23 қараша, 2019 жыл №135 (15455)

Жас times
SARYARQA SAMALY 23 қараша, сенбі, 2019 жыл 9
ЖІГЕР
Бақбергеннің бағыты
айқын
Өңірімізде тағдырдың қиын сынағына ұшыраса да, тауы
шағылып, жігері мұқалмайтын қайсар да өжет жастар жетерлік.
Солардың бірі – Кенжекөл ауылының тұрғыны Бақберген
Қаламұш. Ол осыдан 2 жыл бұрын, 21 жасында Отардағы
№82796 әскери бөліміне (Жамбыл облысы) азаматтық борышын
өтеуге аттанады. Әскерде жүріп үстіне құлаған ауыр төсектен
омыртқасы сынып, жұлыны ауыр зақымданып, 1-топтағы
мүгедек болып, елге оралды.
Қарлығаш ХАШЫМҚЫЗЫ
Арбаға таңылған бозбала өзінің
қайсарлығының арқасында қол қусырып
отырған жоқ. Өзімен тағдырлас талай
жанның жүрегіндегі үміт сәулесін оятқан
Бақбергеннің арманы көп. Ол 2013 жылы
Ақтоғай ауданы Харьков орта мектебін
бітіргеннен кейін Ақсу қаласындағы қара
металлургия колледжіне оқуға түсіп, оны
2016 жылы 3 разрядты газ-электрмен
дәнекерлеуші мамандығы бойынша үздік
тәмамдайды. Дипломын қолына алысымен
Ақсу ферроқорытпа зауытына өз мамандығы
бойынша жұмысқа орналасады.
- Қызмет жолын бастағаныма небары
жарты жыл болған кезде Отан алдындағы
борышымды өтеуге аттандым. Арада екі
ай өткеннен кейін омыртқамнан зақым
алып, ауруханаға түстім. Жағдай былай
болған. Отарға сайысқа келе жатқан
спортшыларға жатын орын керек деп бізді
сол күні казармада емес, оның алдына
тігілген палаткаға жатқызды. Оның бір жақ
қабырғасына қарай тақалған екі ярусты
темір төсекте асты-үстінде 12, барлығы
24 сарбаз болдық. Мен кіре-беріске
жақын бұрышында, астында жаттым. Түн
ортасында темір төсек үстіндегі адамдарымен
бірге бір жақ бұрышына қарай
қисайып, менің үстіме құлап түсті. Қатты
жаншылдым. Жанымдағы жігіттер қолымнан
ұстап, жастыққа сүйеп отырғызды. Аяғымды
көтерейін десем, қимылдата алмай қойдым.
Әуелгіде ұйып қалған болар деп ойладым.
Өзім жұдырықпен ұрып көрдім, балалар
да ұстап көрді, ештеңе сезбедім. Сосын
қасымдағыларға: «Аяғым істемей қалды», -
дедім. Командирлерім шулап жүр. Сол
арада дәрігерлер келіп, аяғымды басып,
ұстап көрді де, казармаға кіргізіп, жедел
жәрдем шақырды. Олар белімді таңып,
Отардың ауруханасына апарды. Одан Алматы
қаласындағы әскери госпитальға жіберді», -
дейді Бақберген.
Алаңсыз күндері артта қалып, өмір
үшін арпалыс басталғанда бозбала бар
Идеясы бар, бірақ кәсібін бастау
үшін алғашқы капиталды қалай табарын
білмей жүрген талай жастың томағасын
сыпырған «Жас кәсіпкер» жобасына
Шарбақты ауданының 18-29 жас арасындағы
тұрғындары да асқан белсенділікпен
қатысуда.
Аудандық ішкі саясат бөлімінің
мәліметінше, мұнда аталмыш жоба
аясында мал шаруашылығын дамыту,
дыбыс жазу студиясы мен автобояу
цехын ашу, фастфуд, кондитер өнімдерін
шығару, мұздатқыш құрылғысын сатып
алу, жиһаз және құрылыс материалдарын
шығару бойынша 64 адам қатысқан.
Олардың 35-і 200 АЕК көлемінде грант, 7-уі
3 млн. теңгеге дейін несие алған.
200 АЕК көлеміндегі грантқа ие
болғандардың бірі - 28 жастағы
Оксана. Мамандығы музыкант жас
қазіргі таңда декреттік демалыста отыр.
күшін жинап, бұрынғы қалпына келуді
армандайды. 1 жыл Алматы, Талдықорған,
Тараз қалаларына барып, үздіксіз ем алып,
оңалту орталықтарында болған Бақберген
өткен жылы Павлодарға оралады.
- Павлодарға келгеннен кейін де қарап
отырған жоқпын. Өңіріміздегі оңалту
орталықтарына, шипажайларға барып,
бұған дейін алып жүрген емдерім мен
жаттығуларымды үзбеуге тырыстым.
Ғаламтордан да ақпарат жинап, қалай
да аяққа тұрамын деген мақсат қойдым.
