Substancje UVCB - Europa

Najważniejsze pojęciai sporządzanie dokumentacji,część IIISubstancje UVCBGabriele CHRISThttp://echa.europa.eu 1

Substancja UVCB• Nieznany (Unknown) lub• zmienny (Variable) skład• złożony (Complex) produkt reakcji lub• materiały biologiczne (Biological)http://echa.europa.eu 2

Substancja UVCB• Skład chemiczny– Brak rozróżnienia na główne składniki i zanieczyszczenia– Tożsamość składników należy podać w stopniu, w jakimjest znana– Znane składniki > 10%• Nazwa wg nomenklatury IUPAC• Numer CAS i nazwa wg CAS• Typowe stężenia i przedziały stężeń– Identyfikacja składników istotnych z punktu widzeniaklasyfikacji i/lub oceny PBThttp://echa.europa.eu 3

Substancja UVCB• Nazewnictwo zgodne ze1. Źródłem (materiałem lub gatunkiem wyjściowym) oraz2. Procesem (rodzajem syntezy lub rafinacji)→ „Produkty reakcji [nazwa materiału wyjściowego wgIUPAC] i [nazwa materiału wyjściowego wg IUPAC] i …”(„Reaction products of...”)– Inne parametry identyfikujące• Proporcje materiałów wyjściowych• Warunki odpowiedniego procesu (rozpuszczalnik,temperatura...)→ w opisiehttp://echa.europa.eu 4

Substancje UVCB – podtypy• Źródło biologiczne, rafinacja• Źródło biologiczne, synteza• Źródło chemiczne lub mineralne, rafinacja• Źródło chemiczne lub mineralne, syntezaSzczególne typy substancji UVCB• O zróżnicowanych długościach łańcuchów węglowych• Substancje otrzymywane z ropy naftowej lub źródełropopochodnych• Enzymyhttp://echa.europa.eu 5

Substancja UVCB• Substancje pochodzenia Biologicznego:– oleje naturalne, np. olej roślinny lub rybny– barwniki i pigmenty naturalne, np. henna lubnaturalne indygo– zapachy naturalne, otrzymane z olejków eterycznych,np. różany, jaśminowy lub chryzantemowy– Źródło: roślina/zwierzę (gatunek, rodzaj, rodzina)– Proces: ekstrakcja/wyodrębnienie/oczyszczeniehttp://echa.europa.eu 6

Substancja UVCB – rafinacja• Nazewnictwo olejków / ekstraktów pochodzeniaBiologicznego:– Przykład: Olejek chryzantemowyNazwa: Chrysanthemum cinerariaefolium, Compositae,ekstraktOpis: Olejek ekstrahowany ze zmiażdżonych kwiatów i liściprzy użyciu mieszaniny wody i etanolu (1:10)http://echa.europa.eu 7

Jak sporządzić dokumentację?http://echa.europa.eu 8

IUCLID 5 – sekcja 1.1http://echa.europa.eu 9

IUCLID 5 – sekcja 1.1http://echa.europa.eu 10

IUCLID 5 – sekcja 1.2http://echa.europa.eu 11

IUCLID 5 – sekcja 1.2http://echa.europa.eu 12

IUCLID 5 – sekcja 1.2http://echa.europa.eu 13

IUCLID 5 – sekcja 1.2http://echa.europa.eu 14

IUCLID 5 – sekcja 1.4http://echa.europa.eu 15

Substancja UVCB – synteza• Nazewnictwo olejków / ekstraktówpochodzenia Biologicznego:– Przykłady: Ekstrakty roślinne – przereagowane1. Nazwa: Produkty reakcji Aloe barbadensis, ext. I srebra(Reaction products of Aloe barbadensis, ext. and silver )2. Nazwa: Produkty reakcji Acacia mearnsi, ext. I chlorkuamonu oraz formaldehydu(Reaction products of Acacia mearnsi, ext., andammonium chloride and formaldehyde)Uwaga:Opis powinien zawierać informacje o procesie, tj. rodzajusyntezy, proporcjach materiałów wyjściowych i warunkachodpowiedniego procesuhttp://echa.europa.eu 16

