1220TS-0205 lub więcej40lub więcej-60 lubmniej50 lubmniej0.0250.060C12200L1/2HC1220T-0LC1220TS-0LC1220T-1/2HC1220TS-1/2H205 lub więcej24532540lub więcej--306065 lubmniej-55 lubmniej-0.040lub mniejHC1220T-HC1220TS-H315 lub więcej-55 lubwięcej--Klasyfikacja jakościowa rurek miedzianychKlasyfikacjajakościowaFPodsumowanieW stanie dostarczonym. Bez ograniczeń właściwości mechanicznych. (Fabrykat)0 Całkowicie zrekrystalizowane lub wyżarzone. Obniżona wartość wytrzymałości na rozciąganie (Zero-0)0L1/8H1/4HWyżarzone lub częściowo obrobione. Wytrzymałość na rozciąganie równa klasyfikacji 0.(Skrót od „Zero(0)-Light”)Wytrzymałość na rozciąganie wzmocniona do klasyfikacji jakościowej pomiędzy 0 i 1/4H.(„H” jest skrótem od „Hard” – twardy)Wytrzymałość na rozciąganie wzmocniona do klasyfikacji jakościowej pomiędzy 1/8H i 1/2H.1/2H Wytrzymałość na rozciąganie wzmocniona do klasyfikacji jakościowej pomiędzy 1/4H i 3/4H.3/4HHWytrzymałość na rozciąganie wzmocniona do klasyfikacji jakościowej pomiędzy 1/2H i H.Wytrzymałość na rozciąganie wzmocniona do klasyfikacji jakościowej pomiędzy 3/4H i EH.EHSHSRWytrzymałość na rozciąganie wzmocniona do klasyfikacji jakościowej pomiędzy H i SH.(„EH” jest skrótem od „Extra Hard” – nadzwyczaj twardy)Wytrzymałość na rozciąganie wzmocniona maksymalnie.(„SH” jest skrótem od „Spring Hard” – twardość sprężyny)Obróbka cieplna usuwająca naprężenie.(„SR” jest skrótem od „Stress Release” – usuwanie naprężenia)Istnieją dwa typy obróbki: obróbka cieplna i obróbka plastyczna na zimno.- 02-02 -

Dane z normy JIS B 8607-2001. Zakres zastosowania: poniższa tabela określa typy, wymiary i tolerancje rurek miedzianych, stosowanych jako zwykłeprzewody chłodnicze. Jakkolwiek, przewody chłodnicze wchodzące w skład wyposażenia montowanego fabrycznie,nie muszą pokrywać się z poniższymi wartościami.2. Wymiary i tolerancje przewodów miedzianych: wartości te muszą być zgodne z danymi w Tabeli 2-1 lub Tabeli 2-2.Tabela 2-1: Wymiary i średnice rurek miedzianych stosowanych jako zwykłe przewody chłodniczeTypStandardowaśrednica zewnętrzna(tolerancja) D0 (mm)Grubość ścianki(tolerancja) t (mm)Tolerancjakolistości(mm)TypMaks. ciśnienierobocze P (MPa)Wartości odniesieniaDopuszczalne naprężenierozciągające (N/mm²)3.17 (± 0.03)0.70 (± 0.06)17.7014.76 (± 0.03)0.70 (± 0.06)11.0006.00 (± 0.03)0.70 (± 0.06)8.4926.35 (± 0.03)0.80 (± 0.06)Typ 39.2468.00 (± 0.03)0.80 (± 0.06)7.1739.52 (± 0.03)0.80 (± 0.06)5.94510.00 (± 0.03)0.80 (± 0.06)5.6410i0L12.70 (± 0.03)15.88 (± 0.03)19.05 (± 0.03)22.22 (± 0.03)25.40 (± 0.04)0.80 (± 0.06)1.00 (± 0.09)1.00 (± 0.09)1.15 (± 0.09)1.30 (± 0.09)-Typ 24.3784.3763.6163.5633.52233(Dopuszczalnenaprężenierozciągająceprzy 125°C)28.58 (± 0.04)1.45 (± 0.10)3.49031.75 (± 0.04)1.60 (± 0.10)3.46534.92 (± 0.04)1.75 (± 0.10)Typ 13.44538.10 (± 0.05)1.90 (± 0.10)3.42841.28 (± 0.05)2.10 (± 0.13)3.50044.45 (± 0.05)2.25 (± 0.13)3.48150.80 (± 0.05)2.55 (± 0.18)3.45553.98 (± 0.05)2.75 (± 0.18)3.505Uwagi1. Standardowa tolerancja średnicy zewnętrznej oznacza dopuszczalny limit różnicy między standardowąśrednicą zewnętrzną i średnią maksymalnej i minimalnej średnicy zewnętrznej mierzonej w przekrojupoprzecznym.2. Tolerancja kolistości nie ma zastosowania dla rurek o klasyfikacji jakości 0 i 0L oraz rurek stosowanych jakouzwojenie wężownicy.3. Rurki miedziane nie wymienione w powyższej tabeli są określone w specjalnym zbiorze norm JIS…4. Rurki miedziane o średnicy zewnętrznej 10.00 mm lub mniejszej można również stosować jako przewodytypu 1 lub 2. Rurki miedziane o średnicy 12.70 i 15.88 mm również można zastosować jako przewody typu 1.- 02-04 -

Tabela 2-2: Wymiary i średnice rurek miedzianych stosowanych jako zwykłe przewody chłodniczeTyp1/2HlubHStandardowaśrednica zewnętrzna(tolerancja) D0 (mm)3.17 (± 0.03)4.76 (± 0.03)6.00 (± 0.03)6.35 (± 0.03)8.00 (± 0.03)9.52 (± 0.03)10.00 (± 0.03)12.70 (± 0.03)15.88 (± 0.03)19.05 (± 0.03)22.22 (± 0.03)25.40 (± 0.04)28.58 (± 0.04)31.75 (± 0.04)34.92 (± 0.04)38.10 (± 0.05)41.28 (± 0.05)44.45 (± 0.05)50.80 (± 0.05)53.98 (± 0.05)63.50 (± 0.05)66.68 (± 0.05)76.20 (± 0.05)79.38 (± 0.05)Grubość ścianki(tolerancja)t (mm)0.70 (± 0.06)0.70 (± 0.06)0.70 (± 0.06)0.80 (± 0.06)0.80 (± 0.06)0.80 (± 0.06)0.80 (± 0.06)0.80 (± 0.06)1.00 (± 0.09)1.00 (± 0.09)1.00 (± 0.09)1.00 (± 0.09)1.00 (± 0.09)1.10 (± 0.09)1.10 (± 0.09)1.15 (± 0.09)1.20 (± 0.09)1.25 (± 0.09)1.40 (± 0.13)1.50 (± 0.15)1.75 (± 0.15)1.85 (± 0.15)2.10 (± 0.18)2.20 (± 0.18)Tolerancjakolistości(mm)0.03 or less0.04 or less0.05 or less0.05 or less0.07 or less0.08 or less0.08 or less0.11 or less0.13 or less0.16 or less0.23 or less0.26 or less0.29 or less0.32 or less0.35 or less0.39 or less0.42 or less0.45 or less0.51 or less0.54 or less0.67 or less0.77 or less0.80 or lessTypTyp 3Typ 2Typ 1Maks. ciśnienierobocze P (MPa)32.72020.52815.69817.09213.26010.99010.4278.0928.0906.6845.6954.9594.3914.3473.9423.7733.6303.5093.4343.4670.64 or less 3.438Wartości odniesienia3.4613.4383.457Dopuszczalne naprężenierozciągające (N/mm²)61(Dopuszczalnenaprężenierozciągająceprzy 125°C)Uwagi1. Standardowa tolerancja średnicy zewnętrznej oznacza dopuszczalny limit różnicy między standardowąśrednicą zewnętrzną i średnią maksymalnej i minimalnej średnicy zewnętrznej mierzonej w przekrojupoprzecznym.2. Tolerancja kolistości jest różnicą między średnicą i najmniejszą różnicą mierzonej w przekroju poprzecznym.3. Rurki miedziane nie wymienione w powyższej tabeli są określone w specjalnym zbiorze norm JIS H 3300.4. Rurki miedziane o standardowej średnicy 25.40 mm lub mniejszej można również stosować jako przewodytypu 1 lub 2. Rurki miedziane o średnicy 28.58 i 31.75 mm również można zastosować jako przewody typu 1.- 02-05 -

2-2 ŁĄCZENIE RUREKŁączniki kielichowe dla przewodów chłodniczych (JIS B 8607-2002)Elementy łączne dla przewodów miedzianych można stosować do łączenia rurek o średnicy nominalnej ¾ (średnica zewnętrznarurki miedzianej 19.05) lub mniejszej.Dla przewodów o średnicy większej niż podana powyżej, stosuje się złączki kołnierzowe lub spawane. Przed użyciem złączkiupewnij się, że wewnętrzne ścianki rurek, które będą tworzyć obieg chłodniczy, są wolne od zanieczyszczeń.Łączniki kielichowe dla instalacji chłodniczych klasyfikowane są jako typ 1 (3.45 Mpa) oraz typ 2 (4.30 Mpa) w zależnościod maksymalnego ciśnienia roboczego (ciśnienie projektowe). Łączniki typu 1 dotyczą ciśnienia R22 i są stosowane już odpewnego czasu. Łączniki typu 2 dotyczą ciśnienia R410A i tym samym są nowo wprowadzonym typem złączek. Typ 2 jestzatwierdzony do użytku wyłącznie w miejscach nie narażonych na działanie sił zewnętrznych, jak wibracje czy wyginanie.Tabela 2-3 wskazuje obecność lub brak norm odpowiednich dla każdego ciśnienia roboczego. Dobierz łącznik odpowiednidla danego ciśnienia roboczego (i czynnika jaki będzie wykorzystany).Tabela 2-3 Różnorodność łączników, typ i maksymalne ciśnienie robocze (ciśnienie projektowe)Różnorodność i typ łącznikówMaksymalne ciśnienie roboczeTyp 13.45MpaTyp 24.30MpaTyp 34.80MpaŁącznikikielichoweBez narażania na działaniesił zewnętrznych, jak wibracjeczy wyginanieCzynniki nietoksyczne i niepalneCzynniki toksyczne i łatwopalneMożliwość narażania na działanie sił zewnętrznych, jak wibracje czywyginanie. Zakas stosowania z toksycznymi i łatwopalnymi czynnikami.Tabela2-6Tabela2-6Tabela2-6Tabela2-6Łączniki miedziane spawaneJak dlatypu 3Jak dlatypu 3Tabela2-8Standardowa średnica zewnętrzna rurki miedzianej:3.17 mm do 22.22 mm.Jak dlatypu 3Jak dlatypu 3Tabela2-11ŁącznikispawaneStandardowa średnica zewnętrzna rurki miedzianej:25.40 mm do 28.58 mm.Jak dlatypu 2Tabela2-11Standardowa średnica zewnętrzna rurki miedzianej:31.75 mm do 79.38 mm.Tabela2-11Uwagi1. „X” w tabeli wskazuje, że dany typ nie może zostać użyty.2. Przykłady czynników sklasyfikowanych na podstawie maksymalnego ciśnienia roboczego, przedstawionow kolejnej tabeli.TypTyp 1Typ 2Typ 3Maksymalneciśnienie robocze3.45MPa4.30MPa4.80MPaPrzykłady czynników (stosowane przy wysokim ciśnieniu)R22, R134a, R404A, R407C, R507A, etc.R410A, etc.Czynniki stosowane przy ciśnieniu powyżej 4.30 MPa, ale nieprzekraczającym 4.80 MPa.- 02-06 -

Tabela określająca stosowanie łączników kielichowych w zależności od ciśnienia roboczegoŚrednicanominalnaŚrednicazewnętrznaodpowiedniejrurki (mm)Końcówka łącznikakielichowegoOba typy 1 i 2Kielichowezakończenie rurki3.45MPa4.30MPaŚrubunekTyp 1 Typ 2 Typ 1 Typ 23.45MPa4.30MPa1/43/81/25/83/46.359.5212.7015.8819.052-2-1 Końcówka łącznika kielichowegoKształt i rozmiar łączników typu 1(3.45 MPa) i typu 2 (4.30 MPa) jest taki sam i dlatego można stosować używanewcześniej końcówki łączników.Kształty i wymiary pokazano w Tabeli 2-4.Tabela 2-4: Kształt i wymiary końcówki łącznika kielichowegoL 1L 2d45°45° 46° (Gniazdo kielicha)6.3251.6Ø D1Ø D2Ø D325Końcówkiłącznika kielichowegoCzęść gwintowanaLJednostki: mmŚrednicanominalnaŚrednicazewn. odpowiedniejrurkiNominalnyrozmiar śruby dD 10-0.15D 2 D 3 LL 1(minimum)L 21/46.357/16 - 20UNF4.85.59.213.511.33.73/89.525/8 - 18UNF7.08.013.516.514.04.81/212.703/4 - 16UNF10.011.016.019.516.85.55/815.887/8 - 14UNF12.513.519.023.019.96.03/419.051-1/16 - 14UNS16.018.024.026.523.46.01) Wymiary końcówki łącznika kielichowego są takie same dla typu 1 i 2.2) Śruby używane do łączników rurek są określone normą JIS…..Natomiast śruby 1 1/16 – 14UNS określone są normą JIS B….- 02-07 -

2-2-4 Łączniki miedziane spawane z kielichemŁączniki miedziane kielichowe spawane mogą być stosowane do łączenia rurek o średnicy nominalnej 7/8 (średnicazewnętrzna 22.22 mm) lub mniejszej.Większe rurki łączone są łącznikami kołnierzowymi lub łącznikami spawanymi.Łączniki miedziane spawane mogą być używane obustronnie dla dowolnego ciśnienia roboczego nie przekraczającego4.8 MPa; nie istnieje klasyfikacja typów ze względu na ciśnienie robocze.Kształt i wymiary przedstawiono w Tabeli 2-8.Tabela 2-7: Lista łączników miedzianych spawanych z kielichem według ciśnienia roboczegoŚrednicanominalnaZewnętrznaśrednica rurkimiedzianej (mm)Typ 3 (4.8 MPa)Uwagi1/8 7/8 3.17 22.22Można stosować przy 4.8 MPa lub mniejTabela 2-8: Kształt i wymiary miedzianych łączników kielichowych spawanych25ØOØFØEPrzed spawaniem25 6.3CKG25Po spawaniuZawór serwisowy(Jednostki: mm)ŚrednicanominalnaABStandardowaśrednica zewnętrznapodłączonej rurkimiedzianej D0Standardowaśrednica wewnętrznaF (dopuszczalnatolerancja)MinimalnadługośćGKMinimalnaśrednicazewnętrznaESkosCŚrednicawewnętrznaO1/8 3.17 3.27 (±0.03) 5 6 5.6 -2.43/164.76 4.86 (±0.03) 5 6 7.2 -3.966.00 6.10 (±0.03) 6 7 8.3 -5.01/46.35 6.45 (±0.03) 6 7 8.7 -5.388.00 8.10 (±0.03) 7 8 10.2 0.3 6.83/89.52 9.62 (±0.03) 7 8 12.2 0.3 8.21010.0010.10 (±0.03)7812.70.38.61/212.7012.80 (±0.03)8915.30.311.05/815.8816.00 (±0.03)8918.80.314.03/419.0519.19 (±0.03)101121.90.317.07/822.2222.36 (±0.03)101124.90.320.0Uwagi1. Maksymalne ciśnienie robocze (ciśnienie projektowe) dla miedzianych łączników kielichowych spawanychprzedstawionych w powyższej tabeli, wynosi 4.80 MPa. Łączniki są te same dla typów 1, 2 i 3.2. Wykorzystuje się rozmiar nominalny A lub B. Do wymiaru można dodać A lub B zgodnie z zapotrzebowaniem,w celu odróżnienia typu wymiaru nominalnego.3. Jeżeli łącznik stosowany jest z gwintem męskim, zewnętrzna średnica E może zostać dopasowana do wewnętrznejśrednicy rurki miedzianej.4. Powierzchnia końcówki powinna być gładko wykończona.- 02-10 -

2-2-5 Łączniki spawaneTypy łączników spawanychŁączniki spawane wymieniono w Tabeli 2-10 w oparciu o kształt i typ złącza oraz przedstawiono je na Rysunkach od2-1 do 2-6.Łączniki spawane klasyfikowane są jako typ 1, typ 2 oraz typ 3 w oparciu o ciśnienie robocze. Możliwe do zastosowaniawartości ciśnienia roboczego oraz odpowiadające im średnice rurek miedzianych przedstawiono w Tabeli 2-9.Tabela 2-9: Lista łączników spawanych według ciśnienia roboczegoStandardowaśrednica zewnętrznapodłączonej rurkimiedzianej (mm)Typ 1 Typ 23.45Mpa4.30MpaTyp 34.80MpaUwagi3.17 22.2225.40 28.5831.75 79.38Można stosować dla ciśnienia 4.80 MPalub mniejMożna stosować dla ciśnienia 4.30 MPalub mniejMożna stosować dla ciśnienia 3.45 MPalub mniejTabela 2-10: Typy łączników spawanychTyp Kod PrzyłączePrzykładowyrysunekTrójnik TTŻeńskieRysunek 2-1Kolano A 90°90EAŻeńskieRysunek 2-2Kolano B 90°90EBŻeńskie, męskieRysunek 2-3Łuk 45°45EAŻeńskieRysunek 2-4MufaSŻeńskieRysunek 2-5Mufa redukcyjnaRSŻeńskieRysunek 2-6YXXXXRysunek 2-1: Trójnik T Rysunek 2-2: Kolano A 90°- 02-11 -

XZXXRysunek 2-3: Kolano B 90° Rysunek 2-4: Łuk 45°XZRysunek 2-5: MufaRysunek 2-6: Mufa redukcyjnaWymiary i tolerancje dla łączników spawanychŁączniki spawane dla rurek miedzianych ze standardową średnicą zewnętrzną 22.22 mm lub mniejszą, mogąbyć również stosowane jako typ 1 i typ 2. Łączniki spawane dla rurek o średnicy 25.40 do 28.58 mm mogą byćrównież stosowane jako typ 1. Wymiary i tolerancje dla łączników spawanych przedstawiono w Tabeli 2-11.PrzyłączeMęskieŻeńskieKGØ AØ FRysunek 2-7- 02-12 -

Tabela 2-11: Wymiary i tolerancje dla łączników spawanychJednostki: mmStandardowaśrednicazewnętrznapodłączanejrurkimiedzianejD0MęskieStandardowaśrednica zewnętrzna(tolerancja) APrzyłączeŻeńskieStandardowaśrednica zewnętrzna(tolerancja) FMinimalnagłębokośćwprowadzeniaKGWartośćelipsyMinimalnagrubośćprzyłączaMaksymalneciśnienie robocze(ciśnienieprojektowe)P MPaTyp3.174.766.006.358.009.5210.0012.7015.8819.0522.2225.4028.5831.7534.9238.1041.2844.4550.8053.9863.5066.6876.2079.383.17 (±0.03)4.76 (±0.03)6.00 (±0.03)6.35 (±0.03)8.00 (±0.03)9.52 (±0.03)10.00 (±0.03)12.70 (±0.03)15.88 (±0.03)19.05 (±0.03)22.22 (±0.03)25.40 (±0.04)28.58 (±0.04)31.75 (±0.04)34.92 (±0.04)38.10 (±0.05)41.28 (±0.05)44.45 (±0.05)50.80 (±0.05)53.98 (±0.05)63.50 (±0.03)66.68 (±0.03)76.20 (±0.03)79.38 (±0.03)3.27 (±0.03)4.86 (±0.03)6.10 (±0.03)6.45 (±0.03)8.10 (±0.03)9.62 (±0.03)10.10 (±0.03)12.81 (±0.03)16.00 (±0.03)19.19 (±0.03)22.36 (±0.03)25.56 (±0.04)28.75 (±0.04)31.93 (±0.04)35.11 (±0.04)38.31 (±0.05)41.50 (±0.05)44.68 (±0.05)51.03 (±0.05)54.22 (±0.05)63.77 (±0.05)66.96 (±0.05)76.48 (±0.05)79.66 (±0.05)6677888991111131313131515151717192222225566777881010121212121414141616182121210.04lub mniej0.05lub mniej0.05lub mniej0.06lub mniej0.06lub mniej0.08lub mniej0.08lub mniej0.10lub mniej0.13lub mniej0.15lub mniej0.16lub mniej0.18lub mniej0.20lub mniej0.22lub mniej0.24lub mniej0.27lub mniej0.29lub mniej0.31lub mniej0.31lub mniej0.32lub mniej0.38lub mniej0.40lub mniej0.40lub mniej0.40lub mniej0.500.500.500.500.500.600.600.700.800.800.900.951.001.051.201.251.251.251.401.501.751.852.102.204.80 Typ 34.30 Typ 23.45 Typ 1Uwagi1. Tolerancja standardowej średnicy zewnętrznej A oznacza dopuszczalny limit różnicy między standardowąśrednicą zewnętrzną i średnią wartością maksymalnej i minimalnej średnicy mierzonej na przekroju poprzecznymprzyłącza.2. Tolerancja standardowej średnicy zewnętrznej F oznacza dopuszczalny limit różnicy między standardowąśrednicą wewnętrzną i średnią wartością maksymalnej i minimalnej średnicy mierzonej na przekroju poprzecznymprzyłącza.3. Podana tutaj wartość elipsy jest różnicą między maksymalną średnicą zewnętrzną (maksymalną średnicąwewnętrzną) oraz minimalną średnicą zewnętrzną (minimalną średnicą wewnętrzną) mierzoną na przekrojupoprzecznym przyłącza.4. A, F, K i G są wymiarami elementów przedstawionych na Rysunku 2-7.5. Minimalna grubość oznacza grubość ścianki przyłącza; dla łączników posiadających otwory o małej i dużejśrednicy, grubość musi być większa niż podana powyżej grubość minimalna odpowiednia dla danej średnicyotworu.6. Łączniki spawane dla podłączanych rurek miedzianych ze standardową średnicą zewnętrzną 22.22 mmlub mniejszą, mogą być również zastosowane jako typ 1 i typ 2. Łączniki spawane dla rurek o średnicachod 25.40 do 28.58 mogą być również zastosowane jako typ 1.- 02-13 -

