mevzubahisbitir

More documents

Recommendations

Info

Röportaj Asil Bir Mücadeleden Anlamlı Özerkliğe Giden Yolda Moro Barış Süreci Hüseyin Oruç RÖPORTAJ: MELEK TEMEL 20. yüzyıla kadar kendi bağımsız devletlerinin çatısı altında yaşayan Moro Müslümanları, Moro’nun 1946 yılında ABD sömürge yönetimi tarafından Filipinler idaresine bırakılmasıyla bağımsızlıklarını kaybetmiştir. Moro halkı bu tarihten itibaren bağımsızlık günlerine geri dönme amacıyla ilk olarak siyasi müzakere yollarını kullanmaya başlamıştır. Ancak takip eden yıllarda siyasi müzakere yön - teminin sonuç vermemesi ve Müslüman halkı hedef alan saldırıların katliama ve sonrasında etnik temizlik harekâtına dönüşmesi Moro Müslümanlarının 70’li yıllarda silahlı mücadele kararı almasına neden olmuştur. Yaşanan tüm acıların ardından Filipinler hükümeti ile Moro İslami Kurtuluş Cephesi (MILF) arasında 2012 yılında başlayan barış süreci, bugün Bangsamoro Özerk Bölgesi’nin kurulması yönünde sonuç vermiştir. Bangsamoro Barış Süreci’nde imzalanan anlaşmaların uygulanmasını gözlemlemek ve incelemek üzere kurulan Bağımsız Gözlemci Heyeti’nin beş üyesinden biri olan İHH İnsani Yardım Vakfı, Bangsamoro Özerk Bölgesi’nin kurulma sürecini yakından takip ederek sürece katkıda bulunmaktadır. İHH İnsani Yardım Vakfı adına süreci takip eden yönetim kurulu üyesi Hüseyin Oruç’tan süreçle alakalı merak ettiklerimizi soruyoruz. Moro’nun tarihsel sürecinden bahseder misiniz? Moro tarihini birkaç aşamada incelemek lazım. Aslında Filipinler tarihiyle beraber anılan ya da coğrafi olarak Filipinlerin güneyi diye tarif edilen Bangsamoro Bölgesi, Filipinler diye bir devlet var olmadan önce, Müslümanların bölgede hâkim oldukları ve Mindanao ve Sulu Sultanlıkları adında iki büyük devlet kurdukları bir coğrafyadır. Tarihsel süreci içerisinde bu bağımsızlık dönemi 1521’de Macella’nın gelişiyle savaş dönemine giriyor ve ondan sonra mücadele süreci başlamış oluyor. Macellan Amerika’yı keşfetmek için yola çıktığında, ters yönde bu topraklara geliyor, Müslümanların yaşadıkları bölgeye çıkıyor ve bir Müslüman sultan tarafından da öldürülüyor. O dönem, İspanyol kralı Philip adına bu bölgeyi fethettiği için de, bölgeye Filipinler adını veriyor. İspanyollar bu bölgelerde koloniler kuruyorlar ama Amerikalılar gelinceye kadar çok yoğun bir savaş yaşanmıyor. Amerika, Filipinler bölgesi için İspanyollarla girdiği savaştan galip olarak ayrılıyor ve Moro Müslümanlarının çok büyük oranda yaşadığı katliamlar da Amerikalıların bölgeye gelmesiyle başlıyor. Amerikalılar İspanyollar gibi sadece kıyıdaki koloni şehirler değil ülkenin tamamını işgal etmeye başlıyorlar. Bölgeye çok sayıda mülteci götürüyorlar ve toprak reformları adı altında Müslümanların topraklarına el koyup Hristiyanları buralara yerleştiriyorlar. Aslında Filistinli Müslümanların yaşadığı işgal sürecinin çok benzerini yaşamış oluyor Morolu Müslümanlar. Amerika dönemi 1948 de bitiyor ve kurduğu yenidünya düzeninde 12
