Mabuting Pamumuhay sa Aking Komunidad - Bahagi 1 - Isang Patnubay sa mga Pamantayan sa Home and Community-Based Services at sa Person-Centered Practices
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Mabuting</strong> <strong>Pamumuhay</strong> <strong>sa</strong> <strong>Aking</strong> <strong>Komunidad</strong><br />
<strong>Bahagi</strong> 1:<br />
I<strong>sa</strong>ng <strong>P<strong>at</strong>nubay</strong> <strong>sa</strong> <strong>mga</strong><br />
<strong>Pamantayan</strong> <strong>sa</strong> <strong>Home</strong> &<br />
<strong>Community</strong>-<strong>Based</strong> Service <strong>at</strong><br />
<strong>sa</strong> <strong>Person</strong>-<strong>Centered</strong> <strong>Practices</strong>
Paano gagamitin ang <strong>Mabuting</strong><br />
<strong>Pamumuhay</strong> <strong>sa</strong> <strong>Aking</strong> <strong>Komunidad</strong><br />
Maari mong i-download ang p<strong>at</strong>nubay na ito <strong>at</strong> ibahagi ito <strong>sa</strong><br />
iba. Ang <strong>Mabuting</strong> <strong>Pamumuhay</strong> <strong>sa</strong> <strong>Aking</strong> <strong>Komunidad</strong> ay nilikha<br />
upang tulungan ang <strong>mga</strong> taong may <strong>mga</strong> kapan<strong>sa</strong>nan <strong>at</strong> ang<br />
service providers na mas maunawaan ang <strong>mga</strong> karap<strong>at</strong>an <strong>at</strong><br />
<strong>mga</strong> tungkulin upang mamuhay nang mabuti <strong>sa</strong> komunidad.<br />
Ipinapaliwanag ng <strong>Bahagi</strong> 1 kung ano ang P<strong>at</strong>akaran <strong>sa</strong> <strong>Home</strong><br />
<strong>and</strong> <strong>Community</strong>-<strong>Based</strong> <strong>Services</strong> <strong>at</strong> kung paano ito makak<strong>at</strong>ulong<br />
<strong>sa</strong> <strong>mga</strong> taong may <strong>mga</strong> kapan<strong>sa</strong>nan upang manirahan sila <strong>sa</strong><br />
komunidad tulad ng ibang <strong>mga</strong> taong walang <strong>mga</strong> kapan<strong>sa</strong>nan.<br />
Sa <strong>Bahagi</strong> 2, ang resources mula <strong>sa</strong> Charting the Life Course ay<br />
maaring gamitin upang makapagplano kung paano magkakaroon<br />
ng mainam na buhay <strong>sa</strong> komunidad. Inilalarawan naman ng<br />
<strong>Bahagi</strong> 3 ang baw<strong>at</strong> k<strong>at</strong>angian ng mahuhu<strong>sa</strong>y na home <strong>and</strong><br />
community-based services; ito’y may <strong>mga</strong> k<strong>at</strong>anungan upang<br />
maaseso ang progreso <strong>at</strong> malaman kung <strong>sa</strong>an maaring p<strong>at</strong>uloy<br />
na humu<strong>sa</strong>y. May ibinibigay na <strong>mga</strong> halimbawa ng ilang personcentered<br />
approaches (<strong>mga</strong> pamamaraan na nagbibigay-priyoridad<br />
<strong>sa</strong> indibidwal) upang tulungan ang <strong>mga</strong> indibidwal na may <strong>mga</strong><br />
kapan<strong>sa</strong>nan <strong>at</strong> ang providers na bigyan-pansin ang pangarap ng<br />
i<strong>sa</strong>ng tao na magkaroon ng mabuting pamumuhay. Ang personcentered<br />
approaches na nakalarawan <strong>sa</strong> <strong>Mabuting</strong> <strong>Pamumuhay</strong><br />
<strong>sa</strong> <strong>Aking</strong> <strong>Komunidad</strong> ay makak<strong>at</strong>ulong din <strong>sa</strong> providers na<br />
m<strong>at</strong>ugunan ang <strong>mga</strong> pangangailangan ng home <strong>at</strong> communitybased<br />
settings. Ang <strong>Bahagi</strong> 4 ay may <strong>mga</strong> mainam na tip kapag<br />
makikipagtulungan <strong>sa</strong> i<strong>sa</strong>ng planning team upang masuportahan<br />
ang pangarap na magkaroon ng mabuting pamumuhay gamit<br />
ang person-centered planning, <strong>at</strong> iba’t-ibang resources para <strong>sa</strong><br />
karagdagang impormasyon.<br />
HCBS Peer Partners Project Grant<br />
Ang workbook na ito ay pinondohan ng i<strong>sa</strong>ng grant mula <strong>sa</strong><br />
California Department of Developmental <strong>Services</strong>. Ang UCP<br />
WORK, Inc. ay ang pangunahing ahensiya, <strong>at</strong> kinak<strong>at</strong>awan nito<br />
ang i<strong>sa</strong>ng rehiyonal na proyekto ng <strong>mga</strong> pagsisikap ng iba’t-ibang<br />
providers na nagsusuporta <strong>sa</strong> <strong>mga</strong> indibidwal <strong>at</strong> <strong>mga</strong> pamilya <strong>sa</strong><br />
Tri-Counties Regional Center c<strong>at</strong>chment area. Kabilang dito ang<br />
UCP-LA <strong>at</strong> Villa Esperanza <strong>sa</strong> Ventura County, UCP WORK, Inc.,<br />
CPES/ Novelles, <strong>at</strong> Devereux <strong>sa</strong> Santa Barbara <strong>at</strong> San Luis Obispo<br />
Counties. Nag<strong>sa</strong>gawa ang i<strong>sa</strong>ng ad hoc subcommittee ng TCRC<br />
Vendor Advisory Committee, na binubuo ng service providers,<br />
tauhan ng regional center, <strong>at</strong> <strong>mga</strong> kin<strong>at</strong>awan mula <strong>sa</strong> St<strong>at</strong>e Council<br />
on Developmental <strong>Services</strong> (SCDD), ng i<strong>sa</strong>ng survey ng regional<br />
service providers. Nang napag-aralan ang <strong>mga</strong> resulta, naipakita<br />
ng survey na may gap <strong>sa</strong> pagbigay ng impormasyon tungkol <strong>sa</strong><br />
HCBS <strong>at</strong> <strong>Person</strong>-<strong>Centered</strong> Thinking resources <strong>sa</strong> providers na na<strong>sa</strong><br />
malalayong lugar <strong>at</strong> na nagpapalakad ng maliit na negosyo na<br />
nagsisilbi <strong>sa</strong> <strong>mga</strong> indibidwal <strong>at</strong> <strong>mga</strong> pamilya.<br />
Ang nagbibigay-sigla <strong>sa</strong> <strong>mga</strong> pagsisikap ng grant project ay ang<br />
tulungan ang providers na maunawaan kung paano m<strong>at</strong>utupad<br />
ang bagong HCBS Waiver <strong>Community</strong> St<strong>and</strong>ards. Ang mas<br />
malaking layunin ng <strong>mga</strong> pamantayan <strong>at</strong> ng grant project na ito<br />
ay ang suportahan ang <strong>mga</strong> taong may <strong>mga</strong> kapan<strong>sa</strong>nan upang<br />
magkaroon sila ng mas mabuting pamumuhay, hindi lamang <strong>sa</strong><br />
papel. Para <strong>sa</strong> <strong>mga</strong> taong sinusuportahin namin, sinisikap naming<br />
magbigay <strong>sa</strong> kanila ng karagdagang kontrol <strong>sa</strong> kanilang <strong>mga</strong><br />
serbisyo, nang m<strong>at</strong>anggap nila kung ano ang mahalaga <strong>sa</strong> kanila:<br />
<strong>mga</strong> serbisyong nagsusuporta <strong>sa</strong> kanilang <strong>sa</strong>riling pananaw para<br />
<strong>sa</strong> kinabuka<strong>sa</strong>n, nagsusuporta <strong>sa</strong> kung ano ang mahalaga upang<br />
maging <strong>mga</strong> ligtas <strong>at</strong> minamahalagang miyembro ng kanilang<br />
komunidad, nang nanan<strong>at</strong>iling na<strong>sa</strong> mabuting kalusugan.<br />
Mga Pa<strong>sa</strong><strong>sa</strong>lam<strong>at</strong><br />
Maraming <strong>sa</strong>lam<strong>at</strong> <strong>sa</strong> iba’t-ibang contributors na tumulong <strong>sa</strong><br />
paglikha ng p<strong>at</strong>nubay na ito<br />
HCBS Peer Partner Advisory Committee<br />
Dave Mulvey, HCBS Peer Partners Project Coordin<strong>at</strong>or<br />
Diva Johnson, Tri-Counties Regional Center<br />
Harry Bruell, P<strong>at</strong>hPoint<br />
Judy Linares, UCP Work Inc.<br />
K<strong>at</strong>hy Webb, UCP Work Inc.<br />
Mark O’Keefe, Tri-Counties Regional Center<br />
Mary Beth Lepkowsky, Helen S<strong>and</strong>erson Associ<strong>at</strong>es USA<br />
Michele Ferrall, CPES/Novelles<br />
Niki<strong>sa</strong> Simmons UCP-LA<br />
Tina Calderaro-Mendoza, Tri-Counties Regional Center<br />
Ang <strong>Mabuting</strong> <strong>Pamumuhay</strong> <strong>sa</strong> <strong>Aking</strong> <strong>Komunidad</strong> ay pinondohan<br />