Tabela 2-13: Standardowe wymiary łączników spawanych typu 90EA, 90EB, 45E, SStandardowa średnicazewnętrzna podłączanejrurki miedzianej D0 (mm)90EA 90EB 45E S6.359.5210.0012.7015.8819.0522.2225.4028.5831.7534.9238.1041.2844.4550.8053.9863.5066.6876.2079.38Tabela 2-14: Kombinacje rurek miedzianych łączonych za pomocą łącznika typu RSStandardowa średnica zewnętrznarurki miedzianej łączonej z większymkońcem przyłącza D0 (mm)Standardowa średnica zewnętrzna rurki miedzianejłączonej z mniejszym końcem przyłączaD0 (mm)6.353.174.768.003.174.766.359.523.174.766.3512.706.359.5215.886.359.5212.7019.059.5212.7015.8822.2212.7015.8819.0525.4015.8819.0522.2231.7515.8819.0525.4038.1025.4031.7544.4531.7538.1050.8038.1044.4563.5044.4550.8076.2050.8063.5079.3863.5076.20- 02-15 -

Standardowe procedury podczas wykonywania prac związanych z izolacją termiczną1. Zakres zastosowaniaNorma ta dotyczy prac związanych z izolacją termiczną urządzeń stosowanych w przemyśle chemicznym i paliwowym,wyposażenia zasilanego cieplnie, klimatyzacji, systemów wodociągów i odwadniania. Jakkolwiek, norma nie ma zastosowaniaw przypadku izolacji termicznej chłodni, statków i wagonów towarowych.Uwaga: zakres temperatury mający zastosowanie dla prac związanych z izolacją termiczną, objętych niniejszą normą,wynosi od -180 do 1000°C.2. Definicje2-3 MATERIAŁ NA IZOLACJĘ TERMICZNĄ(1) Izolacja termicznaPowłoka obiektów o temperaturze wyższej niż panująca w pomieszczeniu, nie przekraczającej 1000°C, mająca nacelu ograniczenie promieniowania cieplnego lub obniżenie temperatury na powierzchni izolowanego obiektu.(2) Materiał termoizolacyjnyMateriał stosowany do izolacji termicznej. Ogólnie oznacza materiał o przewodnictwie cieplnym 0.065 W/(m-k) lubniższym dla temperatury w pomieszczeniu.(3) Izolacja zimnochronnaPowłoka obiektów o temperaturze niższej niż panująca w pomieszczeniu, zapobiegająca przenikaniu ciepła lub pozwalającautrzymać na powierzchni izolowanego obiektu wyższą temperaturę niż temperatura punktu rosy, zapobiegająctym samym kondensacji wilgoci na powierzchni.(4) Materiał na izolację zimnochronnąMateriał stosowany do izolacji zimnochronnej. Ogólnie oznacza materiał o niższym przewodnictwie termicznym orazniższej przepuszczalności pary wodnej.(5) Zabezpieczenie przed skraplaniemGrupa izolacji zimnochronnych przeznaczonych do zapobiegania kondensacji wilgoci na powierzchni obiektu o temperaturzeprzekraczającej 0°C i niższej niż temperatura w pomieszczeniu.(6) Materiał zapobiegający przed skraplaniemMateriał stosowany do zabezpieczenia przed skraplaniem.(7) Zabezpieczenie przed zamarzaniem wody w rurkachGrupa izolacji termicznych przeznaczonych do zapobiegania zamarzaniu przez ustalony okres czasu, wewnętrznejcieczy (przeważnie wody) będącej w stanie spoczynku.2-3-1 Dobór materiału na izolację termicznąDobierając materiał na izolację termiczną należy wziąć pod uwagę następujące warunki.Zakres temperaturyPrzewodzenie ciepłaWytrzymałość fizyczna i chemicznaCzas użytkowania (ilość lat)Cena w zależności od ilości jednostekOdpowiedniość dla miejsca montażuZapalnośćPrzepuszczalność pary wodnej2-3-2 Główne materiały termoizolacyjneGłówne materiały termoizolacyjne stosowane do wykonywania izolacji cieplnej i zimnochronnej, powinny przede wszystkimspełniać następujące normy lub ich jakość powinna być co najmniej taka jak podana albo wyższa.1. Materiały termoizolacyjne ze sztucznych włókien mineralnych JIS A 9504W temperaturze przekraczającej 180°C, spoiwo materiałów termoizolacyjnych wykonanych ze sztucznych włókienmineralnych, może sporadycznie ulegać rozkładowi i powodować zmianę stanu izolacji (w warunkach silnych wibracji,sprawność materiału może nie być możliwa do utrzymania). Jakkolwiek, tolerancja cieplna (temperaturaskurczu termicznego) samej izolacji wynosi 400°C w przypadku wełny skalnej.Jeżeli wymagane jest utrzymanie stanu izolacji, może ona zostać wzmocniona aby zapobiec jej deformacji, lubmożna zastosować materiał z siatką metalową lub siatką z lin drucianych.Materiały ze spoiwem mogą wydzielać dym po nagrzaniu (do około 180°C lub więcej) na początku okresu użytkowaniapo wykonaniu prac, tym samym należy zachować szczególną ostrożność w przypadku stosowania izolacji wewnątrz.2. Materiały termoizolacyjne nieorganiczne, porowate JIS A 9510Maksymalna temperatura użytkowa krzemianu wapnia nr 1 wynosi 1000°C, perlitu hydrofobowego nr 3 900°C,krzemianu wapnia nr 3 i perlitu hydrofobowego nr 4 650°C.Materiał hydrofobowy stosowany do hydrofobowej, nieorganicznej, porowatej izolacji termicznej, ulega rozkładowiw temperaturze od 200 do 250°C, tym samym nie można utrzymać stanu izolacji hydrofobowej w temperaturachprzekraczających ten zakres.3. Materiały termoizolacyjne ze sztucznego tworzywa komórkowego formowanego JIS A 9511Izolacja ze sztucznego tworzywa komórkowego formowanego ulega znacznej deformacji w temperaturze powyżej70°C i tym samym należy zachować szczególną ostrożność z uwzględnieniem metody wykonywania prac.- 02-16 -

WełnaskalnaTypWełnaListwatermoizolacyjnaTabela 3-1 Typy materiałów na izolację cieplną i zimnochronną oraz ich główne właściwości(Materiały termoizolacyjne ze sztucznych włókien mineralnych)Nr 1Nr 2Zakresgęstościkg/m 3Temperaturaskurczutermicznego °Club wyższaPrzewodnośćcieplna W/(m-k)lub mniejsza(średnia temperatura70°C)40 150 650 0.04440 100 600 0.044101 160 600 0.043Równania referencyjne do obliczania przewodnościcieplnej W/(m-k) : Temperatura (°C)-Nr 3161 300 600 0.044Filc20 70 400 0.049KocNr 140 100 600 0.044Identycznie jak dla listwy termoizolacyjnej Nr 1Nr 2101 160 600 0.043Identycznie jak dla listwy termoizolacyjnej Nr 2PłytkatermoizolacyjnaNr 1Nr 240 100 600 0.052101 160 600 0.049Formatermoizolacyjna40 200 600 0.044WataszklanaWataListwatermoizolacyjna24K32K-24±232±44002503000.0420.0490.04640K40+4-33500.04448K48+4-33500.04364K64±64000.04280K80±74000.04296K96+9-84000.042Falista listwatermoizolacyjna37 1053500.050Koca24 403500.048b41 1204000.043WataszklanaPłytkatermoizolacyjnaab22 3637 522503500.0520.052c58 1054000.052Formatermoizolacyjna45 903500.043Uwaga: Patrz pkt „2-3-2 Główne materiały termoizolacyjne” odnośnie środków ostrożności dotyczących temperatury użytkowejz uwzględnieniem różnych rzeczywistych warunków użytkowania. Równania referencyjne do obliczania przewodnościcieplnej pozwalają wyznaczyć zakres temperatury, w którym przewodność cieplna została zmierzona.- 02-17 -

MateriałizolacyjnyzkrzemianuwapniaTabela 3-2: Typy materiałów na izolację cieplną i zimnochronną oraz ich główne właściwości(Materiały termoizolacyjne nieorganiczne, porowate)TypListwatermoizolacyjna(forma)Nr 1 - 13Zakresgęstościkg/m³ lubmniejsza135Temperaturaużytkowa°Club wyższa1000Przewodność cieplnaW/(m-k) lub mniejsza(średniatemperatura °C)Odpornośćna zginanie(N/cm²)lub większaOdpornośćna ściskanie(N/cm²)lub większa100°C 0.054 20 30200 0.066300 0.079400 0.095500 0.114Równania referencyjne do obliczaniaprzewodności cieplnej W/(m-k): Temperatura (°C)Listwatermoizolacyjna(forma)Nr 1 - 22Listwatermoizolacyjna(forma)Nr 2 - 17220 1000 100°C 0.065 30 45200 0.077300 0.088400 0.106500 0.127170 650 100°C 0.058 20 30200 0.070300 0.088400 0.113500 0.146Materiałizolacyjnyz perlituhydrofobowegoUwaga:Listwatermoizolacyjna(forma)Nr 2 - 22Listwa termoizolacyjna(forma)Nr 3 - 25Listwa termoizolacyjna(forma)Nr 4 - 18220 650 100°C 0.065 30 45200 0.077300 0.088400 0.106500 0.127250 900 70 0.072 25185 650 70 0.056 20Jeżeli grubość listwy termoizolacyjnej z krzemianu wapnia nr 1-13 oraz formy termoizolacyjnej nr 1-13, wynosi30 mm lub mniej, gęstość może wynosić 155 kg/m³ lub mniej.- 02-18 -

Tabela 3-3: Typy materiałów na izolację cieplną i zimnochronną oraz ich główne właściwości(Materiały termoizolacyjne ze sztucznego tworzywa komórkowego formowanego)TypZakresgęstościkg/m³lubmniejszaTemperaturaużytkowa°Club wyższaPrzewodnośćcieplnaW/(m-k)lub mniejsza(średniatemperatura20°C)Odpornośćna zginanie(N/cm²)lub większaWspółczynnikprzenikalnościwilgocing/(m²-s-Pa)lub większyRównania referencyjne do obliczaniaprzewodności cieplnej W/(m-k): Temperatura (°C)Piankapolistyrenowa(spieniona)ListwatermoizolacyjnaSpecjalnaNr 1Nr 2Nr 32730252080 0.034 35 18580 0.036 45 14580 0.037 30 20580 0.040 22 250FormatermoizolacyjnaNr 1Nr 2353070 0.036 30 -70 0.036 25 -Nr 32570 0.037 20 -Pianka Listwapolistyrenowizolacyjnatermo-(wytłaczana)Piankaz twardegouretanuFormatermoizolacyjnaListwatermoizolacyjnaTyp 1-aTyp 1-bTyp 2-a,bTyp 3-aTyp 3-bTyp 1Typ 2Typ 3Typ 1-Nr 1Typ 1-Nr 2Typ 1-Nr 3Typ 2-Nr 1Typ 2-Nr 2Typ 2-Nr 3--------45352545352580 0.040 17 20580 0.040 20 14580 0.034 20 14580 0.028 20 14580 0.028 25 14570 0.040 15 -70 0.034 15 -70 0.028 20 -100 0.024 35 145100 0.024 25 185100 0.025 15 225100 0.023 35 40100 0.023 25 40100 0.024 15 40FormatermoizolacyjnaNr 1Nr 24535100 0.024 35 145100 0.024 25 185Nr 325100 0.025 15 225Pianka Formapolietylenowa termoizolacyjnaPiankafenolowaListwatermoizolacyjnaTyp 1Typ 2Typ 1-Nr 1Typ 1-Nr 2Typ 2-Nr 1Typ 2-Nr 2--4530504070 0.043 - 10120 0.043 - 10130 0.032 15 145130 0.030 7 145130 0.036 20 145130 0.034 15 145FormatermoizolacyjnaNr 1Nr 25040130 0.036 20 145130 0.034 15 145- 02-19 -

3. NARZĘDZIACzynnik chłodniczyR410A

3. NARZĘDZIA3-1 NARZĘDZIA3-1-1 Wymagane narzędzia oraz środki ostrożności podczas korzystania z nichDo wykonania izolacji wymagane są poniższe narzędzia i części. Nabywając nowe narzędzia i / lub części upewnij się,że są one przeznaczone specjalnie dla danego produktu. Średnica przyłącza serwisowego uległa zmianie w modelachna czynnik R410A, aby zapobiec omylnemu napełnieniu układu niewłaściwym czynnikiem.Dodatkowo, w celu zwiększenia oporu ciśnienia, zostały zmienione wymiary kielichów na przewodach chłodniczychoraz szerokość śrubunków (1/2”, 5/8”). Należy również podjąć środki ostrożności zapobiegające zanieczyszczeniuoleju chłodniczego.(1) Nowe wymagane narzędzia i części (nie wolno stosować narzędzi konwencjonalnych)Narzędzie / częśćManometrWężyk do napełnianiaWykrywacz wyciekówZbiornik czynnikaStacja do odzysku czynnikaKlucz dynamometrycznyZastosowanieWytwarzanie próżni, napełnianieczynnika i weryfikacja poprawnościpracySprawdzanie wycieków gazuNapełnianie czynnikaOdzysk czynnikaDokręcanie śrubunkówUwagiZabezpieczenie przed omylnym napełnieniem układuczynnikiem R22, zmieniona średnica śruby.Konwencjonalny tester nie wykrywa czynników HFC.Specjalny zbiornik na R410A. Identyfikacja: nazwaczynnika, różowa obwódka na górze zbiornika.Odzysk jest konieczny w przypadku wycieku czynnika.½”, 5/8” różne wymiary pod klucz(2) Narzędzia i części stosowane w zależności od warunkówNarzędzie / częśćPompa próżniowaGiętarkaKielichownicaZastosowanieTworzenie próżniWyginanie rurekKielichowanie rurekUwagiMożna stosować z zasobnikiem podciśnieniaWygięcie do 4Do dla R410AMożna stosować do regulowania wypukłości rurki(3) Narzędzia konwencjonalne i części, które można stosować (zamiennie)Narzędzie / częśćObcinarka do rurGradownicaRoztłaczarkaSpawarka /butla z azotemZasobnik podciśnieniapompy próżniowejManometr próżniowyManometr donapełniania czynnikaZastosowanieDocinanie rurekUsuwanie zadziorów z krawędzi rurRozszerzanie końców rurekSpawanie rurekOsuszanie próżnioweOsuszanie próżnioweNapełnianie czynnikaUwagiAdapter blokujący powrotny przepływ oleju chłodniczego.(4) Narzędzia, których nie można stosować z czynnikiem R410ANarzędzie / częśćCylinder do napełnianiaZastosowanieNapełnianie czynnikaUwagiCzynnik R410A jest gazem napełnianym pod wysokimciśnieniem i szybko odparowuje, tym samym jeżeli cylinderzostanie napełniony czynnikiem, nie pozostanieon w fazie ciekłej a odparowany czynnik w postaci pianyuniemożliwi odczyt na manometrze.- 03-01 -

3-1-2 Narzędzia do cięcia rur miedzianych1. ObcinarkiWykorzystywane do obcinania rurek miedzianych na wymaganą długość. Dostępne są różne typy tego narzędzia:duże, średnie, małe i inne – dostosowane do średnicy rurki miedzianej i grubości jej ścianki.(1) Dla rurek miedzianych o małej średnicyZastosowanie dla rurek o średnicy zewnętrznej: od 2 do 24 mm(1/8” do 7/8”)CechyKompaktowa, z małym promieniem obrotu, wygodna przy pracyw ograniczonej przestrzeni.Można ją zastosować również do obcinania kapilary.MODEL: EA202B(2) Dla rurek miedzianych o średnim rozmiarzeZastosowanie dla rurek o średnicy zewnętrznej: od 4.5 do 28.58 mm(3/16” do 1 1/8”)CechyObcinarka ogólnego zastosowania do rurekMODEL: EA203EA203GEA204G(3) Dla rurek miedzianych o dużej średnicyZastosowanie dla rurek o średnicy zewnętrznej: od 6 do 66 mm(1/4” do 2 5/8”)CechyOdpowiednia do cięcia dużych rurek miedzianych o średnicy 1 calalub większej.MODEL: EA2052. GradowniceWykorzystywane do usuwania zadziorów i wygładzania krawędzi obciętych rurek. Jeżeli krawędź rurki nie zostaniewyrównana, może być przyczyną uszkodzenia powierzchni kielicha i w efekcie spowodować wyciek czynnikachłodniczego.(1) Gradownica ogólnego zastosowania do rur miedzianychZastosowanie dla rurek o średnicy zewnętrznej: od 6 do 38 mm(1/4” do 1 1/2”)CechyWygładzanie można wykonać w prosty sposób, umieszczającgradownicę na rurce miedzianej i przekręcając ją.Wiele ostrzy rozstawionych promieniście gwarantuje efektywnedziałanie narzędzia oraz dobre wykończenie.MODEL: EA207BC(2) Gradownica ze skrobakiemCechyOstrze o swobodnym ruchu, umożliwia wygładzanie bezwzględu na kierunek obrotu.Jako opcja dostępny jest wybór kilku kształtów, pozwalającychna uzyskanie różnych efektów wygładzania.MODEL: EA207S- 03-02 -

3-1-3 Narzędzia do modelowania końcówek rur miedzianych1. KielichowniceKielichownica wykorzystywana jest do wykonania kielichu na końcu rurki miedzianej w celu złączenia jej z inną rurką.Kielichownica dla rur miedzianych typu 2 została stworzona do wykonywania kielichów na przewodach miedzianychinstalacji na czynnik R410A.Standardowe wymiary kielicha dla rur miedzianych typu 2 są większe niż wymiary kielichów konwencjonalnych orazwiększe od wymiarów typu 1. Dlatego, aby użyć kielichownicy typu 1 do wykonania kielichów zgodnych ze standardemtypu 2, niezbędne jest użycie „sprawdzianu do regulacji wypukłości rur miedzianych”.(1) Kielichownica do rur miedzianych R410AZastosowanie dla rurek o średnicy zewnętrznej: od 6.35 do 19.05 mm(1/4” do 3/4”)CechyNowy standard można uzyskać stosując konwencjonalną metodęwykonywania kielichów.Można ją odróżnić od modelu konwencjonalnego dzięki napisowy R410Aoraz kodowi kolorystycznemu czynnika (różowy).MODEL: EA200B(2) Sprawdzian do regulacji wypukłości rur miedzianychZastosowanie dla rurek o średnicy zewnętrznej: (1/4”, 3/8”)CechySprawdzian do regulacji wypukłości rurek w przypadku kielichowania rurdla nowego czynnika (R410A) przy użyciu konwencjonalnej kielichownicy.Grubość każdego sprawdzianu 0.5 mm i 1.0 mmMoże być również wykorzystany jako sprawdzian dla rur ¼” i 3/8”.MODEL: EA200-12. RoztłaczarkaRoztłaczarka stosowana jest do roztłaczania jednego z końców rurki w przypadku łączenia rurek za pomocą spawania.Zastosowanie dla rurek o średnicy zewnętrznej: od 9.52 do 25.4 mm(3/8” do 1”).CechyDwustopniowa przekładnia umożliwia rozszerzanie rurek z użyciemminimalnej siły.Może być również stosowana do poprawiania średnicy łącznika / rurki.MODEL: EA208- 03-03 -