Röportaj Filipinlere bağımsızlık vererek bölgeden ayrılıyor. Müslümanlar da hemen Birleşmiş Milletlere başvuruyorlar ve diyorlar ki, biz Filipinlerden daha eski devletiz ve bağımsız olmak istiyoruz. Ama bu maalesef hiçbir zaman gerçekleşmiyor. Filipinler devleti de Amerika’dan devraldığı topraklarda aynı Amerikan politikalarını devam ettiriyor. 1970 yılına gelindiğinde Moro Müslümanları açısından artık şu görülüyor, siyasi olarak hiç bir şey olmayacak, diplomatik girişimlerin hiç birisi sonuç vermiyor, Filipinler devletinin baskısı, katliamları ve tecavüzleri devam ediyor. O zaman tek bir seçenek var, yeniden direniş olması. 1970 yılında iki önemli lider olan Nur Misuari ve Selamet Haşimi liderliğinde direniş başlatılıyor. 1970’te başlatılan süreçle çok hızlı bir şekilde Müslümanların yaşadıkları yerlerin birçoğunu kontrol altına alıyorlar. Filipinler tarafında da bir diktatörlük olan Marcos iktidarı mevcut. Bu süreçte yoğun çatışmalar yaşanıyor ve 120 ila 200 bin arasında insanın hayatını kaybettiği çok ciddi kayıplar veriliyor. Aynı zamanda 2-2,5 milyon insanın ülkeyi terk ederek mülteci konumuna düşüyor ya da evlerini terk etmek zorunda kalıyorlar. Belli aralıklarla yapılan barış görüşmelerinin sonucunda tek taraflı bir otonom bölge kuruyor. Bu otonom bölgeyi kendi atadıkları bir valiyle idare ediyorlar. Ama çok zayıf bir otonom olduğu gibi merkezi hükümete bağlı bir yapı olmasından dolayı süreç başarısızlıkla sonuçlanıyor. Bu durum iki önemli liderin yolunun ayrılmasına da sebep oldu. Nur Misuari daha milliyetçi bir bakış açısını, Selamet Haşimi daha İslamcı bir bakış açısını tercih ediyordu ve 1980 yılında yollarını ayırdılar. Selamet Haşimi savaşı değil barışı hedefleyen bir toplumsal dönüşüm hareketi başlattı. Şu prensibi birinci prensip olarak edinmişti, “Biz Müslümanlarız, Müslüman olduğumuz için bunlar başımıza geliyor, bunlardan kurtulmamızın, Allah’ın bizim üzerimizde olan kararını değiştirmesinin tek yolu da bizim adım atmamız, bizim İslam’a yaklaşmamızdır. Eğer biz iyi bir Müslüman olursak Allah’ta bizim bu imtihanımızı mutlaka iyileştirecektir.” Bu çok temel bir prensipti. Bundan yola çıkarak şunu da ekliyor, “Biz mücahitleriz ama mücahitlerimizin çok azı namaz kılıyor. Böyle bir cihat hareketi ile sağlıklı bir netice alamayız diyor ve 1980’de ilk adımı atıyor. İlk olarak askeri kamplar kuruyor ve kamplarda halk hep beraber yaşıyor. Hepsinde istisnasız akademiler kuruluyor ve herkes bir eğitimden geçiyor. Moro İslami Kurtuluş Cephesi 1980 sonrası ayrıldığı ana yapıdan, toplumun bütün katmanlarına ulaşan ve barış yanlısı bir halk hareketi haline geliyor. 1997 yılında devletle ilk barış görüşmelerini başlatıyor. Prensipleri çok net, Moro İslami Kurtuluş Cephesi bağımsızlık istiyor ama bağımsızlık değil de anlamlı bir özerklik olursa buna da razı olacaklarını belirtiyorlar. Uzun görüşmeler devam ederken 2003’te Selamet Haşimi vefat ediyor ve yerine şimdiki lider Hacı Murat İbrahim geçiyor. O da aynı şekilde barış görüşmelerini devam ettiriyor. 