Nazwa przedmiotu - Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w ...

PAŃSTWOWA WYśSZA SZKOŁA ZAWODOWA W CIECHANOWIE 

WYDZIAŁ OCHRONY ZDROWIA 

PROGRAM NAUCZANIA 

NIESTACJONARNE STUDIA ZAWODOWE- POMOSTOWE 

KIERUNEK – PIELĘGNIARSTWO 

POZIOM A, C 

CIECHANÓW 2008

SPIS TREŚCI 

NAZWA PRZEDMIOTU 

ANATOMIA 1 

GENETYKA 3 

BIOCHEMIA I BIOFIZYKA 5 

FIZJOLOGIA 7 

PATOLOGIA 9 

MIKROBIOLOGIA I PARAZYTOLOGIA 12 

PSYCHOLOGIA 14 

SOCJOLOGIA 17 

PEDAGOGIKA 19 

RADIOLOGIA 21 

PODSTAWY PIELĘGNIARSTWA 24 

FILOZOFIA I ETYKA ZAWODU PIELĘGNIARKI 26 

ZDROWIE PUBLICZNE 29 

BADANIE FIZYKALNE 34 

PROMOCJA ZDROWIA 36 

PEDIATRIA I PIELĘGNIARSTWO PEDIATRYCZNE: PEDIATRIA 39 

PEDIATRIA I PIELĘGNIARSTWO PEDIATRYCZNE: PIELĘGNIARSTWO PEDIATRYCZNE 42 

INTERNA I PIELĘGNIARSTWO INTERNISTYCZNE: INTERNA 44 

INTERNA I PIELĘGNIARSTWO INTERNISTYCZNE: PIELĘGNIARSTWO INTERNISTYCZNE 46 

CHIRURGIA I PIELĘGNIARSTWO CHIRURGICZNE: CHIRURGIA 48 

CHIRURGIA I PIELĘGNIARSTWO CHIRURGICZNE: PIELĘGNIARSTWO CHIRURGICZNE 50 

BADANIA W PIELĘGNIARSTWIE 52 

BADANIA W PIELĘGNIARSTWIE: OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ 54 

POŁOśNICTWO, GINEKOLOGIA I PIELĘGNIARSTWO POŁOZNICZO-GINEKOLOGICZNE: 57 

POŁOśNICTWO I GINEKOLOGIA 

POŁOśNICTWO, GINEKOLOGIA I PIELĘGNIARSTWO POŁOZNICZO-GINEKOLOGICZNE: 

PIELĘGNIARSTWO POŁOśNICZO-GINEKOLOGICZNE 

NR STRONY 

GERIATRIA I PIELĘGNIARSTWO GERIATRYCZNE: GERIATRIA 62 

GERIATRIA I PIELĘGNIARSTWO GERIATRYCZNE: PIELĘGNIARSTWO GERIATRYCZNE 64 

REHABILITACJA I PIELEGNOWANIE NIEPEŁNOSPRAWNYCH: REHABILITACJA 66 

REHABILITACJA I PIELEGNOWANIE NIEPEŁNOSPRAWNYCH: PIELĘGNOWANIE 

68 

NIEPEŁNOSPRAWNYCH 

NEUROLOGIA I PIELĘGNIARSTWO NEUROLOGICZNE: NEUROLOGIA 70 

NEUROLOGIA I PIELĘGNIARSTWO NEUROLOGICZNE: PIELĘGNIARSTWO 

NEUROLOGICZNE 

72 

PSYCHIATRIA I PIELĘGNIARSTWO PSYCHIATRYCZNE: PSYCHIATRIA 75 

PSYCHIATRIA I PIELĘGNIARSTWO PSYCHIATRYCZNE: PIELĘGNIARSTWO 

PSYCHIATRYCZNE 

77 

ANESTEZJOLOGIA I PIELĘGNIARSTWO W ZAGROśENIU śYCIA: ANESTEZJOLOGIA 80 

ANESTEZJOLOGIA I PIELĘGNIARSTWO W ZAGROśENIU śYCIA: PIELĘGNIARSTWO W 

ZAGROśENIU śYCIA 

83 

OPIEKA PALIATYWNA 85 

PODSTAWOWA OPIEKA ZDROWOTNA 88 

RATOWNICTWO MEDYCZNE 90 

TECHNOLOGIE INFORMACYJNE 93 

59

Nazwa przedmiotu 

Anatomia 

Kod przedmiotu PIEL.ANA.PRISI 

Jednostka organizacyjna 

Kierunek 

Rodzaj przedmiotu 

Okres realizacji przedmiotu 

Typ zajęć 

Wydział Ochrony Zdrowia 

Pielęgniarstwo 

Podstawowy 

Rok I, S I 

Wykłady 

Liczba godzin dla poszczególnych poziomów 

A B C D 

- - 50 - 

Rodzaj zaliczenia 

Egzamin 

Autor programu 

Prowadzący zajęcia 

Koordynator przedmiotu 

Prof. dr hab. med. Jan Kochanowski 

Cele dydaktyczno-wychowawcze przedmiotu : 

- zapoznanie z morfologią i topografią kości, mięśni, narządów wewnętrznych oraz 

układu nerwowego, 

- zwrócenie uwagi na unaczynienie i unerwienie omawianych struktur anatomicznych, 

- wykorzystanie zdobytej wiedzy w praktyce pielęgniarskiej i posługiwanie 

się mianownictwem anatomicznym, 

Treści kształcenia: 

1. Podstawy embriologii i histologii. 

2. Kości. Połączenie kości, stawy i wiązadła. 

3. Mięśnie kończyn, tułowia i głowy. 

4. Budowa mózgowia i rdzenia kręgowego. 

5. Układ nerwowy obwodowy, schemat powstawania nerwu rdzeniowego, 

nerwy czaszkowe i rdzeniowe. 

6. Drogi i ośrodki nerwowe. 

7. Narządy zmysłów. 

8. Serce. Główne tętnice i Ŝyły. KrąŜenie duŜe i małe. Drogi krąŜenia obocznego. 

9. Układ chłonny - naczynia, budowa śledziony. 

10. Gruczoły wewnętrznego wydzielania. 

11. Klatka piersiowa, układ oddechowy, płuca, opłucna, drogi oddechowe. 

12. Układ trawienny, budowa i stosunki topograficzne, unerwienie i unaczynienie. 

13. Układ moczowo-płciowy, miednica mniejsza. 

14. Otrzewna, zachyłki otrzewnej, przestrzeń zaotrzewnowa. 

15. Anatomia topograficzna człowieka Ŝywego. 

1

Metody nauczania: 

- wykład problemowy, 

- wykład podający, 

- dyskusja dydaktyczna, 

- film, 

- metoda programowana z uŜyciem komputera, 

- pokaz: ryciny, schematy, slajdy, pokaz multimedialny. 

Wyniki nauczania przedmiotu: 

Student na poziomie licencjata powinien: 

znać: 

- morfologię, topografię kości, mięśni, narządów wewnętrznych oraz układu 

nerwowego, a takŜe ich unaczynienie i unerwienie 

rozumieć: 

- postawy fizjologii organizmu ludzkiego 

umieć: 

- wskazać i opisać okolice, płaszczyzny i osie ciała ludzkiego 

- rozpoznawać narządy i posługiwać się mianownictwem anatomicznym 

Warunki zaliczenia przedmiotu : egzamin 

Literatura: 

1. Bochenek A., Reichner M.: Anatomia człowieka. Tomy I-V. PZWL, Warszawa 1990-1997 

2. Feneis H.: Ilustrowany słownik międzynarodowego nazewnictwa anatomicznego. PZWL, 

Warszawa 1986 

3. Sobótka J.: Atlas anatomii człowieka. Tom I i II. Urban &Partner, Wrocław 1994 

4. Sokołowska-Pituchowa J.: Anatomia człowieka. PZWL, Warszawa 1983 

5. Urbanowicz Z. Podstawy anatomii człowieka. Tom I i II. Czelej. Lublin 2001 

2


Genetyka 

Kod przedmiotu PIEL.GEN.PRISI 


Kierunek 



Typ zajęć 



Podstawowy 

Rok I, S I 

Wykłady 


A B C D 

- - 10 - 


Zaliczenie z oceną 



dr hab. BoŜena Cukrowska 

Koordynator przedmiotu dr hab. BoŜena Cukrowska 


- przekazanie wiedzy w zakresie podstawowych wiadomości tematycznych z następujących 

nauk medycznych, genetyka, embriologia, cytofizjiologia, immunologia, transplantologia 

- przekazanie podstawowych informacji w zakresie diagnostyki genetycznej i praktycznych 

wiadomości dotyczących patogenezy najczęstszych chorób genetycznych i wad 

wrodzonych 

- analizowanie problemów etycznych, prawnych i społecznych, wynikających z poznania 

genomu człowieka 


1. Wybrane zagadnienia z genetyki ogólnej oraz ich odniesienia do genetyki człowieka; 

prawa Mendla, genotyp i fenotyp, środowisko a zmienność organizmów (prawo 

Hardyego-Weinberga), choroby genetyczne człowieka ; klasyfikacja i epidemiologia. 

2. Budowa i funkcja komórki: cykl komórkowy, starzenie i śmierć komórki mitoza 

i mejoza, gametogeneza. 

3. Cytogenetyka: budowa chromosomu metafazowego, kariotyp człowieka i jego analiza, 

nondysjunkcja, monosomia i trisomia, poliploidia, abaracje chromosomowe, badania 

cytogenetyczne, choroby chromosomowe człowieka. 

4. Genetyka molekularna: kwasy nukleinowe, organizacja genomu człowieka, geny, kod 

genetyczny, transkrypcja, translacja, mutacje genowe, chromosomowe, mutageny 

i naprawa DNA. 

3

5. InŜynieria genetyczna, rekombinacje w inŜynierii genetycznej, enzymy restrykcyjne, 

wektory, klonowanie, hybrydyzacja, amplifikacja DNA, zastosowanie inŜynierii 

genetycznej w medycynie 

6. Poradnictwo genetyczne: podstawowe zasady działania poradnictwa genetycznego, 

wskazania do badań genetycznych, rodowód genetyczny, diagnostyka prenantalna. 

7. Immunologia transplantacyjna: odpowiedź immunologiczna, model cząsteczki 

immunoglobuliny, grupy krwi i układ Rh, przeszczepianie tkanek, komórek 

i narządów. 

8. Etyczne, prawne i społeczne aspekty zastosowania genetyki w medycynie. 





- seminarium. 



znać: 

- podstawowe wiadomości z genetyki, embriologii, cytofizjiologii, immunologii, 

transplantologii 

- podstawowe informacje w zakresie diagnostyki genetycznej i patogenezy 

najczęstszych chorób genetycznych i wad wrodzonych 

rozumieć: 

- złoŜone problemy genetyki człowieka 

umieć: 

- analizować problemy etyczne, prawne i społeczne, wynikające z poznania genomu 

człowieka 

Warunki zaliczenia przedmiotu : zaliczenie z oceną 

Literatura : 

1. Connor. M.: Podstawy genetyki medycznej. PZWL 1998 

2. Drewy G.: Podstawy genetyki. Volumed, Wrocław 1995 

3. Jorde L.: Genetyka medyczna. Wydawnictwo Czelej 2000 

4


Biochemia i biofizyka 

Kod przedmiotu PIEL.BFIZ.PRISI 


Kierunek 



Typ zajęć 



Podstawowy 

RISI 

Wykłady 


A B C D 

10 - 10 - 





dr hab. Andrzej Ziemba 

Koordynator przedmiotu dr hab. Andrzej Ziemba 

Cel dydaktyczno-wychowawczy przedmiotu: 

l. Zapoznanie z podstawami fizycznymi funkcjonowania organizmu człowieka 


1. Ruch harmoniczny, fale akustyczne 

2. Biofizyka zmysłu słuchu 

3. Światło jako fala elektromagnetyczna 

4. Biofizyka zmysłu wzroku 

5. Biotermodynamika 

6. Przemiana materii: podstawowa przemiana materii, dobowy wydatek energetyczny. 

7. Fizjologia wraŜeń zmysłowych, l. Błony komórkowe: budowa i dynamika, białka błonowe, 

kanały i pompy błonowe, pompa sodowa, pompy wapniowe. 

8. Podstawowe mechanizmy regulujące metabolizm ustrojowy: sprzęŜenie zwrotne, enzymy, 

regulacja aktywności enzymów. 

9. Aminokwasy i białka: struktura i metabolizm aminokwasów; synteza, budowa 

i glikozylacja białek. 

10. Metabolizm węglowodanów: monosacharydy i disacharydy; oligosacharydy 

i polisacharydy; glikoliza; glukoneogeneza; rozkład i synteza glikogenu. 

11. Lipidy - biosynteza i udział w utrzymaniu homeostazy: biosynteza i wydalanie 

cholesterolu; biosynteza i metabolizm kwasów tłuszczowych, triglicerydów 

i fosfolipidów; charakterystyka lipoprotein. Czynniki ryzyka miaŜdŜycy. 

12. Zaburzenia gospodarki lipidowej - hipercholesterolemia, hiperlipidemia mieszana. 

5

13. Równowaga wodno-mineralna i kwasowo-zasadowa: regulacja narządowa 

i ogólnoustrojowa metabolizmu wodno-elektrolitowego; kwasica i alkaloza 

metaboliczna i oddechowa. 




- seminarium, 

- metoda przypadków, 

- film, 

- metoda programowa z uŜyciem komputera, 

- pokaz 

Student na poziomie licencjata powinien: znać: 

- podstawowe pojęcia z fizjologii i biochemii 

rozumieć: 

- mechanizmy podstawowych zjawisk fizjologicznych 

umieć: 

- wykorzystać wiedzę dotyczącą funkcji narządów i układów w prawidłowym pielęgnowaniu, 

ocenie stanu człowieka zdrowego, chorego, niepełnosprawnego. 

Warunki zaliczenia przedmiotu: zaliczenie z oceną 

Literatura: 

1. Bartel H.: Embriologia. Podręcznik dla studentów medycyny. PZWL, Warszawa 1995 

2. Traczyk Z., Trzebski A.: Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej 

i klinicznej. PZWL, Warszawa 2001 

3. Traczyk W.: Fizjologia człowieka w zarysie. PZWL, Warszawa 2000 

4. Angielski S., Roguski J.: Zarys biochemii klinicznej i analityki. PZWL 1985 

5. Baranowski T.: Podręcznik biochemii. PZWL, Warszawa 1979 

6. Filipowicz B., Więckowski W.; Biochemia Tom I i II. PWN, Warszawa - Łódź 1983 

7. Hames B.D., Hooper N.M, Houghton J.D.: Krótkie wykłady - Biochemia. PWN, 2001 

8. Jaroszyk F., Biofizyka Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2002 

9. Karlson P.: Zarys biochemii. PWN, Warszawa, 1971 

10. Murrary R.K., Granner D.K., Mayes P.A., Rodwell V.W.: Biochemia Harpera. 

PZWL 2001 

11. Stryer L.: Biochemia. PWN, 2001 

12. J. Terlecki, Ćwiczenia laboratoryjne z biofizyki i fizyki, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 

6


Fizjologia 

Kod przedmiotu PIEL.FIZ.PRISII 


Kierunek 



Typ zajęć 



Podstawowy 

RISII 

Wykłady 


A B C D 

- - 40 - 


Egzamin 



dr hab. Andrzej Ziemba 

Koordynator przedmiotu dr hab. Andrzej Ziemba 

Cele dydaktyczno - wychowawcze przedmiotu : 

- zapoznanie studentów z funkcjonowaniem poszczególnych narządów i tkanek 

oraz podstawami przemian metabolicznych zachodzących w organizmie 

Treści nauczania : 

1. Organizm człowieka jako całość, środowisko wewnętrzne organizmu, 

elektrofizjologia komórki, synapsy. 

2. Charakterystyka mięśni szkieletowych, gładkich i mięśnia sercowego. 

3. Czucie, percepcja, ból. 

4. Układ nerwowy, organizacja ruchów, aktywacja mózgu, sen czuwanie, 

EEG. Rola podwzgórza i układu limbicznego. 

5. WyŜsze czynności ośrodka nerwowego, układ nerwowy autonomiczny. 

6. Fizjologia układu dokrewnego. 

7. Zmiany hormonalne i nerwowe podczas wysiłku i stresu. 

8. Fizjologia serca; elektrofizjologia, EKG, cykl sercowy, regulacja pracy serca. 

9. Układ naczyniowy; hemodynamika i autoregulacja tkankowego przepływu krwi. 

10. Fizjologia układu oddechowego; mechanika oddychania, krąŜenie płucne i wymiana 

gazowa w płucach i tkankach, regulacja oddychania. 

11. Fizjologia nerek: krąŜenie i filtracja nerkowa, układ renina-angiotensyna, 

powstawanie moczu, regulacja równowagi wodno-elektrolitowej i kwasowozasadowej 

organizmu. 

7

12. Układ trawienny: czynności motoryczne i wydzielnicze, hormony jelitowe, trawienne i 

wchłanianie substancji pokarmowych. 

13. Fizjologia układu krwionośnego. 


- wykład informacyjny, 



- seminarium, 

- studium przypadku, 

- dyskusja dydaktyczna. 

Wyniki nauczania przedmiotu : 


znać: 

- podstawowe pojęcia z fizjologii 

rozumieć: 

- mechanizmy podstawowych zjawisk fizjologicznych 

umieć: 

- wykorzystać wiedzę dotyczącą funkcji narządów i układów w prawidłowym pielęgnowaniu, 

ocenie stanu człowieka zdrowego, chorego, niepełnosprawnego. 


Literatura : 

1. Bartel H.: Embriologia. Podręcznik dla studentów medycyny. PZWL, Warszawa 1995 

2. Traczyk Z., Trzebski A.: Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i 

klinicznej. PZWL, Warszawa 2001 

3. Traczyk W.: Fizjologia człowieka w zarysie. PZWL, Warszawa 2000 

8


Patologia 

Kod przedmiotu PIEL.PAT.PRISI 


Kierunek 



Typ zajęć 



Podstawowy 

RISI 

Wykłady 


A B C D 

30 - 30 - 


Egzamin 




Prof. dr hab. Bogdan Woźniewicz 

Prof. dr hab. Bogdan Woźniewicz 

Cele dydaktyczno-wychowawcze przedmiotu: 

zapoznanie studentów z; 

- najwaŜniejszymi pojęciami z zakresu patofizjologii i patomorfologii mechanizmami 

powstawania i rozwoju wybranych chorób 

- zmianami anatomicznymi i czynnościowymi w chorym organizmie 

- sposobami działania czynników chorobotwórczych. 

Treści nauczania: 

1. Patofizjologia i patomorfologia - uwagi wstępne, cele, rozwój, rys historyczny. 

Zdrowie i choroba. 

2. Choroba : czynniki chorobotwórcze zewnętrzne i wewnętrzne. Choroba organiczna i 

czynnościowa. Przebieg i zejście choroby. Choroba w ujęciu patomorfologicznym 

(autoliza i apoptoza). 

3. Patologiczne działanie czynników środowiskowych: działanie zewnętrznych 

czynników fizycznych (czynnik termiczny, hałas, ultradźwięki, wibracja, zmienione 

ciśnienie atmosferyczne, energia 

4. elektryczna, promieniowanie jonizujące, niejonizujące, mikrofalowe; uraz, przebieg 

procesów 

5. metabolicznych w następstwie urazu) i chemicznych (oparzenia chemiczne, zatrucia 

gazowe). 

6. Przekazywanie informacji w komórkach w stanach patologicznych. Podział 

receptorów błonowych w zaleŜności od liczby domen przenikających przez strukturę 

błony. Wtórne przekaźniki informacji w komórce. Zaburzenia w przekazywaniu 

9

sygnałów w komórce, między komórkami i między układami regulującymi czynności 

ustroju - podłoŜe choroby nowotworowej, miaŜdŜycy, zapalenia stawów, posocznicy, 

odrzucania przeszczepów. 

7. Zaburzenia w krąŜeniu krwi (krwotok, wstrząs, zator, zawał, przekrwienie, 

niedokrwienie, obrzęk, wysięk i przesięk). 

8. Zapalenie. Przyczyny i podział zapaleń. Zmiany patologiczne występujące w 

przebiegu zapalenia (uszkodzenie, zaburzenia w krąŜeniu, rozplem komórek 

mezenchymalnych). Przebieg zapalenia 

9. Mediatory zapalenia. Komórki biorące udział w zapaleniu (granulocyty, monocyty, 

płytki krwi, limfocyty B i T, komórki tuczne, komórki śródbłonka naczyń 

krwionośnych, makrofagi, fibroblasty). Białka adhezyjne. Mediatory lipidowe. 

Cytokininy (interferony, interleukiny, czynniki martwicy nowotworów, GM-CSF, G- 

CSF, M.-CSF, erytropoetyna). Dopełniacz (klasyczna i alternatywna droga aktywacji 

dopełniacza). Regulacja odpowiedzi zapalnej. Endogenne związki biologicznie czynne 

- aminy biogenne (katecholaminy, histamina, serotonina), aminy śladowe, kininy. 

10. Zmiany wsteczne i wady rozwojowe. Zanik fizjologiczny i patologiczny. 

Zwyrodnienia mineralne, tłuszczowe, skrobiawica, miaŜdŜyca. Zwyrodnienia 

białkowe. Zwyrodnienia śluzowe i śluzowate. Zmiany adaptacyjne komórek 

(przyćmienie miąŜszowe, zwyrodnienie wodniczkowe). Wady rozwojowe. 

