τελικό v6_internet
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Τίτλος Σχεδίου:<br />
«Healthy? Wealthy. Top tips.»<br />
Συνάντηση συνεργαζόμενων σχολείων<br />
στην Ponta Delgada της Πορτογαλίας<br />
7-11 Mαρτίου 2016<br />
Θέμα:<br />
Γλυκαιμικός Δείκτης και<br />
Γλυκαιμικό Φορτίο των τροφών<br />
Δραστηριότητα Μάθησης – Κατάρτισης – Διδασκαλίας<br />
- 1 -
Περιεχόμενα<br />
1. Διδακτικό σενάριο «Γλυκαιμικός Δείκτης και<br />
γλυκαιμικό φορτίο των τροφών» .............................. 3<br />
1.1. Πλάνο διδακτικού σεναρίου ............................................................................................ 3<br />
1.2. Φόρμα αξιολόγησης του σεναρίου ............................................................................. 6<br />
2. Πληροφορίες για το Γλυκαιμικό Δείκτη και το<br />
Γλυκαιμικό Φορτίο των Τροφών ............................... 7<br />
2.1. Τι είναι ο γλυκαιμικός δείκτης; ...................................................................................... 7<br />
2.2. Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν το Γλυκαιμικό Δείκτη των τροφών; ... 7<br />
2.3. Η δίαιτα του χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη ........................................................... 8<br />
2.4. Το Γλυκαιμικό Φορτίο (ΓΦ) με απλά λόγια .......................................................... 8<br />
2.5. Τι επιλέγω; Ας το δούμε μέσα από ένα παράδειγμα ..................................... 9<br />
2.6. Πηγές ................................................................................................................................................ 9<br />
3. Εκπαιδευτικές Δραστηριότητες .............................. 10<br />
3.1. Δραστηριότητα 1: «Κάνε την καλύτερη επιλογή» .......................................... 10<br />
3.2. Δραστηριότητα 2 «Υπολογίζω το γλυκαιμικό φορτίο» ............................... 14<br />
3.3. Δραστηριότητα 3 «Σκυταλοδρομία γνώσεων» ................................................. 24<br />
3.4. Δραστηριότητα 4 «Kahoot Γλυκαιμικού Δείκτη και κουίζ<br />
Γλυκαιμικού Φορτίου» .......................................................................................................... 26<br />
4. Οδοιπορικό στις Αζόρες .......................................... 27<br />
- 2 -
Διδακτικό σενάριο «Γλυκαιμικός Δείκτης και<br />
γλυκαιμικό φορτίο των τροφών»<br />
Πλάνο διδακτικού σεναρίου<br />
ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ<br />
ΘΕΜΑ «Γλυκαιμικός Δείκτης και γλυκαιμικό φορτίο των τροφών –<br />
Βασικές πληροφορίες και συμβουλές”»<br />
Σχετικά<br />
αντικείμενα/<br />
Διδακτικές<br />
ενότητες<br />
Ομάδα στόχος<br />
Χώρος και διάρκεια<br />
του σεναρίου<br />
Bιολογία /<br />
Γλυκαιμικός Δείκτης και γλυκαιμικό φορτίο των τροφών<br />
Μαθητές 13-18 ετών<br />
Χώρος διεξαγωγής: αίθουσα διδασκαλίας, εργαστήριο ηλεκτρονικών<br />
υπολογιστών και σχολική αυλή<br />
Διάρκεια: 2 ώρες στην αίθουσα διδασκαλίας και στο εργαστήριο<br />
υπολογιστών + 1 ώρα στην αυλή του σχολείου<br />
Κύριος σκοπός Ο κύριος στόχος του μαθήματος είναι να εξοικειωθούν οι μαθητές με τις<br />
έννοιες του Γλυκαιμικού Δείκτη και του Γλυκαιμικού Φορτίου, να<br />
αναγνωρίσουν τη σημασία τους για τη διατροφή τους και να αλλάξουν<br />
σταδιακά τις διατροφικές τους συνήθειες.<br />
Επιμέρους στόχοι Γνωστικοί Αυτό το σενάριο επιδιώκει να κάνει ικανούς τους μαθητές :<br />
• να μάθουν για τους παράγοντες που μπορούν να<br />
επηρεάσουν το γλυκαιμικό δείκτη,<br />
• να ενημερωθούν για τη σημασία του γλυκαιμικού δείκτη<br />
για τη διατροφή τους και την υγεία τους γενικά,<br />
Ψυχοκινητικοί<br />
/ Δεξιοτήτων<br />
• να κατανοήσουν τη σχέση μεταξύ του γλυκαιμικού<br />
φορτίου, του γλυκαιμικού δείκτη και της ποσότητας των<br />
υδατανθράκων στα τρόφιμα,<br />
• να ανακαλύψουν ότι ένας υψηλός γλυκαιμικός δείκτης δεν<br />
υποδηλώνει πάντα υψηλό γλυκαιμικό φορτίο,<br />
• να συνειδητοποιήσουν ότι ένα γλυκαιμικό φορτίο δεν<br />
σημαίνει πάντα ότι το συγκεκριμένο φαγητό είναι πλούσιο<br />
διατροφικά,<br />
να αναγνωρίσουν τα οφέλη της δίαιτας χαμηλού<br />
γλυκαιμικού δείκτη.<br />
Αυτό το σενάριο έχει δημιουργηθεί για να βοηθήσει τους<br />
μαθητές:<br />
• να καλλιεργήσουν δεξιότητες κριτικής σκέψης όσον αφορά<br />
στην επιλογή υγιεινών τροφίμων,<br />
• να αναπτύξουν δεξιότητες όπως η ομαδική εργασία, η<br />
συνεργασία, η διαχείριση του χρόνου, η λεκτική και μη<br />
λεκτική επικοινωνία σε μια πολυπολιτισμική ομάδα, καθώς<br />
- 3 -
Μεθοδολογία /<br />
εκπαιδευτικές<br />
τεχνικές<br />
Οργάνωση της<br />
τάξης<br />
Εκπαιδευτικά<br />
εργαλεία και<br />
βοηθήματα<br />
και μια φιλική αντιπαλότητα στο πλαίσιο ενός παιχνιδιού,<br />
• να υπολογίσουν το γλυκαιμικό φορτίο συγκεκριμένων<br />
τροφών.<br />
Αυτό το σενάριο επιδιώκει να καταστήσει τους μαθητές<br />
Συναισθηματι ικανούς:<br />
κοί/ Στάσεων • να επιλέγουν εκείνα τα τρόφιμα για πρωινό, δεκατιανό,<br />
μεσημεριανό γεύμα και δείπνο με τον χαμηλότερο δυνατό<br />
γλυκαιμικό δείκτη.<br />
• να διακρίνουν τα τρόφιμα με το χαμηλότερο δυνατό<br />
γλυκαιμικό φορτίο που συνδυάζει τον γλυκαιμικό δείκτη<br />
και την ποσότητα υδατανθράκων που αναγράφεται στη<br />
συσκευασία προϊόντων με τα διατροφικά στοιχεία,<br />
• να συμπεριλάβουν τρόφιμα με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη<br />
στη διατροφή τους,<br />
