BP 255 LR

SRPSKI
SLIKARI
Piše: Borislav Božić, prof.
KATARINA IVANOVIĆ
1811. – 1882.
22 Bijela p^elA
Autoportret
na wežna i suptilna stvaralačka
duša, bio oduševqen
wenim slikarstvom, qepotom
i obrazovanošću, te joj je posvetio
niz vrlo impresivnih
pjesama.
Boraveći u Beogradu, iz dana u
dan slikala je portrete uglednih
Srba.
Poslije Beograda odlazi u Peštu.
Tu intenzivno slika i peštanski
Narodni muzej joj ot-
Sima Milutinović Sarajlija
Ponosna i velika srpska slikarica
19. vijeka Katarina
Ivanović rođena je u Vespremu
u Mađarskoj, a odrasla je i
gotovo cijeli život proživjela
u Sekešfehervaru. U
tom je gradu rođen niz mađarskih
kraqeva, pa zato wegovo
ime znači Bijeli zamak sa
prijestoqem, a srpska ga zajednica
koja živi u tom gradu
zove Prestoni Beograd.
Dakle, to je prostorno, historijsko
i kulturno okružewe
u kojem odrasta i živi naša
slikarka. Odrastala je u trgovačkoj
porodici i odmalena je
pokazivala izuzetnu sklonost
k slikarstvu, u čemu su je podržavali
i roditeqi. Uz podršku
roditeqa i financijsku
pomoć bogatoga srpskog
tr govca Đorđa Stankovića po -
čiwe učiti slikarstvo u Budimpešti.
Nakon toga je nastavila
školovawe u Beču na likovnoj
akademiji, gdje do tada
žene nisu mogle studirati.
Kako je pokazivala izuzetan
talent, a nije imala sredstava
za školovawe i život, pomagala
ju je poznata mađarska mecena
umjetnika, grofica Čaki.
Pet godina je provela studirajući
slikarstvo, ali je žeqela
da još uči, tako da odlazi na
studijska putovawa u Holandiju,
Italiju, a neko vrijeme boravila
je i u Parizu.
Čak je 1842. godine posjetila
Zagreb pa je i tu živjela,
a na poziv uglednih Srba 1846.
godine odlazi u Beograd, gdje
ostaje godinu dana stanujući
kod Sime Milutinovića, poznatog
srpskog pjesnika toga
doba. Milutinović je, kao jedkupquje
portret cara Ferdinanda.
Wene slike, crteži nalaze
se i u zbirci bečke Carske
umjetničke akademije.
Pred kraj života vraća se u
omiqeni grad, Stolni Beograd,
gdje i umire 1882. godine.
Bila je prva Srpkiwa, akademski
obrazovana slikarka.
Slikala je portrete, historijske
scene te mrtvu prirodu.
Katarina je prva žena koja
je učlawena u Srpsko učeno
društvo 1876. godine, i time
je u Srba postala prva žena
akademik. Sada je to Srpska
Korpa puna zrelog grožđa
akademija nauka i umetnosti.
Nekoliko godina prije smrti
poklawa jednu kolekciju svojih
radova Narodnom muzeju u
Beogradu i time je učvrstila
i potaknula osnivawe ove institucije
kao trajnog čuvara
srpske kulture i baštine.
Dio svojih radova poklonila
je i Matici srpskoj u Novom
Sadu.
Društvo prijateqa Narodnog
muzeja iz Beograda pokrenulo
je akciju da se weni posmrtni
ostaci prenesu u Beograd
i to je ostvareno 1967. godine.
Sada se wen grob nalazi u
Aleji narodnih heroja na Novom
grobqu.