Foto: KPP Gostynin - Mazowiecka Komenda Wojewódzka Policji z ...

AKTUALNOŚCIRodzimi piraciW dniu 24 sierpnia 2004 roku w wynikukoordynowanych przez KGP działańantypirackich na terenie województwświętokrzyskiego i mazowieckiego funkcjonariuszeWydziału dw. z PG KWP zs.w Radomiu, KWP w Kielcach wspólniez policjantami Komend Powiatowych Policjiwoj. świętokrzyskiego oraz przedstawicielamipokrzywdzonych firm ZPAV iUjęci w pościguPolicjanci Komendy Powiatowej Policjiw Sierpcu 10 sierpnia w trakcie patroluwidząc dwóch młodych mężczyzn kopiącychi bijących leżącego na ziemi starszegomężczyznę podjęli pościg za uciekającymi.W wyniku pościgu zatrzymali dwóch mężczyzn,mieszkańców Sierpca w wieku 26 i36 lat. Usiłowali oni dokonać rozboju na59-letnim mieszkańcu Sierpca. Policjanciodzyskali skradziony mu zegarek. Wobecsprawców, którzy już wcześniej byli karaniza przestępstwa podobne, Sąd Rejonowyzastosował środek zapobiegawczy w postacitymczasowego aresztowania na okresdwóch miesięcy.(ina)FOTA w Warszawie przeszukali mieszkaniapięciu osób, które zajmowały się kopiowaniemi rozpowszechnianiem pirackichnagrań fonograficznych i filmów DVD namasową skalę.W wyniku podjętych działań policjancize Skarżyska w woj. świętokrzyskim ujawnii zabezpieczyli: 4 komputery klasy PCwyposażone w 6 nagrywarek CDR z oprogramowaniembez wymaganych prawem licencji,ok. 2 tys. sztuk pirackich płyt CDRz nagraniami fonograficznymi, programamii grami komputerowymi oraz filmami iplikami MP3 bez wymaganych prawem licencji,4 urządzenia do kopiowania kasetmagnetofonowych, 150 szt. pirackich płytDVD, 250 szt. pirackich kaset magnetofonowych.Jednocześnie przeprowadzone przez policjantówz Radomia na terenie Warszawydziałania doprowadziły do ujawnienia wjednym z legalnie działających zakładówpoligraficznych (w pomieszczeniach wynajmowanychod szkoły): 74 klisz do drukuokładek na pirackie płyty i kasety, 1000 szt.płyt CDR tzw. surówek przygotowanych dositodruku, ok. 1500 gotowych wydrukowanychokładek oraz klisze fotograficzne isita do produkcji tych okładek.W trakcie działań policjanci z PG z Radomiaustalili, że drukarnia przygotowywałaok. 1500 szt. okładek tygodniowo, comoże obrazować skalę przestępczejdziałalności grupy.Ustalono też na terenieWarszawy specjalistyczny zakład,który na podstawie dostarczanychprzez „piratów”skanów oryginalnych okładekwytwarzał klisze dla drukarni.W zakładzie tym zabezpieczono:dysk twardy z projektamigraficznymi okładek, 10płyt CDR z projektami okładek.Łączna wartość zabezpieczonychw trakcie działań pirackichpłyt CD, DVD i kaset oraz oprogramowaniabez wymaganych prawem licencji– w ocenie przedstawicieli firm poszkodowanych– wynosi nie mniej niż 100tys zł.Tadeusz KaczmarekDziałkowaszajkaW nocy z 10 na 11 września, około godziny3:00 policjanci z KPP w Wyszkowiezatrzymali dwóch wielokrotnych przestępców,którzy okradli kilka domków letniskowychw okolicach Wyszkowa. Mężczyźni ci(Franciszek F. 52 lata i Sławomir D. 34 lata)zostali zatrzymani tuż po tym, jak okradlipięć kolejnych domków letniskowych w Kamieńczyku,gm. Wyszków. Sprawcy włamywalisię przez wyważenie drzwi (a w jednymprzypadku wybicie okna) i ukradliłącznie pięć rowerów górskich i duży zestawnarzędzi elektrycznych Bosch. Z jednegoz domków nic nie zabrali ze względuna brak zainteresowania znajdującymi siętam przedmiotami, ale w kolejnym ukradligrzejnik i dla zatarcia śladów podpalili tkaninęi papiery (lecz pożar na szczęście sięnie rozprzestrzenił i straty wewnątrz byłyniewielkie). Z uwagi na skalę przestępstwaSąd Rejonowy w Wyszkowie zastosowałwobec obu przestępców areszty tymczasowena okres trzech miesięcy. Ujęciesprawców było możliwe dzięki zwiększonejliczbie patroli nocnych w okolicach gdzieznajdują się domki letniskowe. Koniec latato pora, w której sprawcy częściej się włamują,ze względu na nieobecność letnikówi pozostawioną jeszcze w domkach znacznąilość przedmiotów.(tk)Opał jako napędPolicjanci z Wydziału Ruchu Drogowegomazowieckiej KWP wspólnie z funkcjonariuszamiwarszawskiej Izby Celnej przeprowadzili4 września akcję mającą wykryćkierowców używających oleju opałowegozamiast napędowego.Policjanci skontrolowali ponad 30 pojazdówporuszających się po sochaczewskimodcinku trasy nr 50. W dwóch przypadkachw bakach samochodu ujawniono olejopałowy. Kierowcy zostali ukarani przezpolicjantów mandatami w granicach 500zł (art.52 b Kodeksu Wykroczeń) a takżeskierowano przeciwko nim wnioski o wszczęciepostępowania przez Izbę Celną.Podobną kontrolę przeprowadzono tegosamego dnia w jednej z podsochaczewskichfim transportowych. Policjanci za pomocąspecjalnych testerów skontrolowali paliwow podwójnym zbiorniku, który znajdowałsię na terenie firmy. W jednej z komórujawniono olej opałowy, zamiast deklarowanegonapędowego. W bakach dwunastuz 19 zaparkowanych na terenie firmy samochodówciężarowych ujawniono olej opałowy.W przypadku skontrolowanej firmy całośćpostępowania prowadzić będzie IzbaCelna. Na właścicieli może zostać nałożonakara w wysokości do 50 tys. złotych.W akcji kontrolnej uczestniczyły dwa policyjnesamochody EKO z komend w Płockui Radomiu. Podobne akcje będą przeprowadzanetakże w innych miejscowościach podległychKWP zs. w Radomiu. (msz)PoszukiwanyzatrzymanyPolicjanci Zespołu Poszukiwań CelowychWydz. Kryminalnego KWP zs. w Radomiuzatrzymali 24 sierpnia 27-letniego mieszkańcaPionek. Zatrzymano go w centrumRadomia. Mężczyzna poszukiwany był odponad trzech lat sześcioma podstawami poszukiwań(listy gończe, nakazy doprowadzenia,itp). Zatrzymany podejrzany jest m.in.o kradzieże, włamania, pobicia i rozboje.Przestępstw tych miał dokonywać na tereniecałego kraju. Mężczyzna ten został zatrzymanyw mieszkaniu, w którym akurat przebywałsam. Wg naszych danych w Radomiuprzebywał zaledwie od kilku miesięcy. Pozatrzymaniu mężczyznę osadzono w areszcie,a dziś zostanie przewieziony do ZakładuKarnego w Radomiu.(msz)3

POWIATYŚladem cesarzaWygrała PolicjaPodinspektor ZdzisławKarwaciński w Policji służyod 1979 roku. Pracę zaczynałw ówczesnej Służbie BezpieczeństwaKWP w Radomiu.W 1983 roku rozpoczął pracęw radomskiej komendziemiejskiej, w Wydziale dw. zPrzestępczością Gospodarcząa trzy lata później w WydzialeGospodarki MateriałowoTechniczej. W 1990 roku rozpocząłpracę w Urzędzie Ochrony Państwa,by już za rok z powrotem wrócić doPolicji, tym razem do Wydziału Transporturadomskiej KWP. Od 1996 roku rozpocząłpracę w Wydziale Kadr KWP, a trzylata później został zastępcą naczelnika tegożwydziału. Od 6 sierpnia tego roku pełnifunkcję naczelnika Wydziału Ochrony InformacjiNiejawnych mazowieckiej KWP.W pracy stawia na dokładność i profesjonalizma wszystkie powierzone obowiązkistara się wypełnić rzetelnie i sumiennie.Naczelnik Karwaciński na 51 lat. Pochodziz Rakowa - małego miasteczka wdawnym kieleckim. Nadal bardzo związanyjest z rodzinnym miastem, co słychaćzwłaszcza w pełnych pasji opowiadaniacho ariańskiej historii Rakowa i jegoInsp. Jan Ciesielski – KomendantPowiatowy Policjiw Żyrardowie, urodził sięw 1950 roku w Łowiczu. Wsłużbie – od 1975 roku, w1983 ukończył szkołę oficerską.Pracę w mundurze rozpoczynałw Skierniewicach.Do 1990 roku szefował tamwydziałowi Techniki OperacyjnejKomendy WojewódzkiejMilicji. Od 1990 rokuzwiązany jest z jednostką w Żyrardowie– początkowo był tam naczelnikiem WydziałuPolicji Kryminalnej, od 2001 jestkomendantem.Żyrardów to trudny teren, położonymiędzy dwiema aglomeracjami: Warszawąi Łodzią. Przecinają go trzy ważne trasy:50 „tirowska”, 8 „katowicka”, 70 – łączącatrasy 2 i 8. Biegną tamtędy równieżtrzy ważne szlaki kolejowe: Łódź-Warszawa,Berlin-Moskwa i Centralna MagistralaKolejowa. Po upadłych ZakładachLniarskich, gdzie pracowało 20 tys. ludzi,pozostało duże bezrobocie i tzw. lumpenproletariat.