01 - ballina N4.cdr - knsh.org

Viti I. Nr. 4, 23 maj 2011

EditorialRevistë e pëjavshme“Nacionali“Themelues dhe botues:Këshilli Kombëtar i ShqiptarëveKryeredaktor:Baki RexhepiZv/kryeredaktor:Jeton IsmailiRedaktor teknik:Kastriot SinaniLektore:Farije LimaniWeb master:Abdullah AhmetiBashkëpunëtorë:Faruk Daliu, Ardita Saqipi,Flora Ahmeti, Esat Shahini,Fahri Musliu, Diniela Vebiu,Zeqirja Neziri, Avni Selimi,Rijad Demiri, Feride Salihu,Idro SeferiE regjistruar në ARE-BeogradISSN: 2217-4990 - BibliotekaKombëtare BeogradTirazhi: 2000 copëShtypet në shtypshkronjën“Buce Grafika”,rr. “Aradhat preshevare “, nr.9,PreshevëDorëshkrimet dhe fotografitënuk kthehenPërkufizimii moralit…Morali është shprehje për rregullimin shpirtëror, i cili është rrënjosurthellë në njeriun. Ky strukturim (rregullim) e ndihmon njeriun që melehtësi të bëjë vepra të mira. Kur këto vepra të jenë të mira, ndërsanga aspekti i të kuptuarit dhe i fesë të pranueshme, atëherë ai moralquhet moral fisnik. Në përkufizimin e sipërpërmendur, shumë tërëndësishme janë fjalët “të rrënjosura thellë”. Për Çfarë arsye? Përarsye se një njeri që e bënë një të mirë një herë ose dy herë gjatë jetëssë ti, nuk mund të konsiderohet fisnik ose human. Sepse për të qenë itillë, ai duhet që veprat e mira t`i ketë shprehi përherë.Po ashtu, një njeri që gjithmonë hakmerret, sa kohë që vetëm një herëfal, nuk meriton të quhet tolerant. Tolerant është ai që fal dhemëshiron me qindra herë, kurse një herë hakmerret. Njeriu qënervozohet përherë, kurse një herë tregon butësi, nuk konsiderohetnjeri i butë. Ajo butësi e tij patjetër duhet të jetë e rrënjosur thellë nëtë, ashtu që të mund të konsiderohet i butë. Në bazë të këtijpërkufizimi njeriu mund ta hapë zemrën, t`i zbulojë personalitetin dhemoralin e tij. Me zbulimin e personalitetit të tij, njeriu e kalongjysmën e rrugës së përmirësimit të tij. Ka mbetur edhe gjysma tjetërqë mund të kalohet me luftë të sinqertë me vetveten.Ndaj, lexuesi i respektuar, që e ka kuptuar këtë përkufizim, të t`ianalizojë në jetën e tij turpin, sinqeritetin, bamirësinë, ndershmërinë,durueshmërinë, falënderimin, kënaqësinë, butësinë, ndjeshmërinë,urrejtjen, grykësinë, zilinë, e më pastaj të shoh se sa këto veti janë tëpërfaqësuara tek ai pa kurrfarë mosinteresimi dhe josinqerteti, dukepas parasysh faktin që sapo u përmend në përkufizimin e moralit, qëato veti të nguliten thellë. Nuk ka dyshim se njeriu do ta zbulojëpersonalitetin e tij dhe do ta hapë zemrën atëherë kur të jetë i sinqertëndaj shpirtit të tij… ndaj mundësia e ndryshimit të moralit ekzistondhe ajo varet tërësisht nga aftësia për ndryshime...Adresa:Nacionali - sheshi “Karagjorgje“,p.n. ndërtesa e shtëpisë sëkulturës-BujanocTel/fax:017/652-66123maj 20113

PërmbajtjaEDITORIALPërkufizimi i moralit….......................................................................................................................................................3PËRMBAJTJA.................................................................................................................................................................4POLITIKËZhvillohet Seanca e VI të e Kuvendit të Këshillit Kombëtar të Shqiptarëve..................................................................5-6Dhjetë vjet të OSBE-së në Serbi, shënojnë rezultate edhe për shqptarët........................................................................7-9INTERVISTËShaip Kamberi, kryetar i komunës së BujanocitBisedimet Prishtinë- Beograd mund të kenë rëndësi jetësorepër shqiptarët e Luginës së Preshevës...........................................................................................................................10-11REPORTAZHPrej Brukseli deri në Londër........................................................................................................................................12-14INTERVISTËIlmi Ibrahimi, drejtor i Shkollës së Mesme “ Sezai Surroi “ në BujanocShkolla e mesme një bastion ku fitohet dituria, edukata,kultura dhe ardhmëria e ndritshme..............................................................................................................................15-17UDHËPËRSHKRIMPërshtypjet e një ekskurzioni.......................................................................................................................................18-19SHOQËRILiria e medias në Luginë.............................................................................................................................................20-21MËMËDHEUGjirokastra-“qyteti i gurtë “.........................................................................................................................................22-23SHOQËRIOJQ “ Të rinjët për të ardhmen“.........................................................................................................................................24KULTURËKultura investim apo harxhim..........................................................................................................................................25“Presheva jehon 2011”...............................................................................................................................................26-27IN MEMORIAMJeta dhe vepra e sportistit dhe humanistit Rexhep Adili.............................................................................................28-30SqarimPër shkak të interesimit tejet të shtuar të lexuesve, redaksia e “ Nacionalit “ dhe Këshilli KombëtarShqiptar, kanë vendosur që edhe ky numër të shpërndahet Falas.Ju dëshirojmë lexim të këndëshëm!423maj 2011

PolitikëZhvillohet Seanca e VI-tëe Kuvendit të KëshillitKombëtar të ShqiptarëveKuvendi i Këshillit KombëtarShqiptarë zhvilloi Seancën e VI-të eKuvendit të KKSH-së, në përbërje tëplotë të këshilltarëve të dyja listavezgjedhore, të PVD-së dhe UDSH-së.Baki RexhepiSeanca e sotme, ishte e para në tëcilën merrnin pjesë aktive edhe grupii Këshilltarëve të Kuvendit tëKNSH-së nga lista e UnionitDemokratik Shqiptarë. Subjekt ky icili ka përkrahur që në filliminiciativën për zgjedhjet e KëshillitNacional Shqiparë, por që përshkaqe objektive deri më tani nukishte I përfshirë në mënyrë aktive nëpunën e KKSH-së.Në këtë Seancë, të kryesuar ngaGalip Beqiri Kryetar i KKSH-së,janë shqyrtuar dhjetë pika të rendit tëditës, në të cilat kryesisht u arritplotsimi i vendeve të rezervuara përanëtarët e UDSH-së. Përfshirje kjo eparaparë me Marrëveshjen e arriturmes dy liderëve të subjekteve tësipërpërmendura, Kryetari i Partisëpër Veprim Demokratik - RizaHalimi dhe Kryetari i UnionitDemokratik Shqiptarë - RahmiZylfiu, për pjesëmarrje të këtyre tëfundit në punën e Këshillit NacionalShqiptarë.Kryesuesi i mbledhjes së sotme,pasi verifikoi kuorumin dhe sqaroipara kuvendarëve arritjen eMarrëveshjes për pjesëmarrje tëanëtarësisë së UDSH-së në këtëSeancë, të cilët njëherësh ipërshëndeti, filloi me shqyrtimin epikave të rendit të ditës.Në pikën e parë u arrit PropozimVendimi mbi Verifikimin e mandatittë Këshillit Kombëtar Shqiptarë,ndërkohë në të dytën që kishte tëbënte me Propozim Vendimin mbizgjedhjen e zëvendës kryetarit tëKKSH, u zgjodh Faik Jasharipedagog, nga radhët e UDSH-së, përzëvendëskryetar të KKSH-së.Ndërkohë, po nga radhët eUDSH-së u zgjodhën dy anëtar tëorganit ekzekutiv të KKSH-së, sidhe u Hamdi Fejzullahu - profesorëu zgjodh Kryetar i OrganitEkzekutiv të KNSH-së.Në këtë Seancë gjithashtu uzgjodh Abdurrahmon Murati,kryetar i Komisionit për Kulturë nëkuadër të KKSH-së, ndërsa FatonMehmeti, për kryetar të Komisionitpër Rini dhe Shoqëri Civile nëkuadër të KKSH-së, që të dy anëtarëtë Unionit Demokratik Shqiptarë.Këto komisione si dhe të gjitha23maj 20115

Politikëkomisionet tjera u plotësuan meanëtarët e tjerë të propozuar ngaUDSH. Ndërsa u emëruan edhenënkryetarët e komisionevepërkatëse, ku UDSH meMarrëveshje ka paraparë t`i ketë atopozicione.Seanca e VI-të e Kuvendit tëKëshillit Kombëtarë Shqiptarë ukarakterizua edhe me miratimin edorëheqjes së nënkryetarit tëKomisionit për Rini, Sport dheShoqëri Civile, Shkëlzen Ademi,meqë i njëjti ishte angazhuar nëorgane të pushtetit lokal.Në Seancën e sotme,prezantuanedhe kryetarët e komisioneve përinformim, kulturë dhe arsim fillorëdhe të lartë. Dy të fundit, parakuvendarëve raportuan miiniciativat e ndërmarra lidhur mearsimin fillorë, veçanërisht përrrjedhat me sigurimin e tekstevemësimore. Ndërkohë që u dhanësqarime edhe për projektin eAbetares shkollore, për filloristëttanë e cila siç u tha do të duhej që ngashtatori të jetë në duart e nxënësveqë fillojnë sivjet shkollimin e tyre.Nga ana tjetër Kryetari iKomisionit për Arsim të LartëUniversitarë, Abdurrahman Zylfiu,shpjegoi për evoluimin e kërkesëspër hapjen e Fakultetit Ekonomik nëBujanoc. Sipas tij, në tetor do tëduhej që ky fakultet si pjesë eUniversitetit të Nishit, të filloj sëpunuari. Zylfiu, para kuvendarëveparaqiti pesimizmin e tij që kjoçështje po has në një sërëvështirësish dhe në jo sinqeritetin eautoriteteve kompetente qeveritarepër zgjidhjen e këtij problemi tejet tëndjeshëm.Seanca e VI-të e KëshilliNacional Shqiptarë e para nëpërbërje të plotë, ishte më tepërkonstituive, me vet faktin që ajo uplotësua me anëtarësinë e dy listavezgjedhore, të dy subjekteve politikeshqiptare që veprojnë në të trijakomunat e Preshevës, Bujanocit dhetë Medvegjës, pra, Partisë përVeprim Demokratik dhe UnionitDemokratik Shqiptarë.623maj 2011

