Na szlakach KZK.indd - KZK GOP

SZLAKInumer 1/2006TRAMWAJEMZ KATOWIC DO BYTOMIA1

CZY WARTO JEŹDZIĆ TRAMWAJEM?Czasem w tłoku, czasem w upale. Na stojąco...Zazdrościmy kierowcom mijającychnas samochodów osobowych. Czy rzeczywiściemamy czego? Tramwaj linii 6 pokonujeosiemnastokilometrową trasę z Brynowaw Katowicach na Plac Sikorskiego w Bytomiuśrednio w ciągu 58 minut. W godzinachszczytu samochodem trudno jest dojechaćtak szybko, a ile przy tym trzeba spalić corazdroższej benzyny.... Wysiadamy z tramwajunie troszcząc się o parkowanie, na przystankumiejsce jest zawsze. Nawet stojąc przez całądrogę męczymy się mniej, bo nie musimyzwracać uwagi na ruch uliczny, to już problemmotorniczego. Jakaś stłuczka? Nie naszw każdą pogodę...kłopot! Mijamy zatroskanychkierowców, jedziemy dalej.Skasowany bilet KZK GOP dajenam gwarancję, że dojedziemyna miejsce. Nawet w razieawarii pojazdu przewoźnikma obowiązek zapewnić namzastępczy transport. Niebawemnieuchronnie ruch samochodowymiędzy Katowicami a Bytomiemzwiększy się znacznie,coraz trudniej będzie przebić sięprzez korki, coraz trudniej znaleźćwolne miejsce do zaparkowania. Tymczasem linietramwajowe będą modernizowane. Będziemy podróżowaćnowocześniejszym taborem, szybciej i bezpieczniejniż obecnie. A więc warto!SZLAKInumer 1/2006Wydawca:Komunikacyjny Związek KomunalnyGórnośląskiego Okręgu Przemysłowego40-042 Katowice, ul. Wita Stwosza 31tel (032) 251 90 99, fax 251 97 45www.kzkgop.com.plkzkgop@kzkgop.com.plredaguje zespółLepszy ścisk, niż korek na drodzeRedaktor Naczelny: Paweł Wieczorek2

WAŻNE!Posiadanie ważnego biletu KZK GOP podczas podróży jest równoznaczne z zawarciem umowycywilno-prawnej z przewoźnikiem. W razie doznania jakiejś szkody, w razie wypadku, ważny biletstanowi gwarancję udzielenia odszkodowania. Pamiętajmy o tym!3

spostrzegawczym, stanowczym, a może na przykładpo prostu grzecznym?Jednak przede wszystkim należy być grzecznym. Tokwestia kultury osobistej, a poza tym pasażer potraktowanygrzecznie odpłaca się tym samym. Ale innecechy, które pan wymienił też są ważne. Sprawnośćfizyczna przydaje się, gdy jadąc rozchybotanym tramwajemmusimy nie trzymając się niczego wypisywaćprotokół. Trzeba mieć mocne nogi, to męcząca praca,wiele godzin na stojąco, a jeszcze latem, w zatłoczonymautobusie...Ach, i po to ta sprawność fizyczna? A jeśli trzebaskontrolować grupę podchmielonych „kiboli”? Słabeuszbałby się chyba, prawda?Niekoniecznie „pijanych kiboli”. Kiedyś w prawiepustym tramwaju próbowałem wylegitymować dwóchzwyczajnie wyglądających młodych ludzi. Jeden z nichnajpierw ubliżył mi, a potem zaczęła się szarpanina.Zostałem poważnie pobity, potrzebna była interwencjachirurga.Uwaga: zamieszczone zdjęcie NIE przedstawia kontrolera,z którym przeprowadziliśmy rozmowęWidzę z tego, że pańska praca jest nie tylko ciężkai wyczerpująca, ale nawet bywa niebezpieczna. Odreagowujecieczasem stres na pasażerach?„KANARYJSKIE TANGO”Rozmowa z kontrolerem KZK GOPCzy wie pan może, skąd pochodzi popularne słowo„kanar”?Prawdopodobnie od żółtych otoków na czapkach dawnychumundurowanych kontrolerów.Ciekawe, nie wiedziałem! Ale na pewno nie jest tokomplement. Ludzie raczej was nie lubią?Tak, przypuszczam, że nie przepadają za nami. Ta pracajest bardzo niewdzięczna. Nikt nie lubi być poddawanykontroli.A zatem jakie cechy trzeba mieć, żeby pracowaćw tym zawodzie? Czy trzeba być sprawnym fizycznie,4Żartem czasem tak. Kiedyś weszliśmy do autobusu,zobaczyliśmy grupę młodych pasażerów podchodzącychz biletami do kasownika. Kolega powiedział głośno:„nie, nie trzeba, kontrolerzy już wyszli”. Odczekałchwilę, a potem wylegitymował się i poprosił o biletydo kontroli... Była pewna konsternacja.Dość upiorny żart. Stosujecie metodę prowokacji?Ach nie, to naprawdę był żart. Oczywiście nie wystawiliśmymandatów, pozwoliliśmy im skasować bilety.Może coś w tym jest, że jak pan mówił, musimy czasemrozładować atmosferę, ale na pewno nie kosztemuczciwych pasażerów.Już wiem, jak panowie ratujecie się przed stresem,ale w końcu to wasz zawód, jesteście do tego szkole-