ng i<strong>sa</strong>ng grant mula <strong>sa</strong> California Department of Developmental<br />
<strong>Services</strong> <strong>at</strong> naglalaman ito ng <strong>mga</strong> tuntunin <strong>at</strong> <strong>mga</strong> konsepto na<br />
idinebelop <strong>at</strong> ginamit dito nang may pahintulot ng The Learning<br />
<strong>Community</strong> for <strong>Person</strong>-<strong>Centered</strong> <strong>Practices</strong>. http://tlcpcp.com/<br />
Ang <strong>mga</strong> kuwento <strong>at</strong> <strong>mga</strong> halimbawa ay nagmula kay Sue<br />
Goss, Diva Johnson, Rebecca Martinez, David Mulvey, Valerie<br />
Nix, Michael Kaszycki, Derek Smith <strong>at</strong> Mary Beth Lepkowsky. Ang<br />
ibang <strong>mga</strong> tao naman ay may kag<strong>and</strong>ahang-loob na nagbigay<br />
ng pahintulot upang maibahagi ang iba’t-ibang person-centered<br />
resources.<br />
Helen S<strong>and</strong>erson Associ<strong>at</strong>es USA<br />
https://helen<strong>sa</strong>ndersonassoci<strong>at</strong>es.com<br />
John O’Brien <strong>at</strong> Beth Mount<br />
https://inclusion.com/product/make-a-difference-a-guidebookfor-person-centered-direct-support<br />
Line Plourde-Kelly Kapuskasing & District Associ<strong>at</strong>ion for<br />
<strong>Community</strong> Living (KDACL)<br />
http://www.kdacl.com<br />
Charting the Lifecourse<br />
https://www.lifecoursetools.com<br />
Inedit ni: Mary Beth Lepkowsky, Dave Mulvey, <strong>at</strong> Eugene Baldwin<br />
Transl<strong>at</strong>ions/pag<strong>sa</strong><strong>sa</strong>lin <strong>sa</strong> ibang <strong>mga</strong> wika: Inline Transl<strong>at</strong>ion<br />
<strong>Services</strong><br />
Design: Julie Barclay<br />
Mayo 2020<br />
1.2 <strong>Mabuting</strong> <strong>Pamumuhay</strong> <strong>sa</strong> <strong>Aking</strong> <strong>Komunidad</strong>
Mga Nilalaman<br />
<strong>Bahagi</strong> 1: Buod ng <strong>Home</strong> <strong>and</strong> <strong>Community</strong>-<strong>Based</strong><br />
<strong>Services</strong> <strong>and</strong> <strong>Person</strong>-<strong>Centered</strong> <strong>Practices</strong><br />
Ano ang HCBS?........................................................... 1.4<br />
Ano ang <strong>Home</strong> <strong>and</strong> <strong>Community</strong>-based <strong>Services</strong><br />
Waiver?....................................................................... 1.4<br />
Ano ang P<strong>at</strong>akaran ng HCBS? Bakit kailangan ito?.. 1.4<br />
Ano ang ibig <strong>sa</strong>bihin ng HCBS Rule para <strong>sa</strong> <strong>mga</strong> tao?.1.5<br />
• Para <strong>sa</strong> <strong>mga</strong> taong may <strong>mga</strong> kapan<strong>sa</strong>nan.............1.5<br />
• Para <strong>sa</strong> service providers........................................1.5<br />
Ano ang <strong>mga</strong> kalidad ng home <strong>and</strong> communitybased<br />
settings?........................................................... 1.6<br />
Paano makak<strong>at</strong>ulong ang pag-iisip, pagpaplano, <strong>at</strong><br />
<strong>mga</strong> gawi na person-centered?..................................1.7<br />
<strong>Bahagi</strong> 2: Ang Paglikha ng Pangarap na Magkaroon<br />
ng <strong>Mabuting</strong> <strong>Pamumuhay</strong> <strong>sa</strong> <strong>Aking</strong> <strong>Komunidad</strong><br />
Ang Pagkakaroon ng Choice <strong>at</strong> Kontrol <strong>sa</strong> <strong>Aking</strong><br />
Buhay..........................................................................2.3<br />
• Skill: Mahalaga <strong>sa</strong> <strong>at</strong> Mahalaga para <strong>sa</strong>:<br />
• Skill: One-Page Profile...........................................2.7<br />
Ang <strong>Aking</strong> Pangarap na Magkaroon ng <strong>Mabuting</strong><br />
<strong>Pamumuhay</strong> <strong>sa</strong> <strong>Aking</strong> <strong>Komunidad</strong>......................... 2.11<br />
• Skill: Tool para Lumikha ng i<strong>sa</strong>ng Pangarap............2.11<br />
Skill: LifeCourse Trajectory...................................... 2.16<br />
<strong>Bahagi</strong> 3: Mga K<strong>at</strong>angian ng Kahu<strong>sa</strong>yan <strong>sa</strong> <strong>Home</strong><br />
<strong>and</strong> <strong>Community</strong>-<strong>Based</strong> <strong>Services</strong><br />
Requirements ng Pagiging Mahu<strong>sa</strong>y........................ 3.3<br />
Pagiging bahagi ng komunidad................................ 3.3<br />
• Skill: Gifts <strong>and</strong> Capacities (Talent <strong>at</strong> Kakayahan)..... 3.4<br />
• Skill: <strong>Community</strong> Mapping (Paggawa ng<br />
Mapa ng <strong>Komunidad</strong>)........................................... 3.7<br />
• Skill: Ano ang Mangyayari Dito.......................... 3.10<br />
• Skill: Presence to Contribution<br />
(Pagpunta <strong>at</strong> Pag-contribute)..............................3.13<br />
Ang Pagpili ng Kung Saan <strong>at</strong> Kung Paano Ako<br />
Maninirahan..............................................................3.16<br />
• Skill: Profile Ukol <strong>sa</strong> Paggawa ng Desisyon.........3.17<br />
• Skill: Kasunduan Ukol <strong>sa</strong> Paggawa ng Desisyon....3.20<br />
Ang Pagkakaroon ng Pagka-pribado, Karangalan<br />
<strong>at</strong> Respeto................................................................. 3.22<br />
• Skill: Communic<strong>at</strong>ion Chart................................ 3.23<br />
• Skill: Mga Rutina <strong>at</strong> <strong>mga</strong> Ritwal.......................... 3.26<br />
• Skill: Learning Log............................................... 3.29<br />
Kalayaan................................................................... 3.32<br />
• Skill: Mga Mag<strong>and</strong>ang Araw / Ma<strong>sa</strong><strong>sa</strong>mang<br />
Araw..................................................................... 3.33<br />
• Skill: Perpektong Linggo..................................... 3.36<br />
Pagpili ng <strong>Aking</strong> <strong>mga</strong> Suporta, <strong>at</strong> Kung Sino ang<br />
Maglalaan ng <strong>mga</strong> Ito.............................................. 3.38<br />
• Skill: M<strong>at</strong>ching (Pagtugma)................................ 3.39<br />
• Skill: Donut Sort................................................... 3.43<br />
Mga Karagdagang Bagay na Dap<strong>at</strong><br />
I<strong>sa</strong>alang-alang para <strong>sa</strong> Residential Providers......... 3.46<br />
Kapag Nangangailangan ng Mga Pagbabago<br />
• Skill: 4+1 na <strong>mga</strong> K<strong>at</strong>anungan ............................ 3.47<br />
• Skill: <strong>Person</strong>-centered Approach <strong>sa</strong> Panganib....3.51<br />
<strong>Bahagi</strong> 4: Pagplano para <strong>sa</strong> <strong>Aking</strong> <strong>Mabuting</strong><br />
<strong>Pamumuhay</strong><br />
Pakikipagtulungan <strong>sa</strong> i<strong>sa</strong>ng planning team........... 4.15<br />
• Skill: Rel<strong>at</strong>ionship Map....................................... 4.15<br />
<strong>Person</strong>-centered Planning........................................4.11<br />
• Skill: Gumagana / Hindi Gumagana....................4.11<br />
<strong>Community</strong> Building Checklist............................... 4.15<br />
Resources.................................................................. 4.19<br />
I<strong>sa</strong>ng <strong>P<strong>at</strong>nubay</strong> <strong>sa</strong> <strong>mga</strong> <strong>Pamantayan</strong> <strong>sa</strong> <strong>Home</strong> & <strong>Community</strong>-<strong>Based</strong> Service <strong>at</strong> <strong>sa</strong> <strong>Person</strong>-<strong>Centered</strong> <strong>Practices</strong> 1.3
Ano ang HCBS?<br />
Ano ang home <strong>and</strong> community-based<br />
services (HCBS)?<br />
Ang HCBS ay nangangahulugang <strong>Home</strong><br />
