Fachowy Dekarz & Cieśla 2017/4

łu rękojmi. ,,Do zwolnienia wykonawcy
od odpowiedzialności konieczne jest bowiem,
aby jego zachowanie nie naruszało
bezwzględnych reguł postępowania,
zwłaszcza co do zgodności z zasadami
wiedzy technicznej, sztuki budowlanej
oraz przepisami ustawy z 1994 r.- Prawa
budowlanego”. Wykonawca mógłby także
zwolnić się z odpowiedzialności, jeżeli
uprzedził inwestora o niebezpieczeństwie
nieosiągnięcia zamierzonego rezultatu
z przyczyn leżących po stronie
inwestora. (Wyrok Sądu Apelacyjnego
w Białymstoku w z dnia 3 kwietnia 2015r.
sygn. akt I ACa 990/14).
Kilka innych scenariuszy
Wykonawca nie poniesie odpowiedzialności
również wtedy, gdy mimo dołożenia należytej
staranności nie był w stanie zauważyć
wad projektu. Taka sytuacja będzie miała
miejsce, gdy w dokumentacji projektowej
są wady, których wykrycie wymaga wiedzy
specjalistycznej lub szczegółowej weryfikacji
dokumentacji. „Z brzmienia art. 651 k.c.
nie sposób wyprowadzić wniosku, iż wykonawca
ma obowiązek dokonywać w każdym
przypadku szczegółowego sprawdzenia dostarczonego
projektu w celu wykrycia jego
ewentualnych wad. Wykonawca robót budowlanych
nie musi bowiem dysponować
specjalistyczną wiedzą z zakresu projektowania;
musi jedynie umieć odczytać projekt
i realizować inwestycję zgodnie z tym projektem
oraz zasadami sztuki budowlanej. Obowiązek
nałożony na wykonawcę przez art.
651 k.c. należy rozumieć w ten sposób, że
musi on niezwłocznie zawiadomić inwestora
o niemożliwości realizacji inwestycji na
podstawie otrzymanego projektu lub
też o tym, że realizacja dostarczonego
projektu spowoduje powstanie obiektu
wadliwego. W tym ostatnim przypadku
chodzi jednak tylko o sytuacje,
w których stwierdzenie nieprawidłowości
dostarczonej dokumentacji nie wymaga
specjalistycznej wiedzy z zakresu projektowania.
(Wyrok Sądu Najwyższego
z dnia 27 marca 2000 r. III CKN 629/98).
Wykonawca będzie mógł uwolnić się od
odpowiedzialności również wtedy, gdy inwestor
jako podmiot profesjonalny, mimo
stwierdzenia wystąpienia wady, opóźni się
z poinformowaniem wykonawcy o wystąpieniu
wady. Zgodnie bowiem z przepisem art.
563 KC Zamawiający będący przedsiębiorcą
powinien powiadomić wykonawcę o wadzie
fizycznej niezwłocznie po jej stwierdzeniu.
W przeciwnym razie, naraża się na utratę
uprawnień z tytułu rękojmi, chyba że
wykonawca wiedział o wadzie (podstępnie
zataił wadę) albo zapewnił zamawiającego,
że wady nie istnieją (art. 564 KC).
Oznacza to, że zamawiający występujący
w obrocie profesjonalnym również musi
wykazać się pewnym aktem staranności
w realizacji swoich uprawnień. Brak staranności
zamawiającego w niezwłocznym
zawiadomieniu wykonawcy o fakcie wystąpienia
wady powoduje, że wykonawca
ma ułatwioną możliwość zwolnienia się
z odpowiedzialności z tytułu rękojmi.
Należy również zwrócić uwagę na uprawnienie
wykonawcy do odmowy usunięcia
wady (naprawy działa) lub wymiany
na niewadliwe, jeżeli doprowadzenie
do zgodności z umową rzeczy wadliwej
w sposób wybrany przez zamawiającego jest
niemożliwe albo w porównaniu z drugim
możliwym sposobem doprowadzenia do
zgodności z umową wymagałoby nadmiernych
kosztów. Jeżeli zamawiającym jest
przedsiębiorca, przyjmujący zamówienie
może odmówić wymiany na rzecz wolną od
wad lub usunięcia wady także wtedy, gdy
koszty zadośćuczynienia temu obowiązkowi
przewyższają wysokość wynagrodzenia.
A zatem wykonawca może odmówić naprawy
albo wymiany rzeczy wadliwej na wolną
od wad, gdy doprowadzenie do zgodności
z umową jest niemożliwe. Niemożliwość ta
musi mieć jednak charakter obiektywny zupełny
i trwały. Przyczyną odmowy może być
też okoliczność, że wymiana czy naprawa
wymagałaby nadmiernych kosztów. Tytułem
przykładu warto przytoczyć sytuacje, w której
Inwestor wystąpił o wymianę i ponowne
położenie tapet, które zawierały kilkumilimetrowe
przerwy w narożnikach ściany na
łączeniach. Wykonawca odmówił wymiany,
ze względu na nadmierne koszty z jakimi
wiązałaby się dla niego wymiana tapety.
Wykonawca bowiem musiałby zerwać tapety
z całego pomieszczenia (ze względu na jej
wzór), sprowadzić z zagranicy nową oraz
ponownie wytapetować pomieszczenie.
W takim przypadku Inwestor nie był uprawniony
do odstąpienia od umowy, z uwagi
na fakt, że opisana wyżej niezgodność
z umową, nie mogła zostać zakwalifikowana
jako wada istotna. Wadą istotną jest taka
wada, która wyłącza normalne korzystanie
z rzeczy zgodnie z celem umowy, odbiega w
sposób zasadniczy od cech funkcjonalnych
oraz estetycznych, znacznie obniża wartość,
albo polega na znacznym odstępstwie
od złożonego zamówienia, przy czym charakter
istotności bada się w zależności od
ustalonego stanu faktycznego (por. wyr. SN
z 6 października 2006 r., V CSK 198/06, L,
(K. Kołakowski, w: Bieniek, Komentarz. Zobowiązania,
2011, t. II).
W takim przypadku Inwestorowi pozostało
tylko uprawnienie do obniżenia ceny.
Tak jest oczywiście tylko wówczas, gdy
strony nie uregulują odpowiedzialności
Wykonawcy w inny sposób. Zgodnie
z art. 473 par. 1 Kodeksu cywilnego,
dłużnik może przez umowę przyjąć odpowiedzialność
za niewykonanie lub za
nienależyte wykonanie zobowiązania
z powodu oznaczonych okoliczności, za
które na mocy ustawy odpowiedzialności
nie ponosi.
Mądry wykonawca
przed budową
Jak widać, Wykonawca ma szereg możliwości
aby uchylić się od odpowiedzialności
za wady, w taki sposób, aby zredukować
do minimum swoją odpowiedzialność oraz
uchronić się przed nadmiernymi kosztami
ich usunięcia. Dlatego warto by był świadomy
swoich praw i rozważnie zawierał
umowy.
•
Katarzyna Podyma
Kancelaria Radcy Prawnego
Plac Wolności 3/4a
40-078 Katowice
tel. 32 400 89 91
tel. kom. 500 195 706
kp@katarzynapodyma.com
www.katarzynapodyma.com
23