3-1-4 Narzędzia do gięcia rur miedzianych(1) Giętarka dźwigniowaMaksymalny kąt gięcia: 180°CechyGiętarka dźwigniowa ogólnego zastosowaniaUmożliwia płynne gięcie maksymalniepod kątem 180°MODEL: EA215A-2EA215A-3EA215A-4(2) Giętarka kuszowaZastosowanie dla rurek: 3/8”, ½”, 5/8”, ¾”Maksymalny kąt gięcia: 90°CechyRurki miedziane o rozmiarach od 3/8” do ¾” mogą być gięte za pomocąjednego narzędzia.Mechanizm kuszowy umożliwia gięcie z użyciem minimalnej siły.Zastosowanie opcjonalnej kształtki umożliwia wyginanie rurki w odwrotnymkierunku.*Do stosowania z wyżarzonymi rurami miedzianymi. Wyginając prostą rurę(miedź twarda) należy ją najpierw wyżarzyć.MODEL: EA270Zastosowany rozmiarPromień gięcia3/8"1/2"5/8"3/4"9.52 mm12.70 mm15.88 mm19.05 mm32 mm37.5 mm58 mm77 mm(3) Giętarka hydraulicznaZastosowanie dla rurek: ¼”, 5/16”, 3/8”, ½”, 5/8”, ¾”, 7/8”Maksymalny kąt gięcia: 90°CechyRurki miedziane o rozmiarach od 1/4” do 7/8” mogą być gięte za pomocąjednego narzędzia.System hydrauliczny ułatwia wyginanie grubych rur.Zastosowanie opcjonalnej kształtki umożliwia wyginanie rurki w odwrotnymkierunku.*Do stosowania z wyżarzonymi rurami miedzianymi. Wyginając prostąrurę (miedź twarda) należy ją najpierw wyżarzyć.MODEL: EA275H*UwagaWyginając rurki wykorzystywane w instalacjach na czynnik R410A, użyj giętarki o minimalnympromieniu gięcia wynoszącym 4Do (czterokrotność średnicy zewnętrznej; Do oznacza zewnętrznąśrednicę rurki).Jeżeli zostanie użyta giętarka o promieniu gięcia mniejszym niż 4Do, nie będzie możliwe zachowaniewymaganej grubości ścianki, zgodnie z przytoczonymi normami dotyczącymi bezpieczeństwainstalacji chłodniczych.- 03-04 -

3-1-6 Sprzęt spawalniczy(1) Spawarka (tlen, propan, butan)Możliwość zastosowania do średnich wartości średnic oraz przy wymianiesprężarki.Masa: 10.6 kgPojemność butli z tlenem: 2 LCechyKaseta na spoiwoCiągłość pracy do 2 godzinMODEL: EA300MB(2) Spawarka (tlen, acetylen)Możliwość zastosowania do dużych średnic oraz jako palnik do cięcia.Masa: 29 kgPojemność butli z tlenem: 3.4 LCechyWyposażona w przerywacz płomieniMODEL: EA300C(3) Butla z azotemPodczas spawania stosuje się azot do przedmuchania rurek i usunięciaz nich powietrza. Zapobiega to powstawaniu palnych związków i utlenianiuwnętrza rurek.W szczególności obiegi chłodnicze pracujące w oparciu o czynnik HFCnie mogą pozostać zanieczyszczone, ponieważ może to być przyczynąusterki. Dlatego konieczne jest przedmuchanie rur azotem w trakciespawania.Masa: 9 kgPojemność zbiornika z azotem: 2.1 LMODEL: EA301- 03-06 -

3-1-7 Narzędzia do usuwania powietrza z obieguSuszenie próżniowe usuwa wilgoć z wnętrza rurek przy wykorzystaniu pompy próżniowej do odparowania wodyi wyciągnięcia jej na zewnątrz.(1) Pompa próżniowaTyp rotacyjny: dwu stopniowaPrędkość wyciągu pary (L/min): 140 (50 Hz), 168 (60 Hz)Osiągana próżnia: 10 mikronówPrzyłącza: 1/4” (UNF7/16-20), 3/8” (UNF5/8-18)Masa: 13.6 kgMODEL: EA112B(2) Adapter pompy próżniowej (zasobnik podciśnienia)Podłączenie do pompy próżniowej mechanizmu blokującego powrotnyprzepływ, zapobiega przedostaniu się oleju do obiegu chłodniczegow razie przypadkowego zatrzymania pompy.Zastosowanie zasobnika umożliwia wykorzystanie konwencjonalnejpompy próżniowej (dla czynnika R22).MODEL: EA112XB(3) Manometr próżniowyWartości w strefie próżni są zbyt niskie i ich odczyt na standardowymmanometrze ciśnieniowym jest utrudnionym. Dlatego zaleca się stosowaniemanometru próżniowego.Manometr próżniowy pozwala sprawdzić dokładną wartość osiągniętejpróżni oraz wykryć ewentualne wycieki. Umożliwia to uzyskanie pewnościprzy stwierdzaniu zakończenia procesu wytwarzania próżni.Średnica zewnętrzna: 68 mmManometr próżniowy: 0 do -0.1 MPa (0 do -760 mm Hg)Średnica przyłącza: ¼” (UNF7/16-20)MODEL: EA103E-1Wytwarzanie próżni : usuwanie powietrza z wnętrza rurekOsuszanie : obniżenie ciśnienia powietrza w celuodparowania wilgoci wewnątrz rurekoraz wyciągnięcie pary na zewnątrz.Wymagana próżnia:min. -0.1 MPa(5 Torr abs)Dla uzyskania wystarczającegoosuszaniapróżniowego, pompapróżniowa potrzebuje:RurkaWnętrze rurkiCzasu nawytworzeniepróżniZawilgocone powietrzeWilgoć wewnątrz rurekOsuszona rurkaCzasu naosuszanie- 03-07 -

3-1-8 Narzędzia do napełniania układu czynnikiem(1) ManometryAby uniknąć przypadkowego napełnienia układu czynnikiem R22,średnice wszystkich przyłączy zostały zmienione. Dodatkowo, narzędziaoznakowane są kodem kolorystycznym czynnika (różowy),co ułatwia odróżnienie ich od narzędzi dla czynnika R22.Manometr niskiego ciśnienia: -0.1 do 3.8 MPaManometr wysokiego ciśnienia: -0.1 do 5.3 MPaŚrednica przyłącza: 5/16” kielich (UNF 1/2-20)MODEL: EA101TG(2) Waga elektronicznaCzynnik R410A jest gazem napełnianym pod wysokim ciśnieniemi szybko odparowuje, dlatego w przypadku wykorzystania cylindra donapełniania układu czynnikiem, czynnik nie pozostanie w fazie ciekłeja odparowany czynnik w postaci piany uniemożliwi odczyt na manometrze.Z tego powodu zaleca się stosowanie wagi elektronicznej.MODEL: EA113XE-1Cylinder nie może być zastosowanyWysokie ciśnieniepowoduje pienienieczynnika.Pienienie nie ustaje – odczytz manometru nie jest możliwy.LoHiManometrPrzykład napełniania instalacjiczynnikiem chłodniczym- 03-08 -

3-1-9 Pozostałe narzędzia(1) Wykrywacz wyciekówW porównaniu z czynnikami konwencjonalnymi, molekuły czynnikówHFC są mniejsze a ciśnienie jest wyższe. Z tego powodu, jest większeprawdopodobieństwo wycieku czynnika z układu chłodniczego, tymsamym konieczne jest zwrócenie szczególnej uwagi na szczelnośćinstalacji. Dodatkowo, jeżeli wykrycie czynnika za pomocą wykrywaczao niskiej czujności wykrywania jest utrudnione, wymagany jestwykrywacz o wyższej sprawności.Wykrywa czynniki: R410A, R407C, R404A, R507A, R134a, R12,R22, R502, R500Czujność wykrywania: niska 28 g/rok, wysoka: 14 g/rokFunkcja automatycznej regulacji balansuMODEL: EA705A(2) Stacja do odzysku czynnikaUrządzenie to jest używane podczas serwisowania w celu odzyskuczynnika znajdującego się w klimatyzatorze.MODEL: EA100CA-400W zestawieniu użyto narzędzi firmy ESCO Ltd.- 03-09 -

4. MONTAŻCzynnik chłodniczyR410A

4. MONTAŻ4-1 Bezpieczeństwo w czasie montażu i serwisowaniaurządzeńDla czynnika R410A nieprzewidziano specjalnych środków ostrożności. Jakkolwiek, tak samojak w przypadku czynników R22 i R407C, nieprawidłowy montaż i serwisowanie mogą byćprzyczyną poważnych wypadków. Dlatego zawsze należy stosować poniższe środki ostrożności.Ostrzeżenia(1) Stosuj wyłącznie czynnik R410A z zestawem klimatyzacji zaprojektowanej na czynnik R410A.W innym przypadku urządzenie może nie działać poprawnie i ulec uszkodzeniu.(2) Jeżeli jednostka wewnętrzna montowana jest w małym pomieszczeniu, nie dopuść do tego aby stężenie czynnika przekroczyłowartości graniczne w przypadku wycieku. Stężenie freonu przekraczające określone wartości graniczne możeprzyczynić się do powstania niedoboru tlenu w pomieszczeniu.(3) Jeżeli w czasie montażu dojdzie do wycieku czynnika, wywietrz pomieszczenie.Kontakt czynnika z otwartym płomieniem może być przyczyną powstania trujących gazów.(4) Montując lub przenosząc zestaw klimatyzacji, nie mieszaj określonego typu czynnika z innym gazem. Również niemieszaj czynnika z powietrzem lub innymi gazami nie skraplającymi się. Zmieszanie różnych czynników może byćprzyczyną nieprawidłowego działania układu chłodniczego oraz spowodować usterkę mechaniczną lub obrażenie ciała.(5) Podczas wykonywania próby szczelności używaj gazu obojętnego, np. azotu i wykonuj próbę pod określonym ciśnieniem.Nigdy nie używaj tlenu lub gazu acetylenowego. Ich użycie może spowodować eksplozję.(6) Po zakończeniu pracy montażowych upewnij się, że nie ma wycieków czynnika. Jeżeli gaz wycieknie i wejdziew kontakt z grzejnikiem nawiewnym, piecykiem lub otwartym płomieniem, może dojść do powstania trujących gazów.(7) W trakcie montażu lub przenoszenia systemu klimatyzacji postępuj zgodnie z instrukcją montażową.Nieprawidłowy montaż może być przyczyną nieprawidłowości w obiegu chłodniczym, wycieku wody, porażeniaprądem, wzniecenia ognia lub innych zagrożeń.(8) Nigdy nie modyfikuj urządzeń. Naprawy muszą być wykonywane przez wykwalifikowanego technika.Nieprawidłowo wykonana naprawa może być przyczyną wycieku wody, porażenia prądem lub innych usterek.- 04-01 -

Przedrozpoczęciemprac4-2 Kolejność prac montażowych i środki ostrośnościRozdział pracSprawdzenie czynnikaSchemat pracSprawdzenie miejsca montażuPrzygotowanie dorozpoczęcia pracyZmiany / środki ostrożności przy wykonywaniu pracz nowym czynnikiem(1) Zapoznaj się dokładnie ze specjalnymi właściwościamistosowanego czynnika. Jeżeli konieczne jest napełnienieinstalacji czynnikiem upewnij się, że używasz czynnikadedykowanego dla urządzenia.(2) Sprawdź wartość ciśnienie projektowego dla produktu.R410A: 4.15 MPa(1) Użyj nowych rurek o grubości określonej w normie.(2) Stosowane narzędzia muszą być przeznaczone do pracyz czynnikiem R410A. Zaopatrz się w te narzędzia przedrozpoczęciem prac.(3) Jeżeli to tylko możliwe, nie używaj przewodów istniejącejinstalacji. Jeżeli przewody istniejącej instalacji muszą byćużyte, pamiętaj o ich oczyszczeniu.Powód- Użycie innego czynnika niż dedykowanymoże być przyczynąusterki.- Sprawdź dopuszczalną tolerancjęciśnienia.- Rozmiar gwintu przyłącza serwisowegozostał zmieniony z 7/16UNF na 1/2 UNF.- Stosuj materiały odpowiednie dlaczynników HFC.Patrzstrona1-12-13-1WykonywaniepracŁączenie / montażMontaż j. wewnętrznejInstalacja chłodniczaOdpływ skroplinKanałyIzolacjaInstalacja elektrycznaFundament jednostki zewnętrznejMontaż j. zewnętrznejŁączenie przewodów chłodn.Kontrola szczelnościOsuszanie próżnioweStosuj poziomnicę aby zainstalować jednostkę w poziomie.Nachylenie po stronie odpływu skroplin nie powinno przekraczać10 mm. Zbyt duże nachylenie może spowodować wyciek wody.Podczas wykonywania instalacji chłodniczej przestrzegajponiższych środków ostrożności, dla utrzymania rurekw czystości i bez dostępu powietrza:(1) Stosuj rurki czyste wewnątrz.(2) Nieużywane rurki należy odpowiednio zabezpieczyć.(3) Dokładnie wykonaj połączenia kielichowe.(4) Sprawdź wymiar pod klucz i kształt śrubunków.(5) Podczas spawania usuń powietrze rurek wpuszczając w nie azot.(6) Przed podłączeniem rurek do jednostki pamiętaj o ich przepłukaniu.(1) Montuj rurkę skroplin ze spadkiem co najmniej 1/100i o całkowitej długości w poziomie nie przekraczającej 20 m.(2) Użyj rurki z twardego PVC.(3) Dla podtrzymania rurki stosuj wsporniki na odcinkach od1.5 do 2 m.(4) Środkowy odcinek rurki wykonaj z materiału o wyższymstandardzie (wyższym niż VP30).Dobierz rozmiar izolacji cieplnej w zależności od temperaturyotoczenia i wilgotności względnej panującej w miejscu montażu.Stosuj izolację o przewodności cieplnej nie przekraczającej0.043 W/(m-k).Do wykonania połączeń kielichowych stosuj klucz dynamometrycznyi dokręcaj śrubunki odpowiednim momentem.Napełnij układ azotem pod ciśnieniem (ciśnienie projektowe)i przeprowadź 24 godzinną próbę szczelności.(1) Użyj pompy próżniowej z mechanizmem blokującympowrotny przepływ lub zwykłej pompy wyposażonejw adapter blokujący powrotny przepływ.(2) Wytwórz odpowiednią próżnię w układzie. Po uzyskaniupróżni -0.1 MPa, utrzymuj ją przez co najmniej 1 godzinę.Upewnij się, że wskazania manometru nie zmienią się przezmin. 1 godzinę po zatrzymaniu pracy pompy próżniowej.(3) Nigdy nie używaj czynnika do usuwania powietrza z układu.- Zapobieganie wyciekom wody.- Ciała obce lub wilgoć wewnątrzrurek może spowodować nieprawidłowośćw działaniu systemuchłodniczego oraz uszkodzeniesprężarki.- Wyciek czynnika może doprowadzićdo spadku wydajności i nieprzewidzianegozatrzymania pracy.- Zapobieganie wyciekom wody.- Zapobieganie wyciekom wody.- Wyciek czynnika może doprowadzićdo spadku wydajności i nieprzewidzianegozatrzymania pracy.- Wyciek czynnika może doprowadzićdo spadku wydajności i nieprzewidzianegozatrzymania pracy.- Powrotny przepływ oleju pompypróżniowej oraz zanieczyszczeniamogą spowodować awarięurządzenia.- Całkowicie usuń wilgoć i powietrzeaby uniknąć degradacji oleju.4-34-44-144-84-4-74-74-9Doładowanie czynnikaSprawdzenie wycieków(1) Sprawdź w instrukcji ilość dodatkowego czynnika, jakąnależy napełnić układ.(2) Napełniaj czynnik w fazie ciekłej ze zbiornika z ciekłymczynnikiem R410A.(Cylinder bez syfonu należy odwrócić do góry dnem.)(3) Stosuj specjalne manometry i wężyk do napełniania dlaczynnika R410A.- Napełnienie układu czynnikiemw fazie gazowej spowoduje zmianęskładu czynnika, zwiększając prawdopodobieństwospadku wydajności inieprzewidzianego zatrzymania pracy.- Zapobiega przypadkowemu napełnieniuukładu złym czynnikiem.4-10Próbne uruchomienie i regulacjeAby sprawdzić wycieki, użyj wykrywacza nowego czynnika.- Konwencjonalny wykrywaczwycieków nie wykrywa czynnikaR410A.Przekazanie/odbiór/wyjaśnienia- 04-02 -

4-3 Wskazówki dotyczące montażu j. wewnętrznych4-3-1 Kąt nachylenia jednostki wewnętrznej- Zawsze montuj jednostkę w poziomie lub pionie.- Montując jednostkę z nachyleniem po stronie odpływu skroplin, nachylenie to nie powinno przekraczać 10 mm.Zbyt duże nachylenie może spowodować wyciek wody.- Jednostki, które mogą mieć odpływ skroplin po prawej lub lewej stronie, powinny być zawsze montowane w poziomielub z nachyleniem po stronie z odpływem skroplin.Typ kasetonowy- Użyj poziomnicy aby upewnić się czywierzchnia porywa urządzenia (od stronysufitu) jest wypoziomowana.- Sprawdź w punkcie (1) i ponowniew punkcie (2) dla uzyskania pewności,że powierzchnia jest wypoziomowana.(1) (2)Typ kanałowy- Montując jednostkę z nachyleniem po stronie odpływu skroplin, nachylenie to nie powinno przekraczać 10 mm.- Nie montuj jednostki z nachyleniem w stronę wylotu powietrza.Widok od przoduWidok z bokuWylotpowietrzaWlotpowietrzamaks. 10 mm maks. 10 mmTyp ścienny- Zawsze sprawdzaj wypoziomowanie blachy montażowej.- Montując jednostkę z nachyleniem po stronie odpływuskroplin, nachylenie to nie powinno przekraczać 10 mm.- Po zakończeniu montażu ponownie sprawdź wypoziomowanieza pomocą poziomnicy.maks. 10 mm- 04-03 -