• να αλλάξουν / βελτιώσουν τις διατροφικές τους συνήθειες.<br />
Οι πλέον κατάλληλες μέθοδοι και τεχνικές διδασκαλίας που θα εφαρμοστούν<br />
κατά τη διάρκεια του σεναρίου είναι:<br />
• Μαθητοκεντρική διδασκαλία<br />
• Βιωματική μάθηση,<br />
• Διαφοροποιημένη διδασκαλία,<br />
• Μελέτη περιπτώσεων.<br />
Κατά τη διάρκεια του σεναρίου εφαρμόζονται οι ακόλουθοι τρόποι<br />
οργάνωσης της τάξης:<br />
• εργασία σε ζευγάρια (κατά τη διάρκεια της δραστηριότητας 2)<br />
• ομαδική εργασία (κατά τη διάρκεια της δραστηριότητας 1, 3, 4)<br />
• εργασίες ολομέλειας (κατά τη διάρκεια της δραστηριότητας 1)<br />
• ατομική εργασία (κατά τη διάρκεια της δραστηριότητας 2, 4 και της κατ’<br />
οίκον εργασίας)<br />
Τα εργαλεία και τα υλικά που θα χρησιμοποιηθούν κατά τη διάρκεια του<br />
σεναρίου είναι:<br />
Βιβλία, αρχείο PowerPoint, φύλλα εργασίας, διαδίκτυο, υπολογιστές,<br />
προβολέας, φάκελοι με κάρτες σωστού – λάθους, κουτιά κλπ.<br />
Περιγραφή της διαδικασίας/ πορείας του σεναρίου<br />
Αρχική φάση<br />
(Δημιουργία<br />
ενδιαφέροντος και<br />
κινήτρων των<br />
μαθητών για το<br />
θέμα)<br />
Φάση Εφαρμογής<br />
(ανάπτυξη του<br />
θέματος)<br />
Εισαγωγή στο θέμα -<br />
προθέρμανση<br />
Συλλογή δεδομένων<br />
Η εισαγωγή στο θέμα γίνεται με καταιγισμό ιδεών<br />
γύρω από το Γλυκαιμικό Δείκτη και συναφή θέματα.<br />
Ο κύριος στόχος είναι να προετοιμαστούν και να<br />
ενθαρρυνθούν οι μαθητές και να μάθουν με την<br />
κινητοποίησή τους.<br />
Τα υλικά που ετοιμάζει ο εκπαιδευτικός και οι<br />
μαθητές σε αυτή τη φάση είναι μια multimedia<br />
παρουσίαση, δημιουργία φύλλων εργασίας κλπ.<br />
- 4 -
Δραστηριότητες<br />
Οι δραστηριότητες που χρησιμοποιούνται για την<br />
καλλιέργεια και εδραίωση των νέων γνώσεων και<br />
δεξιοτήτων είναι οι εξής:<br />
• Δραστ.1: "Κάντε την καλύτερη επιλογή"<br />
• Δραστ.2:"Υπολογίστε το γλυκαιμικό φορτίο"<br />
• Δραστ.3: "Σκυταλοδρομία γνώσεων"<br />
• Δραστ.4: "Κουίζ γνώσεων στο λογισμικό Kahoot"<br />
Φάση<br />
Ανακεφαλαίωσης<br />
Εργασία για το<br />
σπίτι<br />
Αξιολόγηση<br />
μαθητών<br />
Χρησιμοποιώντας διάφορες τεχνικές (π.χ. διάλογο, εννοιολογικούς χάρτες<br />
κλπ.), οι μαθητές καταλήγουν σε αποτελέσματα και στη συνέχεια προχωρούν<br />
με τη σύνθεση και τη γενίκευση.<br />
Στους μαθητές ανατίθεται σαν εργασία/ άσκηση στο σπίτι να συμπληρώσουν<br />
ατομικά ή ομαδικά το φύλλο εργασίας 4 και 5 της 2ης Δραστηριότητας<br />
προκειμένου να εφαρμόσουν και να μεταφέρουν τις γνώσεις που απέκτησαν<br />
σε συγκεκριμένες περιπτώσεις που συναντούν στην καθημερινή τους ζωή.<br />
Για την αξιολόγηση των μαθητών χρησιμοποιείται η Δραστηριότητα 4 η<br />
οποία στοχεύει στη δοκιμή και στην ενοποίηση των γνώσεων και δεξιοτήτων<br />
που έχουν αποκτηθεί προηγουμένως από τους μαθητές.<br />
- 5 -
Δραστηριότητα 1<br />
Αξιολόγησε την!<br />
Φόρμα αξιολόγησης του σεναρίου<br />
Οι μαθητές συμπληρώνουν το παρακάτω ερωτηματολόγιο ανατροφοδότησης<br />
Δραστηριότητα 2<br />
Αξιολόγησε την!<br />
Δραστηριότητα 3<br />
Αξιολόγησε την!<br />
Δραστηριότητα 4<br />
Αξιολόγησε την!<br />
Συνολική αξιολόγηση<br />
Σου άρεσε το μάθημα;<br />
Μπορέσατε να συμμετάσχετε πλήρως στο<br />
μάθημα;<br />
Σου άρεσε να δουλεύεις με τους<br />
συμμαθητές σου;<br />
Βρήκατε τις δραστηριότητες ενδιαφέρουσες;<br />
Βρήκατε τις δραστηριότητες πολύ<br />
απαιτητικές;<br />
Ήταν ο ρυθμός και το πλαίσιο του σεναρίου<br />
σωστά;<br />
Μπορείτε να κατανοήσετε τώρα τους<br />
βασικούς όρους και τα θέματα που<br />
σχετίζονται με τον γλυκαιμικό δείκτη και το<br />
γλυκαιμικό φορτίο;<br />
Θα θέλατε να ενσωματώσετε κάποιες<br />
κορυφαίες συμβουλές σχετικά με τη<br />
διατροφή χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη στην<br />
καθημερινή σας ζωή;<br />
Ευχαριστούμε!!!<br />
- 6 -
Πληροφορίες για το Γλυκαιμικό Δείκτη και το<br />
Γλυκαιμικό Φορτίο των Τροφών<br />
Τι είναι ο γλυκαιμικός δείκτης;<br />
Ο γλυκαιμικός δείκτης (ΓΔ) είναι ένα<br />
σύστημα κατάταξης των τροφών που<br />
περιέχουν υδατάνθρακες (ζυμαρικά, όσπρια,<br />
δημητριακά, φρούτα, λαχανικά κ.ά.) και μας<br />
δείχνει πόσο αυξάνουν τα<br />
επίπεδα σακχάρου στο αίμα,<br />
2 με 3 ώρες μετά την<br />
κατανάλωσή τους. Η τιμή του<br />
ΓΔ διαφέρει από τροφή σε<br />
τροφή και όσο υψηλότερος<br />
είναι σε ένα τρόφιμο, τόσο<br />
περισσότερο αυξάνεται το<br />
σάκχαρο στο αίμα μόλις το<br />
καταναλώσουμε. Αυτό<br />
σημαίνει ότι εκκρίνεται<br />
περισσότερη ινσουλίνη για να<br />
μειώσει τα επίπεδα του<br />
σακχάρου, μεταφέροντας το<br />
επιπλέον σάκχαρο στα<br />
κύτταρα όπου μετατρέπεται<br />
σε λίπος. Η κλίμακα<br />
ταξινόμησης κυμαίνεται από<br />
0 έως 100.<br />
- Χαμηλός ΓΔ: 70<br />
- Ανώτατη τιμή ΓΔ: 100 (γλυκόζη)<br />
Ποιους αφορά; Ο γλυκαιμικός δείκτης είναι<br />
σημαντικός όχι μόνο για τους διαβητικούς και<br />
για όσους θέλουν να χάσουν κιλά ευκολότερα,<br />
αλλά και για την υγεία και την ευεξία όλων<br />
μας<br />
Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν το<br />
Γλυκαιμικό Δείκτη των τροφών;<br />
Επεξεργασία και μαγείρεμα: Όσο πιο<br />
ακατέργαστο είναι ένα τρόφιμο που περιέχει<br />
υδατάνθρακες, τόσο πιο αργά αυξάνει το<br />
σάκχαρο στο αίμα μας, ενώ το αντίθετο<br />
αποτέλεσμα έχουμε όσο περισσότερο το<br />
βράζουμε, το τεμαχίζουμε ή το πολτοποιούμε.<br />
Φυτικές ίνες: Αυξάνουν τον όγκο των<br />
τροφίμων και επιβραδύνουν την πέψη, γι’<br />
αυτό τα τρόφιμα που τις περιέχουν, όπως τα<br />
