Na[ata tatkoviNa
Na[ata tatkoviNa
Na[ata tatkoviNa
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
tEMa 3: gLavNiot gRaD <strong>Na</strong> <strong>Na</strong>[<strong>ata</strong> tatkovi<strong>Na</strong><br />
- SkoPjE<br />
Celi:<br />
* u~enikot / u~eni~k<strong>ata</strong> da se pottiknuva da go<br />
pro{iri znaeweto za minatoto na gradot Skopje;<br />
* da gi zapoznava osnovnite administrativni funkcii<br />
na gradot Skopje.<br />
Poimi:<br />
glaven grad, Skupi, Rimskiot akvadukt, Kameniot most<br />
na Vardar, Kale, star<strong>ata</strong> skopska ~ar{ija, manastirot Sv.<br />
Pantelejmon, manastirot Sv. Andrija, crkv<strong>ata</strong> Sv. Spas so<br />
sarkofagot na Goce Del~ev, Mustafa-pa{in<strong>ata</strong> xamija,<br />
Daut-pa{in amam, muzei i galerii, teatri i kina, gradski<br />
institucii.<br />
Glavniot grad e administrativen i deloven centar na<br />
dr`av<strong>ata</strong>. Od posebna va`nost e minatoto na glavniot grad<br />
i negovoto kulturno nasledstvo. <strong>Na</strong>{iot glaven grad - Skopje<br />
ima bogato kulturno-istorisko nasledstvo i po primerot<br />
na drugite glavni gradovi go ~uva i neguva. Pokraj<br />
ova posebno va`ni za gra|anite na na{<strong>ata</strong> tatkovina se<br />
administrativnite funkcii na gradot Skopje.<br />
M i N a t o t o N a S k o P j E<br />
12 | <strong>Na</strong>{<strong>ata</strong> tatkovina<br />
Praistoriski period<br />
Ranohristijanski period<br />
Srednovekoven period<br />
Osmanliski period<br />
Srpsko vladeewe (1918 - 1941)<br />
Bugarsko vladeewe (1941 - 1944)<br />
Skopje vo SRM<br />
Skopje vo Republika Makedonija<br />
Prikaz na minatoto na gradot Skopje<br />
Skupi e anti~kiot grad ~ii ostatoci denes se nao|aat<br />
vo severniot del na Skopje. Gradot nastanal vo 3 vek pred<br />
n.e., najgolem procut imal vo rimskiot period, po naseluvaweto<br />
na rimskite kolonizatori, koi po zavr{uvaweto na<br />
voen<strong>ata</strong> slu`ba go izbirale kako mesto za `iveewe. Gradot<br />
bil uni{ten od zemjotres vo 518 godina, no se smeta deka<br />
bil povtorno obnoven od poznatiot vizantiski imperator<br />
Justinijan, koj na negovite temeli go izgradil gradot Justinijana<br />
Prima.<br />
Rimskiot akvadukt e del od sistemot za prenesuvawe<br />
na voda izgraden za vreme na rimskoto vladeewe. Se nao|a<br />
vo severniot del na dene{niot grad Skopje i e zna~aen kulturno-istoriski<br />
spomenik. Izgraden e od kamen, a denes se<br />
so~uvani 55 laka od akvaduktot.<br />
Kameniot most na Vardar se nao|a vo centaort na gradot<br />
Skopje i e negovo obele`je. Izgraden e kon krajot na<br />
15 vek i ottoga{ do denes do`iveal nekolku rekonstrukcii.<br />
<strong>Na</strong> najvisokoto mesto na mostot se nao|aat ostatoci<br />
od stra`arska kula izgradena vo vreme na osmanliskoto<br />
vladeewe.<br />
Kale e tvrdina izgradena na leviot breg na rek<strong>ata</strong> Vardar,<br />
na najvisokoto mesto, i slu`ela za odbrana na gradot, a<br />
nadgraduvana e pove}e pati od razli~ni osvojuva~i na Skopje.<br />
Eden zna~aen del na tvrdin<strong>ata</strong> e izgraden za vreme na<br />
osmanliskoto vladeewe so Skopje, koga tvrdin<strong>ata</strong> go dobila<br />
dene{noto ime - Kale. Za vreme na skopskiot zemjotres vo<br />
1963 godina golem del od tvrdin<strong>ata</strong> so pridru`nite objekti<br />
bile sru{eni. Denes Kaleto se rekonstruira vo prvobitn<strong>ata</strong><br />
sostojba.<br />
Crkv<strong>ata</strong> Sv. Pantelejmon e izgradena vo 12 vek na<br />
padinite na Vodno, na mestoto vikano Nerezi. Vo 1164 godina<br />
bila dogradena po naredba na vizantiskiot imperator<br />
Aleksej Komnen. Freskite koi se nacrtani vo crkv<strong>ata</strong><br />
se smeta deka se po~etok na ran<strong>ata</strong> renesansa, koja spored<br />
ovie podatoci zapo~nala mnogu porano otkolku renesans<strong>ata</strong><br />
vo Italija.<br />
Manastirot Sv. Andrija se nao|a na Matka i e izgraden<br />
vo 14 vek kako zave{tanie na Volka{in.<br />
Star<strong>ata</strong> skopska ~ar{ija se nao|a na leviot breg na