PolitikëDhjetë vjet të OSBE-së në Serbi,shënojnë zhvillime pozitiveedhe për shqiptarët ,..Në Beograd është kremtuardhjetë vjetri i themelimit të Misionittë OSBE-së në Serbi.Në një takim tëorganizuar nga përfaqësuesit eMisionit të Organizatës për Siguridhe Bashkëpunim Europian dhe tëFondit të Beogradit për PërsosmëriPolitike, në hapësirat e hotelit“Kontinental”, ku ishin të ftuarqindra të ashtuquajtur partnerë tëOSBE-së, të krijuar gjatë këtyredhjetë viteve, janë mbajtur shumësesione debatesh me përfaqësues tëlartë të jetës publike.Baki RexhepiNë këtë takim madhështor morënpjesë të gjithë ambasadorët ederitashëm të Misonit të OSBE-së nëSerbi, përfaqësuesit më të lartë tëRepublikës së Serbisë, ata tëMinistrive të ndryshme përfshirëedhe Presidentin Tadiq, zvKryemnistrin Ivica Daqiq, Ministrine Punëve të Jashtme Vuk Jeremiq,ministry Markoviq, ishzv/kryeministri Çoviq dhe shumëpersonalitet të larta.Ndërkohë prezantuan edhepërfaqësuesit shqiptarë të Luginës sëPreshevës, Deputeti Riza Halimi,Kryetari I KKSH-së Galip Beqiri,Kryetari I Komunës së BuanocitShaip Kamberi, ai i PreshevësRagmi Mustafa, Kryetari i Kuvendittë Preshevës Besim Abduli, si dheKryetari i UDSH-së Rahmi Zylfiu.Ish zv/Kryeministri i Serbisë i ciliishte edhe kryetari i parë i TrupitKoordinues qeveritarë serb,Nebojsha Qoviç, dhjetë vite pasvendosjes së Misionit të OSBE-së nëSerbi, gjendjen në siç ai e quan Jug tëSerbisë qendrore e quan jo të mirë.Duke mos dashtë të komentoj punëne Trupit Koordinues, në krye të sëcilit ishte ai deri më 1 shtator 2005,ka deklaruar që dallimet do të duhejt`i vlerësojnë mediet dheqytetarët.”Unë si në jetën publikeashtu edhe në politikë e kam principqë nëse nuk mund të ndihmoj, të mospadisë. Por për punën e TrupitKoordinues le të vlerësojnë realishtqytetarët, mendoj se gjatë viteve2000- 2001 kur e themeluam TrupinKoordinues për Jug të Serbisë,mendoj se kemi punuar mirë, nëzgjidhjen e krizës me mjete të paqes,kemi krijuar një imazh të mirë. Por, ae kemi shfrytëzuar këtë imazh?-mendoj se jo, por duhet që me forcatë përbashkëta, bashkë me qeverinëe Serbisë,të iu rrekemi betejave dhesfidave, më te rëndësishme që janëpara nesh. Kuptohet gjendemi paranjë gjendje të ëndë ekonomike, e cilakërkon zgjidhje. Por, nga ankesatdhe grindjet e vazhdueshme mes vetinuk kemi asnjë dobi edhe pse kjoështë e qartë për të gjithë ne.”I pyetur se a ekziston vullnetipolitikë i Qeverisë së Serbisë përtejkalimin e problemeve, dukekrahasuar periudhën kur në krye tëTrupit Koordinues ishte ai dhe këtëtë tanishmen, Çoviq, u shpreh “Qeveria besoj se ka vullnet, por kjoështë metodologji e punës e cilandryshon nga njeri tek tjetri, dikushmundohet që ë shpjet të përfundoj23maj 20117

Politikëpunët, ndërsa tjetri është më ingadalshëm. Por, besoj se qeveria kavullnet dhe energji pozitive që ëvazhdoj zgjidhjen e problemevepikërisht me planin i cili tashmëështë i pranuar ndërkombëtarisht eqë ndodhet i botuar në tri gjuhë nëatë serbe, shqiptare dhe në gjuhënangleze, tashmë në formë të librit.”Deputeti i vetëm popullorë nëParlamentin e Serbisë, njëherëshKryetari i Partisë për VerpimDemokratik, parti kjo më e madhjaqë i tubon shqiptarët në Serbi, bërinjë krahasim të kohës së Serbisëgjatë Millosheviqit, kur asnjëorganizatë ndërkombëtare nuk ishteprezent në Serbi dhe periudhën pasrënies së tij, kur u instalua Misioni iOrganizatës për Siguri dheBashkëpunim Eurpian në Serbi. “ Qënga emërimi i Ambasadorit Saninonë krye të Misionit, ai bashkë mëAmbasadorin e SHBA-ve,Montgomeri, kanë dhënë njëkontribut mjaftë të madh nëzgjidhjen e krizës në Luginën ePreshevës, kuptohet prioritet iOSBE-së ishte pikërisht Lugina ePreshevës, në vitin 2001. OSBEbashkë me Ambasadën Amerikane,patën një rol mjaftë të madh nëarritjen e Marrëveshjes së Konçulit,nënshkrues të së cilës në emër tëpalës shqiptare përfaqësuesit eUÇPMB-së, ndërsa në emër tëpërfaqësuesve të BashkësisëNdërkombëtare, përfaqësuesit eKëshillit të NATO-së, por jo edhepala serbe. Me këtë marrëveshjeparashihet në mënyrë tëdrejtpërdrejt realizimi i zgjidhjes sëtë drejtave të shqiptarëve meprogramin e dy qeverive tëatëhershme të Unonit Serbi - Mali iZi, të përkrahur nga Këshilli iOSBE-së në Vienë dhe Këshilli iNATO-së në Bruksel. Siç u pa edhenë diskutimet e panelistëve tëmanifestimit të dhjetëvjetorit tëOSBE-së në Serbi, përveç arritjes sëMarrëveshjes së Konçulit, projektittë Policisë Multietnike, hapjes sëmedieve të para në gjuhën shqipe,zgjedhjet e parakohshme lokale mesistemin proporcional të cilatshënuan një kthesë pozitive meç`rast u shënua një ndryshimrrënjësor në Komunën e Buajnocit,ku shqiptarët ishin totalishtë tëmargjinalizuar, ishin aktivitetet epara. Pos aktiviteteve investive nëinfrastrukturë, ku edhe TrupiKoordinues, USAID- i Amerikandhe organizata tjera kishin dhënë njëkontribut të rëndësishëm. Mirëpo,823maj 2011

Politikëkur në ditët e sotme, kur në krye tëTrupit Koordinues është MinistriMarkoviq, shihet se konceptifillestar i programit të zgjidhjes sëproblemeve, i përkrahur edhe ngabashkësia ndërkombëtare, gjatë këtijrrugëtimi është devijuar rrënjësisht.Total kemi një devijim të perceptimittë kuptimit të vet Trupit Koordinues,perceptimeve që është dashtë tirealizon ky program, dhe ne tashjemi dëshmitarë të një situatekatastrofale ekonomike, ku i kemimbi 70 për qind të papunësuar, kukemi shumë shkallë të ulët ende tëintegrimit të shqiptarëve, por kemiende probleme të mëdha edhe nëfusha tjera si në arsim, shëndetësi, nëpërgjithësi problem me kthimin e tëzhvendosurve, probleme të shumtajetësore, të cilat në një mënyrë janëpeng i mungesës së dialogut mesPrishtinës dhe Beogradit, por nëradhë të parë për mos punën e TrupitKoordinues. Por,unë mund tëkonstatoj se veprimi që e patëm përnjë periudhë ka dështuar, në radhë tëparë për shkak të veprimeve të vetkryetarit të Trupit Koordinues, por ekam një bindje edhe për shkak tëmungesës së vullnetit edhe të vetëqeverisë së Serbisë.Ndërkohë Kryetar i KëshillitKombëtar Shqiptarë Galip Beqiri, eka përgëzuar OSBE-në si një Misionmjaftë të suksesshëm dhekontribuues në zgjidhjen eproblemeve të shumta. Ai kapërshëndetur veçanërishtkontributin e dhënë kohës së funditnë krijimin Këshillit Nacional tëShqiptarëve që jetojnë në Serbi.Beqiri, mbetet optimist përrealizimin e shumë projekteve jetiketë KKSH-së me OSBE-në, përlehtësimin e jetës së qytetarëveshqiptarë.Për Kryetarin e Kuvendit tëKomunës së Preshevës, BesimAbdulin, “OSBE në këtëdhjetëvjeçarë ka bërë një punë tëmirë kryesisht në Luginën ePreshevës. Si në aspektin këshilldhënës ashtu edhe në aspektin engritjes së të drejtave të njeriutveçanërisht të shqiptarëve, në nivelRepublike, pra në Republikën eSerbisë. Kontribut i madh ështëdhënë edhe në procesin e krijimit tëpolicisë multietnike në Luginën ePreshevës, për të cilin mendoj seështë projekti më i pashëm ose merezultate më të mira, apo pozitive përpopullatën shqiptare. Në jubileun eparë ne patëm rast gjatëkonferencave të ndryshme të shohimrezultatet konkrete të paraqitura,ndaj jemi optimist se edhe nëperiudhat në vijim ne do të mund tëbashkëpunojmë me OSBE-në, nëngritjen e nivelit të të drejtave tënjeriut.”Ndërkohë, Kryetari i UnionitDemokratik Shqiptarë i ftuar nëManifestimin e dhjetëvjetorit tëvendosjes së Misionit të OSBE-së nëSerbi, e ka vlerësuar larëtangazhimin e këtij Misioni për tërëkëtë periudhë të shkuar.Sipas Zylfiut, “ ne duhet tëshfrytëzojmë të gjitha mundësit që iofron OSBE dh en bashkëpunim meMisionin e tyre, duke bërë trysni tëvazhdueshme në qeverinë e Serbisë,të arrijmë të realizojmë të drejtattona, si bashkësi etnike me specifikatë veçanta në Serbi.Ndryshe, takimi u vlerësuar ngatë gjithë i rëndësisë së veçantë,ndërkohë që Misionin e OSBE-së efalënderuan të gjithë për kontributine dhënë në përmirësimin e jetës sëqytetarëve shqiptarë të Luginës sëPreshevës.Ndërkaq, Misioni i OSBE-së, nëSerbi është themeluar në vitin 2001,ndërkohë që për këto dhjetë vite kaarrit të realizoj dhjetëra projekte qëkanë të bëjnë me përmirësimin ejetës së qytetarëve të Serbisë.23maj 20119

IntervistëShaip Kamberi, kryetar i komunës së BujanocitBisedimet Prishtinë - Beogradmund të kenë rëndësi jetësorepër shqiptarët e Luginës së PreshevësFaruk DaliuNacionali: Prishtina dheBeogradi po bisedojnë në Brukselpër çështje teknike.Çfarë pritni ngakëto bisedime, çka mund tëpërfitojë nga këto bisedime Luginae Preshevës, pasi që keni pasur mëherët një takim me udhëheqësen edelegacionit kosovar, EditaTahirin?Kamberi: Çështjet teknike për tëcilat Prishtina e Beogradi pozhvillojnë biseda në Bruksel, mund tëjenë të një rëndësie jetësore përshqiptarët e Luginës së Preshevës.Zgjidhja e drejtë e këtyre çështjevendikon në krijimin e parakushteverelaksuese në sferën e qarkullimit tëlirë të njerëzve, ideve dhe mallrave,krijon perspektivë për të rinjtë (njohjae diplomave) dhe shtensionim nëraportet ndërshtetërore që do të ketërefleksion pozitiv në Luginë tëPreshevës. Në bisedën që kemi paturme znj Edita Tahiri është konfirmuarqëndrimi se nuk do të ketë bisedastatusore, por, edhe atë se Kosova dotë jetë e gatshme të angazhohet nëmbrojtjen e të drejtave tona sipas tëgjitha standardeve europiane.Nacionali: Kohëve të fundit sëpari në mbledhjen e TrupitKoordinues, në media por edhe nëforumin ndërkombëtar të mbajturnë Beograd, keni shprehurShaip Kamberi-kryetar i komunës së Bujanocitkundërthënie me kryetarin e TrupitKoordinues, Milan Markoviq.Çfarë kontestoni në punën e këtijtrupi pasi keni deklaruar se do tëshqyrtoni pjesëmarrjen emëtejshme në punën e tij?Kamberi: Vetë angazhimi ynë nëTrupin koordinues ka patur për qëllimpërmirësimin e punës së këtijinstitucioni me qëllim të realizimit tëobligimeve që janë vendosur para tijme marrëveshjen për reorganizimin eTK-së. Dhe nëse kryetari i TK-së,ministri Markoviq, e sheh më tërëndësishme, bile prioritare, mbajtjen1023maj 2011