φρούτα και τα προϊόντα δημητριακών ολικής<br />
άλεσης, έχουν χαμηλότερο ΓΔ.<br />
Ωριμότητα: Όσο πιο ώριμο<br />
είναι ένα φρούτο, τόσο<br />
περισσότερο αυξάνει το<br />
σάκχαρο στο αίμα.<br />
Λίπος: Επιβραδύνει την<br />
πέψη, γι’ αυτό τα τρόφιμα<br />
που είναι πλούσια σε<br />
λίπος, όπως η σοκολάτα<br />
και το πλήρες γάλα, έχουν<br />
χαμηλότερο ΓΔ από τα<br />
τρόφιμα με λιγότερα<br />
λιπαρά.<br />
Οξύτητα: Η προσθήκη<br />
όξινων ουσιών, όπως ο<br />
χυμός λεμονιού, μειώνει το<br />
ΓΔ.<br />
Η κατανάλωση τροφών<br />
με χαμηλό γλυκαιμικό<br />
δείκτη μας βοηθά:<br />
• Να αυξάνουμε το<br />
κορεσμό μας,<br />
επομένως ελέγχουμε καλύτερα την πείνα<br />
μας και τελικά τρώμε λιγότερο.<br />
• Να μειώνουμε την ανάγκη μας να τρώμε<br />
γλυκά και έτσι δεν παίρνουμε τις «κενές»<br />
- 7 -
θερμίδες τους.<br />
• Να ρυθμίζουμε καλύτερα τα επίπεδα του<br />
σακχάρου στο αίμα μας και να<br />
προλαμβάνουμε την εμφάνιση διαβήτη ή<br />
τον ελέγχουμε καλύτερα<br />
• Να μειώσουμε τον κίνδυνο καρδιακών<br />
παθήσεων<br />
• Να είμαστε πιο αποδοτικοί στο σχολείο (<br />
SOS!!)<br />
Η δίαιτα του χαμηλού<br />
γλυκαιμικού δείκτη<br />
Γενικότερα, μια διατροφή βασισμένη σε<br />
τροφές με υψηλό ΓΔ ερεθίζει σε σημαντικό<br />
βαθμό το πάγκρεας να εκκρίνει μεγάλες<br />
ποσότητες ινσουλίνης. Το φαινόμενο αυτό<br />
έχει σαν αποτέλεσμα να αυξάνει την πείνα<br />
μας και να μας κάνει να τρώμε περισσότερο.<br />
Αν καταναλώνουμε γεύματα με χαμηλό ΓΔ<br />
αυξάνουμε το κορεσμό μας, ελέγχουμε<br />
του οργανισμού στην έκκριση ινσουλίνης.<br />
Ο γλυκαιμικός δείκτης δεν λέει τίποτα για<br />
την ποσότητα των υδατανθράκων που<br />
περιέχονται σε μια μερίδα τροφίμου. Η<br />
σύλληψη της έννοιας του γλυκαιμικού<br />
φορτίου αναπτύχθηκε από τους επιστήμονες<br />
για να περιγράψει ταυτόχρονα την ποιότητα<br />
(γλυκαιμικός δείκτης) αλλά και την ποσότητα<br />
των υδατανθράκων ενός γεύματος ή μιας<br />
δίαιτας.<br />
Το γλυκαιμικό φορτίο αναφέρεται στην<br />
ποσότητα των υδατανθράκων που<br />
καταναλώνει το άτομο σε συνδυασμό με τον<br />
γλυκαιμικό δείκτη.<br />
Το γλυκαιμικό φορτίο προκύπτει εάν<br />
πολλαπλασιάσουμε τον ΓΔ της τροφής επί την<br />
καλύτερα την πείνα μας και τελικά τρώμε<br />
λιγότερο. Επιπλέον,<br />
μειώνουμε την ανάγκη μας να τρώμε γλυκά<br />
και έτσι δεν παίρνουμε τις «κενές» θερμίδες<br />
τους. Η δίαιτα του χαμηλού GI είναι πιο<br />
χορταστική και βοηθά τον άνθρωπο να<br />
αποθηκεύσει λιγότερο λίπος.<br />
Παράλληλα του παρέχει υ- ψηλότερο<br />
μεταβολισμό με τροφές χαμηλού ΓΔ. Ρυθμίζει<br />
επίσης καλύτερα τα επίπεδα του σακχάρου<br />
στο αίμα μας και προλαμβάνει την εμφάνιση<br />
διαβήτη ή τον ελέγχει καλύτερα<br />
καθυστερώντας τις επιπλοκές.<br />
Το Γλυκαιμικό Φορτίο (ΓΦ) με<br />
απλά λόγια<br />
Εκτός από την ποιότητα είναι η ποσότητα<br />
των υδατανθράκων που καταναλώνονται η<br />
οποία επηρεάζει επιπρόσθετα την απόκριση<br />
περιεκτικότητα της σε υδατάνθρακες, και την<br />
διαιρέσουμε με το 100.<br />
ΓΦ= ( ΓΔ/100) Χ (περιεκτικότητα τροφίμου<br />
σε υδατάνθρακες)<br />
Διαπιστώνουμε ότι τρόφιμο με χαμηλό ΓΔ<br />
μπορεί να έχει υψηλό ΓΦ και το αντίθετο.<br />
Για τη βέλτιστη υγεία, φρόντισε να<br />
διατηρήσεις το καθημερινό γλυκαιμικό σου<br />
φορτίο κάτω του 60. Ωστόσο, ο απλούστερος<br />
τρόπος για να χρησιμοποιήσετε το ΓΦ είναι να<br />
επιλέξετε τροφές με το χαμηλότερο ΓΦ μέσα<br />
σε μια ομάδα τροφίμων.<br />
- 8 -
Συμπέρασμα: Καλό θα ήταν στη διατροφή<br />
μας να συμπεριλαμβάνουμε όλες τις ομάδες<br />
τροφίμων, έχοντας έναν έλεγχο στα φαγητά με<br />
υψηλό γλυκαιμικό δείκτη αλλά χωρίς να<br />
στηριζόμαστε αποκλειστικά σε αυτόν.<br />
Οι παράγοντες που επηρεάζουν το γλυκαιμικό<br />
Κοιτάζοντας προσεκτικά τον γλυκαιμικό<br />
δείκτη του καθενός (μπανάνα = 52, καρπούζι =<br />
80) θα έπαιρνα τη μπανάνα. Αυτό είναι μία<br />
εύκολη επιλογή, έτσι δεν είναι; Στην<br />
πραγματικότητα όμως ... ΟΧΙ!<br />
δείκτη και το γλυκαιμικό φορτίο είναι οι<br />
παρακάτω:<br />
- Το είδος του τροφίμου<br />
- Η παρουσία φυτικών Ινών<br />
- Το επίπεδο ωρίμανσης των τροφίμων<br />
Τι επιλέγω; Ας το δούμε μέσα από<br />
ένα παράδειγμα<br />
Ποια είναι η καλύτερη επιλογή μου; Ποιό<br />
τρόφιμο θα έχει τη λιγότερη γλυκαιμική<br />
επίδραση (τη λιγότερη διαταραχή των<br />
επιπέδων γλυκόζης στο αίμα μου);<br />
Αν ελέγξω το γλυκαιμικό φορτίο αυτών των<br />
δύο επιλογών, θα έρθω στο αντίθετο<br />
συμπέρασμα.<br />
Γιατί?<br />
Επειδή η φέτα καρπουζιού - που είναι ως<br />
επί το πλείστον νερό με μόνο περίπου το<br />
ήμισυ της περιεκτικότητας της μπανάνας σε<br />
υδατάνθρακες - έχει το χαμηλότερο<br />
γλυκαιμικό φορτίο.<br />
Αυτό σημαίνει ότι η φέτα του καρπουζιού<br />
θα έχει λιγότερη γλυκαιμική επίδραση από τη<br />
μπανάνα!<br />
Σαφώς λοιπόν, το γλυκαιμικό φορτίο είναι<br />
ένα πολύ πιο χρήσιμο και πρακτικό εργαλείο<br />
στην καθοδήγηση των επιλογών των<br />
τροφίμων από ό,τι ο γλυκαιμικός δείκτης.<br />
Πηγές<br />
- http://www.health.harvard.edu/healthyeating/glycemic_index_and_glycemic_load<br />
_for_100_foods<br />
- http://www.yourchoicenutrition.com/glyce<br />
mic-index/<br />
- http://laughinglemonpie.com/29-lowglycemic-index-snacks-for-kids-and-adults/<br />
- http://mums.bodyandsoul.com.au/kids+he<br />
alth/nutrition+diet/are+your+kids+eating+<br />
a+smart+breakfastr,16615<br />