<strong>and</strong> <strong>Community</strong>-<strong>Based</strong> <strong>Services</strong>. Kabilang <strong>sa</strong><br />
home <strong>and</strong> community-based services ang<br />
iba’t-ibang <strong>mga</strong> uri ng <strong>mga</strong> pangm<strong>at</strong>agalang<br />
serbisyo <strong>at</strong> <strong>mga</strong> suporta na tumutulong <strong>sa</strong><br />
<strong>mga</strong> taong may <strong>mga</strong> kapan<strong>sa</strong>nan <strong>at</strong> <strong>sa</strong> <strong>mga</strong><br />
m<strong>at</strong><strong>at</strong><strong>and</strong>a upang mamuhay sila tulad ng iba<br />
<strong>sa</strong> kanilang <strong>mga</strong> komunidad.<br />
Ang ilang <strong>mga</strong> halimbawa ng <strong>mga</strong><br />
pangm<strong>at</strong>agalang serbisyo <strong>at</strong> <strong>mga</strong> suporta ay:<br />
• Adult day services.<br />
• Job coaches.<br />
• <strong>Person</strong>al care services na makak<strong>at</strong>ulong <strong>sa</strong><br />
<strong>mga</strong> pang-araw-araw na aktibidad tulad ng<br />
pagkain, pagligo, <strong>at</strong> pagbihis.<br />
Ang Medicaid ay i<strong>sa</strong>ng programa ng pederal<br />
na pamahalaan ng Estados Unidos na<br />
tumutulong <strong>sa</strong> <strong>mga</strong> tao na makakuha ng<br />
health care kung gipit sila <strong>sa</strong> pananalapi.<br />
Maraming <strong>mga</strong> taong may <strong>mga</strong> kapan<strong>sa</strong>nan<br />
ang gumagamit ng Medicaid. Sa California,<br />
ang Medicaid program ay tin<strong>at</strong>awag na<br />
MediCal.<br />
Binabayaran ng Medicaid ang <strong>mga</strong><br />
pangm<strong>at</strong>agalang serbisyo <strong>at</strong> <strong>mga</strong> suporta.<br />
Ang ilang service providers ay tum<strong>at</strong>anggap<br />
ng pera mula <strong>sa</strong> Medicaid upang magbigay<br />
ng <strong>mga</strong> pangm<strong>at</strong>agalang serbisyo <strong>at</strong> <strong>mga</strong><br />
suporta.<br />
Kapag kinukuha ng <strong>mga</strong> tao ang <strong>mga</strong><br />
pangm<strong>at</strong>agalang serbisyo <strong>at</strong> <strong>mga</strong> suporta <strong>sa</strong><br />
kanilang komunidad, ito’y tin<strong>at</strong>awag na home<br />
<strong>and</strong> community-based services (HCBS). Ang<br />
home <strong>and</strong> community-based settings ay <strong>mga</strong><br />
lugar kung <strong>sa</strong>an naninirahan <strong>at</strong> gumugugol<br />
ng panahon ang <strong>mga</strong> indibidwal na may<br />
<strong>mga</strong> kapan<strong>sa</strong>nan; halimbawa, lisensyadong<br />
residential settings <strong>at</strong> day programs. Kapag<br />
nagbayad ang Medicaid para <strong>sa</strong> home <strong>and</strong><br />
community-based services, nakak<strong>at</strong>ulong<br />
ito <strong>sa</strong> <strong>mga</strong> taong may <strong>mga</strong> kapan<strong>sa</strong>nan na<br />
manirahan <strong>sa</strong> kanilang <strong>mga</strong> komunidad.<br />
Tinutulungan nito ang <strong>mga</strong> taong may <strong>mga</strong><br />
kapan<strong>sa</strong>nan na mamuhay tulad ng iba.<br />
Ano ang <strong>Home</strong> <strong>and</strong><br />
<strong>Community</strong>-<strong>Based</strong> <strong>Services</strong><br />
Waiver?<br />
D<strong>at</strong>i ay hindi binabayaran ng Medicaid ang<br />
home <strong>and</strong> community-based services. Sa <strong>mga</strong><br />
institusyon lamang nakukuha d<strong>at</strong>i ng <strong>mga</strong> tao<br />
ang <strong>mga</strong> serbisyo. Sa California, ang ilang <strong>mga</strong><br />
institusyon ay tin<strong>at</strong>awag na developmental<br />
centers.<br />
Noong <strong>mga</strong> 1980, sumul<strong>at</strong> ng “waiver” ang<br />
pamahalaan ng US upang baguhin ang b<strong>at</strong>as.<br />
Binago ng <strong>Home</strong> <strong>and</strong> <strong>Community</strong>-based<br />
<strong>Services</strong> Waiver ang b<strong>at</strong>as upang hayaan ang<br />
Medicaid na magbayad para <strong>sa</strong> <strong>mga</strong> serbisyo<br />
<strong>sa</strong> tahanan o <strong>sa</strong> komunidad, <strong>at</strong> hindi lamang<br />
<strong>sa</strong> <strong>mga</strong> institusyon o <strong>sa</strong> developmental<br />
centers.<br />
Ano ang Pak<strong>at</strong>aran ng HCBS?<br />
Bakit ito kinakailangan?<br />
Sinimulang bayaran ng Medicaid ang<br />
home <strong>and</strong> community-based services. Pero<br />
walang nagpasiya kung ano ang magiging<br />
pagkakaiba ng <strong>mga</strong> serbisyong ibinibigay <strong>sa</strong><br />
tahanan o komunidad <strong>sa</strong> halip na <strong>sa</strong> i<strong>sa</strong>ng<br />
institusyon.<br />
Ang HCBS Rule ay nilikha upang ipaliwanag<br />
kung ano dap<strong>at</strong> ang magiging itsura ng home<br />
<strong>and</strong> community-based services, <strong>at</strong> kung ano<br />
ito hindi dap<strong>at</strong>. Sinisigurado nito na hindi<br />
magbibigay ang Medicaid <strong>sa</strong> HCBS ng pera<br />
para <strong>sa</strong> <strong>mga</strong> programa <strong>at</strong> <strong>mga</strong> serbisyo na<br />
mas mukhang <strong>mga</strong> programa <strong>at</strong> <strong>mga</strong> serbisyo<br />
ng <strong>mga</strong> institusyon.<br />
Tinutulungan ng HCBS Rule ang <strong>mga</strong> taong<br />
may <strong>mga</strong> kapan<strong>sa</strong>nan na mamuhay <strong>sa</strong><br />
kanilang <strong>mga</strong> komunidad. Tinutulungan<br />
nito ang <strong>mga</strong> taong may <strong>mga</strong> kapan<strong>sa</strong>nan na<br />
makuha ang <strong>mga</strong> uri ng serbisyo na kailangan<br />
nila. At tinutulungan nitong masigurado na<br />
ang home <strong>and</strong> community-based services ay<br />
tunay na HCBS <strong>at</strong> hindi parang <strong>mga</strong> serbisyo<br />
ng i<strong>sa</strong>ng institusyon.<br />
Ipinapahayag din ng HCBS Rule na may<br />
hanggang Marso 2022 kung kailan dap<strong>at</strong><br />
sumunod ang lah<strong>at</strong> ng <strong>mga</strong> serbisyo <strong>sa</strong> baw<strong>at</strong><br />
estado <strong>sa</strong> <strong>mga</strong> bagong p<strong>at</strong>akaran. Pagk<strong>at</strong>apos<br />
ng Marso 2022, hindi bayabaran ng pederal<br />
na pamahalaan ang service providers na hindi<br />
tumutupad <strong>sa</strong> <strong>mga</strong> bagong p<strong>at</strong>akaran.<br />
1.4 <strong>Mabuting</strong> <strong>Pamumuhay</strong> <strong>sa</strong> <strong>Aking</strong> <strong>Komunidad</strong>
Ang <strong>Mabuting</strong> <strong>Pamumuhay</strong> <strong>sa</strong> <strong>Aking</strong><br />
<strong>Komunidad</strong>, <strong>at</strong> impormasyon na inilaan ng<br />
HCBS Peer Partners, ng regional center, <strong>at</strong><br />
ng Department of Developmental <strong>Services</strong>,<br />
ay makak<strong>at</strong>ulong <strong>sa</strong> <strong>mga</strong> indibidwal na may<br />
<strong>mga</strong> kapan<strong>sa</strong>nan <strong>at</strong> <strong>sa</strong> service providers na<br />
maunawaan ang <strong>mga</strong> bagong p<strong>at</strong>akaran <strong>at</strong><br />
gumawa ng <strong>mga</strong> pagbabago upang bigyan ng<br />
mas maraming choice <strong>at</strong> kontrol ang <strong>mga</strong> tao<br />
<strong>sa</strong> kanilang <strong>mga</strong> buhay, <strong>at</strong> upang m<strong>at</strong>upad<br />
din ang 2022 deadline.<br />
Ano ang ibig <strong>sa</strong>bihin ng HCBS<br />
Rule para <strong>sa</strong> <strong>mga</strong> tao?<br />
Ang layunin ng HCBS Rule ay ang m<strong>at</strong>ulungan<br />
ang <strong>mga</strong> taong tum<strong>at</strong>anggap ng regional<br />
center services na lubu<strong>sa</strong>ng masiyahan<br />
<strong>sa</strong> pamamuhay nila <strong>sa</strong> kanilang <strong>mga</strong><br />
komunidad. Tinutulungan nito ang <strong>mga</strong><br />
taong may <strong>mga</strong> kapan<strong>sa</strong>nan na mamuhay<br />