Intervistëe shfaqjeve teatrale dhe organizimin evizitave nëpër Serbi para obligimitprimar të TK-së në këtë fazë: kyçjes sëshqiptarëve në institucionetshtetërore, hapjes së fakulteteve nëBujanoc, fillimin e punës sëmaternitetit në Preshevë atëherë me tëdrejtë shtrohet domosdoshmëria eshqyrtimit të pozicionit tonë në këtëinstitucion.Nacionali: Çfarë mund të nathoni për funksonimin e pushtetitlokal në Bujanoc, pas inkuadrimittë serbëve?Kamberi: Vetëadministrimi lokalnë Bujanoc, gjatë gjithë kësajperiudhë që nga konstituimi kafunksionuar në mënyrë normale.Kyçja e serbëve nuk ka patur objektivpërmirësimin e funksionimit, por,dhënien e shembullit të tolerancësnga ana e shumicës parlamentare dhekrijimit të komunës stabile në aspektinpolitik. Në këtë moment mund tëthuhet se partnerët politik serb lokalrespektojnë marrëveshjen, por, ështëBeogradi zyrtar i cili po i bishtnonobligimit të kyçjes së shqiptarëve nëinstitucionet e doganës, shërbimit të tëardhurave dhe inspekcionetrepublikane.Kryetari Kamberi gjatë takimit me ambasadorin britanezFrasheri” në Bujanoc, projektin engjashëm në shkollën fillore nëTërnoc në objektin amë, asfaltimi irrugës nëpër fshatin Konçul prejrrugës magjistrale deri te objekti ishkollës fillore si dhe disa projektetjera. Poashtu janë duke u bërëangazhimet që të përfundojë projekti iujësjellësit në fshatin Breznicë dheLetovicë si dhe disa projekte tjera.kapitale gjatë dy viteve të fundit, por,se tash kemi nisur një iniciativë që nëbashkëpunim me znj. Kalanoviq, derinë fund të këtij viti, në Bujanoc tësjellim një investitor të huaj. Komunanë këtë aspekt do të duhet të sigurojëlokacionin dhe lejet e nevojshme, znj.Kalanoviq ka marrë obligim që tëorientojë dhe sjellë në Buajnocinvestitor të huaj.Nacionali: Cilat projekte do tërealizoni gjatë këtij viti?Kamberi: Projekti më kapital qëpo realizohet gjatë këtij viti është ai indërtimit të shkollës fillore në Tërnoc,ndërkohë që jemi në përgatitje e sipërpër fillimin e ralizimit të projektit tëasfaltimit të rrugës Breznicë eposhtme - Breznicë e epërme dhe atënë bashkëpunim me banorët eatjeshëm. Poashtu, komisionikomunal për prokurime ka nisurprocedura për zgjedhjen epunëkryesve në projektin e renovimittë objektit të shkollës fillore “NaimNacionali: Gjatë muajit tëkaluar keni biseduar për zhvilliminekonomik dhe investimet në takimeme zëvendëskryeministren, VericaKalanoviq dhe përfaqësuesit eministrisë për ekonomi dhe zhvillimrajonale fondit per zhvillim. Çfarëmund të presim në të ardhmen nëkëtë drejtim?Kamberi: Komuna e Bujanocit kanisur një bashkëpunim shumë seriozme ministren Verica Kalanoviq, sëpari në realizimin e disa projekteveNacionali: Cili ështëbashkëpunimi aktual meorganizatat ndërkombëtare(ambasadat, OSBE, USAID, BEProgress, HELPetj)?Kamberi: Komuna vazhdon tëketë marëdhënie më të gjithaorganizmat ndërkombëtarë OSBE,Delegacionin Europian dheambasadorin Degert, Ambasadën eSHBA-ve, Britanisë, Francës,Gjermanisë, Turqisë, Japonisë etj.23maj 201111

ReportazhPrej Brukseli deri në LondërFeride SalihuMëngjesi i 17 prillit ishte ikthjellët, me rreze dielli, me qiell tëpastër, sikurse mendimet dhe dëshirae femrave intelektuale shqiptare, përt`u takuar për të 10-tën herë rradhazi,me qëllim që të zhvillojë punimetKuvendi i 10 i gruas intelektualeshqiptare.Fondacioni kulturormbarëkombëtar “Nermin VloraFalaski”, në krye me presidenten e vetZenepe Luka, e pasuar nga artistet epopullit Tinka Kurti e MargaritaXhepa, pastaj artistet e merituaraRoza Anagnosti, Vitore Sallaku, IriniQirjako, Ludmilla Baballeku, qëmbajnë titullin “Mjeshtër I madh”,kishin caktuar muajin prill për këtëKuvend, pikërisht në 90-vjetorin elindjes së Ambasadores së kombitNermin Vlora, si dhe 10 vjetorit tëmbajtjes së Kuvendit të parë në Vlorë.Ftesat e këtij Fondacioni ushpërndanë për femrat shqiptareintelektuale si, atyre nga: Shqipëria,Kosova, Mali i Zi, Maqedonia,Anglia, Gjermania, Lugina ePreshevës, etj. të gjitha këtointelektuale shqiptare artiste,gazetare e personalitete të fushave tëndryshme. Pikëtakimi I gjithafemrave ishte kryeqyteti I EvropësBrukseli.Mbi 4000 km rrugë vajtje-ardhje,përshkuam edhe ne shtatëpërfaqësueset e Luginës sëPreshevës: Lumnije Shaqiri, MiradijeNasufi, Berina Kamberi, SuzanaLatifi, Makfire Kadriu, Zyra Behlulinga Presheva dhe Feride Salihu ngaBujanovci, në mënyrë që të jemi pjesëe diskutimeve në këtë kuvend.Gjithashtu, Emine Ramadani ngaKomuna e Bujanovcit, por e cila jetondhe vepron në Angli, medoemoskishte shpreh dëshirë që të jetë nëmesin e bashkëvendaseve dhebashkëkombasëve të saja dhe ishtepjesë e Kuvendit të 10-të.-Mirë se erdhët e mirë setakohemi! Ishin këto fjalët e para qe Ithonin njëra-tjetrës,madje dukeshkëmbyer edhe përqafime mes vete,me të arritur në Hotel “Capital” tëBrukselit. Disa prej tyre njiheshin ngaKuvendet paraprake e disatakoheshin për herë të parë, mirëposido që të jetë ishte kënaqësi, sepsedihet për çdo gjë ekziston një herë eparë. Dhe kështu, bisedat e gjithadelegateve zgjatën deri në orët e vona,e njëra ndër temat e diskutara mëshumë, ishte Kuvendi paraprak i ciliishte mbajtur në Preshevë, gjatëmuajit nëntor të vitit të kaluar, takimky i cili kishte lënë mbresa tëpashlyeshme tek to.Zbardhi dhe dita e 18 prillit, datëkjo e caktuar për realizimin eKuvendit të 10-të të gruasintelektuale shqiptare. Jehonte këngae gjitha artisteve njëzëri, duke iubashkangjitur edhe delegatet e tjera,teksa prisnin transportin e tyre, për t`idërguar në sallën ku do të zhvillohejkuvendi. Poashtu nuk mungonin edhefotografitë që bënin së bashku, kujtimi mirë apo jo?Ora 13:00, të gjitha delegatettashmë ndodheshin në sallë dhefillimisht takuan zonjën e parë tëShqipërisë Teuta Topin, e cila edhekishte mbështetur zhvillimin e këtij1223maj 2011

Reportazhkuvendi. Pastaj, u takuan dhe me tëpranishmit e tjerë, si ambasadorin eShqipërisë në Bruksel z. Ilir Tepelna,znj. Mimoza Halimi , ambasadore eRepublikës së Shqipërisë në misionine Shqipërisë pranë BE-së si dhediplomatë të tjerë.Në orën 13:30, nisi punimetKuvendi, drejtuar nga Këshilliorganizativ, I përbërë nga presidentjae fondacionit të lartëpërmendurZenepe Luka si dhe anëtareve tjeraTinka Kurti, Margarita Xhepa,Afërdita Xheladini e Hatixha Gjoni.Filloi me intonimin e hymnitkombëtar.Më pas, presidentja e Fondacionit“Nermin Vlora“, Zenepe Luka para tëpranishmëve tha se qëllimi Ifondacionit dihet se është- që tëbashkojë zërin e gruas intelektualeshqiptare kudo që jeton, për tëkërkuar të drejtat e saj. Veprimtariakryesore është organizimi Ikuvendeve të gruas së shquar ku vijnëgra nga shtete të ndryshme. Ne kemiarritur shumë sukses në këtëdrejtim,pasi që tashmë kuvendet tonambahen edhe nëpër qytete evropiane,përfundoi Luka.Një komb është i suksesshëm kurfemrat janë aktive në atë vend. Unë dotë kërkoja më shumë kushte, mëshumë kujdes dhe dashuri ndajgruas”, tha ndër të tjera ne fjalimin esaj zonja e parë e Shqiperisë, TeutaTopi.Nuk mungoi as përshëndetja ekëtij Kuvendi, nga ana e diplomatëveshqiptarë në Bruksel.Gjatë fjalimit të saj, artistja epopullit Margarita Xhepa recitoi edhevargje të shkrimtarëve të mëdhenj përgruan, përkatësisht për nënën, e këtuishte e pamundur të mos shpëtojnëedhe lotët nga sytë. Znj. Xhepa ngjallishumë emocione tek delegatet, ndajdhe duartrokitjet pas recitimit të sajishin te shumta dhe nuk ndaleshin dot,këtë e dijnë më së miri të pranishmit.Më pas vijuan edhe fjalimet edelegateve të cilat vinin nga shtete tëndryshme, e poashtu edhe ngapërfaqësueset e Luginës sëPreshevës, ku në shumicën efjalimeve përmendej pozita e femrësnë shoqëri, kontributi i saj në sfera tëndryshme, shpalosën vlerat e gruasshqiptare, gruas së pastër, punëtore,sipjesëmarrëse aktive në politikë,...Gjithashtu nuk mbetën pa upërmendur shumë emra të njohurduke filluar nga Mbretëresha Teutë,Shote Galica, Nënë Tereza, të cilatkanë vend të posaçëm në historinë ekombit shqiptar.Shfaqja e valleve me motiveshqiptare, ishte si dhuratë për këtëkuvend, valle këto të përgatitura ngarinia emigrante nga Kosova, qëjetojne prej vitesh në shtetin belg.Pas temave të diskutuara rrethproblematikës që ka gruaja sot, nëpërfundim të kuvendit, anetëret ekëshillit drejtues të fondacionit„Nermin Vlora Falaski“ u nderuanedhe me mirënjohje për kontributin edhënë vite me rradhë.Pas përfunimit të kuvendit të 10,gjitha delegatet e këtij kuvendi ishintë ftuara edhe në ambasadën eShqipërisë në Bruksel, një ambient imrekullueshem, por më tëkëndëshëm e bënin këngët shqipe tëcilat këndoheshin nga Artistet emerituara shqiptare nën tingujt eçiftelise.Atmosfere kjo që vazhdoi edhe mekthimin tonë në ambientin e hotelit,ku ishim te sistemuara e që vazhdoideri në orët e vona.Agoi edhe dita e 19 prillit. Tëgjitha sërish bashkë në hollin e hotelitkësaj rradhe të gatshme për t`u takuarme bashkëatdhetarët tanë nëBelgjikë, ftesë kjo e Shoqatës sëshqiptarëve „Makoval“, përkatësishtanëtarëve të saj Tasim Demiri ngaKomuna e Preshevës dhe MemedaliAhmedi nga Shkupi, me të cilët utakuam ditë më parë.23maj 201113

ReportazhUdhëtuam për në Namur (Namyr),qytet ky 60 km. larg Brukselit. Kënga,gëzimi, hareja vazhdoi përgjatë tërërrugës. Mësuam se Namyri ishte njëqytet ku jetojnë një numër I madh Ibashkëkombasëve tanë të viseve tëndryshme, prandaj dhe pritja ishteorganizuar në mënyrë të veçantë,ashtu ngrohtësisht, siç është mikpritjae çdo shqiptari. Në mesin e tyre ishteedhe Nermin Kumanova njëshqiptare e cila synon ParlamentinEuropian. Ndonëse, ka lindur nëBelgjikë, Nermini nuk e kishtemohuar asnjëherë përkatësinë e sajshqiptare, jo vetëm në praktikëngjuhësore apo në ate të traditave, poredhe në këndvështrimin e saj ndajçështjes shqiptare.Me këtë rast, u shfaq dhe nje film irealizuar nga rinia shqiptare qëjetojnë në shtetin belg, me ç`rastvërehej se ata në vazhdimësimundohen të jenë aktiv në shumësfera, duke mos e lënë anash as artin.Dhe kështu, pasi që kishte rënë terri,undamë të kënaqur dhe me shpresë senuk do të jetë takim i fundit ky, me ta.Pritja e bashkëatdhetarëve të Namyritdhe atyre që jetojnë në Bruksel, do tëjenë në sirtarin e kujtimeve tona tëmira!Në orët e pasdites së 20 prillit,gjitha delegatet e Kuvendit të dhjetëtë gruas intelektuale shqiptare upërshendetën, duke shpresuar që tëritakohemi. Kështu, duke lënë pasBelgjikën, përshkuam një rruge tëgjatë deri në shtëpi, por lodhja nukvërehej në fytyrën e asnjërës, sepsemisioni i Kuvendit do të vazhdojë.Ftesa e përfaqësueseve të Anglisë,bëri të kuptoj se Kuvendi I XI do tëmbahet pas një viti në Londër tëAnglisë.FTESË PËR BASHKËPUNIMRedaksia e javores “ Nacionali “ njofton lexuesit se nga numri i ardhshëm fillon me rubrikënOPINION.Andaj, të gjithë ata që kanë prirje në shtjellimin e temave të ndryshme mund të dërgojnë punimet e tyrepërmes adresës elektronike: nacionali2011@hotmail.comPunimet nuk guxojnë të jenë më të gjata se 1 faqe e gjysmë e fomatit A 4, me font të shronjave TimesNew Roman, të madhësisë 12.Përveç emrit dhe mbiemrit të autorit dhe fotografisë personale, duhet të shënohet edhe profesioni.Rubrika OPINION është menduar si nevojë për debate të mirëfillta, kurse qëllimi i fundit ështëpërfitimi i lexuesve nga htjellimi sa më i mirë të temave.Vërejtje: Rubrika OPINION nuk shprej qëndrimet e redaksisë.Ju faleminderit për bashjëpunim!1423maj 2011

