wrzesien-2016-wybrane

Recommendations

Info

jak pracować z więźniem... …cudzoziemcem Znaleźć wspólny język W polskich więzieniach przebywa 620 cudzoziemców, w tym 329 skazanych, 276 tymczasowo aresztowanych i 15 ukaranych. Wśród nich jest 35 kobiet. Najliczniejsi osadzeni to obywatele ukraińscy (152), rosyjscy (58), bułgarscy (43), niemieccy (30), wietnamscy (20), rumuńscy (46). Ale są też Francuzi, Izraelczycy, Hindusi, Syryjczycy, jeden Somalijczyk, Wenezuelczyk i Gwinejczyk.* O tym, jak się z nimi pracuje w Areszcie Śledczym w Lublinie, opowiada ppor. Patryk Wodyński, młodszy wychowawca. Na koniec czerwca br. najwięcej cudzoziemców było osadzonych w więzieniach woj. mazowieckiego – 137, najmniej w woj. opolskim – ośmiu, a w lubelskim 71. Ile takich osób przebywa w lubelskim areszcie? Obecnie skazanych i tymczasowo aresztowanych cudzoziemców jest ośmiu. Ale w ciągu siedmiu lat służby miałem do czynienia z obywatelami z różnych stron świata. Byli Anglicy, Niemcy, swego czasu mieliśmy sporo Czeczenów, zdarzył się Marokańczyk i Egipcjanin. Teraz w oddziale mam np. Rumuna i Bułgara. Jak w specyficznych warunkach więziennych można się z nimi porozumieć? Wytłumaczyć na czym polega np. regulamin wewnętrzny jednostki i wyegzekwować jego przestrzeganie? Różnie z tym bywa. Przebywający u nas cudzoziemcy to ludzie, którzy najczęściej od lat mieszkają w Polsce i lepiej lub gorzej znają nasz język. I właśnie łamaną polszczyzną można się z nimi porozumieć. W niektórych przypadkach dogadujemy się po angielsku. Zwykle to się panu udaje? Zawsze mi się udaje. Każdy z osadzonych zna chociaż parę słów po polsku, po rosyjsku czy po angielsku. Albo to jakoś łączymy, żeby się dogadać, albo jak kiedyś z norweskim studentem, rozmawiałem wyłącznie w języku angielskim. Najtrudniejszym jak dotąd przypadkiem był pewien Marokańczyk. Dość długo przebywał w naszym areszcie, stale między Polakami, i proszę sobie wyobrazić, że przez cały ten czas nie nauczył się nawet kilku podstawowych słów w naszym języku. Nie chciał. Nie znał też angielskiego, ale okazało się, że zna trochę język włoski. Zacząłem się więc doszkalać. To ja, żeby móc się z nim dogadać, bardziej byłem skłonny nauczyć się włoskiego, niż on polskiego. Ale są też zupełnie inne przypadki. Dotyczą dwóch Rumunów. Kiedy trafili do więzienia, jeden umiał kilka słów po polsku, drugi wcale. Jeden nauczył się świetnie polskiego, a drugi, który jeszcze u nas przebywa, też już biegle posługuje się naszym językiem. Można powiedzieć, że znakomicie wykorzystali pobyt za kratami. Tak, ale oni w przeciwieństwie do Marokańczyka po prostu chcieli się uczyć. Rozumiem, że zachęcacie cudzoziemców do nauki polskiego, ale tylko od nich zależy czy z tej możliwości skorzystają. A przecież po wyjściu z więzienia, jeśli planują pozostać w Polsce, ze znajomością języka może im być o wiele łatwiej. Zgadza się. Jeśli np. obcokrajowcy mieszkają na stałe w naszym kraju, to mogą wnioskować o warunkowe przedterminowe zwolnienie. I jeśli je dostaną, to po opuszczeniu więzienia muszą jeszcze przez określony czas pozostać w Polsce. Znając język, byłoby im prościej. Czyli żadnych problemów z komunikacją? Zdarzało się, że przybyły do aresztu cudzoziemiec mówił tylko w swoim języku i wydawało się, że nie komunikuje się w żadnym innym. Było tak najczęściej do czasu, kiedy czegoś potrzebował i z jakąś pilną sprawą przychodził do wychowawcy. Wówczas okazywało się, że zna angielski i można się z nim porozumieć. Wychodziło na jaw, że ta początkowa niechęć do dogadywania się z nami była spowodowana tym, że osadzony uważał się za niewinnego, a