Жарақат алған кезде орнымнан тұрып,
қадам баспақ түгілі, денемді төсектен көтере
алмайтын едім. Қазір шүкір, отырып, кейін
еңбектеп үйрендім. Одан кейін жүруге
арналған құрылғының көмегімен бірнеше
қадамдар жасап, өз аяғыммен тұра алатын
күнге де жеттім. Бұл - менің соңғы 2
жылда жеткен ең үлкен жетістіктерімнің
бірі болды, - дейді Б.Қаламұш.
Оңалту орталықтарында ем алып жүріп,
өзіммен тағдырлас талай жанның жанайқайын
естіген бозбала оларға да көмек қолын
созуды ойлайды. Сөйтіп, «Бастау бизнес»
жобасы негізінде «Атамекен» кәсіпкерлер
палатасында оқытудан өтіп, 200 АЕК, яғни
505 мың теңгенің грантына ие болады.
- Біздің өңірде арбаға таңылып, аяққа
тұратын уақытын өткізіп алатын адамдар өте
көп. Жүру-тұру мүмкіндігінен айрылған талай
адам үшін екі аяғына тұрып, бір-екі қадам
жасаудың өзі - үлкен бақыт. Мен облыс
орталығындағы бірқатар оңалту орталықтарына
барып жүрген кезде тағдырластарымның
сөзінен осыны ұқтым. Бірақ, мүмкіндігі
шектелген адамның бәрінің ел аралап,
ем алуына мүмкіндік жоқ қой. Осыдан
кейін «неге Павлодарда да осындай оңалту
орталықтарын ашпасқа?» деген ой келді.
Сөйтіп, ағамның көмегімен алғашқы жаттығу
құрылғысын жасап шықтық. «Бастау бизнестен»
өткеннен кейін өзімнің бизнес жоспарыммен
облыс әкімі Болат Жұмабекұлының
жеке қабылдауына келіп, ойымды айттым.
Небары 1 аптаның ішінде ұсынысымды
қабылдап, маған оңалту орталығын ашатын
ғимарат тауып берді, - дейді жігерлі жас.
Оксананың ойыншықтары
Басы 7-бетте
Қарлығаш ХАШЫМҚЫЗЫ
Оған ақыл-кеңесін айтып, жол көрсеткен
енесі екен.
- Бастапқыда ұлым баратын
балабақшада балғындардың ой-өрісін
дамытуға арналған кілемше жасап беруді
сұраған болатын. Бұдан кейін интернет
кеңістігінен іздеп отырып, кубиктер мен
кітаптар тауып алдым. Екі «Азбука» кітабын
жасауға үш ай уақыт кетті. Әрі қарай
панно мен әртүрлі ойыншықтар жасауды
қолға алдым. Менің бұл жұмыстарыма
қызығушылық танытқан таныстарым
тапсырыс беріп, сұрай бастады. Осыдан
кейін «бұл бастаманы неге бизнес көзіне
айналдырмасқа» деген ой келді. Грантқа
берілген 505 мың теңгеге тігін машинасын
сатып алдым, - дейді Оксана.
Қазіргі таңда кәсібін дөңгелетіп отырған
жас ана ойыншықтарды жасау үшін көбіне
фетр матасы мен синтетикалық мамықты
қолданады екен. Айтуынша, керекті
заттарды Ресейден арнайы тапсырыспен,
сондай-ақ, жергілікті сауда орындарынан
сатып алады. Оксананың қолынан
шыққан ойыншықтары тек Қазақстан
көлемінде ғана емес, Германия, Нью-Йорк
қалаларында да жақсы таныс көрінеді.
Сөйтіп, Кенжекөл ауылында жуырда
ашылған Мәдениет үйінің бір кабинеті
мүмкіндігі шектеулі жандарға арналған
«Қарекет» оңалту орталығына айналады.
Бұдан бөлек, Бақбергенге өзі бұрын жарты
жыл қызмет етіп кеткен кәсіпорын өкілдері
де көмек қолын созады. Кабинетке қажетті
құрал-жабдықтарды сатып алу үшін ERG
компаниясы 5 млн. теңгенің сертификатын
табыс етті.
- Қазіргі таңда Еуразиялық топ өкілдері
берген қаржыға 9 жаттығу құрылғысы
алынды. Тағы 7-еуіне Алматы қаласына
тапсырыс беріп отырмыз. Жақын арада
келуі керек. Біздің ғимаратқа бұдан көп
симайды. Сонымен қатар, ем алушылармен
жұмыс жасайтын мамандар таңдалуда.
Негізі, «Қарекет» оңалту орталығының
жұмысының басталғанын тағатсыздана күтіп
жүргендер өте көп. Олардың арасында Ақсу
қаласынан және ауылдардан келуге ниет
білдіргендер бар. Біз күніне кем дегенде
10 адамды қабылдауға мүмкіндігіміз бар, -
дейді Бақберген.
Тағдыр тезіне мойынсұнбай, аяққа тұра
білген Бақбергеннің ісі өзгелерге үлгі.
Он саусағынан өнер тамған тігінші
болашақта кәсібін тек ойыншықтар
жасаумен ғана шектемей, балаларға
арналған киімдер тігуді де қолға алмақ
ниетте.
