Listopad-Grudzień 2010 - Dzielnica XI Miasta Krakowa

18 KURIER DZIELNICY XINr 8, listopad-grudzień 2010Kiedy Wola była wielka…To, że Wola Duchacka była kiedyś wielką wsią wiedzą ci, dla którychhistoria nie jest nauką martwą, do niczego niepotrzebną. Ale i nie wszyscyzorientowani w niegdysiejszych rozmiarach podkrakowskiej posiadłościmnichów od Świętego Ducha de Saxia mają świadomość, iż byłato wieś… kolejowa. A dowód znaleźć nietrudno: na Wawelu!W tzw. murze cegiełkowym, ciągnącym się od ul. Kanoniczej doBramy Herbowej, do dziś widnieje płytka z piaskowca szydłowieckiego,opatrzona numerem 309 i datą 1921, ufundowana – jak głosinapis – przez „Pracowników parowozowni i warsztatów kolejowychw Woli Duchackiej”. Jest to świadectwo udziału kolejarzy, w pierwszejpo odzyskaniu przez Polskę niepodległości, ogólnonarodowej akcjio charakterze dobroczynnym: zbiórce funduszów na kontynuowanieodnowy Wawelu, prowadzonej od 1905 r., a zagrożonej wstrzymaniemna skutek zablokowania rządowych subwencji spowodowanych „dziurąbudżetową”, w jaką wpadł Skarb Państwa obciążony kosztami wojnyz Rosją bolszewicką.Wezwani równe 90 lat temu przez szefa Kierownictwa OdnowieniaWawelu prof. Adolfa Szyszko-Bohusza rodacy nie poskąpili datków,dzięki czemu w najtrudniejszym okresie restauracja symbolu państwowościpolskiej postępowała bez opóźnień. Wśród nich byli – jak dowodzidziękczynna tabliczka w murze cegiełkowym – kolejarze z Woli Duchackiej.Zebrane przez nich pieniądze pokryły koszty dwóch dni robótkonserwatorskich: takie było bowiem założenie akcji, że koszt cegiełkirównał się kosztom jednego dnia robocizny na zamku. Pracownicyparowozowni i warsztatów wykupili cegiełki (zapisane w rejestrachpod numerami 309 i 1813) w 1921 i 1922 r.Tabliczka nr 309 to jednak nie tylko dowód ofiarności kolejarzysprzed prawie 90 lat – ale także przypomnienie niegdysiejszego zasięguWoli Duchackiej, obejmującej wszak i część obecnego Płaszowa.Parowozownia (dziś jej sukcesorką jest lokomotywownia Kraków Płaszów;ta sprzed lat zlokalizowana była wszelako w innym miejscu – tambowiem, gdzie wznosiły się stare obiekty, przy ul. Prokocimskiej, stoipoczta) od 1884 aż do 1923 r. nosiła nazwę Wola Duchacka właśniei oprócz miejsca stacjonowania oraz napraw lokomotyw, była siedzibąZarządu Trakcji Wola Duchacka, któremu podlegały parowozowniei stacje trakcyjne w Skawinie, Wieliczce, Bochni, Tarnowie i Szczucinie.W 1914 r. lokomotywownia ta miała „na stanie” aż 248 parowozów!Niestety, swoista emancypacja podmiejskich osiedli doprowadziłado skurtyzowania obszaru Woli Duchackiej – i pozbawienia jejważnej instytucji kolejowej. Ale pamięć o dobrych tradycjach przecieżprzetrwała – i to nie byle gdzie, bo na Wawelu…Tekst i zdjęcie: Waldemar BałdaDwudziestolecie Zespołu Szkół SpecjalnychW tym roku Zespół Szkół Specjalnych nr 11 w Krakowie obchodzi dwudziestolecieswojego istnienia. Szkoła nasza jest pierwszą tego typu placówkąpowstałą na terenie Krakowa i jedną z pierwszych w Polsce, dającąszansę na edukację, rozwój społeczny i szeroko pojętą terapię dzieciomi młodzieży ze sprzężonymi niepełnosprawnościami. Obecnie w jej składwchodzą: zespół wczesnego wspomagania rozwoju, przedszkole, szkołapodstawowa, gimnazjum i szkoła przysposobienia do pracy. Szkoła ściślewspółpracuje z Dziennym Ośrodkiem Adaptacyjno-Rehabilitacyjnym.W