- http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles<br />
/PMC3737458/<br />
- http://diatrofika.blogspot.gr/p/blogpage_7728.html<br />
- http://basicnutrition.gr<br />
- http://www.doeatright.com/<br />
- http://www.logodiatrofis.gr/<br />
- 9 -
Εκπαιδευτικές Δραστηριότητες<br />
Δραστηριότητα 1: «Κάνε την καλύτερη επιλογή»<br />
Στόχοι:<br />
Η δραστηριότητα αυτή έχει προετοιμαστεί για να μπορέσουν οι μαθητές :<br />
να αντιληφθούν τη σημασία του γλυκαιμικού δείκτη για τη διατροφή τους και, γενικότερα, για<br />
την υγεία τους<br />
να αναπτύξουν δεξιότητες που σχετίζονται με κριτική σκέψη, όσον αφορά την επιλογή υγιεινών<br />
τροφίμων<br />
για να επιλέξουν το πιο κατάλληλο τρόφιμο για πρωινό, δεκατιανό, μεσημεριανό και δείπνο -με<br />
το χαμηλότερο δυνατό γλυκαιμικό δείκτη-<br />
για να αλλάξουν τις διατροφικές τους συνήθειες<br />
Συμμετέχοντες: 4 ομάδες των 8 μαθητών στο μέγιστο.<br />
Υλικά: φύλλα απαντήσεων<br />
Χώρος υλοποίησης: σχολική τάξη<br />
Χρονική διάρκεια: 10-15 λεπτά<br />
ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΕΣ:<br />
Αφού παρακολουθήσετε την παρουσίαση με τις πληροφορίες για το γλυκαιμικό δείκτη<br />
προχωρήστε στην παρακάτω δραστηριότητα που βασίζεται σε αυτή. Για το λόγο αυτό θα<br />
χωριστείτε σε 4 ομάδες των 8 μαθητών στο μέγιστο. Κάθε ομάδα θα λάβει 2 φύλλα, ένα με τις<br />
ερωτήσεις και άλλο ένα με τις απαντήσεις. Πρέπει να επιλέξετε τη σωστή απάντηση στο φύλλο<br />
απαντήσεων.<br />
Συμπληρώστε το φύλλο απαντήσεων. Υπάρχει μόνο μία σωστή απάντηση σε κάθε γραμμή.<br />
- 10 -
Φύλλα ερωτήσεων<br />
Υπάρχει μόνο μία σωστή απάντηση σε κάθε γραμμή. Επιλέξετε τη σωστή.<br />
Πρωινό<br />
Κουάκερ βρώμης (1a)<br />
Δημητριακά(1b)<br />
Γάλα(2a)<br />
Γιαούρτι (2b)<br />
Δεκατιανό<br />
Μπανάνα (1a)<br />
Ώριμη μπανάνα (1b)<br />
Snickers (2a)<br />
Κουλουράκια φούρνου(2b)<br />
Μήλο (3a)<br />
Χυμός μήλου (3b)<br />
- 11 -
Μεσημεριανό<br />
Βρασμένα μακαρόνια: 13 λεπτά (1a)<br />
Βρασμένα μακαρόνια: 7 λεπτά (1b)<br />
Αρακάς (2a)<br />
Φακές(2b)<br />
- 12 -
Βραδινό<br />
Βραστές πατάτες (1a)<br />
Πατάτες στο φούρνο (1b)<br />
Κλαμπ σάντουιτς (2a)<br />
Κλαμπ σάντουιτς λαχανικών ( χούμους,<br />
αβοκάντο, ντομάτα ) (2a)<br />
Φύλλο απαντήσεων<br />
Απάντηση<br />
Σωστή Απάντηση<br />
Πρωϊνό<br />
1a,2b<br />
Δεκατιανό<br />
1a, 2b,3a<br />
Μεσημεριανό<br />
1b, 2b<br />
Δείπνο<br />
1b, 2b<br />
Παρατήρηση: Η στήλη των σωστών απαντήσεων δεν ήταν συμπληρωμένη στο φύλλο εργασίας<br />
- 13 -
Δραστηριότητα 2 «Υπολογίζω το γλυκαιμικό φορτίο»<br />
Στόχοι:<br />
Η δραστηριότητα αυτή έχει δημιουργηθεί για να μπορέσουν οι μαθητές:<br />
να κατανοήσουν τη σχέση μεταξύ του γλυκαιμικού φορτίου, του γλυκαιμικού δείκτη και της<br />
ποσότητας των υδατανθράκων στα τρόφιμα<br />
να συνειδητοποιήσουν ότι ένας υψηλός γλυκαιμικός δείκτης δεν συνδέεεται πάντα με ένα<br />
υψηλό γλυκαιμικό φορτίο<br />
να επιλέξουν το φαγητό με το χαμηλότερο δυνατό γλυκαιμικό φορτίο, συνδυάζοντας τον<br />
γλυκαιμικό δείκτη και την ποσότητα των υδατανθράκων, η οποία δίνεται στο πακέτο των<br />
προϊόντων, στα διατροφικά στοιχεία<br />
να υπολογίσουν το γλυκαιμικό φορτίο των συγκεκριμένων τροφίμων<br />
να συνειδητοποιήσουν ότι το γλυκαιμικό φορτίο δεν σημαίνει πάντα ότι το συγκεκριμένο<br />
φαγητό είναι πλούσιο σε διατροφικές αξίες.<br />
Συμμετέχοντες: 5 ομάδες από 5 μαθητών στο μέγιστο<br />
Χώρος υλοποίησης: σχολική τάξη<br />
Χρονική διάρκεια: ½ ώρα<br />
Υλικά: πίνακες με γλυκαιμικό δείκτη διαφόρων ειδών τροφίμων. 5 φύλλα δραστηριοτήτων.<br />
- 14 -
«Υπολογίζω το γλυκαιμικό φορτίο τροφίμων» Φύλλο εργασίας 1<br />
Οδηγίες: όπως γνωρίζουμε το γλυκαιμικό φορτίο<br />
υπολογίζεται χρησιμοποιώντας τον ακόλουθο τύπο:<br />
Στο παρακάτω πίνακα (Πίνακας 1) είναι γραμμένος ο<br />
γλυκαιμικός δείκτης και το φορτίο για συγκεκριμένα<br />
τρόφιμα. Γιατί νομίζετε ότι το καρπούζι έχει<br />
χαμηλότερο γλυκαιμικό φορτίο, αν και έχει<br />
υψηλότερο γλυκαιμικό δείκτη σε σύγκριση με μια<br />
μπανάνα και σταφύλι που έχουν χαμηλότερο<br />
γλυκαιμικό δείκτη και υψηλότερο γλυκαιμικό φορτίο<br />
Γράψε την απάντηση σου στο παρακάτω κενό.<br />
Τρόφιμα Γλυκ. δείκτης Μερίδα Γλυκ. φορτίο<br />
Καρπούζι 72 120gr 7<br />
Ώριμη μπανάνα 62 120gr 16<br />
Σταφύλια 59 120gr 11<br />
Πίνακας 1<br />
- 15 -
«Υπολογίζω το γλυκαιμικό φορτίο τροφίμων» Φύλλο εργασίας 2<br />
1. Έχουμε την ακόλουθη λίστα για είδη τροφίμων (Πίνακας 2). Τα τμήματα που παρατίθενται κάτω<br />
από όλα τα στοιχεία των τροφίμων παρέχουν 15 γραμμάρια υδατάνθρακες, αλλά τα αντίστοιχα<br />
γλυκαιμικά φορτία είναι διαφορετικά. Γιατί νομίζετε ότι γίνεται αυτό; Γράψτε την απάντησή σας<br />
στο διάστημα.<br />
Φαγητό Γλυκ. δείκτης μερίδα Γλυκ φορτίο<br />
Μακαρόνια 1/3<br />
φλιτζάνι<br />
βρασμένα<br />
6<br />
Καφέ ρύζι 1/3<br />
φλιτζάνι<br />
βρασμένο<br />
8<br />
Στιγμιαίος πουρές πατάτας 1/2<br />
φλιτζάνι<br />
βρασμένος<br />
13<br />
Βραστή πατάτα ½ μεσσαία 12<br />
Πίνακας 2<br />
- 16 -
«Υπολογίζω το γλυκαιμικό φορτίο» Φύλλο εργασίας 3<br />
2. Χρησιμοποιώντας τους έντυπους πίνακες που δίνονται, συμπληρώστε τον προηγούμενο πίνακα<br />
(Πίνακας 3) με το γλυκαιμικό δείκτη των τροφών. Ποιο από τα δύο θα επιλέγατε για το<br />
μεσημεριανό σας και γιατί;<br />
Φαγητό Γλυκ. δείκτης μερίδα Γλυκ. φορτίο<br />
Μακαρόνια 1/3<br />
φλιτζάνι<br />
βρασμένα<br />
6<br />
Καφέ ρύζι 1/3<br />
φλιτζάνι<br />
βρασμένο<br />
8<br />