Substancja UVCB• Substancje chemiczne i minerały– Produkty reakcji o składzie słabo przewidywalnymi/lub zmiennym– Źródło: Materiały wyjściowe– Proces: Rodzaj reakcji chemicznej, np. estryfikacja,alkilacja, uwodornianie→ „Produkty reakcji [nazwa materiału wyjściowego wg IUPAC] i [nazwamateriału wyjściowego wg IUPAC] i …” („Reaction products of...”)→ „Produkty estryfikacji [nazwa materiału wyjściowego wg IUPAC] i[nazwa materiału wyjściowego wg IUPAC] i …” („Esterificationproducts of...”)http://echa.europa.eu 17

Substancja UVCB – rafinacja• Źródła chemiczne lub minerały– Glina, np. kaolin lub bentonit– Koncentraty lub wytopy, np. minerały metaliczne– Pozostałości po procesach metalurgicznych, np.żużle– Źródło: Minerał lub rudy– Proces: Obróbka mechaniczna, wytop, obróbkacieplna lub różne procesy metalurgicznehttp://echa.europa.eu 18

Substancja UVCB – rafinacja• Nazewnictwo substancji ze źródła chemicznego lubmineralnego :• Przykład: Glina– Nazwa: Kaolin, kalcynowany– Opis: Produkt wysokotemperaturowej kalcynacji (powyżej 450°C(842°F)) występującego w przyrodzie kaolinitu, czyli uwodnionegokrzemianu glinu, skutkującej wydzieleniem wody i utworzeniemnowych substancji w zależności od zastosowanej temperaturykalcynacji.• Przykład: Żużle– Nazwa: Żużle powstałe przy produkcji żelazoboru– Opis: Produkt uboczny produkcji stopu żelazoboru, który składa sięz tlenków glinu, boru i żelaza.http://echa.europa.eu 19

Substancja UVCB – syntezaNazewnictwo substancji ze źródła chemicznego lubmineralnego :• Przykład: Substancja nieorganiczna– Nazwa: Produkty reakcji wodorotlenku wapnia i tlenku żelaza(III) oraz wodorotlenku magnezu (Reaction products ofcalcium hydroxide and iron (III) oxide and magnesiumhydroxide)• Przykład: Gliny – przereagowane– Nazwa: Produkty reakcji wypalanej gliny i wapna gaszonegooraz mąki pszennej (Reaction products of fired clays andhydrated lime and wheat flour)Uwaga:Opis powinien zawierać informacje o procesie, tj. rodzajusyntezy, proporcjach materiałów wyjściowych i warunkachodpowiedniego procesuhttp://echa.europa.eu 20

Substancja UVCB – szczególne typy• O zróżnicowanych długościach łańcuchówwęglowych• Substancje otrzymywane z ropy naftowej lubźródeł ropopochodnych• Enzymyhttp://echa.europa.eu 21

Substancje UVCB – szczególne typyO zróżnicowanych długościachłańcuchów węglowych• Identyfikatory i konwencja nazewnictwa:– Długość łańcucha węglowego (liczba atomówwęgla)– Nasycenie– Struktura (liniowa i/lub rozgałęziona)– Położenie grupy funkcjonalnejhttp://echa.europa.eu 22

Substancje UVCB – szczególne typyO zróżnicowanych długościachłańcuchów węglowych• Nazewnictwo przy użyciu deskryptorów:– Deskryptor alkilowy• C6-18 (parzyste, C18 nienasycone)• C8-12 (liniowe i rozgałęzione)– Deskryptor funkcyjności– Aminy lub alkohole lub kwasy tłuszczowe– Deskryptor soli• Potas lub sód lub chlorek lub siarczan• Przykład: C8-18 (parzyste, C18 nienasycone) sulfonianalkilowy, sól sodowa (C8-18 (even numbered, C18unsaturated) alkyl sulfonate, sodium salt)http://echa.europa.eu 23

Substancje UVCB – szczególne typyO zróżnicowanych długościachłańcuchów węglowych• Ważne informacje przy wykorzystywaniu deskryptoróww nazewnictwie:• Wyszczególnienie deskryptora alkilowego– jeżeli nie podano:liniowy, nasycony, obecne wszystkie długości łańcuchów– w przeciwnym razie wyszczególnić:rozgałęziony, nienasycony, C18 nienasycony, parzyste, …• Zakres deskryptora alkilowego– Przedział długości łańcuchów opis źródła naturalnego– C8-20 C12-18 (zakres wąski zakres)http://echa.europa.eu 24

