Aukablað Morgunblaðsins 9. febrúar 2007 - Samtök iðnaðarins

09.02.2007 

Framtíðin er í 

okkar höndum

2|Morgunblaðið 

Viðburður Stórsýningin Tækni og vit 2007 verður haldin í Fífunni í Kópavogi dagana 8. – 11. mars. 

Stórsýningin Tækni og vit 2007: 

Allt það nýjasta í tækni og 

þekkingariðnaðinum 

Stórsýningin Tækni og vit 2007 verður 

haldin í Fífunni í Kópavogi dagana 

8.–11. mars. Eins og nafnið gefur til 

kynna er aðalviðfangsefni sýningarinnar 

tækni- og þekkingariðnaðurinn á Íslandi 

og verða sprotafyrirtæki þar áberandi, 

enda leggur stór hluti sprotafyrirtækja mikla 

áherslu á tækniþróun við sína starfsemi. 

Fjölbreyttur hópur sýnenda 

Það er fyrirtækið AP sýningar sem stendur 

að Tækni og viti 2007, en fyrirtækið stóð 

einnig að sýningunni Verk og vit 2006 á síðasta 

ári, þar sem aðaláherslan var lögð á 

bygginga- og verktakabransann. Margit Elva 

Einarsdóttir er framkvæmdastjóri AP sýninga 

og segist hún ánægð með hversu fjölbreyttur 

hópur sýnenda er orðinn. 

„Nú eru um 100 þátttakendur skráðir á 

Tækni og vit og miðað við hve breiður hópurinn 

er sem kominn er nú er ljóst að sýningin 

mun verða mjög fjölbreytt og skemmtileg, 

jafnt fyrir fagaðila sem almenning.“ 

Lagt er upp með að Tækni og vit 2007 sé 

fagsýning enda er hún einungis opin fagaðilum 

fyrstu tvo dagana. Helgina 10. og 11. 

mars er almenningur hins vegar einnig boðinn 

velkominn. 

Veglegt og vel heppnað Sprotaþing 2007 

Sprotaþing 2007, sem haldið var 2. 

febrúar síðastliðinn, var bæði fjölmennt 

og vel heppnað. 

Niðurstöður þingsins eru enn á 

formi tillagna, þótt margt jákvætt 

hafi í raun gerst síðan Sprotaþing 

2006 var haldið í fyrra. 

Margir eru þeirrar skoðunar að 

koma þurfi á nýju endurgreiðslukerfi 

í tengslum við skattkerfið til 

tæknifyrirtækja sem stunda rannsókna- 

og þróunarstarfsemi. 

Samtök sprotafyrirtækja hafa 

sett sér háleit markmið, að „frá og 

með árinu 2010 bætist árlega að 

jafnaði tvö ný fyrirtæki í þann hóp 

sem veltir yfir einum milljarði á ári 

og skila sér inn á hlutabréfamarkað“. 

Víst er um það að Sprotaþing 

2007 var mikilvægur áfangi í þeirri 

sókn sem hafin er til að slíku 

markmiði verði náð. 

Á myndinni hér til hliðar má 

meðal annarra sjá þá Steingrím 

Sigfússon, Vinstri grænum, Jón 

Sigurðsson iðnaðarráðherra og 

Jón Ágúst Þorsteinsson, formann 

Samtaka sprotafyrirtækja, hlýða 

með athygli á ræður sem haldnar 

voru um framtíð og aðstöðu 

sprotafyrirtækja á Íslandi, en 

margir þingmenn tóku þátt í 

Sprotaþingi 2007. 

„Það hefði eiginlega verið synd að halda 

svona stóra og mikla sýningu án þess að gera 

almenningi kleift að heimsækja hana og 

kynna sér það nýjasta hjá íslenskum tækniog 

þekkingarfyrirtækjum. Það er mikill 

áhugi á tækni, tölvum og vísindum meðal almennings 

og alveg ljóst að þessir fjölmörgu 

sýnendur sem verða þarna munu hafa margt 

spennandi að kynna, ekki bara fyrir fagaðilum, 

heldur líka almenningi,“ segir Margit. 

Íslensk fyrirtæki framarlega 

Sýnendur á Tækni og viti 2007 munu koma 

úr öllum helstu geirum tækniiðnaðarins. 

Þarna verða fyrirtæki úr tölvugeiranum, 

bæði hugbúnaðar-, vélbúnaðar- og netfyrirtæki, 

auk fjarskiptafyrirtækja, orkufyrirtækja 

iðntæknifyrirtækja, öryggisfyrirtækja, 

opinberra stofnana og ráðuneyta, 

skóla, fjármálafyrirtækja og fjölmiðla, svo 

eitthvað sé nefnt. 

„Það er af sem áður var, þegar svo til allir 

sýnendur á tæknisýningum á borð við þessa 

voru tölvufyrirtæki. Sem dæmi má nefna að 

opinberar stofnanir hafa nú ýmislegt fram að 

færa í tækninýjungum, til að mynda varðandi 

rafræna stjórnsýslu. Einnig má nefna fjár- 

málafyrirtæki, en hér á landi standa þau 

mjög framarlega í tækniþróun eins og við 

munum kynnast á Tækni og viti 2007. Svo 

verður það nýjasta í fjarskiptum áberandi á 

sýningunni, enda er þróunin hröð í stafrænum 

fjarskiptum þessi misserin og þá er fátt 

eitt upptalið,“ segir Margit. 

Auk þess sem ýmis sprotafyrirtæki munu 

sýna á eigin vegum á Tækni og viti 2007 

munu Samtök iðnaðarins leggja mikla 

áherslu á kynningu sprotafyrirtækja á sýningunni. 

Í samvinnu við Samtök sprotafyrirtækja, 

Samtök íslenskra líftæknifyrirtækja 

og Samtök upplýsingatæknifyrirtækja verður 

boðið upp á sérstakt sprotatorg á sýningunni 

þar sem þrjátíu áhugaverð sprotafyrirtæki í 

íslensku atvinnulífi verða kynnt. 

Jafnframt verður þar sagt frá nokkrum vel 

þekktum alþjóðlegum fyrirtækjum sem nú 

eru orðin landsmönnum að góðu kunn en sem 

færri vita að voru eitt sinn sprotar í mjög svo 

hrjóstrugu landi. Á Sprotatorgi verða jafnframt 

kynntar niðurstöður Sprotaþings og 

tillögur þingflokka til úrbóta. 

Rafræn ráðstefna í Salnum 

Ýmsir viðburðir verða svo haldnir í 

tengslum við Tækni og vit 2007, þannig að 

Morgunblaðið/Golli 

Útgefandi: Árvakur hf. 

Umsjón efnis: Kristján Guðlaugsson, Jóhann Magnús Jóhannsson og Friðrik Ársælsson. 

Umbrot: Morgunblaðið 

Auglýsingasala: Katrín Theódórsdóttir, s. 569-1105, kata@mbl.is 

Prentun: Prentsmiðja Morgunblaðsins. Dreift með Morgunblaðinu. 

Morgunblaðið/Þorkell 

ljóst er að tækni- og þekkingariðnaðurinn 

verður ofarlega í huga fólks í marsbyrjun. 

Þar má fyrstan nefna UT-daginn, sem haldinn 

verður hinn 8. mars á vegum forsætis- og 

fjármálaráðuneyta. Í tilefni hans verður ráðstefna 

í Salnum í Kópavogi þar sem fjallað 

verður um rafræna stjórnsýslu, rafræn skilríki 

og rafræn innkaup. Jafnframt munu 

Samtök iðnaðarins halda ráðstefnu um samskipti 

frumkvöðla og fjárfesta hinn 9. mars, 

auk þess sem tilkynnt verður um afhendingu 

Vaxtarsprotans, sérstakra verðlauna sprotafyrirtækja 

fyrir góðan árangur, á sérstökum 

viðburði sem haldinn verður að kvöldi 9. 

mars. 

„Það er okkar von að Tækni og vit 2007 

verði góð lyftistöng fyrir íslenskan tækni- og 

þekkingariðnað. Við sem höfum staðið að 

skipulagningunni höfum tekið mjög greinilega 

eftir því að mikill vöxtur og upptaktur er 

í geiranum og afar margt spennandi í gangi. 

Sýning á borð við þessa gefur fyrirtækjunum 

mjög gott tækifæri til að kynna kollegunum 

hvað þau hafa á boðstólum og hvað sé í farvatninu. 

Og svo er aukabónus að geta leyft 

almenningi að kynna sér allt það nýjasta í 

tæknigeiranum á stórsýningu sem þessari,“ 

segir Margit Elva Einarsdóttir að lokum. 

2 Sýning um tækni og vit 

4 Einstök náttúruauðlind 

6 Hugvit og heilsujurtir 

8 Bætt rekstrarskilyrði 

10 Olíunotkun lágmörkuð 

11 Hýsir stóru fyrirtækin 

12 Byggprótín og líftækni 

14 Upplýsingar og hverir 

15 Virkir í atvinnulífinu 

16 Tölvustýring og sprotar 

25 Verkefni þjóðarinnar 

26 Vel heppnað sprotaþing 

28 Samþætting og útvistun 

29 Meðferð á munnangri 

30 Örflögur og mælitækni 

31 Mæla hreyfingar 

32 Hugbúnaður skólanna 

33 Fjölþættar lausnir 

34 Nýsköpun og tækni HÍ 

35 Hugbúnaður orkuvera 

36 Rafeindamælingar 

37 Birgðastýring og gufa 

38 Fasteignir og tölvuspil 

39 Rekur rafeindasporin


Vinsælt Bláa lónið hefur árum saman verið vinsæll ferðamannastaður og heilsulind. 

Bláa lónið hf.: 

Verðmætasköpun 

úr einstakri 

náttúruauðlind Heilsusamlegt 

Eftir Friðrik Ársælsson 

fridrik@mbl.is 

Bláa lónið hf. var stofnað 

1. júní 1992. Grunnur 

starfseminnar er lækningamáttur 

virkra efna 

Blue Lagoon-jarðsjávarins og lífríkis 

hans. Fyrirtækið rekur Bláa 

lónið heilsulind, sem er einn vinsælasti 

ferðamannastaður landsins, 

og veitir meðferð við húðsjúkdómum 

í nýrri lækningalind. 

Fyrirtækið hefur einnig þróað 

Blue Lagoon-húðvörur með virkum 

efnum jarðsjávarins. Rannsókna- 

og þróunarstarf skipar 

mikilvægan sess í starfsemi fyrirtækisins 

enda benda rannsóknir 

Fjölblendir ehf. 

Eftir Jóhann M. Jóhannsson 

Fjölblendir er rannsóknar- og þróunarsetur 

sem hefur í nokkur ár 

unnið að þróun á nýju eldsneytiskerfi 

fyrir smávélar. Kerfið gengur 

undir nafninu TCT sem stendur 

fyrir Total Combustion Technology. 

Þróunarferli á prufukerfi er nú 

sem næst lokið og fyrirtækið er nú 

við prófanir hjá Queens University í 

Belfast á Írlandi. 

Morgunblaðið/Ásdís 

Þekking Þekkingaruppbygging og skýr framtíðarsýn eru lykilorð Bláa 

lónsins, segir Grímur Sæmundsen, forstjóri. 

Segja má að eldsneytiskerfið sem 

unnið hefur verið að gjörbylti fyrri 

hugmyndum og hönnunum á eldneytiskerfum. 

Með TCT-kerfinu er 

hægt að stýra með mikilli nákvæmni 

hlutfalli eldsneytis og lofts auk þess 

til þess að efni í jarðsjónum og 

lífríki hans dragi úr öldrun húðarinnar 

auk annarra lífvirkra 

áhrifa. 

Starfsmenn Bláa lónsins eru 

150–200, en starfsmannafjöldi 

breytist eftir árstíðum. 

Aukinn skilningur á verðmætasköpunsprotafyrirtækja 

„Bláa lónið hf. hefur byggt upp 

vísindaþekkingu á jarðsjónum og 

lífríki hans og þannig verðmæti 

úr einstakri náttúruauðlind. Við 

höfum borið gæfu til þess að 

skilja mikilvægi slíkrar þekkingaruppbyggingar 

og haft skýra 

framtíðarsýn. Þetta er eitt af lyk- 

Morgunblaðið/Eggert 

Afurðir unnar 

úr Bláa lóninu eru bæði heilsusamlegar 

og sagðar læknandi. 

ilatriðunum til að verkefni sem 

þetta gangi upp,“ segir Grímur 

Sæmundsen, forstjóri Bláa lónsins 

hf. 

Þá sé ekki síður mikilvægt til 

að þróunarverkefni nái á legg að 

starfsumhverfið og efnahagsástandið 

sé stöðugt. Háir vextir 

og gengissveiflur geta gert 

sprotafyrirtækjum erfitt fyrir. 

„Ég tel þó að margt gott hafi 

áunnist og kemur þar hvort 

tveggja til kraftur einkageirans 

og tilstuðlan stjórnvalda sem og 

aukinn skilningur á því hversu 

mikil framtíðarverðmæti geta 

legið í þróunarverkefnum sprotafyrirtækja 

til hagsbóta fyrir samfélagið.“ 

Gjörbyltir fyrri hugmyndum um eldsneytiskerfi smávéla 

Eldsneytiskerfi Fjölblendi hefur undanfarin ár unnið að þróun nýs eldsneytiskerfis 

fyrir smávélar sem dregur bæði úr eldsneytisnotkun og mengun. 

sem ýring eldsneytisins er mun 

meiri og fæst með því hreinni og 

hraðari bruni. 

Með þessu móti má minnka eldsneytisnotkun 

um allt að 20% ásamt 

því að með þessari tækni minnkar 

CO-mengun um allt að 80% og önnur 

mengun minnkar til muna. Auk ofanritaðra 

eiginleika er hægt að 

keyra TCT-eldsneytiskerfið á mörgum 

eldsneytistegundum eins og t.d. 

bensíni, steinolíu, gasi og dísel. 

Fjöldaframleiðsla undirbúin 

Næstu verkefni Fjölblendis eru að 

ganga til samninga við ýmsa aðila 

sem sýnt hafa kerfinu áhuga ásamt 

því að búa þarf kerfið undir fjöldaframleiðslu. 

Markaðurinn er gríðarstór 

en um 150 milljónir smávéla 

eru framleiddar árlega. 

Ennfremur er verið að undirbúa 

yfirfærslu á kerfinu yfir á fleiri vélategundir 

og vélarstærðir. Kerfið 

kemur til með að henta á hvers kyns 

smávélar. Má sem dæmi nefna rafstöðvar, 

dælur, sláttuvélar, mótorhjól, 

bátavélar.

010ATGC1010 

010100101010 

0101010ATGC10101010ATGC 

1010ATG 

01010A 

10ATG 

01010101010ATGC1010 

01010ATGC10ATGC0 

0101010ATGC 

010ATGC1010 

ATGC01010A 

Actavis 

AGR 

ANZA 

AP almannatengsl 

Auðkenni 

Bláa lónið heilsuvörur 

CCP 

EJS 

Fjölblendir 

Gagarín 

Globodent á Íslandi 

Sprota- og hátæknifyrirtæki innan Samtaka iðnaðarins og aðildarfélaga: 

Hópvinnukerfi 

Hugbúnaður 

Hugsmiðjan 

HugurAx 

Hugvit 

HV Grettir 

ICEconsult / LH tækni 

Kerfisþróun 

Kine 

Klak 

KLH / Hjartavernd 

Samtök sprotafyrirtækja 

Landsteinar Strengur 

Líf-Hlaup 

Lyfjaþróun 

Marel 

MarOrka 

Matvælakassar 

Menn og mýs 

Mentor 

NimbleGen Systems 

ORF Líftækni 

Petromodel 

www.si.is 

Samtök íslenskra 

líftæknifyrirtækja 

Framtíðin felst í hátækni 

- Sjá nánar stefnu 

Samtaka iðnaðarins 

og áskorun á www.si.is 

Prokatín 

Rannsóknarþj. Sýni 

RT 

SagaMedica 

Samey 

Sjá 

Skýrr 

Spuni 

Stiki 

Stjörnu-Oddi 

Tiltak 

TM Software 

TrackWell Software 

Tölvumiðlun 

Vaki 

Verk- og kerfisfr.stofan 

Viasys Healthcare Ísl. 

Þekking-Tristan 

Össur 

Samtök upplýsingatæknifyrirtækja


SagaMedica-Heilsujurtir ehf.: 

Reynsla árhundraða 

færð til nútímans 

með hjálp vísinda 

Kristján Guðlaugsson 

kristjang@mbl.is 

SagaMedica-Heilsujurtir 

ehf. er sprotafyrirtæki 

sem grundvallar starfsemi 

sína á reynslu Íslendinga í 

hundruð ára í notkun íslenskra 

lækningajurta og færir hana inn í 

nútímann með framleiðslu náttúruvara 

með nútímavísindarannsóknum. 

Hratt vaxandi markaðir 

SagaMedica-Heilsujurtir ehf. 

var stofnað árið 2000. Tilgangur 

með rekstri fyrirtækisins er að 

framleiða hágæða náttúruvörur úr 

íslenskum lækningajurtum. Grunnur 

starfseminnar er rannsóknir dr. 

Sigmundar Guðbjarnasonar og 

samstarfsmanna hans við Háskóla 

Íslands. Að baki eru 14 ára rannsóknir 

á íslenskum lækningajurtum, 

einkum ætihvönn. Alþjóðlegir 

markaðir fyrir 

náttúruvörur og fæðubótarefni 

fara hratt vaxandi. Aðaláhersla í 

þróun og sölu fæðubótarefna úr 

náttúrunni er á fyrirbyggjandi aðgerðir 

vegna sjúkdóma og versnandi 

heilsu. Áhugi fyrir fyrirbyggjandi 

neyslu mataræðis og 

fæðubótarefna fer hratt vaxandi. 

Auknar rannsóknir á þessu sviði 

sem styrkja fullyrðingar um góð 

áhrif fæðubótarefna á mannslíkamann, 

aukinn áhugi á fyrirbyggjandi 

aðgerðum en ekki aðeins 

lækningum og hækkandi meðalaldur 

fólks sem hugsar meira um 

heilsuna eru meðal þeirra áhrifaþátta 

sem skapa þessa auknu eftirspurn. 

Samfara þessu eru gerðar 

auknar kröfur til rannsókna, framleiðsluaðstöðu 

og hráefnis þeirra 

vara sem settar eru á markað. Í 

OpenHand: 

OpenHand á 16 ár að baki við þróun 

samskiptalausna. Í upphafi voru 

háleit markmið um að koma upplýsingum 

milli tölva í sama herbergi. 

Saga OpenHand 

Mikið vatn hefur runnið til sjávar 

síðan þá og hefur tæknilegur bakgrunnur 

OpenHand tekið stakkaskiptum. 

Í dag er þjónustan byggð 

utan um markmið fyrirtækisins er 

snúa að hámarksnýtingu tíma 

starfsmanna á ferðinni með lágmarkstilkostnaði. 

Morgunblaðið/Jónas Erlendsson 

Hollt Hvannarfræja-mixtúran Angelica hefur verið sett á glös. 

því sambandi skiptir uppruni hráefnis 

úr ómenguðu umhverfi miklu 

máli. 

Ætihvönn og fjallagrös 

SagaMedica hefur haft þessi atriði 

í huga frá upphafi við þróun 

vara fyrirtækisins. Miklar rannsóknir 

eru að baki þeim vörum 

sem fyrirtækið framleiðir og hráefni 

úr hreinni íslenskri náttúru er 

viðurkennt sem hágæðahráefni. 

Starfsmenn fyrirtækisins eru fimm 

en framleiðslan fer mest fram hjá 

Árið 2003 sameinaðist fyrirtækið 

samtarfsaðila í Bretlandi undir 

nafninu OpenHand og hófst þá eiginleg 

útrás félagsins. Á sama tíma 

komu fjársterkir aðilar að fyrirtækinu 

undir forystu Sindra Sindrasonar 

og Róberts Melax. Í dag hefur 

Róbert Melax tekið við sem forstjóri 

fyrirtækisins og Sigurður 

Björnsson fv. forstjóri snúið sér alfarið 

að vöruþróun OpeHand. 

Með starfsemi í 7 löndum 

Starfsemi OpenHand hefur þan- 

undirverktökum bæði hérlendis og 

erlendis. Fyrirtækið rekur einnig 

litla verksmiðju á Akranesi. Framleiðsluvörur 

SagaMedica eru þrjár 

og allar framleiddar úr íslenskri 

ætihvönn sem er ásamt fjallagrösum 

þekktasta íslenska lækningajurtin; 

SagaPro-töflur sem 

fækka salernisferðum karla og 

kvenna á nóttunni; Angelicajurtaveig 

sem eykur kraft og vellíðan 

og er fyrirbyggjandi gegn 

kvefi; og VOXIS-hálstöflur fyrir 

sáran háls. Þessar vörur eru með 

ist út á undanförnum misserum. Í 

dag er þjónusta OpenHand seld í 7 

löndum og fjölgar þeim á næstunni. 

Ásamt því að reka skrifstofu á Íslandi 

eru tvær starfsstöðvar í Bretlandi, 

þýskalandi, Suður-Afríku, 

Svíþjóð og Danmörku. Nú síðast 

bættist Ungverjaland í hópinn, en 

þar eru spennandi tækifæri framundan. 

Þróunarvinna OpenHand fer að 

mestu leyti fram í höfuðstöðvunum 

á Íslandi. Þó eru hugbúnaðarsérfræðingar 

á vegum OpenHand í 

Mikilvæg Sagamedica vinnur náttúruvörur úr íslenskum lækningajurtum 

og þar vegur íslenskætihvönn mest. Myndin er frá Svartafossi. 

best seldu náttúruvörum á íslenskum 

markaði. Útflutningur er hafinn 

til Norðurlandanna. 

Ný tækifæri opnast 

Alþjóðlegir markaðir fyrir náttúruvörur 

og fæðubótarefni eru 

stórir og miklir vaxtarmöguleikar 

eru framundan fyrir vörur sem ná 

viðurkenningu á mörkuðum. Hráefni 

úr íslenskri náttúru, umfangsmiklar 

rannsóknir íslenskra vísindamanna 

í mörg ár, miklar 

kröfur um staðfest gæði og virkni 

Íslenskt hugvit – alþjóðleg lausn 

Bretlandi, Þýskalandi og Frakklandi. 

Mikil sóknarfæri 

OpenHand hefur fengið góðar 

viðtökur á alþjóðamörkuðum. Nú 

síðast var tilraunaverkefni með 

Shell hrundið af stað í Nígeríu, en 

hugsanlegur fjöldi viðskiptavina 

hleypur á þúsundum. Nýverið var 

gengið frá samningi við fyrirtæki í 

Suður-Afríku um notkun 4.000 

starfsmanna á OpenHand. 

Vegna sérstöðu tæknilegrar upp- 

framleiðsluvaranna í framleiðslu 

og löng hefð í notkun og frásögn 

sem gefur tilefni til áhugaverðrar 

kynningar fyrir neytendur er 

grunnur að árangri SagaMedica í 

markaðssetningu. Ný tækifæri 

munu opnast þegar þessum nýja 

náttúruiðnaði vex fiskur um hrygg. 

Auka þarf rannsóknir á íslenskum 

lækningajurtum, framleiðslutækifæri 

munu opnast, skipulögð ræktun 

á lækningajurtum mun hefjast 

hjá íslenskum bændum og tekjur 

munu skapast vegna útflutnings. 

byggingar OpenHand berst þó 

nokkuð af fyrirspurnum frá aðilum 

á ókönnuðum mörkuðum eins og 

Bandaríkjunum, Perú og víðar. 

Þarfir viðskiptavina 

í fyrirrúmi 

Fyrirtækið er byggt upp á gömlum 

tæknilegum grunni. Í kjölfar 

þess að nýr forstjóri tók til starfa 

hafa áherslur breyst. Í dag er 

áhersla vöruþróunar á einn hlut, að 

einfalda störf starfsmanna á ferðinni. 

Í þessu samhengi er ekki eingöngu 

horft til aðgengis að tölvupósti, 

dagatali o.fl. Aðgangur að 

öðrum upplýsingakerfum er í 

vinnslu og mun samtenging við slík 

kerfi líta dagsins ljós á komandi 

misserum. 

Framtíðarsýn OpenHand 

Stefna OpenHand er bjóða virðisaukandi 

lausn til viðskiptavina 

sem er í senn auðveld í notkun, 

hagkvæm í rekstri og sveigjanleg 

þegar kemur að öryggismálum. 

Þessu til viðbótar býður OpenHand 

fullan aðgang að öllum gögnum sem 

og skjölum. Þessir hornsteinar þróunarvinnu 

OpenHand hafa skapað 

fyrirtækinu sérstöðu á alþjóðamarkaði 

og munu án efa vekja enn 

frekari athygli þegar nýir markaðir 

verða kannaðir á komandi misserum.


Stiki: 

Bætt rekstrarskilyrði tímabær 

Stiki er 14 ára gamalt ráðgjafar- 

og hugbúnaðarfyrirtæki 

sem hefur sérhæft 

sig í gæða- og öryggismálum 

upplýsingakerfa, þar með 

talið tölvuöryggi, öryggi í fjarskiptum 

og gagnavinnslu. Það hefur 

vaxið smám saman og aukið umsvif 

sín, fjölgað starfsfólki, þróað vörur 

og byggt upp þekkingu, lengst af án 

styrkja eða utanaðkomandi fjármagns. 

Íslenski markaðurinn lítill 

Fyrir tveimur árum byrjaði fyrirtækið 

að hasla sér völl erlendis og 

skapa grundvöll fyrir útflutning. 

„Íslenski markaðurinn er lítill og 

þar sem rannsókna- og þróunarstarf 

tekur tíma er erfitt að byggja upp 

hátæknifyrirtæki hér á landi. Við 

þetta bætist að líftímakúrfa vöru í 

tæknigeiranum er styttri en í mörgum 

öðrum geirum því tækniþróun er 

hröð. Því skiptir miklu máli að hratt 

og vel gangi að koma vörunni á 

markað. Í mörgum tilvikum er fyrirtækjum 

sem feta sín fyrstu skref í 

útflutningi nauðsynlegt að fá inn 

fjármagn, bæði til að fullvinna vöru 

og markaðssetja hana erlendis. Af 

þessum ástæðum höfum við hjá 

Stika leitað eftir erlendum fjárfestum 

með viðskiptatengsl á erlendum 

mörkuðum. 

Við höfum opnað útibú í London 

til þess að byggja upp samskipti við 

erlend fyrirtæki og erlenda fjárfesta. 

Þessir aðilar vilja fjárfesta í 

íslenskum fyrirtækjum, en þeir 

treysta ekki sveiflum íslensks atvinnulífs. 

Við höfum fengið skýr 

skilaboð frá erlendum fjárfestum 

um að flytji Stiki a.m.k. hluta af 

starfsemi sinni út séu þeir tilbúnir 

að fjárfesta í fyrirtækinu. Þetta er 

vandamál sem íslensk stjórnvöld 

Hugvit – GoPro: 

Hugvit er íslenskt hugbúnaðarfyrirtæki 

sem þróar 

lausnir fyrir skjalastjórnun 

og stjórnun 

viðskiptatengsla undir merkinu 

GoPro. Fyrirtækið var stofnað árið 

1993 og hefur síðan þá þróað og selt 

mála- og skjalastjórnunarlausnir til 

opinberra aðila og einkafyrirtækja. 

Haslaði sér snemma völl 

„Frá upphafi hefur fyrirtækið 

unnið ötullega að útflutningi hugbúnaðarlausna 

og haslaði sér 

snemma völl í Danmörku þar sem 

GoPro er orðið vel þekkt vörumerki 

í opinbera geiranum. Frá því 

um miðjan tíunda áratuginn hefur 

Hugvit unnið nýja markaði á nánast 

hverju ári og er nú selt í allri Norður-Evrópu, 

frá Eistlandi til Bretlandseyja. 

Síðustu ár hefur fyrirtækið 

þreifað fyrir sér á 

mörkuðum í Suður- og Mið-Evrópu 

og rekur nú meðal annars dótturfyrirtæki 

í Búlgaríu,“ segir Jón 

Alvar Sævarsson, markaðsstjóri 

Hugvits. 


Þolinmæði Það tekur tíma og er erfitt að byggja upp hátæknifyrirtæki hér 

á landi, segir Svana Helen Björnsdóttir, framkvæmdastjóri og stofnandi. 

verða að taka á,“ segir Svana Helen 

Björnsdóttir, framkvæmdastjóri og 

stofnandi Stika. 

Nýtt endurgreiðslukerfi 

Svana segir að gríðarleg vinna, 

þrautseigja, aðhald í fjármálum, öguð 

vinnubrögð og vilji til að ná 

lengra hafi skapað framtíð fyrirtækisins. 

„Öll framlegð hefur verið sett í 

þróun og eigendur hafa lagt sitt af 

Byggist á íslensku hugviti 

Á Íslandi er GoPro vinsæl hugbúnaðarlausn 

í opinbera geiranum 

og er meðal annars notað af öllum 

íslensku ráðuneytunum, Reykjavíkurborg, 

Garðabæ og Reykjanesbæ. 

GoPro er notað í umsýslu og skjalastjórnun 

hjá Háskóla Íslands, Háskólanum 

í Reykjavík og Háskólanum 

á Akureyri. 

„GoPro-skjalastjórnunarlausnin 

hefur auðveldað íslenskum stofnunum 

að uppfylla upplýsingalög og 

reglur um meðferð opinberra 

gagna,“ segir Jón Alvar. 

Hann segir að lausnin leysi ekki 

eingöngu þarfir opinberra aðila 

heldur hafi fjölmörg fyrirtæki nú 

innleitt GoPro í sitt daglega vinnuumhverfi. 

„Þannig hafa fyrirtæki 

eins og Samskip, BM Vallá, Icelandair, 

Ölgerðin Egill Skallagrímsson 

og Plastprent innleitt 

GoPro sem lausn fyrir skjalastjórnun 

og stjórnun viðskiptatengsla, en 

þróun GoPro tekur í æ ríkari mæli 

mið af þörfum fyrirtækja í einka- 

mörkum svo hægt sé að hraða því 

ferli. Áhersla á þróun hefur til dæmis 

birst í markvissu samstarfi við háskóla- 

og vísindasamfélagið þar sem 

verkefni nemenda hafa orðið að 

raunverulegum vörum fyrir tilstuðlan 

Stika.“ 

Svana segir að endurgreiðslukerfis 

vegna rannsóknar- og þróunarverkefna 

sé þörf til að styðja við 

bakið á þeim fyrirtækjum sem leggi 

sitt af mörkum til að vera í stafni 

Íslenskt hugvit á góðu 

gengi að fagna í Evrópu 

www.bluelagoon.is 

Styrkur 

geiranum, ekki síður en opinberra 

aðila. GoPro er nú algengasta 

skjalastjórnunarkerfið hjá íslenskum 

stofnunum og fyrirtækjum með 

yfir 50% markaðshlutdeild,“ segir 

Jón Alvar. 

Notað af Lundúnalögreglunni 

og Oxford-háskóla 

Hugvit hefur átt mikið samstarf 

við alþjóðlegu hugbúnaðarrisana 

IBM og Microsoft í gegnum tíðina, 

bæði um þróun og markaðssetningu. 

Þannig hefur GoPro verið 

innleitt í samvinnu við erlenda samstarfsaðila 

hjá mjög stórum fyrirtækjum 

og stofnunum erlendis. 

Dæmi um mikilvæga viðskiptavini 

Hugvits eru Lundúnalögreglan, 

Metropolitan Police Service, rannsóknarþjónusta 

Oxford-háskóla, 

Bankgirocentralen í Svíþjóð, OMXverðbréfaþingið 

í Tallinn og Scottish 

Care Commission, heilbrigðisog 

félagsþjónustan í Skotlandi. 

Samið við Microsoft og IBM 

„Árið 2003 gerði Microsoft sam- 

hagvaxtar á Íslandi, líkt og Norðmenn 

hafa gert. 

„Stiki hefur undanfarin tvö ár leitað 

eftir opinberum stuðningi. Við 

upplifðum dreift styrktarkerfi, 

margar stofnanir og flókin og stirð 

umsóknarferli. Það væri til mikilla 

bóta ef rannsóknarstofnanir atvinnuveganna 

væru sameinaðar í 

eina öfluga rannsóknarmiðstöð sem 

ynni í nánum tengslum við atvinnulífið 

og háskólana. Að sama skapi er 

nauðsynlegt að straumlínulaga stoðkerfi 

atvinnulífsins og setja því skýr 

markmið. Bætt rekstrarskilyrði 

sprotafyrirtækja eru fyrir löngu 

orðin tímabær,“ segir Svana. 

Útrásin kostar 

Svana segir að allt of margar góðar 

hugmyndir og sprotafyrirtæki 

lognist út af meðal annars vegna 

takmarkaðs aðgengis að fjármagni. 

„Opinberar fjárfestingar ættu að 

vera til langs tíma og ekki lúta sömu 

kröfum um endurgreiðslu og einkafjárfestingar. 

Fyrirtækin þurfa að 

ná fótfestu áður en hægt er að 

krefja til baka það sem lagt hefur 

verið til.“ 

Svana segir að stærsti kostnaðarliðurinn 

sé oftast markaðssetning 

á erlendan markað. Slíkt 

krefjist markvissrar áætlanagerðar, 

markaðsrannsókna, uppbyggingar 

dreifinets, aðstoðar lögfræðinga og 

margs annars. Hún bendir á að 

rekstrarumhverfi íslenskra hátæknifyrirtækja 

sé ekki nægjanlega 

hagstætt og telur að mörg fyrirtækjanna 

séu að hugleiða að flytja 

starfsemi sína eða höfuðstöðvar til 

útlanda þar sem aðstæður séu betri. 

„Við höfum fengið tilboð frá hálfopinberum 

aðilum, til dæmis í Kanada 

og Eystrasaltslöndunum, þar 

sem lofað er fyrirgreiðslu, styrkjum 

starfssamning um þróun og markaðssetningu 

á GoPro-hugbúnaðinum 

fyrir MS SQL og nú á 

síðasta ári náði fyrirtækið þeim 

áfanga að hljóta gullvottun Microsoft 

fyrir hugbúnaðarlausnina 

og skattaívilnunum. Nokkur fyrirtæki 

hafa nýtt sér þetta og ég veit 

að margir eru að velta þessum kosti 

fyrir sér.“ 

Aðgerða er þörf 

Svana segir að Stiki deili áhyggjum 

með öllum fyrirtækjum í útflutningi 

yfir því hve mikil áhrif óstöðugleiki 

íslensku krónunnar muni 

hafa þegar útflutningur er orðinn 

stærsti tekju- og kostnaðarliður fyrirtækisins. 

„Rekstur Stika hefur verið farsæll 

á margan hátt. Við höfum haft á að 

skipa færu fólki og átt trausta viðskiptavini 

innanlands sem utan. Það 

er hins vegar ljóst að á okkar litla 

markaði, þar sem hugbúnaðarfyrirtæki 

í einkaeign keppa við hugbúnaðardeildir 

opinberra fyrirtækja og 

stofnana um verkefni og mannskap, 

er eina leiðin til raunverulegs vaxtar 

að hasla sér völl erlendis.“ 

Hún segir að útrás og útflutningur 

verði ekki til í neinu tómarúmi 

og ef tryggja eigi lífsgæði og gott 

efnahagslíf í landinu verði að nýta 

þá auðlind sem býr í hugmyndaríkum 

og menntuðum Íslendingum, 

þekkingu þeirra og færni. 

„Framtíð Íslands byggist að 

miklu leyti á því að okkur takist að 

nýta hugvit þjóðarinnar og skapa 

henni sem arðvænlegust atvinnutækifæri. 