Στιγμιαίος πουρές πατάτας 1/2<br />
φλιτζάνι<br />
βρασμένος<br />
13<br />
Βραστή πατάτα ½ μεσσαία 12<br />
Πίνακας 3<br />
- 17 -
«Υπολογίζω το γλυκαιμικό φορτίο τροφίμων» Φύλλο εργασίας 4<br />
3. Έχετε να επιλέξετε ένα από τα ποτά που αναφέρονται στον πίνακα 4 για το μεσημεριανό γεύμα<br />
σας ή το δείπνο σας. Ποιο θα επιλέγατε και γιατί;<br />
Ποτά δείκτης μερίδα φορτίο<br />
Coca Cola®, κλασική 63 250ml 16<br />
Fanta®, πορτοκαλάδα με ανθρακικό 68 250ml 23<br />
Lucozade®, αυθεντικό (αφρώδης ποτό γλυκόζης) 95±10 250ml 40<br />
Gatorade 78 250ml 12<br />
Χυμός μήλου, χωρίς πρόσθετη ζάχαρη, κλασική 44 250ml 30<br />
Κοκτέιλ χυμού μύρτιλο-κρανμπερι (Ocean Spray®) 68 250ml 24<br />
Πορτοκαλάδα, χωρίς πρόσθετη ζάχαρη 50 250ml 12<br />
Χυμός ντομάτας, κονσερβοποιημένος 38 250ml 4<br />
Πίνακας 4<br />
- 18 -
«Υπολογίζω το γλυκαιμικό φορτίο τροφίμων» Φύλλο εργασίας 5<br />
4. Πρέπει να υπολογίσετε το γλυκαιμικό φορτίο για κάθε μερίδα σερβιρίσματος των<br />
παρακάτω σνακ (Πίνακας 5) χρησιμοποιώντας τον δεδομένο τύπο, τους πίνακες με κάθε<br />
γλυκαιμικό δείκτη και τις πληροφορίες που περιλαμβάνονται στα πακέτα τους. Συμπληρώστε<br />
τον πίνακα με τους αριθμούς γλυκαιμικού φορτίου που έχετε βρει.<br />
Τρόφιμο<br />
Potato chips<br />
Μερίδα<br />
σερβιρίσ<br />
ματος<br />
28gr<br />
Γλυκαιμι<br />
κό<br />
φορτίο<br />
- 19 -
Snickers<br />
1 package<br />
Low fat yoghurt with fruit 1<br />
package-<br />
170g<br />
Πίνακας 5<br />
- 20 -
Τρόφιμο<br />
Πίνακας τροφών με ΓΔ και ΓΦ<br />
Γραμμάρια<br />
τροφής που<br />
Γλυκαιμικός<br />
περιέχουν 50<br />
Δείκτης<br />
γραμμάρια<br />
- 21 -<br />
Γραμμάρια<br />
υδατανθράκων<br />
σε 100<br />
Γλυκαιμικό<br />
Φορτίο για<br />
μερίδα 100<br />
γραμμαρίων<br />
γραμμάρια<br />
υδατάνθρακες τροφής<br />
Γλυκόζη 100 50 100 100<br />
Ψωμί λευκό (μπαγκέτα) 95 100 50 48<br />
Ζυμαρικά από ρύζι καστανό 92 237 21 19<br />
Ρυζογκοφρέτα 91 60 83 76<br />
Ψωμί λευκό σταρένιο 87 88 57 49<br />
Πατάτα ψημένη στο φούρνο 85 250 20 17<br />
Κορν φλέικς (Kellogg’s) 81 58 87 70<br />
Ρύζι στιγμιαίο 81 179 28 23<br />
Φασόλια ξερά φούλια 79 364 14 11<br />
Αναψυκτικό Gatorade 78 833 6 5<br />
Κορν φλέικς Choco Pops (Kellogg’s) 77 58 87 67<br />
Ψωμί λευκό χωρίς γλουτένη 76 100 50 38<br />
Ντόνατ 76 102 49 37<br />
Βάφλες 76 135 37 28<br />
Κολοκύθα βρασμένη 75 1000 5 4<br />
Πατάτες τηγανητές 75 259 19 15<br />
Μπραν φλέικς (Kellogg’s) 74 83 60 44<br />
Ποπ κορν 72 91 55 40<br />
Καρπούζι 72 1000 5 4<br />
Δημητριακά με μέλι (Honey smacks) 71 65 77 54<br />
Πορτοκαλάδα Fanta 68 368 14 9<br />
Ζάχαρη κοινή 68 50 100 68<br />
Ψωμί (80% κριθάρι, 20% λευκό αλεύρι) 67 75 67 45<br />
Κρουασάν 67 110 46 31<br />
Κρέπες 67 69 73 49<br />
Κριθάρι σε νιφάδες 66 179 28 18<br />
Σοκολάτα Mars 65 75 67 43<br />
Βερίκοκα κομπόστα με ζάχαρη 64 316 16 10<br />
Παντζάρια 64 571 9 6<br />
Σταφίδες 64 68 73 47<br />
Σύκα ξερά 61 115 43 26<br />
Φιδές από ρύζι 61 231 22 13<br />
Γλυκοπατάτα 61 268 19 11<br />
Πίτσα 60 185 27 16<br />
Ανανάς 59 462 11 6<br />
Παπάγια 59 353 14 8<br />
Ψωμί σίκαλης ολικής άλεσης 58 107 47 27<br />
Κόκα κόλα 58 481 10 6<br />
Τηγανίτες 57 102 49 28<br />
Δημητριακά Frosties (Kellogs’s) 55 58 87 48<br />
Πίτουρο βρώμης 55 100 50 28<br />
Μέλι 55 69 72 40<br />
Μούσλι (Alpen) 55 79 63 35
Ρύζι καστανό 55 227 22 12<br />
Ζυμαρικά από καλαμπόκι 54 214 23 13<br />
Δημητριακά Special Κ 54 71 70 38<br />
Ακτινίδιο 53 500 10 5<br />
Καλαμπόκι φρέσκο 53 234 21 11<br />
Μπανάνα 52 250 20 10<br />
Ψωμί σταρένιο ολικής άλεσης 52 75 67 35<br />
Φασόλια λευκά κονσέρβας 52 441 11 6<br />
Σούσι 52 135 37 19<br />
Τορτίγια μεξικάνικη 52 104 48 25<br />
Μάνγκο 51 353 14 7<br />
Μαρμελάδα πορτοκάλι 48 75 67 32<br />
Πλιγοΰρι 48 288 17 8<br />
Φασόλια φούρνου 48 500 10 4<br />
Αρακάς 48 571 9 4<br />
Χυμός γκρέιπφρουτ 48 625 8 4<br />
Ψωμί με πίτουρο 47 83 60 28<br />
Μακαρόνια 47 188 27 13<br />
Λαζάνια στιγμής κινέζικα 47 225 22 10<br />
Πορτοκάλι χυμός 46 481 10 5<br />
Αμπελοφάσουλα 46 417 12 6<br />
Σταφύλια 46 333 15 7<br />
Γάλα σόγιας ελαφρύ 44 735 7 3<br />
Πουτίγκα 44 313 16 7<br />
Καροτόζουμο 43 543 9 4<br />
Αχλάδια κομπόστα χωρίς ζάχαρη 43 545 9 4<br />
Σοκολάτα γάλακτος 43 89 56 24<br />
Σπαγγέτι βρασμένο 10-15 λεπτά 43 188 27 11<br />
Πορτοκάλι 42 545 9 4<br />
Φασόλια μαυρομάτικα 42 250 20 8<br />
Ροδάκινα 42 545 9 4<br />
Σιτάρι κόκκος βρασμένος 41 74 68 28<br />
Φράουλες 40 2000 3 1<br />
Γάλα σόγιας πλήρες 40 694 7 3<br />
Δαμάσκηνα 39 500 10 4<br />
Φασολάκια φρέσκα 38 242 21 8<br />
Μήλα 38 400 13 5<br />
Αχλάδια 38 545 9 3<br />
Ντοματόζουμο 38 1389 4 1<br />
Παγωτό με 15% λιπαρά 37 278 18 7<br />
Σπαγγέτι ολικής άλεσης 37 214 23 9<br />
Γιαούρτι ελαφρύ με φρούτα και ζάχαρη 33 323 16 5<br />
Φασόλια ξερά γίγαντες 32 250 20 6<br />
Γάλα ελαφρύ 32 962 5 2<br />
Βερίκοκα ξερά 31 107 47 14<br />
Φασόλια ξερά μάχος 31 441 11 4<br />
Φακές πράσινες 30 441 11 3<br />
Μήλα ξερά 29 88 57 16<br />
Δαμάσκηνα ξερά 29 91 55 16<br />
Ρεβίθια 28 250 20 6<br />
- 22 -
Γάλα πλήρες 27 1042 5 1<br />
Γκρέιπφρουτ 25 545 9 2<br />
Φιστίκια κάσιους 22 192 26 6<br />
Μπιζέλια 22 833 6 1<br />
Κεράσια 22 500 10 2<br />
Φασόλια μαύρα 20 300 17 3<br />
Φρουκτόζη 19 50 100 10<br />
Φασόλια σόγιας 18 1250 4 1<br />
Φασόλια σόγιας κονσέρβας 14 1250 4 1<br />
Φιστίκια αράπικα 14 417 12 2<br />
Φάβα 11 208 24 3<br />
Ξινόγαλο 11 1136 4 0<br />