– Od dwóch lat spada u nas przestępczośćkryminalna i odnotowujemy wzrostwykrywalności – podkreśla komendantCiesielski. Najbardziej dokuczliwa i najintensywniejtępiona jest tzw. drobnaprzestępczość, ale zdarzają się napady naTIR-y, sięgają do Żyrardowa także mackipodwarszawskich gangów.Dużą wagę w jednostce przykładasię – jak mówi Ciesielski– do dobrych stosunkówmiędzyludzkich. – Dbamyo właściwe relacje międzyprzełożonymi i podwładnymina każdym szczeblu – zapewniakomendant.Insp. Ciesielski ma dośćnietypowy sposób odreagowywaniatrudów związanychz pracą. Najlepiej odpoczywa w kuchni,i to przy pracy wymagającej naprawdędużych umiejętności kulinarnych. Lepipyszne pierogi, zagniata kluski, robi pyzy.– Może to niepopularne, ale to mnie naprawdęrelaksuje. Przez trzy lata byłemkucharzem okrętowym w marynarce wojennej,więc przeszedłem dobrą szkołę –opowiada. Komendant ma dwóch dorosłychsynów, z których jeden studiuje, adrugi jest oficerem Policji w KomendzieStołecznej, dwóch wnuków i dwa psy.– Wszystko płci męskiej, wiec nie mamkogo uczyć gotować – śmieje się Ciesielski.Kolejna jego pasja to literatura. Codziennieprzed snem – jak mówi – zatracasię w lekturze. Ze szczególnym upodobaniempochłania biografie znanych ludzi iksiążki historyczne, zwłaszcza z okresu IIwojny światowej i z okresu napoleońskiego.Sypia zresztą też tak krótko jak Napoleon– po 5 godzin dziennie. (ina)tajemnicach. Rodzina, z którejwywodzi się podinsp. Karwaciński,to kowale z dziadapradziada. Sam naczelnik zdumą mówi, że i dziś potrafiłbypodkuć konia, zrobićpodkowę czy kosę. Do Policjitrafił, bo chciał coś w życiuosiągnąć. Widząc ciężkąpracę ojca i to, z jakim trudemutrzymuje rodzinę podinspektorKarwaciński postawiłna naukę. Uczył się dobrze zarówno wradomskim Technikum Radia i Telewizji,jak i na studiach. Początkowo miał zostaćnauczycielem w technikum, ale los chciałinaczej i dziś naczelnik Karwaciński zdumą nosi policyjny mundur.Podinspektor Karwaciński jest żonaty,ma troje dzieci i trzyletniego wnuka, któryjest jego oczkiem w głowie. Najwięcejwolnego czasu poświęca rodzinie. Cieszysię, że jego starszy syn poszedł w śladyojca i w Szczytnie przygotowuje się dopolicyjnej służby.Kiedy naczelnik znajduje trochę czasuoddaje się innej swojej pasji - elektronice.W piwnicy ma nawet mały warsztat, któryostatnio w powodu nawału obowiązkówsłużbowych jest rzadko używany. (msz)Polała siępolicyjna krewPonad pięćdziesięciu policjantów i pracownikówcywilnych z Radomia – z komendmiejskiej i wojewódzkiej – oddałow wakacje honorowo krew.W sumie pracownicy radomskiego RegionalnegoCentrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwapobrali od nas około dwudziestulitrów tego drogocennego płynu.Specjalny, sterylny ambulans RCKiK podjechałdo radomskich policjantów dwukrotniepodczas wakacji – w lipcu stał przy komendziemiejskiej, w sierpniu przy wojewódzkiej.– Wakacje to dla nas trudny okres, ludziesą na urlopach, a wypadków odnotowujemywięcej niż zwykle. Tym bardziej jesteśmywdzięczni tym, którzy nas w tym czasie wspierają– mówi Krystyna Michalska z RCKiK. Wkomendach pojawiły się plakaty z informacjąo krytycznym braku krwi dla ofiar wypadkówi z informacją kiedy i gdzie można będziewspomóc potrzebujących. Takich apeli niemożna było zostawić bez odzewu.Zareagowali zarówno policjanci jak i pracownicycywilni komendy, mężczyźni i kobiety.W wyznaczonym terminie przed specjalnymzaparkowanym przy komendzie ambulansemmomentami ustawiały się kolejkichętnych. Wielu trzymało w rękach książeczkihonorowych dawców. W sumie polałosię ponad 20 litrów policyjnej krwi. Każdydawca został przebadany, a po oddaniu krwiotrzymywał czekolady, kawę, koszulki.Dobry przykład swoim podwładnym dalim.in. podinsp. Stanisław Grudzień, naczelnikWydziału Ruchu Drogowego KWP zs.w Radomiu, podinsp. Zdzisław Karwaciński,naczelnik wydziału Ochrony InformacjiNiejawnych KWP i podinsp. Marek Rożniatowskiz Wydziału Postępowań AdministracyjnychKWP, który na akcję przyprowadziłnawet swoją córkę. Pierwszym śmiałkiem,który pozwolił się ukłuć był natomiast RafałJeżak, rzecznik prasowy KMP Radom.Wszystko odbywało się w bardzo przyjemnejatmosferze, na pewno jeszcze nie razwspomożemy Centrum Krwiodawstwa. (ina)4

POWIATYBohaterowiew mundurachCorocznie na Mazowszu tonie kilkadziesiątosób. W tym roku, dzięki kilkuodważnym policjantom, liczba tazostanie – choć w niewielkim stopniu– pomniejszona.Pod koniec wakacji, 24 sierpnia, oficerdyżurny KPP w Ciechanowie został telefoniczniepoinformowany, że w niewielkimzbiorniku wodnym, tzw. gliniance, topi sięmężczyzna. Przybyli na miejsce dwaj policjanciz Sekcji Patrolowo-Interwencyjnejciechanowskiej komendy natychmiast rzucilisię na pomoc tonącemu. Funkcjonariuszewyciągnęli mężczyznę z wody a przybylina miejsce lekarze pogotowia ratunkowegonatychmiast rozpoczęli reanimację.Mężczyzna, którym okazał się 30-letnimieszkaniec Ciechanowa, przeżył i trafiłdo miejskiego szpitala. Sierż. Dariusz Chuchulski(33 l., 7 lat służby) i sierż. SławomirSkowroński (30 l., 6 lat służby) – policjanci,którzy uratowali tonącego, po szybkimosuszeniu mundurów wrócili do pracy.Kilka dni później – pierwszego września– oficer dyżurny KPP w Sierpcu zostałpowiadomiony, że w miejskim stawiepływa mężczyzna, będący prawdopodobniepod wpływem alkoholu. Przybyli namiejsce policjanci z patrolu interwencyjnegozauważyli na środku stawu, w odległościok. 35 m. od brzegu, tonącego mężczyznę.Jeden z policjantów pozostawił nabrzegu mundur i broń służbową i pospieszyłna ratunek tonącemu. Po dopłynięciudo mężczyzny doholował go do brzegu. Pomocyuratowanemu udzieliła załoga karetkipogotowia. Okazało się, że pomocy medycznejpotrzebuje również policjant – st.post. Marek Żewko, który uratował tonącego,ponieważ miał dotkliwie pokaleczoneobie stopy o ostre przedmioty znajdującesię w wodzie.Bohaterscy policjanci otrzymali od KomendantaWojewódzkiego Policji zs. w Radomiunagrody pieniężne.(msz) (tk)Akademia Misia RatownikaPonad 4,5 tys. dzieci z mazowieckichszkół weźmie udział w projekcie AkademiaMisia Ratownika. Nauczyciele, policjanci istrażacy będą uświadamiać dzieciom jakiezagrożenia na nie czyhają i jak się ich wystrzegać.A wszystko to w bardzo atrakcyjneji nieszablonowej formie.Akademia Misia Ratownika to przedsięwzięcieorganizowane przez krakowskie stowarzyszenie„Misie ratują dzieci” wspólniez policjantami z Wydziału Prewencji KWPzs. w Radomiu i strażakami. Mazowsze jestdrugim po Małopolsce województwem,gdzie dzieci z klas I–III SP będą miały okazjępoznać Misia Ratownika. Program wmazowieckich szkołach ruszy jużw listopadzie.Akademia Misia Ratownikato 9 comiesięcznych spotkań wszkołach, prowadzonych przezspecjalnie przeszkolonych nauczycieli,policjantów i strażaków.Jednak spotkania te niemają charakteru nudnej pogadanki.Wykorzystywane są wnich teatralne zajęcia warsztatowe,gry i zabawy zespołowe, niebrakuje śpiewu i tańca.Podopieczni Misia Ratownika mająrównież badany wzrok i słuch (rodzice częstozaniedbują tę sprawę, a wady wzrokuczy słuchu przyczyniają się do wypadków zmałymi pieszymi czy rowerzystami). Dziecipoznają dokładnie topografię terenu wokółszkoły, by wiedzieć, gdzie mogą na nieczekać jakieś niebezpieczeństwa. Uczą sięalarmować służby ratownicze, rozmawiaćz dyżurnymi, poznają podstawowe zasadyudzielania pierwszej pomocy. Strażacypożarni pokazują dzieciom jak tragiczniemoże się skończyć zabawa w nieodpowiednichmiejscach, a policjanci ostrzegająprzez kontaktami z nieznajomymi.Dzieci dostają od Misia Ratownikamnóstwo prezentów – płyt, maskotek, kolorowychteczek z materiałami profilaktycznymi.Na zakończenie