Sylabus zajęć z zakresu teorii literatury dla grupy L, rok III filologii ...

Sylabus zajęć z zakresu teorii literatury dla grupy L, rok III filologii polskiejsemestr zimowy roku akademickiego 2006/2007prowadzący: dr Zbigniew Bauerkontakt e-mail: zbigi@ap.krakow.plCelem ćwiczeń jest zapoznanie słuchaczy z podstawowymi zagadnieniami i problemamistającymi przed współczesną teorią literatury, a także z wybranymi tradycyjnymimetodologiami literaturoznawczymi. W czasie zajęć będzie wymagana nie tylko znajomośćkonkretnych lektur, lecz także rozumienie występujących w nich pojęć i terminologii.Ponieważ ćwiczenia trwają jedynie w semestrze V, zaś egzamin odbywa się po semestrze VI– oczekuję od studentów inicjatywy: nie rozumieć czegoś nie jest grzechem, grzechem jestnatomiast nie wykorzystać ćwiczeń (zaledwie 15 godzin!) do tego, by to coś zrozumieć.Zaliczenie - warunek dopuszczenia do egzaminu - będzie udzielane na podstawie aktywnościstudenta w trakcie ćwiczeń. Dopuszczalna jest tylko jedna nieobecność nieusprawiedliwiona.Powód opuszczenia większej liczby godzin musi zostać udokumentowany (zaświadczenielekarskie), a opuszczone godziny trzeba zdać w trakcie mojego dyżuru.Podana niżej tematyka kolejnych zajęć może być zmodyfikowana; literatura obowiązuje nanastępnych zajęciach po jej podaniu.Spotkanie I 26.10.06 Sprawy organizacyjne: omówienie planu zajęć i ich regulaminu.Co to jest „teoria literatury” i jaki jest jej przedmiot? „Teoria”,„nauka” czy wiedza o literaturze? Miejsce teorii literatury wśródinnych dziedzin humanistyki i innych gałęzi literaturoznawstwa.Specyfika terminologii literaturoznawczej, a zwłaszczawspółczesnej teorii literatury.LiteraturaH. Markiewicz, Główne problemy wiedzy o literaturze (dowolnewydanie), rozdział II: Wyznaczniki literackości; R. Jakobson, Poetyka wświetle językoznawstwa, w: Współczesna teoria badań literackich zagranicą, pod red. H. Markiewicza, Kraków 1972, tom II.Spotkanie II 9.11.06 Dzieło literackie jako dzieło sztuki. Dzieło literackie a pojęcie„tekstu”. Wyznaczniki literackości wg Markiewicza – zwłaszczapojęcie „uporządkowania naddanego” (także w odniesieniu dopomysłów teoretycznych Jakobsona).LiteraturaJw. + W. Szkłowski, Sztuka jako chwyt, Teoria badań literackich zagranicą. Od romantyzmu do 1945 roku, pod red. S. Skwarczyńskiej,Kraków 1966-1986, tom II, część 3.Spotkanie III 23.11.06 „Dziwność” i „trudność” jako cechy literatury. „Uporządkowanienaddane” jako cecha świata przedstawionego prozy fabularnej iświata poezji.LiteraturaR. Ingarden, Z teorii dzieła literackiego, w: Problemy teorii literatury,pod red. H. Markiewicza, Wrocław 1967-, seria 1. Jako lekturapomocnicza może służyć też: Słownik pojęć filozoficznych RomanaIngardena, pod red. A.J. Nowaka i L. Sosnowskiego, Kraków 2001Spotkanie IV 7.12.06 Istota fenomenologicznej koncepcji dzieła artystycznego. Sposóbistnienia dzieła wg R. Ingardena. Dwuwymiarowość dzieła (fazy iwarstwy). Dlaczego dzieło jest bytem intersubiektywnym iintencjonalnym?