Πηγή: Foster-Powell Κ, Holt SH, Brand-Miller JC. International table of glycemic index and glycemic<br />
load values: 2002. Am J Clin Nutr 2002;76:5-56.<br />
- 23 -
Δραστηριότητα 3 «Σκυταλοδρομία γνώσεων»<br />
Στόχοι:<br />
Η δραστηριότητα αυτή επιδιώκει να μπορέσουν οι μαθητές να:<br />
αντιληφθούν τη σημασία του γλυκαιμικού δείκτη για τη διατροφή τους<br />
να μάθουν σχετικά με τους παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν το γλυκαιμικό δείκτη<br />
να συμπεριλάβουν τρόφιμα με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη στη διατροφή τους<br />
να συνειδητοποιήσουν τα οφέλη μετά από μια δίαιτα χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη<br />
να αναπτύξουν δεξιότητες όπως η ομαδική εργασία, συνεργασία, διαχείριση χρόνου,<br />
επικοινωνία, σωματική έκφραση σε μια πολυπολιτισμική ομάδα, καθώς και μια φιλική<br />
αντιπαλότητα στο πλαίσιο ενός παιχνιδιού.<br />
Συμμετέχοντες: 3 ομάδες των 17 μαθητών στο μέγιστο.<br />
Χώρος υλοποίησης: Σχολική αυλή<br />
Υλικά: ένα φύλλο ερωτήσεων<br />
o 3 κουτιά<br />
o 51 φακέλους με ερωτήσεις<br />
o Κάρτες σωστού / λάθους<br />
Χρόνος: 45 λεπτά<br />
Οδηγίες:<br />
Αφού οι μαθητές παρακολουθήσουν την παρουσίαση με τις πληροφορίες, θα παίξουν ένα<br />
παιχνίδι. Είναι ένας αγώνας σκυταλοδρομίας γνώσεων και για το σκοπό αυτό οι μαθητές θα<br />
πάνε στην αυλή του σχολείου και θα χωριστούν σε 3 ομάδες των 17 μελών στο μέγιστο. Κάθε<br />
ομάδα θα πρέπει να απαντήσει σε ερωτήσεις με βάση την παρουσίαση για να πάρει πόντους<br />
και να επιτύχει το μεγαλύτερο σκορ.<br />
Τα μέλη της κάθε ομάδας θα συνταχθούν σε μια σειρά, 3 μέτρα μακριά από τους αντιπάλους<br />
τους.<br />
Απέναντι από κάθε μία από τις 3 ομάδες θα υπάρχουν 1 συντονιστής ο οποίος θα έχει τους<br />
φακέλους με τις 17 ερωτήσεις. Θα υπάρξει επίσης 1 διαιτητής δίπλα από τις ομάδες ώστε να<br />
τους δώσει το σήμα για να ξεκινήσουν τον αγώνα και να εξασφαλίσει ότι κανένας από<br />
αυτούς δεν θα εξαπατήσει κατά τη διάρκεια του.<br />
Επίσης, δίπλα από κάθε συντονιστή θα υπάρξει ένα κουτί ή ένα καλάθι για να τοποθετήσει ο<br />
παίκτης το φάκελο με την απάντηση και να λάβει την επόμενη ερώτηση, έτσι ώστε το<br />
παιχνίδι να συνεχίζεται.<br />
Ο πρώτος παίκτης από κάθε ομάδα τρέχει προς τον συντονιστή της ομάδας του για να πάρει<br />
το φάκελο με το πρώτο ερώτημα.<br />
Στη συνέχεια, τρέχει πίσω στην ομάδα του για θα αποφασίσουν αν η ερώτηση είναι σωστή ή<br />
<br />
λάθος.<br />
Ο δεύτερος παίκτης της κάθε ομάδδας θα πάρει την απαντημένη ερώτηση , θα τρέξει στον<br />
συντονιστή και να τοποθετήσει την επιλεγμένη απάντηση στο κουτί. Τότε αυτός θα λάβει την<br />
επόμενη ερώτηση προκειμένου να τρέξει πίσω στην ομάδα του και να την απαντήσουν.<br />
Μόλις όλα τα ερωτήματα έχουν απαντηθεί από όλες τις ομάδες, η ηγετική ομάδα θα πάρει 6<br />
επιπλέον πόντους ως μπόνους, η δεύτερη θα πάρει 3 και η τελευταία θα πάρει 1 βαθμό<br />
έξτρα.<br />
<br />
<br />
Κάθε σωστή απάντηση παίρνει 2 πόντους.<br />
Η ομάδα με την υψηλότερη βαθμολογία θα είναι ο νικήτρια.<br />
- 24 -
Δραστηριότητα 3 - Φύλλο ερωτήσεων<br />
1. Ο γλυκαιμικός δείκτης έχει να κάνει με την ποσότητα της τροφής που τρώμε.<br />
2. Ο γλυκαιμικός δείκτης δείχνει πόσο καιρό χρειάζεται ο οργανισμός μας να αφομοιώσει τα<br />
τρόφιμα.<br />
3. Ο γλυκαιμικός δείκτης εξαρτάται μόνο από τη σύνθεση των τροφίμων.<br />
4. Ο γλυκαιμικός δείκτης είναι μια κλίμακα που ταξινομεί τα πλούσια σε υδατάνθρακες<br />
τρόφιμα ανάλογα με το πόσο ανεβάζουν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα σε σύγκριση με ένα<br />
πρότυπο στάνταρ τροφίμων.<br />
5. Αυτοί είναι οι παράγοντες που επηρεάζουν το γλυκαιμικό δείκτη των τροφίμων: το<br />
μαγείρεμα των τροφών, οι φυτικές ίνες, η επεξεργασία τροφίμων και τα απλά σάκχαρα.<br />
6. Είναι προτιμότερο για κάποιον να φάει στιγμιαίο πουρέ πατάτας από τηγανητές πατάτες.<br />
7. Είναι καλύτερα να τρώει κάποιος μια φέτα καρπουζιού από μια μπανάνα.<br />
8. Για τη βέλτιστη υγεία, ο στόχος είναι να κρατήσεις ένα καθημερινό γλυκαιμικό φορτίο κάτω<br />
από 60.<br />
9. Είναι προτιμότερο για κάποιον να φάει ένα καρβέλι ψωμί ολικής άλεσης από ένα λευκό<br />
ψωμί.<br />
10. Το γλυκαιμικό φορτίο είναι υψηλότερο όταν το φαγητό έχει περισσότερους υδατάνθρακες.<br />
11. Ο υψηλός γλυκαιμικός δείκτης τροφίμων μπορεί να ελέγξει την όρεξη σας.<br />
12. Ένας καλός τρόπος για να κρατήσεις χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη είναι να τρώς πολλά<br />
λαχανικά στα γεύματά σου.<br />
13. Λαμβάνοντς υπόψη το γλυκαιμικό δείκτη έχει αποδειχθεί ότι βοηθηάει τους ανθρώπους να<br />
χάσουν βάρος.<br />
14. Το γλυκαιμικό φορτίο δεν βασίζεται στον αριθμό του γλυκαιμικού δείκτη.<br />
15. Ο γλυκαιμικός δείκτης αφορά το περιεχόμενο των πρωτεϊνών και των λιπών στα τρόφιμα.<br />
16. Η κατανάλωση τροφίμων με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη, μπορεί να βοηθήσει στο να είσαι πιο<br />
αποδοτικός στο σχολείο.<br />
17. Ο ορισμός του γλυκαιμικού δείκτη είναι ο ίδιος με τον ορισμό του γλυκαιμικού φορτίου.<br />
Δραστηριότητα 3 – Σωστές απαντήσεις<br />
1] Λάθος<br />
2] Σωστό<br />
3] Λάθος<br />
4] Σωστό<br />
5] Σωστό<br />
6] Λάθος<br />
7] Σωστό<br />
8] Λάθος<br />
10] Σωστό<br />
11] Λάθος<br />
12] Σωστό<br />
13] Λάθος<br />
14] Λάθος<br />
15] Λάθος<br />
16] Σωστό<br />
17] Λάθος<br />
9] Σωστό<br />
- 25 -
Δραστηριότητα 4 «Kahoot Γλυκαιμικού Δείκτη και κουίζ Γλυκαιμικού<br />