ni. Jak ma sobie radzić pasażer, który też przeżywaniezły stres kiedy słyszy „bileciki do kontroli poproszę!”?Przede wszystkim nie powinien traktować kontrolującegojak wroga. Jeśli posiada ważny bilet, wówczasw ogóle nie ma powodu do zdenerwowania. No a jeśliz jakichś przyczyn biletu nie ma – cóż, to przecieżw końcu żadna tragedia. My nikogo nie bijemy.A jeśli pasażer przyłapany na jeździe bez ważnegobiletu nie zgadza się z decyzją kontrolera?Zawsze może się odwołać. Powinien przyjąć i podpisaćdruk opłaty kredytowej, którego podpisanie wcale niejest równoznaczne z przyznaniem się do winy. Podpisjest po to, by otrzymać kopię protokołu, na którejumieszczone są wszelkie informacje na temat możliwościodwołania się od decyzji.Dziękuję za rozmowę!Bilet należy skasować niezwłocznie po wejściu do pojazdu.5

Linia tramwajowa 6 zaczyna się pętlą w Katowicach Brynowie...... przebiega przez centrum Katowic...... mija Wojewódzki Park Kultury i Wypoczynku...6... przejeżdżaprzez centrumChorzowai kończy sięw Bytomiu,na PlacuSikorskiego.

Zmodernizujemy linię 6Ważnym zadaniem nowych właścicieli firmy będzie ocena,które linie należy modernizować i ewentualnie rozwijać,a które straciły swoje znaczenie np. ze względu nazmiany w funkcjonowaniu zakładów przemysłowych.Dobrym przykładem linii niezbędnej, która powinnaulec dalszej modernizacji, jest lina nr 6 łącząca Bytom,Chorzów i Katowice.Teatr Rozrywki w ChorzowieJuż w najbliższych miesiącach 12 miast przejmienieodpłatnie akcje Tramwajów Śląskich SA Pozwolito miastom na sprawowanie funkcji właścicielskichczyli między innymi decydować o kierunkach rozwojufirmy.Linia ta łączy centra trzech miast między sobą, jednocześniezapewnia dojazd do 3 centrów handlowych,Stadionu Śląskiego, ZOO i Wesołego Miasteczka. Wybierającsię z któregoś z tych 3 miast do wyżej wymienionychobiektów warto zostawić samochód w domu.Marek Kopel Prezydent Miasta ChorzówSchron bojowy Śląskiego Obszaru Warownego wybudowanyw 1939 roku do obrony drogi i toru tramwajowego międzyChorzowem, a należącym wówczas do Niemiec Bytomiem.(stan obecny)Nie oznacza to natomiast przejęcia przez miasto długówfirmy. Swoje długi spółka musi samodzielnie spłacić,względnie pozyskać na ten cel pomoc publiczną, o którąod pewnego czasu się stara. Miasta, w tym Chorzówdeklarują natomiast udział, także finansowy w inwestycjachmających na celu modernizacje torowisk i zakupnowego taboru. Mam nadzieję, że na te działania pozyskanezostaną także środki z UE.7