nawet za poszkodowanego. Wrócę jeszcze do pytania o przepisy, regulaminy i inne zawiłości prawne. W jaki sposób przekazujecie je osadzonym cudzoziemcom? Udostępniamy im regulaminy organizacyjno-porządkowe, wykonania kary i tymczasowego aresztu w językach rosyjskim, angielskim i niemieckim. Dodatkowo w prosty sposób staramy się tłumaczyć co im wolno, a co jest zabronione w warunkach izolacji więziennej. I zasadniczo to wystarcza. Jeśli więźniowie obcokrajowcy zgłaszają chęć kontaktu ze swoim konsulem lub innym przedstawicielem, to mogą do niego zadzwonić, napisać. Dostają też informatory, które mają im pomóc w zrozumieniu swoich praw i obowiązków w trakcie pobytu w więzieniu? Tak. Są one dostępne w ośmiu językach: angielskim, niemieckim, rosyjskim, francuskim, bułgarskim, arabskim, rumuńskim i polskim. Obcokrajowcy mogą się z nimi swobodnie zapoznać. 28 FORUM PENITENCJARNE NR 9 (220) WRZESIEŃ 2016
W wydanym w kwietniu tego roku rozporządzeniu Dyrektora Generalnego Służby Więziennej znalazł się zapis, który mówi, że każda jednostka powinna zagwarantować cudzoziemcom dostęp w bibliotece więziennej do literatury obcojęzycznej. Jak jest w pana areszcie? W naszej bibliotece taka literatura jest dostępna. Ja sam od lat zachęcam i udostępniam osadzonym książki w języku angielskim. Niestety, rzadko z nich korzystają. To co im proponujecie? Cudzoziemcy funkcjonują w naszym areszcie na takich samych zasadach, co pozostali osadzeni. Obecnie obcokrajowcy z mojego oddziału pracują u kontrahentów zewnętrznych. Widzę, że się starają i wykazują. Chodzą też na zajęcia kulturalno-oświatowe. Reasumując, te same co do skazanych Polaków przepisy prawa karnego, te same zasady procesowe i odbywania kary pozbawienia wolności w jednostkach penitencjarnych w równym stopniu dotyczą cudzoziemców? Tak. W par. 54.1 Zarządzenia nr 19/16 Dyrektora Generalnego Służby Więziennej z 14 kwietnia 2016 r. w sprawie szczegółowych zasad prowadzenia i organizacji pracy penitencjarnej oraz zakresów czynności funkcjonariuszy i pracowników działów penitencjarnych i terapeutycznych oraz oddziałów penitencjarnych wskazano, jakie oddziaływania należy stosować w pracy z osadzonymi cudzoziemcami. I u nas tak właśnie pracujemy. Powiem więcej, że nawet bez tego zarządzenia w areszcie wszystko dobrze funkcjonowało. Rozporządzenie po prostu to sformalizowało. Do jakich prac najczęściej kierujecie obcokrajowców? Przede wszystkim do prac społecznych, wykonywanych na rzecz różnych instytucji, szpitali, domów pomocy społecznej, muzeów. Tam zwykle pracują na rzecz miasta jako porządkowi. Kierowani są również do prac porządkowych w obrębie aresztu, gdyż nie wszyscy spełniają kryteria pozwalające na skierowanie do zatrudnienia poza terenem jednostki. Za jakie przestępstwa cudzoziemcy trafiają tu najczęściej? Bardzo różne. Od kradzieży, jazdy pod wpływem alkoholu czy spowodowanie wypadku, po zabójstwa i przestępstwa na tle seksualnym. W naszym areszcie pojawiają się też cudzoziemki, najczęściej Ukrainki. Zwykle przychodzą na krótko, na kilka czy kilkanaście dni za niezapłaconą grzywnę, którą zostały ukarane, bo np. nielegalnie handlowały w Polsce na bazarach. Jakie da się zauważyć różnice kulturowe, religijne, czy narodowościowe? I jak wygląda kwestia widzeń, bo np. do Marokańczyka bliscy z pewnością regularnie nie przyjeżdżają, o ile w ogóle? Rzeczywiście tego konkretnego osadzonego rodzina nie odwiedzała, ale na widzenia regularnie przyjeżdżali konsulowie. Pamiętajmy jednak, że Afrykańczycy to w naszych więzieniach rzadkość. Większość cudzoziemców bliscy odwiedzają. Jeden mieszka w Polsce