Til að frumkvöðlaeðlið fái 

að blómstra þarf að búa svo um 

hnútana að það verði raunverulegt 

val fyrir ungt menntafólk, sem kemur 

út úr skóla, að stofna fyrirtæki og 

skapa hagvöxt fyrir komandi kynslóðir. 

Framtíðarsýn um þekkingarlandið 

Ísland sem fjölbreytta flóru 

arðvænlegra sprotafyrirtækja í 

starfsumhverfi í fremstu röð verður 

ekki að raunveruleika nema eitthvað 

sé gert,“ segir Svana. 

Alþjóðlegt Meðal viðskiptavina Hugvits eru Lundúnalögreglan. 

Reuters 

GoPro.net sem nýtur sívaxandi 

hylli viðskiptavina. Sama ár var 

gerður víðtækur tveggja ára samstarfssamningur 

við IBM um söluog 

markaðsstarf á Norðurlöndunum,“ 

segir Jón Alvar.


Aðferðafræði sem sparar útgerðarfyrirtækjum 

töluverð útgjöld 

Marorka ehf. einbeitir 

sér að þróun tölvukerfa 

sem lágmarka olíunotkun 

skipa. Jóhann 

M. Jóhannsson ræddi 

við dr. Jón Ágúst Þorsteinsson 

sem fer með 

framkvæmdastjórn hjá 

Marorku ásamt því að 

gegna formennsku í 

Samtökum sprotafyrirtækja. 

Marorka er fyrirtæki 

sem sprottið er úr háskólaumhverfinu. 

Það 

sem við erum að gera 

er að smíða tölvukerfi til að lágmarka 

olíunotkun skipa. Í þessum 

lausnum er byggt á stærðfræði og 

aðferðafræði hennar til þess að ná 

fram þessari lágmörkun á olíunotkun. 

Aðferðafræðina og sjálfan 

hugbúnaðinn höfum við verið að 

þróa á undanförnum árum,“ segir 

Jón Ágúst. 

„Þó að sjálft fyrirtækið hafi verið 

stofnað í júní 2002 með þremur 

starfsmönnum þá byrjaði ég árið 

1996 eða 1997 að skoða þessa aðferðafræði 

og þessar leiðir. Þróunin 

á þessum hugbúnaði byrjaði í 

háskóla í Álaborg, upphaflega í 

kringum doktorsverkefni mitt í 

verkfræði, og út frá því hefur 

þetta á töluvert löngum tíma orðið 

fyrirtæki með 24 starfsmönnum. 

Þetta ferli hefur tekið um það 

bil tíu ár sem er dæmigert fyrir 

svona hátæknisprotafyrirtæki. Það 

er langur tími í byrjun, þetta er 

maraþonhlaup og maður gerir 

þetta ekki á stuttum tíma. Stuðningsumhverfið 

hefur verið heldur 

veikt og það sem við erum að 

vinna að í Samtökum sprotafyrirtækja 

er að styrkja stuðningsumhverfið 

þannig að við getum 

fengið fleiri og öflugri fyrirtæki út 

úr þessum nýsköpunarfasa.“ 

Aukin umhverfisvitund og 

hækkun olíuverðs 

Með því að lágmarka olíunotkun 

skipa geta útgerðarfyrirtæki og 

aðrir sem reka skip sparað sér 

umtalsverð útgjöld. En hvaða utanaðkomandi 

þættir hafa áhrif á 

eftirspurn eftir lausnum á þessu 

sviði? 

„Það sem kannski hefur unnið 

mest með okkur er að olíuverð 

hefur hækkað mikið á undanförnum 

árum og að umhverfismál 

eru orðin áhyggjuefni flestra 

þjóða og eru þær farnar að leggja 

hart að fyrirtækjum að huga að 

umhverfinu. Ekki síður hafa fyrirtækin 

sjálf tekið ákveðna forystu 

í að huga að umhverfismálum,“ 

segir Jón Ágúst. 

„Við erum rétt að stíga okkar 

fyrstu skref, erum farin að selja 

töluvert vel, en eigum mörg verkefni 

framundan. Þau verkefni eru 

Morgunblaðið/Sverrir 

Nýjungar Nýjustu vöru Marorku verður komið fyrir í varðskipi Landhelgisgæslunnar sem til stendur að smíða, varðskipið Týr er ekki búið slíkri tækni. 

Morgunblaðið/ÞÖK 

Maren 2 Björn Bjarnason, dómsmálaráðherra, og Dr. Jón Ágúst Þorsteinsson, framkvæmdastjóri Marorku, undirrita 

samning þess efnis að Maren 2 orkustjórnunarkerfi verði komið fyrir í nýju varðskipi Landhelgisgæslunnar. 

að stækka fyrirtækið og styrkja 

það, greiða upp þróunarkostnað og 

svo framvegis. Við tölum um það í 

Samtökum sprotafyrirtækja að til 

að útskrifast úr sprotaumhverfinu 

séu menn búnir að ná að minnsta 

kosti einum milljarði í veltu. 

Þannig að það er orðið töluvert 

stórt fyrirtæki, sérstaklega á íslenskan 

mælikvarða. Við lítum 

þannig á að þegar félag hefur náð 

þessu marki sé það orðið svo öfl- 

.com 

Forðastýring 

ugt að það geti farið að margfalda 

sig í stærð mjög hratt. 

Við höfum hjá Marorku sett 

okkur markmið um að innan fimm 

ára verðum við búin að ná þessu 

markmiði að útskrifast og við 

vinnum ákveðið að því og teljum 

að okkur takist það. Ef okkur 

tekst það erum við komin á góðan 

skrið.“ 

Góður og öflugur viðskiptamannahópur 

Jón Ágúst segir Marorku ekki 

eiga marga keppinauta, fyrirtækið 

hafi verið tiltölulega heppið með 

að hafa fundið sér hillu þar sem 

fyrir voru mjög fáir keppinautar, 

ef þá nokkrir. Þrátt fyrir það er 

ekki teflt á tvær hættur og Marorka 

hefur sótt um einkaleyfi fyrir 

fleiri en eina lausna sinna. 

„Okkur hefur gengið vel að undanförnu, 

enda bæði komin með 

fullþróaða vöru og búin að leggja 

mikið í sölu- og markaðsmál. Fyrirtækið 

er farið að eignast góðan 

og öflugan viðskiptamannahóp 

sem er lykilatriði fyrir framtíðina. 

Við höfum verið að setja lausnir 

okkar í mörg skip hér heima og 

erlendis, stærstu viðskiptavinir 

okkar í dag hér á landi eru Þormóður 

rammi, Grandi, Gjögur og 

Bergur-Huginn, auk Hafrannsóknastofnunar. 

Svo höfum við nýlokið 

við að gera samning við 

Landhelgisgæsluna en það var 

gríðarlega mikill áfangi hjá Marorku.“ 

Samningurinn felur í sér að nýjustu 

vöru Marorku verður komið 

fyrir í varðskipi Landhelgisgæslunnar 

sem til stendur að smíða. 

Stefnan alltaf út fyrir 

landsteinana 

Aðferðafræðin sem felst í lausnum 

Marorku er ekki bundin við 

ákveðnar tegundir skipa og getur 

átt jafn vel heima í fiskiskipum, 

gámaskipum og varðskipum. 

Landamæri setja henni þar af 

leiðandi væntanlega litlar skorður? 

„Þetta er alþjóðlegt, erlendis erum 

við með fjöldann allan af góð- 

um og öflugum viðskiptavinum 

eins og Maersk, Lauritsen, Wilhelmsen 

og fleiri útgerðir á Norðurlöndum, 

sömuleiðis í Kanada og 

í Bandaríkjunum. Stefnan hefur 

alltaf verið út á við. Við erum með 

í höndunum það sem kallað er í 

iðnaðinum „born global“ – fyrirtækið 

hefur aldrei verið hugsað 

sem fyrirtæki sem vinnur eingöngu 

á heimamarkaði, eða nærmarkaði, 

heldur er það frá byrjun 

hugsað sem alþjóðlegt fyrirtæki. 

Við erum að færa okkur út í það 

og erum með söluskrifstofur núna 

á nærmörkuðum en við ætlum 

okkar síðan að koma upp starfsemi 

á fjærmörkuðum líka. Við erum 

með dótturfyrirtæki á tveimur 

stöðum og söluskrifstofur á tveimur 

öðrum stöðum. Þar vinna erlendir 

starfsmenn sem sjá um 

sölu- og markaðsmál auk ákveðinnar 

þróunar.“ 

Markaðs- og söluhæf vara 

Nýjasta vara Marorku, sú sem 

t.a.m. verður að finna í nýju varðskipi 

Landhelgisgæslunnar, ber 

heitið Maren 2 og er orðin fullþróuð, 

en hvað skyldi felast í því? 

„Þegar við tölum um það eigum 

við við að hún sé markaðshæf, í 

því ástandi sem hún er, og söluhæf. 

Svo erum við að þróa viðbætur 

og nýjar afurðir sem við 

setjum inn á markaðinn eftir því 

sem þær koma fullbúnar frá okkur. 

Það er ákaflega mikilvægt í 

svona ferli hjá sprotafyrirtæki að 

segja: „Nú hættum við að þróa 

þessa útgáfu, hún verður bara seld 

eins og hún er, allar nýjar hugmyndir 

koma inn í nýja útgáfu 

sem verður svo seld eftir tvö, þrjú 

eða fjögur ár.“ 

Þetta gleymist oft í svona fyrirtækjum, 

það þarf að huga að því 

að selja þróunina þó maður sé 

ekki hundrað prósent ánægður. 

Það er alltaf hægt að gera betur 

og menn fá hugmyndir, hugmyndir 

að leiðum að betrumbótum. 

Það þarf þá að tryggja 

að þær komi í næstu útgáfu en 

ekki þeirri sem verið er að vinna 

að.“

TM Software: 

Stórt í hýsingu og rekstri upplýsingakerfa 

TM Software hefur haslað sér völl á alþjóðavettvangi 

og er meðal þeirra 

stóru í hýsingu og rekstri upplýsingakerfa 

á heimsmarkaðinum. Um 

100 manns starfa að þessu hjá fyrirtækinu, sem 

raunar hefur fleiri stoðir undir sér. 

„Það eru nokkrar stoðir undir rekstri TM 

Software og við einbeitum okkur að ákveðnum 

kjarnasviðum eins og sjávarútvegi og heilbrigðistengdri 

upplýsingatækni auk sérþekkingar á 

rekstrarkerfum í samgöngum,“ segir Ágúst 

Einarsson, forstjóri TM Software. 

Mikil sóknarfæri 

TM Software hefur lengi unnið að heilbrigðistengdri 

upplýsingatækni á Íslandi en hefur 

einnig náð góðri markaðshlutdeild í löndum 

eins og Hollandi, Þýskalandi, Danmörku og 

Noregi. 

„Það eru mikil sóknarfæri í þessum geira. Við 

höfum þróað sjúkraskráningarkerfi og aðrar afurðir 

sem hafa gert sjúkrahúsum kleift að lágmarka 

að gefin séu röng lyf til sjúklinga og stórbætt 

eftirlit með sjúklingunum. Nefna má 

rafræna þjónustu til apóteks, þar sem hjúkrunarfræðingar 

eða læknar nota handtölvu til 

þess að panta lyfin, en þar er þeim síðan pakkað 

og þau strikamerkt þannig að strikamerkin eru 

hin sömu og á armbandi viðkomandi sjúklings. 

Hér er bæði hægt að spara mikla vinnu og auka 

öryggið að mun,“ segir Ágúst. 

Hann segir að þessar afurðir hafi vakið mikla 

athygli í Evrópu og nefnir meðal annars hinn 

svokallaða Theriak-hugbúnað, sem þróaður var 

hérlendis og hefur leitt til þess að óhöppum hefur 

fækkað um helming á sumum sjúkrahúsum, 

eins og til dæmis sjúkrahúsinu í Álaborg í Danmörku. 

Hjá fyrirtækinu starfa um 450 manns og rekur 

það starfsstöðvar í 11 löndum. Viðskiptavinir 

TM Software eru yfir 1.800 talsins í yfir 20 löndum 

í fjórum heimsálfum og hefur félagið ítrekað 

verið heiðrað sem eitt af framsæknustu fyrirtækjum 

Evrópu á „Europe’s 500“-listanum. 

TM Software hefur margsinnis verið verðlaunað 

fyrir þróun hugbúnaðar og upplýsingatækni 

og í síðasta mánuði fékk fyrirtækið 


Athygli Afurðir TM hafa vakið mikla athygli í Evrópu segir Ágúst Einarsson og nefnir meðal 

annars hinn svokallaða Theriak-hugbúnað. Íslenskur viðskiptahugbúnaður er á döfinni. 

verðlaun fyrir besta fyrirtækjavef landsins. 

„Vefurinn er að taka stakkaskiptum og vefsíðurnar 

eru mikilvæg samþáttun í tölvurekstri 

fyrirtækja. TM er að nota nýjustu tækni á 

þessu sviði og öryggismálin eru tekin mjög alvarlega 

í því starfi, enda tökum við að okkur 

hýsingu og rekstur og þá verður öryggið að 

vera í fyrirrúmi,“ segir Ágúst. 

Hann bendir á að mikilvægt sé að kaupandinn 

sé í auknum mæli farinn að nota sveigjanleika 

og einfaldleika kerfisins á nýjan hátt. 

„Þá er skiljanlega stöðugleiki og öryggi brýn 

nauðsyn og TM hefur alltaf haft þetta að leiðarljósi.“ 

Að sögn Ágústs er TM Software með helstu 

orkufyrirtæki landsins í þjónustu og hann áætlar 

að um 80% orkugeirans hérlendis nýti þjónustu 

fyrirtækisins. 

„Það hafa orðið miklar breytingar í umhverfi 

þessa sviðs iðnaðarins og TM hefur tekið virkan 

þátt í breytingunum og mótun hins nýja umhverfis,“ 

segir Ágúst. 

Hann segir að TM Software sé að þróa hreinan 

íslenskan viðskiptahugbúnað og sé jafnframt 

í nánu samstarfi við Microsoft í því þróunarstarfi. 

Sjávarútvegur og samgöngur 

TM Software hefur lengi annast hýsingu og 

rekstur fyrir Icelandair og Eimskip og að auki 

þróað hugbúnað fyrir rekstrarkerfi í cargo. 

„Þetta kerfi er þróað í Bretlandi, en mörg erlend 

fyrirtæki eru í rekstri hjá okkur og má þar 

meðal annars nefna Air Portugal, en þar starfa 

tæplega 200 manns. Við erum einnig að hefja 

rekstur fyrir Lufthansa og stórt spænskt flugfélag 

innan skamms.“ 

Ágúst segir að mikilvægt sé að stækka íslenska 

markaðinn, en bilanir í sæsímastrengjum 

undanfarið hafi valdið nokkrum 

áhyggjum. 

„Þetta er mikið áhyggjuefni fyrir okkur og 

opinberir aðilar verða að vera vel á varðbergi í 

þessu sambandi,“ segir Ágúst. 

Við vinnum um veröld alla 

2006 Marel kaupir Scanvaegt í Danmörku 

2006 Marel kaupir AEW Thurne og Delford Sortaweigh 

2005 Starfsemi í Slóvakíu hefst 

2002 Íslensku gæðaverðlaunin 

Morgunblaðið |11 

TM Software Maritech, sem þróað hefur 

hugbúnað fyrir sjávarútveginn um árabil, hefur 

líka vakið heimsathygli fyrir lausnir sínar og 

þróunarstörf. Til að mynda fékk fyrirtækið 

verðlaun sem samstarfsaðili ársins í hugbúnaðarlausnum 

hjá Microsoft Business Solutions í 

júlí í fyrra, en það var fyrir hinn svokallaði WiseFish-hugbúnaður, 

sem þróaður er af Dynamics 

NAV. Þessi hugbúnaður er notaður um 

allan heim í sjávarútveginum. 

Frumkvöðlakraftur 

TM Software var stofnað á Íslandi árið 1986 

af núverandi stjórnarformanni fyrirtækisins, 

Friðriki Sigurðssyni. Í upphafi hét félagið 

TölvuMyndir en nafninu var formlega breytt í 

TM Software í byrjun árs 2005. 

„Frumkvöðulssýn Friðriks Sigurðssonar um 

að hlutverk upplýsingatækninnar sé að framkvæma 

fjölbreytt og flókin verkefni hefur verið 

þýðingarmikil. Frá upphafi hefur þessi sýn og 

frumkvöðlakraftur verið starfsfólki TM Software 

hvatning og grunnurinn að starfsemi félagsins. 

Vöxtur og þróun TM Software hefur haldið 

í við hraðskreiðan upplýsingatækniiðnaðinn 

sem hefur skilgreint hann og mótað. Félagið er 

ekki einungis í fremstu röð í upplýsingatæknigeiranum 

á Íslandi heldur styrkist staða 

þess sífellt á alþjóðlegum vettvangi, segir á vefsíðu 

fyrirtækisins.“ 

Ágúst segir að þrátt fyrir smæð sína hafi Ísland 

verið framarlega á mörgum sviðum við 

þróun upplýsingatækninnar. Í landinu sé að 

finna hæft starfsfólk og hér nýtist kraftur og 

sveigjanleiki smáríkisins. Allt hafi þetta verið 

góður grunnur að þróun og forritun hugbúnaðar 

og uppbyggingu sérþekkingar sem hafi 

gert TM Software kleift að hasla sér völl á alþjóðavettvangi. 

„TM Software hefur vaxið hratt á undanförnum 

árum, bæði með auknum verkefnum 

og með yfirtöku á öðrum fyrirtækjum. Hlutirnir 

gerast hratt, bæði hvað varðar hugbúnað fyrir 

rekstur og stjórnkerfi og á vefnum. TM Software 

hefur verið framarlega þessum sviðum og 

mun halda þeirri sókn áfram,“ segir Ágúst. 

með nýsköpun að leiðarljósi 

1999 Byltingarkennd þverskurðarvél 

1997 Staðfesting á gæðastefnu með ISO 9001 gæðavottun 

1997 Marel kaupir allt hlutafé Carnitech A/S í Danmörku 

1996 Marel haslar sér völl í bandarískum kjötiðnaði 

1994 Fyrsta tölvustýrða skurðarvélin 

1992 Marel skráð í Kauphöll Íslands 

1984 

Fyrsta sjóvogin seld


ORF líftækni hf.: 

Sækir á lyfjaþróunarmarkaðinn 

Eftir Kristján Guðlaugsson 


Orf líftækni hf. er íslenskt 

sprotafyrirtæki sem sérhæfir 

sig í hagnýtum 

lausnum í framleiðslu 

sérvirkra prótína með aðstoð Orfeus-kerfisins, 

sem fyrirtækið hefur 

þróað. ORF leggur áherslu á 

framleiðslu svokallaðra vaxtarþátta, 

sem eru stór flokkur 

prótína úr mannslíkamanum sem 

meðal annars nýtast við stofnfrumurannsóknir, 

lyfjaþróun og 

við framleiðslu lyfja gegn ýmsum 

sjúkdómum. 

Hið sérstaka hjá ORF er að 

sérvirku prótínin eru framleidd í 

byggi en ekki bakteríum, hamstrafrumum 

eða með öðrum aðferðum 

sem notaðar hafa verið áður. 

Ár vaxtar og sóknar 

Eins og mörg sprotafyrirtæki á 

ORF rætur sínar að rekja til háskólaumhverfisins, 

en stofnendur 

þess, dr. Björn L. Örvar, dr. Júlíus 

B. Kristinsson og dr. Einar 

Mäntylä, eru allir líffræðingar eða 

sameindaerfðafræðingar. 

„Í rauninni héldum við Einar 

áfram þeim rannsóknarverkefnum 

sem við höfðum sinnt í háskólanáminu, 

en til að byrja með 

héldu Iðntæknistofnun og RALA, 

Rannsóknarstofnunar landbúnaðarins, 

utan um verkefnið. Ég vil 

undirstrika að þetta verkefni hefði 

ekki náð flugi á síðari stigum 

nema vegna velvilja og stuðnings 

RALA, nú Landbúnaðarháskólans. 

Það skipti okkur verulegu máli,“ 

segir Björn L. Örvar, framkvæmdastjóri 

ORF. 

Fljótlega varð starfsemi ORF of 

Samtök líftæknifyrirtækja: 

Samstarfið hófst með stefnumótun 

í greininni fyrri 

hluta árs 2004 og Samtök 

líftæknifyrirtækja voru 

stofnuð í maí 2004. Nú eru í samtökunum 

9 fyrirtæki sem starfa á ólíkum 

sviðum líftækninnar. 

Innlent og erlent hugvit 

Þessi fyrirtæki eru Bláa lónið 

heilsuvörur ehf., KLH ehf., bt. 

Hjartavernd, Líf-Hlaup ehf., 

Lyfjaþróun hf., NimbleGen Systems-útibúið 

á Íslandi, ORF líftækni 

hf., Rannsóknarþjónustan Sýni ehf., 

SagaMedica – Heilsujurtir ehf. og 

Prokatin. 

„Sum fyrirtækin byggja á innlendu 

hugviti sem nýtir náttúruauðlindir 

okkar á fjölbreyttan 

hátt. Önnur tengjast erlendum fyrirtækjum 

sem velja að starfa á Íslandi. 

Þetta skapar fjölbreytta flóru 

og skapar tækifæri til samvinnu. 

Fjölbreytt fyrirtæki gefa kost á 

grósku,“ segir Bryndís Skúladóttir 

hjá Samtökum iðnaðarins. 

Bryndís segir að í stefnumótuninni 

hafi komið fram áhugi á að 

auka samstarf og samskipti fyrirækjanna 

og skapa sameiginlegan 

vettvang fyrir hagsmunamál 

þeirra. 

Samtökin hafa staðið fyrir fyr- 

Morgunblaðið/G.Rúnar 

Hátækni Vaxtarþættir, unnir úr 

byggi, eru mjög heppilegir til 

lyfjaþróunar og framleiðslu lyfja. 

umfangsmikil til þess að Iðntæknistofnun 

og RALA gætu fjármagnað 

hana. 

„Við fengum fljótlega fjárfesta 

eftir stofnun fyrirtækisins 2001. 

Einnig fengum við styrki frá 

Rannís og það skipti okkur miklu 

máli,“ segir Björn. 

Í ár mun ORF sækja á alþjóðlegan 

lyfjaþróunar- og rannsóknamarkað 

með afurðir sínar, 

en undanfarin ár hefur verið unnið 

skipulega að því að þróa framleiðslu 

á fjölda vaxtarþátta í Orfeus-kerfinu, 

sem m.a. byggir á 

því að nýta byggfræ til framleiðslunnar. 

Björn segist vænta þess að 

breiddin í framleiðslunni stóraukist 

á þessu ári en öll ræktun tengd 

Fjölbreytt flóra 

tæknifyrirtækja 

irtækjaheimsóknum til félagsmanna, 

tekið þátt í ráðstefnuhaldi 

og kynningarfundum. 

„Í stefnumótuninni kom fram að 

mikil trú er á að í líftækni felist 

miklir möguleikar fyrir land og 

þjóð. Líftæknifyrirtæki eru arðbær 

og öflug fyrirtæki á háu tæknistigi. 

Þau gefa möguleika á að auka verðmætasköpun 

í gegnum betri nýtingu 

auðlinda, framleiðslutækni og 

nýjar vörur. Vilji var til þess að efla 

skilning stjórnvalda á starfsumhverfi 

fyrirtækjanna, efla fjárframlög 

og þátttöku fjármálastofnana 

í greininni, efla alþjóðlegt 

samstarf og markaðssetningu, 

skapa öflugar rannsóknir og þekkingaruppbyggingu 

í líftækni,“ segir 

Bryndís. 

Samtökin eru í samstarfi við 

AVS-rannsóknarsjóð en sjóðurinn 

hefur lagt áherslu á möguleika líftækni 

í fiskeldi og vinnslu sjávarafurða. 

Síðastliðið ár hafa kraftar félagsins 

farið í verkefni sem er unnið 

með styrk frá AVS-rannsóknarsjóði. 

Gróska í háskólakerfinu 

„Það er unnið með bandarískum 

sérfræðingum, Steve Dillingham og 

Rune Nilssen, og Einari Þór Bjarnasyni 

hjá Intellecta, sem skoðuðu 

Morgunblaðið/Jim Smart 

Bygg Kornrækt færist í vöxt á Íslandi en byggið sem ORF notar er ekki venjulegt nytjabygg, heldur sérstaklega 

hentugt til framleiðslu sérvirra prótína. Öll framleiðsla ORF fer fram í gróðurhúsum við örugg skilyrði. 


Sókn Björn Lárus Örvar segist vænta þess að breiddin í framleiðslunni 

stóraukist á þessu ári. Öll ræktun byggs fer fram í öruggu umhverfi. 


Sprotar Fjölbreytt fyrirtæki innan líftækniiðnaðarins gefa kost á mikilli 

grósku, segir Bryndís Skúladóttir hjá Samtökum iðnaðarins. 

stöðu og möguleika greinarinnar 

hér. Lagt var upp með spurninguna 

„af hverju hefur ekki þróast öflugri 

líftækniiðnaður á Íslandi en raun 

ber vitni?“ Það eru hér nokkur lofandi 

fyrirtæki en við teljum að 

gróskan gæti verið svo miklu meiri 

í þessari grein,“ segir Bryndís. 

Niðurstaða þeirra sem gerðu 

verkefnið er að Ísland hefur mikil 

tækifæri til að byggja upp öflugan 

líftækniklasa. 

„Hér er margt til staðar sem 

þarf, ekki síst náttúruauðlindir, vel 

þessu mun fara fram í gróðurhúsum. 

„Við höfum þegar skapað okkur 

nafn, en þegar verkefnið tók að 

stækka þurftum við að auka hlutaféð 

og það hefur gengið vel. Við 

höfum fengið stóra og áhugasama 

fjárfesta sem standa við bakið á 

okkur og gera okkur kleift að 

hefja sókn á alþjóðlegan rannsókna- 

og lyfjaþróunarmarkað.“ 

Nýsköpun 

ORF er að breytast úr 

tækniþróunarfyrirtæki í fyrirtæki 

sem setur markaðssókn og markaðssetningu 

á oddinn. 

„Annars vegar munum við 

reyna fyrir okkur á evrópska 

markaðinum og hins vegar á 

bandaríska markaðinum. Við 

vinnum náið með markaðsfyrirtæki 

í Bandaríkjunum og 

vinnum að sömu málum í Evrópu,“ 

segir Björn. 

Leyndardómurinn á bak við 

hagnýta framleiðslu sem á rætur 

að rekja til vísindalegra verkefna 

er að miklu leyti fjármagn og rétt 

markaðssetning. Það er ekki nóg 

að fá góða hugmynd, hana verður 

líka að nýta og það verður að ger- 

menntað fólk og gróska í háskólaumhverfi, 

og öflug og lofandi fyrirtæki 

á þessu sviði, en það styrkir 

klasauppbyggingu. Auk þess er 

margt vel gert í stuðnings- og 

styrkjaumhverfi fyrirtækja,“ segir 

Bryndís. 

Hún segir að í verkefninu hafi 

verið skoðað hvað aðrar þjóðir hafa 

gert til að byggja upp líftækniklasa 

en slíkt gerist sjaldnast af sjálfu 

sér. Þar sem best hafi tekist til hafi 

verið tekin ákvörðun á hæstu stigum 

um að byggja upp þessa grein. 

Því hafi svo verið fylgt eftir en fjármagn 

eitt og sér sé samt ekki nægilegt. 

Ráðgjöf og þjónusta mikilvæg 

„Það er alveg jafnmikilvægt að 

byggja upp stuðningsumhverfi, gott 

aðgengi sprotafyrirtækja að ráðgjöf 

og þjónustu um rekstur og 

markaðsmál, einkaleyfi og fleira. 

Einnig er mikilvægt að efla samskipti 

háskóla og atvinnulífs,“ segir 

Bryndís. 

Hún segir að þeir Dillingham, 

Nilssen og Einar Þór hafi bent á 

ýmsar leiðir til að bæta þetta hér. 

„Þeir fjalla einnig um mikilvægi 

þess að tengja háskóla og atvinnulíf 

betur saman. Bandaríkjamenn hafa 

náð mjög góðum árangri í að ná 

hugmyndum út úr háskólum og 

gera þær að viðskiptahugmyndum. 

Þar í landi verða fjölmörg fyrirtæki 

til í háskólum og stjórnvöld vinna 

markvisst að því að ýta undir þessi 

tengsl. Fjölmörg prógrömm eru í 

gangi sem miða að því að draga 

hugmyndir út úr háskólum og út í 

atvinnulífið. Bandaríkjamenn, 

stjórnvöld, fjárfestar og fleiri 

styðja þetta því fólk gerir sér grein 

fyrir að sprotarnir eru stórfyrirtæki 

framtíðarinnar. Og það hef-

ast fljótt því samkeppnin er mikil. 

„Það er mikilvægt að halda vel 

utan um hugverkaréttinn og eins 

er mikilvægt að menn láti reyna á 

hugmyndina strax, annars er 

hætta á að hún verði tekin frá 

þeim. Í þessum geira verða allir 

að vera á tánum, nýsköpun og 

þróun hugmynda getur ekki orðið 

að hagnýtri framleiðslu nema 

menn prófi þær.“ 

Hættulaust umhverfinu 

ORF hyggur einnig á útiræktun. 

Tilraunir ORF, í samstarfi við 

Landbúnaðarháskólann, hafa sýnt 

að framleiðsla erfðafræðilega endurbætts 

byggs er afmörkuð í lífrænu 

umhverfi sínu. Í því felst 

einfaldlega að erfðabreyttar byggplöntur 

blandast ekki öðrum 

byggplöntum eða lífverum. 

„Við höfum gert tilraunir með 

þetta í Gunnarsholti í 3 sumur en 

engin dreifing eða víxlfrjóvgun 

hefur fundist milli erfðafræðilega 

breytts byggs og annars byggs, 

sem þó var sáð mjög nálægt okkar 

plöntum. Byggið hefur nokkra 

sérstöðu að þessu leyti. Eins lifir 

það ekki utan ræktunarsvæða, í 

villtri náttúru,“ segir Björn. 

Framleiðslan á hinu sérvirka 

próteini fer þannig fram að svokölluð 

genaferja, sem ORF smíðar, 

er notuð til að flytja hinn nýja 

eiginleika, genið fyrir vaxtarþáttinn, 

yfir í frumuklasa úr byggkorni. 

Frumurnar eru síðan ræktaðar 

eftir flóknu vaxtarferli á 

rannsóknarstofu fyrirtækisins á 

Keldnaholti í nýtt afbrigði sem 

síðan er ræktað í gróðurhúsi þess. 

Eftir þá ræktun eru lífefnamælingar 

notaðar til að velja úr þær 

plöntur sem hæfa best til framleiðslu 

á hverjum vaxtarþætti fyrir 

sig, en vaxtarþátturinn safnast 

fyrir í fræjum byggsins sem eru 

möluð fyrir fínhreinsun hans. 

Afurðirnar sem fást úr bygginu 

eru kallaðar biorisk-free, en það 

hugtak mun ekki eiga sér neina 

samþykkta íslenska þýðingu. 

Byggið er svokölluð G.R.A.S.lífvera 

(generally recognized as 

safe) en fræ þess eru hættulaus 

með öllu og prótínsamsetningin 

einföld. „Þetta gerir vaxtarþætti, 

unna úr byggi, mjög heppilega til 

lyfjaþróunar og framleiðslu lyfja. 

Auk þess er aðferðin ódýrari og 

öruggari en ef bakteríur, hamstrafrumur 

eða blóðvökvi úr dýrum er 

notaður til framleiðslunnar,“ segir 

Björn. 

ur trú á að líftækni sé eitt af lykilsviðum 

framtíðarinnar,“ segir 

Bryndís. 

Hún segir að þeir reki sig einnig 

á skort á vísindagörðum eða aðstöðu 

fyrir frumkvöðla til að koma 

sér af stað og fá þjónustu og aðgang 

að rannsóknartækjum og annarri 

aðstöðu. Æskilegt sé að slíkt sé í 

tengslum við háskóla og rannsóknarstofnanir. 

„Velgengni í viðskiptum veltur á 

að til staðar sé vara eða tækni sem 

stenst samkeppni, raunveruleg 

markaðstækifæri og nauðsynleg aðföng, 

þar með talið fjármagn og 

hæft fólk, bæði stjórnendur og aðrir 

starfsmenn. 

Það er viðamikið verkefni fyrir 

frumkvöðul að þróa árangursríka 

markaðs- og viðskiptaáætlun, koma 

henni í framkvæmd og stjórna 

henni,“ segir Bryndís. 

Hún segir að varðandi fjármögnun 

greinist í verkefninu 

nokkrar gloppur í fjármögnunarumhverfi 

fyrirtækja. 

„Fyrst má nefna verulegan skort 

á aðgengilegu fjármagni og aðstoð 

við þá sem eru að sannreyna hugmyndir, 

eru að taka fyrstu skrefin 

og þurfa að meta hvort þeir séu 

með hugmynd eða tækni sem er 

nægilega burðug til að hægt sé að 

byggja á henni. En það skortir líka 

á aðgengi lofandi líftæknifyrirtækja 

að fjárfestum sem einbeita 

sér að lengra komnum fyrirtækjum. 

Líftæknifyrirtæki byggja oft á sérhæfðri 

tækni og þurfa langan tíma í 

þróunarvinnu. Það skortir annars 

vegar þolinmæði og hins vegar 

þekkingu innan fjármálageirans á 

eðli þessara fyrirtækja,“ segir 

Bryndís. Hún bendir einnig á aðrar 

leiðir eins og t.d. endurgreiðslu 

rannsóknar- og þróunarkostnaðar. 

Fréttir í 

tölvupósti 

www.openhand.is 


GLEYMDIR ÞÚ FUNDINUM? 

Tapar ekki upplýsingum ef síminn týnist 

Tölvupósturinn berst einnig í símann 

Tvíbókanir og sein svör úr sögunni 

Gleymir ekki fundum með viðskiptavinum 

OpenHand virkar á „snjallsímum“ 

allra helstu framleiðenda. 

Með OpenHand ertu með símann beintengdan við tölvupóstinn, 

dagbókina og tengiliðina. Einnig hefur þú fullan 

aðgang að öllum möppum og skjölum, líkt og þú sætir við 

skrifborðið þitt. 

Allar breytingar sem gerðar eru sjást jafnóðum bæði í 

símanum og tölvunni. 

Þú getur skoðað og uppfært tengiliði og dagatalið hvar og 

hvenær sem er. Þú ert alltaf með nýjustu upplýsingar við 

höndina, skipuleggur þig betur og kemur meiru í verk. 

Kynntu þér OpenHand nánar á openhand.is.


SUT: 

Markvisst átak upplýsingafyrirtækja 

Innan Samtaka iðnaðarins 

starfar starfsgreinahópur í 

upplýsingatækni, Samtök 

upplýsingatæknifyrirtækja 

(SUT). Forveri samtakanna er Samtök 

íslenskra hugbúnaðarframleiðanda 

sem stofnuð voru á níunda áratugnum, 

en Friðrik Sigurðsson 

kenndur við Tölvumyndir var frumkvöðull 

að stofnun þeirra og formaður 

til fjölda ára. 

40 aðilar að SUT 

„Árið 1998 ákváðum við hjá Samtökum 

iðnaðarins að gera markvisst 

átak í því að fá upplýsingatæknifyrirtæki 

til að gerast aðilar að samtökunum 

en á þeim tíma voru einungis 

nokkur hugbúnaðarfyrirtæki með 

félagsaðild að Samtökum iðnaðarins. 