Literatura Jw.Spotkanie V 21.12.06 Ingardenowska koncepcja odbioru dzieła literackiego (problemtzw. miejsc niedookreślenia i konkretyzacji. „Obrazowość” aproblem miejsc niedookreślenia. Obrazowość a ikonicznośćliteratury.Literatura M. Głowiński, Style odbioru, w tegoż: Style odbioru. Szkice okomunikacji literackiej, Kraków 1977.Spotkanie VI 04.01.07 Styl dzieła a styl odbioru dzieła. Rozmaitość stylów odbioru wgLiteraturaGłowińskiego – przykłady różnych stylówG. Genette, Palimpsesty, w: Współczesne teorie badań literackich…,Tom IV, cz. 2.Spotkanie VII 18.01.07 Analiza koncepcji Genette’a. „Palimpsestowość” jako cechawspółczesnej kultury. Intertekstualność a postmodernizm.Zagadnienia do egzaminu z teorii literaturyfilologia polska, grupa L rok III, czerwiec 20071. Istota literackościa) Co to jest literatura? Co odróżnia literaturę od innych form wypowiedzi językowej(naukowej, publicystycznej, użytkowej, codziennej komunikacji)?b) Co różni tzw. literaturę piękną od np. literatury faktu?c) Na czym polegają nieporozumienia w stosowaniu następujących pojęć: liryka/poezja,epika/proza, wiersz?d) Wyznaczniki literackości wg H. Markiewicza, Genette’a – próba porównania.e) Co to są „zdania nieasertoryczne”? Do jakiej cechy „literackości” należy odnosić tentermin?f) Co to jest „uporządkowanie naddane”? W odpowiedzi należy odnieść się zarówno doschematu komunikacji językowej R. Jakobsona, jak też tekstów H. Markiewicza i J.Sławińskiego.g) Co to jest „obrazowość” wypowiedzi literackiej? W odpowiedzi należy wykorzystaćwiedzę o teorii R. Ingardena (szczególnie pojęcia: „przedmiot przedstawiony”,„uschematyzowane wyglądy”).h) Wyjaśnienie poglądów G. Genette’a w kwestii intertekstualności (hipertekstualności)jako cechy odróżniającej literaturę od innych form wypowiedzi.2. Literatura jako specyficzna forma ukształtowania językowegoa. Koncepcja „chwytu” według W. Szkłowskiegob. „Udziwnienie” a funkcja referencyjna komunikatu językowegoc. „Udziwnienie”: czy jest możliwe w komunikatach nastawionych na referencję(kontekst) – czy tylko w komunikatach, w których dominuje funkcja poetycka?d. „Udziwnienie” jako sposób wyrażania niewyrażalnego. W odpowiedzi należyodwołać się do konkretnych przykładów literackich (śmierć, cierpienie, ekstazaerotyczna)3. Dzieło literackie wg R. Ingardenaa. Dwuwymiarowa budowa dzieła literackiego: warstwy/fazy.b. Z jakich przesłanek Ingarden wywodzi tezę o fazowej budowie dzieła literackiego?c. Z jakich przesłanek Ingarden wyprowadza tezę o „warstwowej” budowie dziełaliterackiego?d. Relacja między warstwą brzmień słownych a warstwą znaczeń. Odwołaj się dokoncepcji znaku.

e. Znaczenia a wyobrażenia. Scharakteryzuj warstwę „przedmiotów przedstawionych” i„warstwę uschematyzowanych wyglądów”. Wykorzystaj rozróżnienie międzykonotacją i denotacją w teorii znaku.f. Co to jest konkretyzacja dzieła literackiego? Powiązania między tym aspektem teoriiingardenowskiej a fenomenologicznym pojęciem bytu intersubiektywnego.g. „Miejsce niedookreślenia” w teorii Ingardena. Czy „miejsce niedookreślenia” to tosamo, co „niedopowiedzenie”?h. Z jakich przesłanek Ingarden wyprowadza pojęcie „miejsca niedookreślenia”5. Intertekstualnośća) Co to jest intertekstualność? W odpowiedzi wykorzystaj artykuły: T. Cieślikowskiej*, G.Genette’a.b) Jak rozumiesz pojęcia: „hipotekst”, „paratekst”, „hipertekst” (na podstawie artykułuGenette’a)?c) Plagiat, parodia, trawestacja – według G. Genette’a.d) Stylizacja: czy to sygnał intertekstualności? Uzasadnij w oparciu o tekst Genette’a.e) Sposoby cytowania: sygnały cytatu, cytat a tekst główny, cytat a przypis.f) Opisz relacje, jakie wiążą recenzję z recenzowanym dziełem. Czy można powiedzieć, żerecenzja to odrębny gatunek pisarski?6. Przedmiot i zakres teorii literaturya) Czym zajmuje się teoria literatury?b) Teoria literatury a poetyka, analiza i interpretacja (odwołaj się do tekstu J. Sławińskiego*)c) Na czym polega specyfika metod i terminologii stosowanej w teorii literatury?d) Jak rozumiesz pojęcie fenotyp i genotyp w literaturoznawstwie (wg Sławińskiego*)a) Pojmowanie tradycji: jej rola w procesie historycznoliterackim (wg Sławińskiego*).UWAGA:Ze spisu lektur wypadają pozycje: 2,3,7,9.W ich miejsce proszę zapoznać się z tekstami (powyżej są one oznaczone przez „*”):1. J. Sławiński: Synchronia i diachronia w procesie historycznoliterackim, w: Dzieło, język,tradycja, Kraków 1998.2. 2. Tenże: O problemach sztuki interpretacji, w: Dzieło, język...3. 3. T. Cieślikowska, Z problemów intertekstualności, w: W kręgu genologii, intertekstualności,teorii sugestii, Warszawa 1995Obowiązują także odpowiednie fragmenty podręcznika H. Markiewicza Główne problemy wiedzy oliteraturze (dowolne wydanie).