IntervistëIlmi Ibrahimi, drejtor i Shkollës së Mesme “ Sezai Surroi “ në BujanocShkolla e mesme një bastionku fitohet dituria, edukata,kultura dhe ardhmëria e ndritshmeRijad DemiriNacionali: z.Ibrahimi, si epërshkruani Shkollën e Mesme“Sezai Surroi” me pakë fjalë ?Ibrahimi: Shkolla e Mesme “Sezai Surroi” nisi si paralele e ndarë egjimnazit “Skënderbeu” të Preshevësnë vitin 1968/69 në Tërnoc. Si nevojëdhe kërkesë e kohës në vitin 1974 utrasferua në qytetin e Bujanocit. Nëvitin 1991/92 me iniciativë tëkëshilltarëve serbë u ndrrua emri nga“Sezai Surroi” në “Mihajlo Pupin”.Pasandej ndodhi më e keqja, dëbiminga objekti i jonë ku u vendos ushtriaserbe, kurse ne u detyruam tëvendosemi në objektin e shkollesfillore “25 Maj” sot “Naim Frashëri.Me ardhjen në pushtetin lokal tëforcave të reja dhe falë luftës sëUÇPMB-së, në vitin 2002, u kthyemnë hapsirat tona. Pas një kohe u moriniciativa për kthimin e emrit që Ilmi Ibrahimi, drejtor i Shkollësmbanë edhe sot “Sezai Surroi”. Me së Mesme “ Sezai Surroi “ nëkohë filloi edhe realizimi i objektit të Bujanocri që nga viti 2006 e që ende vazhdonme sallën e sporteve deri në ditet esotme. Shkolla jonë është një tempull iNacionali: Nëse do të bëhej njëkrahasim me gjendjen para se ju tëditurisë nëpër të cilën kanë kaluar 43 emëroheni Drejtor në këtëgjenerata me mbi 5500 maturantë, meshumë degë dhe profesione, të cilët sotjanë edhe doktorë shkencash, mjekë,institucion më të lartin arsimor nëKomunën e Bujanocit, çfar do tëthoshit?inxhinjerë, juristë,etj. Ibrahimi: Nëse bëjmëkrahasimin me gjendjen para se tëemërohem në këtë institucion më tëlartë arsimor në komunën e Bujanocitdo të thoja se ka disa ndryshime tëvogla, por me vlerë, e që vërehen nëaspektin e vijimit, diciplinës, suksesitdhe rendit shtëpiak.E gjithë kjo simeritë e një klime të mirë qëmbretëron në kolektiv. Mendoj dheshpresoj se bashkërisht do t'itejkalojmë të gjitha ngecjet dhe do tëhapim shtigje të reja që shkolla emesme të kthehet në një bastion kufitohet dituria, edukata, kultura dheardhmëria e ndritshme e kësaj rinie tëmrekullueshme. Ka edhe disa23maj 201115

Intervistëndryshime në aspektin e pajisjes meuniforma të arsimtarëve e qëmendohet në të ardhmen edhe tënxënësve, e cila na bënë të dallojmëdhe të dukemi si një institucionshkollorë.Nacionali: z.Drejtor, sa ështënumri i nxënësve dhe punonjësvearsimorë në shkollën tuaj dhe çfarëjanë marrëdhëniet kolegiale?Ibrahimi: Shkolla jonë ka cilësi tënjë shkolle specifike, sepse posedon 5degë dhe 9 profesione me afër 1400nxënës, të radhitur në 49 paralele dheme 145 punëtorë përfshirë këtu edheadministratën dhe punëtorët ndihmës.Marrëdhënjet kolegiale kanë qenë dhedo të jenë shembull në shkollën tonë,ku ka edhe përjashtime se në njëkolektiv me një numër kaq të madhëmund të ketë edhe mendime tëkundërta, por konstruktive me qëllimqë të tejkalohen ndryshimet nëmendime dhe të rrespektohen ato.Nacionali: Sa i plotëson kushtetkuadri arsimorë në institucionintuaj, kur ka informacione, se në“Sezai Surroi” punojnë një numër ikonsiderueshëm i kuadrove meshkolla të larta?Ibrahimi: Kuadri arsimor nëshkollën e mesme “Sezai Surroi” nëmasë të madhe i plotëson kushtet, kaedhe të tillë të cilët nuk kanëkualifikim adekuat në vendet ku janëtë rradhitur dhe ku punojnë. Kur kemitë bëjmë me kandidatët që kanëshkollën e lartë të thuhet edhe kjo sediploma e tyre u jep përparsi nëkrahasim me titullin Baçellar, andajnuk është asthu se si mendohet nëopinion. Nuk ka vend apo institucionku çdo gjë është ideale, prandaj edhene do të mundohemi që këto problememe kohë t'i evitojmë dhe të kemikuadro sa më cilësore në mesin tonë.Nacionali: Po problemi i tekstevemësimore, si arrihet të tejkalohet,kur është e njohur se jo për të gjithalëndët ka tekste dhe profesorëtdetyrohen të japin shënime?Ibrahimi: Problemi i tekstevemësimore nuk është i kësaj kohe, kyështë problem me vite dhe dekada tëtëra tek ne shqipëtarët e Luginës.Kemi marrë iniciativën në shkollëntonë që çdo arsimtarë të përgadisnjësinë mësimore në kompjutor dhepastaj të shumëzoj për nxënës ngalibrat dhe literatura e cila është e lejuarnga ana e ministrisë së arsimit me tëvetmin qëllim që të lehtësojmë punëne nxënësit dhe të ketë kohë më shumëpër mësimnxënie. Kështu të iket ngametoda e dhënjes së shënimeveklasike, ku çdo ditë e më tepër popërvetsohet kjo metodë e punës ngaprofesorët dhe arsimtarët.E gjithë kjoështë si pasojë se në shumicën elëndeve nuk disponohet me tekste nëgjuhën shqipe.Nacionali: z.Ibrahimi, njëproblem më vete paraqesin kuadratme diploma të Universitetit tëKosovës, shumica e të cilëveposedojnë vërtetime mbipërfundimin e fakulteteve ngaUNMIK-u, por që s`kanë diploma,si qëndron puna me këta?Ibrahimi: Po e vërtetë është seproblem në vete paraqesin kuadrot mediploma të Universiteteve të Kosovësshumica e të cilëve posedon vërtetimembi përfundimin e fakulteteve ngaUNMIK-u, por që nuk kanë diploma.Në shkollën tonë janë të sistemuar tëgjithë këta në vendet ku ka pas nevojëtë angazhohen, punojnë dhe do tëpunojneë për kohë të caktuar porkushtimisht nuk mund ti jipet vendimpër kohë të pacaktuar,e nuk paraqitetproblem nëse kanë diplomat eUNMIK-ut. Shpresoj dhe besoj seedhe kjo pengesë do të tejkalohet, seky nuk është problem vetëm nëshkollën tonë por në të gjithë Luginënapo Kosovën Lindore.Nacionali :Kohëve të fundit nëshkollën tuaj është shpallur njëkonkurs për pranim të kuadrovepër disa lëndë, si është përmbyllurky konkurs dhe si përshkruhet kjoqë në fund të vitit gati të shpalletkonkursi?Ibrahimi: Kur kemi të bëjmë meshpalljen e konkursit në shkollën“Sezai Surroi” për pranimin ekuadrove për disa lëndë, ka rezultuarme disa keqkuptime shpallja dhepërmbyllja e tij. Kërkesa është bërë nëministri me 14.10.2010, kurse leja ngaministria është marrë me 23.11.2010.Pastaj ka ec procedura në gazetën eshpalljeve e kështu me rradhë deri tezyrtarizimi apo publikimi i tij. Nukqëndron fakti se konkursi ështëshpallë në fund të vitit shkollor, por nëfund të vitit kalendarik. Këtu kemi tëbëjmë me disa procedura të cilat kanëprolongu realizimin e konkursit:Procedura e rregullt për afatin erealizimit, testi psiko-fizik ikanditatëve, mendimi dhe pëlqimi ikëshillit të shkollës, sindikatës etj.Këto janë faktorët që kanë krijuarhapsirë të mendohet ndryshe përkonkursin e vitit shkollor 2010/2011.Nacionali: Sa jeni të kënaqur mebashkëpunimin me përfaqësuesit eMinistrisë së Arsimit, kur dihet setashëm dy shqiptarë janëangazhuar për përcjelljen embarëvajtjes së arsimit shqip?Ibrahimi: Bashkpunimi mepërfaqësuesit e ministrisë së arsimit ka1623maj 2011