już od 20 lat i ma tutaj rodzinę. Co do różnic religijnych, to wszyscy jak pracować z więźniem... osadzeni bez względu na narodowość mogą spotykać się z kapelanem rzymskokatolickim albo prawosławnym, z przedstawicielami zielonoświątkowców i ze świadkami Jehowy. Odprawiane są msze, organizowane spotkania modlitewne. Jak dotąd tylko raz skazany Czeczeniec, który był muzułmaninem, poprosił o dostarczenie do celi dywanika, na którym mógłby się modlić. Oczywiście dostał. Jeśli chodzi o diety wyznaniowe, to kilka razy cudzoziemcy muzułmanie życzyli sobie posiłków z wykluczeniem wieprzowiny. Na jakich zasadach umieszczacie obcokrajowców w celach? Jak przydzielacie im współosadzonych? Wszystkich osadzamy na zasadach ogólnych. Z doświadczenia wiem, że dogadują się z Polakami. Nie spotkałem się też z konfliktem na tle rasowym czy narodowościowym. Przeciwnie, cudzoziemcy są czasem bardziej tolerowani niż rodacy, polscy więźniowie nawet chętniej z nimi sympatyzują. Przychodzą np. do wychowawcy w imieniu obcokrajowca, albo po prostu w jego sprawie i mówią, że trzeba człowiekowi pomóc, bo chciałby to czy tamto, ale nie bardzo wie, jak to powiedzieć. Zapytam jeszcze o pieniądze. Czasem osadzony dysponuje tylko walutą swojego kraju, a chciałby coś kupić w kantynie za złotówki. Co wtedy? Obcokrajowiec ma prawo wymienić swoje pieniądze na polską walutę i kiedy zgłasza taką potrzebę, wymieniamy je po aktualnie obowiązującym kursie. Elżbieta Szlęzak-Kawa zdjęcie Rafał Paczos *dane BIS CZSW z 31 lipca 2016 r. Zgodnie z zarządzeniem Dyrektora Generalnego Służby Więziennej w prowadzeniu oddziaływań penitencjarnych wobec osadzonych cudzoziemców uwzględnia się w szczególności: 1) przeciwdziałanie marginalizacji społecznej osób odmiennych kulturowo oraz podejmowanie działań antydyskryminacyjnych poprzez aktywne włączanie w dostępne dla wszystkich skazanych zajęcia kulturalno-oświatowe i sportowe, zatrudnienie i szkolenie zawodowe; 2) obejmowanie oddziaływaniami promującymi postawę tolerancji oraz umożliwiającymi poznanie innych kultur i obyczajów, skierowanymi do skazanych wywodzących się z różnych kręgów kulturowych; 3) organizowanie zajęć edukacyjnych mających na celu upowszechnienie wiedzy dotyczącej praw człowieka oraz zakazu dyskryminacji ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną; 4) umożliwianie utrzymywania kontaktów z rodziną, w możliwie najszerszym zakresie, także z wykorzystaniem wideorozmowy prowadzonej za pomocą łącza internetowego; 5) współpracę z instytucjami i organizacjami pozarządowymi, których działalność jest ukierunkowana na pomoc cudzoziemcom. Cele mieszkalne, w których przebywają osadzeni cudzoziemcy, wyposaża się w „Informator dla skazanych, tymczasowo aresztowanych oraz cudzoziemców”. Komunikowanie się z osadzonym cudzoziemcem odbywa się w razie potrzeby z wykorzystaniem tłumaczy, dostępnych środków technicznych oraz materiałów informacyjnych w różnych językach. Dla cudzoziemców niemówiących po polsku w bibliotece powinny być dostępne pozycje wydawnicze w językach obcych. FORUM PENITENCJARNE NR 9 (220) WRZESIEŃ 2016 29
Page 1 and 2: 9 Wrzesień 2016 nr 220, rok XIX IS
Page 3 and 4: spis treści 9 Wrzesień 2016 r. TE
Page 5 and 6: temat miesiąca: edukacja osadzonyc
Page 7 and 8: Nazywa pan więzienie przy Rakowiec
Page 9 and 10: niania pracowników zza muru przez
Page 11 and 12: jeden dzień w... recydywistek prze
Page 13 and 14: jętego na siebie zobowiązania. Uj
Page 15: czekają na artystę. Jeden z męż
Page 19: na sportowo O Wstęgę Dyrektora Ge

wrzesien-2016-wybrane

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?