e-edukacja w kraju - E-mentor

metody, formy i programy kształceniarynkach. Jest jednak również zasobem specyficznym,„uwikłanym” w cały kontekst pozostałych zasobów„miękkich”, zwłaszcza takich jak kultura organizacyjna,relacje wewnątrzorganizacyjne, systemy motywowania,komunikowania oraz interakcje i relacje z otoczeniem.Wiele z tych zasobów – łącznie z samą wiedzą – powstajew efekcie długotrwałej kumulacji doświadczeńgromadzonych w określonych uwarunkowaniach techniczno-technologicznych,ekonomicznych, prawnych,politycznych, kulturowych, w jakich funkcjonowałobądź funkcjonuje dane przedsiębiorstwo 17 .Czynniki wpływające na konkurencyjnośćwspółczesnych przedsiębiorstwW świetle dotychczas przeprowadzonych rozważańwydaje się słuszne, aby czynniki, które rzutująna konkurencyjność przedsiębiorstw, rozpatrywaćw kompleksowym ujęciu, dostrzegając ich wzajemnepowiązania oraz współzależność. Kluczowe determinantykonkurencyjności współczesnych przedsiębiorstwmają charakter interaktywny, są bowiem splotemwzajemnie powiązanych ze sobą czynników, któretworzą wielowymiarową przestrzeń. Nie należy ichpostrzegać jako pojedynczych wyizolowanych zmiennych,lecz jako zbiór wzajemnie zależnych elementów,które występują w tym samym horyzoncie czasowymi nawzajem się przenikają. Takie podejście podkreślaistnienie efektu ich synergicznego oddziaływania nakonkurencyjność przedsiębiorstwa, potwierdzanew praktyce zarządzania 18 .Zaproponowany autorski model jest odzwierciedleniemwybranych najważniejszych elementówi uwarunkowań, które występują w otoczeniu rynkowym,uwzględnia również czynniki wewnętrznetkwiące w samym przedsiębiorstwie. Warto dodać, żeczynniki mające swoje źródło w otoczeniu są niezależneod przedsiębiorstwa, w znacznej mierze stanowiąpochodną polityki władz państwowych i mechanizmówregulacji rynku, a także pozostają pod wpływem zarównoogólnej kondycji i sytuacji gospodarczej w danymkraju, jak i koniunktury światowej. Z kolei czynniki wewnętrznemają związek z działaniami podejmowanymiprzez firmę, są powiązane z jej kondycją finansową,posiadanymi zasobami materialnymi, kapitałem intelektualnym,strukturą organizacyjną, przyjętą strategiąrozwoju, metodami zarządzania, przedsiębiorczością,innowacyjnością i jakością oferowanych produktóworaz usług. Można powiedzieć, że grupa czynnikówwewnętrznych jest utożsamiana z posiadanymi przezprzedsiębiorstwo strategicznymi zasobami oraz umiejętnościąich wykorzystywania w celu podejmowaniaskutecznych działań, będących odpowiedzią i reakcjąna zmiany i przeobrażenia zachodzące w otoczeniuzewnętrznym. Konkurencyjność przedsiębiorstwa jestpochodną zdolności wykorzystywania posiadanychzasobów w procesach zdobywania kapitału klientówi kreowania kapitału intelektualnego. Należy ją rozumiećjako wynik wielopłaszczyznowych uwarunkowań,zależności i podejmowanych przez przedsiębiorstwodziałań. Wizualizację przestrzeni najważniejszychelementów, które wpływają na konkurencyjność przedsiębiorstwa,przedstawiono na rysunku 1.W zaprezentowanym modelu warto zwrócić uwagęna kilka istotnych kwestii:• konkurencyjność jest traktowana w ujęciuprocesowym jako pochodna synergicznegooddziaływania zintegrowanej wiązki wzajemniepołączonych ze sobą czynników zewnętrznychi wewnętrznych oraz podejmowanych przezprzedsiębiorstwo działań;• konkurencyjność współczesnych przedsiębiorstwjest bezpośrednio zależna od uwarunkowańi determinant konkurencyjności dla danegosektora, a także pozostaje pod wpływem sytuacjigospodarczej w danym kraju oraz koniunkturyna światowych rynkach;• możliwość podejmowania przez przedsiębiorstwodziałań zmierzających do poprawypoziomu konkurencyjności jest w znacznejmierze zależna od czynników występującychw otoczeniu;• zdobywanie przewagi konkurencyjnej może byćrezultatem konkurencyjności rynkowej oferowanychproduktów i usług, ale również efektemukładów i powiązań polityczno-biznesowych,dzięki lukratywnym zleceniom czy zamówieniompublicznym.Warto również podkreślić, że przedstawionerozważania nie wyczerpują złożoności omawianejproblematyki, ale zaprezentowany model jest dobrymodzwierciedleniem rzeczywistych przesłanek i procesówwystępujących w praktyce biznesowej. Może byćponadto punktem wyjścia do dalszych pogłębionychanaliz w ramach wyodrębnionych szczegółowych problemówbadawczych. Dla każdego przedsiębiorstwanależy bowiem indywidualnie rozpatrywać nakreślonezależności i powiązania, ze względu na fakt, że specyfikadanej branży zawsze decyduje o tym, które czynnikimają największą siłę oddziaływania.W modelu została ujęta niezwykle ważna grupaczynników, które mają znaczący wpływ na konkurencyjnośćrynkową, a są trudne do zauważenia. Zaliczasię do nich m.in. znajomości, nieuczciwe przetargi,układy i powiązania polityczno-biznesowe, które sprawiają,że dane przedsiębiorstwo znacząco zwiększaswoją konkurencyjność, uzyskując wymierne korzyścifinansowe. Te czynniki można określić mianem„wyróżniających” zdolności w zakresie kształtowaniarelacji biznesowych z wybranymi interesariuszami,posiadającymi stosowne uprawnienia, w szczególnościdotyczące wydawania decyzji administracyjnych17M.J. Stankiewicz (red.), Zarządzanie wiedzą jako kluczowy czynnik międzynarodowej konkurencyjności przedsiębiorstwa, WydawnictwoTNOiK „Dom Organizatora”, Toruń 2006, s. 14.18W. Walczak, Niematerialne determinanty konkurencyjności współczesnych przedsiębiorstw, [w:] S. Lachiewicz, M. Matejun (red.), Konkurencyjnośćjako determinanta rozwoju przedsiębiorstwa, Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, Łódź 2009, s. 112–115.8 e-mentor nr 5 (37)