Intervistëqenë dhe do të mundohemi të jetë inivelit të rrespektimit të ndërsjellë, eqë kjo manifestohet në cilësinë dhekualitetin e mësimit në shkollën tonë.Mendoj se shkollat shqipe një kohë ulanë pas dore me apo pa dëshirën tonëe që kjo u manifestua negativisht nëprocesin edukativo-arsimor. Na gëzonfakti se tash janë të emëruar dyshqiptarë, njëri si këshilltar e tjetri siinspektor i arsimit, të cilët me punëndhe prezencën e tyre veçkanë dhënënjë shtytje tjetër arsimit shqip nëluginë. Uroj që ata me punën që pobëjnë ta ecin përpara procesinedukativo-arsimor në gjuhën shqipetek ne.Nacionali: Po me autoritetetlokale, cili është bashkëpunimi?Ibrahimi: Bashkëpunimi meautoritetet lokale është për tupërshëndetur nga çdo aspekt, sepse atajanë gjithmonë perkrah neve kurparashtrohet nevoja, këtu mendoj nëpërkrahjen: materiale, morale,iniciativat që kanë të bëjnë meshkollën dhe për shkollën etj. Prandajunë mendoj dhe shpresoj se kybashkëpunim do të vazhdoj edhe në tëardhmen pa ngjyrosje politike për hirëtë nxënësve, edukimit dhe arsimimit tëvetmës fabrikë e cila prodhon rini meperspektivë të shëndoshë.Nacionali: z.Ibrahimi, përflitetnë opinion ideja e kolektivit tëshkollës suaj, për ndarje tëGjimnazit nga Shkolla Teknike, kaprocedurë për këtë, apo kjo kambetur si ide?Ibrahimi: Kur kemi të bjëmë me atëse përflitet në opinion, idea përkolektivin e shkollës tonë për ndarje tëgjimnazit nga shkolla profesionaleështë realitet dhe se kjo ka kaluar nëkëshillin e arsimtarëve me shumicëvotash,u përcjell në instanca sipasrradhës deri në ministri të arsimit.Kemi marrë një shkresë nga ministriae arsimit se kanë parasysh këtëkërkesë dhe se është në procedurë dhedo të shqyrtohet atëherë kur të bëhetdefinimi i rrjetit të shkollave tëmesme. Në anën tjetër thuhet se mundtë ketë vështirësi për shkak se është viti krizave, sepse realizimi i kësaj ndarjekërkon angazhim dhe mjete shtesë nëaspektin e përgaditjes fizike të objektitpor edhe të personelit të shkollës.Nacionali: Një dukurishqetësuese është rënia e numrit tënxënësve e bashkë më këtë edhe esuksesit të përgjithshëm, si qëndrongjendja në “Sezai Surroi”?Ibrahimi: Dukuria e rënjes sënumrit të nxënësve është një e vërtetëe hidhur që na brengos të gjithë neve, eqë nuk lidhet me suksesin në shkollëntonë. Kjo dukuri e ka zanafillën e vetënë kushtet ekonomike, sociale dhepolitike. Shumë familje braktisinvatrat e veta duke kërkuar strehim nëvende të ndryshme të Evropës dhe tëbotës për të siguruar kafshatën e gojëspër vete dhe për fëmijët e tyre. Kjodukuri po ndikon dukshëm në rënjen enumrit të nxënësve në shkolla fillore, eqë po përcillet edhe në shkollën tonë.Unë nuk ndaj mendimin tuaj se mekëtë po bie edhe suksesi ipërgjithshëm i nxënësve sepse kjoështë krejt temë tjetër. Ka probleme tëkësaj natyre edhe në shkollën e mesme“Sezai Surroi “ në Bujanoc, por sipasojë e shumë faktorëve që nuk varendirekt nga shkolla e ato janë: mjedisiku jetojmë, ekonomia, tradita eshkollimit, edukata, siguria dheperspektiva për një të ardhme më tëmirë.Nacionali: Si qëndronbashkëpunimi juaj mepërfaqësuesit e Këshillit KombëtarShqiptarë, veçanërisht me KëshillinpërArsim Fillorë dhe të Mesëm, kurdihen përpjekjet për sigurimin eteksteve në gjuhën shqipe?Ibrahimi: Bashkëpunimi jonë mepërfaqsuesit e Këshillit KombëtarShqipëtar është në nivelin e nevojavedhe kërkesave që parashtrohen paraneve dhe mund të cilësohet si shumë imirë. Kjo na bënë të kuptojmë se këtukemi shumë arsimtarë dhe profesorëqë janë kyç në këshillin për arsim,kurdihen përpjekjet për sigurimin eteksteve në gjuhën shqipe.Besoj dheshpresoj se të gjithë kolegët tanëangazhohen që me kapacitetet dheaftësitë të cilat disponojnë,kontribojnënë zbutjen e kësaj dukurie e cila ështpërcjellë për shumë vite si pasojë esistemit, e një pjesë të fajit e bartimedhe ne si intelektual që nuk kemingritë zërin sa duhet në kohën dhëmomentin e duhur.Nacionali: z.Ibrahimi, cila do tëishte porosia juaj për lexuesit e“NACIONALI-it”?Ibrahimi: Porosia ime do të jetë searsimimi i gjeneratave të reja ështëdetyrë e shenjtë dhe nuk ka alternativëtjetër.Rruga se si do të arrimë atë mundtë jetë përzgjedhja jonë e cila duhet tëpërfshij bashkpunimin në relacionin:prind-nxënës-arsimtar-drejtori. Kjoështë traditë në të gjitha shoqëritë ezhvilluara,ku ndikimi i prindit ështëdominant nga aspekti i edukimit,kurse arsimimi na përket neve që kemitë bëjmë me shkollën dhe përshkollën.23maj 201117

UdhëpërshkrimPërshtypjet e një ekskurzioniEkskursioni është"KURORËZIMI" i kënaqësisë së çdoMaturanti,korrekt, pa dallim gjinie.Pasi çdo fillimi ka dhe një mbarim,edhe ditëve tona i erdh fundi, andajnata e fundit ishte një natë magjike,ngase u argëtuam tej mase, por nukmunguan as lotët .atmosferës Leotrimin, kujdestarëttanë dhe Drejtorin e shkollës që na upershtatën gjatë gjithë kohës.Me respekt ,Arbnor IsufiMe rrespekt, Granit ISUFINjë dritë u ndez të gjithëve,naEkskursioni është një periudhë qëçdo maturant mundohet ta shijoj derine fund..flet vet ndjesia që përjetojmë nematuarantët gjatë realizimit tëEkskursionit.. Përshtypjet janë tëpaunda..!! Përshtypjet më të veçantapër mua kanë qenë vizitimi iMonumenteve Historike, si ai Muzeu iVlorës po ashtu edhe Muzeu"GJERGJ KASTRIOTISKENDERBEU" në qytetin e Krujës.Atmosfera ka qenë në nivelmaksimal, sepse atë e bënim vet neMATURANTËT, dukePasur parasysh se çdo nat kemipasur muzikë Live, por më specialjaka qenë se jemi argëtuar nga këngëtarijonë Leotrim KASTRATI, i cili pahezitim na argëtonte gjerë në orët emëngjesit.Më duhet përmendur se edhekujdestarët dhe drejtori me stafin e vetkanë qenë në nivel shumë gazmorë,sepse nuk ngurronin të na plotësoninçdo dëshir për të na argëtuar sa mëmirë.Më e mira e këtij ekskursioni ështësepse kaluam shkëlqyeshëm pa asnjëproblem, të gjithë nxënësit ishinJanë ditët më të lumtura të jetësshkollore dhe njekohësisht ditët efundit qe shumërëndë është të pranohet ky fakt.Përshtypjet e mia për ekskursioninjanë në shkallën më të lartë tëvlersimit, jane ditëqë do të mbeten gjithmonë nëmendjen time, gjithmonë do të mëkujtohen kënaqësitë maksimale,argetimi deri ne orët e vona, vuajtjapër gjumë gjë që na ka kënaqur shumë,si dhe vendet e bukura qe i vizituam neShqipëri..Faliminderoj shokët dhe shoqet qebashkjetuam tash e 4 vite, per ato ditëte bukura , gjithashtu krijuesin ebashko. Këto janë fjalët e para me tëcilan mund ta thurr nje paragraf gjatëditëve që i kaluam së bashku e qëperjetuam momentet më të lumtura tëjetës tonë…Të përshkruaj 5 netët dhe6 ditët nuk mjaftojnë as faqet e njëlibri, emocion pas emocioni, çdo ditëmë e mirë se tjetra sa që kur i kujtoj membushen sytë me lot dhe them shkuanedhe 4 vitet e rinisë tonë. Ky eskursiondo të mbetet përgjithmonë në kujtesëntonë për të ëetmen arsye, sepse kaluamjashtëzakonisht mirë..Vizituamvendet më të bukura të Shqiprisë,Durrësin,Tiranën,Krujën, ku ungrohëm nën ngrotësinë e rrezeve tëdiellit, shijuam aromën e këndshme tëdetit dhe u argetuam pa masë nëhotelin që ishim ,,,Me rrespekt, Elmaid Beqiri1823maj 2011

UdhëpërshkrimTë gjithë e dinë se vitet më tëbukura të jetës janë vitet eshkollës sëmesme dhemomentet më të veçanta dhetë paharruara janë ato tëekskurzionit.Unë personalisht kamkaluar një javë fantastike dhes'besoj që do të arrij t'I shlyejkëto momente tëpazëvendësueshme ngamendja ime.Organizimi ka qenë tepëri mirë, kushtet kanë qenë tëvolitshme, gjithqka ka ecursipas planit, te paktën unëashtu mendoj.I kisha këshilluar të gjithënxënësit e kësaj shkolle qëmos ta humbin kët mundesipër të shkuar dhe për t'uknaqur në një ekskurzion tëtillë.Me rrespekt, FuatAdemiThonë se jeta nuk matet mefrymëmarrjet tona, por me atomomente qe na lene pa fryme, e ne sinxenes momente te tilla kemiperjetuar bukur shume.Gjate ketyre kater viteve kemikaluar momente shume te mira, porditet e ekskursionit ishin si “qershiambi torte”. Qe prej fillimit te vitit tekater te gjithe mezi I pritem keto dite,dhe ja qe erdhi e shkoi.U nisem ne mengjesin e 27 prillit,te gjithe ishin shume te gezuar, dhe perfat te mire erdhen nje numer mjaft Imadh I nxenesve.posa u nisem menjehere filloiatmosfera, te gjithe kendonim sebashku. autobusi ishte deshmitar pergezimin dhe lumturine qe kishim.Gjithcka shkonte ne menyren me temire te mundshme, rruga ishte mjaft emire dhe probleme nuk patem.papritmas erdhi lajmi se udhetimikishte mbaruar, arritem ne hotelin nete cilin ishte parapare te qendronimAty u ndam neper dhoma. Ndarjaishte vetem formale sepse ndarjethuajse nuk kishte, te gjithe rrinim sebashku.Pos argetimit, ne gjithashtu patemmundesine qe te vizitojme edhe disaqytete te Shqiperise; vizituam qytetine Durresit, plazhin, Tiranen, Vlorendhe qytetin e bukur te Krujes, kumesuam mjaft rreth historise sone.Caste te paharruara ishin edhe atogjate mbremjeve muzikore, ku kishimfatin qe shoku yne Leotrim Kastrati tena argetonte me muzike live, te gjitheluanin e kercenin, perfshire ketu edheprofesoret e drejtorin, te ciletu munduan ne maksimum qene te mbetemi te kenaqur. Saishim te gezuar aq edhe ishimte merzitur ku edhe lotet nukmund t'I ndalnim.ne hotelin ku qendronimgjithcka ishte ne nivel;muzika e sidomos ushqimi ,dhe shprehim falenderimeper mikpritjen e familjesHasani. I falenderojme edhekujdestaret e klases dhedrejtorin, te cilet u munduanne maksimum perorganizimin e ketijekskursioni.Keto ishin ditet tepaharruara,te cilat as vitet mete largeta nuk kane fuqi t'Ilargojne nga kujtesa jone. Dote mbesin ato imazhe, atozera, biseda, te qeshura, lot gezimi qedo na percjellin hap pas hapi edhe nekohrat kur jo gjithcka do te jete e bardhper ne.Me rrespekt, MargionaAdemi23maj 201119

ShoqëriLIRIA E MEDIASNË LUGINË TË PRESHEVËSDiniela VebiuDatat e shënuara në kalendarshpeshherë kalojnë pa u vënë re,disave thjesht i bëhet zakoni, dhedisa të tjerave ju kalon afati. Porndodh edhe që ditë të shënuara sipsh 3 maji Dita Botërore e Lirisë sëShypit, që festohet dhe mirëpritetnë të gjithë botën në Luginë tëPreshevës kalohet sikur një ditënormale , përpos marrjes sësondazheve se cili është shteti qëgëzon lirinë më të madhe të shtypitdhe cili jo , dhe përpostransmetimeve të ''ftohta'' nëedicionet e lajmeve apo shkrimevenëpër adresa të klikueshme tëinternetit , që më shumë i ngjajnëhistorive të shkurta apoinformacioneve rutinë. Tre majiduket sikur zgjoi nga gjumiletargjik një pjesë të madhe tëgazetarëve në gjithë botën dheorganizata në mbrojtje të së drejtësthemelore të njeriut ; lirisë sëshprehjes në shtyp. Në raportin efundit të Freedom House për lirinëe shtypit, Serbia ka marrë notën 33,çfarë e klasifikon atë në kategorinëe shteteve me shtyp pjesërisht tëlirë. Lista vazhdon me të tjerashtete mes të cilave Shqipëria kamarrë notën 50, Kosova notën 51,Maqedonia dhe Bosnjë eHercegovina notën 48, Mali i Zi 37.Vendet që vlerësohen nga 0 - 30shihen si vende me shtyp të lirë,ato që marrin nota nga 31- 60klasifikohen në kategorinë evendeve me shtyp pjesërisht tëlirë, kurse në kategorinë e notimitnga 61 - 100 hyjnë vendet me shtypjo të lirë. Në tabelën e radhitjes sëvendeve të anketuara, Serbia hynnë vendin e 72 të, por këtu duhet tëtheksojmë se Kushtetuta eRepublikës së Serbisë garanton meligj të drejtën e lirisë së shprehjesnë shtyp, por në kontekstin e dykomunave tona Bujanoc dhePreshevë kjo liri ndahet në lirinë eshprehjes së pakicave nacionale sidhe në lirinë e mediave dhe edrejta në informim.Në Luginë të preshevës nukmund të qahemi se kemi mungesëtë mediumeve qofshin atoshtetërore apo private, qofshinmedia që transmetojnë në gjuhënserbe apo atë shqiptare, nukmungon as transmetimiradiofonik dhe akoma më pak nukmungojnë faqet e ndryshmeelektronike që na vëjnë në dijenionline për ngjarjet që ndodhin nëpërditshmëri. Lugina e Preshevëspas problemeve të shumta disa tëtrashëguara dhe disa tëmbledhura me kalimin e viteve,përfaqëson në thelb një rajon tëstërngarkuar me fillesa të reja , meballafaqime dhe përplasje tëinteresave të ndryshme. Mjaftontë mendosh për rrënjët në të cilatështë ndërtuar kjo shoqërimultietnike, një bashkëjetesëstereotipike mes shqiptarëve ,serbëve dhe romëve, qëshpeshherë gjeneron konflikte nëpërdorimin e fjalorit si dhe i jep''krahë'' informimit në bazasubjektive dhe jo reale (paraqitja esituatës në interesa personale apotë grupit ku bënë pjesë). Ndoshtakëtu një barrë e madhe i biepikërisht asaj lëmije që ka përdetyrë paraqitjen e problematikës,vënien në dijeni të një shoqëriemasive që është e prirur tëinformohet në bazë të asaj çfarë ishërbehet. Dhe ajo fushë që trajtonkëtë të fundit dhe që njihet në botësi pushteti i katërt është ''Media'',që ofron informim dhe ndikon nëndërgjegjshmërisë e popullatës nëmënyrë të qartë dhe të dukshme.Kur flasim për mediat në Luginë tëPreshevës pyetjet e kalojnënumrin e duhur dhe përgjigjet nukarrijnë kurrë ti zëvendësojnë ato.A bën media në Luginë tëPreshevës një informim të saktëdhe të shpejtë ? A ka prirje të nxisëkonflikte mes tre etniteteve? Avuan ajo nga censura? A ka liri tëshprehjes nëpër mediumet tona?A ka mbështetje të mjaftueshmefinanciare për ecurinë e saj?Prandaj roli i medias është indjeshëm dhe çfarëdollojtransmetimi informativ priret tëndikojë drejtpërsëdrejti nëkrijimin e bindjeve të caktuara nënjerëz të ndryshëm madjendonjëherë mediat ''akuzohen'' tëjenë përgjegjëse për përdorimin efjalorit që nxit keqkuptime dheurrejte dhe nga ana tjetër zhvillonnje gazetari amatore për shkak tëmungesës së lirisë së shtypit. Nëlidhje me përdorimin e gjuhës sëurrejtjes Këshilli për të Drejtat eNjeriut në Luginë të Preshevës kabërë monitorimin e mediave nëPreshevë dhe Bujanoc për njëperiudhë 4 mujore në muajtnëntor-shkurt, ku janë monitoruar2023maj 2011