Akademii otrzymującertyfikaty. Do programu włączani są równieżrodzice.Stowarzyszenie „Misie Ratują Dzieci”to organizacja humanitarna powołana doniesienia pomocy dzieciom poszkodowanymw wypadkach komunikacyjnych. Realizuje– oprócz Akademii – kilka projektów,m.in. wyposaża radiowozy, karetki iwozy strażackie w maskotki dla dzieci –ofiar wypadków; prowadzi szkolenia psychologicznedla służb ratowniczych odnośniepostępowania z ofiarami wypadków iich bliskimi; organizuje także turnusy terapeutycznedla dzieci, które zostały w wypadkachpokrzywdzone.Inga PawłowskaBadającinteresantówPierwszą ankietę KPP w Przasnyszu rozprowadziławśród interesantów po przystąpieniujednostki do programu twinningowego„Komponent 8” w okresie styczeń– luty 2002 r. Kolejną przeprowadziliśmy wtym roku, już w nowo wybudowanej siedzibieKomendy Powiatowej Policji w Przasnyszu.W nowych warunkach ankietę wypełniło173 osoby. Z analizy ankiety wynika, żew głównej mierze interesantami komendy sąmężczyźni (ponad 60%) w wieku 15-49 (ponad94%). W dalszym ciągu najwięcej osóbzgłasza się do jednostki Policji w poniedziałeki wtorek (prawie 50%). Ta tendencja niezmienia się od 2002 roku. W obu okresach,oceniając czas oczekiwania interesanta wpoczekalni na załatwienie swojej sprawy,osoby w KPP w Przasnyszu były załatwianebardzo szybko. W ponad 60% czas oczekiwanianie przekroczył 5 minut!Prowadzone szkolenia oraz szczegółowydobór kandydatów na stanowisko recepcjonistyprzełożyły się także na bardzo wysokąocenę samej pracy tych osób. Ponad 93% interesantówstwierdziło, że pracownicy mielidość czasu na udzielenie informacji i ich wysłuchanie.Przy pierwszy kontakcie to pracownikwykazywał inicjatywę (90 %). Aż90% badanych stwierdziło, że funkcjonariuszlub pracownik Policji, z którym rozmawiali,był kompetentny. Ocenie została poddanatakże sama poczekalnia, która w pierwszejankiecie rozumiana była jako korytarzena których osoby wyczekiwały na przyjęciebądź załatwienie sprawy. Wyniki dotyczącewarunków, czystości oraz zapewnienie prywatnościbyły rażąco niskie. Nowa siedzibacałkowicie odmieniła te oceny - ocena badanychbyła bardzo wysoka a sam budynekmożna uznać jako przyjazny dla otoczenia.Analizując ponownie przeprowadzonąankietę nasuwają się dwa wnioski. Popierwsze interesanci w dalszym ciągu bardzopozytywnie odnoszą się do sposobu załatwianiaich spraw przez funkcjonariuszyoraz pracowników Policji, ich profesjonalizmui zaangażowania w konkretne sprawy.nadkom. Tomasz ŁysiakPorwany za młoduSzczęśliwie zakończyła się gehenna 20-latka z Woli Łąckiej, pow. płocki. W czwartek16 września został on porwany, gdy jechałna rowerze. Sprawcy oczekiwali wysokiegookupu. Zakrojone na szeroką skalę działaniaoperacyjne i przeczesywanie terenu kilkumiejscowości, z udziałem policjantów zPłocka, Gostynina i z KWP zs. w Radomiu,doprowadziły do odnalezienia porwanego wsobotę 18 września. Był on skuty, skrępowany,zakneblowany i ukryty pod pęczkamisiana w opuszczonej stodole w miejscowościReszki, pow. Gostynin. Ze względu na poważnerany przegubów musiał być operowany.Zabezpieczono ślady kryminalistyczne,lecz tymczasem obława policyjna za sprawcamiporwania trwała nadal.(tk)5

PROFESJONALIŚCIJak kreować pozytywny wizerunek Policji w społeczeństwie?To pytanie, zadawane już nie tylko przezrzeczników prasowych i zespoły prasowe, definiuje bardzozłożony problem, którego jednym z wielu elementówjest prowadzenie spójnej polityki informacyjnej idziałań public relations na polu medialnym.Skuteczność Policji zależy nietylko od wyszkolenia policjantów iich wyposażenia, ale w dużej mierzetakże od poparcia społecznego,a to z kolei od pozytywnego obrazuPolicji w oczach społeczeństwa,na który składają się m.in. poczuciewłasnego bezpieczeństwa, spełnienieoczekiwań co do jakości obsługiobywateli i zaufanie społeczne. Tetrzy ostatnie czynniki to cele strategicznenaszej KWP i całej Policji, których realizacjawymaga działań w wielu kierunkach, prowadzonychprzez wszystkie komórki organizacyjne Policji iprzez wszystkich policjantów. To, w jaki sposób obywatelzostanie obsłużony (obojętnie czy jako świadek,poszkodowany, kandydat do pracy, czy załatwiającyzaświadczenie) – z życzliwością, uprzejmie, z chęciąudzielenia pomocy czy raczej odwrotnie – wpłyniena jego zdanie o policjancie czy urzędniku i tymsamym o całej naszej instytucji. Postrzeganie Policjizależy więc od charakteru bezpośrednich kontaktówz obywatelami, ale również od uczciwości personelu itrafności podejmowanych decyzji. Postępowanie policjantówto pochodna nie tylko psychologicznych uwarunkowańpracy (zarobki, uznanie społeczne), ale teżtego, czego uczy się podczas szkoleń i jakie jest podejściedo pracy i nadzór nad nią. Złe nawyki i postawyłatwo się zagnieżdżają w psychice, znacznie łatwiejniż postawa prospołeczna i pełen profesjonalizm. Nato nakładają się jeszcze czynniki zewnętrzne, jak np.zrozumienie roli Policji w społeczeństwie wyrażoneprzez elity polityczne i intelektualne. Wszystko razemprzekłada się na obraz medialny naszej instytucji,ponieważ cały czas jesteśmy wnikliwie obserwowaniprzez dziennikarzy i całkiem spore grono„korespondentów”, tzn. tych wszystkich niezadowolonych,którzy łatwo sięgają po telefon.Wygląda to niczym węzeł gordyjski i aby osiągnąćzamierzone cele trzeba systematycznej i cierpliwejpracy nad zmianą wielu postaw, rozwiązań i uwarunkowań.Niestety mamy ciągle wiele słabych punktów,które ujawniają się w najmniej pożądanym momencie.Takim elementem może być np. błędny komunikatprasowy, brak komunikacji wewnętrznej, złe zachowaniefunkcjonariuszy lub przeciek, wynikającyze złej woli lub głupoty. Te błędy pojawiają się tymczęściej, gdy ponad misją i strategiczną linią programowącałej Policji górę biorą partykularne interesypojedynczych ludzi, chcących np. oczernić kolegę lubprzełożonego.Między innymi te problemy były dyskutowane podczasodprawy zastępców KGP z zastępcami KWP, zudziałem rzeczników prasowych we wrześniu w JastrzębiejGórze. Jest wiele obszarów do naprawy, ajednym z nich jest baczne przyjrzenie się „przeciekom”.Jak podkreślił jeden z dyskutantów, pracownik dobrejfirmy identyfikujący się z nią i dbający o jej wizerunek,nigdy nie odważy się na pokątne wypowiedzi szkalującejego miejsce pracy. Tymczasem u nas aż nazbyt częstowidzimy takie „kwiatki”, wynikające być może zezłej kondycji naszego personelu, najczęściej jednak zezbytniego spoufalenia, może nawet interesownego, lubpo prostu zwykłej chęci brylowania i głupoty.nadkom. Tadeusz KaczmarekWrzody, nadciśnienie, zawał –choroby ciała czy duszy? (cz.2)Przyjrzyjmy się teraz psychologicznymuwarunkowaniom choroby wieńcowejserca (CWS). Choroba ta zabijana zachodzie więcej osób niż każdainna. Stanem stanowiącym podłożewiększości przypadków ataków serca inagłych zgonów jest stwardnienie tętnicprzez odkładanie się tłuszczu nawewnętrznych ścianach naczyń wieńcowych.Uniemożliwia to dotarciekrwi do mięśnia sercowego i powodujeatak serca, którego następstwemmoże być nagła śmierć. Istnieje sześćgłównych fizycznych czynników ryzyka:starzenie się, bycie mężczyzną,palenie papierosów, wysokie ciśnieniekrwi, wysoki poziom cholesterolu,brak aktywności. Do tej listy dołączyćmożna jeszcze jedne element naturypsychologicznej, tzw. Osobowość typuA. Już w XIX wieku kanadyjski lekarzSir William Osler stwierdził, ze istniejezwiązek między osobowością człowiekaa występującymi u niego atakamiserca. Potocznie mówi się, ze osobowośćtypu A odkrył tapicer. Zmieniająctapicerkę krzeseł w gabinecielekarza, który przyjmował pacjentówbędących po zawale zauważył, zekrzesła zostały wytarte w przedniej anie tylnej części siedzenia. Osoby typuA ze skłonnością do