You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
1
SADRŽAJ<br />
‣ <strong>Šar</strong>eilo plaiskog pejzaža............................ <br />
‣ Životijski svet................................................ <br />
‣ Kultura............................................................ 5<br />
‣ Prirodni rezervati............................................ 6<br />
‣ <strong>Šar</strong>ska jezera................................................... 7<br />
‣ Arhitektura..................................................... 8<br />
‣ Sport i rekreacija............................................ 9<br />
‣ Mesta u kojia ožete oraviti, trpeza......... <br />
‣ Zanimljivosti................................................... 11<br />
‣ Mesta koje ožete posetiti............................ <br />
2
ŠARENILO PLANINSKOG PEJZAŽA<br />
‣Na <strong>Šar</strong> planini se nalazi oko 2000 različitih vrsta biljaka, od kojih su 18<br />
lokalni endemiti. Mnoge biljne vrste su ugrožene u celom svetu. <strong>Šar</strong><br />
<strong>planina</strong> je carstvo četinara munike i molike, a s proleća i narcisa. Sa<br />
povećanjem nadmorske visine smenjuju se: hrastove šume u pobrđu,<br />
bukove šume, mešovite šume bukve i jele, smrčeve i jelove šume, pa sve do<br />
molikovih i munikovih šuma. Iznad je žbunasti bor, sibirska kleka i različite<br />
vrste borovnica, a zatim slede visokoplaninski pašnjaci i livade.<br />
3 1
ŽIVOTINJSKI SVET<br />
‣Sa 147 vrsta leptira, <strong>Šar</strong>-plaia je ajogatije područje Evrope, а sa preko 200<br />
vrsta ptica (orao bradan, beloglavi sup, suri orao, tetreb), oa je steište 60%<br />
orinitofaune Srbije. Na epregledi prostrastvia <strong>Šar</strong>-planine, mogu se videti<br />
edeiče i relikte vrste sitih glodara, kao što su dinarska voluharica, kuna<br />
zlatica, kuna belica, vidra,divlje mačke, ris, medved i divokoza.<br />
‣Na jeo području astala je i gajila se šar-planinska pramenka, autohtona<br />
rasa ovaca, doro prilagođea uslovia života a ovo podruju.<br />
‣<br />
‣ 333333333333333333333333333333<br />
4
KULTURA<br />
‣ Pored toga što je ovaj nacionalni <strong>park</strong> po svom prirodnom bogatstvu<br />
jedna od vrućih tačaka biološke raznovrsnosti Evrope, on je izuzetno<br />
dragocen i kao kolevka srpske duhovnosti, državnosti i istorije.<br />
‣ Na ovom području se nalazi 45 objekata kulturne baštine, a među njima<br />
se ističe 14 kategorisanih kulturnih dobara od izuzetnog značaja<br />
izgrađenih u periodu od 12. do 16. veka.<br />
‣ Tu su isposnica i manastir sv. Petra koriškog iz 13 veka, crkva sv. Petke iz 14.<br />
Veka, crkva sv. Bogorodice ogiditrije iz 14 veka, manastir sv. Trojice iz 15. Veka,<br />
ostaci Dušanovog grada<br />
5
PRIRODNI REZERVATI<br />
‣„Rusenica“ predstavlja priežište retke i ugrožee divljači u ašoj<br />
zemlji – risa i zaštiće je kao poseban rezervat 1950.godine;<br />
‣„Popovo prase“ je rezervat čiste sastojine edeičog bora<br />
munike i zaštiće je 1960.godine. Stabla munike su niska, često sa<br />
gornje strane oštećea, podmladak vrlo redak, skoro bez ikakve<br />
druge prizemne vegetacije;<br />
‣„Ošljak“ je rezervat čiste sastojine edeičog bora munike u<br />
donjem delu, a stene i kamenjari liže vrhu Ošljaka. Kako je taj deo<br />
Ošljaka eksponiran više zapadu, to se u proleće u njemu okupljaju<br />
veliki tetrebovi, a rezervat naseljavaju i jarebice, kamenjarke i<br />
leštarke. Kao poseban rezervat zaštiće je 1960.godine;<br />
‣„Golem bor“ je potpuno čista munikova sastojina i kao poseban<br />
rezervat zaštiće je 1960.godine.<br />
6
ŠARSKA JEZERA<br />
‣ LIVADIČKO JEZERO JE NAJVECE LJUBOTENSKO<br />
‣ VELIKI VIR JE NAJVISE U SRBIJI (2360m)<br />
‣ Korabski vodopad (Projfelski vodopad) – vodopad se nalazi na Dubokoj reci<br />
na planini Korab. Javlja se u proleći mesecima, nastaje od topljenja<br />
snega. Visina vodopada varira od 70 do 134 m nv. Gornja tačka vodopada<br />
je oko 2050 m, a donja je na nadmorskoj visini oko 1950 m.<br />
‣Vodopad se pojavljuje topljenjem snega u proleće. Najveći intenzitet vodopada je<br />
krajem maja i početko juna.<br />
‣ 7
ARHITEKTURA<br />
‣ <strong>Šar</strong>-planinska sela bogata su kulturno-istorijskim<br />
spomenicima iz skoro svih perioda ljudske civilizacije.<br />
Oi su rasuti po ajprivlačiji prirodi<br />
ambrijentima ove planine, ali i u kompleksima stare<br />
arhitekture u urbanim i ruralnim celinama<br />
spomenickog kratera. Prizren je prava riznica<br />
kulturog asledja; to je grad-uzej, iser stare<br />
arhitekture.<br />
8
SPORT I REKREACIJA<br />
Na <strong>Šar</strong>-plaii razvijei su sledeći olii turiza;<br />
‣ Zimsko sportsko rekreativni<br />
‣ Letnji stacionarni<br />
‣ Zdravstveni<br />
‣ Banjski<br />
‣ Seoski<br />
‣ Izletički<br />
‣ Ekskuziorni<br />
‣ Planinarenje<br />
‣ Jahanje<br />
‣ Rekreative šetje<br />
9
10<br />
MESTA U KOJIMA MOŽETE BORAVITI,<br />
TRPRZA<br />
‣ Ski etar u Tetovu, gleda a oroke <strong>Šar</strong>-planine,<br />
skladišteje ski opree i laudž ar koji poseduje<br />
kai i terasu sa paoraski pogledo. Seštaji<br />
ojekat Koak Popova Sapka udi prior za roštilj,<br />
sve vrste speijaliteta doaće kuhije,lečih<br />
proizvoda i terasu za sučaje.
ZANIMLJIVOSTI<br />
‣ <strong>Šar</strong>plaia je pozata alkaska rasa ovarskog psa.<br />
Vekovia je služio za zaštitu stada ovaa i veoa je<br />
privrže ljudia sa kojia živi. Doio je ie po <strong>Šar</strong>planini,<br />
gde je najrasprostranjeniji, a veruje se da<br />
potiče iz Azije.<br />
‣ Kada se <strong>Šar</strong>-<strong>planina</strong> pogleda horizontalno okrenutom<br />
glavo ožeo videti lik čoveka.<br />
11
Mesta koja ožete posetiti<br />
‣Štrpe ‣Brezovica – ski centar ‣Zimski centar – Popova Šapka<br />
‣Bogovinsko<br />
jezero<br />
‣Ljuboten<br />
‣Crni vrh<br />
12
Change language