11. Zmiany postępowe i rozplemowe; starzenie się organizmu; Ŝycie i śmierć. Odrost. 

Naprawa. Przerost i rozrost. 

12. Choroba nowotworowa. Podział i budowa nowotworów. Wzrost i rozprzestrzenianie 

się nowotworu. Genetyczne podstawy zaburzeń kontroli wzrostu w nowotworach 

(onkogeny, antyonkogeny - geny supresorowe, geny naprawy DNA - geny 

mutatorowe). Stany przedrakowe. Czynniki rakotwórcze. Objawy nowotworu. 

Wykrywanie nowotworu (markery nowotworowe). Klasyfikacja nowotworów TNM. 

13. Starzenie się i śmierć. Teorie dotyczące procesu starzenia się (tempa Ŝycia, 

genetycznego uwarunkowania procesu starzenia, katastrofy błędów, wolnorodnikowa 

teoria procesu starzenia, mitochondrialna teoria procesu starzenia, skracania 

telomerów, teoria Cutlera). RóŜne rodzaje śmierci i j ej odzwierciedlenie. 

14. Osteoporoza. Czynniki ryzyka osteoporozy. 

15. Nadciśnienie tętnicze. Podział nadciśnienia tętniczego. Hiperaldosteronizm, guz 

chromochłonny, zespół Cushinga, nadciśnienie hormonalne. Nadciśnienie 

pochodzenia nerkowego. Genetycznie uwarunkowany defekt wydalania sodu przez 

nerki. Defekt niektórych układów transportujących jony sodu w nefronie. 

Heterogenność nefronów. Wrodzona oligonefropatia. Upośledzenie zdolności nerek 

do wydalania sodu. Układ renina-angiotensyna. Endoteliny. Tlenek azotu. 

Prostaglandyny nerkowe. Układ kalikreiny-kininy. Powikłania narządowe w chorobie 

nadciśnieniowej. 

16. Choroby układu czerwonokrwinkowego, Niedokrwistości spowodowane utratą krwi. 

Niedokrwistości spowodowane zaburzeniami w wytwarzaniu krwinek czerwonych, 

Niedokrwistości hemolityczne w wyniku nadmiernego rozpadu erytrocytów. 

Patologiczne hemoglobiny. Przyczyny niedotlenienia tkanek i róŜne rodzaje hipoksji. 

17. Choroby układu immunologicznego. Niedobory immunologiczne. AIDS. Zmienne 

defekty immunologiczne. Alergie. Kompleksy immunologiczne. Choroby z 

autoagresji. Układ immunologiczny - teren toczącego się procesu zapalnego. 

Nowotwory układu immunologicznego. Choroby podobne do schorzeń układu 

immunologicznego 

18. Układ trawienny. Przełyk - zapalenie, choroba refluksowa, uchyłki i przepuklina. 

śołądek - 

10

19. Choroba wrzodowa Ŝołądka i dwunastnicy. Jelito cienkie i grube - zaburzenia 

motoryki, 

20. NiedroŜność, zaburzenia trawienia i wchłaniania, zapalenie. Wątroba - wirusowe 

zapalenie, 

21. Marskość. Kamica Ŝółciowa. Trzustka - zapalenie, rak. 

22. Zaburzenia najwaŜniejszych funkcji układu nerwowego. Ruch. Czucie. Zaburzenia 

23. niektórych wyŜszych czynności ruchowych (afazje, agnozje). 

24. Charakterystyka najwaŜniejszych stanów patologicznych układu nerwowego. 

Padaczka. 

25. Choroba Parkinsona. Choroba Alzheimera. Schizofrenia. Depresje. Nerwice. 


- wykład ilustrowany, 



- seminarium. 



znać: 

- najwaŜniejsze pojęcia z zakresu patofizjologii i patomorfologii 

rozumieć : 

- sposoby działania czynników chorobotwórczych 

- omawiane mechanizmy powstawania i rozwoju chorób 

umieć: 

- wyjaśnić zmiany anatomiczne i czynnościowe w chorym organizmie 


Literatura: 

1. Maśliński S., RyŜewski J. (red.): Patofizjologia - podręcznik dla studentów medycyny. 

PZWL, Warszawa 2000 

2. Parafiniuk W. (red.): Patomorfologia - podręcznik dla studentów medycyny. PZWL, 

Warszawa 2000 

11


Mikrobiologia i parazytologia 

Kod przedmiotu PIEL. MPARAZ.PRISI 


Kierunek 



Typ zajęć 



Podstawowy 

RISI 

Wykłady 


A B C D 

15 - - - 






mgr Tadeusz Bober 

mgr Tadeusz Bober 


- zapoznanie z podstawami mikrobiologii, wirusologii, parazytologii, epidemiologii, 

mykologii, immunologii 


1. Morfologia i fizjologia bakterii. Metody barwienia bakterii. 

2. Wiadomości dotyczące fizjologii drobnoustrojów. Systematyka drobnoustrojów : 

ziarenkowce, pałeczki, laseczki, bakterie spiralne, mykobakterie, riketsje, 

chlamydie i mykoplazmy. 

3. Grzyby chorobotwórcze. 

4. Wirusy chorobotwórcze, systematyka, diagnostyka i terapia. 

5. Parazytologia - pasoŜyty, zakaŜenia wywołane przez pasoŜyty, diagnostyka i 

terapia, 

6. Podstawy epidemiologii, immunologii. 

7. ZakaŜenia narządowe. 

8. ZagroŜenie chorobami zakaźnymi, choroby układowe: układu moczowego, 

oddechowego, pokarmowego i neuroinfekcja. 

12


- wykład problemowy. 

- wykład konwersatoryjny. 


- seminarium. 

- film. 

- pokaz. 



znać : 

- zagadnienia z zakresu mikrobiologii, wirusologii, parazytologii, epidemiologii, mykologii, 

immunologii rozumieć : 

- cel diagnostyczny zakaŜeń i terapie 


Literatura : 

1. Jabłoński L.: Podstawy mikrobiologii lekarskiej 

2. Zaręba M., Borowski J.: Mikrobiologia lekarska 

13


Psychologia 

Kod przedmiotu PIEL. PSY.PRISI 


Kierunek 



Typ zajęć 



Podstawowy 

RISI 

Wykłady 


A B C D 

15 - 30 - 






mgr Ewa Julita Strojnowska 

Cele i zadania dydaktyczno - wychowawcze przedmiotu: 

- zapoznanie studentów z pojęciami, podstawowymi mechanizmami zachowań człowieka, 

- zapoznanie studentów z uwarunkowaniami prawidłowego i zaburzonego funkcjonowania, 

ze szczególnym uwzględnieniem rozumienia zmian zachodzących w człowieku w trakcie 

rozwoju i pod wpływem zmian sytuacji, rozumienia wieloczynnikowej organizacji 

zachowania człowieka i zaburzeń zachowania w zaleŜności od zmienności sytuacji 

związanej przede wszystkim z utratą, chorobą, umieraniem 


1. Podstawowe koncepcje psychologiczne człowieka. 

2. Rozwój psychiczny człowieka. Indywidualny cykl Ŝycia człowieka. 

3. Osobowość, jej rozwój i struktura. Zaburzenia osobowości. 

4. Mechanizmy obronne osobowości - ich rola. 

5. Sytuacje trudne - stres, konflikt, frustracja. Model stresu wg Lazarusa. 

6. Sposoby radzenia sobie w sytuacjach trudnych. 

7. Rodzaje sytuacji trudnych. 

8. Choroba jako sytuacja trudna - kształtowanie postaw wobec choroby. 

9. Psychologiczne koncepcje człowieka 

10. Osobowość, struktura, mechanizmy 

11. Choroba jako sytuacja trudna, psychologiczne uwarunkowania, mechanizmy 

adaptacyjnne 

14

Komunikowanie 

1. Podstawowe wiadomości o procesie komunikowania się. Definicje i funkcje procesu 

wzajemnej komunikacji. 

2. Proces interpersonalny komunikacji wg D.W. Johnsona. 

3. Style komunikacji. Partnerski i niepartnerski styl komunikowania się wg L. Grzesiuk i 

E.Trzebińskiej. 

4. Komunikowanie uczuć bezpośrednie i pośrednie. Poziomy komunikacji: 

instrumentalny, faktyczny, afektywny.Komunikacja werbalna. Komunikowanie 

parawerbalne i niewerbalne. 

5. Cechy komunikacji pielęgniarka - pacjent. Dotyk w komunikowaniu się ludzi. 

6. Błędy w komunikowaniu się z pacjentem. Bariery komunikacyjne (osądzanie, 

decydowanie za innych, uciekanie od cudzych problemów). Wpływ miejsca na 

przebieg procesu komunikacji. 

7. Czynniki wspomagające komunikację interpersonalną (uwaŜne słuchanie, zaufanie, 

wzajemna akceptacja, ciepło emocjonalne, empatia). 

8. Sposoby komunikowania się słuŜące pomaganiu ( aktywne słuchanie, 

odzwierciedlanie, parafrazowanie, skupianie się na najwaŜniejszym). Asertywność - 

model asertywności. Rozwiązywanie konfliktów interpersonalnych. 

9. Wykorzystanie umiejętności komunikowania się z pacjentem w realizacji edukacji 

zdrowotnej. 



- wykład konwersatoryjny, 


- seminarium, 

- film, 

- pokaz, 


- ćwiczenia. 



znać: 

- podstawową wiedzę psychologiczną w zakresie rozwoju i zachowania człowieka 

rozumieć: 

- podstawowe determinanty funkcjonowania człowieka 

umieć: 

- róŜnicować zachowanie i funkcjonowanie człowieka w normie i patologii. 


Literatura: 

1. Sheridan Ch.: Psychologia zdrowia, 1998 

2. Strelau : Psychologia, 2000 

3. Jarosz M.: Psychologia lekarska, 1988 

4. Sęk H.: Psychologia kliniczna i psychologia zdrowia, 2001 

5. Kępiński chorego.: Poznanie chorego, 1989 

15

Komunikowanie 

1. Brammer L.M.: Kontakty słuŜące pomaganiu. PTP Warszawa 1984. 

2. Formański J.: Psychologia dla pielęgniarek. Warszawa 1993. 

3. Grzesiuk L., Trzebińska E.: Jak ludzie porozumiewają się. NK Warszawa 1979. 

4. Jarosz M., Sęk H.: Psychoterapia w praktyce pielęgniarskiej. PZWL Warszawa 1982. 

5. Johnson D.: Umiejętności interpersonalne i samorealizacja. PTP Warszawa 1985. 

6. Nęcki Z.: Komunikowanie interpersonalne. Ossolineum 1992. 

16


Socjologia 

Kod przedmiotu PIEL. SOC.PRIISIII 


Kierunek 



Typ zajęć 



Podstawowy 

RIISIII 

Wykłady 


A B C D 

- - 20 - 






dr n. hum. Urszula KrzyŜanowska - Łagowska 

dr n. hum. Urszula KrzyŜanowska - Łagowska 

Cele dydaktyczno – wychowawcze przedmiotu: 

Pokazanie zakresu i charakteru socjologicznego wymiaru opieki medycznej i pielęgniarskiej 

jaką moŜna zaproponować róŜnym kategoriom odbiorców usług pielęgniarskich. 

Treści kształcenia 

- wprowadzenie w problematykę socjologiczną, 

- socjologia medycyny, zdrowia, choroby, pielęgniarstwa, 

- socjomedyczne wskaźniki zdrowia, 

- społeczno - ekologiczny model zdrowia, 

- społeczne skutki choroby i niepełnosprawności, 

- szpital jako system społeczny, 

- role zawodowe lekarza i pielęgniarki, rola pacjenta, 

- socjologiczna problematyka pielęgniarka pacjent, 

- wsparcie w socjologii pielęgniarstwa, 

- społeczne i kulturowe problemy starości, umierania, śmierci i sieroctwa. 

Tematyka wykładów: 

1. Socjologia jako nauka oraz człowiek i społeczeństwo, 

2. Wprowadzenie w problematykę socjologiczną. Społeczeństwo nowoczesne. 

Rodzina - jako podstawowa komórka społeczna, 

3. Socjologia zdrowia, choroby i pielęgniarstwa, 

4. Socjologiczna definicja zdrowia, 

17

5. Społeczno – ekologiczny model zdrowia, 

6. Zachowania zdrowotne, 

7. Społeczne skutki choroby, niepełnosprawności, starości, napiętnowania społeczne, 

8. Rola wsparcia społecznego w socjologii pielęgniarstwa, 

9. Komunikacja w grupie medycznej interdyscyplinarnej, 

10. Socjomedyczne wskaźniki zdrowia, 

11. Relacje pielęgniarka – pacjent – lekarz – ewolucja ról zawodowych satysfakcja 

pacjenta, 

12. Zakład słuŜby zdrowia jako system społeczny a przekształcenia systemowe: model 

opieki szpitalnej w Polsce i na świecie. 

13. Model opieki pielęgniarskiej w Polsce i na świecie. 

14. Śmierć i starość w zakładzie czy w domu ? 






- metoda sytuacyjna. 


znać: przedmiot zainteresowania socjologii i socjologii zdrowia, 

rozumieć: społeczne uwarunkowania zdrowia i choroby jak równieŜ, 

umieć: i wiedzieć o znaczeniu wsparcia społecznego w zdrowiu 

i chorobie. 


Literatura: 

1/ I.Tarnowicz, A.Majchrowska, Z.Kawczyńska- Butrym: Elementy socjologii 

dla pielęgniarek. Lublin 2000. 

2/ Z.Kawczyńska- Butrym. Rodzina, zdrowie – choroba. Koncepcje i paktyka 

pielęgniarstwa w rodzinnego. 

3/ W stronę socjologii zdrowia. REd. W.Piątkowski i A.Titkow. Lublin 2002. s.9-93. 

4/ P.Sztompka. Socjologia. Kraków 2002 s.17-38 i s. 557-596. 

5/ I.Wrońska: Współczesna koncepcja roli pielęgniarki. Studium socjologiczne. 

Lublin 1995. 

3/ U.KrzyŜanowska – Łagowska. Wartości duchowe w etosie pielęgniarskim. 

Kraków 2005 s.118-175. 

18


Pedagogika 

Kod przedmiotu PIEL. PED.PRISI 


Kierunek 



Typ zajęć 



Podstawowy 

RISI 

Wykłady 


A B C D 

20 - 20 - 




Prowadzący zajęcia teoretyczne 


dr n. hum. Zofia Kostrzanowska 

dr n. hum. Zofia Kostrzanowska 


– wprowadzenie studentów w podstawową wiedzę i umiejętności pedagogiczne, 

rozbudzenie 

wraŜliwości w pracy z innymi ludźmi, pobudzenie do refleksji nad skutkami 

róŜnorodnych działań społecznych, 

– wprowadzenie, przyswojenie i utrwalenie podstawowej wiedzy pedagogicznej 

– przyswojenie podstawowych umiejętności pozwalających pracować z jednostką lub 

niewielką grupą społeczną, znajdującymi się pod wpływem sytuacji trudnych 

– przyswojenie umiejętności pozwalających skutecznie inicjować i organizować działania 

na rzecz lokalnej społeczności, głównie w zakresie opieki wychowawczej nad dziećmi i 

młodzieŜą 

– wywołanie refleksji nad skutkami działań własnych i innych, a takŜe funkcjonowania 

instytucjonalnych form wychowania i opieki 

Treści nauczania : 

1. Wychowanie jako zjawisko społeczne. Społeczne funkcje edukacji. Systemy 

oświatowe w Polsce i na świecie. Poszukiwania optymalnego modelu organizacji 

wychowania. 

2. Środowisko wychowawcze. Socjologiczna charakterystyka grupy wychowawczej, 

dynamika grupy. Komunikacja w grupie, konflikt i negocjacje. Wychowawcza funkcja 

grupy społecznej - regulacyjna funkcja norm i obyczajów grupowych. 

19

3. Filozoficzne podstawy działalności wychowawczej - ideał wychowawczy czy 

wychowanie do wartości. 

4. Cele wychowania jako realizacja wartości osobowych i społecznych. 

5. Strategie wychowawcze - poszukiwanie skutecznych metod wychowania. 

6. Trudności wychowawcze, ich przyczyny i metody ich przezwycięŜania. 

7. Kształtowanie środowiska wychowawczego. 

8. Edukacja zdrowotna dzieci, młodzieŜy i dorosłych. 






- pogadanka. 



znać: 

- podstawowe pojęcia pedagogiki 

rozumieć: 

- podstawowe prawidłowości dotyczące przebiegu procesu wychowania i opieki, ich 

społecznych i indywidualnych efektów 

umieć: 

- podejmować podstawowe działania w zakresie wychowania i opieki, uwzględniając 

specyficzne uwarunkowania tych działań realizowanych w szczególnych warunkach, 

- inicjować i wspierać lokalne działania wychowawcze i opiekuńcze, w tym szczególnie na 

rzecz 

upowszechniania zachowań prozdrowotnych. 


Literatura: 

1. Janowski A.: Pedagogika praktyczna - zarys problematyki, zdrowy rozsądek, wyniki 

badań.. Wydawnictwo Fraszka edukacyjna W-wa 2002 

2. Konarzewski K.: Sztuka nauczania. Szkoła. PWN, W-wa 1992 

3. Kunowski S. Podstawy współczesnej pedagogiki. Wyd. Salezjańskie, Warszawa 1993 

4. Nowak M.: Podstawy pedagogiki otwartej. KUL. 1999 

5. Pilch T., Lepalczyk L (red.): Pedagogika społeczna. Człowiek w zmieniającym się 

świecie. Wyd. śak W-wa 1995 

6. Pomykało W. (red.): Encyklopedia pedagogiczna. Fundacja Innowacja, W-wa 1993 

7. Wrońska I, Nowak M. ( red.): Wprowadzenie do pedagogiki. Wyd. Czelej, Lublin 

2002 

20


Radiologia 

Kod przedmiotu PIEL. RAD.P RIISIII 


Kierunek 



Typ zajęć 



Podstawowy 

RIISIII 

Wykłady 


A B C D 

15 - 15 - 






lek. med. Ireneusz Jurczak 

lek. med. Ireneusz Jurczak 


- przekazanie wiedzy z zakresu metod radiologii i diagnostyki obrazowej; zasad 

przygotowania chorego do badań radiologicznych, 

- przeprowadzania badań i opieki nad chorym po zabiegach z zakresu radiologii 


1. Diagnostyka radiologiczna. 

2. Badania obrazowe z wykorzystaniem promieniowania rentgenowskiego, 

ultradźwięków, rezonans magnetyczny. 

3. Przygotowanie chorego do badań radiologicznych - udział pielęgniarki. 

4. Rola pielęgniarki w przeprowadzaniu badań z zakresu diagnostyki obrazowej. 

5. Radioterapia - rodzaje i wskazania. 

6. Zadania pielęgniarki w opiece nad chorym po zabiegach z zakresu radiologii 

zabiegowej. 


- wykład problemowy 

- wykład konwersatoryjny 

- dyskusja dydaktyczna 

- seminarium 


Literatura: 

1. Pruszyński B.: Radiologia, diagnostyka obrazowa. PZWL, Warszawa 1999 

21


Prawo 

Kod przedmiotu PIEL. PRAWO.PRIISIII 


Kierunek 



Typ zajęć 



Podstawowy 

RIISIII 

Wykłady 


A B C D 

10 - 10 - 




Prowadzący zajęcia teoretyczne 


mgr Lech Ciarkowski 



- przekazanie studentom podstawowej wiedzy w zakresie ogólnych zagadnień teorii prawa, 

podstawowych elementów prawa cywilnego, handlowego i prawa pracy, podstaw 

prawnych wykonywania zawodów medycznych i funkcjonowania systemu ochrony 

zdrowia; 

- wykształcenie umiejętności w zakresie korzystania z przepisów prawnych związanych z 

wykonywanym zawodem 

Treści kształcenia : 

1. Podstawy zagadnień prawnych: system prawa, struktura aktów prawnych, system 

prawa, prawa człowieka, wykładnia prawna. 

2. Prawo o zakładach opieki zdrowotnej. 

3. Prawo ubezpieczeń zdrowotnych. 

4. Podstawy prawne wykonywania zawodów medycznych; ustawa o zawodzie 

pielęgniarki i połoŜnej, przepisy dotyczące samorządu zawodowego. 

5. Prawa pacjenta. 

6. Odpowiedzialność w zawodach medycznych - odpowiedzialność cywilna, karna, 

pracownicza, zawodowa. 

7. Podstawy prawa pracy. 

22


- wykład problemowy 

- wykład konwersatoryjny 

- dyskusja dydaktyczna 

- kazusy 


Literatura : 

1. Akty prawne, ustawy i rozporządzenia dotyczące omawianej problematyki wg aktualnego 

stanu prawnego. 

2. Kodeksy z komentarzami wg aktualnego stanu prawnego w okresie realizacji przedmiotu. 

3. „Prawo i medycyna" - kwartalnik. 

4. Kulik T.B., Latalski M. (red.): Zdrowie publiczne. Czelej, Lublin 2002 

23


Podstawy pielęgniarstwa 

Kod przedmiotu PIEL. PPIEL.KRISI 


Kierunek 



Typ zajęć 



Kierunkowy 

RISI 

Wykłady 


A B C D 

30 - 30 - 


Egzamin 




Mgr Barbara Wilga 

Mgr Katarzyna Korycińska-Koniczuk 




1. Zapoznanie z teoretycznymi podstawami pielęgniarstwa i pielęgnowania. 

2. Przedstawienie zakresu i charakteru opieki pielęgniarskiej, jaką moŜna zaproponować 

róŜnym kategoriom odbiorców usług pielęgniarskich. 