choroby wieńcowejsiadają na krawędzi krzesła. Charakteryzujeje życie pod presją czasu– zawsze maja jakiś pilny, wyznaczonytermin, rywalizacja i ambicja, agresywnośći wrogość, szczególnie, gdycoś nie układa się po ich myśli, trudnościw wyrażaniu gniewu. Są przeciwieństwemosób typu B, które są pogodne,zrelaksowane, żyją spokojniebez presji czasu. Jeżeli osobie typu Aucieknie autobus denerwuje się, osobaB mówi do siebie: „Po co się martwić?Przyjedzie następny”. Typ A postrzegaotoczenie jako zagrażające, jest ciągleprzygotowany na mający nastąpićatak (tzw. przewlekła reakcja alarmowa).Cechy charakterystyczne dla tegotypu osobowości mogą pojawić się uczłowieka już w wieku 3-4 lat. Możnazdiagnozować osobowość typu A lubB za pomocą prostych pytań:1. Czy twój współmałżonek, lubprzyjaciel mówił ci kiedykolwiek, żeza szybko jesz?Typ A odpowiada: „Tak, często”,typ B: „Tak, raz lub dwa” lub „nie”.2. Jak Twój współmałżonek lubprzyjaciel ocenia twój ogólny poziomaktywności?Typ A powie: „Jestem zbyt aktywny,powinienem zwolnić tempo”, typB stwierdzi: „Jestem zbyt powolny,powinienem być bardziej aktywny”3. Czy kiedykolwiek wyznaczaszsobie terminy ukończenia jakiegośzadania lub zadań do wykonania wpracy lub w domu?Typ A odpowiada: „Tak, raz wtygodniu lub częściej”, typ B mówi:„Nie” lub „tylko czasami”4. Kiedy jesteś zajęty pracą i ktoś(nie twój szef) ci przerywa, to jak sięczujesz?Typ A odpowie: „Czuję się naprawdęzirytowany, gdyż większośćtakich przerw jest zbędna”. Typ Bmówi: „Czuje się dobrze, gdyż poprzerwie czuję się lepiej”.Zabójczymi składnikami osobowościtypu A są wrogość i gniew. Oddawna uważa się, ze wysokie ciśnieniekrwi – nadciśnienie – wiąże się zwrogością i sposobem radzenia sobiez gniewem. Możliwość dania ujściawrogości obniża ciśnienie krwi, niewyrażanie zaś wrogości powoduje iutrzymuje wysokie ciśnienie krwi.Wyobraźmy sobie, że nasze sercedziała jak pompa. Urządzenie tomoże popsuć się po wykonaniu określonejilości ruchów, podobnie serce,gdy przekroczy wyprogramowanągenetycznie ilość uderzeń przestaniedziałać. Im więcej uderzeń wykorzystasz,tym wcześniej popsuje się twojeserce. Jeżeli twój typ osobowości jesttypem A to stale postrzegasz światjako wrogi i zagrażający, co prowadzido szybszego wykorzystania tychuderzeń. Gdy jesteśmy przestraszenito pojawia się u nas reakcja alarmowa,na którą składa się przyspieszenierytmu serca i wzrost ciśnieniakrwi. Odczuwanie przez osobę typuA stałego zagrożenia prowadzi dociągłej reakcji alarmowej i zużyciaprzypisanej ilości uderzeń serca.Nadmierne obciążenia w pracytakże przyczyniają się do wzrosturyzyka wystąpienia CWS. Gorączkowa,obciążająca praca, wysokiewymagania, niewielka możliwośćwyboru powodują szybsze wykorzystaniewłasnych uderzeń serca.W profilaktyce choroby wieńcowejserca ważne znaczenie ma aktywnośćfizyczna i ćwiczenia, którezmniejszają ryzyko jej wystąpienia.Regularny wysiłek fizyczny wpływana występowanie reakcji alarmowej.Chociaż intensywne ćwiczeniaw trakcie ich wykonywania przyspieszająrytm serca i zwiększają ciśnieniekrwi to efektem długoterminowymjest zwolnienie rytmu sercai obniżenie ciśnienia krwi, czyli zabiegikonserwujące serce.W leczeniu CWS zastosowaniema psychoterapia, która koncentrujesię na zmianie zachowań typu A.Działania terapeutyczne polegają nac.d. na str. 76

PROFESJONALIŚCIStrategia KWP i mierniki KGPNa stronach internetowych KGP przedstawionyjest system oceny komend wojewódzkichPolicji, łącznie z założeniamitego systemu i miernikami oceny realizacjizadań. We wstępie przeczytać możemyznamienne zdanie: „Wydarzenia ostatnichtygodni w bolesny sposób pokazały, jakbardzo błędy pojedynczych funkcjonariuszypotrafią wstrząsnąć całą Policją i naruszyćprestiż 100 tysięcznej formacji. W tej sytuacjiwymogiem chwili stała się radykalnazmiana systemu kierowania – na wszystkichszczeblach Policji.” Nowy system ocennyKWP będzie miernikiem, który stanowićbędzie obiektywne źródło informacji dlawszystkich policjantów oraz dla społecznościlokalnych, w jakim stopniu Policjasię przeobraża i realizuje swoje cele strategiczne,czyli ograniczenie przestępczościi budowanie społecznej akceptacji pracyPolicji.Szczególnie interesujące wydają się dwakryteria: „wzrost poczucia bezpieczeństwa”oraz „realizacja oczekiwań społecznychi wzrost zaufania społecznego” łączniestanowiące trochę ponad jedną czwartą„wagi” (27%) wszystkich mierników wpływającychna ocenę łączną. Kryterium „poziompoczucia bezpieczeństwa” (9%) tojeden ze standardowych wskaźników badaniaopinii publicznej w krajach UE. Jakczytamy w tekście na stronie internetowejKGP „Należy zwrócić uwagę, że poczuciebezpieczeństwa obywateli nie jest zależnewyłącznie od działań Policji. Z tego teżwzględu wskazane jest włączanie w skali lokalnejmożliwie dużej liczby podmiotów wdziałania na rzecz zwiększania poziomu poczuciabezpieczeństwa.” Musimy mieć świadomość,że obywatele bardzo interesująsię problemem bezpieczeństwa i postrzegająje przez pryzmat wielu czynników, wtym prezentowanych w mediach głośnychspraw kryminalnych i porachunków pomiędzyprzestępcami (pokazujących, że żyjemyw niebezpiecznych czasach), ale przedewszystkim poprzez ocenę realnego i potencjalnegozagrożenia w najbliższymswoim otoczeniu. Ciemne zaułki, pijani iwulgarni osobnicy w okolicy czy przestępstwopopełnione na znajomym bardzo silniedeterminują poczucie własnego bezpieczeństwa.Wg badań OBOP z grudnia2003 są jeszcze dwa ważne czynniki wpływającena to poczucie: drobne włamania ikradzieże popełniane w okolicy oraz piracidrogowi, terroryzujący innych kierowców istwarzający zagrożenie np. dla dzieci idącychdo szkoły.Kolejny miernik to „poziom zaufaniaspołecznego” (9%), który jest bardzo silniekształtowany przez poczucie bezpieczeństwaoraz ocenę pracy Policji. Na jegopoziom wpływa również ocena etyki funkcjonariuszy,ich sprawności oraz zaangażowaniaw sprawy społeczności lokalnych.Na pewno duży wpływ na tę ocenę ma równieżprezentowanie w mediach centralnychróżnych wpadek policjantów w całej Polsce,w tym alkoholowych, sprzeniewierzeniasię służbie, popełniania przestępstw icynicznego stosunku do swojej pracy i doobywateli. Jednak osobiste doświadczeniaposzczególnych Polaków mogą być decydujące:brudny mundur, odpychająca osobowość,niegodne zachowanie, łapówka. Abyzałagodzić ten negatywny obraz trzeba aktywniepracować nad zmianą wizerunku.Pokonywanie wzajemnych barier, postawaprospołeczna policjantów, podejmowanieinicjatyw na rzecz społeczności lokalnych inp. spotkania z młodzieżą mogą w tym pomóc.Nie bez znaczenia jest tutaj prezentowanietych inicjatyw i przedsięwzięć w mediachlokalnych.Równie ważną kategorią jest ocenaspołeczna pracy policjantów w miejscuzamieszkania (9%). Jest to podstawowywskaźnik pozwalający na zweryfikowanie,jak oceniana jest skuteczność działańPolicji przez lokalną społeczność oraz naile nasze działania spełniają jej oczekiwania.Wg badań OBOP z maja 2003 najbardziejcenione w pracy Policji dla 41% badanychjest łatwe dodzwonienie się podnr alarmowy, dla 36% widoczność patrolipolicyjnych, dla 23% najbardziej cenionebyło szybkie przybycie na wezwanie, dla22% sukcesy prezentowane w mediach idla 18% to, że przestępcy są karani. O ilew dwóch ostatnich ocenach kluczowa jestpraca służb prasowych (chociaż nie wszyscyzatrzymani przestępcy są karani, aleto inna kwestia), to w trzech pierwszychnajważniejsze jest osobiste doświadczenieobywateli. Niestety, są to zazwyczaj opiniemocno ugruntowane wieloletnim doświadczeniem,najczęściej złym. Wydaje się, żezniwelowanie tego rozdźwięku pomiędzyoczekiwaniami społecznymi a rzeczywistymstanem i kondycją polskiej Policji jestnajtrudniejsze do zmienienia i jest to