«СЕРПІН»
Мақсатым -
өсы өңірге
тұрақтау
Басы 7-бетте
«Серпін – 2050» бағдарламасы қолданысқа
енген кезде қуанбаған оңтүстіктің жастары
аз шығар. Мектеппен қоштасып, үлкен
өмірге қадам басар шақта солтүстікке
келіп, тегін білім алудың мүмкіндігі екінің
біріне бұйыра бермейтіні анық. Мұндағы
шарт біреу-ақ. Оқуын тәмамдаған түлек
Павлодар өңірінде қалып, жұмыс істеуі
тиіс. Алайда, серпіндік жастардың басым
бөлігіне Ертіс-Баян өңірінің климаты ұнамаса
керек, «Қысы тым суық» деген сылтаумен
үйлеріне кетіп жатқандары аз емес.
Ал Нұрболат үшін тегін білім алып,
маман атануына мүмкіндік берген Павлодар
өңірінде қалып, қызмет ету - абырой.
Павлодар мемлекеттік педагогикалық
университетінің түлегі қазір Дарында
балаларға арналған Абай атындағы №10
лицей-мектебінің информатика пәнінің
мұғалімі болып қызмет етеді.
- Ең алғаш осы бағдарлама аясында
Павлодар өңіріне табан тіреген кезде
қорқыныш болды. Бейтаныс өлке, танымайтын
адамдар. Бірақ, мен үшін сіңісіп
кету қиын болған жоқ. Кез келген жерде
өзіңді жақсы қырыңнан көрсетіп, оқуыңа
да, жұмысыңа да асқан жауапкершілікпен
қарайтын болсаң, мәселе туындамайды деп
ойлаймын. ПМПУ-ге «Серпін» бағдарламасы
бойынша 10 студент келген едік. Оқу
бітіргеннен кейін осы жақта жұмыс істейміз
деп 2-ақ түлек қалдық, - дейді Нұрболат.
Жас ұстаз - Қызылорда қаласының
тумасы. Отбасында анасы, әпкесі мен ағасы
бар. Ұстаздық жолда жүргеніне 1 жыл ғана
уақыт болса да ол біраз жетістіктерге
жетіп үлгерген. Былтыр Алматы қаласында
өткен республикалық ұстаздар олимпиадасында
информатика пәні бойынша бірінші
орынды еншілесе, облыста да алдыңғы
орынды ешкімге бермеген. Бұдан бөлек
оқушылары да облыстық, республикалық
және халықаралық пәндік олимпиадалар мен
робототехника бойынша көш бастап тұр.
Серпіндіктердің Павлодар өңірінде
тұрақтамауы аймақ басшысының тікелей
назарында. Облыс әкімі Болат Бақауов
жуырда Нұр-Сұлтан қаласында Орталық
коммуникациялар қызметінде өткен брифингте
дәл осы мәселені сөз еткен болатын.
- «Серпін» бағдарламасымен Павлодар
облысында білім алып жатқан оңтүстіктің
балаларын «Nurly Ertis» жобасымен қызықтырып
отырмыз. Осы күнге дейін «Серпіндіктермен»
бірнеше рет кездестім. Өкінішке қарай,
олардың 70 пайызға жуығы Павлодарда
қалмайды. Біріншіден, Павлодардың суығына
үйрене алмағандықтарын айтады. Екіншіден,
баспана мәселесі өзекті болып тұр. Әйтпесе,
«пәтер берсеңіз қаламыз» деп отырған
жастар көп. Алайда оның бәріне пәтер
беретін мүмкіндік жоқ. Дей тұрғанмен,
серпіндіктер ата-аналарын Павлодар облысына
көшіріп әкелетін болса, «Nurly Ertis»
жобасы аясында баспана мәселесін шешіп
беруге болады. Сонымен қатар, Павлодар
облысында жұмыс істеуге қалған жастарды
бір жыл бойы тегін жатақханамен қамтамасыз
етеміз. Меніңше, бір жыл алаңсыз жұмыс
істесе, осы аралықта олардың өздері-ақ
пәтер алудың мүмкіндіктерін қарастыратын
секілді, – деген еді Болат Бақауов.
Осы жаңалықты бізден естіген Нұрболат
қуанышын жасыра алмады. Себебі, Қызылорда
қаласында тұратын отбасын Павлодарға
көшіріп алуды ойлап жүрген жас ұстаз
түбегейлі қарт Ертістің бойында тұрақтауды
көздейді.
- Қазіргі уақытта пәтер жалдап тұрамын.
«Nurly Ertis» бағдарламасы бойынша үй
беру туралы бұған дейін естімедім. Жақсы
жаңалық екен. Біз тәрізді ата-анасынан,
отбасынан жылдар бойы алыста жүрген
серпіндіктер үшін бұл - үлкен мүмкіндік.
Қасыма отбасымды көшіріп алуды көздеп
жүрген мен үшін керемет жаңалық, -
деді Н.Рахметов.
Айта кетелік, қазір бағдарлама
қатысушылары Ертіс-Баян өңіріндегі
жоғары оқу орындары мен колледждерінде
17 мамандық бойынша білім алып, жұмыспен
қамтылуда.