Yozgat CD (1)
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
76 <strong>Yozgat</strong> Kırsal Turizm Geliştirme Stratejileri<br />
<strong>Yozgat</strong> Kırsal Turizm Geliştirme Stratejileri<br />
77<br />
3.2.5. Çayıralan İlçesi<br />
Potansiyel Kırsal Turizm Alanları ve Çeşitleri:<br />
Çayıralan ilçesi merkez ve köylerinin kuruluş tarihine ait<br />
bilgiler kesin olarak bilinmemektedir. Hayata elverişli<br />
havzalardan biri olan Orta Kızılırmak havzasında<br />
bulunması nedeniyle birçok topluluk tarih boyunca bu<br />
bölgeye yerleşerek devletler kurmuş ve kültürel eserler<br />
bırakmışlardır. Çayıralan’ın 2,5 km doğusunda bulunan<br />
Yassı Hüyük üzerindeki tarihi Tuğulhan (Çayırşeyhi)<br />
bugünkü Çayıralan isminin alınmasında etken olmuştur.<br />
Osmanlı Devletinin doğuya genişlemesi ve seferleri<br />
sonucunda l520’lerde Osmanlı sınırları içine girmiştir.1876<br />
yılında Boğazlıyan ve Akdağmadeni ilçe olduktan sonra<br />
Çayıralan Boğazlıyan’a Çayırşehri ismiyle bağlı bir nahiye<br />
olarak görülmektedir.1892-1936 yılları Boğazlıyan idaresi<br />
Uzunlu’da ikamet ettiği için Çayıralan’da Uzunlu’ya bağlı<br />
görülür. l948’de yapılan idari tanzimle ilçe haline getirilmiş<br />
ve <strong>Yozgat</strong> İl’ ine bağlanmıştır.<br />
Çayıralan, <strong>Yozgat</strong> iline bağlı ilçelerden biridir. İlçe toprakları<br />
Türkiye’nin tam orta noktasında yer alır. Sivas, Kayseri<br />
ve <strong>Yozgat</strong> il sınırlarının kesiştiği noktadır. Çayıralan, bir<br />
yanında Akdağ Ormanları ve Akdağlar ile çevrili yeşil<br />
Anadolu ilçelerindendir. Rakımı 1500 m, yüzölçümü 1445<br />
km2’dir. İlçe arazisi genellikle dağlıktır. Doğuda Akdağlar,<br />
batıda Gevencik Dağı, kuzeybatıda ise, Beydağı yer<br />
almaktadır. Vadilerle parçalanmış olan engebeli arazi, yer<br />
yer dalgalı düzlükler görünümüne kavuşmaktadır.<br />
İlçede tanınmış büyük bir akarsu yoktur. Ancak, çok<br />
sayıda küçük dere ve öz bulunmaktadır. Çayıralan Özü,<br />
en önemli akarsuyudur. Beypınarı ve Kayapınarı sularının<br />
birleşiminden oluşan Karacal Özü, Aşağı Tekke Deresi,<br />
Külekçi suyu ve Dere Kemal ise, Çayıralan Özü’nün önemli<br />
kollarını oluşturmaktadır. Doğal göllerin bulunmadığı<br />
ilçede, Yahyasaray barajı ve İğdecik barajı’nın göletleri,<br />
hem tarım alanlarının, sulanmasında kullanılmakta, hem<br />
de çevreye bir görüntü kazandırmaktadır. İklimin karasal<br />
olduğu ilçede, yazlar; sıcak ve kurak, kışlar ise, soğuk ve<br />
kar yağışlı geçmektedir. Akdağlar ilçeyi sert rüzgarlara<br />
karşı korumaktadır. Hakim bitki örtüsü bozkırlardan<br />
oluş muştur. Yağışların daha çok olduğu dağlık alanlarda<br />
ise; çam, meşe ve ladin türlerinden oluşan ormanlar yer<br />
almaktadır (% 43.76). Çayıralan, <strong>Yozgat</strong> il’i genelinde<br />
Ormanların en yoğun olduğu ilçelerden birisidir. Vadi<br />