wyzwaniedla wszystkich służb Policji i dlawszystkich policjantów w Polsce. Co ciekawe,już w 2000 roku na szkoleniu rzecznikówprasowych KWP w Szczytnie GeraldAbramczyk, amerykański specjalistaod public relations i były prezes PolskiegoStowarzyszenia PR, ostrzegał przed corazbardziej widocznym rozdźwiękiem pomiędzyrzeczywistym stanem polskiej Policji,a obrazem kreowanym w mediach, któryczęsto staje się raczej odbiciem oczekiwańi wyobrażeń społecznych na temat policyjnejpracy.Zmiana tego rzeczywistego wizerunku iskierowanie pracy Policji na nowe tory tojedne z celów strategicznych całej Policji ioczywiście naszej KWP, co znalazło odbiciew strategii KWP na 2004 rok. Zgodnie ztą strategią wzrost poczucia bezpieczeństwaw społecznościach lokalnych realizowanybędzie poprzez zwiększenie obecnościPolicji w małych społecznościach(posterunki i dzielnicowi), zwiększenieliczby patroli i zmianę filozofii ich działania,zwiększenie poziomu bezpieczeństwana imprezach masowych i w ruchu drogowym,a także poprzez realizację odpowiednichprogramów prewencyjnych. Wg założeństrategii cele te mają być osiągnięterównież dzięki poszerzeniu kręgu sojusznikówdla naszych działań prewencyjnychi kryminalnych, a stopień realizacji będzieweryfikowany przez badania OBOP.Realizacja oczekiwań społecznych iwzrost zaufania to cele opisane z koleiw drugim rozdziale strategii. Osiągniętema to być poprzez podniesienie standarduobsługi przez Policję i zmianę relacjipolicjant – obywatel. Kształtowanie kulturalnegozachowania, lepsza obsługa osóbzgłaszających przestępstwa, polityka medialnaukierunkowana w większym stopniuna dotarcie do mediów lokalnych i wreszciewykorzystanie badań opinii publicznejoraz ustaleń postępowań skargowych dopodnoszenia jakości służby policjantów togłówne kierunki w realizacji tego celu. Realizacjaobydwu wyżej wspomnianychcelów strategicznych będzie ocenianana podstawie badań OBOP i w konsekwencjiprzez wspomniane na wstępie kryteria.Wypełnienie tych celów w maksymalnymwymiarze (27% oceny) jest możliwetylko przy pełnym zrozumieniu naszejmisji i dzięki rzetelnej pracy wszystkichnaszych służb we wszystkich komendach.Stanie się to możliwe tylko przypełnym utożsamieniu się z celami naszejstrategii i po zrozumieniu sposobu mierzeniastopnia jej realizacji.nadkom. Tadeusz Kaczmarekc.d. ze str. 6uczeniu: funkcjonowania bez presji czasu irywalizacji, umiejętności nie reagowanialękiem na niezbyt zagrażające bodźce, radzeniesobie z bezradnością, wygaszaniureakcji alarmowej, gdy nie jest ona reakcjąadaptacyjną.Czynniki psychiczne mogą wpływać nastan wielu części organizmu. Może zdarzyćsię tak, że u każdej osoby tylko jeden narządbędzie szczególnie podatny na wpływy przeżyćpsychicznych. Na stres jedni z nas będąreagować problemami związanymi z żołądkiem,inni napięciem mięśniowym, jeszczeinni przyspieszonym biciem serca. Najważniejszejest to, abyśmy nauczyli się rozpoznawaćnegatywne emocje, umieli je odreagowaći oczyścić się z nich, nie pozwalalina ich długie trwanie i zaleganie w naszejpsychice. Pomocne mogą w tym być spotkaniaz psychologiem, nauka relaksacji czy wizualizacji– do czego gorąco zachęcam.mgr Patrycja DominiakZespół Psychologów KWP zs. w Radomiu7

PROFESJONALIŚCIOceniając jakość (część 3)Nawiązując do zamieszczonego na łamachlipcowo – sierpniowego wydania gazety„Policyjny Głos Mazowsza” artykułu„Oceniając jakość”, przedstawiam Państwumierniki i kryteria określone DecyzjąNr 121 z dnia 21.06.2004 roku KomendantaWojewódzkiego zs. w Radomiu w sprawierealizacji celów strategicznych przezjednostki Policji garnizonu mazowieckiego,służące do sporządzania okresowychocen realizacji celów strategicznych przezjednostki terenowe garnizonu mazowieckiego.Dziś zostanie omówiony kolejny, trzecicel strategiczny tj.: „Podniesienie skutecznościPolicji w rozpoznawaniu, ujawnianiui ściganiu sprawców przestępstw i wykroczeńmających szczególny wpływ na stanbezpieczeństwa i dokuczliwych społecznie”.Zrealizowanie celu w 100% stanowi50% oceny końcowej w danym okresie rozliczeniowym,co odpowiada 500 punktom.Stopień realizacji badamy jest przy pomocynastępujących mierników:1. Procentowy wskaźnik nałożonychmandatów karnych i sporządzonych wnioskówo ukaranie za wykroczenia inne niżdrogowe w stosunku do ogólnej liczby represjonowanychwykroczeń w badanymokresie. Przyjęta waga – miernik stanowio zrealizowaniu celu strategicznego w 6%.Wskaźnik mandatów karnych i wniosków oukaranie za wykroczenia inne niż drogowe,w stosunku do ogólnej liczby represjonowanychsprawców wykroczeń przez policjantówkomórek patrolowo – interwencyjnychi dzielnicowych świadczy o prowadzeniuwłaściwej, bądź niewłaściwej polityki wzakresie zwalczania najbardziej dokuczliwychspołecznie zjawisk.2. Procentowy wskaźnik nałożonychmandatów karnych i sporządzonych wnioskówo ukaranie za wykroczenia niebezpiecznew ruchu drogowym takie jak: przekroczeniedozwolonej prędkości, nieprawidłoweprzejeżdżanie przejść dla pieszych,nieustąpienie pierwszeństwa przejazdu,nieprawidłowe wyprzedzanie, nieprawidłowewymijanie, omijanie, cofanie, określonew art. 87 KW w stosunku do ogólnejliczby represjonowanych wykroczeń w ruchudrogowym w badanym okresie (bezpouczeń. Przyjęta waga – miernik stanowio zrealizowaniu celu strategicznego w 6%.Wskaźnik mandatów karnych i wniosków oukaranie za wskazane kategorie wykroczeńw ruchu drogowym, w stosunku do ogólnejliczby represjonowanych sprawców wykroczeńw ruchu drogowym przez policjantówkomórek ruchu drogowego świadczy o prowadzeniuwłaściwej, bądź niewłaściwej politykiw zakresie zwalczania najbardziej dokuczliwychzjawisk w ruchu drogowym.3. Ilość zatrzymań przez policjantów danejjednostki Policji sprawców na gorącymuczynku przestępstwa lub w bezpośrednimpościgu (bez nietrzeźwych kierujących).Przyjęta waga – miernik stanowi o zrealizowaniucelu strategicznego w 17%.W kategoriitej miernikiem oceny jest zatrzymanie...* sprawcy przestępstwa na gorącymuczynku (w badanym okresie) w przeliczeniuna jednego policjanta danej jednostkiPolicji, zgodnie ze stanem ewidencyjnymza 100% realizacji tego kryterium ocennego,co odpowiada 85 punktom. JednostkiPolicji, które uzyskały wskaźnik niższy odzakładanego oceniane są negatywnie.4. Ilość zatrzymań przez policjantówpionu prewencji (w tym ruchu drogowego)nietrzeźwych kierujących – sprawców przestępstwa.Przyjęta waga – miernik stanowio zrealizowaniu celu strategicznego w 6%.W tej kategorii miernikiem oceny jest zatrzymaniew badanym okresie ...* nietrzeźwegokierującego (sprawcy przestępstwa)w przeliczeniu na jednego policjanta pionuprewencji, zgodnie ze stanem ewidencyjnymza 100% realizacji tego kryteriumocennego, co odpowiada 30 punktom. JednostkiPolicji, które uzyskały wskaźnikniższy od zakładanego oceniane są negatywnie.5. Potwierdzone meldunki informacyjnesporządzone przez policjantów danej jednostkiPolicji. Przyjęta waga – miernik stanowio zrealizowaniu celu strategicznego w4%. W kategorii tej miernikiem oceny jestsporządzenie ...* meldunku informacyjnego(w badanym okresie) w przeliczeniu najednego policjanta danej jednostki Policji,zgodnie ze stanem ewidencyjnym za 100%realizacji tego kryterium ocennego, co odpowiada20 punktom. Jednostki Policji,które uzyskały wskaźnik niższy od zakładanegooceniane są negatywnie.6. Procentowy wskaźnik dynamiki przestępczościkryminalnej. Przyjęta waga –miernik stanowi o zrealizowaniu celu strategicznegow 7%. W tej kategorii przyjętoza zadawalający wskaźnik dynamiki wynoszący...