Boðað var til stefnumótunarfunda 

þar sem framtíðarsýn 

greinarinnar var mótuð og áhrifaþættir 

og verkefni skilgreind sem 

talið var að gætu stuðlað að því að 

sú framtíð yrði að veruleika,“ segir 

Guðmundur Ásmundsson, verkefnisstjóri 

hjá Samtökum iðnaðarins og 

tengiliður SUT. Í kjölfarið tóku fyrirtækin 

þá ákvörðun að koma inn í 

samtökin sem hópur og fljótlega 

voru formlega stofnuð samtök þessara 

fyrirækja sem hlutu nafnið Samtök 

upplýsingatæknifyrirtækja. 

Ástæða þótti til þess að víkka starfssviðið 

sem endurspeglast í nafnbreytingu 

samtakanna. 

Nú eru um 40 upplýsingatæknifyrirtæki 

aðilar að SUT og þar með 

Samtökum iðnaðarins sem sér um 

alla starfsemi samtakanna. Stjórn 

SUT fundar reglulega og skilgreinir 

þau verkefni sem unnið er að. Frá 

upphafi hafa þrír formenn verið í 

forsvari, þeir Ingvar Kristinsson, 

Landsteinum Streng, Guðmar Guðmundsson, 

TM Software og núverandi 

formaður er Eggert Claessen, 

Hugviti. 

Útrás og útflutningur 

eykst ár frá ári 

Guðmundur segir að mikill uppgangur 

hafi verið í upplýsingatæknigreinum 

í kringum aldamótin, 

Prokaria: 



Prokaria er líftæknifyrirtæki í einkaeign, 

sem stofnað var 1998 og eru höfuðstöðvar 

þess í Reykjavík. Prokaria er leiðandi í einangrun 

DNA úr erfiðum sýnum, uppgötvunum 

og skimun náttúrulegrar fjölbreytni í 

jaðarumhverfum, sem byggja á innra samhengi. 

Erfðasýni úr hverum 

Prokaria ræður yfir stórum erfðabönkum 

undir eigin nafni, sem teknir eru úr fjölmörgum 

samtengdum erfðamengjum hita- 


Vöxtur Guðmundur Ásmundsson segir að útflutningur hugbúnaðarfyrirtækjanna nemi fjórum milljörðum. 

mikið fjármagn var veitt í misgóð 

verkefni og mörg ný fyrirtæki urðu 

til. Eins og flestir þekkja fylgdi 

ákveðið hrun og samdráttur í kjölfarið 

í hugbúnaðargeiranum árin 

2001 og 2002 en frá þeim tíma hefur 

mikil gerjun átt sér stað í greininni, 

og samþjöppun verið mikil. Tekið 

hefur verið á gæðamálum og innri 

ferlum hjá fyrirtækjunum og allt 

gert til að straumlínulaga reksturinn 

og gera hann stöðugri og arðbærari. 

„Nú eru allmörg fyrirtæki í þessum 

geira sem eru mjög vel rekin og 

standa ágætlega og, eru með góða 

vöru sem hefur átt fullt erindi á erlendan 

markað eins og dæmin 

sanna,“ segir Guðmundur og telur 

að 30–40 fyrirtæki séu drifkrafturinn 

í upplýsingatæknigeiranum 

hér á landi. 

kærra gerla og gerilæta og einnig úr svokölluðu 

„metagenómu“-DNA, allt sótt í 

hveri og auðguð umhverfi. 

Prokaria uppgötvar, þróar og framleiðir 

iðnaðarlífhvata, með sérfræðiþekkingu sinni 

og rannsóknaraðstöðu, sem notaðir eru í 

ýmsum tilgangi. 

Fyrirtækið hefur sérlega færni á sviði 

vatnsrofs og aðlögun fjölsykra og fásykra. 

Alþjóðlegir viðskiptavinir 

Prokaria starfar með stórum alþjóðlegum 

fyrirtækjum á grundvelli sérhæfðrar tækni 

sinnar á sviði umhverfiserfðamengis, og 

þróunar nýrra iðnaðarlífhvata fyrir matvæli, 

Útrás og útflutningur í greininni 

hefur aukist jafnt og þétt. Árið 1990 

mældist vart útflutningur í greininni 

en Guðmundur segir að útflutningur 

hugbúnaðarfyrirtækjanna nemi nú 

rúmlega fjórum milljörðum króna. 

Metnaðarfullar tillögur um 

framtíð greinarinnar 

Árið 2005 gerði stjórn SUT 

stjórnvöldum mjög metnaðarfullt 

tilboð sem hlaut nafnið Þriðja stoðin. 

Í tilboðinu fólst að upplýsingatækni 

yrði meginstoð í verðmætasköpun 

og gjaldeyristekjum 

árið 2010. Tilboðið gerir ráð fyrir að 

tífalda gjaldeyristekjur af upplýsingatækni 

úr 4 milljörðum í 40 milljarða. 

Fjölga þarf störfum til muna 

eða um 3.000 störf, þar af um allt að 

2.000 ný störf. Markmiðið var að 

auka sölu staðlaðra hugbún- 

aðarlausna sem íslensk fyrirtæki 

hafa þróað og munu þróa í framtíðinni 

og stórauka hýsingu upplýsingakerfa 

fyrir erlenda aðila hér á 

landi. 

Forsenda þess að markmiðin náist 

er að íslensk stjórnvöld hrindi í 

framkvæmd skilgreindum verkefnum 

sem snúa að skattamálum, 

útflutningi, stefnumörkun og samstarfi. 

Samkvæmt tilboðinu er áætlað 

að jákvætt fjárflæði fyrir ríkið 

nemi um 3 milljörðum kr. Nettó 

skatttekjur eru áætlaðar um 5 milljarðar 

kr. og fjárfesting er áætluð 

um 2 milljarðar kr. 

„Þetta hefur verið okkar aðaláherslumál 

síðan þá, þótt lítið hafi 

þokast í þessum efnum,“ segir Guðmundur. 

Viðbrögð stjórnvalda hafi í 

fyrstu verið jákvæð, Valgerður 

Sverrisdóttir, sem þá var iðn- 

Morgunblaðið/ÞÖK 

Sérhæfing Prokaria ræður yfir stórum erfðabönkum undir eigin nafni, sem teknir eru úr fjölmörgum samtengdum erfaðamengdum hitakærra gerla og gerilæta. 

Leiðandi í einangrun DNA 

fóður og efni. 

Prokaria býður þjónustu í DNA-greiningu 

fyrir viðskiptavini hérlendis sem erlendis, 

sem lúta að fiski, dýrum og umhverfi. 

Þjónustan felur meðal annars í sér sporun 

foreldris, upphafs og tegundar fiskjar og 

annarra dýra til eldis og örverugreiningu 

frá sýnum teknum úr umhverfinu. 

Meðal viðskiptavina fyrirtækisins eru 

heimsleiðandi fyrirtæki eins og Nestlé, Novozymes, 

Poquette og Wacker Chemie. 

12 manns starfa hjá Prokaria. 

Rannsónir og nýsköpun 

Prokaria er dótturfyrirtæki í eigu MATÍS 

aðarráðherra, hafi lagt tilboðið fyrir 

ríkisstjórn sem samþykkt hafi að 

beina verkefnum Þriðju stoðarinnar 

til þeirra fagráðuneyta sem hafa 

með málið að gera. 

„Síðan þá hefur lítið verið að gerast 

og allmikil óánægja hefur ríkt í 

okkar röðum með hvað það virðist 

óskaplega erfitt að þoka þessu máli 

áfram. Núverandi stjórn SUT vill þó 

gera úrslitatilraun á þessum vetri til 

að hugmyndafræði Þriðju stoðarinnar 

verði að veruleika.“ 

Vantar skýra framtíðarsýn 

Spurður um hvernig stjórnvöld 

geti komið til móts við upplýsingatæknifyrirtæki 

í auknum mæli segir 

Guðmundur að í tilboði um Þriðju 

stoðina hafi verið dregin saman þau 

verkefni sem SUT telji brýnust fyrir 

greinina en einnig liggi fyrir tillögur 

Samtaka iðnaðarins um hvernig efla 

megi hátækniiðnað á Íslandi og 

SUT taki heilshugar undir þær. 

Fyrir það fyrsta verði stjórnvöld og 

hagsmunaaðilar í sameiningu að 

móta heildstæða framtíðarsýn fyrir 

upplýsinga- og hátækniiðnað en 

Guðmundur telur enga skýra framtíðarsýn 

liggja fyrir hjá stjórnvöldum 

að því er þetta varðar. Til að 

nefna eitthvert eitt verkefni, sem 

tekið er fyrir í Þriðju stoðinni, megi 

nefna svokallað vaskmál sem hefur 

lengi verði í umræðunni og sé mikilvægt 

hagsmunamál upplýsingatæknifyrirtækja. 

„Lög um virðisaukaskatt kveða á 

um að opinberir aðilar og fjármálafyrirtæki 

greiði ekki virðisaukaskatt 

af starfsemi sinni og geti ekki fengið 

vaskinn endurgreiddan af þjónustu 

sem þeir kaupa af einkaaðilum t.d. 

af hýsingu upplýsingakerfa. Þetta 

hefur leitt til þess að stofnanir og 

fyrirtæki hafa komið upp sínum eigin 

upplýsingatæknideildum sem 

annast þessi verkefni sem undir 

venjulegum kringumstæðum yrðu 

falin upplýsingatæknifyrirtækjum. Í 

sjálfu sér vantar ekki tillögur frá 

okkur en mikið vantar á aðgerðir og 

mótleik frá hinu opinbera,“ segir 

Guðmundur að lokum. 

Morgunblaðið/Brynjar Gauti 

ohf. sem er einkarekið matvælarannsóknafyrirtæki, 

sem ekki er rekið í hagnaðarskyni 

og er að fullu í eigu íslenska ríkisins. 

Markmið fyrirtækisins er að standa að 

rannsóknum og nýsköpun á sviðum eins og 

matvælaöryggi, 

lýðheilsu og matvælaframleiðslu. 

90 starfsmenn starfa hjá MATÍS, að 

starfsmönnum Prokaria meðtöldum, og 

flestir þeirra eru með háskólagráðu. 

Aðalskrifstofan er í Reykjavík, en einnig 

fer fram starfsemi á Ísafirði, Sauðárkróki, 

Akureyri, Neskaupstað, Höfn og í Vestmannaeyjum.

Nýsköpunarsjóður atvinnulífsins: 

Virkt afl í þróun atvinnulífsins 

Nýsköpunarsjóður tók til 

starfa 1. janúar 1998 en 

samþykkt voru lög um 

stofnun hans frá Alþingi 

árið 1997. 

Hlutverk Nýsköpunarsjóðs atvinnulífsins 

er að vera áhættufjárfestir 

sem tekur virkan þátt í 

þróun og vexti atvinnulífsins með 

því að fjárfesta í vænlegum nýsköpunar- 

og sprotafyrirtækjum. 

Nýsköpunargildi og arðsemi 

Nýsköpunarsjóður atvinnulífsins 

hefur að leiðarljósi að fjárfesta í 

fyrirtækjum þar sem vænta má 

mikils virðisauka og arðsemi af 

starfseminni og góðrar ávöxtunar 

fyrir Nýsköpunarsjóð. Hagnaði Nýsköpunarsjóðs 

atvinnulífsins verður 

varið til uppbyggingar sjóðsins, 

frekari fjárfestinga í vænlegum nýsköpunar- 

og sprotafyrirtækjum og 

rannsókna á starfsumhverfi þeirra. 


gegnir hlutverki sínu með því að 

fjárfesta þar sem saman fara nýsköpunargildi, 

líkur á arðbærri 

starfsemi og skortur á nauðsynlegu 

áhættufé. 

Sveigjanleiki en 

ekki sérhæfing 

Sjóðurinn vill vera sveigjanlegur 

í fjárfestingum og einbeita sér að 

verkefnum þar sem áhættufjármagn 

skortir. Hann vill leggja 

áherslu á fjárfestingar þar sem líkur 

eru á miklum vexti og útrás en 

sérhæfa sig ekki í einstökum greinum, 

hann vill gera sambærilegar 

kröfur til ávöxtunar fjármuna og 

aðrir áhættufjárfestar og taka þátt 

í stjórnun þeirra fyrirtækja sem 

fjárfest er í. 

Þá vill sjóðurinn auka framboð 

áhættufjár með því að eiga frumkvæði 

að stofnun sjóðasjóða ásamt 

öðrum áhættufjárfestum, einnig 

rækta tengsl við uppsprettur vænlegra 

viðskiptahugmynda svo og við 

fjárfesta sem eru líklegir til þess að 

koma að álitlegum nýsköpunarfyrirtækjum. 

Markmið sjóðsins er að vinna 

stöðugt að því að starfshættir 

sjóðsins beri vott um þá fagmennsku 

sem þarf til að skapa 

traust og tiltrú hjá samstarfsaðilum, 

eigendum og viðskiptavinum 

Framtíðarsýn 

Íslensk nýsköpunar- og sprotafyrirtæki 

hafi aðgang að virkum 

markaði áhættufjár frá viðskiptahugmynd 

til vaxtar. 

Með virkum markaði áhættufjár 

er átt við að jafnvægi sé á milli arðvænlegra 

verkefna og framboðs 

fjármagns sem þarf til þess að 

hrinda þeim í framkvæmd, gott 

samband og samvinna sé á milli 

þeirra sem koma að nýsköpunarog 

sprotafyrirtækjum frá viðskiptahugmynd 

og á öllum stigum fjármögnunar. 


á að vera öflugur áhættufjárfestir 

sem gegnir lykilhlutverki á skilvirkum 

markaði áhættufjár fyrir nýsköpunar- 

og sprotafyrirtæki. 

Með öflugum áhættufjárfesti er 

átt við að stjórnun, starfshættir, aðbúnaður, 

hæfni, ábyrgð og kjör séu 

sambærileg við það sem tíðkast hjá 

öðrum áhættufjárfestum á markaði. 

Í lykilhlutverki Nýsköpunarsjóðs 

atvinnulífsins felst að hafa 

frumkvæði að því að laða fjár- 

Nýsköpun Nýsköpunarsjóður atvinnulífsins 

á að vera öflugur áhættufjárfestir, 

segir Finnbogi Jónsson. 

magn að áhættufjárfestingum og til 

kaupa á eignarhlutum Nýsköpunarsjóðs 

í fyrirtækjum sem sjóðurinn 

hefur fjárfest í. 

Sjóðurinn vill eiga gott samstarf 

við innlenda og erlenda áhættufjárfesta 

í nýsköpunar- og sprotafyrirtækjum. 

Hann stefnir að því að Nýsköpunarsjóður 

sé traustur og eftirsóttur 

til samstarfs við fjár- 

mögnun íslenskra nýsköpunar- og 

sprotafyrirtækja og hann vill taka 

þátt í sjóðasjóðum til eflingar á 

áhættufjárfestingum í vænlegum 

nýsköpunar- og sprotafyrirtækjum 

jafnt innanlands sem utan. 

Fjárfestingar sjóðsins 

Í dag á sjóðurinn hluti í rúmlega 

40 fyrirtækjum meðal þeirra eru 

Alur-álvinnsla ehf., sem endurvinnur 

álgjall, sem fellur til við álvinnslu. 

Enex ehf. sem er fyrirtæki á 

sviði orkuiðnaðar á alþjóðavísu. 

Genís ehf. sem er fyrirtæki sem 

stundar rannsóknir og þróun á lífvirkum 

efnum unnum úr kítíni. 

Hafmynd ehf. sem. vinnur að 

þróun, markaðssetningu og sölu á 

sjálfstýrðum smákafbát ætluðum til 

ýmiskonar mælinga, myndatöku, 

rannsókna og öryggiseftirlits í sjó 

og vötnum. 

Sjóðurinn á líka hluti í IntelScan 

örbylgjutækni ehf. sem vinnur að 

markaðssetningu á tæki sem starfsmenn 

félagsins hafa þróað. Tækið 

mælir rakainnihald í ýmsum efnum 

af mikilli nákvæmni og á örskotsstund. 

Einnig hluti í Íshestum ehf. sem 

skipuleggur lengri og skemmri 

hestaferðir fyrir innlenda og erlenda 

ferðamenn. 

Kine ehf. sem hefur þróað vél- og 

hugbúnað, sem tekur upp vöðvarit 

þráðlaust af yfirborði húðar og 

sendir til tölvu til úrvinnslu. 

Einnig í Latabæ ehf. sem sérhæfir 

sig í fræðslu- og afþreyingarefni 

fyrir börn, 

Lífeind ehf. sem hefur þróað einfalda 

og fljótvirka leið til að skilgreina 

DNA-uppbygging erfða- 


gena og finna þau gölluðu. 

Þá á sjóðurinn hluti í Marorku 

ehf. sem er hátæknifyrirtæki á sviði 

orkustjórnunar og orkusparnaðar í 

sjávarútvegi og flutningum. 

Menn og mýs ehf. er annað fyrirtæki 

sem sjóðurinn á hluti í, en 

það sérhæfir sig í þróun og sölu 

hugbúnaðarlausna fyrir stjórnun á 

DNS (Domain Name System), 

DHCP (Dynamic Host Configuration 

Protocal) og IP talna 

(IPAM) fyrir Microsoft netumhverfi 

sem og Unix/BIND umhverfi. 

Sjóðurinn á hluti í Nikita ehf. 

sem hannar, markaðssetur og selur 

fatnað á stelpur um allan heim, 

Norrænum myndum ehf. sem er 

einn stærsti ljósmyndabanki og 

dreifingaraðili ljósmynda á Norðurlöndum, 

Primex hf. sem vinnur kítín og 

kítósan úr rækjuskel til fjölbreyttra 

nota og 

Sjávarleðri ehf. sem framleiðir og 

selur leður sem unnið úr roði til 

ýmissa landa. 

Sjóðurinn á einnig hluti í 

Stjörnu-Odda ehf. sem er hátæknifyrirtæki 

sem sérhæfir sig í þróun 

og framleiðslu á rafeinda-mælitækjum 

m.a. til fiskiog hafrannsókna, 

VistOrku hf. sem er eignarhaldsfélag 

um hlut íslenskra fyrirtækja í 

Íslenskri NýOrku ehf. sem hefur 

umsjón með mörgum verkefnum 

sem lúta að notkun vetnis sem 

orkubera eða eldsneytis í farartækjum. 


er til húsa í Borgartúni 35, Reykjavík 

í Húsi atvinnulífsins. 

Framkvæmdastjóri sjóðsins er 

Finnbogi Jónsson.


Marel hf: 

Í fremstu röð á sviði hönnunar og 

framleiðslu tölvustýrðra vinnsluvéla 


Marel gerir matvælaframleiðendum 

kleift að auka framleiðslu 

sína ásamt því 

að bæta nýtingu, afköst og afkomu 

fyrirtækjanna með því að nýta sér 

það nýjasta í rafeindaverkfræði, 

hugbúnaðargerð og röntgengeislatækni. 

Með því að sameina framúrskarandi 

vöruþróun við öflugt sölunet 

hefur Marel tekist að verða eitt 

fremsta fyrirtæki í heiminum í 

hönnun og framleiðslu tölvustýrðra 

vinnsluvéla og heildarlausna 

fyrir sjávarútveg og kjötog 

alifuglavinnslu. 

Marel á rætur sínar að rekja til 

Háskóla Íslands, en starfsemin 

teygir nú anga sína til um 40 

landa í fimm heimsálfum og fyrirtækið 

veltir um 270 milljónum 

evra á ársgrundvelli. 

Starfsmenn eru í dag um 2.200 

talsins en Marel hefur ætíð lagt 

áherslu á að hafa á að skipa besta 

starfsfólkinu á sínu sviði. 

Einvalalið háskólamenntaðra 

sérfræðinga og fjölmenntaðra iðnog 

tæknimanna vinnur hjá fyrirtækinu 

sem hefur höfuðstöðvar í 

Garðabæ. Þangað flutti Marel 

sumarið 2002 í húsnæði sem var 

byggt með þarfir framsækins fyrirtækis 

í huga. 

Nákvæmni og 

áreiðanleiki 

Marel framleiðir mikið úrval 

voga. Allt frá almennum vigtunarog 

pökkunareiningum yfir í mjög 

þróaðar og sjálfvirkar vigtunarlausnir 

eins og flæðivogir, öflugar 

vogareiningar, tölvustýrð 

skömmtunarkerfi og trogvogir. 

Sjálfvirku flokkararnir frá Marel 

eru afkastamiklir og fást í 

mörgum útfærslum. Þeir eru nákvæmir 

og áreiðanlegir og gera 

framleiðendum kleift að flokka og 

skammta framleiðslu sína eftir 

þyngd, stærð, lögun og jafnvel lit, 

allt eftir því hvað verið er að 

framleiða. 

Klak ehf. 

Klak ehf. er eina einkarekna nýsköpunarmiðstöð 

landsins og hefur síðustu 

ár unnið með tugum fyrirtækja 

sem eru að stíga sín fyrstu skref í 

rekstri. Klak var stofnað árið 2000 og er alfarið í 

eigu Nýherja. 

Í takt við þróun nýsköpunarsetra almennt 

hefur Klak þróast úr því að leggja áherslu á útleigu 

á aðstöðu fyrir sprotafyrirtæki í upplýsingatækni 

yfir í að veita æ meiri virðisaukandi 

þjónustu og aðstoð við fjármögnun. 

Að jafnaði hafa á hverjum tíma verið um átta 

fyrirtæki með aðstöðu hjá félaginu og koma 

starfsmenn Klaks að ýmiss konar verkefnum 

með þessum félögum. Meðal verkefna má nefna 

almenna viðskiptaþróun, stefnumótun, áætlanagerð, 

samningagerð, stjórnarsetu og fjármögnun 

auk sameininga og yfirtakna. 

Seed Forum á Íslandi 

Tvisvar á ári skipuleggur Seed Forum International 

fjárfestaþing á 18 stöðum í heiminum 

og fara hundruð sprotafyrirtækja á ári hverju í 

gegnum starfsemi þess. Klak samdi árið 2004 

við Seed Forum International um að sjá um og 

reka Seed Forum starfsemi á Íslandi. 

Fyrsta heila starfsár Seed Forum á Íslandi 

var árið 2005 og á þess vegum hafa verið haldin 

Höfuðstöðvar Starfsemi Marel teygir anga sína til um 40 landa. Höfuðstöðvar fyrirtækisins eru í Garðabæ. 

Flæðilína Framleiðsla tölvustýrðra vinnsluvéla og heildarlausna fyrir sjávarútveg er meðal helstu verkefna Marel. 

Afkastamiklar flæðilínur Marel hafa verið settar upp hjá mörgum af helstu matvælaframleiðendum heims. 

Sprotafyrirtæki kynna sig heima 

og erlendis á Seed Forum 

Í Kína Bjarki Brynjarsson, til vinstri, stjórnarmaður í Seed Forum og Jón Helgi Egilsson framkvæmdastjóri 

Seed Forum staddir á fjárfestingaþingi Seed Forum í Shanghai. Þing á vegum 

Seed Forum fara fram tvisvar á ári í átján löndum, þar á meðal á Íslandi. 

fjögur fjárfestaþing í Reykjavík þar sem 36 

sprotafyrirtæki hafa kynnt starfsemi sína. 

Velflest íslensku fyrirtækjanna sem hafa 

kynnt sig á Seed Forum í Reykjavík hafa einnig 

kynnt viðskiptahugmyndir sínar erlendis gagnvart 

fjárfestum og mögulegum samstarfsaðilum. 

Íslensku fyrirtækin hafa þannig einnig 

kynnt sig á Seed Forum þingum í London, Osló, 

Stokkhólmi, Tallinn, New York, Moskvu og 

Shanghai. 

Breska sendiráðið í Reykjavík, Reykjavíkurborg 

og iðnaðar- og viðskiptaráðuneytið hafa, 

auk fleiri aðila, stutt þingin frá upphafi. Aðrir 

hafa einnig komið að Seed Forum ferlinu, til 

Skurðar- og sneiðingarvélarnar 

frá Marel vega og meta 

hagkvæmasta skurðinn, eftir fyrir 

fram ákveðinni stærð og lögun, 

hvort heldur sem verið er að 

vinna kjöt, fisk eða fuglakjöt. 

Þetta er gert með tölvustýrðri 

þrívíddar-leysigeislasjón. Tölvustýrðu 

skurðarvélarnar geta unnið 

á við fimm til tíu starfsmenn, 

mismunandi eftir útfærslum, auk 

þess að vinna af meiri nákvæmni 

en nokkur starfsmaður gæti 

gert. 

Fullkomin stjórn 

framleiðslu 

Marel hefur undanfarin ár lagt 

æ meiri áherslu á að sjá viðskiptavinum 

sínum fyrir heildarvinnslukerfum 

tilbúnum til notkunar. 

Þau grundvallast á hinni 

afkastamiklu flæðilínu frá Marel, 

sem sett hefur verið upp hjá 

mörgum af helstu matvælaframleiðendum 

heims. Flæðilínan er 

fjölhæf, ætluð til úrbeiningar og 

snyrtingar og hönnuð til að fullnýta 

hráefnið. Hægt er að fylgjast 

með frammistöðu einstakra 

starfsmanna og er framleiðslan 

fullkomlega rekjanleg. 

MPS framleiðsluhugbúnaðurinn 

frá Marel er drifkrafturinn í 

öllum tækjabúnaði sem fyrirtækið 

framleiðir. Með hugbúnaðinum 

fæst fullkomin stjórn á 

framleiðslunni. Hann veitir fjölþættar 

og auðlesanlegar upplýsingar 

um það sem skiptir máli, 

svo sem um afköst, nýtingu, 

pökkun, gæðaeftirlit og frammistöðu 

einstakra starfsmanna. 

Til að tryggja að viðskiptavinurinn 

fái þann búnað og þær 

vinnslulausnir sem henta honum, 

setur Marel hóp sérfræðinga; 

verkfræðinga, tæknimenn, hönnuði, 

sölumenn og fleiri í að vinna 

að hverju verkefni fyrir sig. 

Nánast allur tækjabúnaður frá 

Marel býður upp á möguleika á 

beintengdu eftirliti og þjónustu. 

Þá er jafnvel hægt að stjórna 

heilu framleiðslulínunum í gegnum 

Netið. 

dæmis með þeim hætti að tilnefna fyrirtæki til 

þátttöku. 

Fyrir hönd Seed Forum á Íslandi hafa innlendir 

fjárfestar jafnframt tekið þátt í vali á fyrirtækjum 

til setu í alþjóðlegri dómnefnd fjárfesta 

og er Brú Venture fulltrúi í þeirri 

dómnefnd í ár. 

Breiður hópur bakhjarla 

Íslenska utanríkisþjónustan hefur í auknum 

mæli komið að starfsemi Seed Forum International 

erlendis og má nefna að aðalræðismaður 

Íslands í New York opnaði fjárfestaþingið 

í New York og bauð til mótttöku á 

þingdag. Þá bauð sendiherra Íslands í Moskvu 

til veglegrar móttöku á heimili. 

Forseti Íslands, Hr. Ólafur Ragnar Grímsson, 

hefur heiðrað samtökin sérstaklega og tekið 

að sér hlutverk við að kynna íslensk sprotafyrirtæki 

bæði í Reykjavík og í New York. 

Sigurður Einarsson, stjórnarformaður Kaupþings 

Banka opnaði síðasta þing Seed Forum 

hér á landi og Sigurjón Árnason, bankastjóri 

Landsbankans mun opna næsta þingið í 

Reykjavík sem haldið verður þann 29. mars n.k. 

Er það til marks um þátttöku stórfyrirtækja, 

banka og annarra fjármálafyrirtækja, sem er 

afar mikilvæg.

SPROTAÞINGS 2007 

sem fram fór föstudaginn 2. febrúar síðastliðinn 

Actavis, HugurAx, CCP, 

Landsteinar Strengur, Marel, 

Skýrr, TM Software, Össur o.fl. 

Til umfjöllunar á þinginu: 

Staða og starfsskilyrði 

sprota- og hátæknifyrirtækja 

Actavis 

AGR 

ANZA 

AP almannatengsl 

Auðkenni 

Bláa lónið heilsuvörur 

CCP 

EJS 

Fjölblendir 

Gagarín 

Globodent á Íslandi 

NIÐURSTÖÐUR 

Íslensk hátæknifyrirtæki 

á alþjóðamarkaði 

Samstarfsaðilar: 

Sprota- og hátæknifyrirtæki innan SI og aðildarfélaga: 

Hópvinnukerfi 

Hugbúnaður 

Hugsmiðjan 

HugurAx 

Hugvit 

HV Grettir 

ICEconsult / LH tækni 

Kerfisþróun 

Kine 

Klak 

KLH / Hjartavernd 

Landsteinar Strengur 

Líf-Hlaup 

Lyfjaþróun 

Marel 

MarOrka 

Matvælakassar 

Menn og mýs 

Mentor 

NimbleGen Systems 

ORF Líftækni 

Petromodel 

www.si.is 

Prokatín 

Rannsóknarþj. Sýni 

RT 

SagaMedica 

Samey 

Sjá 

Skýrr 

Spuni 

Stiki 

Stjörnu-Oddi 

Tiltak 

TM Software 

TrackWell Software 

Tölvumiðlun 

Vaki 

Verk- og kerfisfr.stofan 

Viasys Healthcare Ísl. 

Þekking-Tristan 

Össur

Frá SPROTAÞINGI 2007 

Þingsályktunartillaga: 

Skattaumhverfi íslenskra 

fyrirtækja 

- Ísland áfram í fremstu röð í skattalegri samkeppni 

Sprotaþing ályktar að tryggja beri stöðu Íslands í fremstu röð í skattalegri 

samkeppni á alþjóðavettvangi. 

Til þess að ná því markmiði er mikilvægt að 

- almennt tekjuskattshlutfall fyrirtækja verði lækkað enn frekar 

- tekjuskattshlutfall einstaklinga verði lækkað enn frekar 

- tryggingagjaldi verði haldið lágu 

- skattlagning fjármagnstekna verði áfram byggð á lágu skatthlutfalli og einföldu kerfi 

- áfram verði unnið að því að aðlögun skattkerfisins að alþjóðlegu starfsumhverfi fyrirtækja 

- sköttum og gjöldum vegna stofnunar fyrirtækja, eftirlits og leyfisveitinga verði haldið lágum 

- stimpilgjöld verð afnumin í áföngum 

- tryggt verði að skattalegir þættir, svo sem reglur um virðisaukaskatt, stuðli ekki að 

samkeppnisforskoti opinberra stofnana heldur hvetji til útvistunar verkefna til einkaaðila 

Sprotaþing hvetur til þess að gerð verði áætlun um breytingar í skattamálum fyrir næsta 

kjörtímabil og að breytingarnar byggist á ofangreindum atriðum. 

Greinargerð tillögunnar er birt á www.si.is 

Útdráttur úr niðurstöðu umræðna í þingnefnd: Útdráttur úr niðurstöðu umræðna í þingnefnd: 

Í nefndinni kom fram ánægja með tillöguna. Talinn var kostur að hún væri almenn og 

hvetjandi og myndi því nýtast öllu atvinnulífinu þ.á.m. sprotafyrirtækjum. Þó var bent á 

að nauðsynlegt væri að skerpa orðalag á stöku stað og margir kölluðu eftir sértækari lausnum 

fyrir sprotafyrirtækin á borð við endurgreiðslukerfi vegna rannsóknar- og þróunarkostnaðar 

og að einkaaðilar sætu við sama borð og opinberir aðilar varðandi virðisaukaskatt. 

Breytingartillögur þingnefndar: 

Flutningsmaður: 

Birgir Ármannsson alþingismaður, 

Sjálfstæðisflokknum 

1. Sértækar aðgerðir fyrir hátæknisprotafyrirtæki 

2. Endurgreiðsla vegna rannsóknar- og þróunarkostnaðar 

3. Endurgreiðsla hluta R&Þ kostnaðar 

4. Skerping á orðalagi tillögu 

5. Kaupréttaráætlun - samkeppnishæfni sprotafyrirtækja aukin 

6. Skattalegir hvatar fyrir þá sem fjárfesta í sprotafyrirtækjum 

7. Lækka skattlagningu launa sem varið er í sprotafyrirtæki / nýsköpun 


Auðlindasjóður 

Þingnefnd nr. 1: Þingnefnd nr. 2: 

Alþingi ályktar að fela ríkisstjórninni að setja á fót Auðlindasjóð. 

Greinargerð 

Í þingsályktunartillögu þessari er lagt til að stofnaður verði Auðlindasjóður sem hafi það að 

markmiði að fjármagna brýn samfélagsverkefni og að styðja við nýsköpun, atvinnuþróun 

og þekkingarsamfélags á Íslandi. 

Auðlindasjóður skal hafa tekjur af endurgjaldi vegna nýtingar auðlinda sem eru í eigu eða 

á forræði ríkisins og arðgreiðslum orkufyrirtækja í eigu ríkissjóðs. 

Með Auðlindasjóðnum er verið að tryggja þjóðinni sýnilega hlutdeild í þeim arði sem nýting 

auðlinda í þjóðareign skapar. 

Orkuiðnaður og auðlindanýting byggjast á þekkingu og nýsköpun. Af þeirri ástæðu er rétt að 

arðurinn af auðlindanýtingu renni til baka til nýsköpunar- og þekkingarsamfélagins og skapi 

þar með breiðari grundvöll fyrir atvinnuuppbyggingu og atvinnuþróun á Íslandi. 

Almenn viðhorf þátttakenda voru að hugmyndin um auðlindasjóð væri góð til að tryggja 

tekjustofna sem nýtast sprota- og hátæknifyrirtækjum til nýsköpunar- og þróunarmála. 

Margir töldu að rétt væri að ráðstafa þessum fjármunum í gegnum núverandi kerfi eins 

og Tækniþróunarsjóð en aðrir lögðu áherslu á sértækari farvegi eins og „nýsköpunarsjóð 

fyrir sprota” eins og fyrirsögn tillögunnar hefði verið í auglýstri dagskrá. Enn aðrir bentu á 

tengingar við menntakerfið. 


1. Skerpa hugsun í tillögu um auðlindasjóð 


Hjálmar Árnason alþingismaður, 

Framsóknarflokknum 

Fundargerð þingnefndar og breytingartillögur eru birtar í heild sinni á www.si.is Fundargerð þingnefndar og breytingartillögur eru birtar í heild sinni á www.si.is 

Einkunn: Einkunn: 

Tillagan hlaut 332 stig Tillagan hlaut 360 stig 

Sprotar í stafni hagvaxtar skila þjóðfélaginu verulegum ávinningi


Tíu ára verkefni um 

uppbyggingu hátækniiðnaðar 

á Íslandi 



Almennt voru nefndarmenn jákvæðir gagnvart tillögunni um Hátækniáratuginn - tillaga um 

að efla með heildstæðum hætti umhverfi íslensks hátækniiðnaðar á næstu tíu árum. Rætt var 

um uppröðun aðgerða sem eru ekki endilega í réttri röð. Rætt var um skilgreiningu á hátækniiðnaði 

og sprotafyrirtæki og mikilvægi þess að fólk skilji hugtökin. 



Ágúst Ólafur Ágústsson 

alþingismaður, 

Samfylkingunni 

3.sæti 

Alþingi ályktar að fela ríkisstjórninni að standa fyrir verkefni um uppbyggingu 

hátækniiðnaðar á Íslandi á næstu tíu árum. 