tulad ng iba.<br />
Para <strong>sa</strong> <strong>mga</strong> taong tum<strong>at</strong>anggap ng home<br />
<strong>and</strong> community-based services:<br />
Ayon <strong>sa</strong> HCBS Rule, ang <strong>mga</strong> taong may<br />
<strong>mga</strong> kapan<strong>sa</strong>nan ay may iba’t-ibang <strong>mga</strong><br />
opsyong mapipili kapag gumagawa sila ng<br />
desisyon tungkol <strong>sa</strong> <strong>mga</strong> serbisyo <strong>at</strong> <strong>sa</strong> service<br />
providers. Ayon <strong>sa</strong> HCBS Rule, ang <strong>mga</strong> taong<br />
may <strong>mga</strong> kapan<strong>sa</strong>nan ay may karap<strong>at</strong>ang:<br />
• Manirahan <strong>sa</strong> komunidad ka<strong>sa</strong>ma ng ibang<br />
<strong>mga</strong> taong walang <strong>mga</strong> kapan<strong>sa</strong>nan.<br />
• Magkaroon ng person-centered plan.<br />
• Maging malaya.<br />
• Mabigyan ng respeto <strong>at</strong> pagka-pribado.<br />
• Hindi pigilan o ihiwalay <strong>sa</strong> iba.<br />
Para <strong>sa</strong> service providers<br />
Maaring n<strong>at</strong>utupad na ng ilang service<br />
providers ang requirements para <strong>sa</strong> home <strong>and</strong><br />
community-based services. Maari namang<br />
kailangang baguhin ng iba ang kanilang<br />
<strong>mga</strong> p<strong>at</strong>akaran <strong>at</strong> <strong>mga</strong> disenyo ng programa,<br />
kung <strong>sa</strong>an <strong>at</strong> kung paano ibibigay ang<br />
<strong>mga</strong> serbisyo; <strong>at</strong> maaring kailangan nilang<br />
magbigay ng training upang masigurado na<br />
nauunawaan ng <strong>mga</strong> tauhan ang <strong>mga</strong> dap<strong>at</strong><br />
gawin alinsunod <strong>sa</strong> <strong>mga</strong> p<strong>at</strong>akaran.<br />
Ayon <strong>sa</strong> HCBS Rules, ang providers ang<br />
mananagot upang:<br />
• Masigurado na ang <strong>mga</strong> taong may<br />
intellectual/developmental di<strong>sa</strong>bilities<br />
(kapan<strong>sa</strong>nan <strong>sa</strong> kaisipan) ay binibigyan ng<br />
proteksyon na ibinibigay <strong>sa</strong> lah<strong>at</strong> ng <strong>mga</strong><br />
umuupa <strong>sa</strong> California; ito’y karaniwang<br />
tin<strong>at</strong>awag na “Tenant’s Rights” (“Mga<br />
Karap<strong>at</strong>an ng Tenants”).<br />
• Masigurado na ang <strong>mga</strong> tao ay trin<strong>at</strong>r<strong>at</strong>o<br />
nang may respeto <strong>at</strong> binibigyan ng pagkapribado.<br />
• Suportahan ang <strong>mga</strong> tao <strong>sa</strong> paggawa ng<br />
<strong>mga</strong> iskedyul alinsunod <strong>sa</strong> kanilang <strong>mga</strong><br />
pangangailangan, <strong>at</strong> na nagpapabuti <strong>sa</strong><br />
kanilang ninanais na pamumuhay.<br />
• Masigurado na ang <strong>mga</strong> tao ay may <strong>mga</strong><br />
pagkak<strong>at</strong>aong magkaroon ng <strong>mga</strong> bisita.<br />
• Masigurado na ang tahanan ng i<strong>sa</strong>ng tao ay<br />
accessible para <strong>sa</strong> kanila buong araw.<br />
T<strong>and</strong>aan na ito’y i<strong>sa</strong>ng partnership. Ang baw<strong>at</strong><br />
tao ay nais magkaroon ng mahuhu<strong>sa</strong>y na<br />
experience <strong>sa</strong> kanyang komunidad. Ang <strong>mga</strong><br />
taong may <strong>mga</strong> kapan<strong>sa</strong>nan, ang planning<br />
team members, ang service providers,<br />
<strong>mga</strong> kapamilya, <strong>at</strong> regional center partners<br />
ay maaring magtulung-tulungan upang<br />
m<strong>at</strong>ulungan ang lah<strong>at</strong> na magkaroon ng<br />
mahuhu<strong>sa</strong>y na experience. Gamitin ang<br />
person-centered practices na inilalarawan<br />
<strong>sa</strong> p<strong>at</strong>nubay na ito upang gumawa ng <strong>mga</strong><br />
makabuluhang desisyon <strong>at</strong> <strong>mga</strong> pagbabago.<br />
Makak<strong>at</strong>ulong ito na masigurado na ang <strong>mga</strong><br />
tao ay mamumuhay nang mabuti <strong>sa</strong> kanilang<br />
komunidad <strong>at</strong> na p<strong>at</strong>uloy na makak<strong>at</strong>anggap<br />
ng federal funding ang providers upang<br />
makapagbigay ang <strong>mga</strong> ito ng mahuhu<strong>sa</strong>y na<br />
home <strong>and</strong> community-based services.<br />
Ano ang ipinapahayag ng<br />
HCBS Rule tungkol <strong>sa</strong> home<br />
<strong>and</strong> community-based<br />
services?<br />
Ayon <strong>sa</strong> HCBS Rule, ang home <strong>and</strong><br />
community-based services ay dap<strong>at</strong> ibigay <strong>sa</strong><br />
komunidad. Ang ibig <strong>sa</strong>bihin nito’y ang <strong>mga</strong><br />
taong may <strong>mga</strong> kapan<strong>sa</strong>nan <strong>sa</strong> kaisipan ay<br />
may karap<strong>at</strong>ang mamuhay <strong>sa</strong> komunidad<br />
tulad ng ibang <strong>mga</strong> taong walang <strong>mga</strong><br />
kapan<strong>sa</strong>nan.<br />
Ano ang <strong>mga</strong> kalidad ng home<br />
I<strong>sa</strong>ng <strong>P<strong>at</strong>nubay</strong> <strong>sa</strong> <strong>mga</strong> <strong>Pamantayan</strong> <strong>sa</strong> <strong>Home</strong> & <strong>Community</strong>-<strong>Based</strong> Service <strong>at</strong> <strong>sa</strong> <strong>Person</strong>-<strong>Centered</strong> <strong>Practices</strong> 1.5
<strong>and</strong> community-based settings?<br />
Inilalarawan ng requirements <strong>sa</strong> HCBS Rule ang <strong>mga</strong> k<strong>at</strong>angian ng kalidad ng home <strong>and</strong><br />
community-based services. Inilalarawan nila kung paano dap<strong>at</strong> maiba ang home <strong>and</strong><br />
community-based services <strong>sa</strong> <strong>mga</strong> serbisyo <strong>sa</strong> institusyon o developmental center.<br />
Kalidad na Kinakailangan para <strong>sa</strong> <strong>Home</strong> <strong>and</strong> <strong>Community</strong>-based <strong>Services</strong><br />
Kalidad na Kinakailangan #1: Pagiging bahagi ng komunidad<br />
Ang ibig <strong>sa</strong>bihin nito’y ang setting ay nagsusuporta <strong>sa</strong> i<strong>sa</strong>ng taong may kapan<strong>sa</strong>nan upang<br />
siya’y may parehong <strong>mga</strong> pagkak<strong>at</strong>aong maging i<strong>sa</strong>ng aktibo <strong>at</strong> ka<strong>sa</strong>ling miyembro ng kanyang<br />
kapitbayahan <strong>at</strong> komunidad, tulad ng i<strong>sa</strong>ng taong walang <strong>mga</strong> kapan<strong>sa</strong>nan. Ang <strong>mga</strong> tao ay<br />
dap<strong>at</strong> may <strong>mga</strong> pagkak<strong>at</strong>aong:<br />
• makahanap ng kompetitibong trabaho, kung <strong>sa</strong>an makapagtr<strong>at</strong>rabaho sila ka<strong>sa</strong>ma ng ibang<br />
<strong>mga</strong> taong walang <strong>mga</strong> kapan<strong>sa</strong>nan.<br />
• lumahok <strong>sa</strong> <strong>mga</strong> lokal na aktibidad.<br />
• mag-access ng <strong>mga</strong> serbisyo <strong>sa</strong> komunidad tulad ng ibang <strong>mga</strong> taong walang <strong>mga</strong><br />
kapan<strong>sa</strong>nan.<br />
Kalidad na Kinakailangan #2: Makakapili kung <strong>sa</strong>an <strong>at</strong> kung paano ako maninirahan<br />
Ang ibig <strong>sa</strong>bihin nito’y ang setting ay nagsusuporta <strong>sa</strong> i<strong>sa</strong>ng taong may kapan<strong>sa</strong>nan na<br />
makapili kung <strong>sa</strong>an <strong>at</strong> kung paano niya gustong manirahan mula <strong>sa</strong> <strong>mga</strong> opsyon kabilang ang<br />
<strong>mga</strong> setting kung <strong>sa</strong>an naninirahan <strong>at</strong> gumugugol ng panahon ang <strong>mga</strong> taong walang <strong>mga</strong><br />
kapan<strong>sa</strong>nan. Para <strong>sa</strong> residential settings, kabilang dito ang.<br />
• pagkakaroon ng opsyong makakuha ng pribadong kuwarto, kung mayroon nito.<br />