%* (nie nastąpił wzrost zagrożeniaani spadek). Dla potrzeb dokonania ocenyrealizacji tego miernika wyliczana jestśrednia dynamika dla całego garnizonumazowieckiego. Wyliczona średnia uznawanajest za 100% realizacji tego kryteriumocennego, co odpowiada 35 punktom.Jednostki Policji, które uzyskały wskaźnikwyższy od zakładanego oceniane są negatywnie.7. Procentowy wskaźnik wykrywalnościprzestępstw kryminalnych w kategorii bójkai pobicie. Przyjęta waga – miernik stanowio zrealizowaniu celu strategicznego w8%. W tej kategorii miernikiem oceny jestprzyjęcie ...%* wskaźnika wykrywalnościprzestępstw kryminalnych za 100% realizacjitego kryterium ocennego, co odpowiada40 punktom. Jednostki Policji, któreuzyskały wskaźnik niższy od zakładanegooceniane są negatywnie.8. Procentowy wskaźnik wykrywalnościprzestępstw w kategorii kradzież cudzejrzeczy (razem z kradzieżami samochodów).Przyjęta waga – miernik stanowio zrealizowaniu celu strategicznego w 15%.W tej kategorii miernikiem oceny jest przyjęcie...%* wskaźnika wykrywalności przestępstww kategorii kradzież cudzej rzeczyza 100% realizacji tego kryterium ocennego,co odpowiada 75 punktom. JednostkiPolicji, które uzyskały wskaźnik niższy odzakładanego oceniane są negatywnie.9. Procentowy wskaźnik wykrywalnościw kategorii kradzież z włamaniem (bez samochodów).Przyjęta waga – miernik stanowio zrealizowaniu celu strategicznegow 11%. W tej kategorii miernikiem ocenyjest przyjęcie ...%* wskaźnika wykrywalnościprzestępstw w kategorii kradzież zwłamaniem za 100% realizacji tego kryteriumocennego, co odpowiada 55 punktom.Jednostki Policji, które uzyskały wskaźnikniższy od zakładanego oceniane są negatywnie.10. Procentowy wskaźnik wykrywalnościw kategorii kradzież i kradzież poprzezwłamanie samochodu. Przyjętawaga – miernik stanowi o zrealizowaniucelu strategicznego w 11%. W tej kategoriimiernikiem oceny jest przyjęcie ...%*wskaźnika wykrywalności przestępstw wkategorii kradzież i kradzież poprzez włamaniesamochodu za 100% realizacji tegokryterium ocennego, co odpowiada 55punktom. Jednostki Policji, które uzyskaływskaźnik niższy od zakładanego ocenianesą negatywnie.11. Procentowy wskaźnik wykrywalnościw kategorii rozbój, kradzież rozbójniczai wymuszenie rozbójnicze. Przyjęta waga –miernik stanowi o zrealizowaniu celu strategicznegow 9%. W tej kategorii miernikiemoceny jest przyjęcie ...%* wskaźnika wykrywalnościprzestępstw w kategorii rozbój,kradzież rozbójnicza i wymuszenie rozbójniczeza 100% realizacji tego kryterium ocennego,co odpowiada 45 punktom. JednostkiPolicji, które uzyskały wskaźnik niższy odzakładanego oceniane są negatywnie.W każdym mierniku badana jest równieżtendencja (wzrost/spadek) w porównaniudo poprzedniego okresu podlegającegoocenie (kwartału) i analogicznegookresu ubiegłego roku.Dla określenia stopnia realizacji celustrategicznego ocenia się w sposób procentowystopień realizacji poszczególnychmierników. Następnie uwzględniając gradacjęmierników sumujemy liczbę uzyskanychpunktów za wyniki uzyskane wposzczególnych miernikach i określamystopień realizacji celu strategicznego orazzajęte miejsce w rankingu jednostek Policjigarnizonu mazowieckiego.W następnym wydaniu „PolicyjnegoGłosu Mazowsza” przedstawię kolejnecele strategiczne, które stoją między innymiprzed służbą prewencyjną.kom. Tomasz Cybulski* wysokość progów satysfakcji zostanie określonaprzez Naczelnika Wydziału Prewencji KWP zs. w Radomiuodrębnym pismem.8

MUNDUR NA WIESZAKU„Kram z robótkami” w SPPPOd ponad 20 lat pracuje w oddziałachprewencji Policji. A przy tym mawrażliwość artysty, co widać po jegopięknych pracach. St. asp. AndrzejWilczyński z SPPP Radom kilka godzindziennie przeznacza na haftowaniemuliną obrazów. Koledzy mówią onim, że jest „pozytywnie zakręcony”.Haft krzyżykowy, richelieu, kaszubski– te tematy nie mają dla niego żadnych tajemnic.Hafciarstwo pasjonuje go od dziecka,kiedy to podpatrywał szydełkującą i wyszywającąmamę. Kiedyś próbował rzeźbićw drzewie lipowym, ale jednak hafciarstwookazało się bezkonkurencyjne.Wyniesione z domu umiejętności doskonaliłna zajęciach technicznych w szkole.Ze swoją pasją nie rozstawał się nawetw wojsku, chociaż – jak mówi – tam raczejsię nie ujawniał. Ale był niezastąpiony przyhaftowaniu chust czy czapek dla żołnierzy.Z „podziemia” wyszedł 10 lat temu, jużpracując w Policji. – Obawiałem się reakcjikolegów na moje mało męskie wydawałobysię hobby. Początkowo widziałem uśmieszki,ale teraz wszyscy się przyzwyczaili, nazywająmnie „pozytywnie zakręconym”. Aczasem nawet mam wrażenie, że sami zaczynającoś potajemnie haftować, bo podpytująo różne techniczne szczegóły, patrząmi na ręce – śmieje się Wilczyński.Policjanci z Sankt Petersburga w RadomiuTakie zajęcie to idealny sposób na odreagowanie.Wymaga skupienia, precyzji,pewnej ręki. Nie obejdzie się bez zmysłuartystycznego i cierpliwości.Tematem haftowanychobrazów Wilczyńskiegosą kobiety, konie, kwiaty.Wszystko w żywych kolorach,wykonane z niezwykłądokładnością. Projekty pochodząz gazet, np. „Kramz robótkami”, „Haft polski”,które Wilczyński regularnieprzegląda. Wzoryopracowuje również specjalnyprogram komputerowy.– Jeden niewielki obrazekto ok. 4-6 tygodni pracy– mówi policjant. Średniotrzeba przepleść przez rozciągnięte na specjalnymstelażu płótno 160 motków kolorowejmuliny. A żeby nie było za łatwo Wilczyńskiwyszywa na czystym płótnie, bezszkicu. Musi być maksymalnie skupiony,bo wyszywając liczy oczka. Dziennie nadstelażem spędza ok. 2-3 godzin. Co na tożona? – Jest za nerwowa na wyszywanie,ale akceptuje moje hobby. Za to córka– studentka czwartego roku – przejmujepowoli pałeczkę i próbuje swoich sił w hafciarstwie– słyszymy.Na zaproszenie Międzynarodowego StowarzyszeniaPolicjantów Regionu Radomw dniach 15 do 19 czerwca w Radomiu gościliśmydwóch policjantów z UniwersytetuMWD z Sankt Petersburga – JermołowiczaGienadija Pawłowicza – wiceprezydentaSekcji Rosyjskiej IPA i jednocześnie przewodniczącegoRegionu Petersburg orazKozłowa Aleksandra Pawłowicza – wykładowcęUniwersytetu w Petersburgu, członkaIPA Regionu Petersburg, przewodniczącegoIPA na Uniwersytecie MWD.Termin wizyty był przekładany kilkakrotniez uwagi na ogrom obowiązkówsłużbowych naszych gości. Kol. WiesławLeszczyński jako asystent do spraw kontaktówz IPA Rosji na bieżąco korespondowałz Gienadijem i Aleksandrem. W końcuz wielką radością przywitaliśmy ich w Polscei zakwaterowaliśmy w Ośrodku Wypoczynkowymw Olszynce. Następnego dniazwiedzaliśmy Warszawę: Pałac Królewski,Starówkę, oglądaliśmy panoramę miasta zPałacu Kultury i Nauki oraz odkrywaliśmyuroki Łazienek Królewskich. Przewodnikiempo Warszawie była pani profesor, wykładowcajęzyka rosyjskiego na UniwersytecieWarszawskim.Następnego dnia pojechaliśmy do Krakowa.Tutaj goście zwiedzili Zamek Królewskina Wawelu, katedrę, kościół Mariackiz przepięknym ołtarzem Wita Stwosza,Sukiennice i Stare Miasto. Nasi gościebyli bardzo zadowoleni, że mogli zobaczyćtak dużo zabytkowych miejsc,tym bardziej, że byli pierwszyraz w Polsce. Trochę zmęczenitego samego dnia wróciliśmy doRadomia.Następnego dnia goście zostalibardzo serdecznie przyjęciprzez Komendanta WojewódzkiegoPolicji z siedzibą w Radomiunadinsp. Wiesława Stacha,członka IPA. Goście mieliteż możliwość zapoznania się zpracą polskiej Policji, z wyposażeniem,z pracą laboratorium.Na koniec wspólnie stwierdzo-Taka pasja przynosi również wymiernekorzyści. Nie ma na przykład nigdy problemuz kupnem prezentu dla znajomych– wszyscy czekają tylko nawyszywane obrazy. Ma teżWilczyński specjalne zamówienia.Ostatnio ktośzażyczył sobie obraz przedstawiający… Ostatnią Wieczerzę,o rozmiarach 120/60cm. – Będę miał co robićprzez wszystkie zimowe wieczory– cieszy się policjant.W wakacje mieliśmyokazję oglądać prace Wilczyńskiegona wystawachzorganizowanych w komendachmiejskiej i wojewódzkiejw Radomiu. Szczególniepodobała się zmysłowa