Shoqërigjithsej 12 stacione mediatike, mestë cilave televizionet meshikueshmerinë më të lartë, radio,si dhe portale të ndryshmeelektronike, agjensi lajmesh dhegazeta. Raporti dalë prej këtijmonitorimi dëshmon se nëpërgjithësi gjendja e mediavevendore përsa i përket gjuhës sëurrejtjes dhe raportimin negativ nëraport me shkeljen e të drejtave tënjeriut nuk është dhe aq negative,mirëpo ekziston një shkallë jo eneglizhueshme e rasteve tëshkeljeve. Kjo është më ë shprehurnëpër portalet informativevendore ku shpeshherë përhapetgjuha e urrejtjes në emër të lirisë sëshprehjes.Jo rrallë herë persona fizik idrejtohen portaleve të ndryshmeme shkrime tendencioze qëfatkeqësisht nuk arrijnë ti bëjnëpublike nëpër media, duke ekthyer kështu internetin si '' faqengazetareske'' me shkallën më tëlartë të lirisë së shprehjes. Pse jo nëfund të fundit ? Mundesh tëdërgosh një shkrim që të botohetsepse ka ''material'' dhe nëse nukdo të bëhesh i njohur , dërgon njëemër të rrejshëm apo lajmëroheshsi anonim. Por një liri akoma më emadhe shihet në komentet endyshme që shoqërojnë çdoshkrim; komente që ndonjëherë ekalojnë ''masën''. Dikush duhet tëmbajë përgjegjësi për këtë tëfundit.Në një intervistë përNacionalin kryetari i KDLNJ-sëBelgzim Kamberi nuk shprehet ikënaqur me rezultatete e dala ngamonitorimi dhe tregon se vetmediat e monitoruara nuk duhetqë ti gëzohen këtij rezultati sepsesipas tij kjo nuk bën që tjetër veçsevërteton se mediat në Luginë tëPreshevës vuajnë nga censurarespektivisht nga autocensura.Sipas zotit Kamberi një media qëvuan nga censura rrjedhimishtnuk ka liri të shprehjes dhe arsyejapse nuk kemi gjuhë të urrejtjesnëpër televizione është semediumet që janë pronë eKuvendeve Komunale vuajnë ngakontrolli i madh ndaj dhetendenca mediatike nuk është qëtë hapësh debatin apo të kritikoshpor është të shfaqësh një gazetarijo profesionale dhe protokollare enjëjta gjë ndodh edhe memediumet private që zakonishtudhëhiqen nga një person fizik mebindje të caktuara politike, dhemund të merret me mend qëtelevizioni është i prirur tëparaqesi interesa në bazaindividuale. Kamberi vijon më tejduke theksuar se është një dukuripozitive që sot kemi media kutransmetohet program shqip porsipas tij mediat tona kanë endeshumë punë për t'uprofesionalizuar sepse ato janëkonceptuar si organizata politikeku duhet të përfaqësosh interesatpolitike, duke mos i parë nëaspektin profesional.Por cili është kufiri mes gjuhëssë urrjetjes dhe lirisë së shprehjes?A do të thotë liri e shprehjes, fyerjee identitetit të individit tjetër nëbaza nacionale? A do të thotë liri eshprehjes mosrespektimi ibarazisë gjinore apo thirrjet përpërçarje? Kamberi tregon seproblem më i madh me të cilinballafaqohen mediat sot është si tëarrihet liria e shprehjes pazhvilluar gjuhën e urrejtjes, sepseliria e të shprehurit në media i jepmundësi zhvillimit të gazetarisëkritike dhe asaj hulumtuese dhenëse kjo nuk realizohet atëherë''rrëshqet '' në gazetariprotokollare që është në fakt njëgazetari e tejkalua. Liri e tëshprehurit nuk do të thotë të fyesh,por do të thotë të debatosh dhedebati është thjesht kundërshtim iideve dhe jo degradim në fyerje.Në momentin kur të dijmë tëndajmë lirinë e shprehjes ngapërdorimi i fjalorit fyes që ndodhtë ketë baza nacionale apoindividuale do të mund takonsideronim këtë si arritjen më tëlartë të mediumeve në vendintonë, apo ndryshe si kapërcimin ekufirit që pengon ndarjen e këtyretë dyjave. Në fund të fundit mëmirë të mos jesh i informuar sesakeqinformuar.23maj 201121

MëmëdheuGjirokastra - "qyteti i gurtë"E vendosur në Shqipërinë jugore,Gjirokastra qëndron në shpatet epjerrëta të luginës së lumit Drino, nënjë pozicion mbisundues mbi njëpeizazh të pasur me histori, kufijtë e tëcilit përvijohen nga maja malesh tëlarta. Ky është “qyteti i një mijëshkallëve” që përfshin qindra shtëpikullëtë tipit otoman me çatitë dalluesetë gurta, ballkonet e drunjta dhe murete gurta herë-herë të zbardhura megëlqere. E mbisunduar nga ana e vetprej kalasë madhështore që ngrihetmbi një kodër të thiktë, Gjirokastraështë një qytet magjik me një të shkuartë trazuar. Nga bastion i feudalizmit nëxhevahir otoman më pas në qendër erëndësishme e pushtuesve fashistëitalianë, qyteti ka njohur shumësundimtarë dhe ka frymëzuar shumëpoetë, shkrimtarë dhe artistë.E njohur më shumë si “Qyteti iGurtë”, Gjirokastra është sot njëqendër me rëndësi në zhvillim eturizmit të trashëgimisë kulturore. Njëshëtitje nëpër rrugët e kalldrëmta qëkacavirren rreth pazarit tradicional ikthen vizitorët menjëherë mbrapsht nëhistori. Një vizitë në kalanëmadhështore të shekullit XIII i sjell tëgjalla tregimet aventurore tësundimtarëve mesjetarë dhe mizoritëe kohës së komunizmit. Ka aq shumëgjëra interesante në Gjirokastër dherreth saj; duke qëndruar në një ngashtëpitë e vjetra të kthyera në hotele ebujtina, keni siguruar një bazë tëmrekullueshme për të eksploruarrajonin. Ne shpresojmë se në këtë faqenë internet ju do të gjeni gjithçka juduhet për të marrë nxitjen dheinformacionin e duhur për të vizituarGjirokastrën e rrethinat e saj.Gjirokastra ndodhet në luginën elumit Drino, i cili rrjedh mes malevemadhështore të Lunxhërisë në lindjedhe Malit të Gjerë në perëndim. Qytetime popullsi 35 000 banorë, ështëqendra ekonomike e administrative errethit me të njëjtin emër, që përfshinedhe qytetin e Libohovës, si dheGjirokastrakomunat Antigone, Dropull iPoshtëm, Dropull i Sipërm, Lazarat,Lunxhëri, Odrie, Picar, Pogon,Libohovë Qendër dhe Zagori.Shumica e popullsisë është shqiptare,por ka një pakicë greke, si dhekomunitete të vogla me vllehë dheromë.Kostum tradicional nga LunxhëriaKultura e GjirokastrësRrethi i Gjirokastrëskarakterizohet nga një pasuri e madhekostumesh, traditash muzikore dhezakonesh popullore. Rrethi është ifamshëm për përpunimin e drurit dhetë gurit, për prodhimet blegtorale dherakinë.Gratë shqiptare janë të njohura përaftësitë që kanë për punimet e dorës, tëcilat janë trashëguar brez pas brezi.Kostumet lokale janë tradicionalishttë zbukuruar me qëndisma tëkomplikuara. Po ashtu prodhohen nëmënyrë artizanale qilima e velenxa,triko, çorape e doreza që prodhohenme lesh natyral lokal. Të famshme nëtë gjithë vendin janë dantellat eGjirokastrës; po ashtu punime me grepdhe qëndismat. Burrat përpunojnëdrurin dhe gurin.Veshjet tradicionale popullore tëgrave ishin të pasura me qëndisma qëzbukuroheshin me fije metalesh tëçmuara; ato të Lunxhërisë dhe të2223maj 2011

