ԵՐԵՎԱՆ - 2008

ԳԼՈՒԽ I. ՀԱԿԱԿՈՌՈՒՊՑԻՈՆ ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ ՀԱՅԱՍՏԱՆՈՒՄ2003-2007 ԹԹ.1.1 Հայաստանում կոռուպցիայի մակարդակի գնահատականը, գերիշխող տեսակները, բնագավառներն ուոլորտները6. Կոռուպցիայի ընդհանուր մակարդակի գնահատման հիմնական միջազգային ցուցիչները ձևավորվումեն մասնագիտացված հետազոտությունների և հարցումների արդյունքների համախմբման հիման վրա։Ներկայում կոռուպցիայի մակարդակի գնահատման միջազգայնորեն ճանաչված ցուցիչներ ենհամարվում «Թրանսփարենսի Ինթերնեշնլ» (ԹԻ) կազմակերպության կողմից հրապարակվողԿոռուպցիայի ընկալման համաթիվը (ԿԸՀ) 7 , Համաշխարհային բանկի ինստիտուտի (ՀԲԻ) կողմիցհրապարակվող Կոռուպցիայի հսկողության համաթիվը (ԿՀՀ) 8 և Ֆրիդոմ Հաուզ կազմակերպությանկողմից հրապարակվող Ազգերն անցումային շրջանում զեկույցի կոռուպցիայի համաթիվը 9 ։7. Հայաստանում Կոռուպցիայի ընկալման համաթիվը 1999-2000 թվականների 2.5 միավորը 10 հետագատարիներին տատանվելով 3.0 միավորի շուրջ, 2007թ.-ին կազմել է 3.0։ Հայաստանը 163 երկրներիշարքում զբաղեցնելով 99-րդ հորիզոնականը, առավել բարվոք դիրք է գրավում թե’ ԱՊՀ երկրների, թե’Արևելյան Եվրոպայի և Կենտրոնական Ասիայի 20 երկրների շարքում։8. Համաձայն Համաշխարհային Բանկի Ինստիտուտի Կոռուպցիայի Հսկողության Համաթվի ( ԿՀՀ),Հայաստանում կոռուպցիայի հսկողությունը 2006թ.-ին բարելավվել է 11 ։ 2006թ. Հայաստանը 209 երկրներիշարքում գտնվել է 35-րդ տոկոսային հորիզոնականում 12 ։ Այս ցուցանիշով ՀՀ-ն ԱՊՀ երկրների շարքումգրավում է երկրորդ տեղը, զիջելով միայն հարևան Վրաստանին 13 ։ ԿՀ համաթվով 2006թ. Հայաստանըզիջում է թե’ ԵԿԱ երկրների միջին ցուցանիշին, թե’ Կենտրոնական և արևելյան եվրոպայի երկրներիմիջինին, թե’ ցածր միջին եկամուտ ունեցող երկրների միջինին։ Միաժամանակ, այս ցուցանիշովՀայաստանը գերազանցում է ՄՑԵ խմբում ԵԿԱ տարածաշրջանի միջին ցուցանիշը (տե’ս աղյուսակ N1 և2)։Աղյուսակ 1. Հայաստանի համար ՀԲԻ կառավարման ցուցանիշների դինամիկան (տոկոսայինգնահատական, 0-100,1998-2006թթ.) 141998 2000 2002 2003 2004 2005 20061. Կարգավորման որակ 26.6 28.1 56.7 57.1 53.2 56.9 59.02. Կառավարման արդյունավետություն 29.7 18.7 45.5 45.5 44.5 49.3 51.23. Ձայնի լսելիություն և հաշվետվողականություն 35.3 37.2 34.8 33.3 30.0 30.4 26.94. Քաղաքական կայունություն 22.6 17.9 23.6 28.3 31.6 38.2 35.15. Օրենքի գերիշխանություն 38.0 36.1 35.6 39.4 38.0 41.5 38.16. Կոռուպցիայի հսկողություն 21.6 23.0 32.4 33.8 28.9 33.5 35.07http://www.transparency.org/policy_and_indices/cpi8www.worldbank.org/wbi/governance/govdata9http://www.freedomhouse.org/template.cfm?page=47&nit=388&year=200610ÎÀÐ-Ý »ñÏñáõÙ ÏáéáõåódzÛÇ ÁÝϳÉáõÙÁ ·Ý³Ñ³ïáõÙ ¿ 0-Çó 10 ë³Ý¹Õ³Ïáí, áõñ “0”-Ý Ñ³Ù³å³ï³ë˳ÝáõÙ ¿ ÏáéáõåódzÛÇ ³é³í»Éëáõñ, ÇëÏ “10”-Ý` ³Ù»Ý³³ÝÝß³Ý ÁÝϳÉÙ³ÝÁ:1115 ³ÕµÛáõñÝ»ñÇ íñ³ ÑÇÙÝí³Í 2006Ã. ÎÐРѳٳÃíÇ –2.5 ³ñÅ»ùÁ ѳٳå³ï³ë˳ÝáõÙ ¿ ÏáéáõåódzÛÇ ÑëÏáÕáõÃÛ³Ý ³Ù»Ý³í³ï³ëïÇ׳ÝÇÝ, ÇëÏ 2.5-Á` ³Ù»Ý³É³í:12ÎÐРѳٳÃíÇ ¨ ϳé³í³ñÙ³Ý ÙÛáõë ·áñͳÏÇóÝ»ñÇ ÑÇÙ³Ý íñ³ »ñÏñÝ»ñÁ ¹³ë³Ï³ñ·í³Í »Ý 0-100 ïáÏáë³ÛÇÝ ËÙµ»ñÇë³Ý¹Õ³Ïáí:13Governance matters VI: Aggregate and Individual Governance Indicators 1996-2006. ¿ç 76-93: http://www.worldbank.org/wbi.14ÜáõÛÝ ï»ÕáõÙ:2008.doc6