Φορτίου»<br />
Στόχος: Είναι ένα online κουίζ με βάση την παρουσίαση για το γλυκαιμικό δείκτη και το γλυκαιμικό<br />
φορτίο, η οποία στοχεύει στη δοκιμή γνώσεων που έχουν αποκτηθεί προηγουμένως και<br />
στην εμπέδωσή τους.<br />
Συμμετέχοντες: Από 1 μαθητής μέχρι 100 μαθητές, επειδή μπορεί να παίζεται από άτομα ή ομάδες.<br />
Το πεδίο για να πραγματοποιηθεί: εργαστήρια υπολογιστών ή ένα δωμάτιο με πρόσβαση στο<br />
<strong>internet</strong>.<br />
Χρόνος: 15 λεπτά.<br />
Οδηγίες: Συνδεθείτε στο ακόλουθο λίνκ και να παίξετε το παιχνίδι που αποτελείται από 14<br />
ερωτήσεις.<br />
https://play.kahoot.it/#/k/6d109d1d-f3fb-4f64-85f5-cd82d6acb228<br />
- 26 -
Οδοιπορικό στις Αζόρες<br />
Ρέθυμνο – Sao Miguel Azores: 6000 km σε μία μέρα!<br />
Ένα ταξίδι του Πειραματικού Γενικού Λυκείου Ρεθύμνου Πανεπιστημίου Κρήτης στις<br />
Αζόρες<br />
Στη βιολογική φυτεία ανανά Arruda<br />
Τα νησιά των Αζορών, εννέα νησάκια<br />
στη μέση του Ατλαντικού, που<br />
δημιουργήθηκαν μετά την έκρηξη<br />
υποθαλάσσιου ηφαιστείου, όταν η λάβα<br />
ανέβηκε και πάγωσε στην επιφάνεια της<br />
θάλασσας, δεν είναι ένας δημοφιλής<br />
προορισμός. Το πιο πιθανό ήταν να μην<br />
είχε φτάσει κανένας μας ως εκεί αν δεν μας<br />
δινόταν η ευκαιρία μέσα από το<br />
Eυρωπαϊκό πρόγραμμα Erasmus+ με<br />
τίτλο «Ηealthy, Wealthy, Top. Tips”.<br />
Και πραγματικά το ταξίδι αυτό ήταν μια<br />
ανεπανάληπτη εμπειρία. Δεν ήταν μόνο η<br />
μαγευτική ομορφιά του τόπου αλλά και η<br />
ζεστή φιλοξενία των ανθρώπων του, που<br />
συνέβαλαν ώστε να αποκομίσουμε τις<br />
καλύτερες εντυπώσεις.<br />
Έξω από το αμφιθέατρο του σχολείου<br />
Οι μέρες που περάσαμε εκεί ήταν<br />
ιδιαίτερα γεμάτες. Το πρόγραμμα<br />
περιελάμβανε την επιμόρφωση που<br />
γινόταν κάθε πρωί στο σχολείο μέσα από<br />
τις παρουσιάσεις που έκαναν οι μαθητές<br />
των επτά χωρών που συμμετείχαν στο<br />
- 27 -
πρόγραμμα (Πολωνία-Pabianice,<br />
Νορβηγία- Νοrdbyhagen, Ιταλία-Messina,<br />
Ισπανία-Tenerife,<br />
Τουρκία-<br />
Kahramanmaras, Πορτογαλία- Ponta<br />
Delgada, Ελλάδα-Ρέθυμνο). Το βασικό<br />
θέμα ήταν η διατροφή και οι εργασίες των<br />
μαθητών, αρκετές μάλιστα ιδιαίτερα<br />
εξειδικευμένες, έδιναν χρήσιμες<br />
πληροφορίες για μια σωστή διατροφή και<br />
κατ’ επέκταση για μια υγιεινή ζωή. Το<br />
θεωρητικό κομμάτι των παρουσιάσεων<br />
ακολουθούσε και ένα πρακτικό με<br />
ερωτηματολόγια και παιχνίδια διαδικτυακά<br />
ή σε υπαίθριο χώρο για την εμπέδωση και<br />
εφαρμογή όσων παρουσιάστηκαν.<br />
Στο πάρκο του σχολείου<br />
Στην επιτυχή εφαρμογή του<br />
συγκεκριμένου μέρους του προγράμματος<br />
συνέβαλε και ο χώρος του σχολείου<br />
«Εscola Secundaria Domingos Rebelo”<br />
αλλά και η υλικοτεχνική του υποδομή.<br />
Ήταν ένα πολύ μεγάλο σχολείο που<br />
λειτουργούσε σ' ένα καταπληκτικό κτίριο με<br />
αμφιθέατρο, βιβλιοθήκη, εργαστήρια,<br />
εστιατόριο, οργανωμένες αίθουσες<br />
διδασκαλίας, περιποιημένους εξωτερικούς<br />
χώρους με καταπληκτικούς κήπους.<br />
Πραγματικά ένα ευχάριστο περιβάλλον για<br />
όλους. Η εξωτερική εικόνα του σχολείου<br />
αλλά και τα προγράμματα σπουδών του,<br />
όπως συζητήσαμε με τους μαθητές και<br />
τους εκπαιδευτικούς τους, αποδεικνύουν<br />
ότι η παιδεία έχει προτεραιότητα στην<br />
Πορτογαλία.<br />
Μετά το τέλος του πρωινού<br />
προγράμματος και αφού απολαμβάναμε<br />
ένα ωραίο γεύμα στο εστιατόριο του<br />
σχολείου, ξεκινούσαμε για μια γνωριμία με<br />
τα αξιοθέατα του νησιού. To νησί Sao<br />
Miguel είναι το μεγαλύτερο από τα εννέα<br />
νησιά με πρωτεύουσα την Ponta Delgada.<br />
Η φυσική του ομορφιά είναι απερίγραπτη.<br />
Lagoa das Sete Cidades: λίμνες στις καλντέρες<br />
του ηφαιστείου<br />
Ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά του<br />
φυσικού περιβάλλοντος εκεί είναι οι λίμνες<br />
που σχηματίστηκαν από τις καλντέρες του<br />
ηφαιστείου, πανέμορφες και εξωτικές.<br />
Επισκεφτήκαμε τρεις από αυτές την Lagoa<br />
das Sete Cidades (επτά πόλεις), τη λίμνη<br />
στην περιοχή Furnas και τη Lagoa das<br />
Furnas. Ολόκληρο το νησί χαρακτηρίζεται<br />
ως «Υδρόπολις» εξαιτίας των λιμνών του<br />
και μάλιστα διαθέτει πολλά διαφορετικά<br />
είδη νερού ανάλογα με τα στοιχεία που<br />
περιέχει. Οι λίμνες είναι περιβαλλοντικά<br />
κέντρα με πλούσια χλωρίδα και πανίδα. Η<br />
κυβέρνηση εκεί αναπλάθει και αναδεικνύει<br />
περιοχές με φυσικό κάλλος και<br />
απευθύνεται κυρίως σε φυσιολατρικό<br />
τουρισμό, ο οποίος έχει ψυχαγωγική αλλά<br />
και εκπαιδευτική διάσταση. Συνδυάζουν<br />
επίσης και αθλητικές δραστηριότητες όπως<br />
κανό μέσα στη λίμνη, ή ποδήλατα γύρω<br />
απ’ αυτήν. Επιδοθήκαμε και στα δύο και<br />
ενθουσιαστήκαμε.<br />
Ένα άλλο χαρακτηριστικό του τόπου<br />
είναι οι θερμές πηγές που διαθέτει εξαιτίας<br />
του ηφαιστείου που είναι ενεργό. Κάποιες<br />
απ’ αυτές βρίσκονται στους βοτανικούς<br />
κήπους Terra Nostra. Μέσα σ’ ένα<br />
μαγευτικό περιβάλλον με δέντρα,<br />
πολύχρωμα λουλούδια και διάφορα άλλα<br />
είδη φυτών απλώνεται μια τεράστια<br />
τεχνητή λίμνη με θερμό κίτρινο νερό<br />
Eξαιτίας της περιεκτικότητάς του σε θειάφι.<br />
Βουτήξαμε χωρίς δεύτερη σκέψη και το<br />
μπάνιο ήταν απίστευτα χαλαρωτικό. Μια<br />
άλλη περιοχή με θερμά λουτρά ήταν η<br />
Caldeira Velha , ένα μέρος με εξωτική<br />
βλάστηση όπου απολαύσαμε ένα<br />
χαλαρωτικό μπάνιο σε μικρές φυσικές<br />
