KILIMO CHA VITUNGUU MAJI - The 4-H Global Knowledge Center

More documents

Recommendations

Info

Hali ya hewa Hali ya hewa ifaayo ni ile ya ubaridi wastani. Joto linalohitajika ni kati ya nyuzi joto 13 hadi 24°C ingawa kwa miche iliyoko kwenye kitalu joto zuri ni la nyuzi 20 hadi 25°C. Joto la juu hufanikisha utengenezaji wa kitunguu na ukaukaji. Aina ya Vitunguu maji Kuna aina nyingi ya vitunguu maji. Aina hizi zinaweza kutofautishwa kulingana na: (i) rangi ya ganda la nje la kitunguu kilichoishavunwa; (ii) radha (utamu au ukali) wa kitunguu chenyewe; (iii) mahitaji ya mwanga katika uzaaji: kuna aina yenye kuhitaji siku fupi (mwanga wa saa 10 hadi 12 kwa siku) na aina ihitajio siku ndefu (saa 13 hadi 14 za mwanga kwa siku) ili kuweza kuweka kitunguu. Aina ya kwanza ndiyo ilimwayo katika nchi za tropic. Aina Red Creole Red Bombay Texas Grano Siku za kukomaa 150 Umbile la kitunguu Nusu bapa 160 Duara 165 Duara Rangi ya ganda Nyekundu Nyekundu angavu Njano (Kaki) Rangi ya ndani Nyekundu - kahawia Nyeupe - kahawia Nyeupe Uoteshaji miche na Upandaji Vitunguu maji huoteshwa zaidi kwa kutumia mbegu kwenye kitalu na kisha kupandikizwa shambani. Kiasi cha kilo 3.5 cha mbegu hutoa miche ya kutosha kupandikiza eneo la hekta moja ya shamba. Kusiha mbegu kwenye kitalu Mbegu zinasiwa kwenye kitalu kilichoandaliwa vizuri. Mbegu hupandwa kwenye kina cha sentimita moja kwa kumiminwa polepole kwenye mistari/mifereji iliyoandaliwa vizuri. Kisha mbegu hufukiwa kwa kunyunyizia udongo juu ya mbegu zilizoko kwenye mifereji. Mbegu huota baada ya siku 7 hadi 10. Lakini hii hutegemeana na hali ya hewa. Kwani mbegu huweza kuechelewa kuota hadi mpaka siku 21 udongo unapokuwa wa baridi. Hali ya hewa ikiwa nzuri, mbegu uota mapema zaidi, hata ndani ya siku 4.
Kupandikiza vitunguu shambani Miche hupandikizwa inapokuwa na urefu wa sentimita 15 na unene 1 /2 au 3 /4 ya penseli kwenye shina. Miche hii huwa imetimiza umri kati ya wiki 7 hadi 9 kulingana na matunzo. Miche inapandikizwa kwenye nafasi ya upana wa sentimita 20 hadi 30 na nafasi ndani ya mstari ni sentimita 10 hadi 15. Kuandaa shamba Kabla ya kupandikiza udongo utifuliwe vizuri na majani yaondolewe kabisa. Kisha matuta au majaruba hutengenezwa ili kurahisisha umwagiliaji. Mbolea Vitunguu maji vinamahitaji makubwa ya rutuba ya udongo. Hukua vizuri vinapopata samadi ya kutosha kiasi cha tani 25 hadi 40. Kwa hekta. Mbolea isambazwe shambani baada ya kupandikiza, lakini ni vizuri zaidi kama ikichanganywa kwenye udongo kabla ya kupandikiza. Kwa kuzingatia mazao ya tani 18 kwa hekta, vitunguu huchukua kutoka katika udongo, kiasi cha wastani wa kilo 66, 11 na 70 za virutubisho aina ya Nitrojeni, Fosiforasi na Potasiam. Hivyo kiasi cha mbolea kinachopendekezwa ni kilo 450 hadi 565 za mbolea ya NPK (10-10-20) kwa hekta. Mbolea huwekwa siku 7 hadi 10 kabla ya kupandikiza. Kisha, inapendekezwa kuweka kiasi cha kilo 13 hadi 18 za Nitrojeni baada ya wiki tatu hadi nne, ili kuongeza ukuaji wa mimea. Upungufu wa kirutubisho cha Nitrojeni unaharakisha ukomaaji na unapunguza ukubwa wa kitunguu. Kirutubisho hiki kikizidi kupita kiasi huongeza ukubwa wa kitunguu na unene wa shingo ya kitunguu, tabia ambayo upunguza ubora. Umwagiliaji: Umwagiliaji mzuri unahitajika ili kupata vitunguu bora. Umwagiliaji wa maji yanayokwenda chini kiasi cha sentimeta moja au zaidi kwa wiki ni mzuri kwa kupata vitunguu vikubwa. Epuka umwagiliaji kupita kiasi au pungufu kwani hali hii huweza kusababisha mipasuko. Udhibiti wa magugu Ukuaji na mavuno yanaathirika sana endapo magugu hayatadhibitiwa mapema. Magugu yanadhibitiwa kwa kutumia madawa ama jembe dogo la mkono. Wakati mwingine ni mchanganyiko wa madawa, jembe la mkono na kungolea kwa mkono. Udhibiti wa magonjwa 1. Ugonjwa wa doa la pinki (Purple blotch) Uanza kama doa dogo linalozama ndani ya jani na kisha linaongezeka ukubwa na kufanya rangi ya pinki. Kiini cha ugonjwa huu huanzia kwenye mbegu na pia hubaki kwenye maozo ya majani ya vitunguu. Aina ya Red Creole inaonyesha kutoshambuliwa sana na ugonjwa huu. Ugonjwa wa doa la pinki Kuoza kwa kitunguu
Page 1: KILIMO CHA VITUNGUU MAJI Kipato kik
Page 5: Bungua mweupe Funza wa Kitunguu 3.

KILIMO CHA VITUNGUU MAJI - The 4-H Global Knowledge Center

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?