1. Rola społeczno - zawodowa pielęgniarki 

2. Czynniki warunkujące rozwój praktyki pielęgniarskiej 

3. Opieka, formy opieki, opiekuńczość a pielęgnowanie. 

4. Współczesne modele opieki nad chorym 

5. Podstawy opieki holistycznej 

6. Metody gromadzenia informacji: wywiad, obserwacja, pomiar, analiza dokumentacji. 

7. Proces pielęgnowania jako metoda pracy pielęgniarki. 

8. Teorie pielęgniarstwa: F. Nightingale, Y.Henderson, D. Orem, C. Roy. 

9. Pielęgniarka w zespole interdyscyplinarnym. Udział pielęgniarki w procesie 

diagnozowania, leczenia i rehabilitacji. 

10. Standardy, jako elementy jakości opieki pielęgniarskiej. 

24





- seminarium, 

- pokaz, 

- ćwiczenia. 



znać : 

- podstawowe pojęcia związane z pielęgniarstwem i pielęgnowaniem 

- czynniki warunkujące rozwój zawodu pielęgniarskiego 

- metody pracy pielęgniarskiej 

- zadania pielęgniarki w opiece nad pacjentem, modele opieki 

rozumieć: 

- istotę opieki holistycznej 

- wieloetapowość procesu pielęgnowania, cykliczność, logiczność i następstwo 

czasowe pomiędzy jego etapami 

- znaczenie dla rozwoju zawodowego konieczności korzystania z wiedzy 

teoretycznej dla potrzeb praktyki pielęgniarskiej 

umieć: 

- zastosować w praktyce wybrane elementy załoŜeń teoretycznych i umiejętności 

- wskazać róŜnice i podobieństwa pomiędzy wybranymi podejściami teoretycznymi i 

rozwiązaniami 

praktycznymi. 


Literatura: 

1. Ciechaniewicz W. (red.), Pielęgniarstwo – ćwiczenia. PZWL, Warszawa 2001 

2. Collins S., Parker E., Podstawy pielęgniarstwa. Propedeutyka. PZWL, Warszawa 1995 

3. Huber A. Karask – Kreuzinger B., Jobin – Howald U., Kompendium pielęgniarstwa. 


4. Zahradniczek K. (red.), Pielęgniarstwo. PZWL, Warszawa 2004 

25


Filozofia i etyka zawodu pielęgniarki 

Kod przedmiotu PIEL. FILET.KRISII 


Kierunek 



Typ zajęć 



Kierunkowy 

RISII 

Wykłady 


A B C D 

- - 50 - 






dr n. hum. Urszula KrzyŜanowska – Łagowska 

dr n. hum. Urszula KrzyŜanowska – Łagowska 

Cele dydaktyczno – wychowawcze przedmiotu: 

Przygotowanie studenta do: 

- pojmowania człowieka jako istoty wielowymiarowej zdolnej do rozwoju moralnego, 

- rozróŜnienia podstawowych teorii etycznych 

- znaczenia wartości we współczesnym świecie i pielęgniarstwie 

- wyraŜania opinii na temat teorii etycznych we współczesnym pielęgniarstwie 

- rozumienia dylematów etycznych współczesnego świata, 

- rozpoznawania dylematów etycznych w pracy pielęgniarki, 

- ponoszenia odpowiedzialności zawodowej 

- doskonalenia własnej moralnej natury 


1. Etyka jako nauka filozoficzna. 

2. Etyka jako normatywna teoria powinności moralnych 

3. Główne teorie etyczne 

4. Aksjologiczne znaczenie dobra i zła 

5. Etyka a duchowość 

6. Rozwój duchowy człowieka a rozwój religijny 

7. Rozwój człowieka w teoriach rozwoju świadomości 

8. Człowiek jako podmiot moralności 

9. Rozwój moralny człowieka 

10. Normy i oceny moralne 

26

11. Wartości moralne pielęgniarek 

12. Filozoficzne podstawy etyki pielęgniarskiej 

13. Główne teorie etyczne we współczesnym pielęgniarstwie 

14. Ewolucja praw człowieka 

15. Ewolucja praw pacjenta 

16. Aksjologia pielęgniarstwa 

17. Problematyka wartości w świecie współczesnym i pielęgniarstwie 

18. Miłość i wolność jako wartości podstawowe 

19. Deontologia pielęgniarstwa 

20. Kodeksy etyki zawodowej pielęgniarek 

21. Odpowiedzialność zawodowa pielęgniarki 

22. Zasady etyczne w pielęgniarstwie a podstawy prawne zawodu 

23. Aretologia pielęgniarstwa 

24. Bioetyczne aspekty zdrowia i choroby 

25. Dylematy etyczne pielęgniarek 




- seminarium 

- studium przypadku. 


Student powinien: 

znać: 

- teorie etyczne 

- filozoficzne i normatywne podstawy etyki 

- pojęcie etyki, moralności, etosu zawodowego, 

- etapy rozwoju moralnego człowieka, 

- filozoficzne podstawy etyki pielęgniarskiej, 

- tematykę aksjologii, deontologii i aretologii pielęgniarskiej. 

- problematykę wartości w świecie współczesnym. 

rozumieć: 

- człowieka jako istotę bio - psycho – społeczno – duchową zdolną do stałego rozwoju 

moralnego; 

- główne koncepcje etyczne takie jak: etyka troski, etyka spolegliwego opiekuna, 

psychologiczna etyka logoterapii, egzystencjalna etyka społecznej komunikacji, etyka 

personalizmu, 

- znaczenie wartości takich jak: prawda, miłość, wolność oraz wartość Ŝycia i zdrowia 

w pracy pielęgniarki, 

- znaczenie własnego rozwoju moralnego i odpowiedzialności w swojej pracy. 

umieć: 

- wyraŜać szacunek dla człowieka i tolerancję dla jego systemu wartości, 

- odróŜniać normy moralne od norm prawnych, 

- przestrzegać praw pacjenta, 

- korzystać z Kodeksu Etyki Zawodowej przy rozwiązywaniu dylematów etycznych, 

- ponosić odpowiedzialność za własne słowa i czyny zgodnie z zasadami etycznymi 

zawodu, 

- wspierać swój własny rozwój moralny. 

27


Literatura: 

1. Etyka w pracy pielęgniarskiej. Podręcznik dla pielęgniarskich studiów licencjackich. 

Red. I. Wrońska, J. Mariański. Lublin 2002. 

2. T.Ślipko. Granice Ŝycia – dylematy współczesnej bioetyki. Kraków 1994. 

3. T. Ślipko. Zarys etyki ogólnej. Kraków 2004 

4.I.Wrońska, J. Mariański. Wartości Ŝyciowe młodzieŜy na przykładzie szkół 

pielęgniarskich. Lublin 1999. 

5. I. Wrońska. Wybrane zagadnienia z etyki pielęgniarstwa. Warszawa 1999. 

6. P.H. Dunn. Etyka dla lekarzy, pielęgniarek i pacjentów. Tarnów 1997 

7. P.H. Dunn. Etyka F.Fukuyama. Koniec człowieka. Konsekwencja rewolucji 

biotechnologicznej. Kraków 2004. 

8. U. KrzyŜanowska-Łagowska. Wartości duchowe w etosie pielęgniarskim. Kraków 

2005. 

28


Zdrowie publiczne 

Kod przedmiotu PIEL. ZPUB.PRISI, RISII 


Kierunek 



Typ zajęć 



Podstawowy 

RISI, RISII 

Wykłady 


A B C D 

45 - 105 - 



Autorzy programu 



Prof. dr hab. B. Woźniewicz, mgr Agnieszka 

Bukowska 

Prof. dr hab. B. Woźniewicz, mgr Agnieszka 

Bukowska 

Prof. dr hab. B. Woźniewicz 


- przekazanie wiedzy w zakresie załoŜeń i zadań zdrowia publicznego 

- ukazanie wielu aspektów funkcjonowania zdrowia (fizyczne, psychiczne, społeczne, 

kulturowe) i znaczenie uwarunkowań zdrowia 

- przedstawienie problemów zdrowotnych mikro, męŜa i megapopulacji i strategii 

przeciwdziałania im 

- wskazanie na potrzebę współpracy i zespołowego działania dla zdrowia publicznego 

- przygotowanie studenta do podejmowania decyzji w róŜnych miejscach systemu opieki 

zdrowotnej na rzecz zdrowia publicznego. 

1) Zdrowie publiczne 


1. Wprowadzenie do przedmiotu zdrowie publiczne. Podstawowe pojęcia 

dotyczące zdrowia jednostki i zbiorowości. 

2. Kulturowe, psychologiczne i ekonomiczne uwarunkowania zdrowia. 

3. Zakres i zadania zdrowia publicznego i medycyny społecznej. 

4. Współczesne strategie ochrony zdrowia - Zdrowie dla Wszystkich w 2000 r. 

5. Agenda 21 - Strategia Zdrowia w XXI wieku. 

6. Europejskie programy zdrowia publicznego - zarys historii i stan aktualny. 

29

7. Narodowy Program Zdrowia - polski dokument zdrowia publicznego. 

8. Źródła finansowania opieki zdrowotnej. 

9. Podstawowa Opieka Zdrowotna -jej miejsce i znaczenie w świetle 

nowoczesnej polityki zdrowotnej. 

10. Opieka medyczna w szkole jako element zdrowia publicznego. 

11. Koncepcja medycyny pracy. 

12. Wybrane organizacje działające w obszarze zdrowia publicznego 

(krajowe i zagraniczne). 



znać: 

- załoŜenia i koncepcje zdrowia publicznego 

- zakres i zadania medycyny społecznej i zdrowia publicznego 

- czynniki warunkujące zdrowie 

rozumieć : 

- wpływ uwarunkowań zdrowotnych na zdrowie populacji 

- koncepcje strategii przeciwdziałających patologiom i zagroŜeniom zdrowia 

- koncepcje organizacji opieki zdrowotnej nad populacją w środowisku zamieszkania, 

nauki i pracy umieć : 

- róŜnicować róŜne pojęcia (promocja zdrowia, profilaktyka, edukacja zdrowotna, 

zdrowie publiczne) 

- rozpoznawać i rozwiązywać problemy zdrowotne i społeczne jednostek 

- podejmować samodzielne decyzje dotyczące wyboru postępowania w sytuacjach zagroŜeń 

zdrowotnych jednostek, rodzin, grup. 






Literatura : 

1. Czupryna A., Poździoch S., Ryś A., Włodarczyk C. (red.) : Zdrowie publiczne. Wybrane 

zagadnienia. Tom I i II. YESALIUS, Kraków, 2000 

2. Jabłoński L. (red.) : Sanologia. Nauka o zdrowiu społeczeństwa. WSzRL w śyrardowie, 

1998 

3. Jethon Z., Grzybowski A. (red.): Medycyna zapobiegawcza i środowiskowa. PZWL, 

Warszawa, 2000 

4. Karski J.B. (red.) : Promocja zdrowia. IGNIS, Warszawa, 1999 

5. Korczak C.W.: Higiena. Podręcznik dla szkół medycznych. PZWL, Warszawa, 1998 

6. Kuński H. : Promowanie zdrowia. Podręcznik dla studentów wychowania fizycznego i 

zdrowotnego. Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, 1997 

7. Narodowy Program Zdrowia 1996-2000. Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej, 

W-wa, 1996 

8. Tobiasz-Adamczyk B.: Wybrane elementy zdrowia i choroby. Kraków, 1995 

30

2) Zdrowie Publiczne - Epidemiologia 

1. Skutki zdrowotne oddziaływania czynników biologicznych, chemicznych, fizycznych. 

2. Higiena środowiska, człowieka, nauki i pracy. 

3. Higiena Ŝywności i Ŝywienia - podstawy prawne ustawodawstwa Ŝywieniowego, 

normy Ŝywieniowe, zasady zdrowego Ŝywienia. 

4. Mierniki oceny stanu zdrowia 




- seminarium. 

Literatura: 

1. Jabłoński L., Karwat I.D. (red.): Podstawy epidemiologii ogólnej, epidemiologia chorób 

zakaźnych. Podręcznik dla studentów nauk medycznych i pielęgniarskich studiów 

licencjackich. Czelej, Lublin 2002 

2. Jędrychowski W.: Epidemiologia. Wprowadzenie. Metody badań. PZWL, Warszawa 1999 

3) Zdrowie Publiczne - Organizacja opieki i pracy pielęgniarskiej 

Wykładowca: mgr Agnieszka Bukowska 


1. Organizacja i zarządzanie jako dyscyplina naukowa i działalność praktyczne. 

2. Praca zespołowa podstawą działań w ochronie zdrowia i organizacji opieki 

pielęgniarskiej. 

3. Doskonalenie organizacji, proces i techniki na przykładzie zmian w ochronie zdrowia 

i opiece pielęgniarskiej 

4. Planowanie własnego rozwoju zawodowego i pracy własnej pielęgniarek. 

5. System kształcenia i doskonalenia pielęgniarek. 

6. Struktura i zasoby pielęgniarstwa. 

7. Formy zatrudnienia i praktyk pielęgniarskich, koszty usług. 

8. Organizacje pracy pielęgniarskie - polskie i zagraniczne. 





- seminarium. 



znać: 

- cechy dobrej organizacji instytucji, pracy na powierzonym stanowisku, zasady 

organizowania własnej praktyki 

rozumieć: 

- znaczenie własnej aktywności dla swojego rozwoju zawodowego i utrzymania 

się w systemie ochrony zdrowia w coraz bardziej konkurencyjnych warunkach działania 

umieć: 

- zorganizować własną pracę i działalność gospodarczą, negocjować warunki kontraktu, 

współpracować z samorządami i organizacjami zawodowymi. 

31


Literatura: 

1. Ksykiewicz D. A. (red.): Podstawy organizacji pracy pielęgniarskiej. Czelej, Lublin 

(w druku) 

2. Ksykiewicz D. A., Rusecki P. (red.): Doskonalenie organizacji opieki pielęgniarskiej 

w lecznictwie stacjonarnym. Wyd. II. Oficyna Wyd. ABRYS, Kraków-Lublin 1996 

3. Lenartowicz H.: Zagadnienia organizacji pracy pielęgniarskiej, w: Wprowadzenie do 

pielęgniarstwa. Zahradniczek K. (red.) Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa 1995 

4. Piątek A. (red.): Standardy opieki pielęgniarskiej w praktyce. Przewodnik 

metodyczny. Wyd. NIPiP, Warszawa 1999 

5. Salwaga J.: Pielęgniarstwo w działaniu. Warszawa 1995 

4) Zdrowie Publiczne - Organizacja ochrony zdrowia 

1. Podstawowe pojęcia z zakresu zarządzania, organizacji ochrony zdrowia, ekonomiki i 

marketingu. 

2. Cele i zadania systemów ochrony zdrowia. 

3. Systemy organizacji ochrony zdrowia w Unii Europejskiej i na świecie (wybrane 

przykłady). 

4. Instytucje i organy zarządzające problematyką zdrowia w Unii Europejskiej. 

5. Rodzaje finansowania systemów ochrony zdrowia. 

6. Zasady świadczeń z zakresu ubezpieczeń społecznych w Polsce i krajach Unii 

Europejskiej. 

7. Organizacja systemu ochrony zdrowia w Polsce w ujęciu historycznym. 

8. Aktualny stan prawno-organizacyjny polskiego systemu ochrony zdrowia. 

9. Organizacja opieki zdrowotnej nad wybranymi grupami ludności (ratownictwo 

medyczne, opieka nad matką i dzieckiem, choroby społeczne). 

10. Programy ochrony zdrowia w Polsce i Unii Europejskiej. 






Student na poziomie licencjata powinien : 

znać: 

- podstawowe pojęcia i definicje z zakresu zarządzania, ekonomiki, marketingu i organizacji 

ochrony zdrowia 

- zagroŜenia wynikające z nieracjonalnych rozwiązań organizacyjnych i finansowania 

ochrony zdrowia 

rozumieć: 

- uwarunkowania ekonomiczne i organizacyjne w ochronie zdrowia, 

- cele i zadania systemów ochrony zdrowia 

umieć: 

- dokonywać analizy rozwiązań prawnych i organizacyjnych w celu podejmowania ulepszeń 

organizacyjnych. 

32

Literatura: 

1. Kulik T.B., Latalski M. (red.) Zdrowie Publiczne. Akademia Medyczna, Lublin 1999. 

2. „Problemy medycyny społecznej" 

3. „Zdrowie Publiczne" 

4. Przepisy prawne aktualnie obowiązujące 

5) Zdrowie Publiczne - Higiena 


1. Higiena jako nauka, zadania, zagadnienia zdrowia wynikające z zagroŜeń 

ekologicznych. 

2. Higiena powietrza (wpływ właściwości i jego zanieczyszczeń na zdrowie). 

Zanieczyszczenia atmosfery, hydrosfery i litosfery. 

3. Higiena wody (jakość wody) pitnej a stan zdrowia ludności. Ocena przydatności wody 

do picia, interpretacja wyników badań. 

4. Higiena gleby (źródła zanieczyszczenia i sposoby i ich likwidacji). 

5. Czynniki klimatyczne i mikroklimatyczne w otoczeniu człowieka. Zespolone działanie 

czynników cieplnych na organizm człowieka. Czynniki fizyczne w otoczeniu 

człowieka, hałas, wibracje, oświetlenie. 

6. Higiena człowieka: osobista, sen, wypoczynek. 

7. Higiena Ŝywności i Ŝywienia. Składniki pokarmowe grupy produkcyjnej 

społeczeństwa i ich świadomość. Ochrona Ŝywności przed zakaŜeniem. 

8. Higiena pracy i zagroŜenia zdrowotne. 

9. Higiena nauki i zakładów nauczania i wychowania. 

10. Higiena w zakładach opieki zdrowotnej. 




- seminarium. 

Literatura: 

1. Karski J.B. (red.): Promocja zdrowia. IGNIS, Warszawa 1991 

2. Korczak C.W.: Higiena. Poradnik dla studentów medycyny. PZWL, Warszawa 1998 

3. Marcinkowski J.: Podstawy higieny. Volumed 1997 

4. Kurnatowska E.: Ekologia i jej związek z rozwojem dziedzin medycyny. PWN 1997 

33


Badanie Fizykalne 

Kod przedmiotu PIEL. BFIZ.PRISI 


Kierunek 



Typ zajęć 



Podstawowy 

RISI 

Ćwiczenia 


A B C D 

30 - 30 - 






mgr Maria Kołtun 


mgr Agnieszka Bukowska 



– przekazanie wiedzy w zakresie oceny stanu zdrowia pacjenta 

- kształcenie podstawowych umiejętności wywiadu i badania fizykalnego 

- zapoznanie z zasadami, metodami, technikami oraz kolejnością prowadzenia badania 

fizykalnego i interpretacją uzyskanych wyników badania 

- kształtowanie postawy odpowiedzialności i zrozumienia w trakcie prowadzenia badania 

fizykalnego 


1. Wprowadzenie do problematyki badań fizykalnych. 

2. Ocena stanu ogólnego i psychicznego. 

3. Metody badania fizykalnego. 

4. Ocena skóry i jej wytworów. 

5. Badanie i ocena głowy i szyi. 

6. Badanie klatki piersiowej, płuc i serca. 

7. Ocena układu krąŜenia: centralnego i obwodowego. 

8. Ocena jamy brzusznej i jej narządów. 

9. Ocena układu ruchu. 

10. Ocena układu neurologicznego. 

11. Ocena narządów zmysłów. 

12. Weryfikacja wyników badania fizykalnego i podmiotowego. 

34



- pokaz, 


- seminarium, 

- studium przypadku. 



znać: 

- podstawowe zasady i prawidłowość prowadzenia badania podmiotowego i przedmiotowego 

człowieka dorosłego 

rozumieć : 

- związek pielęgniarstwa z badaniem fizykalnym 

- istotę działań podejmowanych w ramach badania fizykalnego 

umieć: 

- przeprowadzić całościowe badania pacjenta z uwzględnieniem właściwych metod, technik 

i kolejności poszczególnych elementów badania oraz zinterpretować uzyskane wyniki 

badania i udokumentować je 

- zapewnić warunki intymności i przejawiać postawę indywidualnego podejścia do pacjenta 

w trakcie prowadzenia badania. 


Literatura : 

1. Bates B., Bickley L.S., Hoekelman R. A.: Wywiad i badanie fizykalne. Springer PWN, 

Warszawa 1997 

2. Ciechaniewicz W.: Pielęgniarstwo. Ćwiczenia. PZWL, Warszawa 2002 

3. Gołąb B., Traczyk W.Z.: Anatomia i fizjologia człowieka. Wyd.IV, PZWL, Warszawa 

2002 

4. Krisman- Scott M.A., Blunt E., Witek M.: Ocena stanu zdrowia i badanie fizykalne. 

Materiały szkoleniowe. Centrum Kształcenia Podyplomowego Pielęgniarek i PołoŜnych, 

Warszawa 1999, Zakopane 2001 

5. Rowiński W., Dziak A.: Chirurgia dla pielęgniarek. Wyd. IV, PZWL, Warszawa 2002 

6. Zahradniczek K.: Wprowadzenie do pielęgniarstwa. Wyd. III, PZWL, Warszawa 1999 

35


Promocja zdrowia 

Kod przedmiotu PIEL. PROM.K RIISIII 


Kierunek 



Typ zajęć 



Kierunkowy 

RIISIII 

Wykłady 


A B C D 

18 - 30 - 



Autorzy programu dr n. med. Janina Fetlińska; mgr Małgorzata 

Zagroba 


mgr Małgorzata Zagroba 




- przygotowanie studenta do włączenia się - a w niektórych sytuacjach do inicjowania - 

realizacji programów promocji zdrowia i profilaktyki skierowanych do róŜnych grup 

społecznych (rodzin, społeczności lokalnych, grup zawodowych) i osób w róŜnym wieku 

(dzieci, młodzieŜy, dorosłych, starszych) 

- kształtowanie umiejętności analizowania problemów zdrowotnych na podstawie dostępnej 

Literatury i źródeł statystycznych oraz własnej ich obserwacji w miejscu pracy i 

zamieszkania 


1. Promocja zdrowia jako dyscyplina nauki i praktyki. Paradygmaty zdrowia. 

2. Rozwój promocji zdrowia na tle historycznym (światowe i polskie konferencje 

promocji zdrowia, dokumenty). 