Kalidad na Kinakailangan #3: Pagkakaroon ng pagka-pribado, karangalan, <strong>at</strong> respeto<br />
Ang ibig <strong>sa</strong>bihin nito’y ang provider setting ay dap<strong>at</strong> magbigay-suporta <strong>sa</strong> <strong>mga</strong> indibidwal na<br />
karap<strong>at</strong>an, kabilang ang pagka-pribado, karangalan, <strong>at</strong> respeto, <strong>at</strong> pagiging malaya mula <strong>sa</strong><br />
puwer<strong>sa</strong> o pagpigil. Ang ilan <strong>sa</strong> <strong>mga</strong> karap<strong>at</strong>an ng i<strong>sa</strong>ng indibidwal na may kapan<strong>sa</strong>nan ay:<br />
• dap<strong>at</strong> maaring i-lock niya ang <strong>mga</strong> pintuan <strong>sa</strong> kuwarto ng indibidwal o <strong>sa</strong> tahanan.<br />
• dap<strong>at</strong> makagamit siya ng telepono kahit kailan.<br />
• dap<strong>at</strong> makalabas-pasok siya kahit kailan.<br />
• dap<strong>at</strong> may panahon siyang makapag-i<strong>sa</strong> upang magkaroon ng pagka-pribado.<br />
Kalidad na Kinakailangan #4: Pagiging malaya<br />
Ang ibig <strong>sa</strong>bihin ng pagiging malaya ay ang <strong>mga</strong> taong may <strong>mga</strong> kapan<strong>sa</strong>nan ang siyang<br />
gagawa ng <strong>mga</strong> desisyon tungkol <strong>sa</strong> kanilang <strong>mga</strong> buhay <strong>at</strong> kung ano ang gusto nilang gawin.<br />
Dap<strong>at</strong> magbigay ang provider setting ng pagkak<strong>at</strong>aon <strong>sa</strong> <strong>mga</strong> tao na<br />
• magpasiya kung ano ang gusto nilang gawin <strong>sa</strong> kanilang araw.<br />
• gumawa ng personal na iskedyul.<br />
• magpasiya kung <strong>sa</strong>an nila gusto magpunta.<br />
• kontrolahin ang personal resources <strong>at</strong> indibidwal na budget.<br />
Kalidad na Kinakailangan #5: Pagpili ng <strong>mga</strong> suporta <strong>at</strong> kung sino ang magbibigay nito<br />
Sinusuportahan ng provider setting ang <strong>mga</strong> tao upang mapili nila ang kanilang <strong>mga</strong> serbisyo<br />
<strong>at</strong> kung sino ang magbibigay nito. Ang pagkakaroon ng choice ay nangangahulugang mapipili<br />
ng i<strong>sa</strong>ng tao kung anong <strong>mga</strong> serbisyo <strong>at</strong> <strong>mga</strong> suporta ang kinakailangan niya. Maaring<br />
piliin ng tao kung sino ang magbibigay ng <strong>mga</strong> serbisyong iyon <strong>at</strong> kung <strong>sa</strong>an sila ibibigay.<br />
Tulad ng karamihan ng <strong>mga</strong> bagay <strong>sa</strong> buhay, ang choices ay b<strong>at</strong>ay <strong>sa</strong> <strong>mga</strong> indibidwal na<br />
pangangailangan <strong>at</strong> <strong>mga</strong> kagustuhan, <strong>at</strong> p<strong>at</strong>i na rin <strong>sa</strong> <strong>mga</strong> opsyon <strong>at</strong> resources na available.<br />
1.6 <strong>Mabuting</strong> <strong>Pamumuhay</strong> <strong>sa</strong> <strong>Aking</strong> <strong>Komunidad</strong>
Ang residential services na pagmamay-ari o kontrolado ng provider<br />
ay dap<strong>at</strong> din tumupad <strong>sa</strong> <strong>mga</strong> sumusunod na kondisyon<br />
Kondisyon ng Residence #1: Tenants’ Rights<br />
Ang ibig <strong>sa</strong>bihin nito’y ang i<strong>sa</strong>ng taong may kapan<strong>sa</strong>nan ay may parehong <strong>mga</strong> karap<strong>at</strong>an <strong>at</strong><br />
<strong>mga</strong> proteksyon mula <strong>sa</strong> eviction tulad ng ibang <strong>mga</strong> nangungupa.<br />
Kondisyon ng Residence #2: Respeto <strong>at</strong> pagka-pribado<br />
Kung ang <strong>mga</strong> tao ay naninirahan <strong>sa</strong> i<strong>sa</strong>ng tahanang pagmamay-ari o kontrolado ng i<strong>sa</strong>ng<br />
service provider:<br />
1. Maari nilang i-lock ang kanilang pintuan.<br />
2. Maari nilang piliin ang kanilang roomm<strong>at</strong>e.<br />
3. Maari nilang i-decor<strong>at</strong>e ang lugar kung <strong>sa</strong>an sila nak<strong>at</strong>ira, nang ‘di lumalabag <strong>sa</strong> <strong>mga</strong><br />
tadhana ng lease o iba pang kasunduan.<br />
Kondisyon ng Residence #3: Paggawa ng <strong>mga</strong> personal na iskedyul<br />
Pinahihintulutan ng setting ang <strong>mga</strong> tao na maging malaya <strong>at</strong> makakuha ng suporta <strong>sa</strong><br />
pagkontrol ng kanilang <strong>mga</strong> <strong>sa</strong>riling iskedyul <strong>at</strong> <strong>mga</strong> aktibidad, <strong>at</strong> na kumain kahit kailan.<br />
Kondisyon ng Residence #4: Pagkakaroon ng <strong>mga</strong> bisita<br />
Ang <strong>mga</strong> tao ay maaring magkaroon ng <strong>mga</strong> bisita kahit kailan nila gusto.<br />
Kondisyon ng Residence #5: Accessibility <strong>sa</strong> tahanan<br />
Ang setting ay physically accessible <strong>sa</strong> indibidwal.<br />
Paano makak<strong>at</strong>ulong ang<br />
pag-iisip, pagpaplano,<br />
<strong>at</strong> practices na personcentered?<br />
Ang pag-iisip na person-centered ay <strong>mga</strong><br />
bagay na minamahalaga, skills, <strong>at</strong> tools na<br />
magagamit upang makilala ang i<strong>sa</strong>ng tao <strong>at</strong><br />
m<strong>at</strong>ukla<strong>sa</strong>n kung ano ang mahalaga para <strong>sa</strong><br />
kanya <strong>at</strong> kung ano ang gusto niya <strong>sa</strong> buhay.<br />
Sinisugurado nito na itinutuon n<strong>at</strong>in ang<br />
<strong>at</strong>ing pansin <strong>sa</strong> <strong>mga</strong> bagay na mahalaga<br />
<strong>sa</strong> <strong>mga</strong> taong sinusuportahan n<strong>at</strong>in <strong>at</strong> <strong>sa</strong><br />
kanilang <strong>mga</strong> pamilya, <strong>at</strong> na binibigyan din<br />
n<strong>at</strong>in ng <strong>at</strong>ensyon ang kanilang <strong>mga</strong> tauhan.<br />
Ang person-centered planning ay i<strong>sa</strong>ng<br />
p<strong>at</strong>uloy na proseso upang tulungan ang <strong>mga</strong><br />
taong mayroon <strong>at</strong> walang <strong>mga</strong> kapan<strong>sa</strong>nan<br />
na magplano para <strong>sa</strong> kanilang kinabuka<strong>sa</strong>n.<br />
Sa person-centered planning, itinutuon ng<br />
<strong>mga</strong> grupo ng tao ang kanilang pansin <strong>sa</strong><br />
i<strong>sa</strong>ng indibidwal <strong>at</strong> <strong>sa</strong> pangarap ng taong<br />
iyon ukol <strong>sa</strong> kung ano ang nais niya gawin <strong>sa</strong><br />
dar<strong>at</strong>ing na panahon.<br />
Gamit ang proseso ng i<strong>sa</strong>ng person-centered<br />
planning, ang <strong>mga</strong> taong nakakakilala<br />
<strong>at</strong> nagmamala<strong>sa</strong>kit para <strong>sa</strong> i<strong>sa</strong>ng tao ay<br />
karaniwang nagsisimulang tumingin <strong>sa</strong><br />
i<strong>sa</strong>ng tao <strong>sa</strong> naiibang paraan. Ang personcentered<br />
planning ay tumutulong <strong>sa</strong> i<strong>sa</strong>ng<br />
tao na magkaroon ng kontrol <strong>sa</strong> kanyang<br />
<strong>sa</strong>riling buhay. Ang person-centered<br />
planning ay maaring magdagdag ng <strong>mga</strong><br />
pagkak<strong>at</strong>aon para makalahok ang i<strong>sa</strong>ng tao <strong>sa</strong><br />
komunidad. Ang person-centered planning<br />
ay nakak<strong>at</strong>ulong <strong>sa</strong> iba na malaman ang<br />
<strong>mga</strong> talento, kakayahan, <strong>mga</strong> interes, <strong>at</strong> <strong>mga</strong><br />
pangarap ng i<strong>sa</strong>ng tao. Ang planning team<br />
ay nagtutulungan upang lumikha ng <strong>mga</strong><br />
gagawing aksyon upang magk<strong>at</strong>otoo ang <strong>mga</strong><br />
pangarap ng i<strong>sa</strong>ng tao.<br />
Ang person-centered practices ay <strong>mga</strong> paraan<br />
ng pagpaplano, paglaan, <strong>at</strong> pag-organi<strong>sa</strong> ng<br />
<strong>mga</strong> serbisyo <strong>sa</strong> pamamagitan ng pakikinig <strong>sa</strong><br />