MëmëdheuDropullit mbahen nga më të bukurat.Kostumet tradicionale të burravepërfshijnë poture të bardha leshi, tëgjëra në bel që përfundojnë të ngushtatek këmbët dhe shoqërohen medollakë tek pulpat ose fustanellat ebardhë me pala, të shoqëruara me jelekdhe opinga me xhufka. Në kokëmbahej një kapllak i gjatë i zi,prodhuar me lesh qengji ose njëqeleshe prej shajaku me majë.Muzika iso polifonikeMuzika tradicionale polifonikeshqiptare mund të ndahet ne dy grupetë mëdha stilistike: ajo e luajtur ngagegët e Shqipërisë së veriut dhe ajo etoskëve dhe Labërisë në pjesën jugoretë vendit. Termi iso lidhet me ison emuzikës kishtare bizantine dhe ireferohet sfondit zanor mbështetëskoral, që shoqëron këngët polifonike.Ky sfond krijohet në dy mënyra: dukekënduar në mënyrë të vazhdueshmeme zanoren “e” përmes frymëmarrjessë valëzuar ose duke u kënduar me tonritmik, sipas tekstit të këngës. Einterpretuar më shumë nga burrat,muzika tradicionalisht shoqëronte njëvarg të gjatë ngjarjesh shoqërore efamiljare si dasmat, funeralet, festat ekorrjes, festimet fetare dhe festivaletsiç është i mirënjohur festivalifolklorik kombëtar i Gjirokastrës.Muzika iso-polifonike shqiptare ështënjohur më 2005 nga UNESCO si“trashëgimi kulturore e paprekshme.”Njerëz të njohur të GjirokastrësIsmail KadareIsmail Kadare, shkrimtari shqiptarfitues i çmimeve ndërkombëtare, kalindur në Gjirokastër më 1936. Tëpërkthyer në më shumë se 30 gjuhë,librat e tij kanë një tërheqjendërkombëtare. Kadare ka qenëkandidat për çmimin Nobel për Letërsidhe në 2005 fitoi çmimin Man BookerInternational Prize. Dy nga veprat e tijjanë ekskluzivisht për Gjirokastrën:“Kronikë në gur” dhe ”Çështje tëNjë grup iso-polifonik nga Gjirokastramarrëzisë”, të cilët janë përkthyer nëanglisht, frëngjisht dhe gjuhë të tjera.Shtëpia e tij e fëmijërisë ndodhejnë lagjen Palorto, në zemrën e qytetithistorik, jo larg nga Pazari i qytetit.Ajo u dëmtua nga zjarri dhe tani porestaurohet nga Instituti iMonumenteve të Kulturës.Në 1990, përpara rënies së regjimitkomunist në Shqipëri, ai shkoi nëFrancë, ku kërkoi dhe mori strehimpolitik, kohë në të cilën ai citohet tëketë thënë “diktatura dhe letërsia evërtetë janë të papajtueshme...Shkrimtari është një armik natyral idiktaturës” . Anëtar i AkademisëFranceze dhe Kalorës i Legjionit tëNderit, ai mban edhe medaljen më tërëndësishme Shqiptare: Nderi iKombit.Enver HoxhaEnver Hoxha dominoi historinë eShqipërisë në shekullin XX. Ai lindinë Gjirokastër në 1908 në një familjetregtarësh të klasës së mesme, mevendin ku sot është Muzeu Etnografik.Hoxha mori pjesë në themelimin ePartisë Komuniste në Shqipëri dhegjatë luftës u bë lideri i saj. Pas luftës,kur komunistët morën pushtetin, dukendaluar formimin e partive të tjera,Enver Hoxha, si kryetar i partisë, u bësundues absolut i Shqipërisë.Gjatë sundimit të pamëshirshëm tëHoxhës, Shqipëria pësoi njëindustrializim intensiv, sipas modelitekonomik stalinist dhe me ndihmën ejashtme të Bashkimit Sovjetik.Regjimi i Hoxhës u konfiskoi tokënpronarëve dhe krijoi kooperativat; aindërmori projekte masive bonifikimipër të rritur tokën e punueshme dhepër të rritur prodhimin e ushqimit. Tëgjitha këto ndodhën në kontekstin e“luftës së klasave”, e cilasanksiononte burgim ose ekzekutimpër këdo që i kundërvihej regjimit.Përzgjodhi redaskia e"Nacionalit"23maj 201123

ShoqëriORGANIZATA JOQEVERITARE“TË RINJËT PËR TË ARDHMËN”(YOUNG PEOPLE FOR THE FUTURE)Esad ShahiniPas vitit 1999 pjesa dërmuese(mazhuranca) e banorëve tëMedvegjës është dëbuar nga trojet eveta, dhe ata banorë fatkeqësisht ishintë nacionalitetit shqipëtar. Një pjesë evogël e popullatës shqipëtare mbet nëkëtë komunë me një numër shumë tëvogël të rinisë. Tek ky numër kaq ivogël, lindi ideja për hapjen e njëorganizate joqeveritare si një treguespër të rinjët e kësaj ane të cilët sotgjinden në vende të ndryshme tëKosovës, se edhe këtu në Medvegjëekziston një hapsirë për një jetë më tëmirë në përgjithësi. Një grup i vogëlstudentësh të Fakultetit ekonomik dhejuridik të Universitetit të Nishit njësiai shkollës së lartë në Medvegje hapënorganizatën joqeveritare “Të rinjët përtë ardhmën” mu për këtë arsye.Kjo organizat ka karaktermultinacional dhe merret mepromovimin e kulturës multietnikedhe edukimin e të rinjëve të të gjithanacionaliteteve, ndërsa disa ngaqëllimet kryesore të organizatësjanë:Seminaret, Trajnimet, Kampe,Ligjerata, Debate, Konsultime, Kurse,Aktivitet kulturoro-sportive etj.E themeluar në mars të vitit 2011-të, me vizion të qartë ka e ardhmja,sjell një frymë të re në komunën eMedvegjës, e frymëzuar nga idet e tërinjëve që ngjallin shpresa për dickapozitive për rinin në këtë komunë.Pretendimet dhe ambiciet gjejnëpërmasa më të mëdha se vet shtrirja ekomunës për shkak se njëri ngaqëllimet kryesore është lidhja e tërinjëve njëkohësisht lidhja e liderve tërinjë të suksesëshëm. Selia eorganizatës është në Medvegjë dhe kapër qëllim zgjerimin e saj në të gjithatrevat ku ka rini multietnike. PërMedvegjakryetar është zgjedhur Albert Salihustudent i vitit të dytë të fakultetitekonomik të Univerzitetit të Nishitdega në Medvegjë.2423maj 2011

KulturëKULTURAINVESTIM APO HARXHIMAgron Boriçi-regjisor.Parametër për mbatjen e vleravekolektive dhe individuale pamëdyshje janë edhe të arriturat nësferen e kulturës.Sintagma sekultura është harxhues i mjetevematerijale pjesërisht është esakt,por plotësishtë është e saktedhe sintagma se kultura ështëushqim shpirtëror,me te cilënngritet vetëdija dhe vlerat moraloestetike.Një popull pa kulturë është ivarfër shpirtërishtë,andaj për tëtejkaluar këtë stad mase enevojshme është edhe investimi nëkulturë,si në ate kolektive po edhenë ngritjen e vlerave individuale.Ne si popull kemi me se tëmburremi sepse në gjirin tone janerritur dhe realizuar artistë,shkrimtar, piktor, skulptor tëpërmasave botërore, për të cilët dote na kishin zili edhe popuje me temëdhenjë se ne.Nga ne dolën AleksanderMoisiu, Ibrahim Kodra, Fan Noli,Odhise Paskali, Bekim Fehmiu,Musli Mulliqi, Melihate Ajeti,Tinka Kurti, Margarita Xhepa,Ismail Kadare, Rexhep Qosja eshumë të tjerë. Të gjithë këta emëraedhe shumë të tjer që nuk janpermendur tregojnë se ne jemipopull me talent të madhe.Por kjonuk është e tëra sepse kultura naduhet cdo ditë, me te ndeshemi nëcdo hap andaj nuk duhet tendalemi dhe të mburremi me tëkaluaren,sepse e ardhmja është mee rëndësishme.Ditë e me shumë bindemi sevetëm shteti bënë kulturë.Investimet që i bëjmë sot namundësojnë që të mburremineser.Kultura jonë sot po kalonmomente më të vështira si kurrëgjerë më tani,sepse cdo ditë e meteper restrikcionet e mjetevematerijale bien mbi supet ekulturës dhe njerëzve që merrenme kulturë.Tendencat e fundit për të ruajturdhe kultivuar vlerat e kulturës ditëe me teper bëhen “punë eSizifit”sepse shumë nga objektetsakrare me vlera të kulturës janedëmtuar apo shkatruar gatitërësishtë.Ndoshta është e vonuartendenca që edhe institucionet ekulturës të japinë mendimin e vetene planet Urbanistike sepse shumëobjekte me vlerë të madhe i kagrisur dhëmbi i kohës aposhkatruar dora e njeriut.Mungesa e institucioneve tëkulturës pengojnë zhvilliminnormal të aktiviteteve kulturore.Edhe pse tendencat individualenuk mungojnë.Mungesa e institucionevepamundësojnë shpalosjen evlerave dhe zhvillimin tonesidomos në komunat si Preshevadhe Bujanoca.Komuna ku me vitetë tëra është zhvilluar jeta kulturorenapërmjet amatorizmit tëmirëfillët.Një qytet pa muze apo teatërnuk quhet qytet.Ne këtoinstitucione nuk i kemi por asë qëshihet se në të ardhmen e afërt do tëi kemi.Është koha e fundit për këtetë mendohet seriozishtë në të gjithainstancat e shoqërisë.Por në rradhëtë parë duhet menduar ata nga tëcilët ma së tepërmi kërkohet.Ministrija e kulturës sektori përartin bashkohor këtë vitë ka ndareaqe pak mjete sa eshte veshtir temendohet se si mundet të fillohetnë projekt i mirëfillte kulturor.Pamjete materijale është vështirë që tëshenohet një manifestim i madhëkulturor siqe është 6 dekada të artitskenik që është manifestim përlakmi.Rezikon të mbahet edheFestivali tradicional “Ditet ekomedisë shqipetare” festival qëtani ka marë formen e duhur,dheshumë manifestime tjera kulturore.Kultura duhet te finansohetkonformë nevojave të veta për njëarësye të vetme sepse duhettreguar se jemi këtu, duam dhedimë të bëjmë vlera te mirefilltakulturore. Na duhet ushqimshpirteror, gjeneratat që vijnë tëkenë me cka te mburren sepselashtësija në kulturë ështëvlerë.Harxhimet që bëhen përkulturë nuk janë të humbura sepseato këthehen me kohë në formatjera.Nëse shkojmë krahas me kohënedhe kultura mundet të jetë njeranga brendet sepse me njëmenaxhim më të mirë t kulturësmundet të jetë edhe fitimprurësepër këte jemi te bindur.Të investojm sot për të fituarnesër.Sepse parat për kulturë nukjan harxhim .23maj 201125

KulturëNë Preshevë u mbajt festivalimbarëkombëtarë i këngësdhe valles shqipe“Presheva jehon 2011”Shoqëritë kulturore-artistikepara publikut preshevar janëparaqitur SHKA “RexhoMulliqi” nga Presheva, SHKA“Jeta e re” nga Sllupçani iMaqedonisë, SHKA“Zëri iLuginës” nga Bujanoci,Ansambli i Gjilanit.Ansambli “Dasma” ngaPozherani, pastaj Ansambli“Shqiponjat” nga Kaçaniku,SHKA “Burimet e Sharrit” ngaTetova; Ansambli “Kemal Azizi”nga Vitia dhe Ansambli “Krahëte Shqiponjës” nga TiranaRijad DemiriPresheva më 13 dhe 14 majkishte një ngjeshje të madheartistike që i kishte munguar njëkohë të gjatë këtij qyteti. Ishin këtoditët e festivalit gjithëkombëtarë“Presheva jehon 2011”, festival ikëngës dhe valleve burimoreshqipe. Festivali mbarëkombëtarë“Presheva jehon 2011”, festival ikëngës dhe valleve burimoreshqipe u bë nën patronatin ekëshillit komunal të Preshevës dhenë bashkëpunim me shtëpinë ekulturës “Abdullah Krashnica”,në Preshevë. Ndërkohë Festivali“Presheva jehon 2011” zyrtarishtëfilloi në shtëpinë e kulturës“Abdullah Krashnica ” ku hapjenzyrtare e bëri kryetari i komunëssë Preshevës Ragmi Mustafa, i cilime këtë rast falënderoi shoqëritëpjesëmarrëse në festival. Ndërkaqdrejtori i shtëpisë së kulturës“Abdullah Krashnica” NaserNuredini, duke falënderuarshoqritë kulturo artsitike përbashkëpunim tha , ishte një ide ekahershme që të bëhet njëorganizim i këtij lloji dhe me gjithëvështirësit që janë në luginë tëPreshevës gjetëm mundësinë,gjetëm një zgjdhje që përmesdatave shumë të rëndësishme qëjanë në muajin maj , ditët edëshmorëve, në mbështetje tëpushtetit lokal arritëm të bëjmëorganzimin e një festivali që kaherë i ka munguar Preshevës dhekjo kthen imazhin e kulturës kurkishte gërshetuar dikur nëPreshevë. Nuredini shpreson qëkjo të jetë një gjurmë e thelllë qënuk guxon të anashkalohet dhe kyfestival të bëhet tradicional dhevitin e ardhëshëm të marrkarakterin garues.Në ditën e parë të festivalitShoqëritë KulturoroArtistikepjesëmarrëse të festivalit,fillimisht kanë defiluar nëpërrrugët kryesore të qytetit tëPreshevës duke vallëzuar,ndërkaq popullata kishte dalurpër ti pritur dhe uruarmirëseardhje në Preshevë.2623maj 2011