3. Edukacja zdrowotna jako narzędzie i waŜny element promocji zdrowia. 

4. Wybrane koncepcje profilaktyki i jej praktyczne aspekty. 

5. Zdrowie w róŜnych okresach Ŝycia człowieka. Zdrowie jako potencjał zdrowotny 

i jego ocena. 

6. Programy promocji zdrowia i profilaktyki jako waŜne narzędzie promocji zdrowia - 

projektowanie programów promocji zdrowia. 

7. Prezentacja wybranych programów promocji zdrowia, siedliskowe podejście 

w promocji zdrowia. 

36

8. Zachowania zdrowotne, styl Ŝycia jako obszar działania dla promocji zdrowia : 

1. - aktywność fizyczna 

2. - Ŝywienie 

3. - nikotynizm 

4. - higiena psychiczna 

5. - Ŝycie w rodzinie, sen, wypoczynek 

6. - bezpieczeństwo w codziennym Ŝyciu 

7. - alkoholizm i narkomania. 

8. Programy promocji zdrowia w wieku podeszłym. 

9. Kompetencje i zadania pielęgniarki w promocji zdrowia. 




- seminarium, 

- ćwiczenia. 



znać: 

- źródła i istotę promocji zdrowia i profilaktyki 

- zasady projektowania programów promocji zdrowia 

- programy promocji zdrowia i profilaktyki realizowane w kraju, regionie 

- strategie edukacyjne mające zastosowanie w pielęgniarstwie 

rozumieć : 

- związki pielęgniarstwa z promocja zdrowia i profilaktyką 

- znaczenie prozdrowotnego oddziaływania na świadomość jednostek i grup społecznych 

- istotę działań podejmowanych w ramach promocji zdrowia i profilaktyki 

- potrzeby, moŜliwości i korzyści z realizacji edukacji zdrowotnej w procesie pielęgnowania 

pacjenta 

umieć: 

- rozpoznać „potencjał zdrowia" jednostek i grup społecznych dla potrzeb promocji zdrowia 

i profilaktyki 

- zidentyfikować priorytety w zakresie problemów zdrowotnych jednostki, rodziny i 

społeczności 

- opracować lub adaptować do potrzeb odbiorcy usług program o program profilaktyki i 

promocji zdrowia 

- zaplanować wdroŜenie programu promocji zdrowia/profilaktyki 

- dokonać oceny swoich działań interwencyjnych lub edukacyjnych. 


37

Literatura: 

1. Bik B.: Koncepcja promocji zdrowia, w: Czupryna A., Poździoch S., Ryś A., Włodarczyk 

C. (red.): Zdrowie publiczne. 1.11. „Vesalius", Kraków 2001 

2. Bik B., Henzel-Korzeniowska A., Przewoźniak L., Szczerbińska K. (red.): Wybrane 

zagadnienia promocji zdrowia. CMUJ, Kraków 1996 

3. Charzyńska-Gula M.: Edukacja zdrowotna rodziny. Lublin 2002 

4. Fetlińska J.: Promocja zdrowia w środowisku lokalnym, w: Osoby niepełnosprawne w 

środowisku lokalnym. Wyrównywanie szans - Praca zbiorowa. CEBRON, Warszawa 

1999 

5. Fetlińska J., Zagroba M.: Tworzenie programów promocji zdrowia. Magazyn Pielęgniarki 

i PołoŜnej, Nr 10,2000, str. 5-7 

6. Jethon Z., Grzybowski A. (red.): Medycyna zapobiegawcza i środowiskowa.PZWL, 

Warszawa, 2000 

7. Karski J.B. (red): Promocja zdrowia. IGNIS, Warszawa 1999 

8. Narodowy Program Zdrowia 1996-2000. Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej, 

Warszawa 1996 

9. Słońska Z., Misiuna M.: Promocja zdrowia, Słownik podstawowych terminów. Instytut 

Kardiologii, Warszawa 1994 

10. Zdrowie 21 - Zdrowie dla Wszystkich w XXI wieku. Zdrowie Publiczne, Suplement l, 

1999 

Literatura uzupełniająca: 

1. Fetlińska J., Borowik L.: Narodowy Program Zdrowia. ZałoŜenia, rzeczywistość, potrzeby 

a doświadczenia ciechanowskie. Zdrowie Publiczne, Nr 7-8, 1998, str. 305-307 

2. Gniazdowski A.: Promocja zdrowia w miejscu pracy. Teoria i zagadnienia praktyczne. 

Instytut Medycyny Pracy w Łodzi, Łódź 1994 

3. Januszewicz P., Socha J., Stolarczyk A. (red.): Szpital Promujący Zdrowie. Informator - 

Centrum Zdrowia Dziecka, Warszawa 1994 

4. Karski J.B.: Organizacja ośrodka promocji zdrowia. IGNIS, Warszawa 1994 

5. Pika S., Forster D.: Promocja zdrowia dla wszystkich. Czelej, Lublin 1998 

6. Woynarowska B., Sokołowska M. (red.): Jak tworzymy szkołę promującą zdrowie. 

Doświadczenia z realizacji projektu „Szkoła Promująca Zdrowie" w latach 1992-1995. 

Wyd. Polski Zespół ds. Projektu SzPZ, Warszawa 1995 

7. Woynarowska B., Sokołowska M. (red.): Szkoła promująca zdrowie. Doświadczenia 

dziesięciu lat. KOWEZ, Warszawa 2000 

38


Kod przedmiotu PIEL.PED.KRIISIII 


Kierunek 



Typ zajęć 

Pediatria i pielęgniarstwo pediatryczne 

Pediatria 



Kierunkowy 

RIISIII 

Wykłady 


A B C D 

10 - 20 - 


Egzamin 







- zapoznanie studentów z najczęściej występującymi schorzeniami wieku dziecięcego 

- przekazanie wiedzy dotyczącej zasad profilaktyki, diagnostyki i leczenia chorób 

wieku rozwojowego 


1. Nowoczesna diagnostyka i terapia w pediatrii 

2. Choroby okresu noworodkowego : opieka nad zdrowym noworodkiem, opieka nad 

wcześniakiem, noworodki z czynnikiem ryzyka. Schorzenia i stany zagraŜające Ŝyciu 

noworodka i wcześniaka. 

3. Choroby uwarunkowane genetycznie i wady rozwojowe oraz przyczyny ich 

powstawania. 

4. Choroby układu oddechowego (wady rozwojowe; choroby nosa, gardła, uszu, krtani; 

choroby tchawicy i oskrzeli /astma oskrzelowa/; mukowiscydoza; choroby płuc i 

opłucnej; niewydolność oddechowa). 

5. Choroby przewodu pokarmowego (wady wrodzone; choroba wrzodowa; choroby jelit; 

biegunki infekcyjne i nieinfekcyjne; zapalenie otrzewnej; ostre zapalenie wyrostka 

robaczkowego; przepukliny). 

39

6. Alergie i nietolerancje pokarmowe. 

7. Choroby układu krąŜenia (wady wrodzone serca; zapalenie mięśnia sercowego, 

obrzęk płuc, wstrząs; niewydolność krąŜenia; zaburzenia przewodzenia i rytmu serca; 

nadciśnienie tętnicze). 

8. Choroby układu moczowego (wady rozwojowe nerek i dróg moczowych; zakaŜenie 

układu moczowego; zespół nerczycowy; ostra i przewlekła niewydolność nerek; 

kamica układu moczowego; nowotwory układu moczowego). 

9. Choroby układu nerwowego (wady rozwojowe oun; wodogłowie; przepukliny 

oponowo-mózgowe, oponowo-rdzeniowe; mózgowe poraŜenie dziecięce; zapalenie 

opon mózgowo-rdzeniowych; padaczka; dystrofie mięśniowe; urazy czaszkowomózgowe). 

10. Choroby układu krwiotwórczego (niedokrwistość; nadkrwistość; białaczka; skazy 

krwotoczne). 

11. Choroby układu wewnątrzwydzielniczego (zaburzenia wzrastania; choroby tarczycy; 

krzywica; cukrzyca). 

12. Choroby narządu ruchu i tkanki łącznej (reumatoidalne zapalenie stawów; gorączka 

reumatyczna). 

13. Nowotwory wieku dziecięcego. 

14. Ostre zatrucia u dzieci (zatrucia lekami; pokarmowe). 

15. Intensywna opieka medyczna w pediatrii 





- seminarium, 

- film, 

- pokaz, 



znać: 

- czynniki wpływające na rozwój dziecka 

- objawy chorób wieku rozwojowego 

- zasady diagnostyki i leczenia najczęściej występujących schorzeń wieku dziecięcego 

- podstawowe zasady profilaktyki chorób wieku rozwojowego 

rozumieć: 

- istotę głównych odrębności w budowie anatomicznej i czynnościowej u dzieci 

- specyfikę procesu diagnostyczno-terapeutycznego w oddziale szpitalnym i opiece 

ambulatoryjnej 

umieć: 

- rozpoznać najczęstsze objawy chorobowe u dzieci i właściwie je interpretować 

- przeprowadzić podstawowe procedury diagnostyczne i terapeutyczne. 


40

Literatura: 

1. BoŜkowa K., Siwińska-Gołębiowska H., Prokopczuk J., Kamińska E.: Dawkowanie 

leków u noworodków, dzieci i młodzieŜy, PZWL, Warszawa 2005r. 

2. Kawalec W., Kubicka K.(red.): Repetytorium z pediatrii, PZWL, Warszawa 2005r. 

3. Kawalec W., Milanowski A.(red.): Diagnostyka róŜnicowa najczęstszych objawów 

w praktyce pediatrycznej, PZWL, Warszawa 2003r. 

4. Krawczyński M.: Propedeutyka pediatrii, PZWL, Warszawa 2003r. 

5. Kubicka K., Kawalec W.(red.): Pediatria: podręcznik dla studentów, PZWL, 

Warszawa 2004r. 

6. Pawlaczyk B.(red.): Zarys pediatrii: podręcznik dla studiów medycznych, PZWL, 

Warszawa 2005r. 

7. Wójcik R.(przeł.): Leczenie bólu nowotworowego i opieka paliatywna nad dziećmi, 

Warszawskie Hospicjum dla dzieci Media Rodzina 2001r. 

8. Zakrzewski K.(red.): Nowotwory mózgu wieku dziecięcego, Wydaw. Czelej, 

Lublin 2004r. 

41


Kod przedmiotu PIEL.PED.KRIISIII 


Kierunek 



Typ zajęć 

Pediatria i pielęgniarstwo pediatryczne 

Pielęgniarstwo pediatryczne 



Kierunkowy 

RIISIII 

Wykłady 


A B C D 

20 - 20 - 


Egzamin 







- wzbogacenie wiedzy na temat czynników warunkujących rozwój dziecka i metod 

jego oceny 

- omówienie najczęściej występujących problemów w opiece nad zdrowym i chorym 

niemowlęciem oraz sposobów ich rozwiązania 

- ukazanie wpływu choroby i hospitalizacji na dziecko i jego rodzinę. 


1. Potrzeby rozwojowe dziecka wyznaczające role i zadania pielęgniarki pediatrycznej - 

specyfika pracy z dziećmi i młodzieŜą. 

2. Czynniki wpływające na realizację funkcji zawodowych pielęgniarek pediatrycznych 

w opiece nad dzieckiem zdrowym i chorym. 

3. Czynniki wpływające na rozwój dziecka; metody oceny rozwoju fizycznego 

i psychoruchowego, Akceleracja rozwoju. 

4. Najczęściej występujące problemy w opiece nad zdrowym niemowlęciem, związane 

z ustaleniem przyczyn płaczu, z codzienną pielęgnacją, karmieniem - 

przedyskutowanie sposobów rozwiązania w/w problemów. 

5. Problemy zdrowotne wieku przedszkolnego i szkolnego - udział pielęgniarki 

w promowaniu zdrowia i działaniach profilaktycznych. 

6. Zasady racjonalnego Ŝywienia niemowląt i dzieci wg najnowszych wytycznych 

Instytutu Matki i Dziecka. 

7. Szpital jako środowisko dziecka chorego. 

42

8. Bio-psycho-społeczne następstwa choroby przewlekłej u dziecka, jego rodziców 

i rodziny. 

9. Odrębności pielęgnowania dzieci chorych w wybranych problemach zdrowotnych. 

10. Zespół nagłej śmierci niemowląt - Sudden Infant Death Syndrome - SIDS. 

11. Standardy ogólne i szczegółowe w pielęgniarstwie pediatrycznym. 

12. Udział pielęgniarki w zapobieganiu chorobom, urazom i wypadkom u dzieci 

i młodzieŜy; 

szczepienia ochronne - obowiązkowe i zalecane. 





- metoda indywidualnego przypadku. 



znać: 

- czynniki wpływające na rozwój dziecka 

rozumieć: 

- odrębności pielęgnowania dzieci zdrowych i chorych 

- bio-psycho-społeczne następstwa choroby przewlekłej u dziecka, jego rodziców i rodziny 

umieć: 

- sformułować problemy zdrowotne dziecka i jego środowiska 

- ocenić wpływ choroby i hospitalizacji na zachowanie dziecka i jego rodziców 

- określić udział pielęgniarki w zapobieganiu chorobom, urazom i wypadkom u dzieci i 

młodzieŜy 


Literatura: 

1. Barczykowska E., Ślusarz R., Szewczyk M.T.: Pielęgniarstwo w pediatrii, Wyd. Borgis, 

2006 

2. Brykczyńska M.. Pielęgniarstwo pediatryczne. Zagadnienia etyczne. PZWL, Warszawa 

1996 

3. BoŜkowa K., Sito A.(red.): Opieka zdrowotna nad rodziną, PZWL, Warszawa 2003r. 

4. DroŜdŜ-Gessner Z.: Zarys pielęgniarstwa pediatrycznego. Wyd. AM Poznań, 2006 

5. Krawczyński M.: Propedeutyka pediatrii, PZWL, Warszawa 2003r. 

6. Krawczyński M. (red.): śywienie dzieci w zdrowiu i chorobie. Wyd. Help-Med, 2008 

7. Muscari M.E. (red. K. Bernat): Pediatria i pielęgniarstwo pediatryczne, Wydaw. Czelej, 

Lublin 2005r. 

8. Pawlaczyk B. (red.): Pielęgniarstwo pediatryczne. PZWL, Warszawa 2007 

9. Rakowska-Róziewicz D.(red.): Wybrane standardy i procedury w pielęgniarstwie 

pediatrycznym, Wydaw. Czelej, Lublin 2001r. 

10. Szajner-Milart I., Papierkowski A.(red.): Choroby wieku rozwojowego: podręcznik dla 

szkół medycznych, PZWL, Warszawa 1997r. 

11. Woynarowska B. (red.): Profilaktyka w pediatrii. PZWL, Warszawa 1998 

12. Artykuły opublikowane od 1995 roku w: „Magazynie Pielęgniarki i PołoŜnej", 

„Pielęgniarce i połoŜnej", „Pielęgniarstwie 2000", „Pielęgniarstwie XXI wieku" 

43


Kod przedmiotu PIEL.INT.KRISII 


Kierunek 



Typ zajęć 

Interna i pielęgniarstwo internistyczne 

Interna 



Kierunkowy 

RISII 

Wykłady 


A B C D 

20 - 20 - 


Egzamin 




dr n. med. Grzegorz Staśkiewicz 



- wyposaŜenie w wiedzę niezbędną do rozpoznawania i diagnozowania chorób narządów 

wewnętrznych 


1. Nowoczesna diagnostyka chorób internistycznych 

2. Choroba niedokrwienna serca / patogeneza, postacie, objawy, metody leczenia, nzk/ 

3. Nadciśnienie tętnicze / patogeneza, postacie, metody leczenia/ 

4. Niewydolność krąŜenia / podział, objawy, metody leczenia/ 

5. Choroby mięśnia serca, wsierdzia, osierdzia 

6. Wady serca / patogeneza, rodzaje, rozpoznanie, metody leczenia/ 

7. Zaburzenia rytmu serca 

8. Choroby naczyń obwodowych 

9. Zapalenia płuc, choroby oskrzeli 

11. Przewlekła obturacyjna choroba płuc, niewydolność oddechowa, leczenie tlenem 

12. Astma oskrzelowa / podział, diagnostyka, leczenie/ 

13. Nowotwory układu oddechowego 

14. Gruźlica / rozpoznanie, leczenie / 

15. Choroba wrzodowa Ŝołądka i dwunastnicy 

16. Choroby trzustki 

17. Choroby wątroby / WZW, marskość, rak / 

18. Badania czynnościowe nerek 

44

19. Ostra i przewlekła niewydolność nerek 

20. Kamica moczowa 

21. Stany zapalne układu moczowego 

22. Choroby gruczołu tarczowego 

23. Choroby kory nadnerczy 

24. Choroby gruczołów przytarczycznych 

25. Choroby podwzgórza i przysadki 

26. Cukrzyca - rozpoznanie, leczenie, śpiączka cukrzycowa 

27. Reumatoidalne zapalenie stawów 

28. Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa 

29. Osteoporoza 

30. Niedokrwistości i Białaczki 

31 Skazy krwotoczne 








znać: 

- nazewnictwo medyczne przyjęte w internie 

- przyczyny, objawy, rozpoznanie i zasady leczenia chorób internistycznych 

rozumieć: 

- związki przyczynowo- skutkowe miedzy zaburzeniami funkcji narządów wewnętrznych w 

wyniku chorób a badaniami diagnostycznymi i metodami leczenia 


Literatura: 

1. Kokot F. (red.) : Choroby wewnętrzne. PZWL, Warszawa 1996 

2. Kokot F. (red.) . Ostre stany zagroŜenia Ŝycia w chorobach wewnętrznych. PZWL, 

Warszawa 1998 

3. Kokot F., Kokot S. : Badania laboratoryjne. PZWL , Warszawa 1996 : 

4. Pędich W. : Choroby wewnętrzne. PZWL, Warszawa 1999 

5. Tatoń J.( red.) :Technika zabiegów internistycznych. PZWL, Warszawa 1994 

45


Interna i pielęgniarstwo internistyczne 

Pielęgniarstwo internistyczne 

Kod przedmiotu PIEL.INT.K RISII, RIISIII 


Kierunek 



Typ zajęć 



Kierunkowy 

RISII, RIISIII 

Wykłady 


A B C D 

10 - 25 - 


Egzamin 




mgr Joanna Wierzbicka 

mgr Joanna Wierzbicka 


- wyposaŜenie studentów w wiedzę niezbędną do rozpoznawania, diagnozowania oraz 

wdraŜania planu opieki nad pacjentem hospitalizowanym z powodu chorób 

narządów wewnętrznych. 


1. Określenie koncepcji zadań pielęgniarki wobec pacjenta hospitalizowanego w 

oddziale internistycznym / stany ostre i przewlekłe/. 

2. Współudział pielęgniarki w ustaleniu diagnozy oraz metod terapii. 

3. Charakterystyka sylwetki bio-psycho-fizycznej chorego przebywającego w oddziale 

internistycznym. 

4. Problemy pielęgnacyjne pacjenta w wybranych jednostkach chorobowych - proces 

pielęgnowania. 

5. Procedury postępowania pielęgniarskiego w ostrych stanach zagroŜenia Ŝycia - zawał 

mięśnia sercowego, NZK, ONO, ONN, śpiączki. 

6. Rola i zadania pielęgniarki w rehabilitacji kompleksowej chorych z powodu 

dysfunkcji poszczególnych układów. 

7. Rola edukacyjno-wychowawcza pielęgniarki wobec wybranych grup pacjentów 

hospitalizowanych z powodów internistycznych. 

8. Profilaktyka chorób nowotworowych. 

46








znać : 

- nazewnictwo medyczne przyjęte w internie i pielęgniarstwie internistycznym 

- zadania pielęgniarki internistycznej we współczesnej opiece zdrowotnej 

- procedury postępowania i zakres działalności pielęgniarki w podstawowych badaniach i 

zabiegach diagnostycznych 

- typowe problemy pacjentów z chorobami narządów wewnętrznych 

rozumieć : 

- związki przyczynowo-skutkowe między zaburzeniami funkcji narządów wewnętrznych w 

wyniku chorób, badaniami diagnostycznymi, metodami leczenia a powstawaniem 

problemów opiekuńczych. 