kagustuhan ng <strong>mga</strong> tao <strong>at</strong> pagtulong <strong>sa</strong> kanila<br />
na mamuhay <strong>sa</strong> kanilang <strong>mga</strong> komunidad<br />
b<strong>at</strong>ay <strong>sa</strong> kanilang <strong>mga</strong> kagustuhan. Maaring<br />
pahu<strong>sa</strong>yin ng service providers ang kanilang<br />
I<strong>sa</strong>ng <strong>P<strong>at</strong>nubay</strong> <strong>sa</strong> <strong>mga</strong> <strong>Pamantayan</strong> <strong>sa</strong> <strong>Home</strong> & <strong>Community</strong>-<strong>Based</strong> Service <strong>at</strong> <strong>sa</strong> <strong>Person</strong>-<strong>Centered</strong> <strong>Practices</strong> 1.7
<strong>mga</strong> p<strong>at</strong>akaran <strong>at</strong> pamamaraan upang<br />
bigyang-lakas ang person-centered na pagiisip<br />
<strong>at</strong> pagpaplano.<br />
Babayaran ng Medicaid ang home <strong>and</strong><br />
community-based services (HCBS) kapag<br />
lamang nilikha ang i<strong>sa</strong>ng person-centered<br />
service plan (service plan) na tumutugon<br />
<strong>sa</strong> <strong>mga</strong> pangm<strong>at</strong>agalang pangangailangan<br />
ng i<strong>sa</strong>ng tao para <strong>sa</strong> pangangalaga,<br />
bilang altern<strong>at</strong>ibo <strong>sa</strong> paninirahan <strong>sa</strong> i<strong>sa</strong>ng<br />
institusyon. Ipinapakita ng person-centered<br />
thinking skills na tinalakay <strong>sa</strong> buong<br />
<strong>Mabuting</strong> <strong>Pamumuhay</strong> <strong>sa</strong> <strong>Aking</strong> <strong>Komunidad</strong><br />
ang <strong>mga</strong> halimbawa ng pagkakaroon ng<br />
<strong>mga</strong> taong may <strong>mga</strong> kapan<strong>sa</strong>nan ng mas<br />
positibong choice <strong>at</strong> kontrol <strong>sa</strong> kanilang <strong>mga</strong><br />
buhay. Ang skills ay nagbibigay ng iba’t-ibang<br />
<strong>mga</strong> paraan upang m<strong>at</strong>utunan kung ano<br />
ang mahalaga <strong>sa</strong> tao upang siya’y maging<br />
ma<strong>sa</strong>ya, magkaroon ng kasiyahang-loob, <strong>at</strong><br />
maging kontento, <strong>at</strong> kung ano ang mahalaga<br />
para <strong>sa</strong> tao upang siya’y man<strong>at</strong>iling na<strong>sa</strong><br />
mabuting kalusugan, man<strong>at</strong>iling ligtas, <strong>at</strong><br />
minamahalaga ng iba.<br />
Ang person-centered thinking skills ay<br />
nakak<strong>at</strong>ulong <strong>sa</strong> service providers na m<strong>at</strong>uto<br />
kung paano gustong masuportahan ng i<strong>sa</strong>ng<br />
taong may kapan<strong>sa</strong>nan upang mamuhay<br />
siya <strong>sa</strong> paraang gusto niya. M<strong>at</strong>ututunan ng<br />
providers ang <strong>mga</strong> bagong paraan upang:<br />
• Suportahan ang <strong>mga</strong> tao <strong>sa</strong> <strong>mga</strong> paraang<br />
mainam <strong>sa</strong> baw<strong>at</strong> indibidwal.<br />
• Tulungan ang <strong>mga</strong> tao na magt<strong>at</strong>ag<br />
ng <strong>mga</strong> relasyon <strong>at</strong> gumawa ng <strong>mga</strong><br />
makabuluhang koneksyon <strong>sa</strong> kanilang<br />
komunidad.<br />
• Magpraktis ng paggawa ng desisyon na<br />
may suporta.<br />
• Pakinggan kung paano nakikipagkomunika<br />
ang <strong>mga</strong> tao tungkol <strong>sa</strong> kanilang <strong>mga</strong><br />
kagustuhan, gamit ang <strong>mga</strong> <strong>sa</strong>lita <strong>at</strong> gawi.<br />
• M<strong>at</strong>ukla<strong>sa</strong>n ang <strong>mga</strong> talento, skills, <strong>at</strong><br />
<strong>mga</strong> kakayahan ng <strong>mga</strong> tao, <strong>at</strong> pag-isipan<br />
kung <strong>sa</strong>an makakagawa ng mahalagang<br />
kontribusyon ang <strong>mga</strong> talentong iyon <strong>sa</strong><br />
komunidad.<br />
• Maglaan ng experiences na nagsusuporta<br />
<strong>sa</strong> <strong>mga</strong> tao upang sila’y mas aktibong<br />
lumahok <strong>sa</strong> kanilang <strong>mga</strong> komunidad.<br />
• Ta<strong>sa</strong>han ang risk o panganib, b<strong>at</strong>ay <strong>sa</strong> kung<br />
ano ang mahalaga <strong>sa</strong> <strong>at</strong> mahalaga para <strong>sa</strong><br />
i<strong>sa</strong>ng tao.<br />
• Magt<strong>at</strong>ag ng i<strong>sa</strong>ng kultura ng p<strong>at</strong>uloy<br />
na edukasyon upang suportahan ang<br />
pangarap ng i<strong>sa</strong>ng taong magkaroon ng<br />
mabuting pamumuhay.<br />
1.8 <strong>Mabuting</strong> <strong>Pamumuhay</strong> <strong>sa</strong> <strong>Aking</strong> <strong>Komunidad</strong>
<strong>Person</strong>-centered<br />
thinking skill<br />
One-page profile (pag-sort<br />
ng mahalaga <strong>sa</strong>/para <strong>sa</strong>)<br />
Ano ang<br />
mahalaga <strong>sa</strong><br />
akin<br />
Ano ang<br />
minamahalaga ng<br />
<strong>mga</strong> tao tungkol<br />
<strong>sa</strong> akin<br />
Paano ako<br />
pinakamainam<br />
na<br />
masusuportahan<br />
Ano ang ginagawa nito<br />
• Hinihiwalay ang kung ano<br />
ang mahalaga SA i<strong>sa</strong>ng<br />
tao (ano ang nakak<strong>at</strong>ulong<br />
<strong>sa</strong> tao na maging ma<strong>sa</strong>ya,<br />
kontento, <strong>at</strong> ano ang<br />
nagbibigay ng karagdagang<br />
ginhawa <strong>sa</strong> kanya), <strong>at</strong> ang<br />
kung ano ang mahalaga<br />
PARA <strong>sa</strong> kanya (ang tulong o<br />
suporta na kinakailangan niya<br />
upang man<strong>at</strong>ili siyang na<strong>sa</strong><br />
mabuting kalusugan, ligtas, <strong>at</strong><br />
mabuti, habang binabalanse<br />
ang dalawang ito.<br />
Paano nakak<strong>at</strong>ulong ang<br />
person-centered thinking<br />
skill na ito<br />
• Kinikilala kung ano ang<br />
dap<strong>at</strong> naroroon o dap<strong>at</strong><br />
wala <strong>sa</strong> buhay ng i<strong>sa</strong>ng tao,<br />
upang masigurado na siya’y<br />
sinusuportahan <strong>sa</strong> <strong>mga</strong><br />
paraan na makahulugan<br />
para <strong>sa</strong> kanya, habang siya’y<br />
nanan<strong>at</strong>iling na<strong>sa</strong> mabuting<br />
kalusugan <strong>at</strong> ligtas. Ito’y<br />
i<strong>sa</strong>ng maikling buod para <strong>sa</strong><br />
lah<strong>at</strong> ng <strong>mga</strong> tauhan <strong>at</strong> para<br />
<strong>sa</strong> iba tungkol <strong>sa</strong> kung sino<br />
ang tao <strong>at</strong> kung paano siya<br />
masusuportahan.<br />
• Ito ang basis para gumawa<br />
ng <strong>mga</strong> pagbabago gamit<br />
ang i<strong>sa</strong>ng one-page profile na<br />
naglalaman ng kung ano ang<br />
gumagana/hindi gumagana.<br />
Health<br />
Professionals<br />
Mga Pagpapahalaga • Sinisiya<strong>sa</strong>t kung ano ang <strong>mga</strong><br />
kalidad na minamahalaga <strong>at</strong><br />
hinahangaan tungkol <strong>sa</strong> tao.<br />
• Tinutulungan ang <strong>mga</strong><br />
tagapag-suporta na makita<br />
Ano ang<br />
minamahalaga<br />
namin tungkol …<br />
kung gaano ka-unique ang<br />
tao.<br />
Rel<strong>at</strong>ionship map • Kinikilala kung sino ang <strong>mga</strong><br />
Pamilya<br />
mahalagang tao <strong>sa</strong> buhay ng<br />
i<strong>sa</strong>ng tao.<br />
Mga<br />
Kaibigan<br />
Mga taong<br />
binabayaran<br />
upang<br />
suportahan ako<br />
• Kinikilala <strong>at</strong> minamahalaga<br />
ang <strong>mga</strong> talento <strong>at</strong> <strong>mga</strong><br />
kalidad ng i<strong>sa</strong>ng tao.<br />
• Sinisigurado na nakikita n<strong>at</strong>in<br />
ang <strong>mga</strong> tao para <strong>sa</strong> kung<br />
sino sila, <strong>sa</strong> halip na gawin<br />
ang karaniwang pagtuon ng<br />
pansin <strong>sa</strong> maling bagay.<br />
• Kinikilala kung sino ay may<br />
<strong>mga</strong> personal na koneksyon<br />
<strong>sa</strong> tao, na siyang talagang<br />
