Alojzy Czech_Rektorat i budynek A. Pierwsze własne obiekty Uczelni_internet
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Budynek ratusza w Zawodziu<br />
Zawodzie było południowym przysiółkiem<br />
„za wodą Rawy” starszych<br />
i większych Bogucic. Sytuacja zaczęła<br />
się zmieniać z chwilą poprowadzenia<br />
linii kolejowej w 1847 roku<br />
do Mysłowic, wokół której chętnie<br />
obierały siedziby różne zakłady<br />
przemysłowe. W 1861 roku powstała<br />
stacja rozdzielcza Kunigundaweiche<br />
32 , dopiero w 1922 roku zamieniona<br />
na stację Bogucice 33 (od 1926<br />
roku – Katowice -Bogucice, a dopiero<br />
w 2003 roku Katowice -Zawodzie),<br />
obsługująca głównie zakłady po jej<br />
południowej stronie. Osiedle się<br />
rozrastało, potrzebowało swojej<br />
32<br />
Zawodzie monografia dzielnicy i parafii<br />
Opatrzności Bożej, autorzy: ks. E. Breitkopf,<br />
E. Skorwider, A. Steuer, 2. wyd., Agencja<br />
Specjalistyczna Prasa i Książka, Katowice<br />
2011, s. 22.<br />
33<br />
W 1918 roku zrezygnowano z podwójnej<br />
nazwy miejscowości na rzecz określeń część<br />
północna i południowa: Bogutschütz -Nord<br />
i Bogutschütz -Süd (Wl. Majowski, Bogutschütz-<br />
-Zawodzie, Druck von Erdmann Raabe, Oppeln<br />
1920, s. 7).<br />
identyfikacji. Od czasu lokacji miast<br />
na prawie magdeburskim w XIII<br />
wieku i później takim symbolem był<br />
ratusz, dom rady (rat haus), stawiany<br />
w najbardziej centralnej części<br />
miasta – rynku. Wraz z kościołem,<br />
ewentualnie zamkiem, stanowił<br />
element dominujący. Powstające<br />
później miasta i osiedla, początkowo<br />
dynamicznie i chaotycznie rozrastające<br />
się w latach industrializacji – jak<br />
w przypadku Górnego Śląska – też<br />
takiego obiektu potrzebowały, albowiem<br />
ratusz to „nie tylko siedziba<br />
władzy lokalnej, lecz także widomy<br />
znak tożsamości, siły i samorządności<br />
miejscowej społeczności” 34 . To<br />
dążenie i funkcja się nie zmieniły.<br />
Gorzej było z miejscem centralnym.<br />
Jednak pomimo to liczne budynki<br />
ratuszy na przełomie XIX/XX wieku<br />
34<br />
Ratusze województwa śląskiego i ziem<br />
przygranicznych, Centrum Dziedzictwa Kulturowego<br />
Górnego Śląska, Katowice 2000, s. 11<br />
(autor: A. Holeczko -Kiehl).<br />
zarówno na terenie dzisiejszych Katowic,<br />
jak i miast sąsiednich powstawały,<br />
dominując wyraziście w rozrastających<br />
się miejscowościach. Tak<br />
również było w Zawodziu, stanowiącym<br />
jeden organizm administracyjny<br />
z Bogucicami. Postanowiono wznieść<br />
obiekt przy ówczesnej Kaiser Wilhelmstr./ul.<br />
Krakowskiej, naprzeciw<br />
przecięcia się z drogą prowadzącą do<br />
Bogucic – wtedy Barbarastr. Stały tu<br />
już od strony zachodniej i nieco dalej<br />
od wschodniej kamienice, strzelnica<br />
naprzeciw (1906), w latach międzywojennych<br />
w tym rejonie zostały<br />
wzniesione budynki modernistyczne<br />
– szkoła i kościół. W ten sposób osiedle<br />
uzyskało swoje centralne miejsce.<br />
W bogatej różnorodnością form<br />
i stylów twórczości Hartmanna<br />
ratusz z Zawodzia przypomina<br />
większy do niego i kilka lat wcześniejszy<br />
<strong>budynek</strong> dyrekcji Huty<br />
Donnersmarck z Zabrza. Wzniesione<br />
z podobnego budulca – szarej cegły,<br />
21