Warunki zaliczenia przedmiotu: egzamin 

Literatura: 

1. Colins S., Parker E.( red.).: Propedeutyka pielęgniarstwa .PZWL , Warszawa 1994 

2. Doboszyńska. A., Wrotek K.: Badania czynnościowe układu oddechowego. PZWL , 

Warszawa 2003 

3. Górajek – Jóźwik J.: Proces pielęgnowania .CMDNŚSM, Warszawa 1993 

4. Herold G., współautorzy : Medycyna wewnętrzna .Repetytorium dla studentów i 

lekarzy. PZWL, Warszawa 2002 

5. Kokot F. (red.) : Choroby wewnętrzne. PZWL, Warszawa 1996 

6. Kokot F. (red.) : Ostre stany zagroŜenia Ŝycia w chorobach wewnętrznych. PZWL, 

Warszawa 1998 

7. Kokot F. , Kokot S. : Badania laboratoryjne. PZWL , Warszawa 1996 : 

8. Pędich W. : Choroby wewnętrzne. PZWL, Warszawa 1999 

9. Tatoń J.( red.) :Technika zabiegów internistycznych. PZWL, Warszawa 1994 

10. Tatoń J.: Cukrzyca . PWN ,1995 

11. Tatoń J.: MiaŜdŜyca zapobieganie . PZWL ,Warszawa 1995 

12. Hunt P., Sendel. B.: Pielęgniarstwo dorosłych z określonymi zaburzeniami 

fizjologicznymi. PZWL ,Warszawa 1990 

13. Widomska – Czekajska T. (red.) : Internistyczna intensywna terapia i opieka 

pielęgniarska. PZWL, 1994 

14. Widomska – Czekajska T.(red.) : Opieka ambulatoryjna w chorobach układu krąŜenia. 


Dodatkowo czasopisma z zakresu nauk medycznych i pokrewnych: 

1. Magazyn Pielęgniarki i PołoŜnej, 

2. Pielęgniarstwo XXI, 

3. Zdrowie publiczne, 

4. Diabetologia. 

47


Kod przedmiotu PIEL.CHIR.K RISII, 


Kierunek 



Typ zajęć 

Chirurgia i pielęgniarstwo chirurgiczne 

Chirurgia 



Kierunkowy 

RISII 

Wykłady 


A B C D 

15 - 15 - 


Egzamin 




Prof. dr hab. GraŜyna Skotnicka - Klonowicz 

Prof. dr hab. GraŜyna Skotnicka - Klonowicz 


- przygotowanie studenta do pracy w oddziałach chirurgii ogólnej, urazowej, urologii, 

naczyniowej, chirurgii klatki piersiowej, onkologicznej, kardiochirurgu oraz na bloku 

operacyjnym. 

- szczegółowe przygotowanie do sprostania współczesnym wymogom pracy w róŜnych 

specjalnościach 

z zakresu chirurgii. 


1. Nowoczesne metody diagnostyczne w chirurgii 

2. Znieczulenia- rodzaje, wskazania i przebieg. 

3. Rozpoznawanie i leczenie chirurgiczne nowotworów. 

4. Przeszczepianie narządów i tkanek - aspekt etyczny, medyczny i prawny. 

5. Choroby układu trawiennego, diagnozowanie, leczenie: chirurgia przełyku, 

nowotwory, oparzenia, Ŝylaki, przepukliny brzuszne; zapalenie otrzewnej, krwotoki z 

przewodu pokarmowego; chirurgia Ŝołądka i dwunastnicy, krwotok z wrzodu, 

przedziurawienie wrzodu zwęŜenie; odźwiernika, rak Ŝołądka; chirurgia wątroby i 

dróg Ŝółciowych- ropień, guzy, kamica dróg Ŝółciowych i pęcherzyka Ŝółciowego; 

chirurgia trzustki, chirurgia jelita cienkiego; niedroŜność mechaniczna i 

czynnościowa; chirurgia jelita grubego-rak okręŜnicy, odbytnicy; zapalenie wyrostka 

robaczkowego. 

48

6. Choroby tarczycy - diagnozowanie i leczenie. 

7. Pacjent po urazach narządu ruchu: rany, stłuczenia, złamania, skręcenia, amputacje z 

uwzględnieniem chirurgicznego leczenia. 

8. Zabiegi operacyjne w obrębie śródpiersia i nowotwory sutka; chirurgia układu 

oddechowego; 

9. Choroba oparzeniowa, jej przebieg i leczenie. 

10. OdmroŜenia - leczenie. 

11. Chirurgia układu moczowo-płciowego. 






Wyniki nauczania przedmiotu: Student na poziomie licencjata powinien: 

znać: 

- celowość przeprowadzanych badań diagnostycznych 

- zasady działań profilaktycznych stosowanych w oddziałach chirurgicznych 

- zasady organizacji pracy w oddziale chirurgicznym 

rozumieć : 

- terminologię uŜywaną w róŜnych specjalnościach chirurgicznych 

- zasady pracy w oddziałach zabiegowych umieć: 

- przeprowadzić wywiad pielęgniarski 

- prowadzić odpowiednie przygotowanie chorego do planowanych badań 

- asystować do podstawowych zabiegów 

- wdraŜać pielęgnacyjne programy profilaktyki zakaŜeń i przeciwdziałać odleŜynom. 


Literatura : 

1. Buchfelder M. - Podręcznik Pierwszej Pomocy. W-wa, PZWL 1999 

2. Fibak J. - Chirurgia, Wyd. III, Warszawa ,PZWL 1996 

3. Hirt R., Bubser M. - Podręcznik anestezjologii dla pielęgniarek,W-wa, PZWL 1994 

4. Hunt P., Sendell B. - Pielęgnowanie dorosłych z określonymi zaburzeniami 

fizjologicznymi, W-wa, PZWL 1990 

5. Mc Mahon R.A. - Poradnik chirurgii dziecięcej, W-wa, PZWL 1990 

6. Morąg H. - Praca Pielęgniarki na bloku operacyjnym, W-wa, PZWL 1983r. 

7. Olszewski W. - Kompendium postępowania przed i pooperacyjnego w chirurgii ogólnej, 

W-wa, PZWL 1985 

8. Owens S. -Pielęgniarstwo onkologiczne, W-wa, PZWL 1982 

9. Tuszewski M.: Chirurgia układu pokarmowego z elementami pielęgniarstwa. PZWL, 

Warszawa 1995 

49


Chirurgia i pielęgniarstwo chirurgiczne 

Pielęgniarstwo chirurgiczne 

Kod przedmiotu PIEL.CHIR.K RISII RIISIII 


Kierunek 



Typ zajęć 



Kierunkowy 

RISII RIISIII 

Wykłady 


A B C D 

15 - 30 - 


Egzamin 






Cel dydaktyczno- wychowawcze przedmiotu : 

- wyposaŜenie studenta w wiedzę z zakresu pielęgnowania pacjenta przygotowywanego do 

zabiegu operacyjnego i po jego wykonaniu z uwzględnieniem specyfiki niektórych 

stanów chirurgicznych. 


1. Praca pielęgniarki w oddziale chirurgicznym, bloku operacyjnym, w sali pooperacyjnej i 

poradni chirurgicznej. 

2. Przygotowanie pacjenta do badań diagnostycznych w róŜnych schorzeniach 

chirurgicznych. 

3. Przygotowanie chorego do zabiegu operacyjnego w trybie nagłym i planowym. 

4. Reakcje psychologiczne pacjenta na zabieg operacyjny, przygotowanie pacjenta do 

akceptacji siebie w chorobie i w sytuacji zabiegów okaleczających. 

5. Pooperacyjna opieka pielęgniarska, podstawowe zasady pielęgnowania. 

6. Reakcje organizmu na zabieg, rodzaje powikłań pooperacyjnych i zapobieganie im. 

7. Pielęgnowanie pacjenta po zabiegu operacyjnym w obrębie przewodu pokarmowego. 

8. Zasady pielęgnowania po zabiegach operacyjnych gruczołów wydzielania wewnętrznego. 

9. Pielęgnowanie pacjentów po zabiegach operacyjnych w obrębie śródpiersia i 

nowotworach sutka. 

10. Pielęgnowanie pacjenta po przebytym urazie. 

50

11. Oparzenia, odmroŜenia - pielęgnowanie pacjenta 

12. OdŜywianie chorych chirurgicznie. 

13. Zapobieganie zakaŜeniom w chirurgii. 






Wyniki nauczania przedmiotu : Student powinien na poziomie licencjata: 

znać : 

- zasady i procedury postępowania z pacjentem leczonym chirurgicznie z uwzględnieniem 

specyfikistanów chirurgicznych 

rozumieć : 

- związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy objawami a metodą leczenia chirurgicznego oraz 

rozumieć konieczność dostosowania okołooperacyjnych działań pielęgniarskich do trybu 

postępowania chirurgicznego i rodzaju znieczulenia. 

umieć: 

- ocenić stan i rozpoznać problemy opiekuńcze pacjentów w okresie przed i po zabiegu 

operacyjnym, uwzględniając istotę schorzeń w chirurgii 


Literatura : 

1. Buchfelder M. - Podręcznik Pierwszej Pomocy. W-wa, PZWL 1999 

2. Fibak J. - Chirurgia, Wyd.III, Warszawa ,PZWL 1996 \ 

3. Hirt R., Bubser M, - Podręcznik anestezjologii dla pielęgniarek, W-wa, PZWL 1994 f 

4. Jakubaszka J. -Pielęgniarstwo- Wyd. I, Wrocław, Urban & Partner 2001 . 

5. Morąg H. - Praca Pielęgniarki na bloku operacyjnym, W-wa, PZWL 1983 t 

6. Piątkowski S. - Ortopedia, traumatologia i rehabilitacja narządów ruchu. Warszawa, 

PZWL 1990 

7. Potocki J. - Pielęgnowanie w oparzeniach, W-wa, PZWL 1987 j 

8. Rowiński W., Dziak A. - Chirurgia dla Pielęgniarek, Wyd.IV, Warszawa, PZWL 2002 

9. Tuszewski M.: Chirurgia układu pokarmowego z elementami pielęgniarstwa. PZWL, 

Warszawa 199S 

10. Zahradniczek K. -Wprowadzenie do pielęgniarstwa, W-wa,PZWL 1999 

51


Badania w pielęgniarstwie 

Kod przedmiotu PIEL.BPIEL.K RISI, RISII, 


Kierunek 



Typ zajęć 



Kierunkowy 

RISI, RISII, 

Wykłady 


A B C D 

56 w tym: 

- 55 w tym: 

- 

-metodologia 10 godz. 

-metodologia 10 godz. 

- seminarium 

- seminarium 

licencjackie – 46 godz. 

licencjackie – 45 godz. 






dr n. med. Renata DomŜał – Drzewicka 



- zapoznanie studentów z podstawami badań naukowych w pielęgniarstwie i dziedzinach 

pokrewnych 

- przygotowanie studenta do samodzielnego krytycznego posługiwania się piśmiennictwem 

specjalistycznym 

- opanowanie przez studenta podstawowych technik pracy umysłowej 

- wprowadzenie do opracowywania wyników badań do publikacji. 


1. Metodologiczne podstawy badań naukowych. Cel i metoda poznania naukowego. 

2. Etapy postępowania badawczego. 

3. Źródła informacji naukowej, sporządzanie piśmiennictwa do opracowań 

naukowych. 

4. Metody, techniki i narzędzia badawcze. 

5. Zasady opracowywania materiału badawczego. Etyka w badaniach naukowych. 

6. Kierunki rozwoju badań naukowych w pielęgniarstwie. 

52

7. Formułowanie przedmiotu, celu badań, problemów badawczych i ich usytuowanie 

w kontekście teorii pielęgniarstwa. 

8. Hipotezy badawcze, zmienne i wskaźniki. 

9. Metody badań mające zastosowanie w pielęgniarstwie. 

10. Techniki i narzędzia badawcze - praktyczne zastosowanie. 

11. Organizacja badań i opracowywanie zebranego materiału. 

12. Konsultacje opracowań i projektów. 

13. Kryteria oceny pracy licencjackiej. 





- seminarium. 

Wyniki nauczania przedmiotu : Student na poziomie licencjata powinien : 

znać: 

- podstawowe kierunki badań w pielęgniarstwie, etapy procesu badawczego, metody, 

techniki i narzędzia wykorzystywane do badań w pielęgniarstwie 

rozumieć: 

- konieczność prowadzenia poprawnej procedury badawczej i sens badań naukowych 

w pielęgniarstwie 

umieć: 

- poprawnie sformułować cel i przedmiot badań, problemy, hipotezy badawcze, zaplanować 

realizacje procesu badawczego, dobrać metody, techniki i narzędzia badawcze, opracować 

wyniki, przygotować zestawienie bibliograficzne, zredagować pracę licencjacką, 

ewentualnie artykuł na konferencje 


Literatura: 

1. Brzeziński J.: Elementy metodologii badań pedagogicznych. PWN, Warszawa 2002 

2. Dutkiewicz W.: Praca magisterska. Przewodnik metodyczny dla studentów pedagogiki. 

Kielce 1998 

3. Kostrzanowska Z.: Zarys problematyki badawczej w kształceniu pielęgniarek, w: Wrońska 

I. (red.) Uniwersytecki kształcenie pielęgniarek z doświadczeń polsko-szwedzkich. Lublin 

Goteborg 1998. 

4. Pilch T.: Metody badań pedagogicznych. PWN, Warszawa 1999 

5. Wrońska I. Zarys problematyki badawczej pielęgniarek środowiskowo/rodzinnych w: 

Kawczyńska Butrym Z. (red.) Pielęgniarstwo rodzinne. Teoria i praktyka. CEM, 

Warszawa 1997 

53


Badania w pielęgniarstwie 

Ochrona własności intelektualnej 

Kod przedmiotu PIEL.BPIEL.K RIISIII 


Kierunek 



Typ zajęć 



Kierunkowy 

RIISIII 

Wykłady 


A B C D 

15 - 15 - 









- przekazanie studentom podstawowej wiedzy z zakresu ochrony własności intelektualnej 

w oparciu o obowiązujące uregulowania prawne obowiązujące na terenie Polski 

i Unii Europejskiej; 

- przybliŜenie takich pojęć jak: wynalazek, patent, w tym patent europejski, znak towarowy, 

wzór uŜytkowy i przemysłowy, dzieło i utwór jako wytwory intelektu człowieka. 


1. Ochrona własności przemysłowej 

1.1. Pojęcie własności przemysłowej 

1.2. Źródła prawa własności przemysłowej 

1.3. Szczegółowe zasady ochrony własności przemysłowej 

1.3.1. wynalazek jako przedmiot patentu 

1.3.2. zasady udzielania patentów 

1.3.3. treść i zakres patentu 

1.3.4. prawo ochronne na wzór uŜytkowy 

1.3.5. pojęcie wzoru przemysłowego i jego ochrona 

1.3.6. znak towarowy jako przedmiot prawa ochronnego 

1.3.7. nabycie prawa z rejestracji oznaczenia geograficznego 

1.3.8. topografia układów scalonych w prawie własności przemysłowej 

1.4. Dysponowanie prawami 

1.4.1. licencje 

1.4.2. przeniesienie praw 

1.4.3. współwłasność 

54

1.5. Dochodzenie roszczeń w postępowaniu cywilnym 

1.6. Kary za naruszenie praw cudzych 

1.7. MoŜliwość ochrony praw własności przemysłowej w Polsce i Unii Europejskiej. 

2. Prawa autorskie 

2.1. Przedmiot i podmioty prawa autorskiego 

2.2. Treść prawa autorskiego 

2.3. Źródła prawa autorskiego 

2.4. Czas trwania autorskich praw majątkowych 

2.5. Przejście autorskich praw majątkowych na inne podmioty 

2.6. Przepisy szczególne dotyczące utworów audiowizualnych oraz programów 

komputerowych 

2.7. Ochrona autorskich praw osobistych i majątkowych 

2.8. Ochrona wizerunku, adresata, korespondencji i tajemnicy źródeł informacji 

3. Prawa pokrewne 

3.1. Prawa do artystycznych wykonań 

3.2. Prawa do fonogramów i wideogramów 

3.3. Prawa do nadań programów 

3.4. Prawa do pierwszych wydań naukowych i krytycznych 

3.5. Rozpowszechnianie utworu drogą emisji i w sposób satelitarny 

3.6. Odpowiedzialność karna 

4. Wybrane zagadnienia dotyczące nieuczciwej konkurencji 





Warunki zaliczenia: zaliczenie z oceną 


Studenci powinni 

znać: 

- przepisy regulujące ochronę własności intelektualnej 

rozumieć: 

- podstawowe pojęcia z zakresu własności przemysłowej oraz prawa autorskiego 

i praw pokrewnych takich jak: now how, wynalazek, patent, wzór przemysłowy 

i uŜytkowy, oznaczenie geograficzne, dzieło, utwór 

poznać: 

- metodykę i procedurę związaną z ochroną własności przemysłowej, praw autorskich 

i pokrewnych 

umieć: 

- przygotować podstawową dokumentację związaną z ochroną własności intelektualnej 

55

Literatura: 

1) A. Nowicka, M. Poźniak-Niedzielska, U. Promińska, M. śakowska-Henzler: Prawo 

własności przemysłowej, Centrum Doradztwa i Informacji, Difin, W-wa 2005 

2) J. Barta: Prawa autorskie i prawa pokrewne: Komentarz, Zakamycze 2005 

3) E. Nowińska, M. du Vall. Komentarz do ustawy o zwalczaniu nieczystej konkurencji, 

Wyd. Prawnicze „LexisNexis”, Warszawa 2005 

Literatura uzupełniajaca: 

1) W. Kotarba, Ochrona własności przemysłowej w gospodarce polskiej, Instytut 

Organizacji i Zarządzania w Przemyśle, „ORGMASZ”, W-wa 2000. 

2) M. Zaremba, Własność przemysłowa w działalności gospodarczej, publikacja Urzędu 

Patentowego RP, Warszawa 2003 

3) A. Szewca, K. Zioło, M. Grzeszczak, Umowy jako prawne narzędzie transferu innowacji, 

Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa 2006, 

4) Prawo autorskie, t. 13 (System prawa prywatnego) pod red. J. Borty, Wyd. C.H. BECK, 

Instytut Nauk Prawnych Warszawawa 2007 

56


PołoŜnictwo, ginekologia i pielęgniarstwo 

połoŜniczo – ginekologiczne 

PołoŜnictwo i ginekologia 

Kod przedmiotu PIEL.POŁ.KRIISIII 


Kierunek 



Typ zajęć 



Kierunkowy 

RIISIII 

Wykłady 


A B C D 

10 - 10 - 




mgr BoŜena Ostrowska 

Lek. med. Witold Achciński, 

Prowadzący zajęcia Lek. med. Witold Achciński, 

Koordynator przedmiotu Lek. med. Witold Achciński, 



- przekazanie wiedzy z zakresu fizjologii, wybranych zagadnień patologii ciąŜy 

oraz ginekologii, 

- przekazanie wiedzy niezbędnej do podejmowania profesjonalnej opieki nad kobietą 

w róŜnych okresach jej Ŝycia . 


1. Anatomia i topografia narządów płciowych Ŝeńskich 

2. Biologia rozrodu 

3. Planowanie rodziny - antykoncepcja -jej rodzaje i powikłania 

4. Niepłodność małŜeńska jako problem medyczny i społeczny 

5. Zmiany ogólnoustrojowe i sterowanie hormonalne w ciąŜy 

6. Symptomatologia krwawień w ciąŜy wczesnej i późnej - ciąŜa wysokiego ryzyka 

7. Wybrane zagadnienia z patologii ciąŜy - (choroby współistniejące z ciąŜą, 

8. poród przedwczesny) 

9. Fizjologia porodu i połogu 

10. Proces laktacji 

11. Zaburzenia występujące w połogu 

12. Poród powikłany 

57

13. Stany zapalne narządu rodnego - choroby przenoszone drogą płciową 

14. Profilaktyka onkologiczna i promocja zdrowia w ginekologii 

15. Problemy wieku przekwitania - substytucja hormonalna 





- metoda indywidualnego przypadku, 

- seminarium, 

- pokaz. 