Substancje UVCB – szczególne typyOtrzymywane z ropy naftowej lub źródełropopochodnych• Substancja otrzymywana z– ropy naftowej (substancje ropopochodne), np. ropanaftowa lub dowolny strumień rafineryjnylub– źródeł pokrewnych, np. węgla• Połączenie procesów; np. destylacja, po którejnastępuje krakinghttp://echa.europa.eu 25

Substancje UVCB – szczególne typyOtrzymywane z ropy naftowej lub źródełropopochodnychIdentyfikacja za pośrednictwem• Materiału wyjściowego (np. źródła strumienia)• Procesu/procesów (26 procesów zidentyfikowanych na potrzebyEINECS)• Zakresu temperatur wrzenia (lub innych właściwości fiz.-chem., np.lepkości)• Przedziału liczby atomów węgla– liczba dotyczy wszystkich atomów węgla w cząsteczce– zdefiniowane zakresy dla konkretnych procesów, obejmujące zakresywęższe• Typowy skład– „węglowodór alifatyczny” („aliphatic hydrocarbon”) i/lub „węglowodóraromatyczny” („aromatic hydrocarbon”), …http://echa.europa.eu 26

Substancje UVCB – szczególne typyOtrzymywane z ropy naftowej lub źródełropopochodnych• Przykład: destylaty ropy naftowej– Nazwa: Frakcja średnich destylatów (ropa naftowa), pełny zakresdestylacji pierwotnej (Distillates (petroleum), full-range straight-run middle)– Opis: Złożona mieszanina węglowodorów otrzymywana w wynikudestylacji ropy naftowej. Składa się z węglowodorów o liczbie atomówwęgla głównie w zakresie C9–C25, wrzących w zakresie temperatur ok.150–400°C) (320–752°F)• Przykład: destylaty węgla– Nazwa: Destylaty średnie (smoła węglowa), zgazowanie (Distillates (coaltar), gasification, middle)– Opis: Destylat ze smoły ze zgazowania ciśnieniowego węglabitumicznego, wrzący w zakresie temperatur ok. 170–240°C (338–464°F).Złożony głównie z homologów indenu/indanu, naftalenu i homologównaftalenu, węglowodorów alifatycznych i naftenowych oraz fenolu ihomologów fenolu.http://echa.europa.eu 27

Substancja UVCB – szczególne typyEnzymeEnzymy• Głównym identyfikatorem jestaktywność katalityczna• Nazewnictwo zgodne znomenklaturąMiędzynarodowej UniiBiochemii i BiologiiMolekularnej (IUBMB)• http://www.chem.qmul.ac.uk/iubmb/nomenclature/EC 1OxidoreductasesEC 2TransferasesEC 3Hydrolases…EC 3.1Acting on ester bondsEC 3.2 Glycosylases…EC 3.2.1 GlycosidasesEC 3.2.1.1 α-amylasehttp://echa.europa.eu 28

Substancja UVCB – szczególne typyEnzymy• Przykłady: Oksydoreduktazy• Z NAD+ lub NADP+ jako akceptorem– EC 1.1.1.1 dehydrogenaza alkoholowa– EC 1.1.1.21 reduktaza aldehydowa– EC 1.1.1.27 dehydrogenaza L-mleczanowa• Z tlenem jako akceptorem– EC 1.1.3.4 oksydaza glukozowa– EC 1.1.3.11 oksydaza L-sorbozyhttp://echa.europa.eu 29

Podsumowanie – substancja UVCB1.1* Nazewnictwo zgodnie ze1. Źródłem (materiałem lub gatunkiem wyjściowym) oraz2. Procesem (rodzajem syntezy lub rafinacji) oraz innymiparametrami identyfikującymi1.2* Skład chemiczny– Brak rozróżnienia na główne składniki i zanieczyszczenia– Identyfikacja składników (> 10%) oraz istotnych z punktuwidzenia klasyfikacji i/lub oceny PBT– Dodatkowe identyfikatory dla szczególnych typów substancjiUVCB1.4* Dane analityczne– Dane spektroskopowe i chromatograficzne * sekcja w IUCLIDhttp://echa.europa.eu 30