4-4 Wykonanie instalacji chłodniczej4-4-1 Trzy podstawowe zasady montażu instalacji chłodniczejPodczas wykonywania instalacji chłodniczej zwartych klimatyzatorów pracujących w oparciu o czynnik R410A, obwiązują te sametrzy podstawowe zasady jak w przypadku czynników R22 i R407C (SUCHO, CZYSTO, SZCZELNIE). Jakkolwiek, czynnik R410Awymaga ścisłej kontroli instalacji pod względem wilgoci oraz zanieczyszczeń. Spowodowane jest to właściwościami czynnika orazoleju chłodniczego. Dlatego konieczne jest zastosowanie specjalnie dobranych materiałów, odpowiednie wykonanie montażu, przechowywaniemateriałów w określonych warunkach, należy właściwe wykonać spawanie i zachować szczególne środki ostrożności.Przy wykonywaniu instalacji chłodniczej konieczne jest przestrzeganie szczególnych środków ostrożności, które nie obowiązujązwykłych instalacji. Nieprzestrzeganie ich może doprowadzić do awarii systemu. Wykonując instalację chłodniczą pamiętaj ozapewnieniu suchości, czystości i szczelności rurek. Wytyczne te określane są jako „trzy podstawowe zasady montażu instalacjichłodniczej”.SUCHOCZYSTOSZCZELNIEBrak wilgoci wewnątrz rurek Brak zanieczyszczeń wewnątrz rurek Bez wycieków czynnikaPROBLEM OPISSKUTKI ŚRODKI ZAPOBIEGAWCZEWilgoćSprawdź, czy instalacja wewnątrz jestsucha. Jeżeli wewnątrz rurek znajdujesię woda, należy usunąć wilgoć. Nawetniewielka wilgoć będzie zakłócała obiegchłodniczy, osłabiała wydajność orazmoże spowodować zakłócenie smarowaniasprężarki poprzez umożliwieniehydrolizy i degeneracji oleju. Powietrzeprzedostające się do obiegu razemz wodą będzie powodować te samenieprawidłowości. Jeżeli to tylkomożliwe, unikaj montażu instalacjichłodniczej w czasie opadów deszczu.Na czas przechowywania, zabezpieczkońce rur miedzianych.- Hydroliza oleju chłodniczego- Degradacja oleju chłodniczego- Zakłócenie smarowania sprężarki- Brak efektu chłodzenia lub grzania- Uszkodzenie zaworów, zatkanierurek kapilarnych- Nie dopuszczaj do przedostania sięwilgoci do wnętrza rurek (Rys. a)- Zawsze uszczelniaj końcówki rurprzed ich połączeniem.- Nie wykonuj prac montażowychpodczas opadów deszczu. (Rys. b)- Nieuszczelnione końce rur utrzymujw poziomie lub kieruj je w dół, takdługo jak jest to możliwe.- Przepuszczając rurki przez otworyw ścianach upewnij się, że zabezpieczyłeśich końce (Rys. e).ZanieczyszczeniaW układzie chłodniczym zainstalowanesą precyzyjne urządzenia i części.Obecność brudu lub ciał obcychw układzie, zakłóci ich prawidłowąpracę. Opiłki, związki powstającepodczas spawania i topnik oraz włóknaz ubrań, mogą łatwo przedostać się doinstalacji podczas montażu; należy zachowaćszczególną ostrożność.- Degeneracja oleju chłodniczego- Zakłócenie smarowania sprężarki- Brak efektu chłodzenia lub grzania- Uszkodzenie zaworów, zatkanierurek kapilarnych- Nie dopuszczaj do przedostawania sięciał obcych do wnętrza rurek (Rys. a)- Zawsze uszczelniaj końcówki rurprzed ich połączeniem.- Nieuszczelnione końce rur utrzymujw poziomie lub kieruj je w dół, takdługo jak jest to możliwe.- Nie kładź rurek bezpośrednio na ziemi.- Nie szoruj końcówkami rur po ziemi.(Rys. c)- Podczas gradowania rury trzymaj jąskierowaną w dół (Rys. d)- Przepuszczając rurki przez otworyw ścianach upewnij się, że zabezpieczyłeśich końce (Rys. e).WyciekPonieważ instalacja chłodnicza napełnianajest gazem pod wysokim ciśnieniem,podstawowym wymogiem jestszczelność. Upewnij się, że wszystkiepołączenia instalacji chłodniczej sąszczelne i nigdzie nie wystąpiły wyciekiczynnika.- Niedobór czynnika chłodniczego- Degradacja oleju chłodniczego- Zakłócenie smarowania sprężarki- Brak efektu chłodzenia lub grzania- Zmiana składu czynnika- Zawsze przeprowadzaj próbę szczelnościinstalacji (pod względemwycieków gazu).- Podczas spawania postępuj zgodniez podstawową procedurą.- Podczas wykonywania połączeń kielichowympostępuj zgodnie z podstawowaprocedurą.- 04-04 -

4-4-2 Środki ostrożności podczas wykonywania instalacji chłodniczej(a)Przedostanie się zanieczyszczeń lub wilgociNa zewnątrzWewnątrzDokładnie uszczelnioneNa zewnątrzWewnątrzNa zewnątrzWewnątrzDokładnieuszczelnione(b)DeszczZatyczka lubtorebka foliowaKropledeszczuprzedostają siędo wewnątrzDeszczGumowa opaska(c)Gumowa opaskaZatyczka lubtorebka foliowaZiemiaUnikaj kontaktururki z ziemiąZiemiaZanieczyszczenia przedostają siędo wnętrza rurki(d)RurkaZadzioryGradownicaOpiłki przedostają siędo wnętrza rurki(e)ŚcianaZatyczka lubtorebka foliowaGumowa opaskaPiasek przedostaje siędo wnętrza rurki- 04-05 -

4-4-3 Zabezpieczanie przewodów chłodniczychAby zapobiec przedostaniu się wilgoci, ciał obcych, kurzu i innych zanieczyszczeń do wnętrza rurek, istotne jest ich odpowiedniezabezpieczenie. Przedostanie się wody do instalacji było niejednokrotnie przyczyną wielu poważnych uszkodzeń:dlatego konieczne jest zastosowanie szczególnych środków ostrożności, zapobiegających wystąpieniu takich sytuacji.Wszystkie końce rurek muszą być zabezpieczone. Jednym z najlepszych zabezpieczeń jest zaciskanie końcówek.Owijanie końców rurek taśmą jest również dopuszczalne, w zależności od miejsca i czasu trwania montażu.MiejscemontażuNa zewnątrzWewnątrzCzas trwania montażuMiesiąc lub dłużejKrócej niż miesiącBez znaczeniaMetoda zabezpieczeniaZaciskanieZaciskanie lub owijanie taśmą(1) ZaciskanieKoniec rurki jest szczelnie zaciskany i lutowany.Większy stopień zabezpieczenia można uzyskać wypełniając rurkę azotem pod ciśnieniem od 0.2 do 0.5 MPa.Miedziana rurkaSpoiwo(2) Owijanie taśmąOwijanie końca rurki taśmą winylową.Lutowana powierzchniaZaciskarkaOtwarty koniecRurkamiedzianaTaśmawinylowaProsty, płaskiodcinektaśmySkręć taśmękierującją w dółPonownieowiń taśmą- Przepuszczając rurki przez otwory (zanieczyszczenia mogą łatwo przedostać się do wnętrza rurki)- Gdy jeden z końców rurki znajduje się na zewnątrz (możliwość przedostania się deszczu)(zewnętrzne, pionowo montowane rurki wymagają szczególnej uwagi)Zabezpieczeniekońca rurki!!Zabezpieczenierurek równieżpodczas ichprzechowywania!!WewnątrzOtwórNazewnątrz- 04-06 -

4-4-4 Spawanie(1) Spawane elementySpawanie połączeń wykonuje się przez nałożenie na siebie łączonych powierzchni, wypełnienie szczeliny między powierzchniamiza pomocą spoiwa i przy wykorzystaniu właściwości przyczepnych spoiwa – utrzymanie połączenia.Dlatego ważne jest aby łączona powierzchnia była wystarczająco duża, a szczelina między nimi miała odpowiedniągrubość. Poniższa tabela przedstawia minimalną głębokość osadzania, zewnętrzną średnicę rurki w łączniku orazwielkość szczeliny między łączonymi powierzchniami. W przypadku spoiwa z miedzi fosforanowej, szczelina o grubościokoło 0.05 mm do 0.1 mm zapewni najmocniejsze połączenie.Minimalna głębokość osadzania oraz szczelina między łączonymi powierzchniamiBADZewnętrzna średnicarurki D5 do 88 do 1212 do 1616 do 2525 do 3535 do 45Minimalna głębokośćosadzania B678101214(Jednostki: mm)Szczelina(A-D) X 1/20.05 0.350.05 0.450.05 0.5545 do 53160.05 0.55(2) Metoda wypełniania rurek azotemJeżeli lutowanie odbędzie się bez wypełniania rurek azotem, wewnętrzne ścianki rurek ulegną utlenieniu.Utlenienie może być przyczyną zatkania zaworu elektromagnetycznego, kapilary, przyłącza powrotu oleju do zasobnika,zassania oleju przez pompę sprężarki lub uszkodzenia innych części oraz może zakłócić normalną pracę.Aby temu zapobiec, należy usunąć powietrze z rurek wpuszczając w nie azot podczas lutowania. Czynność ta jestbardzo ważna podczas lutowania przewodów miedzianych instalacji chłodniczej.RegulacjaLutowana powierzchniaAzotEfekty wypełniania rurek azotemRurka miedziana po lutowaniuOwinięte taśmąZawór ręcznyButla z azotemWpuszczono azot(brak powietrza)Nie wpuszczono azotu(powietrze obecne w rurce)- 04-07 -

(3) Azot Źródło informacji: JIS K 1107: 20051. Opis ogólnyAzot (N2) jest bezbarwnym gazem, bez zapachu; zachowuje swoje właściwości w warunkach normalnych temperaturi przy normalnym ciśnieniu.Temperatura topnienia: -210°C; temperatura wrzenia: -195.8°C; ciężar względny: 0.808 (-195.8°C).Azot jest podstawowym składnikiem powietrza (78% masy).Klasyfikacja azotu:- Ciekły azot: ciekły azot ulega całkowitemu odparowaniu np. w parowniku; w postaci pary przyjmujetemperaturę panującą w pomieszczeniu.- Azot sprężony: po obniżeniu ciśnienia przyjmuje temperaturę panującą w pomieszczeniu.W instalacjach klimatyzacji należy stosować azot sprężony [klasy 2 lub wyższej].Nie wolno stosować ciekłego azotu.2. JakośćJakość azotu powinna być zgodna z poniższymi specyfikacjami.WłaściwośćKlasa i jakośćKlasa 1 Klasa 2Klarowność % (masy) Ponad 99.9995 Ponad 99.995Tlen ppm (masy) Mniej niż 5 Mniej niż 50Punkt rosy °C Mniej niż -65 Mniej niż -60Uwagi: Punkty rosy o temperaturze -65° i -60°C odpowiadają poziomowi wilgoci rzędu5.3 ppm (masy) i 10.7 ppm (masy).3. Środki bezpieczeństwaOchrona przed niedoborem tlenu: jeżeli azot zostanie uwolniony w zamkniętym pomieszczeniu, zagęszczeniepowietrza tlenem spadnie i może być przyczyną niedoboru tlenu. Zgodnie z przepisami, koniecznej jest zastosowaniewentylacji lub zamiennego systemu aby utrzymać gęstość tlenu na poziomie min. 18%.Sprężony azot przeważnie dostarczany jest w butlach, do których został napełniony pod ciśnieniem około 15Mpalub około 20Mpa. Posługuj się nim zgodnie z przepisami, korzystając z zaworu ograniczającego ciśnienie orazpowoli otwierając i zamykając zawory.- 04-08 -

(4) SpoiwoSpoiwa srebrne i miedziano-fosforowe są ogólnie stosowane do lutowania przewodów chłodniczych. Spoiwa srebrneużywane są do łączenia żelaza, miedzi oraz stopów miedzi. Spoiwa miedziano-fosforowe służą głównie do łączeniamiedzi i stopów miedzi. Podczas lutowania miedzi z użyciem spoiwa miedziano-fosforowego nie ma koniecznościstosowania topnika.(5) TopnikTopnik (1) usuwa tlenki i inne zanieczyszczenia z lutowanych powierzchni, zwiększa płynność lutu, (2) zapobiegapowstawaniu nowych tlenków, (3) ułatwia topienie spoiwa i łączenie z lutowaną powierzchnią. Należy dobrać topnikodpowiedni dla zastosowanego metalu, jego kształtu, typu spoiwa oraz metody lutowania.Topnik jest niezbędny do lutowania miedzi i jej stopów, oraz łączenia miedzi i żelaza.Topnik nie jest wymagany do łączenia miedzi z miedzią.(6) Lutowanie(1) Zamontuj regulator i przepływomierz na butli z azotem.(2) Użyj małej, miedzianej rurki aby doprowadzić azot do lutowanych przewodów, podłącz rurkę do przepływomierzana butli.(3) Aby zapobiec powrotnemu przepływowi gazu, uszczelnij szczelinę między lutowanym przewodem a rurką doprowadzającąazot.(4) Upewnij się, że podczas wpuszczania azotu koniec rurki doprowadzającej azot do lutowanego przewodu, jest drożny.(5) Wykorzystaj regulator do wyregulowania przepływu azotu na 0.05m³/godzinę lub maks. 0.02 Mpa.(6) Wykonuj lutowanie w warunkach wilgotności odpowiedniej dla spoiwa.(7) Wykonuj lutowanie kierując elementy łączone spoiwem w dół lub w poziomie. W razie możliwości nie lutuj elementówze spoiwem skierowanym w górę (aby zapobiec powstaniu szczeliny).SpoiwoW poziomieSpoiwoSpoiwoW dółW górę(8) Stosuj wyłącznie określone rozgałęzienia przewodów gazowych i cieczowych. Montuj rurki we właściwym kierunkui pod odpowiednim kątem (aby zapobiec powrotnemu przepływowi oleju oraz przepływom bocznym).(9) Po zakończeniu lutowania, nadal wpuszczaj azot do przewodów przez rurkę doprowadzającą aż do momentu ichschłodzenia do temperatury umożliwiającej dotknięcie ich ręką. Zachowaj ostrożność aby uniknąć poparzeń.(10) Po zakończeniu lutowania, usuń resztki topnika. Ewentualne pozostałości topnika (chlor) spowodują degradacjęoleju.UWAGA1. Do wypełniania rurek w czasie lutowania używaj wyłącznie azotu. Tlen, dwutlenek węgla i freonnie mogą być stosowane z następujących powodów:Tlen: ryzyko wybuchu. Tlen przyspiesza proces utleniania oraz degradacji oleju chłodniczego.Dwutlenek węgla: pogarsza właściwości odwadniacza.Freon: w kontakcie z otwartym płomieniem zostaną wygenerowane trujące gazy.2. Podczas wypełniania rurek azotem, stosuj regulator.3. Zachowaj środki ostrożności aby uniknąć wzniecenia ognia (zabezpiecz przestrzeń wokółmiejsca wykonywania montażu; miej dostęp do gaśnicy i wody).4. Zachowaj ostrożność aby uniknąć poparzeń.5. Upewnij się, że szczelina między rurką i łącznikiem jest odpowiednio zalutowana (aby uniknąćwycieków).- 04-09 -

4-4-5 WyginanieUnikaj wygięć i poziomych syfonów, gdyż mogą wpłynąć na obniżenie wydajności systemu.Prowadź przewody w linii prostej oraz w taki sposób aby ich całkowita długość była jak najkrótsza. Jeżeli rurka wymagawygięcia, wygnij ją z zachowaniem promienia gięcia podobnego do tabeli.Do wyginania rurek stosuj giętarkę ręczną. Unikaj rozciągania rurek, powodującego zwężanie ich ścianek. (Jednostki: mm)Rozmiar rurki Minimalny promień gięciaø 6.35ø 9.52ø 12.70ø 15.8830 4030 4040 6040 60R 2/3RPromień rozciągania rurek nie powinien byćmniejszy niż 2/3R.40 60mmMaksymalne ciśnienie użytkowe dotyczy prostych rurek (promień gięcia R≥4Do). Jeżeli rurka jest wyginana mniejszympromieniem niż 4Do, wymagane jest wzmocnienie ścianek rurek (wyrażone równaniem 1-1) osłabionych wwyniku wyginania. Zgodnie z normą, fałdy i osłabione ścianki rurek powstałe w wyniku wyginania będą przyczynązwiększonego oporu przepływu czynnika, tym samym zalecany jest promień R>3Do. Używaj giętarki o promieniugięcia min. R>3Do. Na podstawie równania 1-2 oblicz spadek maksymalnego ciśnienia roboczego w efekcie wyginania.Zauważ, że ciśnienie projektowe dla rurek stosowanych lokalnie (w zależności od lokalizacji montażu)różnią się od ciśnienia dla urządzenia, dlatego podczas doboru przewodów odnieś się do informacji projektoweji innej dokumentacji urządzenia.t =P D02 +0.8P1 + D04R +Równanie 1-1Pa =1 + D04R2 (t - )D0 - 0.8(t - )Równanie 1-2tP: minimalna grubość rurki mm: ciśnienie projektowe MPa: dopuszczalna wytrzymałość materiału na rozciąganie N/mm²: skuteczność spawu w miejscu łączenia (1 w przypadku łączeniarurek niewykonanych z miedzi)PaD0: dopuszczalne ciśnienie MPa: zewnętrzna średnica rurki mmR: promień gięcia w linii centralnej rurki mm: naddatek na korozję mmZgodnie ze zmianami w przepisach dotyczących bezpieczeństwa instalacji chłodniczych, naddatek na korozjęuwzględniony w powyższym równaniu nie musi być brany pod uwagę w przypadku rur miedzianych.- 04-10 -

Pa =1 + D04R2 (t - )D0 - 0.8(t - )Pa =1 + D04R2 (t - )D0 - 0.8(t - )Patrz strona 02-04Patrz strona 02-04Pa =12.71 + 4 (3 12.7)2 33 1 (0.8 - 0)12.7 - 0.8(0.8 - 0)Pa =12.71 + 4 (4 12.7)2 33 1 (0.8 - 0)12.7 - 0.8(0.8 - 0)Trzykrotność zewnętrznejśrednicy rurki miedzianejCzterokrotność zewnętrznejśrednicy rurki miedzianejPa =12.71 + 152.452.812.7 - 0.64Pa =12.71 + 203.252.812.7 - 0.64Pa =52.8(1.0833) 12.7 - 0.64Pa =52.8(1.0625) 12.7 - 0.64Pa = 52.813.118Pa = 4.025 MPaPa = 52.812.853Pa = 4.107 MPa- 04-11 -

4-4-6 Płukanie układu klimatyzacjiCelem płukania jest usunięcie zanieczyszczeń z wnętrza przewodów za pomocą sprężonego gazu.1. Usuwanie tlenków tworzących się na wewnętrznych ściankach rurek w wyniku niewystarczającegowypełnienia rurek azotem podczas lutowania.2. Usuwanie zanieczyszczeń, które przedostały się do wnętrza rurek w wyniku niedostatecznegozabezpieczenia ich końców.3. Weryfikacja połączeń między jednostką wewnętrzną i zewnętrzną (zarówno na linii cieczy jak i gazu).(1) Podłącz regulator do butli a azotem.*Stosuj wyłącznie azot(Freon i dwutlenek węgla mogą być przyczynąkondensacji, a tlen może spowodować wybuch).(2) Podłącz wężyk do napełniania do regulatora i doprzyłącza serwisowego przewodu cieczowegojednostki zewnętrznej.Jednostka zewnętrzna Regulator(4) Otwórz zawór butli z azotem, podnosząc ciśnienie postronie wtórnej regulatora do 0.5 MPa.ZawórStronapierwotnaStronawtórna0.5MPaPrzewódgazowyButlaz azotem (N2)Przewód cieczowyABPrzewód cieczowyPrzewód gazowyButla zazotem (N2)Regulator(5) Sprawdź czy azot jest wydmuchiwany z przewoducieczowego jednostki A.(6) Płukanie- Zakryj koniec rurki dłonią.- Kiedy ciśnienie będzie zbyt wysokie aby utrzymać dłońna rurce, szybko zdejmij dłoń z końca rurki (pierwszepłukanie)- Ponownie nakryj koniec rurki dłonią (wykonaj drugiepłukanie)(3) Zamontuj zatyczki na przyłączach kielichowymjednostek wewnętrznych (inaczej dla jednostek Aniż dla B).*Jednostki wewnętrzne niesą podłączone.Ciśnienie 0.5 MPa*Na czas płukania nałóż kawałek delikatnego materiału na koniec rurki aby stwierdzićrodzaj i ilość zanieczyszczeń usuniętych z rurki. W przypadku obecności wody dokładnieosusz wnętrze rurki.Czynność (1) Wykonaj płukanie azotem do czasu całkowitego wyeliminowania wilgoci.(2) Całkowicie osusz rurkę próżniowo.(7) Zamknij zawór na butli z azotem.(8) Wykonaj te same czynności dla jednostki B.(9) Po przepłukaniu przewodów cieczowych, przeprowadź płukanie przewodów gazowych.- 04-12 -

4-4-7 Kielichowanie(1) Dotnij rurkę na wymaganą długość używającobcinarki.(5) Wyczyść wnętrze rurki(Użyj cienkiego przedmiotu owiniętegokawałkiem tkaniny)(2) Na obciętej rurce powstaną zadziory (imgrubsza rurka, tym większe zadziory).(6) Przed rozpoczęciem kielichowania oczyśćstożek kielichownicy.Stożek(3) Usuń zadziory(Zachowaj ostrożność aby zadziorynie przedostały się do wnętrza rurki.Podczas ich usuwania skieruj koniecrurki w dół.)(7) KielichowanieKształt i rozmiar kielichowanego końca rurki miedzianejtworzącej instalację chłodniczą pracującąw oparciu o czynnik R410A, został zmieniony zwartości stosowanych z czynnikiem R22, w celuzwiększenia oporu ciśnienia. Z tego powodu, zalecanejest stosowanie specjalnej kielichownicysprzęgłowej przeznaczonej dla instalacji na czynnikR410A. W przypadku użycia konwencjonalnej kielichownicy,prawidłowo ustaw długość wypukłości odpowierzchni matrycy kielichów używając „wzornikawypukłości”.Nałóż śrubunek(4) Spiłuj równo koniec rurki.(Zachowaj ostrożność aby opiłki nieprzedostały się do wnętrza rurki. Podczaspiłowania skieruj koniec rurki w dół).Długość wypukłościKielichowanieSprawdzenie kielicha- 04-13 -