Wyniki nauczania przedmiotu : Student na poziomie licencjata powinien: 

znać: 

- charakterystykę faz cyklu miesięcznego i sposoby regulacji urodzin 

- biologiczne uwarunkowania płodności kobiety 

- metody i moŜliwości antykoncepcji 

- objawy zagroŜenia ciąŜy 

rozumieć: 

- właściwe nazewnictwo stosowane w połoŜnictwie i ginekologii 

umieć: 

- omówić anatomię i określić topografię narządów płciowych Ŝeńskich 

- ocenić sytuację zdrowotną kobiety w róŜnych okresach jej Ŝycia 

- podać przyczyny niepłodności małŜeńskiej oraz omówić zasady postępowania 

diagnostyczno - terapeutycznego 

- przygotować kobietę, kobietę cięŜarną do badań diagnostycznych 

- prowadzić działania edukacyjne w zakresie badań profilaktycznych w ginekologii 

w szczególności raka szyjki macicy i raka piersi 

- prowadzić działania edukacyjne w zakresie zapobiegania stanom zapalnym 

narządu rodnego 

- wskazać niebezpieczeństwa okresu przekwitania dla zdrowia kobiety 

- określić korzyści i ryzyko płynące z hormonalnej terapii zastępczej 

- kształtować pozytywne postawy wobec zdrowia i jego promocji 


Literatura: 

1. Beck W.W. Wydanie I polskie Woytoń J. (red): PołoŜnictwo i ginekologia. Wrocław, WM 

1995 

2. Benson R., C.: PołoŜnictwo i ginekologia. Warszawa, PZWL 1990 

3. Chamberlain G.: Wszystko o ciąŜy. Warszawa, PZWL 1992 r. 

4. Pschyrembel W., Dudenhausen J.W.: PołoŜnictwo praktyczne o operacje połoŜnicze. 


5. Pisarski T.: PołoŜnictwo i ginekologia. PZWL, Warszawa 1998 

58


Kod przedmiotu PIEL.POŁ.KRIISIIII 


Kierunek 



Typ zajęć 

PołoŜnictwo, ginekologia i pielęgniarstwo 

połoŜniczo – ginekologiczne 

Pielęgniarstwo połoŜniczo - ginekologiczne 



Kierunkowy 

RIISIII 

Wykłady 


A B C D 

6 - 15 - 









- przekazanie wiedzy z zakresu postępowania diagnostycznego, terapeutycznego, 

profilaktycznego i pielęgnacyjnego w odniesieniu do kobiety w róŜnych stanach 

i róŜnych okresach jej Ŝycia 


1. Organizacja i funkcjonowanie opieki nad matką i dzieckiem 

2. Opieka nad wcześniakiem i noworodkiem. Karmienie piersią, przygotowanie matki i 

dziecka do karmienia 

3. Opieka profilaktyczna nad kobietą cięŜarną z uwzględnieniem psychoprofilaktyki 

porodu 

4. Opieka nad cięŜarną z ciąŜą powikłaną 

5. Poród prawidłowy 

6. Obserwacja i pielęgnacja połoŜnicy w połogu fizjologicznym i powikłanym 

7. Stany zapalne narządu rodnego - planowanie opieki i działania profilaktyczne 

8. Profilaktyka raka szyjki macicy i raka sutka 

9. Operacje ginekologiczne przez pochwę i powłoki brzuszne - przygotowanie do 

zabiegu i pielęgnacja po zabiegu operacyjnym 

59

10. Rola i zadania pielęgniarki w okresie fizjologii menopauzalnej kobiety 

11. Zaburzenia stanu psychicznego kobiet związane z róŜnymi okresami jej Ŝycia 

12. Zagadnienia etyczno prawne w połoŜnictwie i ginekologii. 






- pokaz multimedialny. 


znać: 

– organizację opieki nad matką i dzieckiem w Polsce 

– zmiany zachodzące w narządzie rodnym związane z rozwojem ciąŜy, porodem 

i połogiem oraz uwarunkowane wiekiem 

- zadania pielęgniarki w profilaktyce i wykrywaniu chorób nowotworowych u kobiet 

rozumieć : 

- znaczenie prowadzenia psychoprofilaktyki połoŜniczej i szkół rodzenia i edukacji kobiet 

zasady i róŜnice w pielęgnacji i obserwacji noworodka donoszonego i niedojrzałego 

umieć : 

- podjąć działania edukacyjne w zakresie opieki przedkoncepcyjnej przygotowującej 

rodziców do odpowiedzialnego rodzicielstwa 

- określić czas trwania ciąŜy i obliczyć przypuszczalny termin porodu 

- wykrywać nieprawidłowości w funkcjonowaniu organizmu kobiety w okresie ciąŜy 

i połogu i zapobiegać im 

- prowadzić działania edukacyjne dotyczące spraw higieny, pielęgnacji i Ŝywienia 

w szczególnych okresach Ŝycia kobiety 

- uzasadnić znaczenie karmienia naturalnego i podejmować działania edukacyjne 

w tym zakresie 

- prowadzić proces pielęgnowania kobiety cięŜarnej, rodzącej i połoŜnicy w róŜnym stanie 

zdrowia i sytuacjach nagłych 

- sprawować opiekę nad noworodkiem bezpośrednio po porodzie i dalszych dobach Ŝycia 

- prowadzić działania edukacyjne w zakresie regulacji poczęć 

- wskazać niebezpieczeństwa zabiegu przerwania ciąŜy 

- wspierać rodziców, matkę samotną w sytuacjach trudnych 

- przygotować kobietę do badania ginekologicznego 

- łagodzić lęk przed badaniami i zabiegami ginekologicznymi 

- przygotować kobietę do zbiegu operacyjnego i sprawować opiekę po wykonanym zabiegu 

operacyjnym 

- współpracować w zespole terapeutycznym i interdyscyplinarnym w sprawowaniu opieki 

nad kobietą 

- współuczestniczyć w podnoszeniu jakości opieki połoŜnicze - ginekologicznej 


60

Literatura: 

1. Borkowski W.M., Bacz A., Goplańska ś.: Opieka pielęgniarska nad noworodkiem. 

Kraków, WMP 1994 

2. Chamberlain G.: Wszystko o ciąŜy. Warszawa, PZWL 1992 

3. Fijałkowski W. (red): Poród naturalny po przygotowaniu w szkole rodzenia. Warszawa, 

PZWL 1989 

4. Kowalewski W.: Karmienie piersią: Wybór czy obowiązek? Łódź, Pro-Med 1993 

5. Martius G., Breckwoldta M., Pfleiderera A., (red), wydanie I polskie (red): Rzempołuch J.. 

PołoŜnictwo i ginekologia. Wrocław, WM 1997 

6. Mikiel - Kostyra K.: Karmimy piersią. Warszawa, IWZZ 1989 

7. Mikiel - Kostyra K.: Laktacja karmienie piersią. Warszawa. IWZZ 1988 

8. Mikiel - Kostyra K.: Promocja karmienia piersią. Warszawa, IMD 1993 

9. Norska - Borówka I.: Stany naglące u noworodka. Warszawa, PZWL 1993 

10. Paletta J.L., Essoka G.C.: Pielęgniarstwo w ginekologii. Warszawa, PZWL 1993 

11. Piotrowski J.: Pielęgniarstwo w połoŜnictwie i ginekologii. Warszawa, PZWL 1984 

12. Pisarski T. (red): PołoŜnictwo i ginekologia. Warszawa, PZWL 1987 

13. Pschyrembel W.: Praktyczne połoŜnictwo. Warszawa PZWL 1990 

14. Roberts R, Landrum S.B.: Od poczęcia do narodzin. Warszawa, PZWL 1988 

15. SpockB.: Dr Spock o rodzicielstwie. Warszawa, PZWL 1992 

16. Troszyński M.: Ćwiczenia połoŜnicze. Warszawa, PZWL 1993 

61


Geriatra i pielęgniarstwo geriatryczne 

Geriatria 

Kod przedmiotu PIEL.GER.KRISI 


Kierunek 



Typ zajęć 



Kierunkowy 

RISI 

Wykłady 


A B C D 

15 - 15 - 


Egzamin 




lek. med. Grzegorz Staśkiewicz 

lek. med. Grzegorz Staśkiewicz 


- poznanie przez studenta istoty starzenia się, odrębności fizjologicznych i psychologicznych 

organizmu człowieka starszego 

- poznanie głównych problemów wieku podeszłego 

- poznanie odrębności chorób wieku starczego - ich przyczyn, przebiegu i metod leczenia 


1. Odrębności fizjologiczne i psychologiczne organizmu człowieka w wieku 

geriatrycznym. 

2. Problemy zdrowotne wieku podeszłego: stany otępienne (np. choroba Alzheimera), 

stany ząb. świadomości, nietrzymanie moczu i stolca, odleŜyny, upadki i urazy, 

złamania i choroby kości, choroba zwyrodnieniowa stawów, Ŝylaki i przewlekłe 

owrzodzenia podudzi. 

3. Etiopatogeneza, przebieg, metody leczenia oraz odrębności chorób wieku starczego, 

nadciśnienie tętnicze, miaŜdŜyca, niewydolność krąŜenia, choroba niedokrwienna serca, 

cukrzyca typu 2, Sytuacja zdrowotna Polski - starzenie się społeczeństwa. 

4. niedokrwistość starcza, choroby Ŝołądka i jelit, odwodnienie, przewodnienie, obrzęki, 

upośledzenie widzenia i głuchota. 

62






Wyniki nauczania przedmiotu : Po wysłuchaniu wykładów student powinien : 

znać : 

- róŜnice w przebiegu chorób i ich leczeniu w wieku starszym 

- problemy zdrowotne wieku podeszłego 

rozumieć: 

- odrębności fizjologiczne i psychologiczne człowieka starszego 


Literatura: 

1. Abrams W. B., Berków R.: Podręcznik geriatrii. Wydanie polskie Merc and 

Sharesearch Laboratories, Rahway N.J. 1997 

2. Broclehurst J. C., Allen S. C.; Zarys medycyny geriatrycznej - podręcznik dla 

studentów. PZWL, Warszawa 1991 

3. Jabłoński L., Wysokińska-Miszczuk J.: Podstawy gerontologii i wybrane zagadnienia 

z geriatrii. Czelej, Lublin 2000 

4. Pędich W., śakowska-Wachelko B.: Podręcznik geriatrii dla lekarzy. PZWL, 

Warszawa 1988 

5. Zych Adam, A.: Człowiek wobec starości. Szkice z gerontologii społecznej. BPS, 

Katowice 1999 

63


Geriatra i pielęgniarstwo geriatryczne 

Pielęgniarstwo geriatryczne 

Kod przedmiotu PIEL.GER.KRISI 


Kierunek 



Typ zajęć 



Kierunkowy 

RISI 

Wykłady 


A B C D 

15 - 15 - 


Egzamin 




mgr Ewa Sendecka 



- poznanie przez studenta zasad, rodzaju i form opieki nad osobami starszymi 

- poznanie celów i zadań pielęgniarskiej opieki geriatrycznej 

- poznanie problematyki gerontologii i geriatrii 


1. Rodzaje i formy świadczeń na rzecz osób starszych - organizacja opieki 

geriatrycznej w Polsce. 

2. Przepisy prawne dotyczące osób w podeszłym wieku i osób niepełnosprawnych. 

MoŜliwości wsparcia rodzin i opiekunów osób starszych w środowisku lokalnym - 

rola organizacji Gerontologia i geriatria - rys historyczny; zakres, cele i załoŜenia. 

3. pozarządowych. 

4. Proces starzenia się w aspekcie biologicznym, psychologicznym oraz 

socjoekonomicznym. Teorie starzenia się. 

5. Czynniki hamujące i przyspieszające proces starzenia się. Uwarunkowania 

starości. 

6. Główne zagroŜenia zdrowia w wieku starszym, ich uwarunkowania społeczne i 

środowiskowe. 

64

7. Zdrowy styl Ŝycia osób starszych - zasady racjonalnego Ŝywienia, aktywność 

fizyczna. Promocja zdrowia ludzi w wieku podeszłym. 

8. Najczęściej występujące zaburzenia i choroby w wieku podeszłym - wybrane 

problemy kliniczne w geriatrii. 

9. Człowiek stary w rodzinie i społeczeństwie - starość jako wartość. 

10. Rola rodziny w opiece nad ludźmi starszymi w domu - zadania edukacyjne 

pielęgniarki. 

11. Cele i zadania w opiece paliatywnej i terminalnej nad osobami starszymi. 






- seminarium. 


Po odbyciu zajęć teoretycznych student powinien : 

znać : 

- system opieki geriatrycznej w Polsce 

- przepisy prawne dotyczące osób starszych i niepełnosprawnych 

rozumieć: 

- przebieg procesu starzenia się 

umieć : 

- wymienić czynniki hamujące i przyspieszające proces starzenia się 

- określić role rodziny w opiece nad osobą starszą 

- scharakteryzować proces starzenia się organizmu 

- zaproponować odpowiednią dietę, ćwiczenia fizyczne dla osoby starszej. 


Literatura : 

1. Pędich W., Jakubowska D., Kunda T.: Pielęgniarstwo geriatryczne. PZWL, 

Warszawa 1983 

2. Susłowska M.: Psychologia starzenia się i starości. PWN, Warszawa 1989 

3. Szczerbińska K.: Programy promocji zdrowia ludzi w wieku podeszłym, 

w: Bik B., Henzel- 

Korzeniowska A., Przewoźniak L., Szczerbińska K.: Wybrane zagadnienia promocji 

zdrowia. SzZP CM UJ, Kraków 1996 

4. Wojtyniak B., Chańska M., Goryński P. (Red.): Sytuacja zdrowotna ludności Polski w 

1996 roku. PZH, Warszawa 1998 

5. śakowska-Wachelko B., Pędich W.: Pacjenci w starszym wieku. PZWL, Warszawa 1995 

65


Rehabilitacja i pielęgnowanie niepełnosprawnych 

Rehabilitacja 

Kod przedmiotu PIEL.REH.KRISII 


Kierunek 



Typ zajęć 



Kierunkowy 

RISII 

Wykłady 


A B C D 

15 - 15 - 



Autorzy programu Prof. dr hab. GraŜyna Skotnicka – Klonowicz 

Dr n. med. Zofia Merc – Gołębiowska 



Dr n. med. Zofia Merc - Gołębiowska 

Prof. dr hab. GraŜyna Skotnicka – Klonowicz 


- przekazanie studentom podstawowej wiedzy w zakresie rehabilitacji i niepełnosprawności 

oraz metod i technik rehabilitacji 


1. Koncepcja rehabilitacji wg WHO - wyjaśnienie pojęć 

2. Rehabilitacja - rys historyczny i stan obecny 

3. Cele i zadania kompleksowej rehabilitacji 

4. Przepisy prawne dotyczące rehabilitacji w Polsce 

5. Rehabilitacja medyczna, społeczna i zawodowa : 

1. - charakterystyka procesu rehabilitacji 

2. - cele, zadania, środki i metody 

3. - realizatorzy - zadania i zasady współpracy 

6. Zasady postępowania rehabilitacyjnego wobec osób z róŜnym stopniem 

niepełnosprawności i w róŜnym wieku. 

66






- seminarium. 



znać: 

- przepisy prawne dotyczące organizacji procesu rehabilitacji w Polsce 

- rys historyczny i współczesne koncepcje rehabilitacji 

rozumieć: 

-zasady postępowania rehabilitacyjnego wobec dzieci i dorosłych z róŜnym stopniem 

niepełnosprawności 

umieć: 

- scharakteryzować rodzaje rehabilitacji medycznej, społecznej i zawodowej 


Literatura : 

l . Dega W. (red.): Ortopedia i rehabilitacja. PZWL 

2. Dega W., Milanowska K.: Rehabilitacja medyczna. PZWL, Warszawa 1998 

3. Hulka A. (red.): Zawodowa rehabilitacja inwalidów. Polskie Towarzystwo Walki z 

Kalectwem, PZWL 

4. Kuch J. (red.): Rehabilitacja. Podręcznik dla studentów medycyny. PZWL, Warszawa 1989 

5. Nawrotny J., Krauze M.,: rehabilitacja lecznicza dzieci z chorobami układu nerwowego. 

PZWL 

6. Ossowski R: Teoretyczne i praktyczne podstawy rehabilitacji. Bydgoszcz 1999 

67


Kod przedmiotu PIEL.REHK RISII 


Kierunek 



Typ zajęć 

Rehabilitacja i pielęgnowanie niepełnosprawnych 

Pielęgnowanie niepełnosprawnych 



Kierunkowy 

RISII 

Wykłady 


A B C D 

10 - 15 - 









- poznanie głównych problemów osób niepełnosprawnych 

- poznanie zasad, rodzajów, form opieki osób niepełnosprawnych 

- ukształtowanie umiejętności adaptacji osób niepełnosprawnych. 


1. Rozmiar niepełnosprawności w Polsce - przyczyny i skutki. 

2. Kategorie i stopnie niepełnosprawności - charakterystyka i kryteria oceny. 

3. Specyficzne problemy osób niepełnosprawnych. 

4. Funkcjonowanie osoby niepełnosprawnej w rodzinie i społeczeństwie. 

5. Rola pielęgniarki w kształtowaniu pozytywnych postaw społeczeństwa wobec osób 

niepełnosprawnych i w tworzeniu otoczenia im przyjaznego. 

6. Integracja osób niepełnosprawnych w środowisku zamieszkania, pracy, nauczania i 

wychowania. 

7. Komunikowanie z osobą niepełnosprawną-język i techniki komunikowania. 

8. Istota procesu rehabilitacji - udział pielęgniarki w realizacji celów rehabilitacji. 

9. Rola i zadania pielęgniarki w procesie rehabilitacji leczniczej, społecznej i zawodowej 

osób niepełnosprawnych. 

10. Rehabilitacja osób niepełnosprawnych z wykorzystaniem zaopatrzenia 

ortopedycznego i pomocy technicznych - edukacyjna rola pielęgniarki. 

68

11. Problemy medyczne, psychospołeczne i pedagogiczne w procesie integracji osoby 

niepełnosprawnej w środowisku zamieszkania, nauczania, wychowania i pracy. 

12. Rehabilitacja i problemy pielęgnacyjne : 

a/ osób z uszkodzeniem narządu ruchu w następstwie urazów, chorób 

i wad wrodzonych 

b/ osób niewidomych i niedowidzących, głuchych i niedosłyszących 

c/ osób z upośledzeniem umysłowym. 






- seminarium. 


Po odbyciu zajęć teoretycznych student powinien : 

znać : 

- rozmiar niepełnosprawności w Polsce 

- kategorie i stopnie niepełnosprawności 

- specyficzne problemy osób niepełnosprawnych 

- rolę i zadania pielęgniarki w procesie rehabilitacji leczniczej, społecznej i zawodowej osób 

niepełnosprawnych. 

rozumieć: 

- istotę procesu rehabilitacji 

- potrzeby i zasady funkcjonowania osób niepełnosprawnych w rodzinie i środowisku 

umieć: 

- określić udział pielęgniarki w realizacji celów rehabilitacji. 

- planować i realizować kompleksową opiekę nad osobą niepełnosprawną 


Literatura: 

1. Dega W., Senger A.: Ortopedia i rehabilitacja. PZWL, Warszawa 1996 

2. Hulek A. (red.): Człowiek niepełnosprawny w społeczeństwie. PZWL, Warszawa 

1986 

3. Karwat J. D. (red.): Niepełnosprawność i rehabilitacja osób dorosłych jako problem 

medyczny i społeczny w Polsce. Wyd. Liber, Lublin 2002, tom l i II 

4. Kuch J. (red.): Rehabilitacja. PZWL, Warszawa 1989 

5. Milanowska K., Dega W. (red.): Rehabilitacja medyczna. PZWL, Warszawa 2001 

6. Rejzner C., Szczygielska-Majewska M.: Wybrane zagadnienia z rehabilitacji. 

Podstawy teoretyczne i praktyka pielęgniarska. CMDNSSM, Warszawa 1992 

7. Rutkowska E. (red.): Rehabilitacja i pielęgnowanie osób niepełnosprawnych. Wyd. 

Czelej, Lublin 2002 

8. Rutkowska E., Skwarcz A., TurowskiK.: Wybór zagadnień z zakresu rehabilitacji 

ruchowej. Wyd. Neurocentrum, Lublin 1995 

69


Neurologia i pielęgniarstwo neurologiczne 

Neurologia 

Kod przedmiotu PIEL.NEUR.K RISI 


Kierunek 



Typ zajęć 



Kierunkowy 

RISI 

Wykłady 


A B C D 

15 - 15 - 


Egzamin 



teoretyczne 


Prof. dr hab. Jan Kochanowski, 

Prof. dr hab. Jan Kochanowski, 

mgr Katarzyna Korycińska- Koniczuk 

Cele dydaktyczno- wychowawcze przedmiotu : 

- przekazanie wiedzy z neurologii oraz zasad obowiązujących w trakcie opieki nad pacjentem 

w wybranych zespołach i schorzeniach neurologicznych. 


1. Nowoczesne metody diagnostyczne stosowane w neurologii 

2. Podstawowe zespoły neurologiczne. 

3. Badanie neurologiczne. 

4. Zaburzenia wyŜszych czynności nerwowych. 

5. ZakaŜenia układu nerwowego 

6. Choroby naczyniowe mózgu. 

7. Guzy mózgu 

8. Urazy czaszkowo-mózgowe 

9. Choroby demielinizacyjne. 

10. Padaczka 

11. Choroby obwodowego układu nerwowego. 

12. Choroby mięśni. 

13. Choroby zwyrodnieniowe kręgosłupa. 

70








znać: 

- objawy świadczące o stanie zagroŜenia Ŝycia 

- zasady opieki pielęgniarskiej w poszczególnych schorzeniach neurologicznych 

- zasady postępowania rehabilitacyjnego 

- zasady udzielania pierwszej pomocy, transportu i postępowania z pacjentem po urazie 

czaszkowo- mózgowym 

umieć: 

- posługiwać się właściwie nazewnictwem przyjętym w neurologii 

- rozpoznać umieć ocenić stan świadomości pacjenta 

- ocenić stan neurologiczny pacjenta w oparciu o schemat skróconego badania 

neurologicznego 

- dokumentować w karcie obserwacji zmiany zachodzące w stanie pacjenta 

- przygotować pacjenta do specjalistycznych badań diagnostycznych oraz znać zasady 

- postępowania w trakcie i po badaniu. 


Literatura: 

1. Prusiński A.: Podstawy neurologii. PZWL, Warszawa 1989 

2. Retinger- Grzesiułowa M.: Neurologia i pielęgniarstwo neurologiczne. PZWL, 

Warszawa 1986 

3. Schirmer M.: Neurologia. Urban & Partner, Wrocław 1998 

4. Ugniewska C.: Pielęgniarstwo psychiatryczne i neurologiczne. PZWL, Warszawa 1998 

5. Van Zwanenberg D., Adams C.B.T.: Pielęgniarstwo w neurologii. PZWL, Warszawa 1986 

71


Neurologia i pielęgniarstwo neurologiczne 

Pielęgniarstwo neurologiczne 

Kod przedmiotu PIEL.NEUR.K RISI 


Kierunek 



Typ zajęć 



Kierunkowy 

RISI 

Wykłady 


A B C D 

15 - 20 - 


Egzamin 







- wyposaŜenie studenta w wiedzę z zakresu pielęgnowania pacjenta hospitalizowanego z 

powodu schorzeń neurologicznych zgodnie z obowiązującymi procedurami opieki 

pielęgniarskiej 

- zapoznanie studenta z zakresem i charakterem opieki pielęgniarskiej w stosunku do 

pacjentów z chorobami ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego 

- przygotowanie do ocenienia stanu pacjenta, określenia stanów zagroŜenia Ŝycia, określenia 

problemów pielęgnacyjnych 

- przygotowanie do planowania sposobów i technik pielęgnowania stosownych 

do wybranych schorzeń neurologicznych 

- kształtowanie właściwej postawy wobec ludzi z dysfunkcjami w następstwie 

chorób neurologicznych. 