Markmið verkefnisins er að í lok hátækniáratugarins hafi eftirtöldum áföngum verið náð: 

- Tíföldun á útflutningsvirði hátæknifyrirtækja á Íslandi 

- Fimmföldun á fjölda íslenskra sprotafyrirtækja 

- 5.000 ný störf hafi orðið til í hátæknigeiranum 

- 20 ný hátæknifyrirtæki hafi náð milljarði króna í ársveltu 

eða verið skráð á hlutabréfamarkað á Íslandi 

Til að ná markmiðum hátækniáratugarins skal ríkisstjórnin meðal annars útfæra eftirtaldar 

aðgerðir í samráði við Samtök iðnaðarins og Samtök sprotafyrirtækja: 

1. Fjórfalda framlag í Rannsóknarsjóð á næstu fjórum árum til að styðja við rannsókn og 

þróun á frumstigi hugmynda sem leitt geta til viðskiptahugmynda. 

2. Fjórfalda framlag í Tækniþróunarsjóð á næstu fjórum árum til að styrkja þróun viðskiptahugmynda 

á frumstigi sprotafyrirtækja. 

3. Tvöfalda framlag í Nýsköpunarsjóð til að auka aðgang þróaðri sprotafyrirtækja að 

áhættufjármagni samhliða því að breyta sjóðnum í sjálfseignarstofnun til að tryggja 

faglegt sjálfstæði hans. 

4. Heimila endurgreiðslu rannsóknar- og þróunarkostnaðar að ákveðnu hámarki. 

5. Breyta lögum um tekju- og eignaskatt til að heimila skattaívilnanir sem örva fjárfestingar 

einstaklinga í sprotafyrirtækjum sem skráð verða á North-markaðinn. 

6. Efla aðgang sprotafyrirtækja að áhættufjármagni með reglum sem örva stóra fagfjárfesta 

til að fjárfesta í sprotafyrirtækjum á eigin vegum, gegnum samlagssjóði með takmarkaðan 

líftíma eða í samvinnu við Nýsköpunarsjóð. 

7. Bjóða út upplýsingatækni- og hugbúnaðarvinnu á vegum hins opinbera. 

8. Breyta skattlagningu á launum sem greidd eru með eignarhluta í sprotafyrirtækjum 

til að örva afburðafólk til að verja starfskröftum sínum í þágu hátækni. 

9. Efla samstarf um þróun og fjárfestingu innlendra og erlendra aðila með stofnun 

þróunarseturs háskóla, stjórnvalda og sprotafyrirtækja í upplýsingatækni. 

10. Styðja útrás hátæknifyrirtækja á erlenda markaði með sérstökum aðgerðum. 

11. Efla tækni- og iðnmenntun með markvissu kynningarátaki, tvöföldun doktorsnema 

í tækni- og raungreinum og auknum stuðningi við iðnmenntun. 

12. Koma upp stoðkerfi við öflun og vernd einkaleyfa og hugbúnaðarréttinda. 

Ríkisstjórnin skal setja á stofn formlegan vettvang stjórnvalda og hátæknifyrirtækja til að mæla 

reglulega árangur af verkefninu og gera tillögur um nauðsynlegar úrbætur meðan á því stendur. 

Í lok hátækniáratugarins skal ríkisstjórnin leggja fyrir Alþingi skýrslu með árangri verkefnisins 

ásamt tillögum um framhald þess eða lok. 

1. Menntun og nýsköpun - áhersla lögð á „tvöföldun“ doktorsnema almennt 

- ekki bara í tækni- og raungreinum 

2. Sérstök deild innan Tækniþróunarsjóðs vinni með áhættufjárfestum 

3. Hátækniáratugurinn - Taka út lið 7 í tillögunni 

4. Breyting á uppröðun aðgerða 

5. Skattstofn frumkvöðla reiknaður af rauntekjum 

6. Breytingar á liðum 1, 6, 8 og 11 

Frumvarp til laga: 

Greinargerð frumvarpsins er birt á www.si.is 


Tillagan fékk góðar undirtektir hjá nefndarmönnum. Nokkrar umræður urðu um hvaða tímalengd 

ætti að gilda þegar rætt er um „nýstofnuð fyrirtæki” og stöðu fyrirtækis við yfirtöku. 

Rætt um erfiðleika við fjármögnun fyrirtækja, mismun á aðstöðu fyrirtækja á landsbyggðinni 

og höfuðborgarsvæðinu. Nefndarmenn veltu einnig fyrir sér möguleika á að aðilar kynnu að 

misnota þennan skattaafslátt. 


1. Takmarkanir með tilliti til hugsanlegrar misnotkunar. 


Nánari upplýsingar eru birtar á www.si.is 

Breyting á lögum um 

tekjuskatt nr. 90/2003 


Steingrímur J. Sigfússon alþingismaður o.fl., 

Vinstri-grænum 

1. gr. 

Við II. kafla, 7. gr. staflið A, tölulið 1. bætist ný mgr. er orðist svo: „Maður sem enga launaða 

vinnu hefur með höndum skal reikna sér endurgjald sem um hálft starf væri að ræða við fjármálaumsýslu 

fyrir óskyldan eða ótengdan aðila hafi hann 12.000.000 kr. eða meira í árlegar 

fjármagnstekjur og sem um fullt starf væri að ræða séu tekjurnar 24.000.000 kr. eða meira.“ 

2. gr. 

Við 31. gr. bætist nýr töluliður er verði 9. tölul. og orðist svo: „Rekstrarhagnaður nýstofnaðra 

lögaðila og yngri en 15 ára, sem ráðstafað er til að styrkja eiginfjárstöðu þeirra fyrstu þrjú 

rekstarárin þar sem afkoma er jákvæð og eftir að frádráttur samkvæmt 8. tölul. þessarar gr., 

er að fullu nýttur enda sé ekki greiddur arður til hluthafa á sama tíma.“ 

3. gr. 

Lög þessi öðlast þegar gildi og koma til framkvæmda við álagningu á árinu 2008 vegna tekna 

á árinu 2007. 


Tillagan hlaut 391 stig Tillagan hlaut 324 stig

Frá SPROTAÞINGI - frh. 


Stuðningur 

við frumkvöðla 

Alþingi ályktar að fela fjármálaráðherra að hefja nú þegar undirbúning þess 

að beita ívilnun í skattalögum til þess að efla nýsköpun í sprotafyrirtækjum til 

skattalegs hagræðis fyrir áhættufjárfesta sem leggja fé í stofnun nýrra fyrirtækja. 

I. 

Skattareglum verði breytt með það að markmiði að tryggja hag frumkvöðla sem festa fé 

í sprotafyrirtækjum, m.a. með reglu sem metur tapað áhættufé fyrstu fjárfesta við innkomu 

nýrra fjárfesta sem síðar koma og krefjast verulegrar niðurfærslu á eign fyrstu fjárfesta 

á hlutafé. 

II. 

Skattareglum verði breytt með það að markmiði að veita almenningi sérstakan skattafslátt 

af tekjuskatti ef fjárfest er í sprotafyrirtækjum. Sama regla um tapað fé fyrstu fjárfesta gildi 

einnig gagnvart einstaklingum. 



Guðjón A. Kristjánsson alþingismaður o.fl., 

Frjálslynda flokknum 




Tvö ný tæknifyrirtæki á ári með yfir milljarð í veltu 

Starfsmannamál í 

alþjóðlegu starfsumhverfi 

Sprotaþing 2007 ályktar að vinna beri að heildstæðri stefnumótun um stöðu 

starfsmanna íslenskra fyrirtækja í alþjóðlegu umhverfi. 

Markmiðið er að fyrirtæki í nýsköpun og þróun eigi auðvelt með að laða til sín sérhæfða 

starfsmenn, draga úr hindrunum gagnvart því að erlendir sérfræðingar komi til starfa hér 

á landi og að íslenskir starfsmenn fari til tímabundinna starfa erlendis á vegum vinnuveitenda 

sinna. 

Til þess að ná því markmiði er meðal annars mikilvægt að 

- auka svigrúm til ráðningar sérfræðinga frá löndum utan Evrópska efnahagssvæðisins 

- tryggja að skattareglur standi ekki í vegi fyrir komu erlendra starfsmanna hingað eða 

tímabundnum störfum Íslendinga erlendis 

- tryggja að sveigjanleiki á íslenskum vinnumarkaði verði áfram meiri en almennt gerist 

í samkeppnislöndunum 

- stuðla að því að hagstæð skilyrði séu fyrir fjölskyldur erlendra starfsmanna og þeim 

sé auðveldað að laga sig að samfélaginu 


Nefndin var sammála um að gera þyrfti kerfið einfaldara m.a. þannig að ef einstaklingur 

/fyrirtæki leggur fé í sprotafyrirtæki og það hverfur verður það frádráttarbært skatti og 

einnig það sem frumkvöðullinn leggur inn með peningum komi til frádráttar frá skatti. 

Nefndin taldi atriði sem fram komu í tillögunni um að setja hömlur á fjárfesta of flókin og 

geri tillöguna ekki nógu aðlaðandi fyrir fjárfesta. 


1. Einföldun 1. greinar - Skattareglum verði breytt með það að markmiði að gera 

frumkvöðlum og (áhættu) fjárfestum sem leggja fé í skilgreint sprotafyrirtæki 

(samkvæmt lögum) kleift að afskrifa tapað hlutafé. 

Nefndarmenn voru afar jákvæðir gagnvart tillögunni enda mjög nauðsynlegt að draga úr hindrunum 

við að fá erlenda sérfræðinga, stytta ferlið og einfalda. Vandamálið snýr ekki síst að því 

sem er utan EES. Menn töldu vandamálið snúa að Útlendingaeftirlitinu þar sem skýra þurfi ferla 

og fjölga fólki. Við forföll er enginn til að taka við og mál tefjast einfaldlega. Við þurfum að vera 

opnari fyrir að hleypa menntafólki inn en þarfir menntafólksins eru öðruvísi og það krefst meiri 

þjónustu. Rannsóknir hafa sýnt að helsta hindrun fyrir hreyfanleika er m.a. aðgangur að þjónustu, 

atvinna fyrir maka og skólar. Lífleg umræða varð um það sem mætti bæta í tillöguna en 

í hnotskurn má draga hana saman í eftirfarandi 4 breytingartillögur sem góð samstaða var um. 



Guðlaugur Þór Þórðarson alþingismaður, 


1. Auka aðgengi að upplýsingum á fleiri tungumálum en íslensku 

2. Landvistarleyfi fyrir vísindafólk (scientific visa) 

3. Hraða ferlum hjá Útlendingaeftirliti 

4. Hagnýt aðstoð vegna ráðninga 



Tillagan hlaut 324 stig Tillagan hlaut 386 stig


Breyting á 

skattalögum 

Fjárfestum verði gert kleift að gjaldfæra fjárfestingar lögaðila í sprotafyrirtækjum 

í stað þess að eignfæra þær eins og nú er. 

Fjárfestar fái þannig raunverulega skattaafslátt strax við upphaf fjárfestingar. Skattstofn 

myndast ekki hjá fjárfestinum fyrr en við sölu á sprotanum, sem þá er skattlagður með 

eðlilegum hætti, eða ef fjárfestirinn fer að fá arðgreiðslur af fjárfestingu sinni. Við þær 

aðstæður greiðir hann fjármagnstekjuskatt af arðinum. Eign í viðkomandi sprota er þess 

vegna ekki til hjá fjárfestinum fyrr en við sölu á sprotanum. Ef sprotinn nær ekki fullum 

vexti hefur fjárfestirinn ekki tekið stórkostlega áhættu með eigið fjármagn, heldur fjármagn 

sem annars hefði runnið til ríkissjóðs. 

Vottun sprotafyrirtækja er grundvöllur að þessari útfærslu skattalaga. Taka þarf til athugunar 

í þessu samhengi, skattaívilnun sem orðið gæti innan fyrirtækja, ef stórt nýsköpunarfyrirtæki 

stofnaði dótturfyrirtæki til þess að halda utan um alla sína þróunarstarfsemi. Setja þarf mörk 

um það hverjir geti fjárfest í hverjum. 

Hér er um raunverulegan hvata fyrir fjárfesta að ræða, þar sem áhætta þeirra er lítil og leiða 

má líkur að því að vegna þess verði þetta fjármagn þolinmóðara en gengur og gerist. 

Þingnefnd nr. 7: 

Útdráttur úr niðurstöðu umræðna í þingnefnd: 

Nefndin taldi almennt að skýra þyrfti þessa tillögu nánar m.a. þau atriði sem snúa að vottun 

fyrirtækjanna. Í því sambandi mætti skoða betur “First North”-leiðina. Þá þyrfti að forðast að 

framkvæmdin kafni vegna tæknilegra atriða. Fram komu sjónarmið um að meta þurfi vinnuframlag 

frumkvöðuls sem hans fjárfestingu. Þá þarf að skilgreina vel hvað er sprotafyrirtæki. 


1. Breyting á skattalögum, þær nái til “viðskiptatengla” og frumkvöðla 

Fundargerð þingnefndar og breytingartillögur eru birtar í heild sinni á www.si.is 

Einkunn: 


Helga Sigrún Harðardóttir skrifstofustjóri 

þingflokks Framsóknarmanna 

Tillagan hlaut 348 stig 


Endurgreiðsla 

rannsóknar- og 

þróunarkostnaðar 


2.sæti 

Alþingi ályktar að fela ríkisstjórn Íslands að heimila endurgreiðslu rannsóknarog 

þróunarkostnaðar að ákveðnu hámarki í skilgreindum verkefnum. 

Greinargerð: 

Þess misskilnings hefur gætt að hagstætt skattaumhverfi sé sprotafyrirtækjum mikilvægt. 

Þar sem sprotafyrirtæki eru eðli málsins samkvæmt að vaxa og nýta þar með alla 

krafta sína til vaxtar er þar engan hagnað að hafa og því skiptir hagstætt skattaumhverfi 

þau litlu máli. 

Sprotafyrirtæki eiga það flest sammerkt að verja stærstum hluta veltu sinnar í rannsóknir 

og þróun. Víða erlendis eru fyrirtæki studd með ýmsum hætti á þessu stigi. Það er almennt 

viðurkennt að rannsóknir fyrirtækjanna koma fleirum vel en fyrirtækjunum sjálfum. Ýmis 

þekking verður til sem leiðir til verðmæta utan þeirra, auk þess sem rannsóknir eru í sjálfu 

sér mjög verðmætaskapandi. 

Víða í nágrannalöndum okkar hafa stjórnvöld valið að örva rannsóknir og þróun með ýmsum 

aðferðum. T.d.hafa Norðmenn farið þá leið að endurgreiða hluta af rannsóknar- og þróunarkostnaði 

fyrirfram skilgreindra og samþykktra verkefna hátæknifyrirtækja. Sú leið hefur haft 

mjög örvandi áhrif á rannsóknar- og þróunarstarf fyrirtækja í Noregi. Einkum hafa minni 

fyrirtæki notið góðs af átakinu sem er afar mikilvægt því það er sá hluti nýsköpunargeirans 

sem hvað fæst úrræði hefur til að afla sér rannsóknar- og þróunarfjár. 

Með endurgreiðslukerfi sem þessu er ekki verið að reiða fram beina styrki til fyrirtækja 

heldur er aðeins verið að endurgreiða hluta af rannsóknarfé skilgreindra verkefna. Mestur 

hluti kostnaðar við rannsóknir- og þróunarstarf er launakostnaður og því er talið að miðað 

við t.d. 20% endurgreiðslu myndi meira fé en sem nemur endurgreiðslunni skila sér til ríkisins 

í formi tekjuskatta starfsfólks. Hér er því ekki um meðgjöf að ræða heldur fjárfestingu. 

Samfylkingin leggur því til að meðan á hátækniátaki stjórnvalda stendur verði allt að 

fimmtungur slíks kostnaðar endurgreiddur að ákveðnu hámarki sem útfært verði í samráði 

við Samtök sprotafyrirtækja og aðra hagsmunaaðila. 



Viðhorf til tillögunnar voru almenn mjög jákvæð. Höfuðkostinn töldu menn að tillagan muni 

efla samstarf fyrirtækja og rannsóknarstofnana og fyrirkomulagið væri hvetjandi fyrir fyrirtæki 

sem almennt að taka ekki þátt í rannsóknar- og þróunarstarfi. Mikilvægt væri að þetta virkaði 

vel í kerfinu og gengi hnökralaust fyrir sig í innleiðingu. Fram komu m.a. sjónarmið um 

20% endurgreiðsluhlutfall væri of lágt og 50% væri nær lagi. 


1. Tilgangur tillögunnar er að kveða skýrar að orði um hvenær hleypa eigi 

endurgreiðslukerfinu af stokkunum, að sé skylt að endurgreiða en ekki 

heimilt og jafnframt að skýra kosti tillögunar nánar í greinargerð 

2. Endurgreiðsla rannsóknar- og þróunarkostnaðar 


Einkunn: 


Dofri Hermannsson 

framkvæmdastjóri 

þingflokks 

Samfylkingarinnar 

Tillagan hlaut 394 stig



Aðgerðir til stuðnings 

sjálfbærri þróun í orkuog 

atvinnumálum 

Alþingi ályktar að fela ríkisstjórninni að móta sjálfbæra orkuog atvinnustefnu og 

semja framkvæmdaáætlun með skilgreindum, tímasettum aðgerðum til að tryggja 

framgang slíkrar stefnumörkunar. 

Meginmarkmið aðgerðanna verði að innleiða nýjar áherslur í atvinnulíf landsmanna sem 

tryggi að þróun atvinnuveganna verði í samræmi við meginreglur umhverfisréttar, eins og 

þeim er lýst í Ríó-yfirlýsingunni, á forsendum sjálfbærrar þróunar og í sátt við umhverfi og 

náttúru. Aðgerðirnar taki til atvinnulífs þjóðarinnar á sem breiðustum grunni en þó verði lögð 

sérstök áhersla á nýsköpunar- og þróunarstarf sem tengist nýjum orkugjöfum/orkuberum 

með það að markmiði að draga jafnt og þétt úr notkun jarðefnaeldsneytis í öllum atvinnugreinum 

og samfélaginu öllu. Sérstaklega verði hugað að möguleikum smárra og meðalstórra 

fyrirtækja í áætluninni. 

Áætlunin feli í sér sérstaka athugun á eftirfarandi þáttum og eftir atvikum tillögur til úrbóta: 

- Aðgangi að upplýsingum og ráðgjöf til atvinnufyrirtækja og almennings um hvaðeina 

er lýtur að sjálfbærri þróun 

- Greiningu á kostnaði og eftir atvikum öðru sem hindrað gæti eða torveldað innleiðingu 

umhverfisvænna framleiðsluhátta í atvinnurekstri 

- Aðgangi atvinnufyrirtækja að fjármagni og nauðsynlegri fjármálaþjónustu í því 

augnamiði að færa framleiðslu- og starfshætti í átt til sjálfbærrar þróunar 

- Mat á kostum þess að stunda fremur fullvinnslu afurða eða hvers konar endurvinnslu 

eða endurnýtingu frekar en einungis hráefnaframleiðslu 

- Kostnaði uppfinningamanna, frumkvöðla og smáfyrirtækja við að sækja um einkaleyfi 

á uppfinningum sem tengjast umhverfisvænum framleiðslu- og starfsháttum og kostnaði 

við að gæta hagsmuna sinna varðandi framleiðsluleyndarmál, sérþekkingu og verðmætar 

upplýsingar 

- Skattalögum og öðrum þáttum sem marka starfsskilyrði atvinnurekstrar og skoðun á 

mögulegri ívilnun til þeirra sem ná árangri í að innleiða umhverfisvæna framleiðsluog 

starfshætti 

Áætlunin skal lögð fyrir Alþingi til staðfestingar haustið 2008 og þinginu síðan gerð grein fyrir 

framvindu mála með skýrslu á tveggja ára fresti. 




Fram kom ábending um að tillagan mætti fjalla meira um vistvænt eldsneyti, vegagerð og 

umhverfisskatta á annað eldsneyti - og var þess óskað hún yrði bætt að því leyti. Bent var á að 

tillagan er í raun tvískipt, fyrstu fjögur atriðin fjalla almennt um sjálfbæra þróun og umhverfismál 

í starfandi fyrirtækjum en seinustu tveir liðirnir snúi að sprotafyrirtækjum. Rétt væri að 

draga þá punkta betur fram. Fram komu ólík sjónarmið við borðið um hvaða þættir tillögunnar 

ættu erindi við sprotafyrirtæki og hverjir ekki. Einnig var bent á að tillagan þyrfti að vera 

ákveðnari en bara greina kostnað og gera athugun. Bent var á að ein besta leiðin til að styrkja 

sprotafyrirtæki væri styðja við þessi fyrirtæki með beinum aðgerðum eins og niðurgreiðslu á 

bílum sem nýta metan, skylda til notkunar orkusparandi búnaðar í skip eða veita skattaafslátt. 


1. Skoðað verði af ríkisstjórn: 

- Hugmynd/uppfinning sé tekin í ,,gjörgæslu” eftir mat þar til gerðra aðila 

- „Gjörgæslan” nýtur aðstoðar yfirvalda við umsókn einkaleyfa 

- „Gjörgæsla” þýðir að 50% af fjárfestingu fjárfesta eru frádráttarbær frá skatti 

- „Gjörgæsla” þýðir að fyrirtækið geti fjárfest a.m.k. 20% af rekstrarfé fyrstu 

10 ára skattfrjálst í R&D 

- Ástralska leiðin 2x1 

2. Setja fókus á starfsumhverfi sprotafyrirtækja. Afmarka tillöguna betur þannig 

að stuðningur við sprotafyrirtæki sé dregin sterkar fram. 


Einkunn: 


Kolbrún Halldórsdóttir alþingismaður, 




Aðgerðir til eflingar 

rannsóknaog 

þróunarstarfs 

Sprotaþing 2007 ályktar að styrkja beri grundvöll rannsókna, nýsköpunar- og 

þróunar í íslensku atvinnulífi með áframhaldandi uppbyggingu á öllum stigum 

skólakerfisins, eflingu rannsóknastarfs í háskólum og innan atvinnulífsins og 

bættu stuðningsumhverfi af hálfu hins opinbera. 

Til þess að ná þessu markmiði er meðal annars mikilvægt að 

- vinna að áframhaldandi uppbyggingu innan allra skólastiga og leggja sérstaka áherslu 

á kennslu á sviði raun- og tæknigreina 

- leggja þarf rækt við frumkvöðlahugsun og samkeppnisanda í skólakerfinu 

- efla rannsóknir og rannsóknanám á háskólastiginu 

- styrkja stöðu samkeppnissjóða á sviði rannsókna og tækniþróunar 

- hvetja til aukins samstarfs atvinnulífsins, háskóla og rannsóknastofnana 

- vinna skipulega að því að færa rannsóknir og þróunarverkefni frá opinberum 

aðilum til einkaaðila 

- opinbert stoðkerfi nýsköpunar- og þróunarstarfs í atvinnulífinu verði endurskoðað 

með það að markmiði að gera það skilvirkara og árangursríkara 




Nokkuð var rætt um umfang tillögunnar. Sumum þótti hún of víð og spurt var hvort umfjöllun 

um grunnskólana ætti heima í umræðu um eflingu rannsóknar- og þróunarstarfs. Einnig var 

gagnrýnt að í tillöguna vantaði framkvæmdaráætlun og markviss mælanleg markmið. Aðrir 

fögnuðu því að tillagan væri víð og bentu á að skólastigin mynduðu eina heild sem væri grunnurinn 

að rannsóknum og nýsköpun framtíðarinnar. Í þessu lægi einmitt sérstaða tillögunnar á 

þinginu - að hún fjallaði um grunninn að öllu hinu. Þá var rætt um umsóknarferli í samkeppnissjóðunum 

og komu fram sjónarmið um að einfalda þyrfti umsóknarkerfið. 


1. Fyrirmyndir, sköpun og sveigjanleiki í skólakerfinu 

2. Stuðningur við frumkvöðlahugsun á öllum sviðum menntakerfis 

en sérstaklega innan listanáms 

3. Einföldun og skerping á „sérstöðu“ tillögunnar á þinginu 

4. Áhersla á raun-, tækni-, listgreinar og hönnun 

5. Aukinn stuðningur við einkaskóla. Aukinn stuðningur fyrirtækja 

við rannsóknir og þróun 

6. Aðgreina víða nálgun og endurskoðun á stoðkerfi 

7. Stytta tillöguna og hafa aðeins fyrstu tvo liði hennar inni. 

Bæta við hvatningu til kvenna að helga sig raungreinanámi 

8. Efla nýsköpunarkeppni skólanna, frumkvöðlalaun, 

aukin samvinna og stofnun markaðs- og útflutningssjóðs 


Einkunn: 


Kjartan Ólafsson alþingismaður, 



Þolinmæði og einurð lífeyrissjóða og fjárfesta - Öflugur sproti góður fjárfestingarkostur


Árleg nýsköpunarkeppni 

grunnskóla, framhaldsskóla og háskóla með 

tilheyrandi þjálfun og undirbúningi fyrir 

nemendur og kennara 

Sprotaþing ályktar að fela menntamálaráðherra og iðnaðarráðherra að skipa 

nefnd til þess að móta heildarstefnu um nýsköpun í skólakerfinu og skila 

framkvæmdaáætlun í formi skýrslu. Verði þar tekið til allra skólastiga. 

Nefndin skal skipuð sjö fulltrúum. Skal einn tilnefndur af menntamálaráðherra, sem 

jafnframt verður formaður, einn tilnefndur af iðnaðarráðherra, einn tilnefndur fyrir hönd 

opinberra stofnana sem hafa nýsköpun með höndum, einn tilnefndur af atvinnulífinu, 

einn frá háskólunum, einn frá framhaldsskólunum og einn frá grunnskólunum. 

Menntamálaráðherra skal skila Sprotaþingi skýrslu fyrir árslok 2007. 




Arnar Þór Sævarsson 

aðstoðarmaður iðnaðarráðherra, 

Framsóknarflokknum 


Þátttakendur í nefndinni voru almennt sammála um að vægi nýsköpunarmenntunar hafi aukist 

og að fáir geti verið á móti viðleitni í þessa átt; spurningin sé með þá áherslu sem hægt er að 

leggja í þetta og síðan vandann við að innleiða breytingar á sjálfu skólastigi nu. Rætt var hvort 

keppnin væri aðalatriðið eða hvort leggja þurfi meiri áherslu á nýsköpun í kennslunni? Þá var 

rætt hvort gott sé halda skólastigunum aðskildum í keppninni; E.t.v. ættu þrír efstu í hverjum 

flokki að keppa sín í milli. Sú ábending kom fram að sjóðir, sem styrkja námsefnisgerð og 

nýmæli, eru veikir. 


1. Skoða hvort heppilegra sé að keppnin fari fram á hverju skólastigi 

eða hvort haldin verði ein keppni og dæmt á hverju stigi 

2. Orða skýrar að aðalatriðið sé að fá þetta inn í kennsluna en til að það gangi 

eftir þarf að efla kennaramenntun, bæði grunnnám og símenntun 

3. Efla þarf þróunarsjóði og sameina þannig að hægt sé að styðja betur við 

námsefnisgerð og nýsköpun í námi á öllum skólastigum 

4. Útfæra hverjir sitja í nefndinni, þ.e. hverjir tilnefna 


Einkunn: 



Alþingi ályktar að fela ríkisstjórn Íslands að: 


Efling Rannsóknarog 

Tækniþróunarsjóðs 

- Fjórfalda framlag í Rannsóknarsjóð á næstu fjórum árum 

til að styðja við rannsókn og þróun á frumstigi hugmynda 

sem leitt geta til viðskiptahugmynda 

- Fjórfalda framlag í Tækniþróunarsjóð á næstu fjórum 

árum til að styrkja þróun viðskiptahugmynda á frumstigi 

sprotafyrirtækja 

Greinargerð: 


Katrín Júlíusdóttir 

alþingismaður, 

Samfylkingunni 

1.sæti 

Rannsóknarsjóður 

Efling samkeppnissjóða á borð við Rannsóknarsjóð er mikilvægur liður í að tengja saman 

starf fræðasamfélagsins og atvinnulífsins og með því má stuðla að dynamískri rannsóknarstarfsemi 

þvert á stofnanir og fyrirtæki. Nauðsynlegt er að fjölga þeim rannsóknarverkefnum 

sem mögulega geta orðið að viðskiptahugmynd. Reynslan sýnir að viðskiptahugmyndir verða 

oft til við rannsóknir tengdar meistara- og doktorsverkefnum. Á síðasta ári bárust sjóðnum 

alls 258 umsóknir um styrki til nýrra verkefna samtals að fjárhæð 764,1 milljón. Alls fengu 

70 umsóknir styrk, samtals að upphæð 176,3 milljónir sem jafngildir rúmlega 23% af heildarupphæð 

umsókna. Það er ljóst er að árlega verður íslenskt samfélag af fjölda hugmynda 

vegna skorts á rannsóknarfé. Samtals nema styrkir til nýrra verkefna og framhaldsstyrkir 

sjóðsins tæplega 600 milljónum árlega. Samkeppnissjóðir eru, að mati Samfylkingarinnar, 

of veikburða en aðeins um 12% af heildarfjármagni til rannsókna og þróunar koma í gegnum 

slíka sjóði. Erlendis er þetta hlutfall yfirleitt mun hærra. Krafa um mótframlag gerir 

rannsóknarteymum erfitt fyrir og býður upp á þá undarlegu þversögn að eftirsóttir vísindamenn 

verði byrði á rannsóknarstofnun sinni. Að mati Samfylkingarinnar þarf að stórauka fjárveitingar 

úr Rannsóknarsjóði og því er lagt til að framlög í sjóðinn verði fjórfölduð á næstu frjórum árum, 

tvöfölduð strax á næsta ári og að þau hækki eftir það um 25% árlega næstu þrjú ár. 

Tækniþróunarsjóður 

Mikilvægt er að stórefla stuðning við þróun viðskiptahugmynda á frumstigi sprotafyrirtækja. 

Athyglisvert er að nýjum sprotafyrirtækjum á ári hefur fækkað mjög frá því mest var um aldamót. 

Ljóst er að með þessari þróun hefur samfélagið orðið af mörgum sterkum og vaxandi 

fyrirtækjum. Þessu vill Samfylkingin breyta. Til að fá góða uppskeru þarf að sá og mikilvægur 

liður í því er að efla Tækniþróunarsjóð. Hægt er að sækja um allt að helmingsfjármögnun 

verkefna úr sjóðnum. Það er því ljóst að a.m.k. helming fjármagns leggja frumkvöðlar fram 

sjálfir ýmist með lánsfé eða hlutafé í fyrirtækjum sínum. Auk þess stuðnings, sem felst í fjármagni 

frá Tækniþróunarsjóði, er framlag frá sjóðnum afar mikilvægt sem viðurkenning og 

skiptir sköpum varðandi fjármögnun á frjálsum markaði. Umsóknum hefur fjölgað ár frá ári 

og að sama skapi hafa gæði verkefna sem sótt er um styrk til stóraukist. Á árinu 2006 hafði 

sjóðurinn um 460 milljónum kr. úr að spila en fjölda mjög góðra verkefna er vísað frá vegna 

skorts á fjármagni. Að mati Samfylkingarinnar þarf að stórauka fjárveitingar úr Rannsóknarsjóði 

og því er lagt til að framlög í sjóðinn verði fjórfölduð á næstu fjórum árum, tvöfölduð 

strax á næsta ári og að þau hækki eftir það um 25% árlega næstu þrjú ár. 



Almennt var mjög góður stuðningur við tillöguna og um tillögu að hátækniáratugi í hópnum. 

Rætt var um að gera þyrfti kröfu um að Tækniþróunarsjóður kæmi lengra til móts við þarfir 

sprotafyrirtækja, jafnvel með því að skilgreina tiltekinn hluta fjármagnsins eingöngu fyrir 

sprotafyrirtæki. Þá var bent á að krafan um samstarf við háskóla- eða rannsóknarstofnun 

væri íþyngjandi. Flutningsmenn tillögunnar voru einnig hvattir til að standa með D-listanum 

að sameiginlegri tillögu þar sem sá flokkur var með svipaða tillögu til umræðu í annarri nefnd. 


1. Hærri styrkir - meiri kröfur 

2. Hækka hámarksstyrkhlutfall til sprotafyrirtækja í allt að 75% í TÞS 

3. Endurskoða úthlutanir, þ.e. eyrnamerkja fjármagn úr Tækniþróunarsjóði 

til „sprotafyrirtækja“ (velta minni en milljarður) 

4. Aukið vægi sprotafyrirtækja við úthlutun úr Tækniþróunarsjóði 

5. Auka hvatningu í rannsóknasjóði til að vinna rannsóknir í hlutafélagsformi 

6. Markmið og leiðir verði betur útfærð 


Einkunn: 

Tillagan hlaut 425 stig



Aðgerðir til stuðnings 

atvinnurekstri í smáum og 

meðalstórum fyrirtækjum 


Jón Bjarnason alþingismaður, 


Alþingi ályktar að fela ríkisstjórninni að vinna framkvæmdaáætlun um aðgerðir til 

stuðnings atvinnurekstri í smáum og meðalstórum fyrirtækjum. 

Meginmarkmið aðgerðanna verði að auðvelda mönnum að stofna til atvinnurekstrar, hlúa að 

nýsköpunar- og þróunarstarfi í smáatvinnurekstri og greiða fyrir vexti og viðgangi lítilla og 

meðalstórra fyrirtækja. 

Áætlunin feli í sér sérstaka athugun á eftirfarandi þáttum og eftir atvikum tillögur til úrbóta: 

- kostnaði við að stofna til atvinnurekstrar og aðgangi að upplýsingum og ráðgjöf í því sambandi 

- aðgangi smáatvinnurekstrar að fjármagni og nauðsynlegri fjármálaþjónustu 

- kostnaði og aðgangi smáfyrirtækja að ráðgjöf og öflun upplýsinga 

- aðstöðu smáatvinnurekstrar til að kynna og markaðssetja framleiðsluvörur eða þjónustu 

- kostnaði og eftir atvikum öðrum hindrunum sem torvelda kynslóðaskipti í smáatvinnurekstri 

- kostnaði uppfinningamanna, frumkvöðla og smáfyrirtækja við að sækja um einkaleyfi 

á uppfinningum og gæta hagsmuna sinna varðandi framleiðsluleyndarmál, sérþekkingu 

og verðmætar upplýsingar 

- skattalögum og öðrum þáttum sem marka starfsskilyrði atvinnurekstrar með sérstöku 

tilliti til smáfyrirtækja 

- stöðu smáatvinnurekstrar samkvæmt lögum og reglum, gagnvart eftirliti og leyfisveitingum 

og kostnaði við samskipti við stjórnsýslu og stofnanir 

- stöðu sjálfstætt starfandi einstaklinga og einyrkja í atvinnurekstri 

- stöðu frumkvöðla 

- stöðu uppfinningamanna 

Áætlunin skal lögð fyrir Alþingi til staðfestingar og þinginu síðan gerð grein fyrir framvindu 

mála með skýrslu á tveggja ára fresti. 

Auk ofangreindrar tillögu voru lagðar fram tvær aðrar tillögur sem lutu að samgöngum 

og fullvinnslu sjávarafurða. Þær er að finna í heild sinni á www.si.is 



Þar sem umræðan í nefndinni snerist um 3 ólíkar tillögur spannaði umræðan nokkuð vítt svið, 

svo sem, endurbætur á samgöngum, upplýsingakerfum og aðgengi að stoðþjónustu fyrir lítil 

og meðalstór fyrirtæki á landsbyggðinni. Bent var á að auðvelt væri að styðja góð og þörf mál 

í orði en ekki væri búið að vinna framkvæmdaáætlun og ekki væri búið að skilgreina fjármagn 

sem nota ætti í þá verkætti sem þingsályktunartillagan kallaði á. Fundarmenn bentu á að horfa 

bæri einnig á nýsköpun sem endurbætur í starfandi fyrirtækjum þar sem áhersla væri á endurbætur 

í rekstri sem og vöruþróunar og endurnýjunar á verkferlum. 