PRAWIE METRORozmowa z Panem Eugeniuszem Wróblem, WiceministremTransportuCzy oprócz „Tramwajów Śląskich” jakakolwiekfirma tramwajowa w Unii Europejskiej jest jeszczewłasnością państwową?Nie jest mi wiadome, aby gdziekolwiek taka sytuacjaw Europie miała miejsce. Komunikacja miejska wszędziejest zadaniem gmin, które czasami dla uzyskaniasprawniejszego funkcjonowania powołuje związkikomunalne pozwalające na prowadzenie wspólnejskutecznej działalności przez kilka gmin, najczęściejsąsiadujących ze sobą terytorialnie. Niestety w latachdziewięćdziesiątych, kiedy komunalizowane byłyprzedsiębiorstwa komunikacji autobusowej, nie udałosię doprowadzić do zgodnej decyzji wszystkich gmin, poktórych jeździły tramwaje, pozwalającej ówczesnemuwojewodzie na podjęcie decyzji o komunalizacji ówczesnegoprzedsiębiorstwa tramwajowego. Późniejszeprzekształcenie przedsiębiorstwa w jednoosobową spółkęSkarbu Państwa nadzorowaną przez Ministra SkarbuPaństwa nie było chyba pomysłem zbyt dobrym.W dużych miastach Górnego Śląska i Zagłębia nigdychyba nie będzie metra ze względu na szkodygórnicze i ogromnie skomplikowaną sieć przeróżnychinstalacji podziemnych. Czy szybki tramwajmógłby w przyszłości pełnić podobną rolę, zwłaszczaże na wąskich ulicach starych miast autobusy corazczęściej tkwią w korkach?Metro to rozwiązanie przede wszystkim niezmierniekosztowne, na które pozwolić mogą sobie bardzo bogatekraje. Żadne miasto w Polsce nie byłoby w stanieponieść kosztów takiej inwestycji. Problem ma z tymprzecież także Warszawa. Szybki tramwaj jest rzeczywiściedoskonałym środkiem komunikacji. Dodałbymjeszcze – szybki, ekonomiczny i cichy nowoczesny niskopodłogowytramwaj, który na niektórych odcinkachmógłby być traktowany jak szybka kolej podmiejska.Dziękuję za rozmowę!Niedawno zaczęła obowiązywać ustawa, któraumożliwia komunalizację takich przedsiębiorstwjak „Tramwaje”. Czy dla pasażerów byłoby lepiej,gdyby komunikacją tramwajową w aglomeracji katowickiejzarządzały samorządy?Rzeczywiście, obecne uregulowania ustawowe pozwalająpowrócić do niezrealizowanej wcześniej oczywistejkoncepcji komunalizacji przedsiębiorstwa tramwajowego.Miejski system komunikacyjny powinien byćniewątpliwie spójny i łączyć w sobie komunikacjęautobusową, tramwajową, pociągi podmiejskie orazsystem parkingów. Wspólne zarządzanie niewątpliwiepozwoliłoby działać sprawniej i znajdować korzystniejszedla mieszkańców rozwiązania.8

