Renkli Histoloji Atlası

LEVHA 2-1 Tek Katl› Epiteller ve Yalanc› Çok Katl› Epitel
RES‹M 1 Tek katl› yass› epitel. Böbrek.
Maymun. Plastik kesit. X 540.
Bu küçük arteriyolün lümenini çevreleyen örtüsü
(L) tek katl› yass› epitelden (YE) (endotel olarak
bilinir) oluflmufltur. Bu hücrelerin sitoplazmalar› oldukça
incelmifltir ve bu fotomikrografta yaln›zca ince
bir çizgiyi (oklar›n uçlar› aras›nda) and›r›r biçimdedir.
Komflu iki epitel hücresinin s›n›rlar› ›fl›k mikroskobu
ile tan›mlanamaz. Yass› epitel hücrelerinin
çekirdekleri (Ç) bu epitel türüne özgü biçimde lümene
do¤ru ç›k›nt› yapar. Çekirdeklerden baz›lar›n›n
di¤erlerinden daha yass› göründüklerine dikkat ediniz.
Bu, damar duvar›ndaki düz kas (dk) hücrelerinin
ölüm sonras› (agonal) kas›lma düzeyine ba¤l›d›r.
RES‹M 3 Tek katl› prizmatik epitel. Maymun.
Plastik kesit. X 540.
Bu fotomikrograf duodenumun tek katl› prizmatik
epitel hücrelerinin apikal yüzlerindeki çok belirgin
f›rçams› kenar› (MV) göstermektedir. Mikrovilluslar›n
ba¤l› olduklar› terminal a¤ (TA) apikal sitoplazma
ile f›rçams› kenar aras›nda koyu bir çizgi
fleklinde görünür. Belirgin noktalar (oklar›n uçlar›)
terminal a¤a ait bir bölüm gibi görünse de, elektron
mikroskopta bunlar›n asl›nda komflu hücreler aras›ndaki
bir ba¤lant› kompleklerini temsil eden terminal
barlar olduklar› anlafl›lm›flt›r. Hücrelerin uzun
ve ince, ovale yak›n flekilli çekirdeklerinin (Ç) her
hücrede ayn› düzeyde oldukça düzenli yerleflti¤ine
dikkat ediniz. Bu hücrelerin bazal bölümleri, epiteli
ba¤ dokusundan (BD) ay›ran bazal membran (oklar)
üzerine oturmufltur. Epitel içinde izlenen yuvarlak
flekilli çekirdekler (yÇ) asl›nda duodenum lümenine
(L) göç eden lökositlere aittir. Ayr›ca birkaç
tane goblet hücresi de (GH) görülmektedir.
RES‹M 2 Tek katl› yass› ve tek katl› kübik
epitel. x.s. Böbrek. Parafin kesit. X 270.
Böbrek medullas› tek katl› yass› ve tek katl› kübik
epiteller için çok iyi bir örnek oluflturur. Bir önceki
resimde oldu¤u gibi, tek katl› yass› epitel yass›
ancak biraz kabar›k çekirdekleri (Ç) ile kolayca
tan›nabilmektedir. Bu hücrelerin sitoplazmalar›n›n
ince, koyu çizgiler (oklar›n uçlar› aras›nda) olarak
göründü¤üne dikkat ediniz; ancak, koyu çizgilerin
yaln›zca yass› hücrelerden de¤il ayn› zamanda çevre
bazal membranlardan da olufltu¤u vurgulanmal›-
d›r. Tek katl› kübik epitel (KE) çok belirgindir.
Hücre yan zarlar› (oklar) baz› alanlarda oldukça
belirgindir; görülemedikleri durumda bilei, yuvarlak
olan çekirdeklerin yerleflimleri hücrelerin boyutunun
kestirilmesinde olanak vermektedir. Tek
katl› kübik hücrelerinin, kesitlerde, merkezi yerleflimli
çekirdekleri ile küçük kareleri and›r›r biçimde
göründüklerine dikkat ediniz.
RES‹M 4 Yalanc› çok katl› silli prizmatik
epitel. Parafin kesit. X 270.
Burun bofllu¤undan al›nan bu epitel ilk bak›flta en
az dört hücre tabakas›ndan oluflan çok katl› epitel izlenimi
verir; ancak, küçük resimde (x540), bunlar›n
hepsi bazal membran üzerine oturan de¤iflik boylarda
ve enlerde birbirine çok yak›n yerleflmifl hücreler olduklar›
gözlenmifltir. Bir önceki fotomikrograf›n aksine
burada çekirdekler (Ç) düzenli bir yerleflim göstermezler
ve epitel tabakas›n›n yaklafl›k dörtte üçünü
kaplarlar. Çekirde¤in yerleflimi ve biçimi hücre türünün
belirlenmesini sa¤lar. K›sa, bazal hücreler (BH)
bazal membran yak›n›nda küçük, yuvarlaktan ovale
de¤iflebilen çekirdekler içerir. Uzun, silli hücreler
(oklar) iri, oval çekirdeklere sahiptir. Terminal a¤
(TA) epitel yüzeyi boyunca mukusun yay›lmas›n› sa¤layan
uzun, ince silleri (S) desteklemektedir. Ba¤ dokusu
damardan zengindir ve kan (KD) ve lenf damarlar›n›n
(LD) endotel örtüsünü oluflturan tek katl› yass›
epitel (oklar›n uçlar›) için iyi bir örnek teflkil eder.
Yalanc› Çok Katl›
Basit
Yass›
Kübik
Prizmatik
Prizmatik
ANAHTAR
BD ba¤ dokusu
BH bazal hücre
Ç çekirdek
dk düz kas
GH goblet hücresi
KD
KE
L
LD
MV
kan damar›
tek katl› kübük epitel
lümen
lenf damar›
f›rçams› kenar
S siller
TA terminal a¤
yÇ yuvarlak çekirdek
YE tek katl› yass› epitel
32 Epitel ve Bezler