tabanlarında da söğüt ve kavak toplulukları yer almaktadır.<br />
İlçede yetişebilen tarım ürünleri çeşitlidir. Buğday,<br />
arpa, çavdar, mısır, ayçiçeği, nohut, yonca, korunga,<br />
fiğ yetiştirilmektedir. Genellikle buğday ve arpa tarımı<br />
yapılmaktadır. Meyve olarak, elma, armut, kiraz, vişne,<br />
ceviz, kayısı, üzüm, gilaboru (kartopu) yetişmekte, yabani<br />
olarak ise kızılcık, ıhlamur, kekik, alıç, ardıç, kuşburnu,<br />
salep, dağ armudu gibi meyveler yetişmektedir.<br />
Yörede sığır, koyun, keçi, keklik, tavuk, hindi, manda,<br />
tavşan yetiştiriciliği, tatlı su balıkçılığı yapılmaktadır.<br />
İlçede çok sayıda çiftlik ve müstakil ahır bulunmaktadır.<br />
Bunun yanı sıra yaz ayların halen çok sayıda yaylada<br />
hayvancılık sürdürülmektedir. İlçede çok sayıda aile küçük<br />
çaplı hayvan yetiştiriciliğine devam etmektedir. Üretilen<br />
sütün önemli bir bölümü civar illerde bulunan büyük süt<br />
fabrikaları tarafından toplanmakta, geri kalan kısmı ise<br />
özellikle ilçenin süt ve peynir gibi süt ürünleri ihtiyacını<br />
karşılamaktadır. İlçe merkezi ve köylerinde çok sayıda<br />
mesire alanı bulunmaktadır. Belli başlı mesire alanları;<br />
Kaynarpınar, Üççamlar, Çatak, Nur Çeşmesi, İninbaşı<br />
olarak sıralanabilir.<br />
Tarihi eser olarak ilçe merkezinde Selçuklulardan kalma<br />
Kümbet bulunmaktadır. Eskiden bir medrese, mezarlık<br />
ve bahçesinde yer alan Kümbetle birlikte bir kompleks<br />
olan bu alandan geriye bugün sadece Kümbet kalmıştır.<br />
Bugün medresenin yerinde yeni inşa edilen bir Cami<br />
bulunmaktadır. Caminin ismi Selçuklu Camii yerine Aşağı<br />
Camii olarak değiştirilmiştir.<br />
İlçe genelinde gezip görülebilecek tarihi ve turistik yerler:<br />
• Turna Höyüğü Tümülüsü<br />
• Günyayla Köyü Tümülüsü<br />
• Kıllı Bayır Tepesi Tümülüsleri<br />
• Kızlar Konağı Tümülüsleri<br />
• Çerkes Bey Kümbeti<br />
• Çokradan Camii<br />
• Yarım Kilise<br />
Ulaşım: Çayıralan ilçesi <strong>Yozgat</strong> il merkezine 113 km, Kayseri<br />
İl merkezine 88 km, Ankara’ya 327 km, Boğazlıyan ilçesine 44<br />
km uzaklıktadır. Çandır ilçesinden <strong>Yozgat</strong>-Kayseri yolunu<br />
kullanarak her iki ile ulaşım sağlanabilir. İlçe Kayseri’ye<br />
yakın olduğundan ilçede yaşayan halkın büyük bir kısmı<br />
ilçe merkezden özel araçlar veya minübüsler ile Kayseri’ye<br />
yolculuk etmektedirler.<br />
Altyapı: İlçedeki; kırsal yerleşimlerin altyapıları ülke<br />
genelindeki standartlara yakın düzeydedir. Ovaya<br />
yakın alandaki yerleşimlerde alt yapı sorunlarına daha<br />
az rastlanırken, dağlık alanlarda arazinin yapısından<br />
kaynaklanan eksiklikler bulunmaktadır. İlçeye bağlı<br />
kırsal turizm potansiyeli olan yerleşim birimlerinin<br />
tamamında asfalt kaplama ulaşım yolu, elektrik, telefon,<br />
içme suyu ve arıtma yetersizlikleri olsa da kanalizasyon<br />
altyapısı mevcuttur. Kentsel yerleşim alanlarında sabit<br />