nakakaalam kung ano ang<br />
mahalaga para <strong>sa</strong> taong iyon.<br />
• <strong>Bahagi</strong> ng i<strong>sa</strong>ng one-page<br />
profile.<br />
• Ipinapakita kung sino ang<br />
pinakamahalaga <strong>sa</strong> tao.<br />
• Tinitingan kung may<br />
anumang <strong>mga</strong> mahalagang<br />
isyu na nauukol <strong>sa</strong> <strong>mga</strong><br />
relasyon.<br />
• Tumutulong na kilalanin<br />
kung sino ang kakau<strong>sa</strong>pin<br />
kapag naghahanap ng<br />
impormasyon.<br />
• Kinikilala ang <strong>mga</strong> relasyon<br />
na maaring palakasin o<br />
suportahan.<br />
I<strong>sa</strong>ng <strong>P<strong>at</strong>nubay</strong> <strong>sa</strong> <strong>mga</strong> <strong>Pamantayan</strong> <strong>sa</strong> <strong>Home</strong> & <strong>Community</strong>-<strong>Based</strong> Service <strong>at</strong> <strong>sa</strong> <strong>Person</strong>-<strong>Centered</strong> <strong>Practices</strong> 1.9
<strong>Person</strong>-centered<br />
thinking skill<br />
Ano ang ginagawa nito<br />
Paano nakak<strong>at</strong>ulong ang<br />
person-centered thinking<br />
skill na ito<br />
Talambuhay/ka<strong>sa</strong>y<strong>sa</strong>yan • Tayo ay produkto ng <strong>at</strong>ing<br />
<strong>mga</strong> ka<strong>sa</strong>y<strong>sa</strong>yan – <strong>at</strong><br />
Mga Trabaho<br />
Ipinanganak<br />
Pamilya<br />
Eskwelahan<br />
Bagong<br />
tahanan<br />
NGAYON<br />
kailangang i<strong>sa</strong>alang-alang<br />
ang ka<strong>sa</strong>y<strong>sa</strong>yan ng i<strong>sa</strong>ng tao.<br />
• Binibigyan nito ng<br />
pagkak<strong>at</strong>aon ang <strong>mga</strong> tao na<br />
maunawaan <strong>at</strong> mahalagahin<br />
ang tao <strong>sa</strong> konteksto ng<br />
kanyang <strong>sa</strong>riling ka<strong>sa</strong>y<strong>sa</strong>yan.<br />
• Ipinapakita nito <strong>sa</strong> <strong>at</strong>in<br />
kung paano pinakamainam<br />
na suportahan ang tao<br />
<strong>sa</strong> konteksto ng kanyang<br />
nakalipas na buhay, dahil ito’y<br />
maaring may kinalaman <strong>sa</strong><br />
ka<strong>sa</strong>lukuyang nangyayari.<br />
• Ito’y maaring gamitin<br />
upang magkaroon ng <strong>mga</strong><br />
makabuluhang pag-uu<strong>sa</strong>p.<br />
• Tinutulungan nito ang <strong>mga</strong><br />
taga-suporta na magkaroon<br />
ng emp<strong>at</strong>iya para <strong>sa</strong> tao <strong>at</strong><br />
na makita na ang kanilang<br />
tungkulin ay ang masigurado<br />
ang mahu<strong>sa</strong>y na kalidad ng<br />
buhay para <strong>sa</strong> kanya.<br />
Communic<strong>at</strong>ion charts • I<strong>sa</strong>ng maikling buod ng kung<br />
paano nakikipagkomunika<br />
Kapag Palagay Kailangan<br />
nangyari<br />
ang i<strong>sa</strong>ng tao. Ito’y mahalaga<br />
namin ay n<strong>at</strong>in ito<br />
ito ibig <strong>sa</strong>bihin gawin kapag ang bagay na ginagawa<br />
nito’y<br />
ng i<strong>sa</strong>ng tao ay mas malinaw<br />
Nais Upang gawin ito, Tinulungan/ na komunikasyon kay<strong>sa</strong><br />
naming dap<strong>at</strong> n<strong>at</strong>in sinuportahan<br />
<strong>sa</strong>bihin<br />
<strong>sa</strong> kung ano ang kanyang<br />
ni<br />
sina<strong>sa</strong>bi.<br />
Sa<br />
ka<strong>sa</strong>lukuyang<br />
panahon<br />
• Tinutulungan tayo nito na<br />
mag-focus <strong>sa</strong> komunikasyon<br />
ng <strong>mga</strong> tao, gumagamit man<br />
sila ng <strong>mga</strong> <strong>sa</strong>lita o hindi.<br />
• Nagbibigay ng malinaw na<br />
impormasyon tungkol <strong>sa</strong><br />
kung paano tumugon <strong>sa</strong><br />
paraan ng pagkomunika ng<br />
i<strong>sa</strong>ng tao.<br />
Gumagana / Hindi gumagana • Inaanali<strong>sa</strong> ang i<strong>sa</strong>ng isyu o<br />
sitwasyon mula <strong>sa</strong> iba’t-ibang<br />
<strong>mga</strong> perspektibo.<br />
• Ipinapakita kung ano ang<br />
Gumagana? Hindi gumagana?<br />
ka<strong>sa</strong>lukuyang sitwasyon, <strong>at</strong><br />
tao<br />
kinukumpara ito <strong>sa</strong> kung<br />
paano gusto ng <strong>mga</strong> tao<br />
mamuhay <strong>at</strong> masuportahan.<br />
• Pinahihintulutan tayo nito na<br />
pamilya<br />
pag-isipan ang kung ano ang<br />
talagang nangyayari <strong>sa</strong> buhay<br />
ng i<strong>sa</strong>ng tao, <strong>at</strong> baguhin kung<br />
ano ang kailangang baguhin.<br />
<strong>mga</strong> tauhan<br />
• Ginagawang malinaw ang<br />
kung ano ang dap<strong>at</strong> gawing<br />
basis (dap<strong>at</strong> mintinahin o<br />
palakasin) <strong>at</strong> kung ano ang<br />
dap<strong>at</strong> baguhin.<br />
• Nakak<strong>at</strong>ulong na makita<br />
kung paano: gumagana ang<br />
anumang bahagi ng buhay<br />
ng i<strong>sa</strong>ng tao; ginagawa ng<br />
<strong>mga</strong> taong nagbibigay ng<br />
paid support ang kanilang<br />
trabaho; gumagana ang<br />
anumang pagsisikap,<br />
aktibidad, o proyekto.<br />
• Nakak<strong>at</strong>ulong <strong>sa</strong><br />
nego<strong>sa</strong>syon kapag may <strong>mga</strong><br />
pagtutunggali.<br />
• Gamitin upang lumikha ng<br />
<strong>mga</strong> aksyon mula <strong>sa</strong> i<strong>sa</strong>ng<br />
one-page profile.<br />
1.10 <strong>Mabuting</strong> <strong>Pamumuhay</strong> <strong>sa</strong> <strong>Aking</strong> <strong>Komunidad</strong>
<strong>Person</strong>-centered<br />
thinking skill<br />
Mga magag<strong>and</strong>ang araw <strong>at</strong><br />
<strong>mga</strong> ma<strong>sa</strong><strong>sa</strong>mang araw<br />
Mag<strong>and</strong>a ba ang araw?<br />
Ma<strong>sa</strong>ma ba ang araw?<br />
Ano ang ginagawa nito<br />
• Sinisiya<strong>sa</strong>t nang husto kung<br />
bakit mag<strong>and</strong>a ang araw para<br />
<strong>sa</strong> i<strong>sa</strong>ng tao (ibig <strong>sa</strong>bihin, ano<br />
dap<strong>at</strong> ang naroroon o dap<strong>at</strong><br />
mangyari <strong>sa</strong> kanyang pangaraw-araw<br />
na buhay) <strong>at</strong> kung<br />
bakit ma<strong>sa</strong>ma ang araw para<br />
<strong>sa</strong> i<strong>sa</strong>ng tao (ibig <strong>sa</strong>bihin, ano<br />
dap<strong>at</strong> ang hindi mangyari).<br />
Paano nakak<strong>at</strong>ulong ang<br />
person-centered thinking<br />
skill na ito<br />
• Tinutulungan nito ang<br />
tao na magkaroon ng mas<br />
maraming magag<strong>and</strong>ang<br />
araw <strong>at</strong> mas kaunting<br />
ma<strong>sa</strong><strong>sa</strong>mang araw.<br />
• Tinutulungan tayo nito na<br />
malaman kung ano ang<br />
mahalaga <strong>sa</strong> i<strong>sa</strong>ng tao <strong>at</strong><br />
kung paano niya gustong<br />
masuportahan.<br />
• Nagbibigay ng ibang<br />
paraan upang makakuha<br />
ng impormasyon para <strong>sa</strong><br />
Communic<strong>at</strong>ion chart,<br />
Rel<strong>at</strong>ionship circle, <strong>at</strong><br />
M<strong>at</strong>ching (Pagtugma) ng<br />
suporta para <strong>sa</strong> i<strong>sa</strong>ng tao.<br />
Pet<strong>sa</strong><br />
Learning log • Tinuturuan ang <strong>mga</strong> tao na<br />
maghanap ng p<strong>at</strong>uloy na<br />
Sino ang Ano ang<br />
Ano ang paraan upang m<strong>at</strong>uto, <strong>sa</strong><br />
naroroon? n<strong>at</strong>utunan n<strong>at</strong>utunan<br />
pamamagitan ng pagrekord<br />
mong bagay na mong bagay na<br />
gumana? hindi gumana? ng <strong>mga</strong> ispesipikong<br />
aktibidad <strong>at</strong> <strong>mga</strong> experience<br />
upang pinakamainam na<br />
makapagbigay ng suporta <strong>sa</strong><br />
i<strong>sa</strong>ng tao.<br />
Ano ang<br />
ginawa<br />
ng tao?<br />
• Naglalaan ng paraan upang<br />
mairekord ng <strong>mga</strong> tao ang<br />
p<strong>at</strong>uloy na paraan upang<br />
m<strong>at</strong>uto (naka-focus <strong>sa</strong> kung<br />
ano ang gumagana <strong>at</strong> hindi<br />
gumagana) para <strong>sa</strong> anumang<br />