- kształtowanie postawy odpowiedzialności zawodowej 


1. Przyczyny, objawy i następstwa chorób neurologicznych 

2. Rozpoznanie problemów i planowanie działań wobec chorych po udarze mózgu. 

3. Problemy pielęgniarskie i sposoby ich rozwiązywania w chorobach 

demielinizacyjnych. 

4. Rozpoznanie pielęgniarskie i planowanie działań wobec pacjentów z padaczką. 

72

5. Pielęgnowanie pacjentów z zespołami otępiennymi pochodzenia neurologicznego. 

6. Problemy opiekuńcze i sposoby ich rozwiązywania w róŜnych fazach leczenia guzów 

mózgu. 

7. Problemy opiekuńcze i sposoby ich rozwiązywania u chorych z zespołem 

korzeniowym i dyskopatią w róŜnych fazach leczenia. 

8. Problemy opiekuńcze i sposoby ich rozwiązywania u chorych po urazie czaszkowo- 

mózgowym. 

9. Procedury diagnostyczne w neurologii. 

10. Rola pielęgniarki w usprawnianiu chorych z zaburzeniami wyŜszych czynności 

nerwowych. 

11.Zadania pielęgniarki w usprawnianiu motorycznym pacjenta z choroba neurologiczną. 

12.. Zasady odŜywiania w chorobach neurologicznych, prozdrowotny styl Ŝycia. 







znać: 

- patomechanizm zmian w obrębie OUN w następstwie podstawowych chorób 

neurologicznych 

- procedury opieki pielęgniarskiej w neurologii 

- róŜne metody oceny stanu funkcji ruchu, czucia, świadomości 

- skale oceny ryzyka powstawania odleŜyn 

- powikłania chorób neurologicznych 

rozumieć: 

- reakcje i zachowania pacjentów z ogniskowym uszkodzeniem mózgu 

- mechanizm zmian w przypadku wzmoŜonego ciśnienia śródczaszkowego i jego powikłań 

umieć : 

- rozpoznawać symptomy świadczące o stanach zagroŜenia Ŝycia 

- umiejętnie ocenić stan świadomości pacjenta 

- ocenić stan neurologiczny pacjenta w oparciu o schemat skróconego badania 

neurologicznego 

- ocenić stan zagroŜenia Ŝycia i zdrowia 

- wdroŜyć właściwe procedury postępowania w przypadku stanu zagroŜenia Ŝycia 

- organizować opiekę nad pacjentem z chorobą układu nerwowego. 


Literatura : 

1. Adamczyk K.: Pielęgniarstwo neurologiczne. Wyd.Czelej, Lublin 2000 

2. Blacharski J., Łukasiewicz B.: Opieka pielęgniarska nad przewlekle chorym w domu 

,PZWL, Warszawa 1976 

3. Haftek J.: Urazy kręgosłupa i rdzenia kręgowego 1994 

4. Hausmanowa- Pietrusiewicz I. (red.): Leczenie chorób układu nerwowego. PZWL, 

Warszawa 1990 

5. Jakimowicz W.: Neurologia kliniczna w zarysie. PZWL, Warszawa 1987 

73

6. Kawczyńska - Butrym Z.: Społeczne konsekwencje choroby i niepełnosprawności, 

(w:) I., Lublin 2000 

7. Lider P.: Rehabilitacja chorych po udarach mózgowych, PZWL, Warszawa 1997 

8. Majkowski J.. Bułachowa L.: Padaczka ,PZWL, Warszawa 1991 

9. Petit H., Allain H., Vermesch P.: Choroba Parkinsona - klinika i leczenie, Sanmedia, 

Warszawa 1997 

10. Schirmer M.: Neurologia. Urban & Partner, Wrocław 1998 

11. Van Zwanenberg D., Adams C.B.T.: Pielęgniarstwo w neurologii. PZWL, Warszawa 

1986 

12. Zielińska - Charszewska S.: Rehabilitacja chorych neurologicznie domu, PZWL, 

Warszawa 1986 

74


Psychiatria i pielęgniarstwo psychiatryczne 

Psychiatria 

Kod przedmiotu PIEL.PSYCH.K RISII 


Kierunek 



Typ zajęć 



Kierunkowy 

RISII 

Wykłady 


A B C D 

- - 10 - 


Egzamin 



teoretyczne 


dr n. med. Zbigniew Cichecki, 

dr n. med. Zbigniew Cichecki, 


- wyposaŜenie studenta w podstawową wiedzę o schorzeniach psychicznych zgodnie z 

aktualnymi procedurami medycznymi 

- kształtowanie właściwej postawy wobec człowieka ze schorzeniami psychicznymi 


1. Psychopatologia i syndromologia ogólna. Objawy zaburzeń psychicznych. Zespoły 

zaburzeń psychicznych. 

2. Zaburzenia świadomości. Definicja. Ilościowe i jakościowe zaburzenia świadomości. 

3. Zespoły otępienne i wybrane zagadnienia psychogeriatrii. 

4. Schizofrenia. 

5. Zespoły depresyjne. Epidemiologia. Podział etiologiczny zespołów depresyjnych. 

Klasyfikacja i diagnoza oraz postępowanie medyczne. 

6. Choroby afektywne. Profilaktyka, objawy i postępowanie z chorym. 

7. Zespoły lękowe lub tzw. nerwice. Rozpoznawanie, klasyfikacja i postępowanie 

medyczne z chorym. 

8. Zespoły natręctw. Przyczyny, diagnozowanie, rokowanie. 

9. Zaburzenia odŜywiania się. Definicje, rozpoznanie, postępowanie medyczne. 

75

10. Dysfunkcje seksualne. Definicja, klasyfikacja, postępowanie medyczne. 

11. NaduŜywanie substancji psychoaktywnych. 

12. Choroba alkoholowa. 

13. Upośledzenia umysłowe. 

14. Zaburzenia psychiczne wieku dziecięcego i młodzieńczego. 

15. Profilaktyka samobójstw. 

16. Psychiatria sądowa. 








znać: 

- specyfikę chorego psychicznie, główne objawy chorób i metody postępowania medycznego 

rozumieć: 

- istotne związki między zaburzeniami psychicznymi, niektórymi metodami postępowania 

medycznego umieć : 

- rozpoznawać chorego psychicznie. 


Literatura : 

1. Aleksandrowicz J.W.: Psychoterapia medyczna. PZWL. Warszawa 1994 

2. Bilikiewicz A.: Psychiatria. PZWL. Warszawa 1998 

3. Bilikiewicz A., Lewandowski J., Radziwiłłowicz P.; Psychiatria. Repetytorium. 

PZWL. Warszawa 2003 

4. Kratochvil S.: Psychoterapia. PWN. Warszwa 1974 

5. Kimak K.: Zbiór standardów. Wyd. CZELEJ 2003 

6. Karski J.B. (red.), Promocja zdrowia. Wyd. IGNIS/AJ. Pruszyński. Warszawa 1999 

7. Knop A., Korczyński M. (red.), Pedagogika zdrowia Psychicznego. Ryki 2000 

8. Ugniewska C.: Pielęgniarstwo psychiatryczne i neurologiczne. PZWL. 

Warszawa 1998 

9. Wardaszko - Łyskowska H. (red.), Terapia grupowa w psychiatrii. PZWL. 

Warszawa 1980 

76


Psychiatria i pielęgniarstwo psychiatryczne 

Pielęgniarstwo psychiatryczne 

Kod przedmiotu PIEL.PSYCH.KRISII, RIISIII 


Kierunek 



Typ zajęć 



Kierunkowy 

KRISII, RIISIII 

Wykłady 


A B C D 

- - 25 - 


Egzamin 



teoretyczne 





- wyposaŜenie studenta w podstawową wiedzę w zakresie pielęgnowania chorych z 

zaburzeniami psychicznymi zgodnie z aktualnymi procedurami opieki pielęgniarskiej 

- kształtowanie postawy pielęgniarki zgodnie z wymogami standardu nauczania - „sylwetka 

studenta" 


1. Organizacja opieki psychiatrycznej w Polsce, kierunki rozwoju. 

2. Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego. 

3. Komunikowanie z chorym psychicznie (typy, wzorce, bariery). Społeczność 

terapeutyczna a więzi terapeutyczne. RóŜnicowanie relacji społecznych 

(międzyludzkich) i terapeutycznych. Systemy oparcia w rodzinie. Rola pielęgniarki. 

4. Dylematy etyczne, moralne i prawne w kontakcie z chorym i z jego rodziną. Terapia 

rodzin w psychiatrii. 

5. Opieka pielęgniarska w psychiatrii środowiskowej. Formy pomocy i opieki nad 

chorym psychicznie -grupy wsparcia, kluby, stowarzyszenia pacjentów, rodzin 

chorych psychicznie. Rehabilitacja osób z chorobami psychicznymi, integracja w 

rodzinie, pracy, środowisku. 

77

6. ZagroŜenia dla zdrowia psychicznego w źle funkcjonującej rodzinie. Czynniki 

zaburzające to funkcjonowanie. 

7. Promowanie zdrowia psychicznego, radzenie sobie ze stresem. Racjonalny 

odpoczynek i aktywny styl Ŝycia. Edukacyjna działalność pielęgniarki w 

postępowaniu zdrowia psychicznego. Rola pielęgniarki w promocji i profilaktyce 

zdrowia psychicznego. 

8. Bezpieczeństwo pacjenta i pielęgniarki w świetle aktualnych regulacji prawnych. 

Formy przymusu -ograniczenia prawne. Wskazania i przeciwwskazania stosowania 

przymusu bezpośredniego. 

9. Diagnoza i diagnostyka w pielęgniarstwie psychiatrycznym. Udział pielęgniarki w 

diagnozowaniu i terapii kompleksowej pacjenta z zaburzeniami psychicznymi. 

10. Proces pielęgnowania w psychoterapii. Dokumentacja procesu pielęgnowania. 

11. Standardy opieki pielęgniarskiej w psychiatrii; 

– Opieka pielęgniarska wobec pacjenta hospitalizowanego w oddziale 

psychiatrycznym z powodu bulimii i anoreksji. 


psychiatrycznym z ostrymi zaburzeniami psychotycznymi z powodu 

naduŜywania alkoholu. 

– Postępowanie pielęgniarskie wobec pacjenta hospitalizowanego ze 

zdiagnozowanymi zaburzeniami nerwicowymi. 

– Opieka nad pacjentem z zespołem antycholinergicznym ośrodkowym 

połączonym ze stanem majaczeniowym. 


psychiatrycznym u którego występują niepoŜądane objawy w przebiegu 

leczenia w postaci zespołu parkinsonowskiego. 

– Pielęgnowanie pacjenta w zespole serotoninowym, 

12. Ochrona i opieka nad chorym z lękiem, agresją, zaburzeniami świadomości, 

autentyzmem. 

13. Pielęgnowanie pacjentów z depresją i w stanach maniakalnych. 

14. Pielęgnowanie i rehabilitacja chorych na schizofrenię. Psychedukacja rodziny 

pacjenta. 

15. Pielęgnacja i edukacja pacjentów upośledzonych umysłowo. 

16. Pielęgnowanie dziecka hospitalizowanego w oddziale psychiatrycznym. Terapia i 

psychoedukacja rodziny. 

17. Opieka pielęgniarska nad chorymi z zaburzeniami psychicznymi wieku rozwojowego, 

dorosłego i podeszłego. 

18. Rola pielęgniarki w leczeniu uzaleŜnień. Profilaktyka narkomanii. 

19. Stany kryzysowe w psychiatrii. Pomoc psychologiczna w stanach kryzysowych i 

zagroŜeniach Ŝycia. Interwencje pielęgniarki w sytuacjach kryzysowych i stanach 

naglących, wobec zachowań agresywnych oraz innych sytuacjach zagroŜenia 

bezpieczeństwa pacjentów i personelu. Postępowanie w złośliwym zespole 

poneuroleptycznym. 

20. Rola i zadania pielęgniarki w zespole terapeutycznym. Społeczność terapeutyczna, 

więzi terapeutyczne. 

21. Socjoterapia, terapia zajęciowa - udział pielęgniarki. 

78






- seminarium. 



znać : 

- specyfikę pielęgniarstwa psychiatrycznego, ustawę o ochronie zdrowia psychicznego, 

główne problemy chorych i procedury pielęgniarskie w opiece szpitalnej i środowiskowej nad 

pacjentami z zaburzeniami psychicznymi, wybrane teorie, modele opieki 

rozumieć : 

- istotne związki między zaburzeniami psychicznymi, metodami leczenia a powstawaniem 

problemów opiekuńczych 

umieć: 

- postępować z chorym psychicznie, rozwiązywać problemy opiekuńcze, stosować 

standardy opieki i proces pielęgnowania 

- promować zdrowie psychiczne, kształtować zdrowy styl Ŝycia psychicznego. 


Literatura : 

1. Aleksandrowicz J.W.: Psychoterapia medyczna. Wyd. Lek PZWL. Warszawa 1994 

2. Bilikiewicz A.: Psychiatria. Wyd. Lek PZWL. Warszawa 1998 

3. Bilikiewicz A., Lewandowski J., Radziwiłłowicz P.; Psychiatria. PZWL. Warszawa 2003 

4. Kratochvil S.: Psychoterapia. PWN. Warszwa 1974 

5. Kimak K.: Zbiór standardów. Wyd. CZELAJ 2003 

6. Karski J.B. (red.), Promocja zdrowia. Wyd. IGNIS/AJ. Pruszyński. Warszawa 1999 

7. Knop A., Korczyński M. (red.), Pedagogika zdrowia Psychicznego. Ryki 2000 

8. Ugniewska C.: Pielęgniarstwo psychiatryczne i neurologiczne. Wyd. Lek PZWL. 

Warszawa 1998 

9. Wardaszko - Łyskowska H. (red.), Terapia grupowa w psychiatrii. PZWL. Warszawa 1980 

79


Anestezjologia i pielęgniarstwo w zagroŜeniu 

Ŝycia 

Anestezjologia 

Kod przedmiotu PIEL.ANEST.K RIISIII 


Kierunek 



Typ zajęć 



Kierunkowy 

RIISIII 

Wykłady 


A B C D 

15 - 15 - 


Egzamin 



teoretyczne 


mgr Wiesław Lewandowski 

dr n. med. Iwona Dąbrowska - Wójciak 



mgr Wiesław Lewandowski, 


- przekazanie podstawowych zagadnień dotyczących postępowania w stanach 

zagroŜenia Ŝycia w oddziale intensywnej terapii 

- opanowanie podstawowych i zaawansowanych metod resuscytacji krąŜeniowooddechowej 

- zapoznanie z nowoczesnymi metodami opieki i pielęgnacji w stanach zagroŜenia 

Ŝycia, przy uwzględnieniu stosowanych środków farmakologicznych, aparatury i 

sprzętu medycznego 

- wyposaŜenie studenta w podstawową wiedzę dotyczącą zasad postępowania 

terapeutycznego i pielęgniarskiego w stanach zagroŜenia Ŝycia w oddziale 

intensywnej terapii 

- dostarczenie wiedzy pozwalającej na umiejętne rozpoznawanie i rozwiązywanie 

problemów opiekuńczych pacjentów 

- przygotowanie do podejmowania czynności ratowniczych w stanach zagroŜenia 

Ŝycia. 

80


1. Monitorowanie kliniczne i przyrządowe parametrów funkcji Ŝyciowych. 

2. Zasady postępowania w stanach zagroŜenia Ŝycia - resuscytacja krąŜeniowooddechowa. 

3. Postępowanie i opieka nad pacjentem we wstrząsie. 

4. Zasady tlenoterapii - sztuczna wentylacja płuc. 

5. Chory nieprzytomny - postępowanie z chorym w śpiączce. 

6. Zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej i kwasowo-zasadowej. 

7. Postępowanie z pacjentem po urazie czaszkowo-mózgowym - ocena stanu 

świadomości. 

8. Wybrane zagadnienia z transplantologii. 

9. śywienie enteralne i parwiteralne chorego w oddziale intensywnej terapii. 







znać: 

- podstawowe objawy kliniczne stanów zagroŜenia Ŝycia oraz ogólne zasady 

postępowania terapeutycznego 

- zasady opieki i postępowania w stanach zagroŜenia Ŝycia 

rozumieć: 

- standardy postępowania i procedury terapeutyczne w opiece przedszpitalnej i 

szpitalnej w odniesieniu do stanu zagroŜenia Ŝycia 

- zasady pielęgnowania pacjentów hospitalizowanych w oddziale intensywnej 

terapii 

umieć : 

- wykonywać podstawowe czynności resuscytacyjne, nadzorować i pielęgnować 

chorych nieprzytomnych 

- wykonać podstawowe czynności resuscytacyjne i reanimacyjne. 


Literatura: 

1. Jurczyk W., Rondio Z. (red.): Intensywna Terapia. PZWL Warszawa 1984 

2. Kamiński B., Kubler A.: Anestezjologia i intensywna terapia dla studentów 

medycyny. PZWL, Warszawa 2000 

3. Kamiński B., Dziak A.: Postępowanie w stanach zagroŜenia Ŝycia. PZWL, Warszawa 

1999 

4. Krzeminska-Pakuła M. (red.): Ostre stany zagroŜenia Ŝycia w chorobach 

wewnętrznych. PZWL. Warszawa 1992 

5. Szuster H, Pop T., Weilmann L.: Kompendium intensywnej opieki medycznej łącznie 

z zatruciami. PZWL, Warszawa 1994 

81

6. Kamiński B.: Anestezja i intensywna opieka medyczna dla pielęgniarek. PZWL, 

Warszawa 1998 

7. Kózka M.: Stany zagroŜenia Ŝycia. Wybrane standardy i procedury postępowania 

pielęgniarskiego. Wyd. UJ 2001 

8. Widomska-Czekajska T.: Internistyczna intensywna terapia i opieka pielęgniarska. 


9. Hirt R., Bubser M.: Podręcznik anestezjologii dla pielęgniarek. PZWL, Warszawa 

1994 

82


Anestezjologia i pielęgniarstwo w zagroŜeniu 

Ŝycia 

Pielęgniarstwo w zagroŜeniu Ŝycia 

Kod przedmiotu PIEL.ANEST.K RIISIII 


Kierunek 



Typ zajęć 



Kierunkowy 

RIISIII 

Wykłady 


A B C D 

5 - 30 - 


Egzamin 



teoretyczne 


mgr Wiesław Lewandowski 


mgr Wiesław Lewandowski, dr n. med. Iwona 

Dąbrowska - Wójciak 


- opanowanie podstawowych i zaawansowanych metod resuscytacji krąŜeniowooddechowej 

- zapoznanie z nowoczesnymi metodami opieki i pielęgnacji w stanach zagroŜenia 

Ŝycia, przy uwzględnieniu stosowanych środków farmakologicznych, aparatury i 

sprzętu medycznego 

- dostarczenie wiedzy pozwalającej na umiejętne rozpoznawanie i rozwiązywanie 

problemów opiekuńczych pacjentów 

- przygotowanie do podejmowania czynności ratowniczych w stanach zagroŜenia 

Ŝycia. 


1. Zadania i kompetencje pielęgniarki anestezjologicznej w zespole terapeutycznym 

oddziału intensywnej terapii. 

2. Intensywny nadzór bezprzyrządowy i przyrządowy - monitoring. 

3. Pielęgnowanie chorego nieprzytomnego. 

4. Pielęgnowanie chorego zaintubowanego i z tracheostomią. 

83

5. Opieka nad pacjentem po resuscytacji krąŜeniowo-oddechowej. 

6. Zadania diagnostyczne, lecznicze i opiekuńcze wobec chorego we wstrząsie. 

7. Zadania pielęgniarki w postępowaniu z chorym w obrzęku płuc. 

8. Rozpoznawanie stanów zagroŜenia Ŝycia i planowanie opieki nad pacjentem. 

9. Zasady pielęgnacji dojścia do naczyń krwionośnych. 

10. Pielęgnowanie pacjentów po urazach czaszkowo-mózgowych. 

11. Zasady opieki nad chorym z niewydolnością nerek. 

12. Podstawy elektrokardiografii, technika wykonywania EKG, cechy fizjologicznego 

elektrokardiogramu - udział pielęgniarki w elektroterapii. 






- seminarium. 


znać: 

- podstawowe objawy kliniczne stanów zagroŜenia Ŝycia oraz ogólne zasady 

postępowania terapeutycznego 

- zasady opieki i postępowania w stanach zagroŜenia Ŝycia 

rozumieć: 

- standardy postępowania i procedury terapeutyczne w opiece przedszpitalnej i 

szpitalnej w odniesieniu do stanu zagroŜenia Ŝycia 

- zasady pielęgnowania pacjentów hospitalizowanych w oddziale intensywnej 

terapii 

umieć : 

- wykonywać podstawowe czynności resuscytacyjne, nadzorować i pielęgnować 

chorych nieprzytomnych 

- wykonać podstawowe czynności resuscytacyjne i reanimacyjne. 