Poprawnie ustaw długość wypukłości od matrycy kielichówDługość wypukłościod matrycyTyp kielichownicyDługość powierzchni matrycy do końca rurki miedzianej(Jednostki: mm)Zastosowanarurka miedzianaø 6.35 ø 9.52 ø12.70 ø 15.88 ø 19.05Typ sprzęgłowy(dla R410A)For R22For R410A0 0.50 0.50 0.50 0.50 0.50 0.50 0.50 0.50 0.50 0.5Matryca kielichówTyp sprzęgłowy(konwencjonalny)For R22For R410A0 0.50.7 1.30 0.50.7 1.30 0.50.7 1.30 0.50.7 1.30 0.50.7 1.3Wykonaj jednolity kielich o dokładnym kształciekoła, o świecącej i gładkiej powierzchni (bezuszkodzeń).Po usłyszeniu kliknięcia, kontynuuj obracanieśrubunku o kolejne 3-4 obroty aby uzyskaćdobre wykończenie powierzchni kielicha.Zasada połączeń kielichowych"A"MomentdokręcaniaśrubunkuWidok "A"(1) Szczelność jest osiąganadzięki metalowej uszczelcedziałającej na zasadzie elastycznościmetalu (miedzi).(2) Właściwa siła sprężystościosiągana jest dzięki dokręcaniukluczem dynamometrycznymz odpowiednimmomentem dokręcającym.(3) Jeżeli śrubunek zostanie zamocno dokręcony, tworzywozniekształci się a efektmetalowej uszczelki zostanieutracony (wyciek gazu).(1) Szerokość kielicha powinna być jednolita,a wewnętrzna powierzchnia błyszcząca.(2) Grubość krawędzi kielicha powinna byćjednolita.(3) Wymiar kielicha powinien być odpowiedni.Zewnętrzna średnicarurki (D mm)Zewnętrznaśrednicakielicha (A mm)Tolerancja+0-0.4R22R410Aø 6.35(1/4")9.09.1ø 9.52(3/8")13.013.2ø 12.70(1/2")16.216.6ø 15.88(5/8")19.419.7ø 19.05(3/4")23.324.0Przykłady źle wykonanych kielichówADŁączenie rurki z nieprawidłowo wykonanym kielichem spowodujewyciek gazu. Jeżeli kielich nie zostanie prawidłowowykonany należy powtórzyć procedurę kielichowania.Niedostateczneoczyszczenie rurkiz zadziorówUszkodzenie wewnętrznejpowierzchni z powoduobecności opiłekPowstałrowekZa mały kielichZa duży kielichPęknięcia, uszczerbki- 04-14 -

(8) Dokręcanie śrubunkuKształt i wymiary śrubunków stosowanych z czynnikiem R410A różnią się od stosowanych z R22, dlategokonieczne jest zastosowanie specjalnego klucza dynamometrycznego.UWAGANałożenie oleju chłodniczego na powierzchnię kielicha ograniczy tarcie gwintów. Dlatego dokręcenie śrubunku określonymmomentem dokręcającym poskutkuje większym osiowym przyłożeniem siły niż w przypadku braku oleju i może doprowadzićdo pęknięcia kielicha. Z tego powodu stosowanie oleju chłodniczego na powierzchni kielicha nie jest zalecane.(1) Wyrównaj środki łącznika kielichowego i powierzchnikielicha w prostej linii.(4) Po wystarczającym dokręceniu śrubunku ręką,dokończ jego dokręcanie za pomocą klucza dynamometrycznego.Aby uniknąć nadmiernego użycia siły przy dokręcaniururki z kielichem, przytrzymaj łączniki innym kluczempodczas dokręcania śrubunku (metoda dwóch kluczy).Wyrównaj środki(2) Zachowaj ostrożność aby nie dokręcać śrubunku podkątem ponieważ może to uszkodzić gwinty i być przyczynąwycieku czynnika.Metoda dwóch kluczy.(5) Dokładnie dokręć łączone elementySprawdź wartość momentu dokręcającegow poniższej tabeli.Tabela rozmiarów śrubunków i odpowiadającychim momentów dokręcających.(3) Dokręć śrubunek ręką. Jeżeli śrubunek nie dokręcasię swobodnie – oznacza to, że gwinty nie sąwpasowane. Zdejmij śrubunek i ponownie go dokręć.Zastosowany rozmiar1/4" 6.35 mm3/8" 9.52 mmTyp 2 (dla R410A)Średnica (mm) x moment (N-m)17 14 1822 34 421/2"5/8"3/4"12.70 mm15.88 mm19.05 mm26 49 6129 68 8236 100 120Wyrównaj środki łącznika kielichowego i rurki z wykonanymkielichem w prostej linii i dokręć ręką do3-5 obrotów.- 04-15 -

4-5 Wskazówki dotyczące montażu trójnikówSuma kodów modeli j. wewnętrznejMniej niż 9090 do 181181 lub więcejModel (rurka rozdzielająca przepływ)UTR-BP090LUTR-BP180LUTR-BP567LAS14 + AR30 + AU25 14 + 30 + 25 = 69 90*90, 91, 180 i 181 to sumy kodów modeli jednostek wewnętrznych.4-5-1 Kąt trójnika1. W poziomieGłówna rurkaŹLEOK30°TrójnikWidok AŹLEAUWAGA- Trójnik musi być montowany pod kątem od -15° do +15°.- Trójnik musi być montowany w poziomie, ponad główną rurką (aby zapobiec gromadzeniu się oleju).2. W pionieW dółW góręUWAGA- Rozgałęzienie trójnika może być skierowane w dół lub w górę; trójnik musi być montowany w pionie.4-5-2 Odstęp między trójnikamiGłówna rurka0.5 m lub więcejDo jednostki wewnętrznej0.5 m lub więcejDo jednostkiwewnętrznejDo jednostki wewnętrznejUWAGA- Odstęp między trójnikami musi wynosić minimum 0.5 m (aby ograniczyć hałas przepływającego czynnika).- 04-16 -

4-6 Wskazówki dotyczące montażu rozgałęźnikówNieodpowiedni kąt montażu rozgałęźnika może być przyczyną spadku wydajności jednostki wewnętrznej.Rozgałęźniki muszą być montowane zgodnie z poniższą specyfikacją. Zawsze postępuj zgodnie z poniższymi zasadamipodczas montażu rozgałęźników.1. Zastosowanie modeli rozgałęźnikówDla serii S: UTR-HD908R, UTR-HD906R, UTR-HD908A, UTR-HD906ADla serii J: UTR-HD546UDla serii V: UTR-H0906L, UTR-H0908L, UTR-H1806L, UTR-H1808L2. Zasady(1) Zaprojektuj układ połączeń rurek z jednostką wewnętrzną tak aby lutowanie odbywało się od pierwszegoprzyłącza rozgałęźnika. (Zgodnie z poniższym rysunkiem, montaż powinien być wykonany w kolejności:1, 2, 3…)Rurka gazowa (wlot, wylot gazu)Rurka cieczowa321321(2) Montuj rozgałęźnik w poziomie.Tolerancja kąta nachylenia dla pierwszego przyłącza rozgałęźnika względem podstawy wynosi 10 mm (1°).Zawsze korzystaj z poziomnicy aby sprawdzić czy rozgałęźnik jest dokładnie wypoziomowany.Rurka gazowa (wlot, wylot gazu)AStrona podłączaniajednostki zewnętrznejH1Linia pozioma(odniesienie)Widok ALinia pozioma(odniesienie)H1 : 0 10mm( 1 : 0 1°)1 : -10 10°Rurka cieczowaBStrona podłączaniajednostkizewnętrznejH2Linia pozioma(odniesienie)Linia pionowa (odniesienia)H2 : 0 10mmWidok B( 2: 0 1°) 2 : -10 10°(3) Po podłączeniu rurek jednostki wewnętrznej oraz zaizolowaniu trójnika, ponownie sprawdź wypoziomowanierozgałęźnika z uwzględnieniem kąta nachylenia podanego w punkcie (2), a następnie zamocuj rozgałęźnik.- 04-17 -

4-7 Próba ciśnieniowaPróba ciśnieniowa jest jedną z trzech podstawowych zasad montażu instalacji chłodniczej.Po zakończeniu montażu przewodów chłodniczych i przed wykonaniem izolacjicieplnej, cały układ chłodniczy musi zostać sprawdzony na obecność wycieków oraznależy sprawdzić szczelność ciśnieniową.UWAGA(1) Stosuj wyłącznie azot.Do wykonania próby ciśnieniowej nigdy nie używaj czynnika, tlenu, gazów łatwopalnych lub trujących.(Zastosowanie tlenu grozi wybuchem.)(2) Jednostki wewnętrzne wyposażone są we wbudowany elektroniczny zawór rozprężny (całkowicie otwartyfabrycznie). Nie załączaj zasilania jednostki wewnętrznej ponieważ zawór rozprężny całkowicie się zamykapo dopływie zasilania. Jeżeli nastąpi zamknięcie zaworu rozprężnego, za pomocą pilota przełącz pracę natryb chłodzenia „COOL” aby wyzwolić automatyczny wyłącznik i przerwać obwód.(3) Ciśnienie projektowe dla czynnika R410A jest wyższe niż dla R22 i R407C. Przed wykonaniem próby ciśnieniowejsprawdź ciśnienie projektowe.(4) Stosuj manometr ze skalą obejmującą 1.25 do 2-krotności ciśnienia projektowego. (Dla R410A – manometrze skalą do 7 MPa.)(5) Po zakończeniu próby ciśnieniowej, spuść azot przed przystąpieniem do kolejnych czynności.(1) Przed wykonaniem próby ciśnieniowej upewnij się, że trzpienie obrotowe zaworu 3-drogowego są zakręcone.(2) Po podłączeniu rurek, wykonaj próbę ciśnieniową.(3) Napełnij sprężony azot przez przyłącze serwisowe rurki cieczowejlub gazowej.(4) Zastosuj regulator na butli a azotem.Zawór cieczowyŚrubunekZawór olejowyZawór gazowyUszczelka(akcesoria)Łącznikkołnierzowy(5) Wykonuj próbę ciśnieniową stopniowo przy określonym ciśnieniu.PodkładkaZawórTrzpień obrotowyRurka cieczowaRurka olejowaWkrętNakrętkaOtwartyZamkniętyZamkniętyOtwartyImbusRurkaZawórcieczowyZawórgazowyZawórolejowyTrzpień obrotowy60 do 80 kgf-cm(6.0 do 8.0 N-m)250 do 300 kgf-cm(25.4 do 29.4 N-m)50 do 70 kgf-cm(5.0 do 7.0 N-m)Nakrętka280 do 320 kgf-cm(28.0 do 32.0 N-m)600 do 650 kgf-cm(60.0 do 65.0 N-m)200 do 250 kgf-cm(20.0 do 25.0 N-m)Kiedy ciśnienie osiągnie 0.5 MPa (wskazanie manometru) zatrzymaj dopływ azotu, odczekaj co najmniej 5 minuti sprawdź czy ciśnienie nie spadło.Napełnij układ pod ciśnieniem 1.5 MPa (wskazanie manometru), odczekaj co najmniej 5 minut i sprawdź czyciśnienie nie spadło.Napełnij układ pod określonym ciśnieniem (ciśnienie projektowe dla R410A: 4.15 MPa), zanotuj wartośćtemperatury otoczenia i ciśnienia.Następnie, zamknij zawór aby odciąć butlę z azotem od układu, jak pokazano na kolejnej stronie.Pozostaw układ w tym stanie na 24 godziny. Po upływie doby sprawdź czy ciśnienie nie spadło.- 04-18 -

Wężyki odporne ciśnieniowoJednostkanadrzędnaJednostkapodrzędnaJednostkapodrzędnaButlaz azotem (N2)RegulatorOdłącz powykonaniu próbyciśnieniowejZawórManometrJednostki wewnętrzne(6) Pozostaw układ pod ciśnieniem na około 1 dzień. Jeśli ciśnienie nie spadnie, układ jest szczelny.- Jeżeli temperatura otocznia zmieni się o 1°C, ciśnienie zmieni się o około 0.01 MPa (wskazania manometru).W tym przypadku, skoryguj wysokość ciśnienia uwzględniając różnicę temperatury.Wartość skorygowana = (temperatura podczas pomiaru ciśnienia – temperatura dla układu pod ciśnieniem) x 0.01.(7) Spadek ciśnienia zaobserwowany na etapach od 1 do 3, wskazuje na obecność co najmniej jednego wyciekuw układzie. Zlokalizuj źródła wycieków i usuń je.Metoda sprawdzania: jeżeli ciśnienie spadło na etapie 1 do 3.- Kontrola słuchowa: sprawdź czy słychać dźwięk wyciekającego czynnika.- Kontrola dotykowa: przyłóż rękę do lutowanych połączeń i sprawdź czy czujesz duży wyciek.- Kontrola z użyciem wody mydlanej: w miejscu przecieku będą tworzyć się pęcherzyki powietrza.Uwaga: po użyciu wody mydlanej oczyść z niej sprawdzanąpowierzchnię. Woda mydlana może być przyczyną korozji śrubunków.Jeżeli instalacja jest długa, zaleca się podzielić ją na segmenty i przeprowadzićpróbę szczelności każdego z segmentów, dla ułatwienia wykrycia wycieków.- 04-19 -

Etap 1Napełnij układ do ciśnienia 0.5 MPai odczekaj co najmniej 5 minut.Czy ciśnienie spadło?NieTakZlokalizuj źródłowycieku i usuń je(wykrycie dużego wycieku)EtapzakończonypomyślnieEtap 2Napełnij układ do ciśnienia 1.5 MPai odczekaj co najmniej 5 minut.Czy ciśnienie spadło?NieTakZlokalizuj źródłowycieku i usuń je(wykrycie dużego wycieku)EtapzakończonypomyślnieEtap 3Napełnij układ do ciśnienia 4.15 MPai odczekaj 24 godziny.Czy ciśnienie spadło?NieTakZlokalizuj źródłowycieku i usuń je(wykrycie małego wycieku)Etap zakończony pomyślnieSpuść azot z układu i przejdź dowykonywania kolejnych czynności.- 04-20 -

(8) Dokończ lokalizowanie źródeł wycieków i sprawdź czy nie ma kolejnych. Następnie usuń azot z układu.Jeżeli system nie będzie natychmiast uruchamiany, pozostaw azot w układzie.(9) W celu sprawdzenia szczelności przewodów olejowych (w przypadku przyłączenia dwóch lub więcej jednostekzewnętrznych), odnieś się do poniższego przykładu podłączania i wykonaj czynności opisane w punktach od 5 do 7.Wężyki odporne ciśnieniowoJednostkanadrzędnaJednostkapodrzędnaJednostkapodrzędnaButlaz azotem (N2)RegulatorZawórManometr(10) Zdemontuj płytę zaworową, połączenie kielichowe i nakrętkę, a następnie podłącz rurkę do zaworu 3-drogowegojednostki zewnętrznej.(11) Przykręć rurkę do przyłącza zaworu jednostki zewnętrznej używając śrubunku nałożonego na rurkę.Odnieś się do poniższej tabeli z momentami dokręcającymi.Rurka gazowa(zawór 3-drogowy)Rurka cieczowa(zawór 3-drogowy)Rurka olejowa(zawór 3-drogowy)Śrubunek-49.0 do 61.0 N-m(490 do 610 kgf-cm)16.0do 18.0 N-m(160 do 180 kgf-cm)Wrzeciono zaworu27.0 do 30.0 N-m(270 do 300 kgf-cm)--Nakrętka60.0 do 65.0 N-m(600 do 650 kgf-cm)28.0 do 32.0 N-m(280 do 320 kgf-cm)20.0 do 25.0 N-m(200 do 250 kgf-cm)Nakrętka przyłączado napełniania12.5 do 16.0 N-m(125 do 160 kgf-cm)12.5 do 16.0 N-m(125 do 160 kgf-cm)12.5 do 16.0 N-m(125 do 160 kgf-cm)(12) Podłącz rurki do jednostki zewnętrznej zgodnie z rysunkiem.(13) Montując połączenie kołnierzowe użyj dołączonej uszczelki.(14) Zamocuj połączenie kołnierzowe lutując je z reduktorem.Zawór cieczowyŚrubunekZawór olejowyZawór gazowyUszczelka(akcesoria)ŁącznikkołnierzowyPodkładkaRurka cieczowaRurka olejowaWkręt- 04-21 -

4-8 Izolowanie przewodów4-8-1 Grubość materiału izolacyjnego1. Zawsze izoluj przewody chłodnicze.2. Dobierz minimalną zalecaną grubość materiału izolacyjnego na podstawie poniższej tabeli.3. Jeżeli jednostka zewnętrzna montowana jest wyżej niż jednostek wewnętrzna, użyj kitu lub innego materiału dozaślepienia otworu między rurką a izolacją w miejscu ich łączenia aby skroplona para wodna powstała na zaworzejednostki zewnętrznej nie wyciekała do wnętrza budynku.4. Całkowicie zaizoluj przewody cieczowe i gazowe korzystając z tych samych specyfikacji.5. Jeżeli przewody chłodnicze nie zostaną całkowicie zaizolowane może dojść do wycieku wody.Minimalna zalecana grubość izolacji w zależności od średnicy przewodów chłodniczych(przy zastosowaniu izolacji o przewodności cieplnej maks. 0.043 W/(m-k).)Temperatura otoczenia w miejscu montażu: 30°C (DB)Minimalna zalecana grubość izolacji (mm)Wilgotność względna 70% 75% 80% 85%6.35 (1/4")81013179.53 (3/8")911141812.70 (1/2")10121519Średnicazewnętrznaprzewoduchłodniczegomm (in)15.88 (5/8")19.05 (3/4")22.22 (7/8")25.40 (1")1010111112131313161617172021222228.58 (1-1/8")1114182331.75 (1-1/4")1114182334.92 (1-3/8")1114182438.10 (1-1/2")12141924* Jeżeli temperatura otoczenia oraz wilgotność względna będą odpowiednio wyższe niż 30°C (DB) i 85%, użyj grubszejizolacji dla przewodów chłodniczych. W przeciwnym razie, na powierzchni izolacji będzie tworzyć się kondensacja.* Przewody gazowe w systemach typu pompa ciepła nagrzewają się do wysokich temperatur podczas pracy w trybiegrzania.Dla tego typu przewodów dobierz materiał izolacyjny odporny na wysokie temperatury: 120°C lub wyższe.4-8-2 Charakterystyka zalecanej izolacji- Przewodność cieplna: 0.043 W/m-k (kcal/m-h-°C) Średnia temperatura: 20°C- Odporność na temperaturę: -40 do 120°C(Zgodnie z JIS A9511 PE-C-P2)- 04-22 -

4-8-3 Postępowanie z łączeniamiZawsze docinaj izolację pod kątem 90° i pokryj całą powierzchnię jej łączonych końców silikonem, uretanem lub innymszczeliwem. Wszystkie szczeliny między izolacją i rurką wypełnij szczeliwem. Po całkowitym pokryciu, połącz końce izolacji.Dokładnie usuń kurz i brud z łączeń za pomocą suchej, czystej tkaniny, a następnie owiń łączenia na całym ich obwodziesamoprzylepną taśmą izolacyjną, nałóż na siebie warstwy taśmy na długości 10 mm. Mocno owiń taśmą izolowaną powierzchnię.*Niewłaściwe wykonanie tych czynności spowoduje tworzenie się kondensacji na łączeniach.Szczeliwo silikonowe*Pokryj szczeliwem całą powierzchnię końców izolacji.Wszelkie szczeliny mogą być przyczyną tworzenia siękondensacji.Samoprzylepnataśma izolacyjna.- 04-23 -