szkole uczy się ponad 100 uczniów ze sprzężonymi niepełnosprawnościamiw wieku od 3 do 21 lat. Są to osoby z niepełnosprawnością ruchową,różnego stopnia trudnościami w uczeniu się, zaburzeniami mowyoraz trudnościami w porozumiewaniu się, zaburzeniami funkcjonowaniazmysłów, zaburzeniami zachowania.W ciągu tych dwudziestu lat udało nam się wypracować i wdrożyćnowatorskie metody edukacji i terapii dzieci i młodzieży z różnym stopniemniepełnosprawności intelektualnej. Szkoła nasza jest szkołą ćwiczeń,w której studenci Uniwersytetu Pedagogicznego mogą obserwować zajęciaoraz w ramach praktyk i wolontariatu stawiać swoje pierwsze kroki jakoprzyszli nauczyciele.Nauczyciele szkoły są autorami książek Edukacja uczniów z głębokimupośledzeniem umysłowym, Przewodnik dla nauczycieli uczniów upośledzonychumysłowo w stopniu znacznym i umiarkowanym (cz. II), wydanychprzez CMPPP w Warszawie oraz licznych publikacji i artykułów w książkachi czasopismach pedagogicznych. Od wielu lat prowadzimy szkoleniai warsztaty z zakresu edukacji osób ze sprzężonymi niepełnosprawnościami,alternatywnych i wspomagających sposobów porozumiewania sięosób niemówiących, opracowywania diagnozy umiejętności funkcjonalnychoraz programów edukacyjno-terapeutycznych dla uczniów, wykorzystywaniaw edukacji komputerów i urządzeń do porozumiewania się,w których uczestniczą osoby pracujące z dziećmi i młodzieżą z niepełnosprawnością.Od wielu lat systematycznie współpracujemy również z placówkamiw Niemczech (szkoła w Emmendingen Wasser) oraz w Danii (dom dladzieci, młodzieży i dorosłych ze sprzężonymi niepełnosprawnościamiBirkebakken w Århus).Przy Zespole Szkół działają Stowarzyszenie na Rzecz Dzieci ze SchorzeniamiNeurologicznymi Chmurka (założone i prowadzone przez rodzicówuczniów i absolwentów szkoły) oraz Fundacja na rzecz Edukacji Dziecii Młodzieży ze Sprzężonymi Niepełnosprawnościami Szkoła Bez Barier. Współpracujemyrównież z ogólnopolskim Stowarzyszeniem na rzecz PropagowaniaWspomagających Sposobów Porozumiewania się Mówić bez Słów.Postanowiliśmy uczcić dwudziestolecie istnienia naszej szkoły. Świętowanieto ma wiele form – za nami uroczyste otwarcie (pierwsze podsumowaniewspólne z uczniami), bal karnawałowy dla byłych i obecnychpracowników szkoły oraz współpracującego z nią ośrodka adaptacyjno-rehabilitacyjnego.Na 2 czerwcabr. została zaplanowana– „Gala Dwudziestolecia”.Dzięki otwartości i zrozumieniuDyrekcji Krakowskiej Filharmonii,mogliśmy zorganizowaćtę uroczystość właśnietam. Wśród gości pojawili sięprzedstawiciele władz miasta,kościoła, środowisk zaprzyjaźnionych.Ale najważniejszymigośćmi byli samiuczniowie, absolwenci, ichrodziny, jak również mieszkańcyze środowisk, z którychnasi niepełnosprawniuczniowie się wywodzą. Niezabrakło też studentów, wolontariuszyi nauczycieli –często nie tylko codziennychnauczycieli i terapeutów,ale niejednokrotnie bliskichprzyjaciół rodziny.W programie uroczystości znalazło się m.in.: zapoznanie z historiąszkoły, przedstawienie teatralne Don Kichote, wernisaż prac plastycznychi fotograficznych, koncert zespołu Dobczycka Band, rozstrzygnięcie konkursu„Moja Szkoła” adresowanego do uczniów, rodziców i nauczycieli.Podczas Gali swoje cele, zakres działania i dorobek zaprezentowały StowarzyszeniaChmurka, i Mówić bez Słów oraz Fundacja Szkoła bez Barier.Jolanta Szwiec-Kolanko