1. Jöfnun starfsskilyrða frumkvöðla og sprotafyrirtækja óháð staðsetningu 

sérstaklega m.t.t. upplýsingakerfa, orkukostnað, flutningskostnað og 

aðgengi að stoðþjónustu. 


Einkunn: 


Forsvarsmenn CCP taka við brautskráningu úr Samtökum sprotafyrirtækja í úrvalsdeild 

hátæknifyrirtækja innan Samtaka iðnaðarins. 

Þökkum 

samstarfsaðilum 

SPROTAÞINGS 2007 

vel unnin störf 

á þinginu í þágu 

sprota- og 

hátæknifyrirtækja 

á Íslandi 

Borgartúni 35 - 105 Reykjavík - Sími 591 0100 

mottaka@si.is - www.si.is 

Fjölþætt samstarf sprota- og hátæknifyrirtækja - Látum verkin tala

Ef menn vilja draga saman 

markmið og framtíðarsýn 

Samtaka sprotafyrirtækja 

í eina setningu 

þá er það að á hverju ári 

bætist við tvö fyrirtæki í það sem 

við getum kallað úrvalsdeild hátæknifyrirtækja 

á Íslandi. 

Úrvalsdeildin er skilgreind sem 

sá hópur hátæknifyrirtækja sem 

náð hefur einum milljarði króna í 

árlega veltu, ásamt því að vera 

skráð í Kauphöll. 

Þetta markmið er mjög skýrt og í 

stefnumörkun okkar frá árinu 2004 

stefnum við að því að staðan yrði 

orðin þessi árið 2010,“ segir Davíð 

Lúðvíksson, forstöðumaður hjá 

Samtökum iðnaðarins og talsmaður 

Samtaka sprotafyrirtækja innan SI. 

Samtök sprotafyrirtækja (SSP) 

starfa sem starfsgreinahópur innan 

Samtaka iðnaðarins og falla meðlimir 

þeirra að þeirri skilgreiningu 

á sprotafyrirtækjum, að þau séu 

sprottin úr rannsóknar- eða þróunarverkefnum 

einstaklinga eða annarra 

og að starfsemi þeirra byggist 

á sérhæfðri þekkingu eða nýnæmi. 

Jafnframt að útgjöld þeirra til rannsókna- 

og þróunarverkefna séu að 

jafnaði yfir 10% af veltu. 

Forsendur fyrir útrás 

skapast í úrvalsdeildinni 

„Við höfum verið að skipuleggja 

starf okkar með fyrirtækjunum út 

frá því að þarfir þeirra eru nokkuð 

breytilegar eftir því hvar þau eru 

stödd á þróunarbrautinni. 

Það er til dæmis ljóst að aðstæður 

fyrirtækja sem velta 10-100 

milljónum kr. eru talsvert ólíkar 

þeim sem eru stærri með veltu, 

milli 100-1000 milljóna króna. 

Við köllum þetta til gamans 2. og 

1. deild eins og í íþróttunum og 

brautskráum svo fyrirtæki úr Samtökum 

sprotafyrirtækja í úrvalsdeild 

hátæknifyrirtækja innan SI 

þegar þau ná einum milljarði í veltu 

á ári eða eru skráð á aðallista Kauphallarinnar. 

Í þessari deild innan SI eru öll af 

okkar stærstu og þekktustu hátæknifyrirtækjum, 

eins og Marel, 

Össur, Actavis, TM-Software, Skýrr 

og á Sprotaþingi 2007 bættist CCP 

formlega í þennan hóp. Þessi milljarður 

í veltu er sjálfsagt ekki náttúrulögmál 

en það er greinilega eitthvað 

sem gerist í þessum 

fyrirtækjum um leið og þau ná 

þessu takmarki. 

Þau sem hafa farið í Kauphöllina 

hafa tækifæri til að fjármagna sig á 

nýjan hátt. Með því er sköpuð forsenda 

fyrir þessari útrás sem við 

erum alltaf að tala um. Þá geta fyrirtæki 

farið að kaupa upp samkeppnis- 

eða samstarfsfyrirtæki erlendis.“ 

Kortlagningu sprotafyrirtækja 

fylgt eftir 

Í kjölfar Sprotaþingsins árið 2005 

var gerð tillaga að stofnun sprotavettvangs 

sem hefði meðal helstu 

verkefna sinna að kortleggja og 

flokka sprotafyrirtæki. Davíð segir 

þeirri vinnu nú lokið að hluta og 

markmiðið með Sprotaþinginu í ár 

hafi verið að fylgja henni eftir með 

hjálp löggjafans, ráðuneyta og 

stuðningsumhverfisins. 

„Þetta vaxtarferli hjá sprotafyrirtækjum 

tekur langan tíma, því 

menn eru að alltaf að eltast við 

ákveðin viðfangsefni, klára þróunarverkefnin 

sín, ná sambandi við 

markaðinn, innleiða gæðakerfi og fá 

CE-vottanir. 

Þar er þetta stuðningskerfi búið 

að hjálpa mönnum en virkar stundum 

eins og það geti búið til svolítið 

móahlaup. Það eru bæði kostir og 

gallar við það. Stundum eru menn 

að setja upp mjög metnaðarfull 

verkefni eða ferla sem taka langan 

tíma og á meðan helstu kraftar fyrirtækisins 

eru uppteknir í því situr 

ýmislegt annað á hakanum. 

Fram að þeim tíma er fyrirtækin 

ná að „útskrifast“ er þetta oft býsna 

mikill barningur og það vill oft 

verða þannig að þeim mun meiri 

tækni-, rannsóknar- og þróunarstarfsemi 

sem liggur að baki, 

þeim mun lengri tími líður á þessari 

braut áður en einum milljarði í 

veltu er náð. 

Það getur verið töluverð forsaga í 

formi einhvers konar verkefnis, 

þannig að þróunarferillinn liggi 

ennþá lengra aftur, þó fyrirtækið sé 

stofnað síðar. 

Spurningin sem við spyrjum er 

hvort við getum fært þessa þjónustu 

nær hraðbrautinni, gert hana 

markvissari, þannig að menn séu 

sér betur meðvitandi um það að 

hverju sé hægt að ganga og á hvaða 

tíma. 

Við ætlum að fara í það með samstarfsaðilum 

okkar á Norðurlöndum 

að skoða og bera saman þróunarferla 

fyrirtækja og sjá hvaða 

mynstur er hægt að greina, hvaða 

girðingar það eru sem fyrirtæki 

fara í gegnum og hvað dregur fyrirtækin 

áfram.“ 

Afföll kalla á nýliðun 

Fæst sprotafyrirtæki ná nokkurn 

tíma að verða stór fyrirtæki á íslenskan 

mælikvarða. Er nægilega 

mikil nýliðun meðal sprotafyrirtækja 

til að markmiðum SSP 

verði náð? 

„Ef við gefum okkur það að menn 

séu að basla í annarri og fyrstu 

deild og séu að stefna að því að „útskrifast“, 

gerum við ráð fyrir að í 

hvorri deild geti orðið afföll þegar 

menn eru að klifra upp þennan 

stiga, sem jafnvel geta verið 75% í 

1. deild og svo aðeins minni þegar 

100 milljónum er náð. Við þyrftum, 

miðað við þetta, svona 15-20 fyrirtæki 

í fyrstu deild til að raunhæft 

gæti talist að útskrifa tvö fyrirtæki 

á ári. 

Menn hafa nú verulegar áhyggjur 

af lítilli hvatningu og nýliðun meðal 

sprotafyrirtækja. Það var ákveðin 

bóla í kringum aldamótin en síðan 

sjáum við gríðarlega bratt hrap. 

Á síðasta ári bættust aðeins við 

þrjú fyrirtæki, sem við vitum um, í 

hóp sprotafyrirtækja og það segir 

okkur þá sögu að tiltrú fólks á það 


Sameiginlegt verkefni þjóðarinnar 

að gæta hagsmuna sprotafyrirtækja 

Innan vébanda Samtaka 


eru fyrirtæki sem falla 

að ákveðinni skilgreiningu. 

Davíð Lúðvíksson, 

talsmaður samtakanna 

og forstöðumaður 

hjá Samtökum iðnaðarins, 

gerði Jóhanni M. 

Jóhannssyni grein fyrir 

hlutverki og markmiðum 

Samtaka 

sprotafyrirtækja. 

Fyrsta fyrirtækið 

brautskráð úr Samtökum 


CCP hf. var formlega brautskráð 

úr Samtökum sprotafyrirtækja með 

sérstakri athöfn á Sprotaþinginu 

sem fram fór 2. febrúar. 

Athöfnin var táknræn fyrir það 

að CCP komst á liðnu ári í úrvalsdeild 

sprotafyrirtækja eins og hún 

hefur verið skilgreind af Samtökum 

sprotafyrirtækja, en deildina 

skipa þau sprotafyrirtæki sem 

náð hafa meira en einum milljarði 

íslenskra króna í veltu á ári. 

Hilmar Veigar Pétursson, framkvæmdastjóra 

CCP, tók fyrir hönd 

CCP við sérstakri viðurkenningu úr 

höndum dr. Jóns Ágúst Þorsteinsson, 

formanns Samtaka 

Morgunblaðið/Ómar 

Fjölbreytni Að mati Davíðs Lúðvíkssonar forstöðumanns hjá Samtökum iðnaðarins eru tækifæri í því að byggja upp 

hátækniiðnað hér á landi. Gæta eigi að því að koma eins mörgum stoðum og raunhæft er undir atvinnulíf á Íslandi. 

sprotafyrirtækja. Áður en Jón 

Ágúst afhenti viðurkenninguna 

sagðist hann stoltur af CCP sem nú 

væri komið við hlið fyrirtækja eins 

og Marel, Össurar og Actavis. 

Framtíð þess yrði glæsileg og vonandi 

hér á landi í því umhverfi sem 

skapa mætti, tækju hlutaðeigandi 

aðilar höndum saman. 

Bætti hann við að CCP hefði 

ákveðinn karakter, eiginleika og 

stíl sem væri aðdáunarverður. Engum 

hefði dottið í hug að hægt væri 

að framleiða alþjóðlegan tölvuleik 

á Íslandi, slíkt hefði verið afskrifað 

sem draumsýn. 

Hilmar Veigar sagðist hafa gam- 


Útskrift CCP hf. var brautskráð með viðhöfn úr Samtökum sprotafyrirtækja 

á nýliðnu Sprotaþingi. Frá vinstri eru fjórir fulltrúar CCP þeir Helgi Már 

Þórðarson, Ívar Kristjánsson, Reynir Harðarson og Hilmar Veigar Pétursson. 

Í pontu er dr. Jón Ágúst Þorsteinsson sem afhenti verðlaunin. 

að búa til svona fyrirtæki er á 

hraðri niðurleið. Það hlýtur að vera 

eitthvað í starfsumhverfinu og skilyrðum 

þessara fyrirtækja sem 

dregur úr þessari tiltrú. 

Með þessari kortlagningu og 

flokkun er ætlunin að skapa grunninn 

að því að endurskipuleggja kerfið 

en þetta starfsumhverfi er mjög 

afgerandi fyrir það hversu hratt 

þessi fyrirtæki geta byggst upp og 

hversu líklegt er að þeim takist það 

sem þau er að gera. 

Þeir aðilar sem hafa áhrif á 

starfsumhverfið eru annars vegar 

löggjafinn og hins vegar stoð- eða 

stuðningsaðilar í umhverfinu, sem 

oft eru þá tengdir löggjafanum eða 

ráðuneytunum, ásamt því að vera í 

tengslum við okkur sem hagsmunasamtök. 

Við lítum ekki á þetta sem andstæðinga 

sem við erum í stríði við. 

Við erum að reyna að skapa sameiginlegan 

skilning og áhuga á því 

að vinna að þessum málum saman.“ 

Þingmanna að taka við boltanum 

og koma honum áfram 

Sprotaþingið var að þessu sinni 

unnið í nánu samstarfi við þingflokka 

stjórnmálaflokkanna, með 

þeim formerkjum að þeir gætu tekið 

upp hugmyndir, sem fulltrúar 

sprotafyrirtækjanna legðu fyrir þá, 

og tekið upp sem sínar eigin. 

Það væri til dæmis hægt að gera í 

formi lagafrumvarpa, reglugerða 

eða beinna tillagna inn í fjárlög. 

Fyrir afraksturinn væru svo gefnar 

einkunnir. 

„Sprotaþingið og þessi sprotavettvangur 

eru tæki sem við erum 

að reyna að þróa í þessum tilgangi. 

Við lögðum fram hugmyndir í aðdraganda 

Sprotaþingsins að lausnum 

á þessum vandamálum sem við 

erum alltaf að reka okkur á. 

Við getum talað okkur hása um 

allt sem þarf að gera en það stoppar 

annaðhvort hjá embættismönnunum 

í ráðuneytunum eða á 

þinginu. Nú er komið að þingmönnum 

að taka þessa bolta og spila 

þeim áfram í formi lagafrumvarpa, 

þingsályktunartillagna og fjárlagatillagna. 

Hagsmunagæsla okkar er sameiginlegt 

verkefni og ef menn hafa 

áhuga á árangri eru þetta sameiginlegir 

hagsmunir þjóðarinnar sem 

um er að ræða, en ekki mjög þröngir 

hagsmunir fyrirtækjanna. 

Það hlýtur að vera áhugavert fyrir 

alla Íslendinga að valkostir og atvinnuvegir 

séu sem flestir hér á 

landi. Við verðum því að passa okkur 

á að leggja ekki öll okkar egg í 

eina körfu og eigum þess í stað að 

byggja upp eins margar stoðir og 

við sjáum raunhæft að hafa í landinu. 

Það eru klárlega tækifæri í því 

að byggja hér upp hátækniiðnað.“ 

an af því að CCP skyldi vera fyrsta 

fyrirtækið sem útskrifaðist formlega, 

þótt það væri ekki fyrsta 

sprotafyrirtækið til að velta meira 

en einum milljarði á ári. 

Það hjálpaði að hafa sporgöngumenn 

og væri öðrum til 

hvatningar. Jákvætt væri ef til 

væru íslensk fordæmi fyrir því að 

sprotafyrirtæki gætu náð að vaxa 

og dafna því þótt margt í umhverfi 

sprotafyrirtækja væri í góðu horfi 

þá mætti bæta annað. 

Nýsköpun gengi út á að gera eitthvað 

erfitt, væri verkefnið ekki erfitt 

þá væri það ekki nýtt. Þeim mun 

erfiðara verkefni, þeim mun réttara. 

Tæki einhver sér eitthvað fyrir 

hendur sem væri fullkomlega 

ómögulegt og enginn hefði trú á 

gæti vel verið að þar væri næsta 

CCP á ferðinni. 

Tók Hilmar Veigar fram að viðurkenningin 

blési starfsmönnum 

CCP enn frekar í brjóst að gera betur, 

hér yrði ekki látið staðar numið 

heldur væri markmiðið að byggja 

sem stærst og best fyrirtæki.


Tillögur Samfylkingar hlutu hæstu einkunn 

Samhljómur og góðar tillögur 

þingflokka á Sprotaþingi 2007 

Samtök iðnaðarins (SI), Samtök 

atvinnulífsins (SA), 

Samtök sprotafyrirtækja 

(SSP), Samtök íslenskra líftæknifyrirtækja(SÍL) 

og Samtök 

upplýsingatæknifyrirtækja stóðu 

fyrir Sprotaþingi 2007 í samstarfi við 

þingflokka stjórnmálaflokka, ráðuneyti 

iðnaðar-, viðskipta- og menntamála, 

háskóla og aðila stoðkerfis og 

atvinnulífs föstudaginn 2. febrúar 

síðastliðinn. Á þinginu var fjallað um 

stöðu og starfsskilyrði sprota- og hátæknifyrirtækja 

á Íslandi og tillögur 

þingflokka voru lagðar fram til umræðu 

og atkvæðagreiðslu. Sprotaþing 

2007 markaði einnig upphaf 

sprotavettvangs sem formlega hefur 

störf í kjölfarið. 

Fundarform að hætti Alþingis 

Í vetur var efnt til samstarfs við 

þingflokka allra stjórnmálaflokka 

um að þeir kynntu nokkrar vel mótaðar 

tillögur á Sprotaþingi 2007 sem 

miða að því að bæta starfskilyrði 

sprota- og hátæknifyrirtækja. Fundarform 

sprotaþingsins var jafnframt 

lagað að þingsköpum Alþingis til að 

undirbúningsvinna þingflokkanna 

nýtist þeim sem best inn á þing og 

við mótun stefnuskrár fyrir komandi 

kosningar. 

Jón Sigurðsson, iðnaðar- og viðskiptaráðherra, 

setti þingið og fór yfir 

það helsta sem unnið hefur verið á 

vettvangi ríkistjórnarinnar frá 

Sprotaþingi 2005 sem haldið var í 

höfuðstöðvum Marels. Í máli sínu 

nefndi ráðherrann útgáfu hátækniskýrslnanna 

á Iðnþingi 2005, áskorun 

SI til ríkisstjórnarinnar í janúar 

2006 og nefnd sem fyrrverandi iðnaðar- 

og viðskiptaráðherra skipaði til 

að gera tillögur að umbótum varðandi 

fjármögnun nýsköpunar. Niðurstaðan 

varð fjórar athyglisverðar 

tillögur: 

Að treysta lagastoðir fyrir stofnun 

samlagshlutafélaga, breytingar á 

lögum til að heimila þátttöku lífeyrissjóða 

í samlagshlutafélögum, 

breyting á kerfi virðisaukaskatts á 

þá leið að sprotafyrirtæki fái svigrúm 

til að nýta innskatt í allt að 12 ár 

þrátt fyrir tekjuleysi og endurgreiðslur 

í tengslum við skattkerfið 

til tæknifyrirtækja sem stunda rannsókna- 

og þróunarstarfsemi. 

Skemmst er frá því að segja að 

þrjár af þessum tillögum hafa komið 

til framkvæmda og sú fjórða – um 

skattaívilnanir – er til athugunar hjá 

fjármálaráðuneyti. 

Auðlindasjóður 

Í lok setningarerindis síns kynnti 

iðnaðarráðherra „að í væntanlegri 

skipan með heildaráætlun um nýtingu 

og vernd náttúruauðlindanna er 

ráð fyrir því gert að gjald verði jafnan 

tekið fyrir leyfi og nýtingu. Með 

slíku auðlindagjaldi skapast tækifæri 

til að byggja upp á einhverju tímabili 

auðlindasjóð sem þjóðin getur notað 

til sérstakra þjóðþrifaverkefna.“ 

Taldi ráðherra „að auðlindasjóður 

ætti að geta tekið virkan þátt í eflingu 

þess nýsköpunar- og sprotakerfis 

sem íslenska þjóðin þarf á að 

halda.“ 

Í inngangserindi sínu vék Jón 

Ágúst Þorsteinsson, framkvæmdastjóri 

Marorku og formaður Samtaka 

sprotafyrirtækja, að framtíðarsýn 

sprotafyrirtækja og hlutverki 

sprotavettvangs við að styðja við 

uppbyggingu sprotafyrirtækja. Þá 

vék Jón að verkefni upplýsingatæknifyrirtækja 

um þriðju stoðina 

sem kynnt var á iðnþingi 2005. 

Í framtíðarsýn Samtaka sprotafyrirtækja 

kemur fram það markmið 

að „frá og með árinu 2010 bætist árlega 

að jafnaði tvö ný tæknifyrirtæki 

í þann hóp sem veltir yfir einum 

milljarði á ári og skila sér inn á almennan 

hlutabréfamarkað.“ 

Undanfarin 15 ár hafa 5–10 tæknifyrirtæki 

náð því marki að velta yfir 

einum milljarði á ári á alþjóðlegum 

Velheppnað Fjölmennt og velheppnað Sprotaþing 2007 var haldið 2. febrúar s.l. Margir alþingismenn sóttu þingið. 

Auðlindasjóður Jón Sigurðsson, iðnaðarráðherra vill byggja upp auðlkindasjóð 

til að styrkja hátækni og nýsköpun á Íslandi. 

Vettvangur Jón Ágúst Þorsteinsson, formaður Samtaka Sprotafyrirtækja, 

ávarpaði Sprotaþing 2007 og talaði um framtíðarsýn samtakanna. 

markaði og skilað sér inn á almennan 

hlutabréfamarkað og þannig skapað 

sér skilyrði til útrásar og vaxtar á alþjóðlegum 

markaði. 

Jón rakti frekar þróunina síðustu 

tvö árin sem hafa verið sprotafyrirtækjunum 

erfið. Í lok erindis síns 

dró Jón saman eftirfarandi megin atriði 

sem leggja þarf áherslu á til að 

bæta starfsumhverfi sprota- og hátæknifyrirtækja. 

Í fyrsta lagi þarf að auka opinberar 

fjárfestingar í rannsóknum og 

þróun hjá hátækni- sprotafyrirtækjum. 

Þetta verður helst gert 

með því að styrkja Tækniþróunarsjóð 

og koma á endurgreiðslukerfi 

í gegnum skattkerfið 

Styrkja þarf Nýsköpunarsjóð 

þannig að hann geti fjárfest í hátækni- 

sprotafyrirtækjum sem 

lengra eru komin. 

Koma þarf á hagræðingu hjá rannsóknarstofunum 

og leggja þær inn í 

háskólana eins og gert hefur verið 

með landbúnaðarrannsóknir. Þjónustusala 

stofanna á að vera hjá fyrirtækjunum 

Koma þarf á stöðugu umhverfi 

með því að lágmarka gengissveiflu,r 

þ.e. tryggja þarf stöðugleika krónunnar. 

Vextir verða að komast í eðlilegt 

horf. 

Mikilvægt er að ríkisstofnanir 

kaupi hugbúnaðarþjónustu frá fyrirtækjum 

og ýti þannig undir framleiðslu 

á stöðluðum hugbúnaði sem 

hægt er að selja á alþjóðlegum markaði. 

Koma þarf á hvatningu sem hvetur 

fjárfesta, lífeyrissjóði og einstaklinga 

til að fjárfesta í hátæknisprotafyrirtækjum. 

Að lokum lagði Jón Ágúst fram þá 

ósk að 2. febrúar 2007 skráðist í sögu 

Íslands sem þáttaskil þar sem allir 

þeir aðilar, sem staddir væru á 

Sprotaþingi 2007, stæðu að sameiginlegu 

átaki í uppbyggingu hátækniiðnaðar 

og tryggðu þar með öflugt, 

margbreytilegt og spennandi samfélag 

þar sem afkomendur okkar fá 

góð og spennandi atvinnutækifæri í 

fölbreyttri flóru atvinnulífs. 

Rannsóknarverkefni kynnt 

Þessu næst kynntu þeir Hilmar 

Björn Harðarson og Pálmi Blængsson, 

nemendur í Háskólanum í 

Reykjavík, niðurstöður úr rannsóknarverkefni 

sínu um stuðningsumhverfi 

sprotafyrirtækja sem þeir 

unnu fyrir sprotavettvanginn með 

stuðningi Samtaka iðnaðarins, Háskólans 

í Reykjavík og Nýsköpunarsjóðs 

námsmanna. Verkefnið 

unnu þeir m.a. með könnun meðal 

sprotafyrirtækja auk þess sem þeir 

ræddu við fjölmarga aðila sem koma 

að fjármögnun og stuðningi við uppbyggingu 

sprotafyrirtækja. Í erindi 

þeirra kom fram að stuðningsumhverfið 

er nokkuð fjölskrúðugt en 

það birtist m.a. í því að hátt í 50 

stuðningsaðgerðir hafa staðið 

sprotafyrirtækjum til boða á undanförnum 

árum. Í flestum tilvikum 

var það mat þeirra fyrirtækja, sem 

hafa nýtt sér þessar stuðningsaðgerðir, 

að stoðkerfið væri gagnlegt 

en sökum smæðar væri það væri það 

frekar brotakennt. Yfir 200 ábendingar 

komu frá fyrirtækjunum um 

atriði sem þyrfti að styrkja í þessu 

kerfi. Draga má saman helstu skilaboð 

um umbætur í stoðkerfinu í eftirfarandi 

meginlínur. 

Nauðsynlegt er að efla og samþætta 

stuðningsumhverfið. 

Efla þarf samkeppnissjóði, sérstaklega 

Tækniþróunarsjóð og 

styrkir þurfa að vera hærri. 

Skortur er á „þolinmóðu“ áhættufjármagni. 

Gera þarf fjárfestingar í sprotafyrirtækjum 

meira aðlaðandi fyrir 

fjárfesta, t.d. með skattalegum hvötum 

og í allmörgum tilvikum ber mikið 

í milli viðhorfa frumkvöðla og fjárfesta 

varðandi fjármögnun 

sprotafyrirtækja. 

Skapa þarf lífeyrissjóðum forsendur 

til þess að koma að fjárfesta í 

í sprotafyrirtækjum en bankar og lífeyrissjóðir 

eru einungis líklegir til 

fjárfestinga í gegnum sérhæfða 

sjóði. 

Að inngangserindum loknum 

kynnti hver þingflokkur allt að þrjár 

Morgunblaðið/Golli 

tillögur í formi lagafrumvarps, 

þingsályktunartillagna eða reglugerðabreytinga 

sem haft gætu áhrif 

á starfsskilyrði sprota- og hátæknifyrirtækja. 

Þaðan voru tillögurnar 

sendar í þingnefndir, skipaðar 

fulltrúum þingflokka, stoðkerfis og 

atvinnulífs, til nánari umfjöllunar og 

þátttakendum gefinn kostur á að 

leggja fram breytingartillögur. 

Að lokunum umræðum í þingnefndum 

greindi málshefjandi 

(fulltrúi þess þingflokks, sem lagði 

tillöguna fram), frá umræðunni í 

þingnefndinni ásamt þeim breytingartillögum 

sem fram komu. Málshefjandinn 

lagði síðan mat á hverjar 

af breytingartillögun væru líklegar 

til að njóta fylgis í þingflokki hans 

áður en hann lagði tillöguna ásamt 

breytingartillögum til atkvæðagreiðslu 

(einkunnargjafar) á sprotaþinginu. 

Líflegar umræður áttu sér stað í 

þingnefndum og fjölmargar góðar 

ábendingar og breytingartillögur 

komu fram, sem fulltrúar þingflokkanna 

tóku almennt vel í og töldu í 

fæstum tilfellum vandkvæði á því að 

taka tillit til í frekari útfærslu sinni. 

Einkunnir og lokaorð 

Eftir að tillögurnar höfðu verið 

kynntar aftur með áorðnum breytingum 

gáfu þátttakendur í þinginu 

hverri tillögu einkunn á skalanum 

0–5 áður en hlé var gert á þingstörfum. 

Í lokaathöfn sprotaþingsins var 

fyrirtækinu CCP ehf. veitt sérstök 

viðurkenning fyrir að hafa komist í 

úrvalsdeild íslenskra hátæknifyrirtækja 

sem náð hafa árlegri veltu 

yfir einn milljarð kr. en fyrirtækið 

náði að velta um 1,3 milljörðum á síðasta 

ári. Af því tilefni var fyrirtækið 

brautskráð úr Samtökum sprotafyrirtækja. 

Helgi Magnússon, formaður Samtaka 

iðnaðarins, greindi frá niðurstöðu 

einkunnargjafar fyrir tillögur 

þingflokkanna. 

Það var tillaga frá S-lista um að 

stórefla samkeppnissjóði sem 

styrkja rannsóknir og tækniþróun á 

sviði hátækniiðnaðar sem hlaut 

hæstu einkunnina. 

Helgi Magnússon sleit síðan 

sprotaþinginu með þakkarorðum til 

allra þeirra sem komu að undirbúningi 

og samstarfi um þetta nýstárlega 

þinghald og beindi sérstökum 

þakkarorðum til þingflokkanna fyrir 

aðild þeirra að sprotaþinginu sem 

verður að teljast einstakt í sinni röð.

Ágrip úr ávarpi 

iðnaðarráðherra 

Jón Sigurðsson iðnaðarráðherra 

ávarpaði 

Sprotaþing 2007 meðal 

annars með þessum orðum: 

„Nú er efnt til sprotaþings öðru 

sinni. Á þessu sprotaþingi ber 

hæst að nú verður efnt í sérstaka 

samvinnu við þingflokkana á alþingi. 

Þetta er skemmtileg og 

mjög áhugaverð tilraun og verður 

eftirtektarvert að sjá hvað hún 

getur fært okkur. Þetta er líka 

merkilegt nýmæli í samstarfsháttum 

atvinnulífs og stjórnvaldanna.“ 

„Þrátt fyrir veigamikinn stuðning 

stjórnvalda við sprotafyrirtæki 

og nýsköpun atvinnulífsins 

er ýmissa lagfæringa þörf – og 

sennilega er það viðvarandi verkefni 

sem aldrei verður lokið. Augljósasti 

vandinn sem við er að fást 

um þessar mundir er að ekki hefur 

náðst að ná endum saman á 

milli opinberra fjárframlaga og 

aðkomu framtaksfjárfesta. Þessi 

ósamfella í fjármögnun nýsköpunar 

er í daglegu tali nefnd nýsköpunargjáin 

– en það orð lýsir 

vandanum allvel. 

Þetta er gjá sem okkur ber að 

brúa og fylla.“ 

„Nýsköpunarsjóður atvinnulífsins 

hefur hlutverki að gegna sem 

fjárfestir í sprota- og nýsköpunarfyrirtækjum. 

Þær fjárfestingar 

hafa ekki skilað arði enn 

sem komið er, og þetta hefur leitt 

til mikillar aðhaldssemi í fjárfestingum 

sjóðsins í sprotafyrirtækjum. 

Þessi vandi kallar á aðgerðir 

allra aðila, jafnt stjórnvalda sem 

annarra. Úrlausn 

felst 

annars vegar í 

auknum fjárframlögum 

til 

þessa málaflokks, 

og hins 

vegar í betri 

samræmingu 

til að tryggja 

nauðsynlega 

Jón Sigurðsson samfellu. 

Það þarf að 

efla Tækniþróunarsjóð áfram og 

einnig Nýsköpunarsjóð atvinnulífsins. 

Það þarf áfram að þróa 

skattaumhverfi sprotafyrirtækja 

og nýsköpunar í því skyni að 

tryggja sem best þroskunar- og 

framþróunartækifæri þeirra.“ 

„Ég tel að auðlindasjóður eigi 

að geta tekið virkan þátt í eflingu 

þess nýsköpunar- og sprotakerfis 

sem íslenska þjóðin þarf á að 

halda. Þá væri arðinum af auðlindum 

Íslendinga varið til að 

byggja hér undir framtíðarárangur, 

og auk þess geta beinar 

greiðslur til almennings, þegar 

þannig ber undir, orðið öflug samfélagsstoð.“ 

„Nú er framundan að veigamikil 

framfaraskref varðandi umhverfi 

og möguleika sprotafyrirtækja 

og annarrar 

nýsköpunarstarfsemi í landinu. 

Þetta er mjög mikilvægt mál sem 

ekki þolir langa bið. 

Framtíðarsýn um gróandi þjóðlíf 

byggist á öflugri og viðvarandi 

nýsköpun ásamt stöðugri menntaog 

vísindasókn í fylkingarbrjósti. 

Þjóðarmetnaður Íslendinga verður 

m.a. að birtast einmitt í þessu.“ 

www.nsa.is 


Húsi atvinnulífsins 

Borgartúni 35, 105 Reykjavík 

smáauglýsingar 

1000 

800 

600 

400 

200 

0 

mbl.is 


ár 1 ár 2 ár 3 ár 4 ár 5 ár 6 ár 7 ár 8 

Dæmi um veltuaukningu 

hjá fyrirtæki sem NSA 

hefur fylgt í8ár. 

Nýsköpunarsjóður atvinnulífsins er áhættufjárfestir sem tekur virkan þátt í þróun og vexti 

íslensks atvinnulífs með fjárfestingum í arðvænlegum nýsköpunar- og sprotafyrirtækjum. 

Við hugum að verkefnum þar sem saman fara nýsköpunargildi, líkur á arðbærri starfsemi 

og skortur á nauðsynlegu áhættufjármagni.Við stöndum þétt með þeim fyrirtækjum sem 

við fjárfestum í og leggjum áherslu á árangursríka stjórnun og góða ávöxtunarmöguleika. 

milljónir króna


Gagarín ehf.: 

Samþætta efni og 

tækni í notendavænar 

gagnvirkar lausnir 


Saga Gagarín nær aftur til ársins 

1994. Upphaflega fékkst 

fyrirtækið við hönnun og 

umbrot en árið 1996 var 

fyrsta margmiðlunarefnið framleitt 

hjá fyrirtækinu. Síðan þá hefur Gagarín 

sérhæft sig í framleiðslu á efni og 

lausnum fyrir gagnvirka miðla. 

Fyrirtækið óx hratt á árunum 

1998–2000 samfara breytingum sem 

fólust í því að leggja áherslu á þróun 

leikja og síðar farsímalausna. Frá 

árinu 2001 hefur fyrirtækið verið alfarið 

í eigu starfsmanna og unnið að 

þróun tæknilausna samhliða þjónustuverkefnum 

á sviði margmiðlunar, 

viðmótshönnunar og forritunar á sérlausnum. 

Ekki hefur verið vikið frá þeirri 

stefnu sem mótuð var í upphafi; að 

auðvelda samskipti og miðlun með 

því að samþætta efni og tækni í notendavænar 

gagnvirkar lausnir. Uppbygging 

fyrirtækisins grundvallast á 

einkunnarorðum fyrirtækisins, 

„Margmiðlun í tíma og rúmi“. 

Hjá Gagarín starfa níu manns í 

föstu starfi en auk þess á fyrirtækið 

samstarf við fjölda undirverktaka 

sem vinna ýmsa sérhæfða vinnu í einstökum 

verkefnum. Bakgrunnur 

fólks er af ólíkum toga: tölvunarfræðingar, 

grafískir hönnuðir, kvikmyndagerðarfólk 

og viðskipta- og 

markaðsfræðingar. Mikil áhersla er á 

skapandi hugsun og að samþætta 

ólíka þekkingu og viðhorf, bæði m.t.t. 

tækni og notenda og þeirra þarfa. 

Einföld og skiljanleg miðlun 

Þjónustuverkefni fyrirtækisins eru 

á sviði hefðbundinnar margmiðlunar 

eða framleiðslu á gagnvirku efni, viðmótshönnunar/-vefhönnunar 

og forritunar. 

Framleiðsla á margmiðlunarefni 

í sýningum og 

menningartengdu efni er fyrirferð- 

ANZA hf.: 


Anza er leiðandi fyrirtæki 

á sviði upplýsingatækni 

og útvistunar á Íslandi. 

Fyrirækið sérhæfir sig í 

rekstri og uppbyggingu tölvukerfa, 

auk ráðgjafar og hugbúnaðarlausna 

sem er sniðin að þörfum 

viðskiptavina. Með því að sjá 

um rekstur upplýsingakerfa aðstoðar 

ANZA fyrirtæki við að 

nýta auðlindir sínar, bæði fjármagn 

og mannauð, til að ná enn 

betri árangri á sínu sviði. 

Hjá ANZA starfa einhverjir 

færustu sérfræðingar og ráðgjafar 

landsins í hönnun, smíði og innleiðingu 

hugbúnaðar- og rekstrarlausna. 