Cyganka wczerwonej sukni z wielkim dekoltem, dwieobnażone nimfy czy delikatne bukiety kwiatów.Wszystko oczywiście wyhaftowane. Wnajbliższym czasie obrazy te można będzieobejrzeć w komendzie w Garwolinie.Dzięki swojej pasji Wilczyński nie jestanonimowym policjantem, wszyscy kojarząfunkcjonariusza z tamburynkiem i kolorowymmotkiem, dyżurnego z SPPP wRadomiu.Inga Pawłowskano, że policja rosyjska i policja polska działająpodobnie i mając takie same problemyi działając z tą samą misją: stanowczo izdecydowanie zwalczać przestępczość. Nazakończenie spotkania Pan KomendantStach przekazał gościom logo Komendy, agoście zrewanżowali się pamiątką z Petersburga.Po wizycie w Komendzie gości wrazz członkami Zarządu Regionu Radom IPAprzyjął wiceprezydent Radomia Pan AndrzejBanasiewicz oraz sekretarz prezydentaPan Dłużewski. Podczas spotkaniagoście zapoznali się z historią Radomia iobejrzeli makietę miasta. Po wizycie pokazaliśmyjuż Radom w naturze: Piotrówkę,kościół św. Wacława, katedrę, rynek,ul. Żeromskiego, nowe dzielnice i (na życzeniegości) komisy samochodowe.Wieczorem w kawiarni „Avion” wspólniez gośćmi, z członkami IPA Region Radom,przedstawicielami związków zawodowychpolicjantów spotkaliśmy się na wieczorkupożegnalnym. Było przekazywanie upominków,były serdeczne rozmowy i tańce do późnegowieczora. Rano w dniu 19 czerwca gościebardzo zadowoleni z przyjęcia w Polsceodjechali do Petersburga. Mamy nadzieję, żewizyta w Radomiu i w Polsce na długo zostaniew ich pamięci, a nasza współpraca z IPAz Sankt Petersburga będzie się rozwijała. Servoper Amikeco!Zygmunt Kot9

MUNDUR NA WIESZAKUGady kontra ssakiAntropocentryczny punkt widzenia każew ssakach widzieć najdoskonalszą i finalnąformę życia na Ziemi. Wcale tak nie jest imało brakowało a ssaki 250 mln lat temu wogóle mogły zniknąć z ekosystemu.Gady pojawiły się ok. 330 mln lat temu irozpoczęły walkę o dominacjęna Ziemi. Kluczowymwydarzeniem ewolucyjnymfaworyzującymgady było powstanie jaja,mającego błony płodoweotaczające zarodek, zapaspożywienia i twardą zewnętrzną okrywęwapienną. To uwalniało gady od składaniajaj w wodzie, które teraz tworzyły dla embrionuprzyjazny, przenośny „staw”, chroniącyprzed niebezpiecznym otoczeniemi przed wysychaniem. Stworzyło to takżewarunki do opieki nad potomstwem i dożycia stadnego, a to gwarantowało sukcesewolucyjny w walce o dominację w piramidziepokarmowej. Budowa czaszek pierwszychgadów nie odbiegała daleko od budowyczaszki płaza, przypominającej kostnąpuszkę z otworami na oczy i nozdrza. Takiegady w systematyce zwie się Anapsida, a zlicznych ich grup do naszych czasów przetrwałytylko żółwie. Wczesne gady Anapsida325 mln lat temu dały początek m.in.dwóm liniom (Synapsida i Diapsida), którepoczątkowo różniły się tylko jednym,małym szczegółem w czaszce – liczbąotworów skroniowych. Wytworzenie siętych otworów było związane z różnicowaniemsię mięśni poruszających żuchwy, bowiemszczęki gadów zaczęły się poruszaćrównież w kierunku poziomym, umożliwiająctym samym żucie pokarmu. Z inżynierskiegopunktu widzenia Diapsidasą doskonalsze, ponieważ oprócz oczodołów,z każdej strony mają po dwa otwory wczaszce, przez które przewleczone są silnemięśnie morderczych szczęk. Dzięki ażurowejkonstrukcji taka czaszka jest lżejsza imoże być większa. U ssakokształtnych Synapsidaotwór skroniowy jest tylko jeden,otoczony łukiem kostnym. To sprawia, żemięśnie szczęk podczas skurczu nie uciskająmózgu, co zaowocuje za setki milionówlat większą inteligencją ssaków.Pierwsza grupa gadów ssakokształtnychto Pelykozaury, które żyły pod koniec karbonu(ok. 310 mln. lat temu). Pierwsze znich były niewielkie (mierzyły ok. 20 cm),podobnie jak konkurencyjne pierwsze gadyDiapsida. Najbardziej znanym Pelykozauremjest większy już, dwumetrowy dimetrodon,który żył około 280 mln lat temu.Innowacja dimetrodona nie była skomplikowana,ale za to niezwykle skuteczna.Rozpostarty na wyrostkach kręgosłupowychskórny żagiel pozwalał na regulacjętemperatury, tzn. dzięki niemu zwierzę łatwiejnagrzewało wnętrze trzymetrowegociała, a to przyspieszało metabolizm, czyniączwierzę szybszym. Rano dimetrodonmiał kilkugodzinną przewagę nad innymigadami, które również wygrzewały się nasłońcu, ale wolniej. Żagiel pozwalał też naszybsze pozbycie się nadmiaru wewnętrznegociepła, gdy zachodziła taka potrzeba.Po złączeniu wszystkich ziemskich kontynentóww jeden gigantyczny o nazwie Pangea,na Ziemi zapanował suchy i gorący klimat.Wnętrze Pangei szybko przekształciłosię w pustynię o rozmiarach tysięcy km,zmalała obfitość opadów, wymierały dawnekarbońskie rośliny i zwierzęta, definitywnieskończyła się dominacja płazów. Ekstremalnietrudne warunkiwymagały nowych przystosowańi „oszczędzania”wszystkiego, a to faworyzowałoprassaki, którenie marnowały materiałubiologicznego, prawdopodobnieopiekując się już potomstwem. Wśrodku permu (270 mln) pojawiły się nowe,małe gady ssakokształtne, które stopniowowyparły Pelykozaury. Były to Terapsydy,które okazały się sprawniejszei bardziej wszechstronneniż wszystkie innezwierzęta na Ziemi, a swójsukces zawdzięczały zmianomw czaszce. Zmianaukładu kości szczęki w czaszce Synapsidazaowocowała niespodziewaną przewagąnad gadami Diapsida. Otóż rozrastająca siękość żuchwy przesunęła trzy kości szczękiw górę, gdzie zmalały i przekształciły się wkostki słuchowe w uchu wewnętrznym. Dokostek słuchowych przyczepione są bardzodelikatne mięśnie, co umożliwia nadawanieróżnej sztywności błonie bębenkowej i stawomkostek słuchowych, a tym samym odbieraniebardzo zróżnicowanych dźwięków,pod względem częstotliwości i natężenia.Dzięki temu słuch prassaków stawał sięcoraz bardziej wyostrzony,co dawało dużą przewagęw bezwzględnym świeciepermu. Podobna ewolucja wczaszce Diapsida pozwoliłana wykorzystanie w gadzimuchu tylko jednej kostki,przez co słuch gadów i ptakówjest ułomny w porównaniu do ssaczego.Prassaki podjęły również próbę regulacjitemperatury ciała, w czym pomagać zaczęływłosy, na początku pełniące wyłącznie rolęreceptorów dotykowych. Prassaki mają takżecechę unikalną wśród kręgowców – wyspecjalizowanezęby – czyli siekacze, kły itrzonowce. To pozwalało na zdobywaniebardzo różnorodnego pożywienia w dużejilości, koniecznej do utrzymania metabolizmuna wysokim poziomie. Zmieniał sięmetabolizm i szkielety, zmieniała się budowawewnętrzna. U ssaków komory sercai tym samym obiegi krwi utlenionej i zużytejsą już w pełni oddzielone, ssaki mająrównież wykształcone podniebienie wtórne,pozwalające na jednoczesne oddychaniei żucie, co przyspiesza trawienie. Nad światemw permie panować zaczęły gady ssakokształtne,takie jak roślinożerne dicynodonty(1,2 m), mięsożerne gorgonopsy i cynodonty.Te ostatnie – najbardziej zaawansowanew rozwoju – przetrwały najdłużej, dającpoczątek właściwym ssakom.Lepszy słuch, wyspecjalizowane zębyi szybszy metabolizm – to atuty dająceprzewagę synapsidom na miliony lat.Prassaki panowały niepodzielnie na Ziemiprzez blisko 50 mln lat, prześladując iterroryzując wszystkie inne, mniej sprawnelądowe stworzenia, czyli płazy i gady.Paleontolodzy odkopują kolejne szkieletyprassaków, w tym wielkie taranogłowe gatunkimające najdziwniejsze kostne narośla.Takie ekstrawagancje świadczą o dominacjiw ówczesnym świecie. Niezgrabnyroślinożerca moschops miał aż 5 m długości.Na moschopsy polowały inne prassaki,w tym działające w stadach szablozębne lycaenopsyi samotnie polujące gorgonopsy.Jednak dynamiczny, wydawało się niepowstrzymanyrozwój ssaków – od małegojaszczurowatego ophiacodona sprzed 320mln lat, poprzez dimetrodona (280 mln),do z pewnością stałocieplnego i owłosionegometrowego łowcy cynognathusa (240mln) – został jednak zatrzymany. Na przełomiepermu