KulturëNë këtë festival kanë marrëpjesë shoqëri kulturore-artistikenga të gjitha trojet etnikeshqiptare. Shoqëritë kulturoreartistikepara publikut preshevarjanë paraqitur SHKA “RexhoMulliqi” nga Presheva, SHKA“Jeta e re” nga Sllupçani iMaqedonisë, SHKA “Zëri iLuginës” nga Bujanoci, Ansambli iGjilanit.Ansambli “Dasma” ngaPozherani, pastaj Ansambli“Shqiponjat” nga Kaçaniku,SHKA “Burimet e Sharrit” ngaTetova; Ansambli “Kemal Azizi”nga Vitia dhe Ansambli “Krahët eShqiponjës” nga TiranaFestivali ishte shumë i pasur,ishte një entuziazëm ipapërshkruar i popullatës së këtijrajoni që nga moshat e reja e deritek ato më të e vjetrat. Me këtë rastata përkujtonin kohën kurPresheva ishte qendër kombëtaree kulturës mbarëshqiptare.Festivali “Presheva jehon 2011”lidhet me fillimin e manifestimitpërkujtimor të dëshmorëve tëkombit të UÇPMB-së. Ndërkohëqë ky ishte festivali i pari i këtij llojiqë mbahet në Preshevë. Ishte kynjë festival i suksesshëm mepjesëmarrje nga të gjitha trevatshqiptare. Mbresë të madhe nëfestival lanë kostumet,vallet dhekëngët.Vlenë të theksohet se aktivitetete tilla pasurojnë jetën kulturore ,dhe mbajnë gjallë traditatpopullore.23maj 201127

In MemoriamJeta dhe vepra e sportistitdhe humanistit Rexhep Adili23 janar 1962 - 17 prill 2008Rijad DemiriNjëra nga figurat e shquara tësportit dhe të futbollit shqiptarishte edhe Rexhep Adili.Rexhep Adili u lind në Tërnoctë Bujanocit më 23 janar të vitit1962 në një familje bujare.Karrierën e tij futbollistike e kafilluar në moshë të vogël ku kishtetreguar talentin e një futbollisti, icili ndërkohë u shqua nëaktivitetet dhe organizimetsportive. Një gjë të tillë e kishtedëshmuar edhe gjatë sudimeve tëkulturës fizike pranë Universitetittë Prishtinës. Gjatë kohës sa ishtelojtar i Klubit të Futbollit“ Tërnoci“ është vlerësuar si një prejfutbollistëve më të shquar të këtijklubi. “ Të paharruara do tëmbeten ndeshjet e tij “, thonë disanga tifozët e këtij klubi.Dashuria e Rexhës për futbollinkishte bërë që ai të mos shkëputetkurrë prej tij deri në fund të jetës.Një kohë, ai, ishte edhe trajner ipo këtij klubi ku kishte filluarkarrierën e tij si futbollsit.Por veprimtaria e tij nuk ishte ekufizuar vetëm në aktivitetetsportive, ai një kontribut të veçante kishte dhënë edhe në çështjethumanitare dhe kombëtare. Aiishte edhe në mesin eorganiztorëve të referendumit të 1dhe 2 marsit të vitit 1992. Po në tënjëjtin vit me iniciativën e tij KlubiFutbollit “Tërnoci“ për herë tëparë në ekzistimin e tij vizitoiRexhep Adilishtetin e Shqipërisë, me çrastvendosën kontakte tëpërhershme, ku për nderë të kësajvizite ishte organizuar edhe njëndeshje miqësore me Partizanin eTiranës.Ndërkaq Gjatë vitit 1996-98Klubi futbollistik “ Tërnoci“ meangazhimin e tij dhebashkëpunëtorit të tij RidvanQazimi garonte në ligën e dytë tëfutbollit kosovar. Ndërkohë ngadëshira e madhe dhe e flakët përfutbollin dhe që këtë sport tëtrashëgoi edhe tek moshat e reja ,ai, në vitin 2001 themeloishkollën e futbollit pranë Klubitfutbollistik“ Tërnoci “, klub ky icili kishte treguar rezultate tëshkëlqyeshme në garat e ligëskosovare në grupmoshat e reja.Por edhe sot e kësaj dite nga kjoshkollë e futbollit dalin talentë qëme sukseset e tyre arrijnë të luajnëedhe nëpër klube të tjera në rajon emë gjërë.Kështu më 17 prill ditë e enjtetë vitit 2008 figura e shquar efutbollit shqiptar në Luginë tëPreshevës ndërroi jetë dhe uvarros në fshatin Tërnoc tëBujanocit .Në ceremonialin e varrimit të tëndjerit Rexhep Adilit kanë marrëpjesë përfaqësues institucional,politik, sportë dashës të rajonittonë,bpërfaqësues të federatës sëfutbollit të Kosovës, pastajpërfaqësues të reprezentacionit tëshkollës së futbollit nga Tetova sidhe shumë dashamirë të tij.Edhe pse futbillisti dhe trajnerii shkollës së futbollit Rexhep Adilikaloi në Botën e Amshuar, vepradhe kontributi i tij në lëminw esportit do të mbesin simbol nëngritjen e vlerës së futbollit nëLuginë të Preshevës.Njëra nga veprat e tij që lambrapa ishin edhe nxënësit tëcilët hapat e para të futbollit imorrën nga ai të cilët arritën qëKF “ Tërnoci “ të jetë kampion iSezonit Vjeshtor në futboll tërrethit të Pçninjës në vitin, të cilin elëmë pas .Rexha pas vete labashkëshortën dhe dy vajza,Fatimen e cila tashmë vijonmësimet në klasë të katërtë dheArbnorën në klasë të parë2823maj 2011

In MemoriamTë tjerët për RexhënGalipi Beqiri- njëri ngashokët dhe bashkëpunëtorëte ngusht të Rexhës gjatëbisedës ngriti lart veprën e tij“ Unë Rexhën e kamënjohur që nga shkolla emesme, kur kam qenëprofesor, e ai ka qenë nxënës,ai, ka qenë një aktivist i dalluarnë shkollën e mesme “SezaiSurroi “. Cdo turnir që ështëorganizuar në shkollë, çdoorganizim që është bërë,R e x h a k a q e n ë n g aorganizatorët e parë .Prej atëherw si nxënës,por edhe më tutje pas shkollësë mesme fati e deshi që edhesi student kemi bashkëpunuar.Rexhën unë përveç që e njoh sisportist i mirë, ai, ka pas edhetipare tjera të jetës , ka qenë njëhumanist, ku çdo njeri që kakërkuar ndihmë, ai, ka qenë igatshëm ti ndihmoj. Rexha nëpërmes aktiviteteve sportive kavepruar edhe në aspektin politikë,sepse ka qenë një aktivist i dalluaredhe në PVD, ka qenë aktivist idalluar edhe në BashkësinëLokale. Rexha ka kontribuaredhe në sportin kosovar sepse kaqenë një njeri i cili e ka lidh Klubine Tërnocit me federatën e sportitnë Kosovë , me federatën e sportitnë Maqedoni me federatën esportit në Shqipëri . Ndaj veprat eRexhës nuk duhet të harrohenkurrë.Gjatë aktivitetit tim më se 30vjeçar si në sport si në kulturë ,si në politikë si në BashëkësiLokale , nuk duhet ti harroj dyveprimtar të cilët sot nuk janënë mesin tonë të cilët i kam pasedhe si vëllezër edhe si shokëdhe si bashkëpunëtorë e këtajanë Rexhep Adili dhe RidvanQazimi.Këta kanë qenë edhe tëdashur shum mes vete poredhe kanë pas një respekt tëmadhë ndaj meje por edhe unëi kam rrespektuar dhe i kamnderuar. Ndaj kur flas përRexhën nuk dua të anashkalojedhe kontributin e RidvanQazimit në sport sepse atakanë qenë iniciator së bashkume mua që KF “ Tërnoci “ tëhyjë në Ligën e dytë të Kosovës tëbëjë gara ku atëherë nuk ka qenëlehtë për të marrë një iniciativë tëtillë , sepse pushteti serb kërkonteqë të merrte masa rigoroze ndajnesh .Rexha ka qenë i pjekur memoshën që e ka pas ka ndejt meintelektual, me rini, nuk i kadalluar njerzit , kurr nuk ka qenënënçmues por fati e deshi që rexhatë shkoj para kohës dhe mehumbjen e Rexhës sporti nëLuginë të Preshevës ka humburshumë dhashte Zoti që të na takojnë Xhen-net. “.Femi Fejzullahu- një shoknga mosha e hershme na rrëfeupër Rexhën që nga fillimi kur jannjohur e deri në në kalimin eRexhës në amshim .“Me Rexhen jemi njohur qënga shkolla fillore, por meaktivitetet e klubit nga viti 1982-83 dhe këtë shoqëri e kemi mbajtderi në fund të jetës së tij .Rexha ka qenë një aktivist23maj 201129

In Memoriamshum i palodhur në sport nëTërnoc por edhe në Luginë tëPreshevës, ka punuar shum,sidomos me shkollën e futbollit.Rexha ka punuar edhe më herëtprej viti 1983 si lojtar dhe më vonëkur e mori rolin e trajnerit të klubitnë vitin 1987 deri në vitin 91 kurerdhi koha e vështirë dhe erdhimomenti që KF “ Tërnoci “ ulargua nga garat regjionale tëMoravës Jugore .Më pas me iniciativën e Rexhësdhe ish kryesisë së klubit kur uinkuadrua edhe Ridvan Qazimifilloi aktiviteti që atëher i thoninLiga e Tretë , mirpo në kuadër tëLuginës së Preshevës u formua njëligë e tretë ku bënin pjesë diku 8ekipe .Me insistimin e Rexhës nekemi luajtur në ligën e dytë tëKosovës një gjysëm sezoni në vitin96/97, në sezonin e dytë të vitit1997 erdhi koha e luftës dhe undërpre. Por, Rexha nuk kapushuar kurrë me aktivitetin e vetKosovë, Shqipëri, Maqedoni përtë mirën e klubit, për të mirën elojtarëve që i ka pas.Në vitin 2001 kur e themeloiShkollën e Futbollit edhe pse nëKulb , fusha nuk kishte kushte tëmjaftushme, ai me vullnetin e vetqë e kishte, ishte gjithmonë aktiv,filloi edhe klubi të zhvilloi ndeshjemiqësore me ekipet e Kosovës mepionir , me kadet me klubin 2Korrikun , me Prishtinën , meKosovën e Prishtinës.Pas vitit 2002 në fushën e re,kur kushtet u krijuan më të mira uangazhua edhe më shumë deri nëditët e fundit të jetës së tij , edhepse ishte i sëmuar edhe pse kishterast vdekje ku i pati vdek djali,por gjeti forcë të e ndihmoj rininë .Por Rexha ka qenë aktivist edhe nëpolitikë edhe në humanitet kuishte edhe ndër themeluesit tëparë të PVD-së gjithashtu ishteaktivist edhe në referendumin e 1dhe 2 marsit dhe vdekja e Rexhësështë një humbje e madhe “Nexhat Aliu- drejtor KF“Tërnoci“Rexhën e kemi pas njëbashkëpunëtor , një shok tëdalluar. “Në aspektin e sportit kaqenë aq punëtor që nuk ka ditëderi në ditët e fundit të jetës së tijtë largohet nga sporti kështu qëne po mundohemi të trasojmërrugën e tij “.“ Të flitet për Rexhën ka mjaft,ai gjatë viteve të 80-ta ishtefutbollist, por jo vetëm futbollist ,por edhe aktivist i dallur nëLuginë të Preshevës në shumëaspete.Kurse në vitet e 90-ta Rexha kurfilloi filloi si trajner tregoi mfjaftsuksese dhe realizoi dëshirën e tijqë të kyqemi në ligën e dytë tëKosovës ku dhe treguam suksese“Bajramali Fejzullahu- shokëdhe kolegë të pandarë“Mungesa e Rexhës ndjehet,rrugën që e ka trasuar ai, ne vetëme kemi të gatshme , ne sot nukkemi probleme të mëdha ,problemet dhe pengesat i kemipatur më herët sa ishte Rexha tëcilët ai i evitoi , ndërkaq ne sot cdogjë e kemi të gatshëm falëkontrubutit të tij “ .Mensur Limani -njëri nganënësit e Rexhës është që tashmëka filluar të luaj në Baku tëAzerbejxhanit.“Traineri im i parë ka qenë indjeri Rexhep Adili, për mua, ai.ishte frymëzim për futbollin nëpërgjithësi, Rexha gjithmonë dotë jëtë udhërrëfyes im “.3023maj 2011