1. Cel4-9 Osuszanie próżnioweOsuszanie próżniowe wiąże się z wykorzystaniem pompy próżniowej do odparowania wilgoci (zmiana w stangazowy) zalegającej wewnątrz rurek. Odparowana wilgoć jest wytłaczana na zewnętrz rurki; w ten sposóbdokonuje się osuszania wnętrza rurek. Dodatkowym celem jest usunięcie azotu z układu, użytego podczaspróby szczelności.Punkt wrzenia wody w atmosferze 1 (760 mmHg) wynosi 100°C. Jakkolwiek, pompa próżniowa wykorzystywana do obniżaniaciśnienia powietrza wewnątrz rurek niemal do poziomu próżni, powoduje spadek temperatury wrzenia wody wewnątrz rurek.Obniżenie wartości punktu wrzenia poniżej temperatury zewnętrznej powoduje odparowywanie wody i odprowadzenie powstałejpracy na zewnątrz rurek.2. Jeżeli osuszanie próżniowe nie zostanie wykonane w wystarczającym stopniu…(1) Jeżeli powietrze zmiesza się z czynnikiem, ciśnienie po stronie wysokociśnieniowej wzrośnie do nieprawidłowej wartościi może spowodować uszkodzenie sprężarki.(2) Jeżeli mikroskopijne ilości wody (wilgoć w powietrzu) przedostaną się do obiegu chłodniczego, może dojść do awariiklimatyzatora.(3) Jeżeli czynnik pozostanie zawilgocony, na zaworze rozprężnym może tworzyć się kondensacja i spowodować awarięklimatyzatora.Temperatura wrzenia wody w zależności od poziomu wilgotności100°C 90°C 80°C 70°C 60°C 50°C 40°C 30°C 20°C 10°C 0°C -19°C -68°CCiśnieniebezwzględnemmHg abs(Torr abs)760(ciśnienieatmosferyczne)525 355 234 149 92 55 32 17 9 4.5 1 0CiśnieniewskaźnikowemanometrMPa0 -0.0312 -0.0540 -0.0702 -0.0814 -0.0890 -0.0939 -0.0971 -0.0990 -0.1001 -0.1007 -0.1012 -0.10133. Jednostki ciśnienia próżniowegoJednostki miary ciśnienia w układzie SI uznane przez Nowe Prawo Miar to Pa (paskal), N/m² (niuton na metr kwadratowy)oraz bar. Pozaukładowe jednostki miary ciśnienia to Tor, służący do pomiaru ciśnienia u istot żywych oraz mmHg (ciśnieniesłupa rtęci o wysokości jednego milimetra) do pomiaru ciśnienia krwi.Dwie opisane poniżej metody służą wyznaczaniu próżni. Przemysł próżniowy stosuje ciśnienie bezwzględne, ale w innychgałęziach przemysłu uznaje się ciśnienie wskaźnikowe. Tym samym, korzystając z danych zawartych w katalogach i innejliteraturze, należy sprawdzić jaką metodę w nich wykorzystano.(1) Jednostki ciśnienia bezwzględnego, dla których „0” jest próżnią absolutną często występują z dopiskiem „a” lub „abs”.(2) Jednostki ciśnienia wskaźnikowego, dla których „0” jest ciśnieniem atmosferycznym, często występują z dopiskiem „G”lub „gauge” (manometr).Tabel konwersji jednostekatmbarPakPaMPaTorr(mmHg)atm bar Pa kPa MPa Torr(mmHg)1 atmosferyczne)(Ciśnienie0.98699.869 10 -69.869 10 -39.8691.316 10 -3 1.013310.01 10 -30.01101.333 10 -3 101330100000110001 106133.3101.331000.001110000.13330.101330.11 10 -6 7.501 10 -30.0011133.3 10 -6760750.06*Powyższa tabela oparta jest o ciśnienie bezwzględne, dla którego próżnia absolutna wynosi 0 Pa a standardoweciśnienie atmosferyczne wynosi 1 atm.7.50175011- 04-24 -

Manometr próżniowy (jednostki ciśnienia wskaźnikowego)- Zakres ciśnienia: 0 do -0.1 MPa (0 do -760 mmHg)(strefa próżni) (ze skalą wartości punktu wrzenia wody)- Skala wartości punkty wrzenia ułatwia odczyt zależności między temperaturązewnętrzną, punktem wrzenia i próżnią.-.08-.076070-.06-.0580VACUUM GAUGE-.0490-.03-.02*Nie poddawaj manometru próżniowego naciśnienia dodatnie. Spowoduje to jegouszkodzenie. Całkowicie zamknij zawórmanometru i spuść lub napełnij gaz pousunięciu.-.0930-.010-68°C1000-0.1MPa GaugeManometr próżniowy (jednostki ciśnienia bezwzględnego)- Zakres pomiaru: 200 do 500 000 mikronów- Wymiary: 330 x 230 x 44 mm- Ciśnienie z dokładnością 1 mikrona można odczytać na wyświetlaczu LCD.- Czujnik o wysokiej skuteczności umożliwia natychmiastową analizę nawetw przypadku zmian temperatury.1 mmHg = 1 000 mikronówPorównanie jednostek(Próżnia absolutna)Ciśnienie bezwzględne(Ciśnienie atmosferyczne)101325 PaTorr abs100 200 300 400500 600 700(mmHg abs)760 Torr0 0.1 0.2 0.3 0.4 0.5 0.6 0.7 0.8 0.9 1bar abs1.013 barPa abs0 10 10 3 20 10 3 30 10 3 40 10 3 50 10 3 60 10 3 70 10 3 80 10 3 90 10 3 100 10 30 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100kPa abs101.325 kPa0 0.01 0.02 0.03 0.04 0.05 0.06 0.07 0.08 0.09 0.1MPa abs0.1013 MPaCiśnienie ujemne-760 -700 -600 -500 -400 -300 -200 -100 0 TorrTorr G(mmHg G)-1.01 -0.9 -0.8 -0.7 -0.6 -0.5 -0.4 -0.3 -0.2 -0.1 0 barbar G-101325 -90 10 3 -80 10 3 -70 10 3 -60 10 3 -50 10 3 -40 10 3 -30 10 3 -20 10 3 -10 10 3 0 PaPa G-101 -90 -80 -70 -60 -50 -40 -30 -20 -10 0 kPakPa G-101 10 -3 -90 10 -3 -80 10 -3 -70 10 -3 -60 10 -3 -50 10 -3 -40 10 -3 -30 10 -3 -20 10 -3 -10 10 -3 0 MPaMPa G-1 -0.9 -0.8 -0.7 -0.6 -0.5 -0.4 -0.3 -0.2 -0.1 0 kgf/cm 2kgf/cm GCiśnienie dodatnie- 04-25 -

8007006000.00533500400300Wykres prężności pary nasyconej-0.0613200Ciśnienie bezwzględne (Torr abs.)1009080706050403020Wymagany poziom próżni-0.0879-0.0959-0.0986Ciśnienie wskaźnikowe (MPa G)10987-0.0999654Punkt wrzenia-0.1007-0.10083-0.10092-0.1010Zakres temperatury zewnętrznej1-20 -10 0 10 20 30 40 50 60 70 80Temperatura (°C)Kluczowy warunek podczas wykonywania pracMusi być uzyskany poziom próżni wielkości -0.1 MPa G (5 Tor abs) lub mniejszy.Wymagana jest dokładniejsza (niż przy poprzednich czynnościach) kontrola pracy.- 04-26 -

4. Wybór pompy próżniowejNastępujące cechy wyznaczają wydajność pompy:(1) Prędkość pompowaniaPrędkość pompowania jest standardowo mierzona w jednostkach L/min lub m²/h. Im wyższa prędkość pompowania tymkrótszy czas osiągnięcia próżni. Ogólnie, większa i cięższa pompa próżniowa gwarantuje uzyskanie większej prędkościpompowania. Pompy próżniowe powszechnie dostępne w sprzedaży (prędkość pompowania od 20 do 30 L/min) zapewniajądługi czas osiągnięcia próżni.(2) Poziom próżniPoziom próżni to zdolność osuszania próżniowego (usuwania wilgoci). Poziom próżni jest wstępnie mierzony w torachlub mikronach. Im niższy poziom próżni tym wyższa wydajność. Wilgoć jest szczególnie szkodliwa dla urządzeń pracującychw oparciu o nowy czynnik oraz maszyn chłodniczych / zamrażalniczych w konfiguracji niskich temperatur odparowywania.Niezbędna jest pompa próżniowa o zdolności wytworzenia wysokiego poziomu próżni (0.5 Tor lub mniej).UWAGA(1) Jeżeli olej z pompy próżniowej przedostanie się do obiegu chłodniczego na skutek powrotnego przepływu, możedojść do uszkodzenia elementów urządzenia. Dlatego konieczne jest zamontowanie mechanizmu blokującegopowrotny przepływ oleju z pompy próżniowej.(2) Chłodniczy olej maszynowy stosowany w obiegach chłodniczych HFC jest bardzo podatny na pochłanianie wilgoci,a nawet niewielka ilość wilgoci zmieszana z olejem chłodniczym spowoduje powstanie osadów o właściwościachkwasowych. Z tego powodu konieczne jest zastosowanie pompy próżniowej umożliwiającej osiągnięciewysokiego poziomu próżni (0.5 Tor lub mniej) dla dostatecznego usunięcia wilgoci.(3) Używaj specjalnych manometrów i wężyka do napełniania, przeznaczonych dla czynnika R410A.W przypadku zastosowania manometru i wężyka do napełniania, użytych wcześniej z czynnikiem R22 lub R407C,olej chłodniczy (mineralny) dla R22/R407C, który nie jest kompatybilny z olejem dla R410A, spowoduje degradacjęoleju oraz może doprowadzić do uszkodzenia elementów urządzenia.(1) Podłącz zestaw manometrów, manometr próżniowy oraz pompę próżniową zgodnie z rysunkiem na kolejnej stronie.*Jeżeli zastosujesz pompę używaną wcześniej z innymi czynnikami,konieczne będzie zamontowanie adaptera z mechanizmem blokującym Pompa próżniowa kompatybilnaz nowym czynnikiempowrotny przepływ.(2) Całkowicie otwórz zawory zestawu manometrów oraz manometrupróżniowego oraz załącz pompę próżniową.(3) Użyj wysokowydajnej pompy próżniowej do wytworzenia i utrzymaniapróżni przez wystarczająco długi czas.Ciśnienie wskaźnikowe na manometrze: -0.1 MPa lub niższeCiśnienie bezwzględne na manometrze: 1 Tor lub 1 000 mikronówPompa próżniowa z zaworem kontrolnymlub niższepowrotnego przepływu (możliwość zastosowaniaz innymi czynnikami)Po osiągnięciu powyższych wartości, nie przerywaj pracy pompy na czaspodany poniżej.- System multi klimatyzacji budynków: co najmniej 2 godziny- Klimatyzatory zwarte: co najmniej 1 godzina- Małe klimatyzatory: co najmniej 15 minutPompa próżniowa dla innychtypów czynnikówAdapter pompypróżniowejz mechanizmemblokującympowrotnyprzepływ.Konieczne jest zamontowanie zaworu kontrolnegopowrotnego przepływu oleju.(4) Zamknij zawór manometru próżniowego (zawory manometrów wysokiego i niskiego ciśnienia pozostaw otwarte) i zatrzymajpracę pompy.(5) Pozostaw układ w tym stanie na 1 godzinę, po czym sprawdź czy wartość ciśnienia na manometrze próżniowym nie spadła.Wzrost ciśnienia oznacza obecność wycieku. Wykonaj niezbędne czynności w celu wykrycia wycieku, usuń jego źródło i ponowniewytwórz próżnię w układzie.(6) Po upewnieniu się, że w układzie nie występują żadne wycieki, całkowicie zamknij zawory manometrów ciśnieniowych i manometrupróżniowego. Proces osuszania próżniowego został zakończony.(7) Dodaj wymaganą ilość czynnika.*Od tego momentu nie poddawaj manometru próżniowego na działanie dodatniego ciśnienia. Dodatnie ciśnienie uszkodzi manometr.Całkowicie zamknij zawór manometru próżniowego lub rozpocznij napełnianie układu gazem po odłączeniu manometru.- 04-27 -

(A) Podłączanie do jednej jednostki zewnętrznejManometrpróżniowyZawórprzełączającyLoManifoldHiZestaw manometrów w oprawie zaworowejJednostka nadrzędnaPompa próżniowaJednostki wewnętrzne(B) Podłączanie do kilku jednostek zewnętrznychLoManifoldHiJednostkanadrzędnaJednostkapodrzędnaJednostkapodrzędnaJednostki wewnętrzne- 04-28 -

4-10 Napełnianie czynnika4-10-1 Zapobieganie zmianie składu czynnikaPrzed rozpoczęciem napełniania czynnika, sprawdź czy zbiornik z czynnikiem jest wyposażony w syfon.Jeżeli zbiornik posiada syfon, należy ustawić go w pionie w normalnej pozycji.Jeżeli zbiornik nie posiada syfonu, należy ustawić go do góry dnem.R410A jest mieszaniną gazów. Podczas napełniania upewnij się, że czynnik znajduje się w fazie ciekłej aby zapobiec zmianieskładu czynnika.4-10-2 Napełnianie czynnika przy użyciu pompySprawdź czy zawór 3-drogowy jest zamknięty. (Nigdy nie napełniaj czynnika przez przewód gazowy).Po wypróżnieniu układu napełnij go czynnikiem (w fazie ciekłej) przez przewód cieczowy.OtwartyLoManifoldHiZamkniętyJednostkanadrzędnaJednostkapodrzędnaJednostkapodrzędnaZbiornikR410AWaga do pomiaru ilościnapełnianego czynnikaJednostki wewnętrzne4-10-3 Napełnianie czynnika w trakcie pracyJeżeli napełnienie układu czynnikiem zgodnie z metodą opisaną w p. 4-10-2 nie było możliwe, otwórz zawór 3-drogowy,uruchom jednostkę w trybie chłodzenia a następnie napełnij układ czynnikiem przez przewód gazowy (musi to być wykonanew trybie próbnego rozruchu).- Aby uniknąć uszkodzenia sprężarki odczekaj co najmniej 12 godzin przed uruchomieniem pracy, licząc od momentuzałączenia zasilania.- Aby uniknąć powrotu cieczy, dodawaj czynnik stopniowo w małych ilościach.- Temperatura napełnianego gazu musi być utrzymywana na poziomie przekraczającym temperaturę nasycenia o conajmniej 10°C.- Otwórz wszystkie przyłącza zaworu 3-drogowego.OtwartyLoManifoldHiZamkniętyJednostkanadrzędnaJednostkapodrzędnaJednostkapodrzędnaZbiornikR410AWaga do pomiaru ilościnapełnianego czynnika4-10-4 Przygotowanie do pracyJednostki wewnętrzne- Po napełnieniu układu czynnikiem, sprawdź czy wszystkie zawory 3-drogowe są otwarte. Jeżeli jednak w układzie podłączonajest tylko jedna jednostka zewnętrzna, zawór 3-drogowy na przewodzie olejowym musi pozostać zamknięty.- Upewnij się, że ilość napełnionego czynnika została zapisana na tabliczce serwisowej, znajdującej się na pokrywiemodułu sterującego.UWAGAPonieważ ciśnienie czynnika i stosowany olej chłodniczy różnią się, zastosowanie tych samych narzędzi montażowychzarówno dla czynnika R22 jak i R410A nie jest możliwe.- 04-29 -

4-11 Obliczanie stężenia granicznego czynnikaWprowadzenieSystemy multi oraz większość pozostałych klimatyzatorów pracuje w oparciu o czynnik R22 lub R410A. Chociaż czynnikite nie są szkodliwe (są nietoksyczne i niepalne), pomieszczenie w którym montowany jest klimatyzator powinno być natyle duże aby stężenie czynnika nie przekroczyło wartości granicznych nawet w przypadku wycieku czynnika.Stężenie graniczne oznacza stężenie freonu, które w przypadku wyciekuczynnika nie powoduje niepożądanych efektów w zakresie zdrowia człowieka.Do określania stężenia granicznego powinno stosować się jednostki: kg/m³(masa freonu / m³ powietrza).Jednostkazewnętrzna(System nr 1)Przepływ czynnikaStężenie graniczne dla R22: 0.3 kg / m³Stężenie graniczne dla R410A: 0.44 kg / m³JednostkawewnętrznaSprawdzanie stężenia czynnika chłodniczegoW celu obliczenia stężenia granicznego wykonaj czynności z punktu od (1) do (3).(1) Oblicz całkowitą ilość jaką napełniono każdy układ chłodniczy.Pomieszczenie, w którym doszło do wyciekuczynnika (upływ czynnika z całego systemu nr 1).Ilość czynnika napełnionego dojednostki zewnętrznej w układzie nr 1.(ilość czynnika napełniona fabrycznie)Ilość dodatkowonapełnionego czynnika(Ilość czynnika w zależności od długościinstalacji lub średnicy przewodów.)Całkowita ilość czynnikaw układzie chłodniczym (kg)Jeżeli klimatyzacja została podzielona na dwa lub więcej niezależnychukładów, zastosuj ilości czynnika jakimi napełniono każdy z układów.(2) Obliczanie kubatury (m³) najmniejszego pomieszczeniaW poniższych przypadkach, oblicz kubaturę pomieszczenia przyjmując częśćnajmniejsze pomieszczenie.jako jedno pomieszczenie lub(a) Bez podziałuJednostkazewnętrzna(b) W przypadku podziału z otworemprzejściowym umożliwiającymwentylację między sąsiadującymipomieszczeniami.JednostkazewnętrznaJednostkawewnętrznaJednostkawewnętrznaOtwórPodziałW przypadku otworu bezdrzwi lub wolnej przestrzeninad i pod drzwiami,z których każda stanowimin. 0.15% powierzchnipodłogi.(c) Z podziałem, bez otworów umożliwiającychprzepływ powietrza dosąsiednich pomieszczeń.Jednostkazewnętrzna(d) W przypadku wentylacji mechanicznej podpiętej dourządzenia wykrywającego wycieki gazu zamontowanegow najmniejszym pomieszczeniu, Jednostkapod uwagę brane jest kolejne najmniejsze zewnętrznapomieszczenie.Wentylacja mechanicznaJednostkawewnętrznaJednostkawewnętrznaNajmniejszepomieszczenieKolejnenajmniejszepomieszczenie- 04-30 -Najmniejszepomieszczenie

(3) Oblicz stężenie czynnika na podstawie wyników (1) i (2).Całkowita ilość napełnionego czynnikaw układach chłodniczych (kg)Kubatura najmniejszego pomieszczenia z zainstalowanymurządzeniem chłodniczym zawierającym czynnik (m³).Stężenie czynnika (kg/m3)Jeżeli stężenie czynnika jest wyższe niż wartość graniczna, wykonaj te same obliczenia dla kolejnych najmniejszychpomieszczeń aż po duże pomieszczenia, w celu wyznaczenia wszystkich pomieszczeń, dla których została przekroczonawartość graniczna.Środki jakie należy przedsięwziąć w przypadku przekroczenia wartościgranicznej stężenia czynnikaJeżeli stężenie graniczne przekroczy wartość graniczną dla pomieszczenia o określonej kubaturze, podejmij działaniaopisane poniżej.Sposób 1Zapewnij otwór umożliwiający skuteczną wentylacjęZapewnij otwory nad i pod drzwiami stanowiące co najmniej 0.15% powierzchni pomieszczenia lub zapewnij otwórbez drzwi.Sposób 2Zredukuj całkowitą ilość czynnika w układzie chłodniczym(1) Skróć długość instalacjiZmień lokalizację jednostki zewnętrznej montując ją bliżej jednostek wewnętrznych w celu skrócenia długościinstalacji i zredukowania całkowitej ilości czynnika w układzie.(2) Zmniejsz wydajność jednostki zewnętrznejZamień jedną jednostkę zewnętrzną na kilka urządzeń aby zmniejszyć wydajność każdego układu chłodniczego,a tym samym zredukować całkowitą ilość czynnika w układzie.Na przykład, zamieniając system z 1 jednostką o wydajności 20 HP na system z 2 jednostkami o wydajności 10 HP,ilość czynnika dla każdego układu chłodniczego może zostać zmniejszona o około połowę.Sposób 3Zamontuj system wentylacjiSystem wentylacji może zostać zamontowany aby zapobiec nadmiernemu wzrostowi stężenia czynnika w przypadkuwystąpienia wycieku.(1) Krotność wymiany powietrzaKrotność wymiany powietrza musi wynosić przynajmniej tyle ile wskazano na Rysunku 1, z uwzględnieniemcałkowitej ilości czynnika we wszystkich urządzeniach klimatyzacyjnych oraz kubatury pomieszczenia.(2) Podłączenie czujnikaPodstawową zasadą jest aby system wentylacji zawsze pracował, niezależnie od tego czy pracuje klimatyzatori czy w pomieszczeniu obecni się ludzie. Jeżeli nie jest to możliwe, zamontuj czujnik, który automatycznie uruchomisystem wentylacji w momencie pojawienia się wycieku. System wentylacji załączonej na stałe pokazano naRysunku 2, natomiast system z podłączonym czujnikiem, na Rysunku 3.Ostrzeżeniaa) Nawet jeżeli system wentylacji ma być zainstalowany, należy unikać sytuacji określonej warunkami wskazanymi naRysunku 1 w zakreskowanym obszarze, ponieważ stwarzają one prawdopodobieństwo nieefektywnej wentylacji.Jeżeli rzeczywiste warunki pokrywają się z tym obszarem, należy wykonać otwory gwarantujące efektywnośćwentylacji, zgodnie ze Sposobem 1 i Sposobem 2 w celu zwiększenia kubatury pomieszczenia lub należy zmniejszyćcałkowitą ilość czynnika, zmieniając wydajność jednostki zewnętrznej lub skracając długość instalacji chłodniczej.b) Jeżeli zastosowanie Sposobu 1 / Sposobu 2 nie jest możliwe w przypadku zastosowania systemu wentylacji, gdy rzeczywistewarunki objęte są zaszarzanym obszarem na Rysunku 1, zastosuj inne środki dla zapewnienia bezpieczeństwa,które będą niezależne od systemu wentylacji. Na przykład, zamontuj zawór odcinający przepływ czynnika, któryędzie uruchamiany przez czujnik w przypadku wystąpienia wycieku czynnika lub skuteczny system alarmowy, informującyosoby przebywające w pomieszczeniu o niebezpieczeństwie. Powinien to być osobny czujnik od czujnikauruchamiającego system wentylacji. Rysunek 4 przedstawia system z zamontowanym zaworem odcinającym.c) Montując system wentylacji, pamiętaj o wykonaniu otworu w najniższym poziomie pomieszczenia, zapewniającegoefektywną wentylację (na przykład szczelina pod drzwiami).d) Zachowaj szczególną ostrożność w przypadku połączeń rurek występujących w miejscach, gdzie będą przebywaćludzie. Wykonaj prace starannie, zgodnie z normami, wykonaj kompletną próbę szczelności po zakończeniu montażu.Dodatkowo zapewnij całkowite zabezpieczenie rurek przed wibracjami aby uniknąć ich złamania w przypadku działaniasił zewnętrznych (jakkolwiek umożliw ruch wzdłuż kierunku prowadzenia instalacji aby zapobiec napięciom w wynikuzmian temperatury).- 04-31 -

