Fachowy Dekarz & Cieśla 2016/4

prawo
jest wiedzieć, że przy wszystkich wymienionych
typach umów jedną z podstaw
odpowiedzialności za jakość świadczenia
jest ustawowa rękojmia wynikająca bezpośrednio
z treści ustawy KC, która bywa
często mylona z gwarancją producenta lub
importera.
Zatrzymajmy się przy umowie o dzieło…
W zakresie odpowiedzialności za jakość
prac i ich końcowy efekt – dzieło, znowelizowane
ustawą konsumencką przepisy KC
zawierają ogólne odesłanie, zgodnie z którym
do odpowiedzialności za wady dzieła
stosuje się odpowiednio przepisy o rękojmi
przy sprzedaży. Stronami umowy o dzieło
są przyjmujący zamówienie – przedsiębiorca
budowlany oraz klient – jako zamawiający.
Kontrakt tego typu rodzi zobowiązanie
do wykonania oznaczonego w umowie
dzieła, zaś konsumenta obliguje do jego
odbioru oraz zapłaty umówionego wynagrodzenia.
Jeżeli aktywność przedsiębiorcy ogranicza
się wyłącznie do sprzedaży wyrobów
budowlanych np. nylonu dekarskiego, bez
usługi montażu położenia, wówczas mamy
do czynienia z „czystą” umową sprzedaży,
a nie o dzieło.
Do której z tych umów odnosi się rękojmia?
Rękojmia, jako odrębny reżim odpowiedzialności
za jakość, istnieje zarówno przy
umowie sprzedaży, jak i o dzieło. Jeżeli
więc w nabytym materiale do wykonania
prac dekarskich ujawnią się wady, to wtedy
odpowiedzialność względem kupującego
z tytułu rękojmi ponosi sprzedawca, niezależnie
od tego, czy faktycznie wykonywał
usługę montażu lub naprawy pokrycia dachowego.
W takiej sytuacji odpowiedzialność
sprzedawcy ogranicza się do wady
fizycznej, materiałowej, tkwiącej w rzeczy
wydanej kupującemu. Za wady montażowe,
tj. te powstałe w toku prac dekarskich,
sprzedawca nie odpowiada, gdyż obciążają
one wykonawcę usługi, czyli dzieła.
Z badań przeprowadzonych przez portal
www.superdekarz.pl, zarówno wśród
dekarzy, jak i wśród osób budujących,
wynika, że poza dachówką większość
akcesoriów i materiałów dachowych
wybieranych jest przed wykonawców...
Tym samym stają się sprzedawcami.
To prawda, w praktyce przedsiębiorcy
z branży dekarskiej częściej odpowiadają
z tytułu rękojmi za wady dzieła, a jeżeli
pracują ze swoim materiałem, nabytym
wcześniej, np. w hurtowni budowlanej,
to ich odpowiedzialność obejmuje zarówno
błędy montażowe, jak i materiałowe, bowiem
to oni odpowiadają za materiał przez
siebie nabyty. W sytuacji poniesienia kosztów
wynikających z wad materiałowych,
np. kosztów zastępczego wyrobu czy dodatkowej
robocizny, wykonawca dzieła dysponuje
roszczeniem tzw. regresowym w stosunku
do swojego sprzedawcy, od którego
nabył wcześniej produkty wykorzystywane
w pracach dekarskich, objętych następnie
zgłoszoną przez siebie reklamacją.
A zatem możliwa jest sytuacja, w której odpowiedzialność
dekarza powstaje wówczas
nawet w sytuacji braku jakichkolwiek błędów
montażowych z jego strony, niemniej
jednak ryzyko ujawnienia się wad fizycznych
tkwiących w samych wyrobach będzie
obciążało wykonawcę jako pracującego
ze swoim materiałem, za którego właściwy
dobór również ponosi odpowiedzialność.
Analizując kwestie odpowiedzialności dekarza,
należy brać pod uwagę odpowiedzialność
osoby trzeciej – gwaranta, najczęściej
producenta lub importera tych produktów,
na które udzielono dobrowolnej gwarancji.
Podsumowując – kiedy wykonawca nie
podlega kodeksowej regulacji rękojmi?
Wyjątek od surowej odpowiedzialności
przedsiębiorcy za wady fizyczne dzieła
występuje wtedy, gdy materiał – wyroby
budowlane służące do wykonania dzieła
– dostarcza sam klient. Przykładowo, gdy
nieszczelność dachu powstała z przyczyny
tkwiącej w wyrobie zakupionym bezpośrednio
przez klienta, należy przeanalizować
najpierw, czy owa nieszczelności wynika
z dostarczonego materiału, czy raczej
z wadliwej jakości prac. To dwie różne
rzeczy i dekarz uwolni się od takiej odpowiedzialności,
gdy wykaże, że wada tkwi
w dostarczonym materiale, a nie ma związku
z wykonanymi przez niego pracami.
Gdzie tkwią przysłowiowe pułapki?
Przedsiębiorca sprzedający wyroby budowlane
oraz trudniący się pracami dekarskimi
odpowiada cywilnie na podstawie k.c. za należyte
wykonanie umowy, w ramach tzw. odpowiedzialności
kontraktowej, wynikającej
z art. 471 i następnych KC. Oparta jest ona
na zasadzie domniemanej winy kontrahenta,
a zatem braku należytej staranności wykonawcy
przy wykonywaniu umowy. Wykazując
jej brak, strona umowy cywilnej może uwolnić
się od odpowiedzialności za szkodę będącą
następstwem nierzetelnej realizacji kontraktu.
Inaczej jest w przypadku odpowiedzialności
wynikającej z rękojmi lub gwarancji, która
jest obiektywna, niezależna od winy, choćby
nieumyślnej, przedsiębiorcy. Wykonawca
prac dekarskich nie może więc bronić się
brakiem winy w razie zgłoszenia w piśmie
reklamacyjnym konkretnych wad fizycznych
tkwiących w zastosowanych wyrobach budowlanych
bądź powstałych wskutek nieprawidłowego
montażu. W sytuacji dostarczenia
wadliwego towaru lub niefachowego
wykonania usługi, rękojmia znacznie ułatwia
poszkodowanym dochodzenie roszczeń,
ponieważ kwestia winy przedsiębiorcy czy
to wykonawcy czy to producenta w ogóle nie
ma znaczenia. Wówczas znaczenie ma tylko
fakt ujawnienia się wady, tkwiącej w rzeczy
sprzedanej, względnie w odebranym dziele,
w czasie obowiązywania rękojmi (dwa lata
od wydania wyrobu lub dzieła).
Który artykuł KC opisuje zasadę odpowiedzialności
wynikającej w rękojmi?
Znowelizowany art. 556 KC, który formułuje
zasadę odpowiedzialności wynikającej
z rękojmi w sposób obiektywny: sprzedawca
jest odpowiedzialny względem kupującego,
jeżeli rzecz sprzedana ma wadę
fizyczną lub prawną. Ta sama regulacja
odnosi się również do odpowiedzialności
przyjmującego zamówienie w ramach umowy
o dzieło. A zatem w chwili wykrycia
przez kupującego usterek, zwykle korzysta
on w pierwszej kolejności z rękojmi bądź
gwarancji, w ramach której kwestia winy
czy wiedzy przedsiębiorcy o wadzie nie
ma znaczenia.
Dziękujemy za rozmowę!
17