mg/100 g s.m.Impatiens parviflorakontrolanawożenie14000120001000080006000400020000MgSCaKPNRys. 4. Zawartość biogenów w organach niecierpka drobnokwiatowego4. WNIOSKI1. Badane pod względem pobierania podstawowych biogenów rośliny(w warunkach stresu wywołanego oddziaływaniem ściekami krochmalniczymi)można podzielić na dwie grupy: (i) potasolubne (Fagus sylvatica, Dryopteriscarthusiana, Impatiens parviflora) oraz (ii) uniwersalne – z dużympowinowactwem <strong>do</strong> azotu jak i potasu (Urtica dioica, Rubus idaeus). Gatunki teokazały się <strong>do</strong>skonałymi chemoindykatorami <strong>stanu</strong> <strong>siedliska</strong>.2. Uzyskane wyniki wykazały, że <strong>do</strong>datkowa pula biogenów wprowadzona <strong>do</strong>naturalnych siedlisk zakłóca gospodarowanie pierwiastkami w roślinach i ichewolucyjnie uwarunkowaną ekologiczno-fizjologiczną tolerancję na alokacjępierwiastków.3. Oczyszczanie i utylizacja ścieków w śro<strong>do</strong>wisku glebowo-roślinnym budzizwykle wiele kontrowersji. Konsekwencje ekologiczne takiego wykorzystaniaścieków to przede wszystkim groźne zakłócenia i przekształcenia w strukturzei funkcjonowaniu ekosystemów, w tym silna eutrofizacja lą<strong>do</strong>wa, a w90
konsekwencji ucieczka pierwiastków poza zasięg nawożonego układu gleboworoślinnegoi zanieczyszczenie wód powierzchniowych i podziemnych.LITERATURA[1] Dyguś K. H. 1996. Fertilization as degeneration and synanthropization factor of the ground florain the pinewood phytocenoses (Peucedano-Pinetum Mat. 1962, 1973). Bulletin Polish Academy ofSciences, Biological Sciences 44, 1-2, Warsaw: 127-135.[2] Dyguś K. H. 1997a. Impact of starch sewage fertilization on phytocenoses of a fresh pine forest anda clearing. I. Vegetational changes as an effect of sewage fertilization. Ekologia polska 45, 2,Instytut Ekologii PAN, Dziekanów Leśny: 531-553.[3] Dyguś K. H. 1997b. Impact of starch sewage fertilization on phytocenoses of a fresh pine forest anda clearing. II. Matter and nutrient economy under conditions of sewage fertilization. Ekologiapolska 45, 2, Instytut Ekologii PAN, Dziekanów Leśny: 555-574.[4] Dyguś K. H. 1997c. The influence of clear-cutting on the structure, floral and phytocenotic richnessand on ecological processes in a forest ecosystem. Polish Ecological Studies 23, 3-4, InstytutEkologii PAN, Dziekanów Leśny: 89-106.[5] Dyguś K. H. 1999. Reakcja ekosystemu leśnego na wieloletnie nawożenie ściekami przemysłuziemniaczanego. Sylwan 143, 10, Warszawa: 27-37.[6] Dyguś K. H. 2002. The variability of vegetation in a forest ecosystem disturbed by long-termimpact of starch sewage treatment. Ecological Questions 1/2002, UMK, Toruń: 97-109.[7] Dyguś K. H. 2003. The invasion of apophytes in the forest phytocenosis after long-term organicfertilization (starch sewage). In: A. Zając, M. Zając & B. Zemanek (Eds.) Phytogeographicalproblems of synanthropic plants. Institute of Botany Jagiellonian University, Cracow: 353.[8] Dyguś K. H. 2004a. Invasion of synanthropic plants to a forest phytocenosis disturbed by anexogenous factor. Ecological Questions 4/2004, UMK, Toruń: 59-64.[9] Dyguś K. H. 2004b. Matter allocation in forest ecosystem plants in relation to site fertility.Ecological Questions 5/2004, UMK, Toruń: 55-62.[10] Ellenberg H. 1974. Zeigerwerte der Gfässpflanzen Mitteleuropas. Göttingen, E. Goltze Verl.,Scripta Geobotanica, 9: 97.[11] Ellenberg H., Weber H. E., Düll R., Wirth V., Werner W., Pulißen D. 1992. Zeigerwerte vonPflanzen in Mitteleuropa. Göttingen, E. Goltze Verl., Scripta Geobotanica, 18: 258.[12] Fabiszewski J., Wojtuń B. 1994. Zjawiska ekologiczne towarzyszące wymieraniu lasów w Sudetach.Prace IBL 21, Warszawa: 195-210.[13] Falińska K. (ed.). 1998. Plant population biology and vegetation processes. W. Szafer Institute ofBotany, PAS, Kraków, 368.[14] Faliński J. B., 1991. Procesy ekologiczne w zbiorowiskach leśnych. Phytocoenosis 3, (N.S.),Seminarium Geobotanicum 1, Warszawa-Białowieża: 17-41.[15] Faliński J. B., 1998. Vegetation dynamics - definition of processes. In: K. Falińska (ed.), Plantpopulation biology and vegetation processes. W. Szafer Institute of Botasny PAS, Kraków, 368.[16] Lan<strong>do</strong>lt E. 1977. Ökologische Zeigerwerte zur Schweizer Flora. Veröff. Geobot. Inst. ETH,Stiftung Rübel, Zürich, 64, 208.[17] Matuszkiewicz W. 2001. Przewodnik <strong>do</strong> oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. PWN,Warszawa, 536.[18] Mirek Z, Piękoś-Mirkowa H., Zając A., Zajac M. 2002. Flowering plants and pteri<strong>do</strong>phytes ofPoland. A checklist. W. Szafer Institute of Botany, Kraków, 442.[19] Olaczek R. 1972. Formy antropogenicznej degeneracji leśnych zbiorowisk roślinnych w krajobrazierolniczym Polski niżowej (mscr.). Wyd. UŁ, Łódź, 170.91