πισίνες με θερμά κίτρινα επίσης νερά. Εκεί<br />
- 28 -
ενημερωθήκαμε για τα ενδημικά φυτά και<br />
ζώα του νησιού.<br />
Εκτός από το περιβάλλον και τις<br />
φυσικές ομορφιές του τόπου,<br />
ενδιαφέρουσες αποδείχτηκαν για μας και<br />
κάποιες από τις οικονομικές<br />
δραστηριότητες των ανθρώπων.<br />
Επισκεφτήκαμε τη Ribeira Grande μια<br />
περιοχή με θέα στον Ατλαντικό όπου<br />
υπάρχει η βιομηχανία τόνου COFACTOR.<br />
Ένας μεγάλος αριθμός εργατών με<br />
υπερσύγχρονα μηχανήματα επεξεργάζεται<br />
και συσκευάζει τεράστιες ποσότητες τόνου,<br />
τις οποίες εξάγει.<br />
Επίσης στο νησί υπάρχει μια φυτεία<br />
τσαγιού, η μοναδική στην Ευρώπη. Αφού<br />
είδαμε όλοι μας για πρώτη φορά το φυτό<br />
του τσαγιού ξεναγηθήκαμε και στο<br />
εργοστάσιο και μάθαμε τα στάδια της<br />
επεξεργασίας του. Οι άνθρωποι που<br />
δουλεύουν εκεί μας είπαν ότι έμαθαν την<br />
καλλιέργεια του τσαγιού από έναν Κινέζο,<br />
που έφτασε στην περιοχή πριν από πολλά<br />
χρόνια. Μετά τη ξενάγηση μας πρόσφεραν<br />
αρωματικό τσάι.<br />
Στην είσοδο του σχολείου «Εscola Secundaria<br />
Domingos Rebelo”<br />
Μια άλλη ασχολία των κατοίκων είναι η<br />
καλλιέργεια του ανανά. Επισκεφτήκαμε μια<br />
τέτοια βιολογική φυτεία όπου οι ανανάδες<br />
μεγαλώνουν σε θερμοκήπια. Πρόκειται για<br />
μια ξεχωριστή ποικιλία που ευδοκιμεί μόνο<br />
εκεί και διαφέρει από τις ποικιλίες που<br />
γνωρίζουμε. Το συγκεκριμένο φυτό<br />
παράγει ένα ανανά κάθε δύο χρόνια που<br />
είναι μικρός και έχει κίτρινο χρώμα. Πήγαμε<br />
ακόμη και μια βιολογική φάρμα όπου η<br />
ιδιοκτήτριά της προσφέρει τις<br />
εγκαταστάσεις της για αγροτουρισμό και<br />
καλλιεργεί φρούτα λαχανικά και αρωματικά<br />
φυτά. Με μια βόλτα στη λαϊκή αγορά<br />
πήραμε μια ιδέα για την αγροτική<br />
παραγωγή του τόπου. Εκεί είδαμε<br />
συγκεντρωμένα όλα τα γεωργικά προϊόντα<br />
αλλά και τα κτηνοτροφικά, καθώς στην<br />
περιοχή εκτρέφονται πολλές αγελάδες και<br />
παράγεται γάλα, γιαούρτι και τυριά με<br />
εξαιρετική γεύση.<br />
Eπίδειξη παραδοσιακών χωρών στο<br />
αμφιθέατρο του σχολείου<br />
Εκτός από την ύπαιθρο, φυσικά,<br />
περιηγηθήκαμε και μέσα στην πρωτεύουσα<br />
του νησιού, τη γραφική Ponta Delgada.<br />
Μια πόλη 45.000 κατοίκων περίπου, που<br />
βλέπει τον Ατλαντικό. Οι άνθρωποι ζουν<br />
εκεί με τους δικούς τους ρυθμούς, μια<br />
ήρεμη ζωή. Αν και το ηφαίστειο είναι<br />
πανταχού παρόν, όπως καταλάβαμε κατά<br />
την εξερεύνησή μας στην ύπαιθρο, ο<br />
φόβος μιας πιθανής νέας μεγάλης έκρηξης<br />
δεν επηρεάζει τη ζωή τους. Ζουν μαζί του<br />
και μάλιστα απολαμβάνουν και οφέλη απ’<br />
αυτή τη συμβίωση. Μεγάλη έκταση<br />
καταλαμβάνει η παλιά πόλη με τη<br />
χαρακτηριστική αρχιτεκτονική της. Μικρά<br />
άσπρα σπιτάκια, περιποιημένα, με ένα<br />
περίγραμμα από ηφαιστειακή πέτρα, τον<br />
βασάλτη, γύρω από τις πόρτες και τα<br />
παράθυρα, με κήπους και αυλές γεμάτες<br />
λουλούδια. Οι δρόμοι στενοί,<br />
πλακόστρωτοι, πεντακάθαροι. Τα δημόσια<br />
κτίρια επιβλητικά, ανακαινισμένα<br />
Από τα ενδιαφέροντα του ταξιδιού ήταν<br />
και οι γευστικές εμπειρίες που είχαμε. Στο<br />
χωριό Furnas παρακολουθήσαμε την<br />
διαδικασία ψησίματος ενός παραδοσιακού<br />
φαγητού του cozido που ψήνεται μέσα στη<br />
γη με τη θερμότητα του ηφαιστείου.<br />
Δοκιμάσαμε το φαγητό σε μια κοντινή<br />
ταβέρνα της περιοχής και ήταν πραγματικά<br />
πολύ νόστιμο. Περιείχε διάφορα είδη<br />
κρέατος ανακατεμένα με λαχανικά της<br />
περιοχής. Μια φανταστική γευστική<br />
εμπειρία ζήσαμε επίσης το τελευταίο<br />
βράδυ της παραμονής μας στο νησί όπου<br />
έγινε ένα αποχαιρετιστήριο δείπνο στο<br />
- 29 -
οποίο οι γονείς των παιδιών του σχολείου<br />
είχαν μαγειρέψει τοπικά φαγητά. Δεν<br />
ξέραμε τι να πρωτοδοκιμάσουμε.<br />
Όλα όσα αναφέραμε πιο πάνω γίνονται<br />
ακόμη πιο φανταστικά καθώς<br />
συνδυάζονται με τη φιλοξενία των<br />
ανθρώπων. Άνθρωποι απλοί, πρόθυμοι<br />
και ζεστοί. Μας φιλοξένησαν στα σπίτια<br />
τους μαζί με τα παιδιά τους και έκαναν ό,τι<br />
μπορούσαν για να νιώθουμε σα στο σπίτι<br />
μας. Μάθαμε τις συνήθειές τους, ακούσαμε<br />
τη μουσική τους, είδαμε τους χορούς τους.<br />
Στενοχωρηθήκαμε όταν φεύγαμε, κάποιοι<br />
έκλαψαν κιόλας, ο τόπος είχε μια μαγεία, οι<br />
άνθρωποι μια ζεστασιά. Με κάποιους απ’<br />
αυτούς ίσως συναντηθούμε τον Οκτώβρη,<br />
που τους περιμένουμε να ’ρθουν εδώ.<br />
γνωρίσου με νέους ανθρώπους και<br />
νέους πολιτισμούς, κάνοντας φίλους για<br />
μια ζωή και έχοντας μοναδικές εμπειρίες<br />
γιατί, ακόμα και αν ο χρόνος γύριζε πίσω,<br />
τίποτα δεν μπορεί να γυρίσει αυτούσιες τις<br />
στιγμές που ζήσαμε και αυτό είναι κάτι το<br />
οποίο θα το θυμόμαστε σε όλη μας τη ζωή<br />
Οι πύλες της πόλης Ponta Delgada – σύμβολό<br />
της<br />
Αυτή λοιπόν ήταν δική μας ευκαιρία να<br />
Με θέα τον ατλαντικό ωκεανό<br />
Μαθήτριες:<br />
Ταμπακουλιά Θεοφίλη,<br />
Περδικάκη Δαμιανή,<br />
Μιχελάκη Εμμανουέλα,<br />
Παλιεράκη Χρυσή<br />
Καθηγήτριες:<br />
Καπνιά Χρύσα,<br />
Μανιουδάκη Μαρία,<br />
Δεικτάκη Αναστασία<br />
- 30 -
"The European Commission support for the production of this publication does not<br />
constitute an endorsement of the contents which reflects the views only of the<br />
authors, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be<br />
made of the information contained therein".<br />
- 31 -
Change language