Fyrirtækið þjónar viðskiptavinum 

með afar ólíkar þarfir 

og býður upp á lausnir, s.s. kerfisveitu, 

vefhýsingu og staðlaðar 

hugbúnaðarlausnir, sem hægt er 

armikill hluti starfseminnar og hefur 

Gagarín unnið til viðurkenninga á því 

sviði, nú síðast hlaut sýningin 

Reykjavík 871 +/-2 norræn verðlaun 

fyrir framúrskarandi notkun á stafrænu 

efni til miðlunar í söfnum á NO- 

DEM 2006. 

Meðal tæknilausna fyrirtækisins 

má nefna kortavefsjárkerfi, en þróun 

þess hefur staðið frá árinu 2002 og er 

kerfið notað til miðlunar á landfræðilegum 

upplýsingum á ýmsum 

vefsvæðum, t.d. á vefjum Reykjavíkurborgar 

og á Já.is, auk þess sem 

Námsgagnastofnun hefur tekið kerfið 

í notkun til að gera kennsluefni í 

landafræði. Vefsjáin er einnig nýtt í 

staðbundnar margmiðlunarkynningar. 

Kerfið er í stöðugri þróun og er 

áhersla lögð á sveigjanleika, hraða og 

að gera birtinguna einfalda og skiljanlega 

fyrir leikmenn. Kerfinu er 

ekki ætlað að koma í stað viðamikilla 

landfræðiupplýsingakerfa, heldur er 

lögð áhersla á einfalda og áhrifaríka 

birtingu upplýsinga. 

Ásamt því að vera hugsaðar sem 

sjálfstæðar lausnir nýtast tæknilausnir 

fyrirtækisins við framleiðslu á 

margmiðlunarkynningum með því að 

gera samsetningu þeirra auðveldari 

og ódýrari. Vefsjáin er komin lengst í 

þróun sem sjálfstæð lausn en aðrar 

tæknilausnir sem um ræðir eru tímaás 

og heildstæð umgjörð til efnismiðlunar. 

Viðskiptavinir Gagarín eru fyrirtæki 

og opinberir aðilar, ráðuneyti, 

stofnanir og söfn. 

Birting efnis í tíma og rúmi 

Síðastliðið sumar vann Gagarín 

þróunarverkefni í samvinnu við 

Reykjavíkurborg og Ingabjörn Pétursson, 

mastersnema við Háskólann í 

Árósum. Upplýsingum um dagskrá 

Menningarnætur var miðlað í gegnum 

vefinn í viðmóti sem gaf fólki kost 

Útvistun á sviði 

upplýsingatækni 

hjálpar 

fyrirtækjum 

að raða saman í sérsniðna heild. 

ANZA hefur yfir að ráða fullkomnu 

kerfisrými og var annar 

tveggja vélasala formlega tekinn í 

notkun í september 2006. Er hann 

byggður á nýjustu tækni og hannaður 

eftir þörfum viðskiptavina. 

Lausnaframboð ANZA er þríþætt, 

fyrirtækið hefur yfir að ráða 

sérfræðingum á sviði iðntölvustýringa 

og hafa ýmis verkefni verið 

unnin fyrir Alcan á því sviði. Í 

öðru lagi er boðið upp ýmsa 

rekstrarþjónustu s.s. hýsingu, 

kerfisleigu, tölvurekstrarþjónustu, 

rekstur símkerfa, netafritun og 

netþjónustu. Í þriðja lagi er boðið 

upp á ráðgjöf og hugbúnaðarþjónustu 

þar sem áherslan er á ráðgjöf 

varðandi viðskiptalausnir, sérsmíði, 

viðskiptagreindarlausnir og 

uppbyggingu á vöruhúsum gagna. 

ANZA er í fararbroddi í upplýsingaöryggismálum. 

Það varð fyrst 

á að nálgast upplýsingar með ólíkum 

hætti: í flokkum (dans, leiklist, tónlist 

o.s.frv.), á korti og líka á tímaás. 

Könnun var gerð á upplifun notenda 

af þessum ólíku leiðum og unnið 

úr henni m.t.t. fræðanna, en Ingibjörn 

var að ljúka mastersgráðu í 

upplýsingatæknistjórnun. Verkefnið 

byggir á þeirri framtíðarsýn Gagarín 

að þróa lausnir til birtingar á efni í 

tíma og rúmi. Verkefnið er mikilvægt 

innlegg í þróunarstarf Gagarín sem 

mun áfram þróa aðferðir til að birta 

efni á vef, og öðrum gagnvirkum 

miðlum, með skilvirkum og áhugaverðum 

hætti. 

Já.is Kortavefsjárkerfi er meðal tæknilausna Gagarín ehf. Kerfið er meðal 

annars notað til miðlunar landfræðilegra upplýsinga á heimasíðu Já.is. 

Lögð er áhersla á einfalda og áhrifaríka birtingu upplýsinganna fremur en 

að kerfinu sé ætlað að koma í stað viðamikilla landfræðiupplýsingakerfa. 

Menningarnótt Gagarín ehf. sérhæfir sig í framleiðslu á efni og lausnum fyrir gagnvirka miðla. Sumarið 2006 

vann fyrirtækið þróunarverkefni í samvinnu við fleiri aðila þar sem upplýsingum um dagskrá Menningarnætur 

var miðlað í gegnum vefinn með mismunandi hætti, m.a. á korti, á tímaás og eftir ólíkum listformum. 

Höfuðstöðvar ANZA hefur yfir að ráða fullkomnu kerfisrými og var annar tveggja vélasala, sem byggður er á 

nýjustu tækni og hannaður eftir þörfum viðskiptavina, formlega tekinn í notkun í september 2006. Höfuðstöðvarnar 

eru við Ármúla. Síminn hf. er aðaleigandi ANZA en nokkur fyrirtæki og starfsmenn eiga smærri hlut. 

allra upplýsingafyrirtækja á Íslandi 

til að fá vottun samkvæmt 

öryggisstaðlinum BS 7799 og hefur 

þegar fengið vottun samkvæmt 

nýjum öryggisstaðli; ISO 27001. 

Fyrsti valkostur 

Í samræmi við þá sérstöðu fyrirtækisins 

sem endurspeglast í 

upplýsingatækni og útvistun er 

hlutverk ANZA að gera viðskiptavinum 

kleift einblína á það 

sem þeir gera best. Nýverið hefur 

ANZA farið í gegnum stefnumótunarvinnu 

og markað sér vegvísi 

til að fylgja inn í framtíðina. 

Framtíðarsýnin er „að vera fyrsti 

valkostur í upplýsingatækni“ í 

huga markaðarins, samstarfaðila, 

fjárfesta og starfsmanna. 

Í stefnumótuninni hefur ANZA 

mótað sér ýmsar áherslur. Markaðsáherslur 

sem miða að því að 

skilgreina vöruframboð og þá 

hópa viðskiptavina sem eftirsóknarverðir 

eru. Samskiptaáherslur 

miða að því að skilgreina hvernig 

viðskiptavinir upplifa fyrirtækið 

og þau loforð sem það gefur þeim. 

Fyrirtækjaáherslur eru fyrst og 

fremst inn á við og skilgreina þá 

menningu sem einkennir innra 

starfið og þau gildi sem starfsmenn 

standa fyrir. Að lokum er 

viðskiptaáherslu ætlað að skilgreina 

framtíðarsýn, hlutverk og 

markmið fyrirtækisins. 

ANZA var stofnað árið 1997 og 

varð frá upphafi eitt öflugasta 

upplýsingatæknifyrirtæki landsins. 

Árið 2006 keypti fyrirtækið 

hluta af starfsemi TietoEnator 

sem veitir þjónustu á sviði upplýsingatækni 

í Svíþjóð, Danmörku og 

Noregi og stofnaði samfara því Sirius 

IT, nýtt norrænt upplýsingatæknifyrirtæki. 

ANZA er því orðið 

eitt stærsta 

upplýsingatæknifyrirtæki landsins 

með um 520 starfsmenn og ársveltu 

um 5,4 milljarða króna. Aðaleigandi 

ANZA er Síminn hf. en 

nokkur fyrirtæki og starfsmenn 

eiga smærri hlut.

Líf-Hlaup ehf.: 

Rannsaka 

lyfjameðferðir 

við munnangri 

og frunsum 


Líf-Hlaup ehf. var stofnað í 

október 1998 utan um 

rannsóknir þriggja prófessora 

við Háskóla Íslands 

og voru stofnendur vísindamennirnir 

ásamt Tækniþróun 

hf. Líf-Hlaup var sameinað LipoMedica, 

öðru sprotafyrirtæki 

sem starfaði innan háskólans árið 

2005. 

Rannsóknir félagsins eru á sviði 

lyfjameðferða á slímhúðir og notkun 

náttúrulegra fituefna til meðhöndlunar 

á bakteríu og veirusýkingum 

Tvö helstu verkefni 

Líf-Hlaups eru lyfjameðferðir við 

munnangri og frunsum. 

Ný lyfjameðferð við munnangri 

var þróuð hjá félaginu og klínísk 

rannsókn gerð á sjúklingum þar 

sem niðurstöður voru mjög jákvæðar 

og 70% sjúklinga sem meðhöndlaðir 

voru með lyfinu hlutu 

bata á munnangurssárum á 

þriggja daga meðferðartíma. Sem 

stendur er verið að ljúka þróunarferlinu 

á lyfjaforminu og standa 

vonir til að því verði lokið á árinu. 

Flestar sýkingar sem leggjast á 

menn eða dýr eru í eða hefjast við 

slímhúð og það hefur því ótvíræða 

kosti við lyfjameðferð að lyfjaform 

geti haldist í nokkuð langan tíma 

við slímhúð, þ.m.t. slímhúð í nefi, 

munni, endaþarmi eða skeið. 

Betra aðgengi og árangur 

Slímhúðin er viðkvæmur hluti af 

varnakerfi líkamans og þess vegna 

eru sár á slímhúð gallar í innbyggða 

ónæmiskerfinu sem æskilegt 

er að lækna sem fyrst. 

Markmið rannsókna Líf-Hlaups 

er að bæta lyfjagjöf á slímhúð og 

þróa lyfjaform sem geta staðbundið 

lyfjaformið. Með því að ná góðri 

slímhimnuviðloðun lyfjaforms og 

stjórna losun lyfs frá því má bæta 

aðgengi lyfs og ná betri árangri í 

meðferð. 

Miðað er að því að þróa lyfjaform 

til gjafar á slímhúð, koma lyfi 

fyrir í þeim og sýna fram á virkni 

með klínískum rannsóknum. 

Önnur verkefni sem félagið 

vinnur að eru meðal annars þróun 

á filmum/himnum til lyfjagjafar í 

munn auk þróunar á meðferðum til 

meðhöndlunar á sveppasýkingum í 

munni og gervitönnum. 


Náttúrulegt Rannsóknir Líf-Hlaups ehf. eru á sviði lyfjameðferða á slímhúðir og notkun náttúrulegra fituefna til 

meðhöndlunar á bakteríu- og veirusýkingum. Varða helstu verkefnin lyfjameðferð við munnangri og frunsum. 

Munnangur Ný lyfjameðferð Líf-Hlaups ehf. við munnangri gaf góða raun 

í rannsókn sem gerð var á sjúklingum. Fengu 70% sjúklinga sem meðhöndlaðir 

voru bata af munnangurssárum á þriggja daga meðferðartíma. 

Alþjóðleg verðlaun 

og styrkir 

Ný meðferð við frunsum er einnig 

í þróun hjá félaginu og stendur 

nú yfir klínísk rannsókn á virkni 

þeirrar meðferðar þar sem 150 

sjúklingar taka þátt. 

Vísindamenn félagsins þau dr. 

W. Peter Holbrook, dr. Þórdís 

Kristmundsdóttir, dr. Halldór Þormar 

og Skúli Skúlason hlutu alþjóðleg 

verðlaun IADR/GlaxoSmithKline 

Innovation in Oral Care 

Awards árið 2005 fyrir verkefnið 

sem snýr að þróun frunsumeðferðarinnar. 

Líf-Hlaup hefur einnig á undanförnum 

árum tekið þátt í tveimur 

verkefnum styrktum af Evrópusambandinu 

og er nú leiðandi í 

nýju verkefni sem hlaut 900.000 

styrk í CRAFT áætlun Evrópusambandsins, 

þar er verið að vinna að 

frekari þróun munnangursmeðferðar 

félagsins.


NimbleGen Systems: 

Örflögutækni sem skapar 

þekkingu á genum 

NimbleGen Systems er sprotafyrirtæki 

sem varð til við samstarf 

raunvísinda- og verkfræðideilda 

háskólans í Madison í Wisconsin 

fylki í Bandaríkjunum árið 1999. Þetta er líftæknifyrirtæki 

sem sérhæfir sig í smíði á 

DNA örflögum en auk þess sér fyrirtækið um 

þjónusturannsóknir með örflögutækni fyrir 

vísindamenn um heim allan. 

Örflögusmíði í stórum stíl 

DNA örflögur (DNA microarrays) eru verkfæri 

sem notuð eru í rannsóknum á sviði líftækni 

og heilbrigðisvísinda. Þessi öfluga tækni 

gerir vísindamönnum kleift að afla yfirgripsmikillar 

þekkingar á genasamsetningu og 

frumustarfsemi lífvera og hefur notkun þessarar 

tækni farið mjög vaxandi á síðustu árum. 

Nimblegen Systems hefur þróað svonefnda 

MAS tækni til smíði á örflögum og hefur 

einkaleyfi á þeirri aðferð. Þegar búið var að 

hanna MAS tæknina hjá Nimblegen Systems í 

Madison var komið að því að hefja örflögusmíði 

í stórum stíl. Var Nimblegen Systems 

bent á möguleikann að byggja upp framleiðslu 

á Íslandi þar sem hér væri mikið af vel menntuðu 

fólki í vísindageiranum. Úr varð að útibú 

var stofnað á Íslandi í byrjun árs 2002 og fagnar 

íslenska fyrirtækið því 5 ára afmæli um 

þessar mundir. Sigríður Valgeirsdóttir var 

ráðin til að stýra fyrirtækinu og fyrst um sinn 

voru aðeins tveir starfsmenn með henni. 

Mestur vöxtur hérlendis 

Nimblegen Systems á Íslandi hefur hinsvegar 

vaxið mjög hratt og í dag starfa 36 

manns hjá fyrirtækinu. Flestir starfsmenn eru 

með framhaldsmenntun á sviði raungreina, 

verkfræði eða tölvunarfræði, en auk þess 

starfa um 10 háskólanemar hjá fyrirtækinu 

samhliða námi. 

Vöxtur NimbleGen Systems hefur verið 

mestur á Íslandi þar sem öll framleiðsla og 

þjónusta á sér stað hér á landi. Í fyrirtækinu í 

heild vinna hins vegar um 120 manns sem 

starfa víðs vegar um heiminn en höfuðstöðvar 

eru í Madison í Wisconsin. Í Madison er einnig 

starfrækt þróunardeild, upplýsingatæknideild 

og markaðsdeild svo nokkuð sé nefnt. 

NimbleGen Systems á Íslandi er skipt í 

tvær deildir. Annarsvegar er örflögudeild þar 

sem örflögur eru framleiddar með MAS 

tækni. Hins vegar er þjónustudeild þar sem 

unnið er við þjónusturannsóknir með örflögutækni. 

Báðar þessar deildir hafa vaxið 

hratt á síðustu árum og unnið er á vöktum um 

kvöld og helgar til að anna eftirspurn. Auk 

Meðal fyrirtækjanna sem 

starfa í frumkvöðlasetriIðntæknistofnunar 

er Intelscan 

örbylgjutækni ehf . 

Vatn er verðmæti í ýmsum skilningi. 

Þetta vita ekki síst framleiðendur 

sem þurfa að þurrka hráefni 

sitt og hámarka nýtingu. 

Mikilvægar mælingar 

Of mikil þurrkun hefur í för með 

sér óþarfan orkukostnað og verri 

nýtingu á hráefni. Of lítil þurrkun 

leiðir hins vegar til þess að vatnsinnihald 

getur verið yfir leyfilegum 

mörkum og neytendur verða 

óánægðir. 

Mælingar á vatnsinnihaldi hafa 

oftast verið framkvæmdar á rannsóknarstofum 

og eru tímafrekar. 

Niðurstöður slíkra mælinga koma 

of seint til að hægt sé að nota þær 

til að stýra framleiðslu. Helst er 

mælitæki Intelscan komið fyrir á 

framleiðslulínu þar sem vörur 

koma út úr þurrkara. Um leið og 

varan kemur úr þurrkaranum mælir 

örbylgjutæki Intelscan vatnsinnihald 

hennar og sendir niðurstöðuna 

beint inn í stjórntölvu 

Gæði Harpa Arnardóttir og Páll Þórir Daníelsson gæðamæla efni til örflögusmíði. 

Skráning Páll Þórir Daníelsson skráir upplýsingar í MAS vél. 

þess að starfa við framleiðslu og þjónustu, hefur 

útibúið á Íslandi tekið virkan þátt í 

tækniþróun og markaðsstarfi innan fyrirtækisins. 

Búast má við að þróunin verði meira í 

þessa átt eftir því sem fyrirtækið stækkar. 

Hraðfleyg tækniþróun 

Mikil þróun hefur átt sér stað í örflögutækni 

á skömmun tíma og tekur Nimblegen 

Systems þátt í því ferli. Fyrirtækið er nú 

að setja nýja kynslóð MAS véla í framleiðslu 

en þessar vélar eru mun afkastameiri en þær 

sem fyrir eru, auk þess sem hver örflaga mun 

gefa meiri upplýsingar. Gert er ráð fyrir að 

fyrsta vél nýrrar tegundar verði sett upp hér á 

landi í næsta mánuði. Samfara nýjum vélum 

eru einnig þróaðar nýjar aðferðir við rannsóknir 

og nýr hugbúnaður til að halda utan um 

þær upplýsingar sem verða til. Það eru því 

miklar breytingar í vændum hjá Nimblegen 

Systems og spennandi ár framundan hjá fyrirtækinu. 

Frumkvöðlasetrið: 

Intelscan mælir vatnsinnihald 

Heimsókn Iðnaðar- og viðskiptaráðherra í heimsókn hjá Iðntæknistofnun 

og Intelscan. Með Jóni Sigurðssyni eru á myndinni f.v. Ólafur H. Jónsson, 

framkvæmdastjóri Intelscan, Hallgrímur Jónasson, forstjóri Iðntæknistofnunar, 

Sveinn Þorgrímsson, Iðnaðarráðuneytinu og Sævar Birgisson, 

starfsmaður Intelscan. 

framleiðslunnar. Þær upplýsingar 

eru síðan nýttar til að stilla þurrkarann 

og draga þannig úr sveiflum 

í vatnsinnihaldi, minnka orkukostn- 

að, ná stöðugri gæðum og framleiða 

vöruna með mesta leyfilega 

vatnsinnihaldi. 

Markaður fyrir vöru Intelscan er 

mjög stór; allur matvælaiðnaður 

auk steinefna- og efnaiðnaðar – alls 

staðar þar sem vatnsinnihald hráefnisins 

skiptir máli. 

Félagið var stofnað árið 2000 til 

að þróa og framleiða búnað til að 

mæla vatnsinnihald mismunandi 

hráefna á sjálfvirkan hátt. Auk 

stofnenda eru eigendur félagsins 

nú Nýsköpunarsjóður atvinnulífsins, 

eignarhaldsfélagið Samvinnutryggingar, 

Framtakssjóður 

Austurlands og Iðntæknistofnun Íslands. 

Vörur Intelscan hafa verið seldar 

til átta landa í Evrópu, í matvælaog 

efnaiðnað til fyrirtækja eins og 

Nestlé í Sviss, Toms Gruppen í Danmörku 

og Kemira í Finnlandi. Að 

auki hefur mælibúnaður Intelscan 

verið seldur til fiskimjölsframleiðenda 

hérlendis. 

Einkaleyfi víða um heim 

Sótt var um einkaleyfi á þessari 

aðferð við vatnsmælingar og hefur 

það nú þegar verið samþykkt í Evrópu, 

Bandaríkjunum, Kína og Rússlandi. 

Einkaleyfið er einnig í afgreiðslu 

á öðrum svæðum, svo sem í 

Japan, Kanada og Ástralíu. 

Háþróað Lisa Lindefelt við þjónusturannsóknir 

með örflögutækni. 

Sending Gunnur Jónsdóttir undirbýr sendingu 

á örflögum til viðskiptavina. 

Rannsóknir Drífa Guðjónsdóttir við þjónusturannsóknir 

með örflögutækni 

Fyrirtækin Intelscan ehf., Héðinn 

hf. og Elrún ehf. skrifuðu nýlega 

undir samstarfssamning um að 

vinna sameiginlega að lausnum fyrir 

fiskimjölsiðnaðinn. 

„Markmiðið með samstarfinu er 

að bjóða fiskimjölsframleiðendum 

búnað sem auðvelt er að koma fyrir 

í framleiðsluferlinu og veitir rauntímaupplýsingar 

um rakastig í 

mjölinu á meðan á framleiðslu 

stendur. Niðurstaða mælinga birtist 

samstundis í stjórnstöð og bætir 

þannig þurrkunarferlið, þannig að 

afraksturinn er minni sveiflur í 

vatnsinnihaldi mjölsins og aukin 

nýting á mjölinu, auk orkusparnaðar. 

Héðinn hefur hannað hentugan 

sýnatökubúnað sem sækir 

mjöl úr vinnsluferlinu til mælinga 

og skilar því svo aftur í vinnsluna 

en Elrún hefur mikla reynslu af 

iðnstýringum fyrir fiskiðnaðinn og 

mun sjá um tengingar við stjórnherbergi 

fiskimjölsverksmiðjanna. 

Við væntum mikils af þessu samstarfi 

og vonumst til að geta boðið 

fiskimjölsiðnaðinum búnað sem 

eykur arðsemina,“ segir Ólafur H. 

Jónsson, verkfræðingur og einn 

stofnenda Intelscan.


Lífaflfræði Baldur Þorgilsson, þróunarstjóri Kine ehf. (t.h.), ásamt þeim 

Ásmundi Eiríkssyni og Johan Johnson í húsakynnum fyrirtækisins. 

Nákvæmar og 

hlutlægar mælingar 

á hreyfingum 



Kine ehf. er heilbrigðistæknifyrirtæki 

á lífaflfræðisviði 

sem hefur 

unnið að þróun vél- og 

hugbúnaðar til hreyfigreiningar á 

mannslíkamanum. Hugmyndin að 

fyrirtækinu kom fyrst fram árið 

1992, eftir að nokkrir verkfræðingar 

sem höfðu unnið á Landspítalanum 

og Háskóla Íslands báru sigur úr 

býtum í nýsköpunarsamkeppninni 

Snjallræði. Kine ehf var ekki formlega 

stofnað fyrr en 1996 og starfsemin 

sem slík hófst ekki fyrr en árið 

1999 en þá var mikill uppgangur í 

fjármögnun á nýsköpunarverkefnum 

og þeir félagar hvattir til að 

gera viðskiptaáætlun. „Þá má segja 

að við höfum sameinað búta sem 

fram að því höfðu verið heima hjá 

okkur og við unnið að öll kvöld og 

helgar í mörg ár. Þannig fór þetta 

að vinda upp á sig,“ segir Baldur 

Þorgilsson, fyrsti starfsmaður fyrirtækisins 

sem nú starfar sem þróunarstjóri 

vélbúnaðar hjá Kine ehf. 

Hlutlæg mælistika 

meginmarkmiðið 

Baldur segir að í kjölfar örrar 

tölvuþróunar hafi orðið bylting í 

hreyfigreiningu enda hafi hin nýja 

tækni gert mönnum mögulegt að 

greina hreyfingu með nákvæmari 

hætti en áður hafði þekkst. Hinar 

nýju aðferðir við hreyfigreiningu 

þróuðust sérstaklega ört hjá þeim 

sérfræðingum sem önnuðust börn 

með CP hreyfihömlum sem veldur 

því að vöðvar í útlimum, einkum fótleggjum 

eru stífir og spastískir. 

„Það má segja að þær aðferðir sem 

þróuðust í kringum CP sjúklinga 

hafi lagt línurnar, enda þurfa sjúklingarnir 

oft að fara árlega í skurðaðgerð 

og því er rík þörf á mjög nákvæmum 

mælingum,“ segir Baldur. 

Að hans mati þarfnast hins vegar 

fjöldi annarra einstaklinga nákvæmra 

mælinga og þar getur 

tækni Kine ehf. hjálpað til. Baldur 

tekur dæmi um aldraðan mann sem 

þjáist af parkinsonveiki. Maðurinn 

fær iðju- og sjúkraþjálfun og lyfjagjöf, 

en árangurinn af þessum meðulum 

er ekki metinn á hlutlægan 

hátt. „Okkar markmið var að búa til 

hraðvirk og einföld tól sem eru 

verkfæri klíníkersins til þess að 

meta árangurinn með hlutlægum 

hætti,“ segir Baldur og heldur 

áfram. „Þeir hjá Össuri eru að selja 

mjög dýr vélræn hné og það þarf 

traustari rök en áður til þess að 

réttlæta slík kaup frá sjónarhóli 

tryggingafélaga og hins opinbera. Í 

stað þess að réttlæta þetta með orðum 

er hentugara að hafa tölur sem 

sýna fram á að stoðtækið beri tiltekinn 

árangur.“ 

Þeir hópar sérfræðinga sem Kine 

ehf. reynir að höfða til starfa fyrst 

og fremst á sviði endurhæfingar, 

sjúkra- og iðjuþjálfunar, en einnig 

hefur verið stuðst við tæknina í 

greinum á borð við vinnuvistfræði, 

tölvuleikjagerð og á sviði íþrótta. 

Sem dæmi um fjölbreyttan hóp viðskiptavina 

nefnir Baldur að Bandaríska 

geimferðastofnunin, NASA, 

hafi keypt flóknasta kerfi Kine ehf. 

og notað við þróun á búningum 

geimfara auk þess sem spænska 

knattspyrnuliðið Real Madrid hafi 

stuðst við búnað frá fyrirtækinu á 

teygjuæfingum. 

Fjórar vörulínur og 

stöðug þróun 

Til þess að meta árangur og fá 

svör við ýmsum spurningum varðandi 

hreyfingu hefur Kine ehf. þróað 

fjórar vörulínur. Fyrsta afurðin 

var KinePro, alhliða hreyfigreining 

með hjálp vélbúnaðar, hugbúnaðar 

og myndavélar. Síðar var KineView 

sett á markaðinn, alhliða hreyfigreining 

í tvívíðu plani. Eftir samskipti 

og viðbrögð frá viðskiptavinum 

setti fyrirtækið svo á markað 

einfaldaðar útgáfur af kerfunum 

tveimur í fyrra; hreyfigreiningarlausnina 

KineLive og göngugreiningarlausnina 

KineGait. Með þessu 

segir Baldur fyrirtækið hafa brugðist 

við þörfum viðskiptavina sinna og 

reynt að stækka hóp viðskiptavina. 

„Nýju tækin eru líklegri til að seljast 

í meira magni enda er minna í 

pakkanum og verðið því lægra.“ 

Baldur er mjög ánægður með þá 

þróun sem átt hefur sér stað innan 

fyrirtækisins og nefnir sem dæmi að 

KineLive sé algjörlega einstakt 

tæki. Það sem geri tæknina svo einstaka 

sé að hún er algjörlega þráðlaus. 

PIPAR SÍA 

Góður undirbúningur getur ráðið úrslitum. 

Hjá okkur færðu haldgóðar upplýsingar, ráðgjöf 

og fræðslu um markaðssókn erlendis. 

Borgartún 35 105 Reykjavík sími 511 4000 fax 511 4040 utflutningsrad@utflutningsrad.is 

smáauglýsingar mbl.is 


www.utflutningsrad.is


Menn og mýs ehf. 

Afkoman byggð á eigin vöruþróun 



Menn og mýs er hugbúnaðarfyrirtæki 

sem stofnað var af Pétri 

Péturssyni og Jóni Georg Aðalsteinssyni 

árið 1990 og eru 

þeir enn starfandi fyrir félagið. Fyrirtækið 

hefur gegnum árin þróað sérhæfðar hugbúnaðarlausnir 

fyrir netkerfi, netstjórnun 

og samskipti. 

Lausnir fyrir 

stýringar á DNS 

Árið 1994 kom fyrirtækið á markað með 

DNS-þjón (Domain Name System). Frá 

árinu 2000 hefur það einbeitt sér að þróun 

lausna fyrir stýringar á DNS, DHCP 

(Dynamic Host Configuration Protocol) og 

IPAM (IP Address Management) bæði fyrir 

Microsoft- og Unix/Bind-netumhverfi. 

Flest íslensk hugbúnaðarfyrirtæki 

byggja rekstur sinn á sölu þjónustu og 

vinnu. Menn og mýs er eitt fárra íslenskra 

hugbúnaðarfyrirtækja sem byggja afkomu 

sína fyrst og fremst á eigin vöruþróun og 

sölu á þeim hugbúnaði á alþjóðlegum markaði. 

Lausnir félagsins eru sérhæfðar nethugbúnaðarlausnir 

sem venjulegur notandi 

verður ekki var við en gegna mikilvægu 

hlutverki í utanumhaldi, öryggi og stjórnun 

stærri netkerfa. 

Umfangsmikil verkefni 

Með aukinni tölvunotkun og tilkomu IPsímalausna 

hefur þörf fyrir lausnir fyrirtækisins 

aukist og markhópurinn stækkað. 

Athuganir Microsoft sýna að meirihluta 

vandamála í netkerfum má rekja til villna í 

DNS- eða IP-uppsetningum sem sýnir 

skýrt mikilvægi lausna félagsins. 

Lausn Manna og músa hefur nokkra sérstöðu 

á markaði fyrir DNS-, DHCP- og IPstjórnun. 

Hefðbundnar lausnir byggjast á 

tækjum (e. appliance) sem innihalda DNSog 

DHCP-þjóna ásamt stjórnunarlausn til 



Mentor er þekkingarfyrirtæki sem 

hefur það meginhlutverk að veita 

skólasamfélaginu lausnir, þekkingu 

og þjónustu til aukins árangurs. 

Að undanförnu hefur fyrirtækið unnið 

markvisst að því að hasla sér völl í Svíþjóð og 

Danmörku, en skólamenn í Bretlandi og Tékklandi 

hafa líka sýnt upplýsingakerfi fyrirtækisins 

áhuga. 

„Fyrirtækið býður upp á hugbúnaðinn Mentor.is, 

sem er upplýsingakerfi fyrir skólasamfélagið, 

auk fræðslu og ráðgjafar til að efla 

innra starf skóla og auka hæfni starfsmanna,“ 

segir Freyja Björk Gunnarsdóttir, framkvæmdastjóri 

Mentors. 

Markaðssetning erlendis 

Mentor var stofnað 1. júlí árið 2000 og er 

systurfyrirtæki Manna og músa sem hafði frá 

árinu 1990 þjónustað grunnskóla landsins með 

upplýsingakerfinu Stundvísi. 

Við stofnun tók Mentor við því verkefni og 

viðskiptavinum sem þá voru yfir 90% grunnskóla 

landsins. Fyrirtækið hefur vaxið hratt, 

starfsmenn eru nú 12 talsins og þjónustar fyrirtækið 

98% grunnskóla landsins, 60% leikskóla 

og 16 sveitarfélög. 

„Mentor vinnur nú að markaðssetningu upplýsingakerfis 

fyrir skóla í Svíþjóð og Danmörku 

undir nafninu Infomentor. Alvikskolan, sem er 

1.000 barna skóli í Stokkhólmi, hefur verið þróunarskóli 

og notað kerfið með góðum árangri í 

tvö og hálft ár. Nú hafa þrír skólar bæst við í 

Svíþjóð; Tappströmsskolan í Ekerö, Båstad 

Privata Gymnasium, sem er einkaskóli í Båstad, 

og Prolympia í Umeå,“ segir Freyja Björk. 

Að sögn hennar rekur Prolympia 11 einkaskóla 

og er einn þeirra kominn með kerfið til 

reynslu og ef vel gengur munu hinir 10 taka 

kerfið í notkun í haust. Einnig eru tveir skólar í 

Danmörku komnir með kerfið, Nordby skole í 

Fanø og Birkeröd skole í Birkeröd. 

Markaðsrannsóknir í Danmörku og Svíþjóð 

sýna að brýn þörf er á kerfi fyrir kennara til 

þess að skipuleggja einstaklingsmiðað nám og 

Hugbúnaður Menn og Mýs byggja á eigin vöruþróun, segir Jón R. Kristjánsson, framkvæmdastjóri. 

stýringar. Að skipta út DNS og DHCP á 

stórum netkerfum er umfangsmikið 

verkefni með hátt flækjustig og áhættu auk 

þess að taka langan tíma. Á Microsoftnetkerfum 

getur einnig glatast við þetta 

mikilvæg tenging við Active Directory. 

Lausn Manna og músa byggist á að leggja 

stjórnunarlag ofan á núverandi lausnir og 

stýra í samvinnu við þær. Þannig næst góð 

samhæfing milli Microsoft Active Directory 

og IP-stjórnunar á neti, gangsetning verður 

tiltölulega einföld og lausnin vinnur með 

innviðum sem búið er að byggja upp. 

auðvelda upplýsingamiðlun til heimila en það er 

einmitt sérstaða Mentor.is. 

Yfirburðastaða 

Freyja Björk segir framtíðarsýn fyrirtækisins 

vera skýra. Það ætli að verða leiðandi á 

sviði upplýsingakerfa í skólasamfélaginu. Mentor.is/Infomentor 

sé afburðalausn og með yfirburðastöðu 

á Íslandi og ört vaxandi í Skandinavíu. 

„Helsta verkefni síðustu missera hefur verið 

að smíða nýja kynslóð af upplýsingakerfinu 

Stundvísi sem hefur fengið nafnið Mentor.is. 

Hér er um að ræða heildstætt upplýsingakerfi 

með vefviðmóti sem eykur upplýsingaflæði inn- 

Hefðbundin lausn 

Nú í byrjun febrúar kemur út ný útgáfa af 

lausnum félagsins, Men and Mice Suite útgáfa 

5.5. Þetta er stærsta og umfangsmesta 

útgáfa félagsins í langan tíma. Um er að 

ræða verulegar endurbætur á vörunni sem 

mun styrkja félagið í samkeppni á alþjóðlegum 

markaði. 

Starfsmenn Manna og músa eru blanda af 

hugbúnaðar- og netsérfræðingum sem hafa 

flestir langa reynslu á sérhæfðu sviði DNSog 

IP-stjórnunar. Ráðgjafar- og þjón- 

an skólans, til foreldra og sveitarfélaga,“ segir 

Freyja Björk. 

Hún segir að kerfið sé í mjög víðtækri notkun 

og eru einstaka notendur á degi hverjum yfir 

5.000 talsins. 

Kerfið nýtist starfsfólki skóla (skólastjórnendum, 

riturum og kennurum) við dagleg störf, 

svo sem hópaskráningu, skráningu í stundatöflur, 

ástundunarskráningu, einkunnavinnslu, 

upplýsingamiðlun til foreldra, vinnuskýrslur og 

forfallaskráningu starfsmanna. Starfsfólk sveitarfélaga 

tekur við launaupplýsingum úr kerfinu 

og hefur þar jafnframt yfirlit yfir nemendaskrár 

skólanna. Foreldrar eru sífellt að 

verða stærri notendahópur og geta þeir til 

ustudeild félagsins sinnir þjónustu við viðskiptavini 

ásamt því að veita faglega ráðgjöf 

og vinna úttektir. Félagið heldur einnig námskeið 

í notkun og uppbyggingu DNS víða um 

heim. Á árinu eru skipulögð námskeið í Evrópu, 

Bandaríkjunum, Asíu og Ástralíu og 

sem dæmi má nefna að í byrjun febrúar heldur 

félagið þjálfun í Bangalore á Indlandi. 