Na stronie internetowej Śląskiej Komendy Wojewódzkiej Policji można znaleźć ważne informacje dotyczące bezpieczeństwa podróżnychkorzystających z usług KZK GOPMimo wielu prowadzonych w środkach komunikacjidziałań policyjnych na każdym dworcu, przystanku,w pociągu czy autobusie lub tramwaju zdarzają siękradzieże kieszonkowe i bagażu.Kieszonkowcy tylko czekają na nieuwagę spowodowanązmęczeniem po pracy, tłokiem, a nawet niekiedyi zwykłym letnim upałem. Szczególnie lubią okresywzmożonego ruchu podróżnych, wyjazdy na wakacjei ferie czy codzienny szczyt do i po pracy.Dlatego też, by nie ułatwić im działania każdy podróżnymusi przestrzegać podstawowych, podanych poniżejzasad bezpieczeństwa:Posiadane przy sobie dokumenty zawsze muszą byćschowane w wewnętrznych kieszeniach ubrania,a pieniądze rozdzielone na kilka części i umieszczonew różnych miejscach. Dobrze jest jednak pozostawićparę drobnych monet w kieszeniach zewnętrznych – nabilety lub małe wydatki.Szczególną ostrożność należy zachować podczas wsiadaniai wysiadania ze środków komunikacji, wtedybowiem podróżny narażony jest najbardziej na kradzieżbagażu, portfela lub innych wartościowych przedmiotów.Oczekując na peronie lub przystanku powiniensprawdzać, czy ktoś go nie obserwuje. Wewnątrz autobusu,czy tramwaju również musi być czujny.Wsiadając do pustego autobusu, pociągu lub innegośrodka komunikacji zajmować należy miejsce bliskokierowcy, drużyny konduktorskiej, ewentualnie w groniepasażerów wzbudzających zaufanie (np. rodzinyz dziećmi, osoby starsze). Zawsze trzeba unikać grup,które spożywają alkohol – ich zachowanie bywa agresywne.Zajmując miejsce posiadany bagaż należy pozostawiaćw zasięgu ręki, z możliwością jego stałej obserwacji.Zdjęcia z kamer na rynku w KatowicachSzczególną uwagę należy na niego zwracać podczasruchu podróżnych na stacjach i przystankach.W podróży nigdy też nie wolno spać, zwłaszcza gdyw pobliżu nie ma osób zaufanych. W nocy jeśli to możliweprzedział pociągu powinien być zamknięty.Bilety i rzeczy podręczne niezbędne w podróży należytrzymać na wierzchu – uniknie się wtedy pokazywaniazawartości bagażu podczas przeszukiwania jego wnętrzaza nimi.Jeżeli źle znosi się podróże – trzeba zażyć środki przeciwwymiotne.Złe samopoczucie wywołane “chorobąlokomocyjną” osłabia czujność, uwagę i koncentrację.9

Komunikacja miejskajest bardzo istotnymelementem codziennegożycia, co widaćzwłaszcza w aglomeracjikatowickiej, gdzietysiące ludzi podróżująbilet miesięczny, który umożliwia swobodne przemieszczaniesię po całej sieci, tramwajami i autobusami, zmożliwością dowolnych przesiadek W czasach, kiedytrudno o pracę, a gminy konkurują między sobą bogatąi różnorodną ofertą handlową czy rozrywkową, mobilnośćma wielkie znaczenie.Dalszy żywiołowy rozwój indywidualnej motoryzacjiPIĘTNAŚCIE LAT KZK GOPcodziennie między miastamido pracy, załatwiają sprawy urzędowe, szukają rozrywkii okazji do wypoczynku. Właśnie aby im to ułatwićpowstał i działa od 15 lat Komunikacyjny ZwiązekKomunalny GOP, skupiający gminy, których obszar wprzybliżeniu pokrywa się z terenem zwanym GórnośląskimOkręgiem Przemysłowym.Dzięki KZK GOP w tramwajach i autobusach obowiązujeten sam bilet, z którym można podróżować nietylko po 23 gminach należących do Związku, ale takżepo 11 gminach Międzygminnego Związku KomunikacjiPasażerskiej w Tarnowskich Górach i kilku gminachna obrzeżach aglomeracji. Stworzenie sieci dogodnychpołączeń w tak rozczłonkowanym administracyjnieregionie to niewątpliwy sukces.KZK GOP ma jednolitą i atrakcyjną ofertę biletową.Największym zainteresowaniem cieszy się sieciowyprowadzi do całkowitego zakorkowania miejskich ulic izwiększenia zatrucia atmosfery. Dlatego wszystkie cywilizowanekraje dążą do zwiększenia roli komunikacjizbiorowej w miastach. Zwłaszcza tramwaj jest przyjaznyprzyrodzie. Wnioski nasuwają się same: dobrzezorganizowana komunikacja publiczna jest pod każdymwzględem lepsza dla miast niż ciągłe zwiększanie ruchusamochodowego.Rozdzielenie funkcji organizatora komunikacji – tęrolę pełni KZK GOP, od wykonawcy, czyli przewoźników,korzystnie wpłynęło na jakość usług. Dziś niemalwcale nie zdarzają się „wypadnięcia” kursów, a spóźnienia– jeśli są – to zawinione niemal wyłącznie przezkorki.Roman UrbańczykPrzewodniczący Zarządu KZK GOPTakie by³y pocz¹tkiTramwaje elektryczne w wiêkszych miastach polskich uruchomiono:w Gdañsku w 1894 rokuw Bydgoszczy w 1896 rokuw Poznaniu w 1898 rokuw Katowicach w 1898 rokuw £odzi w 1898 rokuw Krakowie w 1901 rokuw Warszawie w 1908 roku.Do roku 1921 w³¹cznie ka¿dykandydat na konduktora Œl¹skich Kolejek (ówczesnego w³aœciciela sieci tramwajów)musia³:1. z³o¿yæ kaucjê w kwocie 200 marek,2. posiadaæ zegarek,3. przedstawiæ zaœwiadczenie z gminy, stwierdzaj¹ce, ¿e mieszka w pobli¿u zajezdnitramwajowej,4. mieæ co najmniej 1,70 wzrostu.W aktach przedsiêbiorstwa znajduj¹ siê raporty donosz¹ce o... pogryzieniu konduktorówprzez pasa¿erów dotkniêtych sza³em. Na szczêœcie ¿aden z tych wypadków nie poci¹gn¹³za sob¹ powa¿nych nastêpstw jeœli chodzi o zdrowie konduktorów.10