Literatura: 

10. Jurczyk W., Rondio Z. (red.): Intensywna Terapia. PZWL Warszawa 1984 

11. Kamiński B., Kubler A.: Anestezjologia i intensywna terapia dla studentów 

medycyny. PZWL, Warszawa 2000 

12. Kamiński B., Dziak A.: Postępowanie w stanach zagroŜenia Ŝycia. PZWL, Warszawa 

1999 

13. Krzeminska-Pakuła M. (red.): Ostre stany zagroŜenia Ŝycia w chorobach 

wewnętrznych. PZWL. Warszawa 1992 

14. Szuster H, Pop T., Weilmann L.: Kompendium intensywnej opieki medycznej łącznie 

z zatruciami. PZWL, Warszawa 1994 

15. Kamiński B.: Anestezja i intensywna opieka medyczna dla pielęgniarek. PZWL, 

Warszawa 1998 

16. Kózka M.: Stany zagroŜenia Ŝycia. Wybrane standardy i procedury postępowania 

pielęgniarskiego. Wyd. UJ 2001 

17. Widomska-Czekajska T.: Internistyczna intensywna terapia i opieka pielęgniarska. 


18. Hirt R., Bubser M.: Podręcznik anestezjologii dla pielęgniarek. PZWL, Warszawa 

1994 

84


Opieka paliatywna 

Kod przedmiotu PIEL.OPAL.K RIISIII 


Kierunek 



Typ zajęć 



Kierunkowy 

RIISIII 

Wykłady 


A B C D 

15 - 15 - 









- wyposaŜenie studenta w niezbędną wiedzę teoretyczną oraz praktyczną w celu 

zapewnienia moŜliwie najwyŜszej jakości Ŝycia osobom z zaawansowaną, 

przewlekłą i postępującą chorobą nowotworową oraz objęcia profesjonalną 

wszechstronną opieką osób umierających i ich rodzin 


1. Historia rozwoju opieki paliatywnej w Polsce i na świecie. 

2. Struktury organizacyjne opieki paliatywno - hospicyjnej w Polsce. Podstawowe 

cele oraz cechy opieki paliatywnej. 

3. Ból w chorobie nowotworowej (definicje, częstość występowania). Diagnostyka i 

kontrola bólów nowotworowych - drabina analgetyczna. 

4. Zasady leczenia bólów nowotworowych - przyczyny bólu, zasady postępowania 

przeciwbólowego. 

5. Omówienie objawów współistniejących z chorobą nowotworową ze strony 

poszczególnych układów. 

6. Leczenie objawowe w terminalnej fazie choroby nowotworowej. 

7. Przekazywanie złych informacji - róŜne rodzaje adaptacji do złego rokowania. 

8. Wsparcie psychiczne i duchowe chorych oraz ich rodzin w okresie choroby, 

umierania i Ŝałoby. 

85

9. Podstawy i znaczenie rehabilitacji psychoterapeutycznej w usprawnianiu 

pacjentów chorych na nowotwory. 

10. Komunikacja interpersonalna. Zasady właściwej komunikacji z chorym i jego 

rodziną. 

11. Rola pielęgniarki w opiece paliatywnej. 

12. Zespół wyniszczenia nowotworowego (kacheksja, anoreksja). 

13. Jakość Ŝycia osoby umierającej. 

14. Stres pracy z umierającym - zespół wypalenia zawodowego. 

15. Budowa hierarchii wartości, poszukiwanie sensu, celu Ŝycia i istnienia - w obliczu 

śmierci. 






- seminarium. 



znać: 

- podstawowe pojęcia i załoŜenia opieki paliatywnej 

- zakres działania opieki paliatywnej nad człowiekiem z zaawansowaną, postępującą 

chorobą nowotworową 

- podstawowe zasady leczenia bólu nowotworowego 

- metody i sposoby pielęgnacji chorego 

- metody i formy wsparcia chorego i jego rodziny 

- metody i techniki usuwania nieprzyjemnych, przykrych objawów natury fizycznej 

rozumieć : 

- istotę działania opieki paliatywnej 

- róŜnice pomiędzy opieką terminalną a opieką paliatywną 

- zasady postępowania objawowego 

- zasady i konieczność leczenia przeciwbólowego 

- konieczność i celowość działań wspierających rodziny w okresie choroby, śmierci 

i Ŝałoby 

- zasadność stosowania interdyscyplinarnego modelu opieki paliatywnej 

umieć: 

- omówić cele, metody i formy opieki paliatywnej 

- uzasadnić humanistyczne podłoŜe opieki paliatywnej 

- wymienić i omówić potrzeby i objawy występujące u ludzi z przewlekłą, 

nieuleczalną chorobą nowotworową 

- wyjaśnić podstawowe zasady stosowania leków przeciwbólowych 

- uzasadnić znaczenie opieki duchowej w terminalnym okresie choroby 

nowotworowej 

Warunki zaliczenia przedmiotu: zaliczenie z oceną. 

86

Literatura : 

1. Twycross R., Frampton D.: Opieka paliatywną nad terminalnie chorymi. Wyd. 

MARGRAFSEN Bydgoszcz 1996 

2. Twycross R., Łąck S.: Leczenia w terminalnej fazie choroby nowotworowej. Wyd. 


3. Hebanowski M,. De Walden- Gałuszko K., Źylicz Z.: Podstawy opieki paliatywnej w 

chorobach nowotworowych. PZWL, Warszawa 1998 

4. Kujawska –Tener I., Łuczak J., Okupny M., Kotlińska A., Dangel T.: Zwalczanie 

bólów nowotworowych. Wyd. MZiOS, Warszawa 1994 

87


Podstawowa opieka zdrowotna 

Kod przedmiotu PIEL.POZ .K RIISIII 


Kierunek 



Typ zajęć 



Kierunkowy 

RIISIII 

Wykłady 


A B C D 

20 - 30 - 






dr n. med. Renata DomŜał-Drzewicka 

dr n. med. Renata DomŜał-Drzewicka 


Głównym celem realizacji przedmiotu jest przygotowanie studenta do podjęcia opieki na 

poziomie podstawowej opieki zdrowotnej nad osobami (osoby indywidualne, rodziny, 

społeczności lokalne) funkcjonującymi w naturalnym środowisku Ŝycia i aktywności (miejsce 

i środowisko zamieszkania) i pozostającymi 

� w róŜnych fazach rozwoju zdrowia 

� w róŜnym wieku 

� z róŜnymi potrzebami opiekuńczymi 

� z róŜnymi potrzebami edukacyjnymi 

� wymagających zorganizowania opieki rozbudowanej, uwzględniającej udział innych 

członków zespołu poz oraz róŜnych instytucji, organizacji oraz wolontariuszy 


1. Źródła, podstawy i modele opieki środowiskowej 

2. Charakterystyka podstawowej opieki zdrowotnej (cele, załoŜenia, struktura, rodzaj 

świadczeń, jakość opieki na poziomie POZ, system wspomagający POZ – pomoc 

społeczna) 

88

3. Miejsce współczesnego pielęgniarstwa w realizacji zadań wyznaczanych podstawowej 

opiece zdrowotnej 

4. Pielęgniarstwo środowiskowe ( perspektywa historyczna) 

5. Pielęgniarstwo rodzinne ( historia, cele, zadania, modele pracy słuŜby zdrowia z 

rodziną, proces pielęgnowania w pielęgniarstwie rodzinnym, diagnoza rodzinna – jej 

rodzaje, cele i zakresy, wskaźniki zdrowia rodziny stosowane w medycynie rodzinnej) 

6. Zadania pielęgniarstwa rodzinnego i pielęgniarki środowiskowej/rodzinnej w 

wybranych teoriach pielęgnowania 

7. RóŜne formy organizacyjne pielęgniarstwa funkcjonującego w ramach POZ (róŜnice 

zakresu działań, odpowiedzialności i samodzielności w działaniu między asystentką, 

pielęgniarką praktyki lekarza rodzinnego oraz pielęgniarką realizującą swoje zadania 

w ramach samodzielnej lub grupowej praktyki pielęgniarskiej) 






- seminarium. 



znać 

- organizację podstawowej opieki zdrowotnej w Polsce 

- istotę, cele pielęgniarstwa środowiskowego/rodzinnego 

- zadania pielęgniarki środowiskowej/rodzinnej oraz jej najbliŜszych współpracowników 

– pozostałych członków zespołu POZ 

rozumieć 

- związek istniejący między poziomem świadczeń zdrowotnych realizowanych w POZ a 

stanem zdrowia społeczeństwa polskiego 

- potrzebę duŜej samodzielności pielęgniarki środowiskowej/rodzinnej 

- potrzebę jej współpracy z interdyscyplinarnym zespołem profesjonalistów działających 

na poziomie POZ 

umieć 

- diagnozować sytuacje rodziny w aspekcie zdrowia 

- realizować kolejne etapy procesu pielęgnowania w środowisku zamieszkania 

podopiecznych adekwatnie do występujących problemów i potrzeb 

- organizować domową opiekę we współpracy z rodziną, innymi profesjonalistami oraz 

wolontariuszami. 


Literatura: 

1. Opieka zdrowotna nad rodziną, K. Bozkowa, A. Sito (red.), PZWL, Warszawa 1994 

2. Kawczyńska-Butrym Z., Podstawy pielęgniarstwa rodzinnego, PZWL, Warszawa 1994 

3. Kawczyńska-Butrym Z., Diagnoza pielęgniarska, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 

Warszawa 1999 

4. Sztembis B., Kontraktowanie usług pielęgniarskich, CEM, Warszawa 1997 

89


Ratownictwo medyczne 

Kod przedmiotu PIEL.RMED. K RISI 


Kierunek 



Typ zajęć 



Kierunkowy 

RISI 

Wykłady, ćwiczenia 


A B C D 

30 w tym: 

- 30 w tym: 

- 

15 godzin wykłady, 


15 godzin ćwiczenia 







Wykłady - Prof. dr hab. med. GraŜyna Skotnicka – 

Klonowicz, 

Ćwiczenia – mgr Sławomir Ropelewski 

Wykłady - Prof. dr hab. med. GraŜyna Skotnicka – 

Klonowicz, 

Ćwiczenia – mgr Sławomir Ropelewski 

- dostarczenie na poziomie studiów licencjackich pełnej informacji niezbędnej do 

udzielania kwalifikowanej pomocy pacjentom w nagłych zachorowaniach i wypadkach 

- zapoznanie studentów najczęstszymi stanami chorobowymi, które stwarzają zagroŜenie 

Ŝycia oraz z obowiązującymi zasadami postępowania w tych przypadkach 


1. Działania ratunkowe w stanach nagłego zagroŜenia zdrowia i Ŝycia u dorosłych i u dzieci 

2. Resuscytacja krąŜeniowo-oddechowa u dorosłych i dzieci. 

3. Postępowanie ratunkowe w cięŜkich i mnogich urazach wielonarządowych. 

4. Postępowanie ratunkowe w urazach głowy i układu kostno-szkieletowego. 

90

5. Postępowanie ratunkowe w zagroŜeniach środowiskowych. 

6. Postępowanie ratunkowe w zagroŜeniach pochodzenia wewnętrznego. 

7. Postępowanie ratunkowe w zatruciach. 

8. Postępowanie ratownicze u dzieci. 

9. Działania ratownicze w zdarzeniach masowych i katastrofach. 






- pokaz, 

- ćwiczenia. 



znać : 

- podstawowe przyczyny powodujące stany zagroŜenia zdrowia i Ŝycia 

- zasady segregacji medycznej 

- zasady resuscytacji dorosłych i dzieci wg Europejskiej Rady Resuscytacji 2005 

- podstawowe czynności medyczne w urazach 

rozumieć : 

- mechanizmy prowadzące do stanów zagroŜenia zdrowia i Ŝycia 

- konieczność prowadzenia dokumentacji medycznej 

umieć : 

- udzielić pierwszej wykwalifikowanej pomocy w stanach zagroŜenia Ŝycia 


1. wykład problemowy 

2. wykład informacyjny 

3. dyskusja dydaktyczna 

4. ćwiczenia 


91

Literatura : 

1. D.M Cline i wsp. Pod redakcją J Jakubaszki Medycyna Ratunkowa Wydawnictwo 

Medyczne Urban&Partner, Wrocław, 2003 

2. G.R.Strange i wsp. Pod redakcją J Jakubaszki Medycyna Ratunkowa Wieku Dziecięcego 

Wydawnictwo Medyczne Urban&Partner, Wrocław, 200 

3. Ratunkowe Leczenie Urazów materiały dydaktyczne pod red. J. Jakubaszki; Zeszyt 1, 

Wrocław 2004 

4. Nauczanie Pierwszej Pomocy materiały dydaktyczne pod red. J. Jakubaszki; Zeszyt 2, 

Wrocław 2004 

5. Medycyna Ratunkowa i Katastrof red. Andrzej Zawadzki, PZWL, 2007 

92


Technologie Informacyjne 

Kod przedmiotu PIEL.RMED .ORISII 


Kierunek 



Typ zajęć 



Ogólny 

RISII 

Wykłady, ćwiczenia 


A B C D 

30 w tym: 

- 30 w tym: 

- 










mgr Barbara Jank 

mgr Barbara Jank 

Cele dydaktyczno-wychowawcze: 

- zapoznanie studentów z narzędziami, metodami, technikami i tendencjami rozwojowymi 

TI w szeroko rozumianej słuŜbie zdrowia, 

- rozwijanie umiejętności pracy w zespole z wykorzystaniem TI, 

- wyposaŜenie studentów w podstawowe wiadomości dotyczące zastosowania TI w naukach 

medycznych oraz praktyczne wykonywanie zadań na stanowiskach komputerowych, 

- kształtowanie świadomości studentów, iŜ poprzez bieŜące doskonalenie swojej wiedzy 

i umiejętności informatycznych będą aktywnymi uczestnikami społeczeństwa 

informacyjnego, korzystającego z informacji, komunikacji, pozyskiwania wiedzy 

i prowadzenia transakcji przy uŜyciu narzędzi teleinformatycznych, 

- kształtowanie poŜądanych postaw etycznych w zakresie uŜytkowania oprogramowania 

komputerowego i korzystania z sieci Internet 

- wyposaŜenie studentów w wiedzę niezbędną do uzyskania Europejskiego Certyfikatu 

Umiejętności Komputerowych - ECDL - European Computer Driving Licence 


Tematyka wykładów: 

1. Technologia informacyjna jako podstawowe narzędzie społeczeństwa 

informacyjnego. 

2. Podstawowe pojęcia technologii informacyjnej. 

93

3. Prawne, etyczne i ekonomiczne aspekty stosowania nowoczesnych technik 

informacyjnych. 

4. Wykorzystanie technologii informacyjnej w słuŜbie zdrowia. 

5. Zasady bezpiecznego korzystania z technologii teleinformatycznych ze szczególnym 

uwzględnieniem Internetu. 

6. Kryteria doboru sprzętu i oprogramowania dla słuŜby zdrowia. 

Tematyka ćwiczeń: 

1. Zapoznanie się z infrastrukturą informatyczną pracowni komputerowej: 

− przydział uprawnień do zasobów znajdujących się na komputerze lokalnym 

i istniejącym w sieci, 

− omówienie zasad pracy w pracowni komputerowej, 

− sprawdzenie parametrów zestawu komputerowego i istniejącego oprogramowania pod 

kątem przydatności dla pracownika słuŜby zdrowia, 

− załoŜenie własnych kont poczty elektronicznej przez studentów do komunikacji 

z prowadzącym ćwiczenia, 

− komunikacja elektroniczna między studentami i prowadzącym zajęcia, 

− zapoznanie się studentów z Państwową WyŜszą Szkołą Zawodową w Ciechanowie 

poprzez odwiedzenie jej strony WWW. 

2. Edycja pism, tworzenie szablonów dokumentów oraz obsługa korespondencji 

seryjnej: 

− tworzenie i formatowanie szablonu pism wychodzących z obiektu medycznego, 

− tworzenie pism w korespondencji seryjnej, 

− wstawianie tabel, obróbka elementów graficznych w tworzonych dokumentach, 

− wysyłanie pocztą elektroniczną utworzonych pism do wybranych adresatów 

(prowadzącego ćwiczenia). 

3. Zaawansowane funkcje i moŜliwości arkusza kalkulacyjnego na przykładzie Excela: 

- sprawdzanie poprawności wprowadzanych danych medycznych, 

- formatowanie warunkowe, 

- ustawianie powiązań pomiędzy skoroszytami, 

- warunkowe wykonywanie obliczeń, 

- baza danych – filtrowanie, sumy pośrednie, tabele przestawne, statystyczna analiza 

danych medycznych, 

− praca z wieloma arkuszami, ochrona danych, 

− makropolecenia, 

− wysłanie drogą elektroniczną rozwiązywanych przykładów do prowadzącego 

ćwiczenia. 

4. Przygotowanie raportu z zakresu pielęgniarstwa poparte prezentacją 

multimedialną 

studium przypadku – (przykład raportu dla przełoŜonych wygłoszonego przed grupą 

na ćwiczeniach popartego prezentacją multimedialną) 

− analiza zebranego materiału z wybranych przedmiotów, ksiąŜek i Internetu, 

− rozmieszczenie treści raportu w prezentacji, 

− wstawianie obiektów graficznych, filmów, schematów, wykresów, tabel i pozostałych 

obiektów multimedialnych do prezentacji, 

94

− formatowanie wyglądu prezentacji, 

− wygłoszenie raportu przed grupą na ćwiczeniach, 

− wysłanie drogą elektroniczną prezentacji do prowadzącego ćwiczenia. 

5. Przeprowadzenie analizy statystycznej wybranego zagadnienia medycznego 

przy pomocy pakietu statystycznego 

studium przypadku – (przykład analizy statystycznej przedstawionego zagadnienia 

medycznego za pomocą pakietu statystycznego Statistica): 

− przygotowanie i analiza danych statystycznych z zakresu medycyny, 

− poznanie moŜliwości pakietu statystycznego, 

− zapisanie zadania w pakiecie statystycznym Statistica, 

− sporządzenie potrzebnych do analizy miar statystycznych i wykresów, 

− interpretacja wyników, 

− wysłanie drogą elektroniczną rozwiązywanych przykładów do prowadzącego 

ćwiczenia. 

6. Tworzenie bazy danych i jej modyfikacja: 

− tworzenie prostej bazy danych w MS Access dotyczącej obsługi pacjenta, 

− modyfikacja danych, 

− sporządzanie raportów, 

− konstruowanie kwerend (zapytań) do bazy dotyczących wyszukiwania pacjentów wg 

dowolnych kryteriów. 

7. Źródła wiedzy medycznej w Internecie: 

− wyszukiwanie informacji medycznych, 

− korzystanie z list dyskusyjnych i forum, 

− etykieta w korzystaniu z Internetu, 

− przykłady aplikacji i baz medycznych, 

− przykłady szkoleń w trybie e-learning, 

− internet jako interaktywne medium XXI wieku, 

− szanse i zagroŜenia. 





- seminarium. 



znać: 

− praktyczne stosowanie typowych narzędzi informatycznych do przygotowania 

złoŜonych tekstów, prezentacji, arkuszy obliczeniowych, prostych baz danych, 

opracowań statystycznych zagadnień medycznych, biegłe posługiwanie się Internetem 

jako narzędziem pozyskiwania informacji i komunikacji 

rozumieć: 

− znaczenie technik teleinformacyjnych w szeroko rozumianej słuŜbie zdrowia, oraz to, 

Ŝe bezpieczeństwo informacji elektronicznej jest procesem, który zaleŜy od 

wszystkich pracowników danej jednostki organizacyjnej. 

95

umieć: 

− prawidłowo realizować przy pomocy mikrokomputera podstawowe zadania 

obejmujące zakresem Europejski Certyfikat Umiejętności Komputerowych - ECDL, 

takie jak: pozyskiwanie i przetwarzanie informacji, edycję tekstów, wykorzystanie 

arkusza kalkulacyjnego, obsługę baz danych, tworzenie prezentacji multimedialnych, 

pracę w sieci, posługiwać się nowoczesnymi metodami i narzędziami informatyki w 

sferze zagadnień medycznych. 


1. wykład informacyjny, 

2. wykład problemowy, 

3. ćwiczenia, 

4. dyskusja dydaktyczna. 


Literatura: 

1. Praca zbiorowa, Komplet siedmiu podręczników o nazwie Europejski Certyfikat 

Umiejętności moduły 1-7, Wydawnictwo MIKOM, Warszawa 2006. 

Literatura uzupełniająca: 

1. J. Gołaczyński (red.), Prawne i ekonomiczne aspekty komunikacji elektronicznej, 

,LexisNexis, Warszawa 2003 

2. Microsoft, Mirosława Szymańska (red. prowadzący), Microsoft Office System 2003 

krok po kroku, Wydawnictwo RM, Warszawa 2004 

3. Ulrich L.: Office 2000 Pl dla kaŜdego. Wyd. Helion, Gliwice 2000. 

4. Holrorson M., Young M.: Podręcznik Microsoft Office 2000 Professional. Wyd. RM, 

Warszawa 1999. 

5. Głuszkowski T.: Arkusz kalkulacyjny w praktyce. Wydawnictwo Broker, Łódź 2000. 

Portal edukacyjny Microsoftu http://office.microsoft.com/pl-pl/default.aspx 

oraz strony Internetowe dotyczące słuŜby zdrowia. 

96

Nazwa przedmiotu - Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?