Markhópur Manna og músa er fyrst og 

fremst meðalstór og stór alþjóðleg fyrirtæki 

með umfangsmikil netkerfi. Markhópunum 

er skipt í tvennt. 

Annars vegar eru „minni netkerfi“ með 

1.000–10.000 IP-tölum (tölvur/búnaður sem 

notar IP-tölur). 

Hins vegar eru stór fjölþjóðleg fyrirtæki 

með jafnvel milljónir IP-talna á neti. 

Viðskiptavinir Manna og músa skipta þúsundum 

og margir eru þekkt fjölþjóðleg fyrirtæki 

s.s. Shell, GlaxoSmithKline, British 

Telecom og Lockheed Martin svo einhver 

séu nefnd. 

Tekjurnar koma frá öðrum löndum 

Tekjur félagsins koma því nær allar frá 

öðrum löndum og undanfarin ár hafa um 70% 

tekna félagsins komið frá Bandaríkjunum. 

Fram til þessa hefur hefur sölustarfið mest 

verið unnið frá Íslandi með stuðningi vefjarins 

en þær áherslur eru að breytast og 

sölustarf eflt. Nú eru fimm starfsmenn hjá 

dótturfélaginu Men and Mice Inc. í Bandaríkjunum 

við sölu og markaðssetningu á 

vörum félagsins. Einnig er félagið byrjað að 

koma sér upp neti endursöluaðila á erlendum 

mörkuðum sem veitir aðgang að stærra og 

öflugra sölu- og dreifineti. 

Vegna aukinnar notkunar á IP-búnaði og 

aukinna krafna um öryggi og uppitíma er 

gert ráð fyrir að vöxtur í sölu og notkun 

lausna Manna og músa verði langt umfram 

almennan markaðsvöxt. Framundan eru því 

spennandi tímar hjá félaginu með nýrri útgáfu 

af lausnum félagsins og nýju skipulagi 

sölustarfs sem færa á félagið upp um deild. 

Framkvæmdastjóri Manna og músa er Jón 

R. Kristjánsson. 

Mentor: 

Upplýsir skólakerfi hér og ytra 

Útrás Freyja Björk Gunnarsdóttir segir aukinn áhuga vera á Norðurlöndum fyrir Mentor. 


dæmis fylgst með ástundun, heimavinnu og 

námsframmistöðu barna sinna á Mentor.is. 

Einstaklingsmiðað nám 

Nýjar einingar sem lúta að skipulagningu 

einstaklingsmiðaðs nám eru hannaðar í nánu 

samstarfi við skóla og sérfræðinga í kennslufræðum 

á Íslandi, Danmörku og í Svíþjóð. 

Markmiðið með þeim er að auðvelda kennurum 

að skipuleggja einstaklingsmiðað nám og vinna 

að einstaklingsmiðuðu námsmati. 

„Þessar einingar eru einstakar og gefa fyrirtækinu 

samkeppnisforskot,“ segir Freyja, en 

Mentor fékk styrk frá tækniþróunarsjóði til að 

vinna að þessu verkefni.

HugurAx: 

Forskot inn í framtíðina 



Undir merkjum HugarAx er orðið til 

eitt öflugasta hugbúnaðarfyrirtæki 

landsins. Það hefur burði til að 

sinna fjölþættum þörfum fyrirtækja 

í upplýsingatækni og er afburða samstarfs- og 

þjónustuaðili, m.a. á sviði viðskiptalausna, 

stjórnendalausna, starfsmannalausna, lausna 

fyrir orkugeirann og sérhæfðra hugbúnaðarlausna. 

Innan okkar raða starfar stór hópur 

metnaðarfullra starfsmanna, sem hefur víðtæka 

þekkingu og reynslu á sviði upplýsingatækni og 

getur tekist á við umfangsmikil og flókin verkefni,“ 

segir Páll Freysteinsson, framkvæmdastjóri 

HugarAx. 

Þjónusta á breiðu sviði 

Páll segir að það sé því ekki að ástæðulausu 

að ekkert annað hugbúnaðarfyrirtæki á Íslandi 

hafi jafn mörg fyrirtæki í landinu í viðskiptum. 

„Í krafti stærðarinnar getum við veitt þjónustu 

á mjög breiðu sviði og þróað okkar eigin 

vörur á markvissan hátt,“ segir Páll. 

Hið sameinaða fyrirtæki, HugurAx, byggir á 

traustum grunni. Hugur var stofnað árið 1986 

en Ax hugbúnaðarhús árið 1999 með sameiningu 

gamalgróinna hugbúnaðarfyrirtækja. 

Reynslan er því okkar megin. 

„Upplýsingatæknin skipar æ mikilvægari 

sess í rekstri fyrirtækja. Upplýsingatæknin 

gerir kleift að nýta starfsfólk og atvinnutæki 

enn betur. Það getur skipt sköpum, sérstaklega 

hjá þeim sem vilja auka samkeppnishæfni sína á 

alþjóðlegum mörkuðum. Okkar verkefni er að 

hjálpa fyrirtækjum að ná þessum árangri.“ 

Sérhannað, nýtt húsnæði 

Í lok desember flutti HugurAx höfuðstöðvar 

sínar í nýtt og glæsilegt húsnæði við Guðríðarstíg 

í Grafarholti. Nýja húsnæðið hefur verið 

hannað að öllu leyti í kringum 

starfsemi fyrirtækisins. 

„Markmiðið er að veita starfsmönnum fram- 

LS Easy Retail er byggt á Microsoft 

hugbúnaði og fellur viðmótið inní 

kunnuglegt viðmót forrita eins og Outlook, 

Word og Excel. 

Morgunblaðið/Árni Torfason 

Reynsla Víðtæk reynsla á sviði upplýsingatækni er aðall Hugurax, segir Páll Freysteinsson. 

Einfaldur rekstur - fjölbreyttir eiginleikar 

LS Easy Retail er kjörið kerfi fyrir aðila í leit að heildarlausn 

sem fljótlegt er að koma í gagnið, einfalt að nota og er sniðin 

að framtíðarþörfum. Með LS Easy Retail færð þú: 

Fjárhagsbókhald 

Viðskiptamanna- og sölubókhald 

Tengslastjórnarkerfi (CRM) 

Eignakerfi 

Lánadrottna- og innkaupakerfi 

Lífið er einfalt með 

LS Easy Retail 

Birgðir og forðabókhald 

Starfsmannahald 

LS Retail verslun 

LS Retail bakvinnslukerfi 

Þrjá samtímanotendur 


úrskarandi vinnuaðstöðu og viðskiptavinum enn 

betri þjónustu. 

Öll starfsemi HugarAx í Reykjavík er nú 

komin undir eitt þak í nýjum húsakynnum og 

markar flutningur fyrirtækisins í Grafarholtið í 

raun lokaskrefið í sameiningu Hugar 

og Ax hugbúnaðarhúss,“ segir Páll. 

Á Guðríðarstíg starfa um 120 starfsmenn 

HugarAx, en til viðbótar starfa hjá fyrirtækinu 

um 10 starfsmenn sem vinna á starfsstöðvum 

HugarAx víða um land. 

„Í nýjum höfuðstöðvum HugarAx getum við 

tekið vel á móti viðskiptavinum okkar. Við höfum 

sett upp góða kennsluaðstöðu þar sem námskeiðahald 

okkar mun fara fram. Stærri kynningar 

og morgunverðarfundi munum við halda í 

sérútbúnum matsal. Þessi aðstaða tryggir að 

starfsfólk okkar getur auðveldlega miðlað af 

þekkingu sinni til viðskiptavina þegar hentar. 

Einnig eru í nýja húsinu rúmgóð fundarherbergi 

og fjölmörg afmörkuð 

vinnusvæði sem henta vel fyrir smærri vinnufundi,“ 

segir Páll. 

Samstarf eflir og örvar 

Arkitektastofan Batteríið sá um hönnun og 

skipulagningu á skrifstofurýminu við Guðríðarstíg, 

en verkið var unnið í nánu samstarfi við 

starfsfólk HugarAx. 

„Unnið hefur verið hörðum höndum síðastliðna 

mánuði til að láta hlutina ganga upp. 

Glæsileg húsakynni sýna að við höfum verið 

heppin með samstarfsaðila. Saman á 

einum stað verðum við enn öflugri.“ 

Í tilefni af flutningunum í nýtt húsnæði bauð 

HugurAx viðskiptavinum og samstarfsaðilum í 

innflutnings- og nýársgleði föstudaginn 5. janúar 

sl. 

Frábær mæting var í veisluna að sögn Páls, 

en um 700 manns mættu í nýja húsnæðið að 

Guðríðarstíg. 

„Boðið var upp á léttar veitingar og fjölbreytta 

dagskrá og björgunarsveitin Ársæll sá 

um glæsilega flugeldasýningu,“ segir Páll að 

lokum. 

*Verð er án vsk. og vélbúnaðar. 

Alvöru 

verslunarog 

bókhaldskerfi 

198.900 kr. 

Nú býðst þér einstakt tækifæri á að koma 

rekstrinum þínum í enn betra horf á einfaldan 

hátt með LS Easy Retail frá Landsteinum Streng. 

Við hönnun LS Easy Retail voru sérstaklega hafðar í huga þarfir verslana 

og veitingastaða með einn til tvo afgreiðslukassa. Kröfur sem gerðar 

eru til getu og virkni kerfis fyrir slíkar einingar eru þær sömu og í stærri 

verslunum en mælikvarðinn er annar. Í LS Easy Retail eru til staðar allir 

nauðsynlegir þættir fyrir þarfir verslunarreksturs eins og í viðameiri 

kerfum, en munurinn felst í einfaldari uppsetningu og ríkari áherslu 

á þarfir minni rekstraraðila. Handtölvutengingar auðvelda síðan 

kortagreiðslur og pantanir í veitingarekstri . 

Allt þetta og meira til býðst þér á aðeins 198.900 kr. * Nýttu þér tækifærið 

og gerðu lífið einfaldara með LS Easy Retail. Hafðu samband við söludeild 

okkar í síma 550 9000. 

Samstarfsaðilar okkar eru: Nýherji, Opin kerfi, Tæknival og Þekking. 

Microsoft Business Solutions 

Global ISV Partner of the Year 2005 

Ármúla 7 - 108 Reykjavík - Sími 550 9000 - www.landsteinarstrengur.is 

Lausnir frá Landsteinum Streng eru notaðar í fleiri en 11.600 verslunum með yfir 28.000 

afgreiðslukössum víðsvegar um heim. Meðal ánægðra viðskiptavina má nefna: IKEA, Adidas, 

Debenhams, Pizza Hut, Booths stórmarkaðirnir, Alliance Pharmacy og Concept Sports International 

(EM 2004, ÓL í Aþenu árið 2004).


Nýsköpunar- og frumkvöðlasetur 

við HÍ í burðarliðnum 



Innovit er nýstofnað undirbúningsfélag 

að stofnun nýsköpunar- 

og frumkvöðlaseturs við 

Háskóla Íslands. Frá því í 

haust hafa stofnendur félagsins, núverandi 

og útskrifaðir nemendur úr 

Háskólanum, unnið að gerð viðskiptaáætlunar 

um stofnun félagsins 

og staðið að ítarlegri rannsókn á 

starfsumhverfi nýsköpunar- og frumkvöðlastarfsemi 

fyrir háskólamenntaða 

einstaklinga. Meginmarkmið nýsköpunar- 

og frumkvöðlaseturs við 

skólann eru að auka nýsköpun og 

frumkvöðlastarf innan veggja skólans 

ásamt því að takmarka þá áhættu 

sem felst í stofnun nýrra fyrirtækja 

með markvissri þjálfun, aðstoð, aðkomu 

og ráðgjöf sérfræðinga. Auk 

þess mun tilkoma frumkvöðlasetursins 

auka tengsl íslenskra fyrirtækja 

við framúrskarandi nemendur og 

sprotafyrirtæki og þannig stuðla að 

aukinni virkni hins íslenska þekkingarsamfélags,“ 

segir Andri Heiðar 

Kristinsson, meistaranemi í hagfræði 

og einn stofnenda Innovit. 

Lágt hlutfall 

háskólamenntaðra frumkvöðla 

Andri segir að upphaf starfs undanfarinna 

mánaða megi rekja til 

skýrslu sem árlega kemur út á vegum 

Global Entrepreneurship Monitor – 

samtaka sem rannsaka strauma og 

stefnur í nýsköpunarmálum. „Í 

skýrslunni kemur í ljós að hlutfall há- 

Andri Heiðar 

Kristinsson 

Háskóli Íslands: 

Styrkir til doktorsnáms 

á sviði 

nanótækni 

Í upphafi ársins afhenti Kristín Ingólfsdóttir, rektor Háskóla 

Íslands, tvo styrki til doktorsnáms á sviði nanótækni 

(örtækni). Styrkirnir eru veittir fyrir tilstilli Steinmaur 

Foundation í Liechtenstein. 

Eykur framfarir í nanótækni 

Tilgangur þeirra er að stuðla að framförum á sviði 

nanótækni og efla rannsóknir á þessu sviði á Íslandi. 

Einnig var litið til þess hvort verkefnið væri líklegt til að 

leiða til hagnýtingar og eflingar atvinnulífs á Íslandi. 

Nanótækni er samheiti yfir tækni og vísindi sem fást 

við hluti sem eru í stærðarbilinu 1–100 nanómetrar (eða 

þar um bil), þ.e. milljarðasti til tugmilljónasti af metra að 

stærð. Yfirleitt er átt við manngerða hluti eða náttúrulega 

hluti sem menn meðhöndla, t.d. raða upp á ákveðinn 

hátt, ýmist með beina hagnýtingu í huga eða til þess að 

rannsaka grundvallarfyrirbæri. 

Styrkina hlutu Kristinn Björgvin Gylfason og Árni 

Sigurður Ingason. Þeir luku báðir meistaranámi frá 

verkfræðideild Háskóla Íslands. Kristinn, sem er að 

hefja doktorsnám við Kungliga Tekniska högskolan 

(KTH) í Stokkhólmi, hefur unnið við þróun örtækninema 

hjá Lyfjaþróun og stefnir með doktorsnámi sínu 

enn frekar inn á þá braut þar sem örtækni og lífvísindi 

skarast. 

Árni er að hefja doktorsnám við Háskóla Íslands þar 

sem hann hefur með meistaraprófsverkefni sínu, sem og 

vísindagreinum sem því tengjast, unnið að þeirri tækni 

er lýtur að rannsóknum á þunnum málmhimnum. Slíkar 

himnur eru um þessar mundir einn af áhugaverðustu 

kostunum, þegar hugað er geymslu á vetni. 

Styrkirnir eru til þriggja ára og nemur hvor þeirra 

um 3 milljónum kr. á ári. 

Rannsókna rafleiðni nanókerfa 

Við Háskóla Íslands fara meðal annars fram rannsóknir 

á rafleiðni nanókerfa (sem er um margt ólík leiðninni 

sem við eigum að venjast úr daglegu lífi), eiginleikum 

einstakra nanókristalla og ljósleiðni eftir 

nanóvírum. Við Háskólann er einnig verið að þróa aðferðir 

til geymslu vetnis í magnesíum nanóstrúktúrum í 

viðleitni til að finna betri geymsluaðferðir fyrir vetni 

sem orkugjafa. Annað dæmi um nýtingu nanótækni eru 

rannsóknir sem tengjast líftækni, m.a. þróun á efnanema 

til greiningar á stórum sameindum, og á aðferðum 

til svæðisbundinnar lyfjagjafar í auga. Flest þessara 

rannsóknaverkefna við Háskóla Íslands eru unnin í 

tengslum við fyrirtæki. Stofnandi Steinmaur Foundation 

er Gunnar Björgvinsson. 

skólamenntaðra 

frumkvöðla hér á 

landi er gríðarlega 

lágt, aðeins 

23% íslenskra 

frumkvöðla eru 

háskólamenntuð 

á meðan yfir 60% 

frumkvöðla í 

Bandaríkjunum 

og á Norðurlöndunum eru háskólamenntuð. 

Þessi staða býður upp á 

ákveðin tækifæri og við ákváðum að 

láta slag standa.“ 

Eins og fyrr segir liggur viðskiptaáætlun 

félagsins nú fyrir og 

fjármögnunarviðræður munu hefjast 

á allra næstu vikum. Andri segir að 

félagið muni fyrst og fremst leita til 

fjárfesta og aðila úr atvinnulífinu 

varðandi fjármögnun á starfseminni 

en óformleg viðbrögð úr röðum 

þeirra hafi verið mjög góð. „Viðbrögðin 

sem við höfum fengið hafa 

alls staðar verið mjög góð og það hefur 

keyrt okkur heilmikið áfram að 

flestir sem við höfum rætt við telja 

brýna þörf á frumkvöðlasetri sem 

tengi saman háskólasamfélagið og atvinnulífið,“ 

segir Andri og bætir við 

að þótt Impra, Rannsóknaþjónusta 

HÍ, Klak og fleiri hafi unnið gott starf 

á sviði nýsköpunar séu forsendur 

fyrir því að stækka kökuna, eins og 

fyrrnefnd skýrsla gefur til kynna. 

Stjórnvöld hafa einnig brugðist vel 

við hugmyndum stúdenta og í ræðu 

sinni á Rannsóknadögum Háskólans, 

sem fram fóru s.l. janúar, lýsti Jón 

Morgunblaðið/Kristinn 

Innovit Stefnir að stofnun nýsköpunar- og frumkvöðlaseturs í náinni framtíð 

Sigurðsson, iðnaðar- og viðskiptaráðherra 

yfir ánægju með hugmyndir 

um stofnun og rekstur nýsköpunarog 

frumkvöðlaseturs. „Hér er á ferðinni 

merkt framtak sem ber vott um 

Innan Verkfræðideildar Háskóla Íslands 

eru meðal annars stundaðar rannsóknir á 

heilbrigðissviði. 

Í samstarfi við Landspítala – háskólasjúkrahús 

er verið að vinna tvö meistaraverkefni 

í tengslum við verkefnið RISE 

sem er innan fimmtu rammaáætlunar ESB. 

Verkefnin eru unnin af Fjólu Jóhannesdóttur, 

vélaverkfræðinema, og J. Lilju 

Pálsdóttur, rafmagnsverkfræðinema. 

Raförvunarmeðferð 

Markmið verkefnisins er að þróa nýja raförvunarmeðferð 

sem er margfalt öflugri en 

núverandi staðlar leyfa fyrir sjúklinga með 

varalegan útlægan mænuskaða. Mögulegir 

ávinningar eru: bætt blóðrás, nýmyndun 

vöðvafrumna og uppbygging vöðvamassa, 

vöðvastyrks, húðþykktar og beinstyrks. 

Lokamarkmiðið er að sjúklingurinn geti 

staðið upp með aðstoð raförvunarinnar. 

Á Íslandi taka þrír lamaðir einstaklingar 

þátt í rannsókninni, en allir lömuðust þeir af 

slysförum á síðastliðnum 3-10 árum. Helsta 

markmið verkefnisins er þó að auka lífsgæði 

og lífslíkur sjúklinganna. Dæmi um fylgi- 

framsýni stúdenta og meðvitund 

þeirra um mikilvægi þess að rannsóknir 

leiði til ávinnings fyrir þá 

sjálfa sem að þeim vinna og fyrir 

samfélagið í heild,“ sagði Jón. 

kvilla lömunar fyrir neðan mitti eru mikil 

vöðvarýrnun, taugaskerðing, blöðrulömun 

og lömun í hringvöðva endaþarms sem valda 

hættu á þvag- og hægðaleka, skert kynlífsgeta, 

léleg blóðrás sem veldur svo enn meiri 

vöðvarýrnun (sjá mynd 1), beinþynningu og 

þynnri og viðkvæmari húð. Alvarleg legusár 

eru algengt vandamál hjá lömuðum einstaklingum 

þar sem blóðrásin er léleg og 

næringarflutningur til fótleggja ófullnægjandi. 

Mynd 2 sýnir alvarlegt legusár. 

Búnaðurinn sem notaður er til raförvunarinnar 

er raförvi sem er forritaður þráðlaust 

og örvar vöðvaþræði beint með allt að 

250 mA styrk. Sjúklingarnir raförva læri, 

rass og kálfa 2 klukkustundir á dag, 6 daga 

vikunnar, sjá mynd 3. Sneiðmyndataka af 

lærum er svo framkvæmd á 3-4 mánaða 

fresti og einnig hreyfigreining um hnjálið. 

Hreyfigreiningunni er ætlað að gefa vísbendingar 

um vöðvakraft og vélræna eiginleika 

vöðva án beinnar snertingar við sjúklinginn. 

Mælingin er framkvæmd með 

upptökuvél. 

Sjúklingurinn situr á bekk og fæti er ýtt 

úr jafnvægisstöðu og látinn sveiflast um 

Starfið reist á 

þremur meginstoðum 

Áætlað er að starfsemi Innovit 

verði í megindráttum þríþætt. Í 

fyrsta lagi verði boðið upp á aðstöðu 

fyrir sprotafyrirtæki, nemendur og 

unga frumkvöðla úr háskólasamfélaginu. 

Í annan stað mun Innovit 

sinna fræðslumálum og kynna fyrir 

nemendum, fjárfestum og fólkinu í 

landinu hvaða möguleikar bjóðist á 

sviði nýsköpunar hér á landi, með fyrirlestrum, 

námskeiðahaldi og annarri 

fræðslu. Þriðja meginstoð starfseminnar 

felst í því að bjóða nemendum á 

lægri námsstigum upp á sumarvinnu 

við nýsköpun. „Þar sjáum við fyrir 

okkur að nemendur vinni að nýsköpunarverkefnum 

eða viðskiptaáætlunum 

á eigin forsendum, eða í samstarfi 

við ákveðin fyrirtæki,“ segir 

Andri. Vettvangurinn gæti verið góður 

undirbúningur fyrir nemendur og 

þeir gert sér betur grein fyrir hvar 

áhugasvið þeirra liggur og í framhaldinu 

unnið að lokaverkefni í 

tengslum við vinnu sína. 

„Ég held að hér sé um að ræða 

mjög gott tækifæri fyrir Háskólann 

til þess að nýta þá þekkingu sem þar 

verður til. Starfsemin yrði til þess að 

háskólanemendur úr mismunandi 

deildum s.s. verkfræðinemar, hagfræðinemar 

og sagnfræðinemar 

kæmu saman og ynnu að skapandi 

verkefnum sem hefðu í för með sér 

mikinn ávinning fyrir háskólasamfélagið 

og um leið samfélagið eins og 

það leggur sig,“ segir Andri að lokum. 

Verkfræðideild HÍ: 

Aförvun sem meðferðarúrræði fyrir lamaða 

Örtæknin (míkró- og nanótækni) hefur 

haft gríðarleg áhrif á tækniþróun undanfarinna 

áratuga, í tölvutækni, samskiptatækni, 

efnistækni, líftækni, læknisfræði 

og á fleiri sviðum. Ljóst er að sú 

þróun mun halda áfram og að nýrra uppgötvana 

er enn að vænta. Nýlega var opnaður 

nýr örtæknikjarni við Háskóla Íslands, 

sá fyrsti sinnar tegundar hérlendis. 

Með tilkomu hans er stigið mikilvægt 

skref sem mun gefa íslensku rannsóknasamfélagi 

kost á að taka enn virkari þátt í 

þessari þróun. 

150 milljón króna fjárfesting 

Heildarfjárfesting nemur um 150 milljónum 

króna. Opnunin markaði áfanga í 

umfangsmikilli tækjauppbyggingu í örtækni 

á Íslandi sem staðið hefur frá árinu 

2004, með þátttöku stjórnvalda (Vísindaog 

tækniráðs með markáætlun á sviði örtækni), 

Háskóla Íslands, Raunvísindastofn- 

unar Háskólans, Iðntæknistofnunar, Rannsóknastofnunar 

byggingariðnaðarins og 

Háskólans í Reykjavík. Tækjakosti hefur 

verið deilt á tvo örtæknikjarna og er annar 

þeirra staðsettur í Háskóla Íslands en 

hinn á Iðntæknistofnun. Ráðgert er að 

heildarfjárfesting í tækjabúnaði fyrir 

þessa tvo örtæknikjarna fyrir árin 2004- 

2007 muni nema um 150 milljónum króna. 

Háskóli Íslands og Raunvísindastofnun 

hafa lagt 200 fermetra tilraunastofur undir 

örtæknikjarna í húsi verkfræði- og raunvísindadeilda 

(VRIII) við Suðurgötu. Í 

þessu rými hefur meðal annars verið innréttað 

50 fermetra hreinherbergi en það 

er aðstaða þar sem rykmengun í andrúmsloftinu 

er haldið í lágmarki. Þetta er nauðsynlegt 

þegar framleiða á hluti sem eru 

jafn stórir eða minni en einstök rykkorn. 

Fjöldi rykagna í lofti hreinherbergisins er 

aðeins um 1/1000 af því sem gerist í venjulegu 

skrifstofurými. Rykmengun í hrein- 

hnjálið. Út frá sveiflunni má svo reikna 

krafta og vélræna eiginleika vöðvans. Mælingin 

er síðan endurtekin með mismunandi 

raförvunarstyrk. Vélrænir eiginleikar hnésins 

breytast eftir því sem á raförvunarmeðferðina 

líður og verið er að rannsaka hvaða 

eiginleiki og mælingar henta best til að 

fylgjast með meðferðinni. 

Sneiðmyndir notaðar 

Til að meta áhrif raförvunarinnar á styrk, 

breytingu á lögun og beinþéttni lærleggsins 

eru notaðar sneiðmyndir. Lömuðum einstaklingum 

er sérstaklega hætt við beinbrotum 

sökum mikillar beinþynningar. 

Þessu ferli hefur verið líkt við það sem 

venjulega gerist við tíðahvörf kvenna, nema 

beinrýrnunin er mun meiri og hraðari. 

Fyrstu niðurstöður benda til að raförvun 

geti orðið nothæf klínísk meðferð til að bæta 

beinþéttni, auka vöðvamassa og fá sterkari 

húð hjá sjúklingum með útlægan mænuskaða. 

Með aðferðinni, ef hún reynist vel, 

verður hægt að mæla framvindu raförvunarmeðferðarinnar 

á einfaldan, fljótlegan 

og ódýran hátt. 

Örtæknikjarni Háskóla Íslands: 

Stórt skref fyrir rannsóknarsamfélagið 

herbergi kemur fyrst og fremst frá fólkinu 

sem þar starfar og klæðist það því sérstökum 

hlífðarbúningum til að lágmarka 

þessa mengun. 

Opnar nýja möguleika 

Aðstöðu sem þessa má finna við flesta 

stærri háskóla en hún er sú fyrsta sinnar 

tegundar á Íslandi. Örtæknikjarninn gefur 

vísindamönnum, framhaldsnemum og fyrirtækjum 

möguleikann til að framleiða 

hluti á örsmæðarkvarða úr ýmsum efnum, 

t.d. gleri, plasti, málmum eða hálfleiðurum. 

Hægt er að prenta í þessi efni 

munstur niður í u.þ.b. 1/100 úr hársbreidd 

(600 nanómetra) og þykkt efnanna getur 

verið allt niður í einstök atómlög (

RT ehf. – Rafgagnatækni: 

Hugbúnaður fyrir iðnað og orkuver 



RT ehf-Rafgagnatækni hefur 

fengist við gerð mælitækja 

í orkuiðnaðinum 

um langan aldur. Meðal 

annars hannaði fyrirtækið allt 

stjórnkerfið í Reykjanesvirkjun og 

öll forritin að stjórnkerfinu. Þetta 

var gert í samvinnu við aðra undir 

samheitinu VTR Verkfræðingar. 

Annast forritun iðntölvukerfa 

Fyrir skömmu barst bréf frá 

Hitaveitu Suðurnesja vegna útboðs 

á ráðgjafaþjónustu á fyrirhuguðu 30 

MW Orkuveri 6 í Svartsengi. Hitaveitan 

hefur samþykkt tilboð ráðgjafahópsins 

sem þessi fyrirtæki 

skipa og er fyrirtækið nú að starfa 

að þessu, ásamt Fjarhitun, VTR 

verkfræðingum, Arkitektastofunni 

OÖ, Landark og Verkfræðistofu 

Suðurnesja. 

RT-deild vinnur nú hörðum höndum 

við að ljúka forritun iðntölvukerfis 

Reykjanesvirkjunar og 

setja upp skjágæslukerfið. Mikil 

áhersla er lögð á öryggi kerfisins 

með umfremdar (redundant) lausnum 

í tölvubúnaði og netlögnum. 

Hannað og þróað mælitæki 

Árið 1987 var RT ehf. stofnað og 

voru hluthafar þáverandi starfsmenn 

Rafagnatækni; Björn Kristinsson, 

Aðalsteinn Guðbjörnsson, 

Ágúst H. Bjarnason, Helga Björnsdóttir 

og Þorvaldur Sigurjónsson. 

Nokkru síðar yfirtók RT ehf. allan 

rekstur Rafagnatækni sf. með 

óbreyttu starfsliði. 

RT hefur hannað, þróað og framleitt 

ýmis mælitæki, sem notuð hafa 

verið á fjölmörgum sviðum, bæði 

hérlendis og erlendis. 

Segulmælar voru lengi notaðir af 

jarðvísindamönnum til þess að finna 

hvort berglög væru rétt eða öfugt 

segulmögnuð, bæði á Íslandi og erlendis, 

og þóttu mikil völundarsmíð. 

Fleiri tæki voru þróuð á þessum 

fyrstu árum, svo sem mæli- og 

skráningarbúnaður fyrir rannsóknir 

á jarðsegulsviði og norðurljósum. 

RT ehf-Rafagnatækni er aðalhönnuður 

IP borgarnets Orkuveitu 

Reykjavíkur og hefur haft umsjón 

með lagningu og tengingu 

ljósleiðara, svo og örbylgjuhlekkja. 

Í grunnneti eru samtals um 220 

km 96 leiðara strengir og 50 km í aðgangsleggjum. 

Dreifistöðvar 

(spennistöðvar) Orkuveitu Reykjavíkur, 

sem mynda hnútapunkta í 

grunnnetinu, eru um 320 talsins. 

Auk þess liggur strengur alla leið til 

Vestmannaeyja. 

Ljósleiðarakerfi á 

Suðurnesjum 

RT ehf-Rafagnatækni kom að 

hönnun á ljósleiðarakerfi Hitaveitu 

Suðurnesja, sem nær nánast um allt 

Reykjanesið. Grunnhraði netsins er 

32 Mb/s, svo að afkastagetu kerfisins 

eru lítil takmörk sett. Ljósleiðarakerfið 

er notað til að tengja saman 

tölvukerfi HS í orkuverinu og 

skrifstofunni, tengja saman símakerfin 

og til að tengja iðntölvur og 

liðaverndareiningar við kerfiráð 

orkuversins. 

RT ehf-Rafagnatækni hefur 

hannað og sett upp ýmsar aðrar 

fjarskiptaleiðir fyrir fjarmælingar, 

ýmist um ljósleiðara, radíó eða símastrengi. 

RT ehf-Rafagnatækni hannaði og 

smíðaði útleiðsluvaka fyrir Landssímann, 

en hann er notaður til að 

vakta langa ljósleiðarastrengi milli 

landshluta og gefa viðvörun við bilun. 

Í samstarfi við Rafiðn hannaði RT 

ehf-Rafagnatækni svokallaða Símboða 

og Vaktboða, sem notuðu almenna 

símakerfið til að senda viðvörunarboð 

á mæltu máli. 

Meðal fyrstu verkefna var þróun 

á sjálfvirkum staðstýriboxum fyrir 

ÍSAL, en yfir 300 kerfi voru smíðuð. 

Þessum tækjum var komið fyrir við 

öll kerin, og gripu þau inn ef miðlægu 

tækin brugðust. 

Álagsstýrikerfi Rafveitu Hafnarfjarðar 

frá þessum fyrstu árum 

örtölvutækninnar er enn í notkun. 

Kerfið var að öllu leyti smíðað og 

þróað hjá Rafagnatækni. 

RT ehf-Rafagnatækni þróaði 

sjálfvirkan ferskleikaflokkara fyrir 

fisk, svo og ferskleikamæla. Gerðar 

eru um 100 mælingar á fiskinum og 

HÁMARKAÐU AFKÖSTIN 

MEÐ TOK 

Einfaldar og traustar lausnir skipta máli í mínum 

rekstri. TOK bókhaldskerfið er þægilegt í notkun auk 

þess sem hægt er að bæta við kerfiseiningum eftir 

þörfum. Það tryggir mér örugga úrvinnslu á bókhaldi 

og gerir mér kleift að einbeita mér að rekstrinum 

og tryggja hámarksafköst. 

Þórður Guðbjörnsson, framkvæmdastjóri 

Nýja Sendibílastöðin hf. 


Hugbúnaður RT ehf annast forritun iðntölvukerfis Reykjanesvirkjunar og setur upp skjágæslukerfið. 

Ræddu við okkur um hvernig 

TOK hentar þér í síma 545 1000. 

ástand hans metið. Áreiðanleiki 

reyndist verulega meiri en hjá fiskmatsmönnum 

við könnun sem Rannsóknastofnun 

fiskiðnaðarins gerði. 

RT ehf-Rafagnatækni hefur unnið 

með Siglingastofnun, bæði við þróun 

tækjabúnaðar fyrir öldulíkön hafn- 

armannvirkja og rannsóknir á stöðugleika 

skipa. 

Rafagnatækni hannaði og smíðaði 

gæslukerfi fyrir Laxeldisstöðina við 

Mógilsá fyrir nokkrum áratugum og 

er kerfið enn í notkun. 

Rafagnatækni framleiddi fjöl- 

Tækniþróunarsjóður 


marga örtölvustýrða laxateljara, 

sem notaðir voru í laxastigum og 

jafnvel opnum árfarvegi. Teljarinn 

skráði fjölda laxa sem syntu upp eða 

niður, stærð og hraða. 

Á landi jafn sem sjó 

Önnur dæmi um örtölvustýrð rafeindatæki 

sem RT ehf.-Rafagnatækni 

hefur hannað á síðustu 

árum eru 

slitmælitæki Vegagerðar ríkisins, 

en þar er leysigeisli notaður sem 

viðmiðun fyrir servókerfi, og en 

mæligögn eru skráð jafnóðum í 

flash-minniskubb. 

Einnig hitariti þar sem tölvuminni 

og skjár kemur í stað pappírs og 

bleks. Hitaritinn er notaður í öllum 

helstu frystihúsum á Íslandi og víða 

erlendis, auk þess sem hann er notaður 

í fjölmörgum innlendum og erlendum 

skipum. 

RT ehf-Rafgagnatækni hefur 

einnig þróað stöðugleikavakt, sem 

beitir flóknum rauntímareikningum 

til að mæla stöðugleika skipa úti á 

sjó. 

RT-Rafagntækni hefur fengist við 

hugbúnaðargerð frá um 1974. 

Umsóknarfrestur er til 15. febrúar 

Tækniþróunarsjóður heyrir undir iðnaðarráðherra og starfar samkvæmt lögum nr. 

4/2003 um opinberan stuðning við tækniþróun og nýsköpun í þágu atvinnulífsins. 

Tækniþróunarsjóður fjármagnar nýsköpunarverkefni í samræmi við meginstefnu 

Vísinda- og tækniráðs. 

Umsækjendur geta verið fyrirtæki, einstaklingar, rannsóknastofnanir og háskólar. 

Sjóðurinn veitir framlög til nýsköpunarverkefna sem eru til þess fallin að auka 

samkeppnishæfni íslensks atvinnulífs. 