Trasy bez zmianRozmowa z Józefem Kocurkiem, WiceprezydentemKatowicJak po przebudowie centrum Katowic przebiegaćbędzie linia tramwajowa do Bytomia?W stosunku do dzisiejszego przebiegu trasa praktycznienie ulegnie zmianie. Żeby zmienić jej przebiegw centrum miasta, musielibyśmy dokonać olbrzymichprzetasowań, w zabudowie i planie ulic, a tego robićnie będziemy. Środki którymi dysponujemy musimyprzeznaczyć przede wszystkim na przebudowę układudrogowego i odnowienie centrum miasta. Jeśli chodzio linie tramwajowe mamy zamiar ograniczyć się do modernizacjiistniejących sieci, to znaczy trakcji i układuszynowego, który jest w fatalnym stanie. Przypomnęzresztą, że na linii 6 i 41 już bardzo dużo prac zostałowykonanych w ramach kontraktu z firmą Alstom. Przybudowie nowego Ronda położono tak zwane „szyny pływające”,mniej wrażliwe na uszkodzenia mechaniczne,a przy okazji przesunięto torowisko bliżej zabudowańprzy ulicy Chorzowskiej.sywniej modernizowaćtrasy. Następnymkrokiem będzie przedłużenieistniejącychlinii, przede wszystkimw Sosnowcu, w kierunkuZagórza, ale takżew Bytomiu, w kierunkupółnocnym.Czy podoba się panunowy tramwaj typu116 Nd, popularnie zwany „Karlikiem”?W pierwszej chwili, kiedy te tramwaje zostały uruchomione,ich szary kolor był dla mnie nie do przyjęcia.Natomiast teraz, kiedy nowe wozy maluje się w różne,żywe kolory, prezentują się bardzo ładnie. Miałem swegoczasu przyjemność, podczas wprowadzania nowegotaboru do eksploatacji, przez krótki odcinek prowadzićtaki tramwaj. Jest to bardzo nowoczesny i bezpiecznysprzęt, na przykład wystarczy, żeby motorniczy zagapiłsię i omyłkowo np. zdjął nogę z jakiegoś pedału, tramwajautomatycznie się zatrzymuje.Kiedy zintegrowany system komunikacji w aglomeracjikatowickiej obejmie też pociągi?Gdyby zależało to od samorządowców, zrobilibyśmyto już. Niestety jak wiadomo Polskie Koleje Państwowei Koleje Regionalne są to dwie różne, zadłużonei zbiurokratyzowane organizacje, z którymi rozmawiasię bardzo trudno. Nie widzę więc niestety możliwościszybkiego dokonania integracji. Może pod koniec następnejkadencji samorządowej?Dziękuję za rozmowę!Prawdopodobnie niebawem gminy przejmą TramwajeŚląskie S.A. Jaka wówczas rola przypadnieKatowicom jako współwłaścicielowi wielkiej firmytramwajowej?Katowice będą największym udziałowcem, bo wedługwstępnych założeń będziemy posiadać 25% udziałóww spółce, zatem nasz głos będzie decydujący. W pierwszejkolejności będziemy nadal, ale już znacznie inten-11

zapraszamy na stronę www.kzkgop.com.pl