hatlı ve mobil internet ağlarından, kırsal yerleşimlerde<br />
ise çoğunlukla mobil internet hatlarından internet erişimi<br />
sağlanabilmektedir. Yerleşim birimlerinin ulaşım ve altyapı<br />
durumlarına ait bilgiler; ayrıntılı olarak “<strong>Yozgat</strong> Potansiyel<br />
Kırsal Turizm Yerleşimlerinin Altyapı Durumları” Çayıralan<br />
ilçe tablosunda yer almaktadır.<br />
Arazi Kullanımı ve İmar Durumu: Kırsal Turizm<br />
potansiyeline sahip, kırsal yerleşim alanlarından imar<br />
planı bulunmayan Turna Höyüğü Tümülüsü, Günyayla<br />
Köyü Tümülü, Kızlar Konağı Tümülüsleri, Kıllı Bayır<br />
Tümülüsleri ve diğer kırsal yerleşimlerde; turizm tesisleri<br />
için öngörülen tesis yeri alanının yapısal özelliğine göre<br />
(Tarım Arazisi, Orman Alanı, Karayolu Hattı, vb. ile özel<br />
kanunlarla korumaya alınan alanlar), ilgili özel yasal<br />
düzenlemeler çerçevesinde alınacak uygunluk izni ile 3194<br />
sayılı İmar Kanunun Plansız Alanlar Yönetmeliğinin 5.<br />
Bölümünde belirtilen esaslar uygulanır.<br />
Bölgenin Yıllık Turizm Potansiyeli: İlçenin en önemli<br />
ekonomik kaynakları kısıtlı olarak yapılan mermer üretimi,<br />
daha çok yurt dışında çalışan işçilerin katkıları, yaz<br />
aylarında şehir dışında yaşayan hem şehriler ve gurbetçilerin<br />
ziyaretleri ile oluşan turizmdir. Çayıralan ilçesinde yemeiçme<br />
ve yayla alanları ve tarihi alanların ziyareti ile oluşan<br />
turizm faaliyetleri dışında kayda değer turizm hareketliliği<br />
bulunmamaktadır.<br />
Çerkes Bey Kümbeti, Çokradan Camii, Yarım Kilise, Turna<br />
Höyüğü Tümülüsü, Günyayla Köyü Tümülüsü, Kızlar<br />
Konağı ve Kıllı Bayır Tümülüsleri alanlarında lokanta,<br />
çiftlik evleri, kırsal konaklama tesisleri gibi uygun yatırım<br />
tesisleri sonucunda yaklaşık yılda 20000-25000 kişilik<br />
ziyaretçi talebinin oluşması öngörülmektedir.<br />
Çerkes Bey Kümbeti<br />
Genel Görünüm<br />
Günümüzde doğal çevreye artan özlem ve kent yaşamından<br />
kaynaklı sorunlar yerli ve yabancı turistleri doğal ve<br />
sakin turizm alanlarına yönlendirmektedir. Bu bağlamda<br />
değerlendirildiğinde, Kaynarpınar, Üççamlar, Çatak,<br />
Nur Çeşmesi, İninbaşı mesire alanlarında yapılacak olan<br />
köy evleri, kahvaltı ve konaklama tesisleri sonucunda<br />
yaklaşık yılda 10000-15000 kişilik turistin bu kırsal alanları<br />
ziyaret edeceği ön görülmektedir. Toplamda Çayıralan<br />
kırsal alanlarından yılda 30000-40000 kişi arasında turizm<br />
potansiyelinin oluşması tahmin edilmektedir(*)<br />
(*)Konaklama tesislerine gelen ziyaretçilerin kayıtlı<br />
verileri ile beraber, yeme-içme tesislerine ve kırsal alanlara<br />
gelen ziyaretçilerle ilgili olarak; tesis işletmecilerinin,<br />
yerel ilgililer ve kırsal turizme katılanların beyanları<br />
doğrultusunda öngörülen tahmini ziyaretçi sayılarını<br />
içermektedir.<br />
Dikilitaş
Change language