150TCałkowita ilość czynnikaw urządzeniach klimatyzacyjnychKubatura pomieszczeniaw zakresie 0.3 kg/m 3(Wentylacja mechaniczna nie jest konieczna)0m 3 /h10m 3 /h15m 3 /h20m 3 /hKubatura pomieszczenia (m³)10050Dla sytuacji pokrywających sięz zakreskowanym obszaremkonieczne jest wykonanie otworudla zwiększenia kubatury pomieszczenia,zapewniającego efektywnąwentylację, lub należy zmniejszyćwydajność jednostki zewnętrznejlub skrócić długość instalacji abyzredukować całkowitą ilość czynnikachłodniczego.00 10 20 30 40 50Całkowita ilość czynnika w urządzeniach klimatyzacyjnych (kg)Rysunek 1: Wybór systemu w oparciu o krotność wymiany powietrzaWentylator powietrza zewnętrznego (standardowo załączony)Wentylator powietrza zewnętrznego25m 3 /h30m 3 /h33m 3 /hDo jednostki zewnętrznejDo jednostki zewnętrznejJednostkawewnętrznaJednostkawewnętrznaOtwórOtwórRysunek 2: System wentylacji załączonejna stałe (przykład doprowadzeniapowietrza z zewnątrz)Wentylator powietrza zewnętrznegoZawór odcinający przepływczynnika (zawór zamkniętypo odłączeniu zasilania)Do jednostki zewnętrznejCzujnik wycieków czynnika (czujnik tlenu, czujnik wykrywającyczynnik chłodniczy) [montaż w miejscu gromadzenia się czynnika(na wysokości nie przekraczającej 0.3 m od powierzchni podłogi).Rysunek 3: System z zamontowanym czujnikiem(Przykład doprowadzenia powietrza z zewnątrz)JednostkawewnętrznaOtwórCzujnik wycieków czynnika (czujnik tlenu, czujnik wykrywający czynnik chłodniczy)[montaż w miejscu gromadzenia się czynnika (na wysokości nie przekraczającej0.3 m od powierzchni podłogi).Rysunek 4: System wentylacji załączonej na stałe z zaworem odcinającym przepływ czynnika- 04-32 -

4-12 Odzysk czynnikaPostępuj zgodnie z poniższą procedurą w celu odzyskania czynnika w przypadku przeprowadzanianapraw. Z jednej jednostki zewnętrznej można odzyskać około 20 kg czynnika.4-12-1 W przypadku naprawy części jednostki wewnętrznej oraz wyciekówna łączeniach przewodów1. Jeżeli całkowita ilość czynnika wykorzystanego w systemie przekracza ilośćpodaną w Tabeli 1.(1) Po sprawdzeniu masy zbiornika na odzyskany czynnik, wykorzystaj stacjędo odzysku aby usunąć czynnik z systemu do ilości wskazanej w Tabeli 1.Aby zapobiec zmianie składu czynnika, kontynuuj odzyskiwanie ciekłegoczynnika z klimatyzatora, korzystając z przyłącza serwisowego przewoducieczowego.(2) Wykonaj operację odessania czynnika zgodnie z opisem na kolejnej stronie(patrz strona 04-34).4-12-2 W przypadku naprawy elementów układu chłodniczego j. zewnętrznejUWAGATabela 1Ilość podłączonych j. zewnętrznych1 jednostka2 jednostki3 jednostki20.0kg40.0kg60.0kg(3) Po zakończeniu prac naprawczych, sprawdź obecność ewentualnych wycieków, wytwórz próżnię i dodaj taką samąilość nowego czynnika jak została odzyskana (patrz strona 04-29).(4) Otwórz zawór 3-drogowy, uruchom klimatyzator i sprawdź czy pracuje prawidłowo.2. Jeżeli całkowita ilość czynnika w wykorzystanego w systemie jest mniejsza od ilości podanej w Tabeli 1.(1) Wykonaj operację odessania czynnika zgodnie z opisem na kolejnej stronie (patrz strona 04-34).(2) Po zakończeniu prac naprawczych, sprawdź obecność ewentualnych wycieków i wytwórz próżnię w układzie(patrz strony 04-18 do 04-28).(3) Otwórz zawór 3-drogowy, uruchom klimatyzator i sprawdź czy pracuje prawidłowo.(1) Zamknij zawór 3-drogowy jednostki zewnętrznej. Uruchom jednostkę wewnętrzną w trybie chłodzenia i otwórz zawórEEV (elektroniczny zawór rozprężny). Następnie przerwij obwód zasilania za pomocą wyłącznika (aby zapobiecnapływowi cieczy).(2) Korzystając ze stacji do odzysku, odzyskaj maksymalną ilość czynnika z jednostki zewnętrznej, podłączając stacjędo zaworu serwisowego.(3) Po zakończeniu prac naprawczych, sprawdź obecność ewentualnych wycieków, wytwórz próżnię i dodaj taka samąilość nowego czynnika jaka została odzyskana.(4) Otwórz zawór 3-drogowy, uruchom klimatyzator i sprawdź czy pracuje prawidłowo.Podczas odzyskiwania czynnika, postępuj zgodnie z instrukcjami producenta stacji do odzysku.Stacja do odzysku czynnikaWYSOKIE CIŚNIENIENISKIE CIŚNIENIECIŚNIENIE CIECZYLoHiManometrFreonZbiornik na odzyskany czynnik- 04-33 -

4-13 Odsysanie czynnikaAby zapobiec przedostaniu się czynnika do atmosfery, postępuj zgodnie z poniższą procedurą w celu odzyskania czynnikaz jednostki zewnętrznej przed przystąpieniem do przenoszenia lub likwidacji urządzenia. Z jednej jednostki zewnętrznejmożna odzyskać około 20 kg czynnika. Jeżeli ilość odzyskiwanego czynnika jest duża, odzyskuj go do zbiornikana odzyskiwany czynnik kontrolując jednocześnie masę czynnika.4-13-1 Procedura odsysania czynnikaMontaż jednej jednostki1 metoda odsysania czynnika (metoda zmiany ustawieńprzełącznika DIP)1. Całkowicie zamknij zawór 3-drogowy na przewodzie cieczowym.2. Ustaw przełącznik DIP 1-3 na płytce jednostki zewnętrznejz pozycji OFF na ON. Jednostka uruchomi się automatycznie.3. Po zakończeniu operacji odsysania czynnika, diody LED od2 do 6 zaczną pulsować.4. Gdy diody LED zaczną pulsować, natychmiast zamknijzawór 3-drogowy na przewodzie gazowym.5. Ustaw przełącznik DIP w początkowej pozycji (ON OFF).2 metoda odsysania czynnika (metoda ręczna)1. Podłącz wężyk serwisowy manometru do przyłącza do napełnianiazaworu 3-drogowego na przewodzie gazowym.Delikatnie otwórz zawór redukcji ciśnienia aby upuścićpowietrze z wężyka serwisowego.2. Całkowicie zamknij zawór 3-drogowy na przewodzie cieczowym.3. Uruchom tryb testowy w trybie chłodzenia.Ustaw przełącznik DIP SW1-1 z pozycji OFF na ON.4. Kiedy wskazania manometru będą utrzymywać się na poziomiemiędzy 0.05 i 0 MPa, całkowicie zamknij zawór 3-drogowyna przewodzie gazowym.5. Zatrzymaj tryb testowy.Ustaw przełącznik DIP SW1-1 z pozycji ON na OFF.Montaż wielu jednostek1 metoda odsysania czynnika (metoda zmiany ustawieńprzełącznika DIP)1. Całkowicie zamknij zawory na wszystkich przewodach cieczowych.2. Ustaw przełącznik DIP 1-3 na płytce jednostki zewnętrznej z pozycjiOFF na ON. Jednostka uruchomi się automatycznie.3. Po zakończeniu operacji odsysania czynnika, diody LED od 2do 6 zaczną pulsować.4. Gdy diody LED zaczną pulsować, natychmiast zamknij zawór3-drogowy na przewodzie gazowym i zawory 3-drogowe naprzewodach olejowych wszystkich jednostek.5. Ustaw przełącznik DIP w początkowej pozycji (ON OFF).2 metoda odsysania czynnika (metoda ręczna)1. Podłącz wężyk serwisowy manometru do przyłącza do napełnianiazaworu 3-drogowego na przewodzie gazowym. Delikatnie otwórzzawór redukcji ciśnienia aby upuścić powietrze z wężyka serwisowego.2. Całkowicie zamknij zawory 3-drogowe na przewodach cieczowychwszystkich jednostek.3. Uruchom tryb testowy w trybie chłodzenia.Ustaw przełącznik DIP SW1-1 z pozycji OFF na ON.4. Kiedy wskazania manometru będą utrzymywać się na poziomiemiędzy 0.05 i 0 MPa, całkowicie zamknij zawór 3-drogowy naprzewodzie gazowym oraz zawory 3-drogowe na przewodacholejowych wszystkich jednostek.5. Zatrzymaj tryb testowy.Ustaw przełącznik DIP SW1-1 z pozycji ON na OFF.UWAGANie wykorzystuj ponownie czynnika odessanego z układu przy pomocy pompy.- 04-34 -

4-13-2 Schemat blokowy operacji odsysania czynnikaZatrzymaj pracęSW1-3 (z ON na OFF)Całkowicie zamknij zawór (3-drogowy) naprzewodzie cieczowym i przestaw przełącznikSW1-3 z pozycji OFF na ON.Sprężarka: zatrzymanaBłąd odsysania: wyświetlanyCzekaj30 sekund później ustawprzełącznik SW1-3 (z OFF na ON)Rozpoczęcie odsysaniaSprężarka: pracujeEEV1: całkowicie otwartyEEV2: całkowicie zamkniętyWentylator: wysokie obrotyLP = 4.0 MPaWystąpił błąd czujnika ciśnienia lub minęło 10 minutod uruchomienia sprężarki.Sprężarka: pracujeWentylator: wysokie obrotyLED: pulsujeZamknij zawory na przewodach gazowychi olejowych wszystkich jednostek, najszybciejjak to możliwe.Dioda pulsuje przez 5 minutPrzestaw przełącznik DIP SW1-3 z powrotemz pozycji ON na OFF.Sprężarka: zatrzymanaKoniec odsysania*Aby sprawdzić działanie, podłącz manometr do przyłącza serwisowego i obserwuj ciśnienie.Nie opuszczaj pomieszczenia w czasie tej operacji.- 04-35 -

4-14 Wykonanie odpływu skroplin4-14-1 Wyznaczanie nachylenia rurki odpływu skroplin za pomocą poziomnicyRurki skroplin standardowo montowane są z nachyleniem w kierunku odpływu skroplin. Na poniższym rysunku nachyleniezostało określone literami a/b. Na przykład, jeżeli a=1000 mm i b=10 mm, nachylenie wynosi 1/100.b =10a =1000Kierunek przepływuPozycja pęcherzykaPoziom1100Jeżeli pęcherzyk powietrza znajduje się pomiędzy dwoma środkowymipodziałkami, to mierzona powierzchnia jest pozioma. Jeżeli pęcherzykznajduje się bliżej drugiej podziałki, poziomnica wskazuje nachylenie 1/100.Jeżeli pęcherzyk znajduje się bliżej trzeciej podziałki, poziomnica wskazujenachylenie 2/100 (1/50).150nachylenie1100nachyleniePoziom1504-14-2 Ogólne środki ostrożności przy wykonywaniu odpływu skroplin(1) Odprowadzenie skroplin- Montuj rurki skroplin z minimalnym nachyleniem 1/100i odcinkiem poziomym nie przekraczającym 20 m.- Stosuj rurki z twardego chlorku winylu (dostępne narynku). Do łączenia rurek używaj spoiwa na baziechlorku winylu aby uniknąć wycieków.- Zawsze owijaj rurki skroplin (dostępnym na rynku)materiałem izolacyjnym (pianka polietylenowa o współczynnikuprzewodzenia ciepła 0.043 (W/m•k) i grubościminimum 9 mm).- Zapewnij wsporniki dla rurki skroplin, montowanew odstępach 1.5 do 2.0 m.(2) Zbiorcza rurka skroplin- Zbiorczą rurkę skroplin należy prowadzić około 10 cmponiżej odpływu skroplin jednostki. Zastosuj rurkęz wyższej klasy chlorku winylu (VP30 lub wyższa).Rysunek 1 Odprowadzenie skroplinIzolacjaRysunek 2 Zbiorcza rurka skroplin1.5 do 2.0 mNachylenie w dół min. 1/100Poziomy odcineknie przekraczający 20 mMocowaniamin. 100 mmVP25Klasa VP30 lub wyższaNachylenie w dół min. 1/100- 04-36 -

(3) Pompka skroplin- Wysokość na jaką można podnieść rurkę skroplin nadsufitem dla jednostek z wbudowaną pompką skroplinróżni się w zależności od modelu. Sprawdź instrukcjemontażu.- Nawet gdy jednostka posiada wbudowaną pompkęskroplin, wykonywanie uniesień i spadków jest niedozwolone.Rysunek 3: Pompka skroplin150 mm lub mniej(najkrótsza możliwa długość)Różni sięw zależnościod modeluMinimalne nachyleniew dół 1/100Odcinek poziomynie przekraczający 20 mSufit(4) Standardowy montaż pompki skroplinDotyczy modeli: typ kanałowy, wysoki spręż- Zawsze montuj syfon dla jednostek wewnętrznycho dużym negatywnym ciśnieniu występującym przyodpływie z tacy skroplin.- Montuj jeden syfon dla każdej jednostki wewnętrznej.Zamontowanie jednego syfonu dla kilku jednostek poniżejpunktu łączenia odpływów nie jest skuteczne.- Zamontuj syfon w sposób umożliwiający jego czyszczenie.Rysunek 4: Syfon skroplinH1: min. 100 mmH2: 50 do 100 mmH1H2(5) Sprawdzenie odprowadzania skroplin- Wykonaj próbę odprowadzania skroplin. Podczas wykonywania próby, sprawdź czy nie ma wycieków na łączeniachrurek. Dla jednostek z wbudowaną pompką skroplin, sprawdź poprawność pracy pompki uruchamiając próbną pracęw trybie chłodzenia.- Nawet gdy montaż wykonywany jest w sezonie grzewczym, wykonaj próbę uruchamiając pracę w trybie chłodzenia.UniesieniaNa odcinku nachylonym w dół nie można wykonywać uniesień.SyfonySyfony na poziomym odcinku rurki spowodujązatrzymanie przepływu wody.Typ ściennyUniesienie Fala Koniec rurki w wodziePróba odprowadzania skroplinTyp kanałowyTyp ściennyOtwór donapełniania wodyOsłona otworu donapełniania wody- 04-37 -

4-14-3 Wybór miejsca montażu zatyczki odpływu skroplin- Odpływy skroplin znajdują się po prawej i lewej stronie jednostki. Wybierz odpływ odpowiednio do warunków montażu.- Fabrycznie, gotowym do wykorzystania jest odpływ po lewej stronie (strona ze skrzynką przyłączeniową).- Jeżeli istnieje potrzeba wykorzystania odpływu po prawej stronie, zamontuj zatyczkę na odpływie po lewej stronie.Lewa stronaPrawa stronaOdpływ skroplinZatyczka odpływuOpaskaIzolacjaIzolacjaJednostkaZatyczka odpływu0mmUWAGA- Sprawdź, czy zatyczka została zamontowana na nieużywanym odpływie skroplin i zabezpieczją mocno za pomocą opaski.- Jeżeli zatyczka nie zostanie zamontowana lub odpowiednio zabezpieczona opaską, możedojść do wycieku wody podczas pracy w trybie chłodzenia.- 04-38 -

5. INSTALACJA ELEKTRYCZNACzynnik chłodniczyR410A

5. INSTALACJA ELEKTRYCZNA5-1 Środki ostrożności przy wykonywaniu okablowaniatransmisji5-1-1 Zapobieganie elektryczności statycznejPodczas wykonywania prac przy module sterującym, związanych z adresowaniem i konfiguracją innych ustawień, ładunekelektrostatyczny zgromadzony na ciele może uszkodzić płytkę sterującą. Dlatego podczas prac przy okablowaniu transmisjii przewodach pilota, ważne jest zastosowanie poniższych środków ostrożności:(1) Jednostki wewnętrzne, zewnętrzne i urządzenia peryferyjne muszą być uziemione.(2) Zasilanie musi być odłączone za pomocą głównego wyłącznika.*Nie dotyczy to niektórych urządzeń. Wyjątkiem są urządzenia takie jak UTR-YLLA i UTR-YRPC, których ustawieniakonfiguruje się przy załączonym zasilaniu.(3) Przyłóż palce do metalowego elementu jednostki wewnętrznej/zewnętrznej na minimum 10 sekundaby odprowadzić ładunek elektrostatyczny zgromadzony na ciele.(4) Nigdy nie dotykaj listwy zaciskowej, ścieżek lub elementów płytki drukowanej.5-1-2 Środki ostrożności podczas wykonywania okablowaniaPrzed przystąpieniem do instalacji okablowania transmisji zapoznaj się z poniższymi punktami:(1) Należy zastosować środki ostrożności dotyczące elektrostatyczności (patrz pkt 5-1-1).(2) Użyj narzędzia do zdzierania izolacji z drutu. Jeżeli nie dysponujesz takim narzędziem, wykorzystaj szczypce lubpodobne narzędzie i ostrożnie zdejmij izolację uważając aby nie uszkodzić przewodów. Jakiekolwiek uszkodzenieprzewodów może doprowadzić do przerwania obwodu i zakłócić komunikację.(3) Podłączanie przewodów do listwy zaciskowejPodłącz przewody zgodnie z Rysunkami (a) do (c). Zachowaj ostrożność aby nie przekręcić śrub. Przekręceniemoże spowodować przerwanie obwodu. Niedostatecznie dokręcone śruby mogą być przyczyną złego stykui zakłóceń komunikacji.(a) Podłączanie jednego przewodu (b) Podłączanie dwóch przewodów (c) Podłączanie trzech przewodówNigdy nie podłączaj przewodów w sposób przedstawiony poniżej.Obwód zostanie przerwany lub może wystąpić zwarcie, powodując uszkodzenie i zakłócenie komunikacji.(d) Kilka przewodów podpiętych z jednej strony śruby(e) Skręcone przewody(f) Przewody nałożone na siebie(g), (h) Przewody wystające poza listwę zaciskową(d) Dwa przewody podpięte z jednejstrony śruby(e) Skręcone przewody(f) Przewody nałożone na siebie(g) Zwarcie na końcach przewodów(h) Zwarcie przy listwie zaciskowej- 05-01 -

