PRZEGLĄD TECHNICZNY

418
Należy zaznaczyć, że, przy opuszczaniu kesonu
w bardzo głębokiej wodzie, wierzch fundamentu
może znajdować się również poniżej poziomu wody,
W tym 'wypadku mur znajduje się wewnątrz
płaszcza szitywnego i szczelnego. Płaszcz ten obecnie
przeważnie wykonywa się z desek, dawniej —
z cienkiej blachy. Przy opuszczaniu kesonu w gruncie
nie cały ciężar muru działa na keson: część tego
ciężaru redukuje się wskutek tarcia o grunt muru
lub płaszcza.
b. Ciśnienie sprężonego
powietrza.
Ciśnienie powietrza wewnątrz izby roboczej wytłacza
wodę z wewnątrz kesonu i wskutek te.go
rówina się ciśnieniu słupa wody o wysokości od noża
do powierzchni wody, czyli — t. zsw, ciśnieniu hyd
r ostatycznemu.
Czasami tarcie ziemi o boczną powierzchnię kesonu
i fundamentu jest tak znaczne, że keson, w którym
znajduje się sprężone powietrze, nie chce się
opuszczać, chociaiż ziemia z pod noża fest usunięta.
Wtedy, żeby opuścić keson, trzeba szybko obniżyć
ciśnienie powietrza w kesonie, Tym sposobem woda
nie zdąży jeszcze dostać się do izby roboczej, a keson
otrzymuje pchnięcie pionowe ku dołowi. Zupełne
wypuszczenie powietrza z izby roboczej, bez
wdarcia się do niej wody, obserwowane było w ścisłych
glinach. W gruntach piaszczystych obniżenie
ciśnienia powietrza bez wdarcia się do wewnątrz
wody nie jest możliwe. Dlatego, w pewnych wypadkach,
można przy obliczaniu kesonów założyć
wewnątrz ciśnienie równe połowie ciśnienia hydrostatycznego.
Jeżeli zaś zakłada się, że powietrze
całkiem zostało wypuszczone, a woda jeszcze się do
izby roboczej nie wdarła, to, wskutek małego prawdopodobieństwa
takiego faktu, naprężenie dopuszczalne
dla stali z Orfop. = 1400 5- można powię-
kg
kszyć do Orf Op.= 1800 —%
cm 2
c. Parcie wody i ziemi z zewnątrz,
Istniejące obecnie teorie parcia ziemi stosują się
do pańcia ziemi na ścianki podporowe. Ciśnienie
ziemi na pewnej głębokości, znajdującej się w stanie
naturalnym, nie jest jeszcze obecnie dostatecznie
zbadane. Pozostaje nam zatem stosowanie zasad
ciśnienia ziemi na ścianki podporowe.
Ziemia w tych warunkach, w których wykonywa
się iroboty kesonowe, albo znajduje się pod wudą,
albo w stanie nasycenia wodą,
W stosunku do. możliwości prziepuszicziaraia wody,,
grunty można podzielić na dwie różne grupy: grunty
przepuszczalne, jako to — gruby piasek lufo
żwir — i igriunty nieprzepuszczalne, jako to — ścisła
glina. Pozostałe grunty, zajmujące miejsce pośrednie,
pomiędzy tymi dwiema) skrajnymi grupami,
stosownie do swoich własności — zaliczamy
do pierwszej lub da drugiej grupy skrajnej.
W gruntach przepuszczalnych woda ciśnie na ściankę
tak, jakby ziemi całkiem nie było. Ziemia również
ciśnie na ściankę, ponieważ jenakże cząsteczki
ziemi okrążone są wodą, to ciężar ziemi pod wodą
trzeba zmniejszyć o ciężar wyciśniętej wody.
1937 — PRZEGLfjD TECHNICZNY
W gruntach nieprzepuszczalnych, t, j. takich,
których ziarenka, jak również puste przestrzenie
pomiędzy nimi, są tak małe, że wpływ włoskowatości
przeszkadza wodzie znajdować się między
ziarenkami, grunt pogrążony w wodzie można rozpatrywać,
jako masę jednorodną, wywierającą na
ściankę ciśnienie, odpowiednie do kąta naturalnego 1
stoku.
Dla gruntów przepuszczalnych, znajdujących się
pod wodą, ciśnienie na poziomie noża kesonu określa
się na zasadzie następującego wzoru:
- 1000)
w którym składnik pierwszy wyraża ciśnienie hydrostatyczne
wody, a składnik drugi — ciśnienie
ziemi.
Rys. 1 obrazuje
wykres ciśnienia
bocznego na fundament
: podstawa
trójkąta prostokątnegoprzedstawia
ciśnienie
Rys. 1.
wody na poziomie
noża, a podstawa
trójkąta rozwartokątneigo — ciśnienie ziemi na tymże
poziomie, Równa się ono — [J- HO. Spółczynnik
V- — (T - 1000) • tg 2 (45° — -Ii) , gdzie