Forsenda fyrir aðkomu sjóðsins er að fyrir liggi vel mótuð hugmynd um hagnýtt gildi og 

líklegan ávinning sem þróun viðkomandi verkefnis getur leitt til. 

Framlag til framúrskarandi verkefna getur numið allt að 30 milljónum króna 

samanlagt á þrem árum. 

Umsóknarfrestur er til 15. febrúar næstkomandi. 

Eyðublöð og nánari upplýsingar um Tækniþróunarsjóð 

eru á heimasíðu Rannís, www.rannis.is 

Rannís 

Rannsóknamiðstöð Íslands, 

Laugavegi 13, 101 Reykjavík, 

www.rannis.is 

HugurAx Guðríðarstíg 2-4 www.tok.is


Merking Stjörnuoddi er mjög framarlega á sviði 

rafeindamerkja til rannsókna á fiskum. 

Stjörnu-Oddi 

Stjörnu-Oddi hf. er hátæknifyrirtæki 

sem sérhæfir sig í 

þróun og framleiðslu á rafeindamælitækjum 

til fiskiog 

hafrannsókna. Fyrirtækið var 

stofnað 1985 og er orðið eitt fremsta 

fyrirtæki í heimi á sviði rafeindamerkja 

sem notuð eru til rannsókna 

á sjávardýrum, aðallega fiskum. 

Fylgjast grannt með fiskum 

Mælitækin eru smáir síritar sem 

safna saman gögnum um ýmsa umhverfisþætti, 

s.s. dýpi, hitastig, 

seltu, auk þess að geta sýnt stefnu, 

halla, og tekið á móti staðsetningu. 

Tækin samanstanda af skynjurum, 

rafeindaviðmóti, minniskubbum, og 

rafhlöðum. Hægt er að stilla hversu 

ört mælingar eru teknar, og eru 

þær geymdar í innra minni mælisins 

og seinna yfirfærðar úr mæli yfir í 

PC tölvu, þar sem hægt er að vinna 

með þau í sérstöku forriti. Gögnin er 

hægt að skoða í gröfum og töflum, 

Merktur Þessi sjófugl er 

rafeindamerktur. 

þar sem hver mæling hefur sína 

dagsetningu og klukku. 

Rafeindamælimerkið (Data Storage 

Tag) komu á markað 1993 og 

var þróað í samvinnu við rannsóknaraðila 

á Íslandi. Merkin eru ýmist 

fest utan á fisk eða grædd í kvið- 

Bylting Rafeindatækni Stjörnuodda 

auðvelda rannsóknir. 

arholið. Merkin skila sér svo seinna 

í veiðinni. Við endurheimtur á 

merkjum fást upplýsingar um far, 

dreifingu og hegðun fisksins. Markmið 

rannsóknaraðila með notkun 

fiskmerkjanna til að afla upplýsinga 

um hegðun fiska, er að hafa upplýs- 

Fiðurfé Mælingar Stjörnuodda 

taka líka til fugla. 

ingagrunnin það góðan að hægt sé 

að bæta veiðiráðgjöfina, til sjálfbærrar 

nýtingar á fiskauðlindum. 

Ferðir karfans kortlagðar 

Stjörnu-Oddi hefur þróað neðansjávarmerkingarbúnað, 

sem gerir 

vísindamönnum kleift að skjóta 

merkjum í fiska neðansjávar. Hentar 

þessi búnaður einkar vel til merkinga 

á djúpsjávartegundum eins og 

karfa, sem ekki er unnt að ná lifandi 

upp á yfirborðið og merkja. Búnaðinum 

er komið fyrir í trolli, og er 

honum fjarstýrt um borð í skipinu. 

Fjórar neðansjávarmyndavélar 

hjálpa til við að stjórna öllum aðgerðum, 

s.s. að hleypa fisk inn í 

gildruna, þar sem hann er merktur 

og honum sleppt. Síðan 2004 hefur 

Hafrannsóknastofnun farið þrjá 

túra þar sem yfir 2000 karfar hafa 

verið merktir. Nú þegar hafa endurheimst 

37 karfar, og hafa þær 

upplýsingar þegar varpað nokkru 

ljósi á ferðir karfans við Ísland. 

Bylting í tækni rafeindamerkja 

Fyrir rúmum tveimur árum varð 

bylting í tækni rafeindamerkja þegar 

Stjörnu-Oddi setti á markað agnarsmátt 

merki, sem gerði vísindamönnum 

kleift að merkja 

laxaseiði í fyrsta skipti með mælimerkjum. 

Merkin mæla og skrá 

hitastig og dýpi ásamt dagsetningu 

og tíma. Með því að bera saman 

hitagögn úr merki og gögn um yfirborðshitastig 

sjávar er hægt að fá 

nálgun á staðsetningu fisksins yfir 

tíma. Dýpisgögn gefa svo margskonar 

upplýsingar um hegðun, og 

sýna líka hvenær laxinn skilar sér í 

ána. Þegar hafa endurheimst nokk- 

Skjaldbaka Fylgst er með stærri sjávardýrum 

eins og skjaldbökum. 

Sérhæfir sig í rafeindamælitækjum 

Gagnasöfnun Mælitækin eru smáir síritar sem safna saman gögnum um 

ýmsa umhverfisþætti, s.s. dýpi, hitastig og seltu. 

Hátækni Mælitæki Stjörnuodda eru bæði flókin og hátæknileg. 

Neðansjávar Við mælingar er köfun og neðansjávarvinna nauðsynleg. 

ur merki úr lax eftir rúmlega ár í 

sjó, og eru þau gögn sem hafa fengist 

einsdæmi á heimsvísu. Hér á 

landi eru það Veiðimálastofnun og 

Laxfiskar ehf. sem hafa verið að 

merkja laxasmolt með góðum árangri. 

Auk karfa og lax hafa fisktegundir 

eins og þorskur, ufsi, grálúða, 

skötuselur, skarkoli, smokkfiskur, 

sjóbirtingur, urriði ofl. verið merktar. 

Önnur dýr eru t.d. mörgæsir, 

skjaldbökur, krabbadýr og sjófuglar, 

til að rannsaka köfunarmynstur 

þeirra. 

Margvíslegt notagildi 

Mælitæki Stjörnu-Odda eru einnig 

notuð til hafrannsókna, til að 

fylgjast með umhverfisbreytingum. 

Oft er mælunum komið fyrir á veiðarfærum 

til að rannsaka hegðun 

þeirra, og til að afla upplýsinga um 

þær aðstæður sem eru í hafinu við 

veiðar. Í fiskeldi eru tækin notuð til 

vöktunar á umhverfisaðstæðum, s.s. 

hitastigi og seltu. 

Aðrir hliðarmarkaðir hafa myndast, 

til að mynda mælingar á hita og 

dýpi í borholum. Einnig hefur skapast 

þörf fyrir smá síritandi mælitæki 

til gæðaeftirlits, til að fylgjast 

með hitastigi (og þrýstingi) við gerjun 

drykkja, og í pökkunarferli á 

ýmsum pakkningum sem innihalda 

vökva. Að auki er hitastig skráð við 

gæðaeftirlit á flutningum matvæla. 

Þróun, framleiðsla og sala fer 

fram á Íslandi, í nánu samstarfi við 

notendur og er stöðugt verið að 

þróa nýjar afurðir og verið að leita 

tækifæra á núverandi og nýjum 

mörkuðum. Heimasíða Stjörnu- 

Odda erwww.star-oddi.com.

Lífræn efnaframleiðsla 

með hagnýtingu jarðgufu 



Íslenska lífsmassafélagið hóf starfsemi sína fyrir rúmum 

sjö árum og hefur síðan þá verið starfrækt sem 

rannsóknarfélag í hlutfélagaformi. Víglundur Þorsteinsson 

er stjórnarformaður Íslenska lífmassafélagsins 

og segir hann að fengist hafi styrkur frá Evrópusambandinu 

í verkefnið og hlutverk félagsins sé að ljúka 

rannsóknum á efnaframleiðslu úr lífrænum efnum með 

hagnýtingu íslenskrar jarðgufu en unnið sé í samvinnu við 

aðila í Þýskalandi. Félagið vinni nú fjárhagslega og tæknilega 

athugun á arðsemi tveggja verksmiðja til framleiðslu á 

etanóli og fleiri efnum hérlendis, á Suðurlandi annars vegar 

og Norðurlandi hins vegar. 

Etanólframleiðsla 

áhugaverður kostur 

Fyrirhugað er að nota gras í framleiðsluna sem verður á 

þann ódýrasta máta sem mögulegt er. Víglundur telur að 

Ísland sé kjörið til etanólframleiðslu vegna þess að við 

framleiðslu á rafmagni úr jarðgufu falli til afgangsvarmi 

sem hingað til hefur verið nýttur í hitaveitur, en eftir því 

sem virkjun jarðgufu eykst þurfi að finna þessum afgangsvarma 

nýjan farveg. Gerjunariðnaður, eins og etanólframleiðsla, 

sé kjörinn til þess að nýta afgangsvarmann. 

„Það er alveg ljóst að fyrir íslenskar aðstæður er etanólframleiðsla, 

ásamt þeim aukaefnum sem til falla við framleiðsluna 

mjög áhugaverður kostur,“ segir Víglundur. 

Væn og græn framleiðsla 

Víglundur telur tíma til kominn að Íslendingar móti nýja 

orkustefnu til næstu alda og taki virkan þátt í náttúruvernd 

og gernýtingu orkulinda. Etanól geti þar spilað stórt hlutverk, 

en íslenska lífsmassafélagið sé að kanna möguleikana 

á 15% íblöndun á etanóli í bensín, í stað þess að blanda það 

með hinu þrávirka og mengandi efnasambandi MTBE, sem 

er að finna í bensíni í dag. „Stóri ávinningurinn við etanólbætt 

bensín er að það nýtir þennan hefðbundna 

sprengihreyfil í bílum og það nýtir allar sömu dreifistöðvarnar 

og bensín, það er sama dreifingarkerfi,“ segir Víglundur. 

Afurðir framleiðslunnar yrðu auk etanólsins, 25–30 

þúsund tonn af lignini sem brenna má hér á landi við sem- 

Morgunblaðið/Birkir Fanndal Hara 

ent- og járnblendiframleiðslu í stað innfluttra kola, 5–6 þúsund 

tonn af próteini sem nýst gæti sem fóðurbætir í landbúnaði, 

hráefni til matvælaiðnaðar og lífræns efnaiðnaðar 

og 3–4 þúsund tonn af burðarefnum (trefjum), sem mögulegt 

er að nýst geti til mannvirkjagerðar. Loks verða 25–30 

þúsund tonna af koldíoxíði til við framleiðsluna, sem hægt 

væri að nýta til drykkjarvöruframleiðslu og ylræktar. 

Víglundur segir að tækifærin fyrir Ísland hvað framleiðslu 

á etanóli varðar séu stóriðjutækifæri 21. aldarinnar, 

væn og græn framleiðsla. „Það er öll ástæða til að ætla að 

samkeyrsla á rafmagnsframleiðslu í jarðgufuvirkjunum og 

hagnýting lífmassa til etanólframleiðslu og annarrar framleiðslu 

sé mjög spennandi framtíðarkostur fyrir iðnþróun á 

Íslandi. Einn þáttur í íslenskri leið til að hugsa hnattrænt 

og vinna gegn hlýnun andrúmslofts á heimavelli felst í því 

að draga úr brennslu jarðeldsneytis hér á landi,“ segir Víglundur 

að lokum. 

Agr ehf. er hugbúnaðarog 

verkfræðifyrirtæki 

sem sérhæfir sig í 

lausnum til hagræðingar 

í aðfangakeðjunni. AGR 

ehf. varð til með samruna Bestunar 

og ráðgjafar ehf. og Mímisbrunns 

ehf. árið 2000 en þau 

voru bæði stofnuð í framhaldi af 

rannsóknaverkefnum sem unnin 

voru við véla- og iðnaðarverkfræðiskor 

Háskóla Íslands 2–3 

árum áður. 

Fljótlega eftir sameininguna 

gerði AGR ehf. samning við 

Húsasmiðjuna og Aðföng um 

sameiginlega þróun á innkaupaog 

birgðastýringarkerfinu AGR 

Innkaup. Þróun á fyrstu útgáfu 

kerfisins lauk árið 2002 og síðan 

þá hafa yfir 40 íslensk, bresk, 

hollensk og dönsk fyrirtæki fjárfest 

í kerfinu, þar á meðal mörg 

af stærstu fyrirtækjum landsins. 

Í dag eru starfmenn AGR 10 

talsins. Fyrirtækið er að mestu í 

eigu starfsmanna Nýherja hf. 

Markaðurinn fljótur að 

mettast hér á landi 

„Síðastliðin ár hefur AGR lagt 

aukna áherslu á útrás þar sem íslenski 

markaðurinn mettaðist 

fljótt af meginlausn fyrirtækisins. 

Árið 2005 var stofnað dótturfyrirtæki 

í Danmörku sem ber 

heitið AGR Nordic A/S sem sér 

um markaðssetningu lausna 

AGR á Norðurlöndum og árið 

2006 var dótturfyrirtækið AGR- 


Halda í víking með 

innkaupaog 

birgðastýringarkerfi 

í farteskinu 

UK Ltd. í Bretlandi stofnað og 

sér það um markaðssetningu 

lausna fyrirtækisins á Bretlandseyjum. 

Undanfarin tvö ár hefur AGR 

fjárfest umtalsvert í þróun og 

markaðssetningu á meginlausn 

fyrirtækisins á erlendri grundu. 

Það starf er núna að skila árangri 

og hefur rekstur fyrirtækisins 

gengið vel undanfarið og horfur 

eru bjartar. Lítið virðist vera til 

erlendis af sambærilegum kerfum 

og AGR Innkaup fyrir fyrirtæki 

í svipaðri stærðargráðu og 

núverandi viðskiptavinir okkar. 

Algengt er að birgðum sé stýrt 

með heimatilbúnum aðferðum og 

því eru óneitanlega mikil tækifæri 

á þessum stóra markaði,“ 

segir Haukur Þór Hannesson, 

framkvæmdastjóri AGR. 

Spurður um það umhverfi sem 

sprotafyrirtækjum er búið í dag á 

Íslandi svarar Haukur: „Í gegnum 

tíðina höfum við fengið rannsóknar- 

og þróunarstyrki frá 

Rannís sem hafa gert okkur 

kleift að ráðast í mikla þróunarvinnu. 

Það hefur óneitanlega 

hjálpað mikið, en vissulega 

mættu styrkirnir sem eru í boði 

vera hærri, sérstaklega þegar um 

er að ræða þróun og markaðssetningu 

á flóknum kerfum til 

markaðssetningar erlendis. Auk 

þess hefur viðskiptabanki okkar, 

Glitnir, haft trú á því sem við erum 

að gera og veitt okkur lán til 

fjármögnunar á útrás.“


Ör þróun á sviði fasteigna- 

og aðstöðustjórnunar 



Fyrirtækið ICEconsult var 

stofnað árið 1990 og 

byrjaði fyrir tíu árum að 

þróa heildarlausn fyrir 

stjórnun fasteigna og aðstöðumála. 

Kerfið sem ICEconsult hefur þróað 

er hugbúnaður er nefnist Stjórinn. 

Kerfið geymir gögn þúsunda 

mannvirkja, auk gagna um húskerfi, 

innbú, tölvuvélbúnað sem 

hundruð þjónustuaðila og eigenda 

sýsla með á degi hverjum. Markaðurinn 

fyrir heildarlausnir á borð 

við þá sem ICEconsult býður hefur 

jafnt og þétt verið að þróast 

undanfarin ár og í dag nýta sterk 

fasteignafélög sér þær lausnir sem 

ICEconsult hefur þróað. Úr hópi 

annarra viðskiptavina má nefna 

ýmsar opinberar stofnanir, sveitarfélög, 

fjármálastofnanir, olíufélög 

og verktaka. 

Starfsmenn fyrirtækisins eru 

tólf talsins og eru flestir tæknimenntaðir; 

verk- og tæknifræðingar, 

kerfisfræðingar og tölvunarfræðingar. 

Starfsmenn eru 

stærstu eigendur fyrirtækisins en 

Nýsköpunarsjóður atvinnulífsins, 

Nýafl og fleiri fyrirtæki sem og 

einkaaðilar eru meðal annarra eigenda. 

Mikilvægt að halda 

utan um þekkinguna 

„Markaðurinn sem við erum að 

stíla á hefur verið nefndur fasteigna- 

og aðstöðustjórnun (e. facility 

management) og það má segja 

að sá markaður sé minnst þróaður 

hér á landi af Norðurlöndunum, en 

hann er þó í örri þróun,“ segir 

Gunnlaugur B. Hjartarson, framkvæmdastjóri 

ICEconsult og nefnir 

sem dæmi um öra þróun að aðstöðustjórnun 

er í dag sérstök 

fræðigrein, sem nýverið var farið 

að kenna við Háskólann í Reykjavík. 

Að sögn Gunnlaugs er hugbúnaðurinn 

sem byggt er á eins 

konar verkfæri sem auðveldar viðskiptavinum 

að öðlast heildarsýn 

yfir aðstöðu- og fasteignamál inn- 

Heildarspilatími 

leiksins nemur 

157.630 mannsárum 



CCP er íslenskt fyrirtæki sem framleiðir 

sýndarveruleikasamfélög, sem 

stundum eru nefnd fjöldaþátttökuleikir 

eða fjölþátttökuleikir. CCP 

var stofnsett árið 1997 og var fyrstu þremur 

árunum varið í markaðs- og vörurannsóknir, 

ásamt því að fyrirtækið gaf út Hættuspilið og 

seldi í 10.000 eintökum á Íslandi, en á þeim 

tíma vann fyrirtækið meðal annars fyrir 

Magnús Scheving við hönnun Latabæjar. 

Árið 2000 var framleiðsla á tölvuleiknum 

EVE Online sett á fullt og kom hann á markað 

þremur árum seinna. Að því loknu tók við 

kröftugt vöruþróunar- og markaðsstarf sem 

skilað hefur þeim árangri að velta fyrirtækisins 

í fyrra nam rúmum einum og hálfum 

milljarði íslenskra króna. Árið 2006 var einnig 

merkilegt fyrir þær sakir að það ár sameinaðist 

CCP bandaríska fyrirtækinu WhiteWolf, 

einum stærsta hlutverkaspilaframleiðanda í 

heimi. 

Hjá CCP vinna 180 manns og fer þeim ört 

fjölgandi. Skrifstofur CCP eru í Reykjavík, 

Akureyri, Atlanta og Sjanghæ. Stærstu eigendur 

CCP eru Novator, General Catalyst og 

starfsmenn fyrirtækisins. 


Fasteignastjórnun Gunnlaugur B. Hjartarson, framkvæmdastjóri ICEconsult (til hægri) sést hér ásamt fríðu föruneyti starfsmanna fyrirtækisins 

an fyrirtækisins eða stofnunarinnar. 

„Hvert einasta fyrirtæki 

hefur sína kjarnastarfsemi og allt 

sem fellur utan hennar, svo sem 

ræstingar, kaffistofurekstur og 

tölvuþjónusta má segja að gegni 

stoðhlutverki. Fyrirtæki og stofnanir 

eru í auknum mæli farin að 

úthýsa þessa þjónustu og það kallar 

á ákveðna stjórnun og eftirlit,“ 

segir Gunnlaugur og bendir á að 

það sé hagur þeirra sem úthýsa 

þjónustu að varðveita þá þekkingu 

sem til verður innan veggja fyrirtækisins 

og þar með verði fyrirtækin 

ekki jafnháð þjónustuaðilum 

sínum og annars. 

Sveitarfélögin 

sækja í sig veðrið 

Eins og fyrr segir hafa hugbúnaðarlausnir 

ICEconsult einnig 

Litið björtum augum fram á veginn 

Segja má að framtíð CCP og EVE Online sé 

björt. Fjöldaþátttökuleikir eru að verða æ vinsælli 

og eru þeir vaxandi hluti af net- og tölvuleikjamenningu. 

EVE Online hefur nú 160.000 

áskrifendur á Vesturlöndum og þeim hefur 

fjölgað ört að undanförnu. Stefna CCP er að 

áskrifendur leiksins verði fleiri en Íslendingar. 

„Sú staðreynd að EVE Online hóf snemma 

starfsemi á þeim markaði hefur orðið til þess 

að varan hefur stækkað með markaðnum og 

við teljum að leikurinn eigi mikið inni þegar 

horft er til tölvuleikjamarkaðarins í heild,“ 

segir Hilmar Veigar Pétursson, framkvæmdastjóri 

CCP. Sem dæmi um stærðargráðu 

leiksins nefnir Hilmar sem dæmi að 

heildarspilatími notenda í leiknum sé 

16.638.127.211 mínútur eða 157.630 mannsár. 

„Mér reiknast til að það séu rúmlega 60 Kárahnjúkavirkjanir,“ 

segir Hilmar í hæðnistóni. 

Stefnubreytingar þörf hjá stjórnvöldum 

Hilmar hefur sterkar skoðanir á starfsumhverfi 

sínu og liggur ekki á þeim. „Nýsköpun 

er afar mikilvæg til þess að auka fjölbreytileika 

okkar litla hagkerfis og í margskonar 

sprota- og hátæknifyrirtækjum liggur farsæl 

framtíð íslensks atvinnulífs að mínu mati. Það 

höfðað til sveitarfélaga og í dag 

eru 8 sveitarfélög öflugir viðskiptavinir 

fyrirtækisins. Reykjavíkurborg 

hefur til dæmis notað 

hugbúnaðinn til þess að halda utan 

um rekstur allra bygginga á vegum 

borgarinnar. Á sérstakri netsíðu 

í kerfinu hafa starfsmenn 

Reykjavíkurborgar aðgang að öllum 

teikningum, ljósmyndum, verkbeiðnum 

af hverju einasta húsi í 

eigu borgarinnar sem hefur verið 

safnað saman og þar geta starfsmenn 

borgarinnar fylgst með 

kostnaði við hverja byggingu fyrir 

sig dag frá degi, hvaða verk þurfi 

að vinna til endurbóta á húsnæðinu 

og hvaða verk hafi verið unnin. 

Gunnlaugur tekur dæmi af byggingu 

þar sem rúðubrot eru tíð. 

Með tilkomu hugbúnaðarins sé 

auðveldara fyrir bæjaryfirvöld að 

meta hvort hagkvæmara sé að 

tryggja sig fyrir því tjóni, eða 

kaupa nýja rúðu í hvert skipti sem 

hún er brotin. „Skyndilega ert þú 

kominn með vef þar sem þú stýrir 

öllum verkum, skráir kostnað á 

mannvirki eða einingar þeirra og 

þá geturðu farið að líta til reynslunnar 

af þessum hlutum,“ segir 

Gunnlaugur. 

Danska þjóðminjasafnið 

í hópi notenda 

ICEconsult þjónustar um 50 viðskiptavini 

hér á landi, en er einnig 

með þriggja manna stofu í Danmörku. 

„Þar hafa framkvæmdir 

gengið hægt og sígandi en við erum 

komin með gríðarlega öfluga 

viðskiptavini þar,“ segir Gunnlaugur. 

Tvö stærstu fyrirtæki 

landsins sem sérhæfa sig í að þjón- 

Tölvuleikir Reynir Harðarson, stofnandi tölvuleikjafyrirtækisins CCP, ávarpar ráðstefnu 

EVE-spilara, sem fram fór á Hotel Nordica í fyrra. Framtíðin virðist vera björt. 

er afar mikilvægt fyrir sprotafyrirtæki að 

standa saman, velta hugmyndum sín á milli og 

hvetja hvert annað í þeirri miklu baráttu sem 

þau þurfa að standa í. Samtök sprotafyrirtækja 

eru sá vettvangur og er það okkur 

mikill heiður að vera fyrsta fyrirtækið til þess 

að útskrifast úr þeim félagskap.“ CCP hefur 

verið í Samtökum sprotafyrirtækja fram að 

þessu, en meðlimir samtakanna hverfa úr þeim 

þegar velta þeirra nemur meira en einum 

milljarði. „Okkar fyrirtæki er að sjálfsögðu 

ekki fyrsta íslenska sprotafyrirtækið til þess 

að ná þeim árangri almennt, dæmin eru orðin 

usta byggingar á vegum hins opinbera 

og einkaaðila séu nú komin 

í hóp viðskiptavina fyrirtækisins á 

danskri grundu. Annað fyrirtækjanna, 

YIT, hafði nýverið betur í 

útboði á þjónustu við danska þjóðminjasafnið. 

Gunnlaugur segir fyrirtækið 

ekki hafa fengið verkið 

vegna þess að það átti lægsta boðið, 

heldur var það þvert á móti 

frekar hátt. „Þeir unnu það á 

gæðakerfinu sem þeir lögðu fram 

og það var okkar kerfi.“ 

Spurður um aðra markaði segir 

Gunnlaugur að ICEconsult sé einfaldlega 

ekki orðið nógu stórt félag 

til þess að líta til annarra markaða. 

„Við höfum reynt eitthvað fyrir 

okkur og séð að markaðurinn er 

til staðar, en við höfum ekki ráð á 

því eins og stendur,“ segir Gunnlaugur. 

það mörg að enginn efast lengur um getu Íslendinga 

til þess að fjöldaframleiða alþjóðleg 

stórfyrirtæki,“ segir Hilmar. Hilmar þakkar 

harðduglegu íslensku fólki fyrir þann árangur 

og er þeirrar skoðunar að stefnubreytingar sé 

þörf hjá stjórnvöldum. „Við þurfum ekki á 

hjólastól frá ríkisstjórninni að halda heldur 

biðjum við um jafna hlaupabraut. Ef fjármagni 

og athygli ríkisins væri beitt í að halda hlaupabrautinni 

jafnri og samkeppnishæfri við nágrannalönd 

okkar, þá eiga sprotafyrirtækin 

okkar eftir að komast lengra en nokkurn getur 

órað fyrir,“ segir Hilmar að lokum.

TrackWell: 

Forðastýring fyrir fyrirtæki 

með dreifða starfsemi 

TrackWell er 10 ára íslenskthugbúnaðarfyrirtæki 

sem hefur sérhæft 

sig í 

forðastýringarlausnum. Í upphafi 

var TrackWell aðallega verkefnadrifið 

og lét til sín taka í 

mörgum ólíkum verkefnum sem 

höfðu þó það sammerkt að byggjast 

á brautryðjandi tækni. 

Tíma- og verkskráning 

í síma 

Fjöldi fyrirtækja, stofnana og 

einstaklinga nýta sér lausnir 

TrackWell daglega, jafnvel án 

þess að þeim sé það ljóst. Hér má 

nefna tilkynningaskyldu fiskiskipaflotans, 

flugumsjónarkerfi, 

og farsímalausnir ýmiskonar og 

síðast en ekki síst Tímon-tíma- og 

verkskráningu sem rúmlega 

27.000 manns nota reglulega til 

að skrá viðveru sína með síma. 

Undanfarna mánuði hefur 

TrackWell verið að leggja síðustu 

hönd á samruna nokkurra öflugra 

kerfa í eitt, undir vöruheitinu 

TrackWell-forðastýring. Kerfið 

samanstendur af einingum sem í 

heild sinni eru yfirgripsmeiri en 

nokkur önnur lausn af þessum 

toga á Íslandi og þó að víðar væri 

leitað. Hér er búið að samtvinna 

hefðbundna tíma- og verkskráningu 

við vöktun farartækja og 

flotastýringu með undirliggjandi 

virkni sem styður nútímalega 

stjórnunarhætti. Kerfið tekur 

þannig á öllum forðum fyrirtækja 

og heldur utanum lykilstærðir 

sem stuðla að betri afkomu 

þeirra. 

TrackWell-forðastýring 

Forðastýring (resource management) 

er þekkt hugtak í 

stjórnun. Það hefur þó verið ýmsum 

annmörkum háð að beita 

virkri forðastjórnun þegar um er 

að ræða fyrirtæki með dreifða 

starfsemi. Nú er það mögulegt 

með TrackWell MRM-forðastýr- 

Eldri tækni við 

steinefnagreiningu 

leyst af hólmi 



PETROMODEL (áður Bergspá- 

Petromodel) er fyrirtæki á þekkingarsviði 

sem þróað hefur Petroscope, 

fullkomið mælitæki til 

sjálfvirkra mælinga á stærð, lögun 

og bergsamsetningu malar og 

mulnings, sem og hugbúnað. Fyrirtækið 

var stofnað fyrir sjö árum 

til að þróa upplýsingatæknibúnað 

og undanfarin ár 

hefur mikið rannsóknar- og þróunarstarf 

verið unnið innan fyrirtækisins 

og hjá erlendum samstarfsaðilum 

með styrktarfé frá 

RANNÍS og hlutafé frá Nýsköpunarsjóði, 

Landsbankanum og 

einstaklingum sem og erlendum 

sjóðum. Fyrirtækið lenti í miklum 

hremmingum eftir brotthvarf 

fjárfesta af nýsköpunarmarkaði, 

en með uppbyggingu evrópsks 

samstarfsnets hefur fyrirtækinu 

tekist halda þróun áfram og svarað 

fjölmörgum spurningum á 

sviði steinefnaiðnaðar og mælitækja- 

og hugbúnaðarþróunar. 

Þorgeir S. Helgason, framkvæmdarstjóri 

Petromodel ehf., 

Hringja Rúmlega 27 þúsund manns nota daglega Tímon tíma- og verkskráningu 

til að skrá viðveru sína með því að nota símann. 

ingu. Á sama tíma og fjarskiptatækni 

hefur fleygt mikið 

fram, hefur fjarskiptakostnaður 

farið lækkandi sem þýðir að nú er 

orðinn raunhæfur kostur að vera 

í samfeldu sambandi við forða; 

starfmenn og tæki. Þau kerfi sem 

beita þessari tækni kallast Mobile 

Resource Management (MRM) 

kerfi. TrackWell-forðastýring 

MRM gerir stjórnendum kleift að 

hafa eftirlit með, stýra og ráðstafa 

forða sínum (mönnum, tækjum 

og tólum) í tíma og rúmi úr 

fjarska, bregðast við atvikum í 

rauntíma og koma hverskonar 

upplýsingum tafarlaust á verkstað. 

Með þessum hætti geta fyrirtæki 

sett sér ný markmið í hagræðingu, 

nýtingu og þjónustu. 

Trackwell-forðastýring 

Í dag þarf ekki sérhæfðar 

stimpilklukkur heldur nýta menn 

síma eða vef til skráningar. Þeir 

sem kjósa geta að auki bætti við 

verkskráningu en þannig er hægt 

að skrá sig til vinnu og á verk í 

rauntíma. Stjórnendur geta fylgst 

með framvindu verka og séð hvað 

margir tímar falla á þau sam- 

segir að jarðefnin og steinefnin 

sem unnin eru úr þeim, s.s. möl, 

sandur og mulningur, séu næstmest 

notuðu náttúrulegu efnin á 

jörðinni, aðeins vatnið sé meira 

notað. „Steinefnaiðnaðurinn er 

gríðarlega umfangsmikill og 

kemur við sögu í allri mannvirkjagerð 

og í víðasta skilningi 

falla undir hann bæði framleiðslufyrirtæki 

og fyrirtæki í 

tengdum þjónustuiðnaði. Í Evrópu 

einni eru tugir þúsunda fyrirtækja 

og stofnana sem falla 

undir þessa skilgreiningu og þar 

eru framleiddir milljarðar tonna 

af steinefnum,“ segir Þorgeir og 

tekur fram að fram að þessu hafi 

stærð, lögun og bergsamsetning 

verið prófuð með handvirkum 

eða vélrænum aðferðum sem að 

mörgu leyti séu barn síns tíma og 

seinlegar í framkvæmd. „Það er 

því sjálfsagt að leita leiða til að 

þróa tæki sem leysir hinar eldri 

aðferðir af hólmi, tæki sem býður 

upp á sjálfvirka mælingu og 

miklu fjölbreyttari niðurstöður 

en gömlu aðferðirnar í einni og 

sömu lotunni,“ segir Þorgeir að 

lokum. 

anborið við áætlun. Það er vel 

þekkt staðreynd að fyrirtæki hafa 

lagt út í mikla fjárfestingu í hugbúnaðarkerfum 

ýmiskonar til 

notkunar á skrifstofum þeirra. 

Það sama gildir ekki um hugbúnaðarlausnir 

til notkunar á verkstað. 

Gæðum upplýsinga sem berast 

þaðan í lok dags eða verks er 

oft ábótavant. Með TrackWellforðastýringu 

fer öll skráning 

fram í rauntíma, tenging við 

starfsmenn eflist og yfirsýn yfir 

stöðu verka verður óviðjafnanleg. 

Skráningar eru yfirfarnar og 

samþykktar áður en þær eru 

færðar í bakendakerfin sem 

tryggir gæði gagna sem unnið er 

með á síðari stigum. 

Forðastýring 

fyrir farartæki 

Markmið innleiðingar getur 

verið að nýta betur fastafjármuni 

s.s. bifreiðar og hafa rauntímaeftirlit 

með þeim. Flotastýring býður 

upp á að sjá hvar forðinn er, 

hvar hann hefur verið og hvað 

liggur fyrir af verkefnum. Allt 

þetta leiðir til meiri nýtingar, 

aukinna afkasta, meira öryggis, 

bættrar meðferðar á tækjum og 

hagræðingar í rekstri. TrackWellforðastjórnun 

innifelur m.a. skoðun 

á aksturslagi, lestur ýmissa 

upplýsinga frá vél, ekna vegalengd, 

eftirlit með viðhaldsáætlun, 

svæðisafmarkanir (Geo fencing), 

veðurlýsingar og spár á korti, öryggishnappa, 

SMS og tal samskipti. 

Möguleikarnir eru í raun 

óþrjótandi og virknin er stillt í 

samræmi við þarfir viðskiptavina 

hverju sinni. 

Sveigjanleiki 

og öryggi 

TrackWell-forðastýringin er 

sveigjanlegt kerfi, óháð kortaframleiðendum, 

fjarskiptaleiðum 

og staðsetningartækni. Það gefur 

möguleika að vera með sérsniðin 

kort, staðsetningartæki sem vinna 

yfir gervihnattasamband eða 


staðsetningu á starfsmönnum um 

gsm-samskipti. 

Allur aðgangur að kerfinu er 

háður aðgangsheimildum notenda 

og er lagskiptur til að koma til 

móts við mismunandi ábyrgðasvið 

stjórnenda. Þetta er meðal annars 

gert til að uppfylla lög og 

reglur um persónvernd í hinum 

ýmsu löndum þar sem TrackWellkerfið 

er í notkun. 

Forðastýringin 

í hnotskurn 

Vegna þeirrar yfirsýnar sem 

kerfið veitir stjórnendum í rauntíma, 

skynja starfsmenn nálægð 

þeirra þó að þeir séu í raun í órafjarlægð. 

Með TrackWellforðastýringunni 

verða nær öll 

samskipti líkari því sem að um 

einn staðbundinn vinnustað væri 

að ræða. Yfirleitt gengur mönnum 

betur að leysa verkefni sín og 

axla ábyrgð sína við þessar aðstæður. 

TrackWell-forðastýring 

er í notkun hjá rúmlega 200 íslenskum 

fyrirtækjum. Búnaður er 

um borð í u.þ.b. 2.000 farartækjum 

og meira en 27.000 

starfsmenn í öllum greinum atvinnulífsins 

skrá sig reglulega í 

TrackWell-forðastýringu. Track- 

Well-kerfið er að auki í notkun í 5 

heimsálfum þar sem það er notað 

til ólíkra hluta sem þó allir byggjast 

á sama TrackWell-grunnkerfinu.

Aukablað Morgunblaðsins 9. febrúar 2007 - Samtök iðnaðarins

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?