5-1-3 Pomiar rezystancji obciążenia linii transmisji (pomiar z rozłączonym przerywaczem)Po wykonaniu instalacji okablowania transmisji, zmierz rezystancję na obu końcach linii transmisji, od urządzeniaz rezystorem końcowym (jednostka zewnętrzna lub wzmacniacz sygnału) do najodleglejszego urządzenia.Rezystancja zmienia się zgodnie z poniższą tabelą, w zależności od odległości od rezystora końcowego.Podane wartości są szacunkowe.Rezystancja( )0-505060708090100110120130140150160170180190-1k-Odległość od rezystora końcowego (m)0-100 -200 -300 -400 -500Zwarcie lub podłączenie dwóch lub więcej rezystorów końcowychZły styk lub długość linii przekracza 500 mZły styk, przerwany obwód lub brak rezystora końcowego.UWAGAJeżeli wartość rezystancji nie jest normalna, pod żadnym pozorem nie włączaj zasilania.Może to spowodować uszkodzenie modułu komunikacyjnego.Zabezpieczenie linii transmisjiUżyj śruby uziemiającej dla każdego urządzenia w celu zabezpieczenia końców ekranowanego przewodu linii transmisji.Zachowaj ostrożność aby nie przekręcić śrub. Przekręcenie śruby może być przyczyną przerwania obwodu lub uszkodzenialistwy zaciskowej.Okablowanie pilota(1) Zastosuj środki ostrożności dotyczące elektrostatyczności (patrz pkt 5-1-1)(2) Wyłącznik jednostki wewnętrznej musi być wyłączony.(3) Podłącz przewody do listwy zaciskowej w kolejności: uziemienie – zasilanie – sygnał (zarówno na listwie jednostkiwewnętrznej jak i pilota).(4) Sprawdź czy uziemienie, zasilania i sygnał zostały prawidłowo podłączone. Załączenie zasilaniaz nieprawidłowymi połączeniami może uszkodzić jednostkę.(5) Zachowaj ostrożność aby nie przekręcić śrub. Przekręcenie może spowodować przerwanie obwodu lub uszkodzenielistwy zaciskowej. Niedostatecznie dokręcone śruby mogą być przyczyną złego styku i zakłóceń komunikacji z pilotem.(6) Nigdy nie dotykaj listwy zaciskowej, ścieżek lub elementów płytki drukowanej.- 05-02 -

5-1-4 Środki ostrożności podczas konfigurowania ustawieńPodczas konfigurowania adresów i innych ustawień jednostki wewnętrznej, zewnętrznej i pilota, zastosuj następująceśrodki ostrożności.(1) Zastosuj środki ostrożności dotyczące elektrostatyczności (patrz pkt 5-1-1)(2) Nigdy nie dotykaj listwy zaciskowej, ścieżek lub elementów płytki drukowanej.(3) Do ustawiania przełączników DIP użyj izolowanego śrubokrętu.(4) Ustawienia dla modeli UTR-YLLA, UTR-YRP i podobnych muszą być konfigurowane przy włączonym zasilaniu.Zachowaj ostrożność aby uniknąć porażenia prądem ponieważ napięcie AC występuje na płytce zasilaniai listwie zaciskowej.5-1-5 Środki ostrożności przy załączaniu zasilaniaPrzed włączeniem zasilania sprawdź, czy:(1) wszystkie rurki są prawidłowo podłączone;(2) jednostki wewnętrzne, zewnętrzne i urządzenia peryferyjne są prawidłowo uziemione;(3) linia zasilania jest prawidłowo podłączona;(4) linia sterowania jest prawidłowo podłączona (rezystancja mieści się w zakresie podanym w specyfikacjach)(5) Nie włączaj zasilania jeśli któreś z urządzeń nie zostało prawidłowo podłączone. (Jeżeli urządzenie peryferyjnenie zostało podłączone, nie ściągaj izolacji z jego przewodów. Owiń końcówki przewodów taśmą izolacyjną abyzapobiec zwarciom.)- 05-03 -

5-2 Wytyczne dotyczące doboru przewodu transmisji dlasystemu VRF1. WprowadzenieW rozdziale tym podano wytyczne ułatwiające dobór przewodu transmisji stosowanego w systemach VRF.Zastosowanie się do poniższych wytycznych pomoże w osiągnięciu stabilnej komunikacji. Jakkolwiek, należy zauważyć,że wytyczne te nie zalecają zastosowania przewodu transmisji konkretnego producenta.2. Normy i zalecenia dotyczące przewodów transmisjiPrzewody transmisji dla systemów VRF (w oparciu o normę „NEMA kable kategorii 4” Amerykańskiego StowarzyszeniaProducentów Urządzeń Elektrycznych (NEMA)) powinny posiadać następujące charakterystyki elektryczne i być zgodnez poniższymi zaleceniami.(1) Specyfikacje elektryczneNrWłaściwość Jednostka Specyfikacja1Typ przewodummø0.65 (odpowiednik AWG22)Skrętka ekranowana2Pary przewodów (skrętka)*1----Jednoparowe lub dwuparowe3Rezystancja pętli stałoprądowej (20°C)/Km118 lub mniej4Niezrównoważenie rezystancji stałoprądowej (20°C)%5 lub więcej5Napięcie wytrzymywane (między żyłami)V/1MinAC 3506Rezystancja izolacji (między żyłami) (20°C)M/Km500 lub więcej(500 V DC, po ładowaniu przez 1 minutę)7Pojemność elektrostatyczna międzyżyłami1KHznF/Km56 lub mniej8Niezrównoważenie pojemnościelektrostatycznej (para do ziemi)1KHznF/Km3.28 lub mniej772KHz102 ±15% (87 do 117)1MHz100 ±15% (85 do 115)4MHz100 ±15% (85 do 115)9Impedancja falowa8MHz100 ±15% (85 do 115)10MHz100 ±15% (85 do 115)16MHz100 ±15% (85 do 115)20MHz100 ±15% (85 do 115)772KHz15 lub mniej1MHz18 lub mniej4MHz36 lub mniej10Tłumienie8MHzdB/Km49 lub mniej10MHz56 lub mniej16MHz72 lub mniej20MHz79 lub mniej772KHz58 lub więcej1MHz56 lub więcej4MHz47 lub więcej11Tłumienność przenikowa zbliżna (*2)8MHzdB/Km42 lub więcej10MHz41 lub więcej16MHz38 lub więcej20MHz36 lub więcej*1 Ilość skrętów przewodów nie jest określona. Jakkolwiek, impedancja falowa, tłumienie i pozostałespecyfikacje elektryczne muszą odpowiadać wymaganiom. (Przykład: 40 skrętów na metr lub więcej).*2 Tłumienność przenikowa zbliżna dotyczy wyłącznie skrętki dwuparowej.(2) Zalecenia(1) Materiały nie zostały określone. Jakkolwiek, materiały należy dobierać z uwzględnieniem warunków otoczenia(temperatura, wilgotność) i lokalnych przepisów środowiskowych (RoHS, itp.).(2) Specyfikacje mechaniczne nie zostały określone. Jakkolwiek, należy wziąć pod uwagę warunki otoczenia.- 05-04 -

Poniżej zebrano głównych producentów okablowania Lonworks (typowy rodzaj przewodów) oraz ich wyroby.(1) BICCGeneral (BICC Cable, Brand-Rex, General Cable, Carol Cable)KorporacjaOddział – Europa4 Tesseneer DriveHighland Heights, Kentucky 41076-9753Phone : +1-606-572-8000Phone : 1-800-424-5666Fax : +1-606-572-8458Web : www.biccgeneral.comStewarts RoadFinedon Road Industrial EstateWellingboroughNorthants, NN8 4RJUnited KingdomPhone : +44(0) 1933-277700Fax : +44(0) 1933-273696Oddział – Azja/Oceania435 Orchard Road #17-02 Wisma AtriaSingapore 238877Phone : +65-734 1151Fax : +65-734Typ przewoduIlość parSzczegółyNumer katalogowyKlasa 4 22AWG (0.65mm)1Ekranowany Plenum U.L.Typ CMPC8611Klasa 4 22AWG (0.65mm)1Ekranowany Plenum U.L.U.L. Typ CMC8651(2) The Cable Company 498 Bonnie LaneElk Grove, Illinois 60007 U.S.APhone : 1-847-437-5267Fax : +1-847-437-8820Web : www.thecableco.comTyp przewodu Ilość par Szczegóły Numer katalogowyKlasa 4 22AWG (0.65mm)1Ekranowany Plenum U.L.Typ CMP5202ECHKlasa 4 22AWG (0.65mm)2Ekranowany Plenum U.L.Typ CMP5204ECH- 05-05 -

(3) Calvert Wire and Cable Corporation5091 West 164th Street Brook Park, OH. 44142 U.S.APhone : +1-216-433-7600Fax : +1-216-433-7614Web : www.calvert-wire.comTyp przewodu Ilość par Szczegóły Numer katalogowyKlasa 4 22AWG (0.65mm)1 skrętkaEkranowany Non-plenumU.L. Typ CMRRD3011-LONKlasa 4 22AWG (0.65mm)2 skrętkiEkranowany Non-plenumU.L. Typ CMRRD2P3011-LONKlasa 4 22AWG (0.65mm)1 skrętkaEkranowany Plenum U.L.Typ CMPDMC3011-LONKlasa 4 22AWG (0.65mm)2 skrętkiEkranowany Plenum U.L.Typ CMPDMC2P3011-LON(4) Communication Supply Corporation (CSC)Low Voltage Division Headquarters 5950 Office Boulevard, N.E.Albuquerque, NM 87108 U.S.APhone : 1-505-344-3400, 1-800-334-2150Fax : +1-505-345-3862Web : www.gocsc.comTyp przewodu Ilość par Szczegóły Numer katalogowyKlasa 4 22AWG (0.65mm)1 skrętkaEkranowany Non-plenumU.L. Typ CMCSC 588549Klasa 4 22AWG (0.65mm)2 skrętkiEkranowany Non-plenumU.L. Typ CMCSC 588550Klasa 4 22AWG (0.65mm)1 skrętkaEkranowany Plenum U.L.Typ CMPCSC 588545(5) ConnectAir International4240 B Street N.W. Auburn, Washington 98001Phone : +1-253-813-5599Phone : 1-800-247-1978Fax : +1-253-813-5699Web : www.connect-air.comDirect burial and aerial messenger cables also available.Typ przewodu Ilość par Szczegóły Numer katalogowyKlasa 4 22AWG (0.65mm)1Ekranowany Plenum U.L.Typ CMPW221P-2002Klasa 4 22AWG (0.65mm)2Ekranowany Plenum U.L.Typ CMPW222P-2004Klasa 4 22AWG (0.65mm)1Ekranowany Non-plenumU.L. Typ CMP221P-1003Klasa 4 22AWG (0.65mm)2Ekranowany Non-plenumU.L. Typ CMP222P-1005- 05-06 -

(6) Eastman Wire & CableInternational Sales Office1085 Thomas Busch Highway Pennsauken, New Jersey 08110Phone : +1-609-488-8800Phone : 1-800-257-7940Fax : +1-609-488-8899Web : www.eastmanwire.comTyp przewodu Ilość par Szczegóły Numer katalogowyKlasa 4 22AWG (0.65mm)1Ekranowany PlenumLEV4221PSJ725Klasa 4 22AWG (0.65mm)2Ekranowany PlenumLEV4222PSJ725Klasa 4 22AWG (0.65mm)1Ekranowany w osłoniePVC, Non-plenumLEV4221PSJKlasa 4 22AWG (0.65mm)2Ekranowany w osłoniePVC, Non-plenumLEV4222PSJ(7) General Wire ProductsInternational Sales Office425 Shrewsbury Street Worcester, Massachusetts 01604Phone : +1-508-752-8260Fax : +1-508-753-2173Web : www.generalwireproducts.comTyp przewodu Ilość par Szczegóły Numer katalogowyKlasa 4 22AWG (0.65mm)1Drut ekranowanyPlenum030-42701Klasa 4 22AWG (0.65mm)2Skrętka ekranowanaPlenum030-21891Klasa 4 22AWG (0.65mm)1Skrętka ekranowanaPlenum030-21892Klasa 4 22AWG (0.65mm)2Drut ekranowanyPlenum030-42702(8) Great Lakes Wire and Cable, IncorportatedInternational & Domestic Sales Office32400 Howard Street Madison Heights, MI 48071Phone : +1-248-616-0022Phone : 1-888-833-4592Fax : +1-248-616-9118Web : www.greatwire.coTyp przewodu Ilość par Szczegóły Numer katalogowyKlasa 4 22AWG (0.65mm)1 drutEkranowany Plenum U.L.Typ CMP70004Klasa 4 22AWG (0.65mm)2 drutyEkranowany Plenum U.L.Typ CMP70005Klasa 4 22AWG (0.65mm)1 skrętkaEkranowany Plenum U.L.Typ CMP70008Klasa 4 22AWG (0.65mm)2 skrętkiEkranowany Plenum U.L.Typ CMP70009- 05-07 -

(9) Lake Cable, LLC2020 North Austin Avenue Chicago, IL. 60639 U.S.APhone : +1-773-385-8700Fax : +1-773-385-8770Web : www.lakecable.comTyp przewodu Ilość par Szczegóły Numer katalogowyKlasa 4 22AWG (0.65mm)2Ekranowany Plenum U.L.Typ CMPPFF222PRCS-ECHKlasa 4 22AWG (0.65mm)1Ekranowany Plenum U.L.Typ CMPPFF222CS-ECHKlasa 4 22AWG (0.65mm)1Ekranowany Non-plenumU.L. Typ CM222CSFPP-ECH(10) Magnum Cable CorporationInternational Sales Office5250 Naiman Parkway Solon, Ohio 44139 U.S.APhone : +1-440-519-3333Fax : +1-440-519-3334Web : www.magnumcable.comTyp przewodu Ilość par Szczegóły Numer katalogowyKlasa 4 22AWG (0.65mm)1Ekranowany PlenumA30016LONKlasa 4 22AWG (0.65mm)2Ekranowany PlenumA30018LONKlasa 4 22AWG (0.65mm)1Ekranowany w osłoniePVC, Non-plenumA20050LONKlasa 4 22AWG (0.65mm)2Ekranowany w osłoniePVC, Non-plenumA20052LON(11)Metro Wire and Cable Corporation36625 Metro Court Sterling Heights, MI 48321 U.S.APhone : +1-586-264-3050Fax : +1-586-264-7390E-mail : metrowire@Earthlink.netNorcross, GA 30093 U.S.A1275-A Oakbrook DrivePhone : +1-770-449-6327Phone : +1-800-633-1432Fax : +1-770-263-6504E-mai l: mwcatl@att.netTyp przewodu Ilość par Szczegóły Numer katalogowyKlasa 4 22AWG (0.65mm)1Ekranowany Plenum U.L.Typ CMPMWC-1002Klasa 4 22AWG (0.65mm)2Ekranowany Plenum U.L.Typ CMPMWC-1003- 05-08 -

(12) Showa Electric Wire and Cable Co. Ltd. (Japan)No. 26 Chuo Building 29-5, Nishi-Shinbashi 2-chomeMinato-ku TokyoPhone : +81-03-3437-7301Fax : +81-03-3437-7323Web : www.asiansources.com/showa.coWeb : www.swcc.co.jpTyp przewodu Ilość par Szczegóły Numer katalogowyKlasa 4 22AWG (0.65mm)1EkranowanyNon-plenumLW221SKlasa 4 22AWG (0.65mm)2EkranowanyNon-plenumLW222S(13) Windy City Wire4250 Madison Street Hillside, Illinois 60162Phone : +1-708-493-1191Phone : 1-800-379-1191Fax : +1-708-493-1390Web : www.smartwire.comTyp przewodu Ilość par Szczegóły Numer katalogowyKlasa 4 22AWG (0.65mm)1Ekranowany Plenum U.L.Typ CMP106500 - niebieski106502 - pomarańcz.106503 - żółty106540 - purpurowyKlasa 4 22AWG (0.65mm)2Ekranowany Plenum U.L.Typ CMP106600 - niebieskiKlasa 4 22AWG (0.65mm)1Ekranowany Non-plenumU.L. Typ CM108500 - niebieskiKlasa 4 22AWG (0.65mm)2Ekranowany Non-plenumU.L. Typ CM108600 - niebieski- 05-09 -

5-3 Metody wykrywania nieprawidłowych połączeń (seria J)Poniżej wyjaśniono metodę wykrywania nieprawidłowych połączeń za pomocą próbnika.Kontrolę należy wykonać przed załączeniem zasilania, po zakończeniu podłączania przewodów.Jakkolwiek, w przypadku systemów z podłączonym modułem MII, jednoznaczne określenie poprawności połączeńnie będzie możliwe i dlatego konieczne jest zachowanie ostrożności.Dodatkowo, dla tej metody, jeżeli przewód uziemiający nie został prawidłowo podłączony, wykrycie nieprawidłowościnie będzie możliwe.1. Punkty pomiaroweListwa zaciskowaOsłona listwy zaciskowejL N 1(L) 2(N) 3POWERCONNECTIONKoszulka izolacyjna(V·W –1, 0.5 do 1.0 mm grubości, PVC)Przewód zasilaniaPrzewód sterującyRysunek 1: Listwa zaciskowa jednostki zewnętrznejPunkt_NPunkt_CGL N 1(L) 2(N) 3GLinia zasilania*Odłącz przewód L od listwyzaciskowejLinia sterowaniaPunkt_LLinia zasilania: podłącz do źródła zasilania prądem zmiennym(*nie włączaj zasilania)Linia sterowania: podłącz do jednostki wewnętrznejRysunek 2: Sposób podłączania okablowania i punkty pomiarowe- 05-10 -

2. Schemat blokowy pomiarów i kryteria decyzyjneKrok 0: Włącznik zasilania systemu: WYŁ.Krok 1: Wzrokowa kontrola okablowaniaKontrola pozytywnaNIETAKKrok 2: Sprawdź typ podłączonej jednostki wewnętrznejCzy podłączonojednostkę MII?NIETAK*Jeżeli podłączono jednostkę MII, kompletne określenie poprawności okablowania nie będzie możliwe.Czy wszystkie jed.wewn. są typu MII?NIETAKKrok 3: Wykonaj pomiar z użyciem próbnikaMetoda APunkty pomiarowe(+) (-)CCLNKryteriadecyzyjneOL/1.5V lub więcejOL/1.5V lub więcejStep 3: Test with diode tester.Metoda BPunkty pomiarowe(+) (-)CCLNKryteriadecyzyjneOL/1.5V lub więcejOL/1.5V lub więcejStep 3: Test with diode tester.Metoda CPunkty pomiarowe(+) (-)LCNCNLKryteriadecyzyjneOL/1.5V lub więcejOL/1.5V lub więcejOL/1.5V lub więcejKryteria decyzyjnepozytywne?NIEIstnieje błędnepołączenie(wróć do kroku 0)Kryteria decyzyjnepozytywne?NIEIstnieje błędnepołączenie(wróć do kroku 0)Kryteria decyzyjnepozytywne?NIEIstnieje błędnepołączenie(wróć do kroku 0)TAKTAKTAKKrok 4: Podłącz przewód L i włącz zasilanieKrok 4: Podłącz przewód L i włącz zasilanie.Sprawdź czy jednostki wewnętrzne są załączone.Czy wszystkie jednostkisą załączone?TAKNIEIstnieje błędnepołączenie(wróć do kroku 0)*Prawdopodobieństwoprzepalonego bezpiecznikana płytce komunikacyjnej.Krok 5: Sprawdź sygnalizację błędu komunikacjijednostki wewnętrznej.Krok 5: Sprawdź sygnalizację błędu komunikacjijednostki wewnętrznej.Błądkomunikacji jednostkiwewnętrznej nie jest sygnalizowanydla żadnej jednostki.NIEIstnieje błędnepołączenie(wróć do kroku 0)Błądkomunikacji jednostkiwewnętrznej nie jest sygnalizowanydla żadnej jednostki.NIEIstnieje błędnepołączenie(wróć do kroku 0)TAK* Brak prawdopodobieństwaprzepalenia bezpiecznika na płytce TAKkomunikacyjnej.* Jednostka z zasygnalizowanym błędemmoże posiadać błędne połączenia.*Prawdopodobieństwoprzepalonego bezpiecznikana płytce komunikacyjnej.Okablowanie jest prawidłowe- 05-11 -

1116, Suenaga, Takatsu-ku, Kawasaki 213-8502, JapanCopyright©2002 Fujitsu General Limited. All rights reserved.Product specifications are subject to change without notice.Edycja 2006.10.20VD005E/00