2012 yılında iki taraf, Selamet Haşimi’nin tarif ettiği anlamlı bir özerklik anlaşmasını imzalıyor. Anlaşmanın içeriğinde, bu özerkliği anlamlı kılacak bir dizi maddenin en önemlileri şunlar; Bu toprakların Morolulara ait olduğunu kabul eden, sınırlarını kabul eden, bir bayrağının, bir andının, bir milli marşının, bir meclisinin olmasını kabul eden, bu otonom bölgenin dışında yaşayan Müslümanlarında buraya eklenmesi için referandum yapılması, ülkedeki bütün Filipinler askeri ve polisi çıkarılıp yerine Bangsamoro polislerinin getirilmesi, vergilerini kendilerinin toplayacakları, topladıkları verginin %75 i Moro’da kullanılacakları, hepsinden önemlisi de, Filipinler devletinin milli gelirinin %5 i her sene otomatik olarak Bangsamoro hükümetine aktarılması yer alıyor. Ayrıca doğal kaynaklarını kendileri kullanacaklar. Doğal kaynaklarda da aynı vergideki gibi %75 e %25 bir paylaşım olacak. Doğal gaz, petrol ve uranyumu %50 oranında paylaşılacaklar. Bu manada bakıldığında, gerçekten dünyadaki en anlamlı özerkliği ortaya çıkartıyor. Şu anda mevcuttaki özerklikler içerisinde en güçlü olan Kuzey Iraktaki peşmerge yönetiminin bile aldığı imkânlardan daha fazlasının olduğu bir sistem var. 2012 yılındaki bu anlaşmayla birlikte bir de heyet ortaya çıkartıldı. Bu müzakereler döneminde Moro Müslümanları şunu söylediler, “1970’ten bu yana barış görüşmeleri yapıyoruz, sözler veriyorsunuz ama verdiğiniz sözleri yerine getirmiyorsunuz. Bu sözlerin yerine getirilip getirilmediğini denetlemek üzere bir bağımsız komisyon oluşturalım ve sözün tutulup tutulmadığını onlar söylesinler. Bu talep sonrasında, 2012 yılında 5 üyeli Moro Barış Süreci İzleme Heyeti (İnternational Monitoring Team) kuruldu. Başkanlığını Avrupa birliğinin eski büyükelçisinin yaptığı izleme heyetinin içerisinde, iki uluslararası STK temsilcisi ve iki yerel STK temsilcisi bulunuyor. İHH İnsani Yardım Vakfı’da bu 5 üyeden biri. Filipinler tarafını yerel bir barış derneğinin başkanı temsil ettiği gibi Moro Müslümanlarını da Moro’nun 13
Page 3 and 4: Önsöz Yıl: 1 | Sayı:1 | Bahar 2
Page 5 and 6: İçindekiler
Page 7 and 8: Trendtopic @Mevlanaidris Her şey g
Page 9 and 10: Raptiye The Search - Arayış Sava
Page 11: Genç Sahabeler şerefini genç Mus
Page 15 and 16: Trendtopic Röportaj Buna en iyi ce
Page 17 and 18: yine birkaç tane daha park var ve
Page 19 and 20: Teknoloji belirlediğiniz dakikada
Page 21 and 22: Sizden Gelenler Bahariye Ne zaman S
Page 23 and 24: Biyografi Abdulmetin Hoca denilince
Page 25 and 26: Makale 118 bin 482 olay meydana gel
Page 27 and 28: Makale 27
Page 29 and 30: Yeryüzü Notları ENDONEZYA Endone
Page 31 and 32: Başarı Öyküsü yürüttüğüm
Page 33 and 34: Gezi Günlüğü n n i’yona ge i-
Page 35 and 36: Gezi Seyr-i Günlüğü Alem biraz
Page 37 and 38: Dua Niyetine Guangxi Çin 37
Page 39 and 40: STK Tanıtımı Savaş şartları y
Page 41 and 42: sevgiye dâhil değil mi? Zira Sela
Page 43 and 44: Darb-ı Mesel SENA AKYOL DARB-I MES
Page 45 and 46: Röportaj Fotoğrafı çektiğiniz

mevzubahisbitir

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?