i triasu (250mln) gadom Diapsida niespodziewaniepomogłoglobalne wymieranie,które zepchnęło rozpanoszoneprassaki na drugiplan. Była to największa zagłada w dziejachżycia na Ziemi, wyginęło wtedy 95%gatunków zwierząt i roślin. Formy zbyt wyspecjalizowanei przerośnięte nie przeżyływ gwałtownie zmieniającym się środowiskui był to koniec supremacji prassaków.Na opuszczony tron 20 mln lat późniejwkroczyły dinozaury. Począwszy od ok. 230mln lat temu gwałtownie rozwijać się zaczęłygady naczelne z rzędu Diapsida, a wśródnich pierwsze dinozaury. Na szczęście pogromprzeżyły też małe ssaki, ale karmiącymłode mlekiem trinaxodon sprzed 225lat nie był większy niż świnkamorska. Badania skamieniałościza pomocą tomografuujawniają, że tenostatni miał nadzwyczajnierozwinięty obszar wzrokowymózgu, mógł więc byćdrapieżnikiem nocnym. Zagadkąpozostaje czas od którego ssaki stałysię żyworodne lub całkowicie pokryte sierścią.Uznaje się, że ssakiem był na pewnożyjący 210 mln lat pne morganocodon,nocne zwierzę wielkości wiewiórki. Tyranizowaneprzez dinozaury ssaki nie zwiększąrozmiarów ciała przez kolejne 145 mlnlat, zwiększając jednak ciągle swoje mózgii ulepszając metabolizm. Ta zmiana trybużycia i odżywiania pozwoliła ssakom przetrwaćkolejne wielkie wymieranie po kataklizmiesprzed 65 mln lat, gdy na Ziemięspadł meteoryt o średnicy kilku kilometrów.Przeżyły dzięki niewielkim rozmiarom, stałocieplności,bystrości, wyostrzonym zmysłomi diecie, na którą składały się owady,nasiona i wysuszone owoce. Po paru milionachlat życie odrodziło się już bez dinozaurów,a najlepiej przygotowane do opanowanialądów były właśnie małe ssaki.Tadeusz Kaczmarek10

MUNDUR NA WIESZAKUUkładanie zadań szachowych jest pasjonującymzajęciem. Wnosi (tak jak szachy)wiele piękna. W tym sensie nie możnakompozycji szachowej uważać za bezproduktywnezajęcie. Równie pasjonującejest układanie zadań szachowych. W tymnumerze prezentuję jedno ze starszych zadań.Pewnie gdybym nie podał rozwiązaniawielu szachistów musiałoby nad tym„pogłówkować”. Niech pasjonaci szachówsami wyciągną wnioski z tej kompozycji. Ijeszcze jedno: policyjni szachiści - policjancii pracownicy cywilni - ujawniajcie się, bochcemy rozwijać w Policji piękny sport szachowy.Nie ma na co czekać! Już niedługokolejne Mistrzostwa Polski Policji w Szachachi inne turnieje.Jedynym rozwiązaniem jest: 1. He4!!(grozi 2.H:g2X). Po obronie przed groźbą1._ _ _ G:e4 mamy: 2.O-O-O X, a po 1. __ _ Gf3 jest: 2.Kd2X (bo Goniec jest związany!)I roszadą można więc zamatować!Prawda, że intrygujące?Bank Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznychpowstał w 1990 roku z inicjatywypolskiego Ministerstwa Pracyi francuskiego banku Credit Cooperatif.W 1999 roku doszło do fuzji z radomskimBankiem Energetyki, a w 2002 rokuz Cukrobankiem z Wrocławia. ObecnieBISE posiada 44 placówki bankowei maklerskie. Na terenie województwamazowieckiego Oddziały mieszcząsię w Warszawie (4 placówki), Grójcu,Piasecznie, Kozienicach i Radomiu. WRadomiu Bank BISE mieści się przy ul.Żeromskiego 75 i czynny jest od poniedziałkudo piątku w godzinach od 8.00do 19.00 oraz w każdą sobotę od godziny9.00 do 14.00.W ostatnim czasie Bank BISE rozszerzyłswoją ofertę w zakresie obsługiKlientów indywidualnych poprzezprzyjmowanie rachunków wystawianychprzez podmioty świadczące masoweusługi dla ludności. Oznacza. to, żedokonywanie w/w wpłat zwolnione jestz dodatkowych opłat manipulacyjnych.I tak w BISE dokonać można wpłat bezopłat za: energię elektryczną i wodę.Ponadto można opłacić rachunki wystawioneprzez Telekomunikację Polską iMiesięcznik Mazowieckiego Garnizonu Policjiwydawany przez Komendę Wojewódzką Policjiz/s w Radomiu, ul. 11 Listopada 37/59http://www.kwp.radom.pl,tel. (0-48) 345–26–25, fax (0-48) 345–27–15.Redaguje zespół:Rzecznik Prasowy KWP Tadeusz Kaczmarek(redaktor naczelny), Magdalena Siczek-Zalewska(redaktor prowadzący), Inga Pawłowska,Marian Frąk,Łamanie i druk: VIRGO, tel. (048) 363 38 44,www.virgo.net.pl.Pismo wydawane dzięki pomocyFundacji „Bezpieczeństwo”,Radom ul. Niedziałkowskiego 19/21.Informacje o policyjnych szachistachkierować do mł. insp. Mariana Frąka – InspektoratKWP zs. w Radomiu ul. 11-go Listopada37/59, 26-600 Radom, tel. (0-48)345 23 39, tel. MSWiA 727 2339.Z szachowym pozdrowieniemMarian FrąkR E K L A M APilicką Telefonię za 0,99 PLN od wpłaty.Rachunki za gaz i wszelkie inne rodzajepłatności przyjmowane są od 3,50 PLNod wpłaty.Dla Klientów indywidualnych Bankprowadzi na atrakcyjnych warunkachobsługę Kont osobistych, z możliwościąuzyskania pożyczki w Koncie osobistymjuż po pierwszym wpływie wynagrodzeniana konto oraz na podstawie3-miesięcznej historii rachunku z innegobanku. Pożyczka udzielana jest wformie limitu kredytowego w rachunku(maksymalnie do 6-ciokrotności wpływówna konto), posiada formę odnawialną,każda spłata powoduje odnowienieprzyznanego limitu o kwotę dokonanejspłaty. Posiadaczom Kont osobistychproponujemy również pożyczkękonsumpcyjną, która uznana zostałaprzez Tygodnik „Wprost” za najlepsząna rynku. Pożyczka może być udzielonana okres do 5 lat.Wszelkich informacji udzielają PracownicyOddziału pod numerami telefonów:36-33-692, 381-5298,36-33-771,381-53-35 lub osobiście w siedzibieBanku.x x xJakby nie byłoprzedtem ani potema zakazana jabłońkwitła jeszcze w rajuz najsłodszych słówdzień po dniubudujemy nasząWieżę BabelKatarzyna Krakowiak, KGPGODSENDw kinach od: 24 września 2004Jeśli zabrakłoby osoby, którą bardzokochasz, jak daleko posunąłbyśsię, by ją odzyskać? Z tym pytaniemzmierzą się pogrążeni w żałobie Pauli Jessie Duncan (Greg Kinnear, RebeccaRomijn-Stamos). Ich ukochany8-letni synek Adam (Cameron Bright)nie żyje. Do zrozpaczonych rodzicówz niewiarygodną propozycją zwracasię doktor Richard Wells (Robert DeNiro). Mówi, że mogą odzyskać synka.Żywego.Wyjaśnia, że Adam nie żyje, alewciąż żyją jego komórki. Wells możesklonować Adama. Jessie mogłaby urodzićgo raz jeszcze. Dałaby Adamowidrugą szansę, a rodzinie szczęście.Jednak komórki nie będą żywe długo.Doktor mówi, że Jassie i Paul muszą sięzdecydować w ciągu 72 godzin. Małżeństwozadaje sobie dziesiątki pytań.Zdają sobie sprawę z moralnych i etycznychreperkusji, nie mówiąc o legalnościcałego przedsięwzięcia. W końcuprzeważa miłość do syna. Zgadzają siędać chłopcu szansę przeżycia nie tylko8 lat. Zawierają faustowski pakt.Doktor Wells nie owija w bawełnę.Mówi, że jest to nielegalne i dlategowszystko musi odbyć się w absolutnejdyskrecji. Adam nigdy nie może spotkaćsię żadnym innym doktorem. Duncanowiemuszą zerwać kontakty z przyjaciółmii rodziną. Nikt nie może zobaczyć,że ich mały synek znów dorasta.Żeby zapewnić dotrzymanie tajemnicyDuncanowie przeprowadzają się do Riverton,idyllicznego miasteczka położonegow pobliżu Godsend - imponującejkliniki płodności doktora Wellsa.Przyszli rodzice klimatyzują się wnowym miejscu, poznają nowych przyjaciółi niecierpliwie oczekują na urodzinysyna. Adam wydaje się wiernąrepliką zmarłego. Jego życie podążaznanym szlakiem, ale wszystko zmieniasię, kiedy kończy 8 lat. Chłopiecma radykalne zmiany nastrojów i osobowości.To wszystko sprawia, że dalekomu do tego słodkiego i kochanegosynka, którego znali z obu żyć.Staje sięagresywny w domu i szkole. Kiedy tonieszkolne kolega Adama, Paul zadajesobie pytanie, co tak naprawdę zrobilizgadzając się na propozycje doktoraWellsa i jak daleko on się posunął. Czykiedy bawił się w Boga przywracając imdo życia syna, nie były zamieszane w tojakieś ciemne siły? Podczas gwałtowneji dramatycznej konfrontacji z doktoremwychodzi na jaw cała prawda. Duncanowiedowiedzą się co tak naprawdęzrobili i co zrobiono im.(msz)dystrybutorem filmu jest VISION11

HUMOR12