You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
פ‡רוו‡רט<br />
פ‡רוו‡רט מבו‡<br />
פארווארט<br />
‡ון מבו‡<br />
פ‡רוו‡רט<br />
מיט לויב און דאנק צו השי"ת, שהחיינו וקימנו והגיענו לזמן הזה, ארויסצוגעבן<br />
לאור עולם, דעם הייליגן ספר צאינה וראינה, איבערגעארבייט אויף גאר א געשמאקער<br />
און רייכער אידיש טייטש, אויסגעלייגט מיט גאר שיינע און קלארע אותיות, ברוב<br />
פאר והדר בעזהשי"ת.<br />
דער מחבר פון ספר צאינה וראינה איז הג"מ רבינו יעקב ב"ר יצחק אשכנזי<br />
זצ"ל מק"ק יאנאוו, בעל מחבר ספר המגיד על נ"ך, וספר שורש יעקב. וספר בית<br />
יעקב שנקרא מליץ יושר, דער מחבר זצ"ל איז געווען א גרויסער גאון וצדיק און<br />
האט ארויסגעגעבן דעם ספר מזכה זיין די נשים צדקניות זיי זאלן לערנען אין<br />
דעם ספר יעדן שבת.<br />
דער ספר איז ערשינען צום ערשטן מאל פאר איבער פיר הונדערט יאר צוריק<br />
שנת שע"ו, און זינט דעמאלטס איז עס ערשינען במשך אלע יארן, און געדריקט<br />
געווארן אין הונדערטער מהדורות, און אין פארשידענע שפראכן, און איז געווען חביב<br />
ונערץ ביי כלל ישראל לדורותיהם, און איז געווען א טייל פון יעדע אידישע שטוב.<br />
דער הייליגער חפץ חיים זצ"ל שרייבט אין א בריוו אז אין די פריערדיגע דורות<br />
האבן די נשים צדקניות פון גאנץ כלל ישראל געלערנט דעם ספר צאינה וראינה<br />
יעדן שבת. און אזוי ווערט אויך געברענגט אין וילקט יוסף (שנה י"ד גליון י"ד) און ער<br />
לייגט צו אז די נשים צדקניות זענען נישט ארויסגעגאנגען שבת קודש פון שטוב,<br />
ביז זיי האבן געענדיגט די גאנצע סידרא. אנדערע שרייבן אז עס פלעגן זיך צוזאם<br />
נעמען עטליכע שכנים און צוזאמען האט מען געלערנט דעם צאינה וראינה.<br />
דער ספר אנטהאלט הערליכע מדרשים און פשטים, משלים און מעשיות אויף<br />
די פרשה און ימים טובים, תעניתים, אד"ג. און עס איז געאייגנט פאר יונג און אלט.<br />
מיר האבן אריינגעלייגט אסאך ארבעט אין כוח סיי מיט'ן איבערזעצן און סיי<br />
מיט'ן הגה"ה ווי אויך די אויסשטעל, עס זאל זיין א דבר השוה לכל נפש, און<br />
בפרט די נשים צדקניות וועלן קענען באקומען א רייכע ידיעה אויף די פרשה און<br />
אויף די ימים טובים, און אלע זמנים במשך דאס יאר.<br />
7<br />
ור‡נה ˆ‡נה<br />
ˆ‡ינה<br />
ור‡ינה<br />
‡<br />
ˆ‡ינה<br />
ור‡ינה<br />
ב<br />
דער צאינה וראינה ווערט אויך אראפגעברענגט און פילצאליגע ספרים, (ראה<br />
באריכות במבוא) צום אלעם ערשטען ווערט עס דערמאנט אינעם טורי זהב סי' רפ"ה<br />
ביי די הלכה פון מעביר סידרא זיין, אז ווער עס פארשטייט נישט לשון הקודש<br />
זאל לערנען 'צאינה וראינה' אנשטאט רש"י, און אזוי ווערט אויך דערמאנט אין אלע<br />
פוסקים אויף דעם סימן. (ראה באה"ט, משנה ברורה, קיצור שלחן ערוך, ועוד).<br />
מבוא<br />
מבו‡<br />
תוכן: הצאינה וראינה בהלכה<br />
לימוד בספר צאינה וראינה בשבת<br />
נחיצות לימוד בצאינה וראינה לנשים<br />
מתנה לכלות<br />
הטעם שמל ציפורה אשת משה בצור ולא בסכין<br />
הספר הקדוש צאינה וראינה י"ל בראשונה בלובלין בשנת שע"ו ע"י המחבר מאת<br />
החכם השלם החסיד הקדוש רבינו רבי יעקב ב"ר יצחק אשכנזי זצ"ל מק"ק יאנאוו,<br />
בלשון אידיש. הספר כולל פירושים על סדר פרשיות התורה והפטרות, לקט מדרשים<br />
ואגדות, ופירושים של הראשונים והאחרונים, בהם רבינו בחיי, תולדות יצחק, צרור המור,<br />
וחזקוני. כולל גם פירושים לחמש מגילות ובפרט למגילת איכה וסיפור החורבן באריכות.<br />
מאז הופעת הספר לאור עולם התקבל בחיבה יתירה, והי' חביב ונערץ בכל תפוצות<br />
ישראל, ונשים צדקניות לדורותיהם קבעו בזה שיעורים קבועים בשבת קודש, חגים,<br />
וזמנים שונים.<br />
הספר נדפס מאות פעמים, במשך השנים ותירגם להרבה שפות, בהם, לרומית,<br />
לאדינו, אנגלי, והונגרי. וכן תורגם ללשון הקודש (ע"י הרב ש. א. הרשקוביץ, בני<br />
ברק תשל"א) כן נדפס ממנו קיצור בצרפתית, "להורות דת ומוסר לבני ישראל", וחולק<br />
לנ"ד חוברות נפרדות.<br />
רבינו זצ"ל חיבר גם ספר המגיד על נ"ך, וספר שורש יעקב, שהוא מראה מקום<br />
למצוא מקור הדין בשו"ע יו״ד ושו״ת (קראקא שמ"ה), וספר בית יעקב שנקרא מליץ<br />
יושר.<br />
בספרו המגיד זכה רבינו להסכמות גדולי הדור מ'ועד ארבע ארצות' ובתוכם המהרש"א<br />
הב"ח ועוד גדולי הדור בשנת שפ"ג:<br />
"להיות כי ראה ראינו גודל התועלת היוצא מתוך הספר שחיברו האלוף הנעלה<br />
מהר"ר יעקב בן הר"ר יצחק מקהילה קדושה יאנווא בעל מחבר ספר צאינה<br />
וראינה, ועכשיו קרא שם הספר שחיבר בשם ספר המגיד, ובו הוא מבאר<br />
ומפרש כל העשרים וארבע בלשון אשכנז, על דרך החיבור ודרש, ומבאר בו<br />
חידושים רבים כאשר עיני כל תחזינה מישרים, ושם נפשו בכפו להביא אותו<br />
לבית הדפוס להדפיסו כדי לזכות הרבים, ועל זה הוציא הוצאות רבות, לכן<br />
הסכמנו וגזרנו בתוקף גזירתנו ובגזירת נח"ש, ששום אדם בעולם לא ירים<br />
את ידו להדפיסו שנית, הן במדינות מלכותנו תוך ששה שנים מיום שיהא<br />
נגמר הדפסתו אי"ה בדפוס לובלין, או אפילו חוץ למדינות מלכותנו להביאו<br />
9
Change language