event o aktibidad.<br />
• Sina<strong>sa</strong>bi <strong>sa</strong> <strong>at</strong>in kung ano ang<br />
mahalaga <strong>sa</strong> <strong>at</strong> para <strong>sa</strong> <strong>mga</strong><br />
indibidwal <strong>at</strong> <strong>mga</strong> pamilya.<br />
• Maari itong pumalit <strong>sa</strong><br />
tradisyunal na notes o <strong>mga</strong><br />
rekord upang tulungan tayong<br />
makita ang kahalagahan ng<br />
pagbigay ng priyoridad <strong>sa</strong><br />
tunay na pagsuporta <strong>sa</strong> <strong>mga</strong><br />
tao upang magkaroon sila<br />
ng mabuting buhay b<strong>at</strong>ay <strong>sa</strong><br />
<strong>at</strong>ing p<strong>at</strong>uloy na pakikinig <strong>at</strong><br />
pagkuha ng kaalaman <strong>sa</strong> halip<br />
na pag-isipan lamang n<strong>at</strong>in na<br />
dap<strong>at</strong> n<strong>at</strong>in tapusin ang <strong>mga</strong><br />
gawain.<br />
• Magagamit upang mag-focus<br />
<strong>sa</strong> buong buhay ng i<strong>sa</strong>ng<br />
tao o <strong>sa</strong> <strong>mga</strong> ispesipikong<br />
bahagi ng kanyang buhay,<br />
halimbawa, ang kalusugan<br />
ng i<strong>sa</strong>ng tao, kung paano<br />
nais gugulin ng <strong>mga</strong> tao ang<br />
kanilang panahon.<br />
I<strong>sa</strong>ng <strong>P<strong>at</strong>nubay</strong> <strong>sa</strong> <strong>mga</strong> <strong>Pamantayan</strong> <strong>sa</strong> <strong>Home</strong> & <strong>Community</strong>-<strong>Based</strong> Service <strong>at</strong> <strong>sa</strong> <strong>Person</strong>-<strong>Centered</strong> <strong>Practices</strong> 1.11
<strong>Person</strong>-centered<br />
thinking skill<br />
M<strong>at</strong>ching o pagtugma ng<br />
<strong>mga</strong> tauhan<br />
Skills na kinakailangan<br />
Mga k<strong>at</strong>angian<br />
ng pagk<strong>at</strong>ao na<br />
kinakailangan<br />
Suportang<br />
kinakailangan <strong>at</strong> na<br />
ninanais<br />
Mga kaparehong hilig<br />
Ano ang ginagawa nito<br />
• Nagbibigay ng istruktura<br />
upang makita ang skills,<br />
<strong>mga</strong> suporta, <strong>mga</strong> k<strong>at</strong>angian<br />
ng tao, <strong>at</strong> <strong>mga</strong> kaparehong<br />
hilig na mahu<strong>sa</strong>y na m<strong>at</strong>ch<br />
o pagtugma. Ito ang<br />
pinakamahalaga <strong>sa</strong> mainam<br />
na pagsuporta <strong>sa</strong> i<strong>sa</strong>ng tao.<br />
Paano nakak<strong>at</strong>ulong ang<br />
person-centered thinking<br />
skill na ito<br />
• Hinihikay<strong>at</strong> ang tao <strong>at</strong> ang<br />
<strong>mga</strong> tao <strong>sa</strong> kanyang paligid<br />
na isipin kung anong uri ng<br />
paid supporta ang gusto <strong>at</strong><br />
kinakailangan niya kapag<br />
nagre-recruit ng team<br />
members.<br />
• Sinisigurado na gusto ng tao<br />
ang <strong>mga</strong> taong nagbibigaysuporta<br />
<strong>sa</strong> kanya, nang <strong>sa</strong><br />
gayon ay mas malamang na<br />
magkakaroon ang taong iyon<br />
ng mahu<strong>sa</strong>y na kalidad ng<br />
buhay.<br />
• Ang <strong>mga</strong> mabuting<br />
m<strong>at</strong>ch ay makakabawas<br />
<strong>sa</strong> probabilidad na<br />
magkakaroon ng hindi<br />
mag<strong>and</strong>ang pagtr<strong>at</strong>o, abuso,<br />
<strong>at</strong> pagpapabaya.<br />
• Mas manan<strong>at</strong>ili <strong>sa</strong> trabaho<br />
ang <strong>mga</strong> tauhan.<br />
4 plus 1 questions<br />
1. Ano ang <strong>at</strong>ing nasubukan?<br />
• Tinutulungan ang <strong>mga</strong> tao<br />
na mag-focus <strong>sa</strong> kung ano<br />
ang n<strong>at</strong>ututunan nila mula <strong>sa</strong><br />
kanilang <strong>mga</strong> pagsisikap.<br />
2. Ano ang <strong>at</strong>ing n<strong>at</strong>utunan?<br />
3. Saang <strong>mga</strong> bagay tayo nasisiyahan?<br />
• Nagbibigay ng mahalagang<br />
impormasyon para <strong>sa</strong><br />
<strong>mga</strong> dar<strong>at</strong>ing na aksyon <strong>at</strong><br />
pagpaplano.<br />
4. Ano ang <strong>at</strong>ing inaalala?<br />
• B<strong>at</strong>ay <strong>sa</strong> ka<strong>sa</strong>lukuyang<br />
nalalaman n<strong>at</strong>in, ano ang<br />
dap<strong>at</strong> susunod na mangyari?<br />
5. B<strong>at</strong>ay <strong>sa</strong> <strong>at</strong>ing nalalaman ngayon,<br />
ano ang susunod na mangyayari?<br />
• Nagbibigay ng may<br />
istrukturang paraan upang<br />
mapakinggan ang lah<strong>at</strong> <strong>at</strong><br />
mailarawan ang kanilang<br />
n<strong>at</strong>utunan.<br />
• Mainam ito <strong>sa</strong> <strong>mga</strong> review<br />
meeting <strong>at</strong> <strong>mga</strong> indibidwal<br />
na pakikipagtulungan <strong>sa</strong> <strong>mga</strong><br />
pamilya.<br />
• Upang rebyuhin ang <strong>mga</strong><br />
aksyon mula <strong>sa</strong> <strong>mga</strong> plano, <strong>at</strong><br />
upang magplano para <strong>sa</strong> <strong>mga</strong><br />
susunod na aksyon.<br />
Presence to contribution<br />
Aktibidad<br />
Pagpunta Doon<br />
Kapag naroroon<br />
• Hinihikay<strong>at</strong> ang cre<strong>at</strong>ive<br />
thinking tungkol <strong>sa</strong> <strong>mga</strong><br />
aktibidad <strong>at</strong> kung paano<br />
n<strong>at</strong>in magagamit ang <strong>mga</strong><br />
ito bilang <strong>mga</strong> oportunidad<br />
para lumahok <strong>at</strong> magbigaykontribusyon.<br />
Aktibong paglahok<br />
• Kinikilala ang <strong>mga</strong> aktibidad<br />
kung <strong>sa</strong>an ang tao ay ka<strong>sa</strong>li<br />
na, o <strong>mga</strong> aktibidaad na nais<br />
niyang <strong>sa</strong>lihan.<br />
Paggawa ng koneksyon<br />
• Hinihikay<strong>at</strong> ang pag<strong>sa</strong>li o<br />
paglahok, ang magkaroon<br />
ng kasiya-siyang buhay,<br />
ang gumawa ng <strong>mga</strong><br />
magag<strong>and</strong>ang bagay, <strong>at</strong> ang<br />
magbigay-kontribusyon<br />
bilang tunay na miyembro ng<br />
komunidad.<br />
•<br />
Nag-aambag<br />
1.12 <strong>Mabuting</strong> <strong>Pamumuhay</strong> <strong>sa</strong> <strong>Aking</strong> <strong>Komunidad</strong>
Mga mahalagang<br />
desisyon ukol <strong>sa</strong><br />
aking buhay<br />
<strong>Person</strong>-centered<br />
thinking skill<br />
Kasunduan <strong>sa</strong> paggawa ng<br />
desisyon<br />
Paano ba ako<br />
dap<strong>at</strong> tumulong?<br />
Sino ang gagawa ng<br />
huling desisyon?<br />
Ano ang ginagawa nito<br />
• Tinutulungan tayong pagisipan<br />
ang paggawa ng<br />
desisyon <strong>at</strong> pagdagdag <strong>sa</strong><br />
bilang <strong>at</strong> kahalagahan ng<br />
<strong>mga</strong> desisyon na ginagawa<br />
ng <strong>mga</strong> tao.<br />
Paano nakak<strong>at</strong>ulong ang<br />
person-centered thinking<br />
skill na ito<br />
• Pinahihintulutan nito ang<br />
<strong>mga</strong> tao na magkaroon ng<br />
kontrol <strong>at</strong> na gumawa ng<br />
<strong>mga</strong> desisyon.<br />
• Maaring mak<strong>at</strong>ulong ito<br />
<strong>sa</strong> paggawa ng desisyon na<br />
pinakamainam <strong>at</strong> na gumawa<br />
ng iba pang desisyon.<br />
Ano ang magagawa ko upang magkaroon<br />
ng karagdagang kontrol <strong>sa</strong> aking buhay?<br />
Donut sort • Nililinaw nito <strong>mga</strong> tungkulin<br />
<strong>at</strong> <strong>mga</strong> responsibilidad ng<br />
iba’t-ibang <strong>mga</strong> propesyonal<br />
<strong>at</strong> <strong>mga</strong> ahensiyang<br />
nagsusuporta <strong>sa</strong> <strong>mga</strong> tao<br />
Pinakamahalagang<br />
responsibilidad<br />
Gamitin ang<br />
pagpasiya <strong>at</strong> ang<br />
cre<strong>at</strong>ivity<br />
Hindi ito aming<br />
karaniwang<br />
responsibilidad para<br />
kung <strong>sa</strong>an kami ay<br />
binabayaran.<br />
<strong>at</strong> <strong>sa</strong> kanilang <strong>mga</strong> pamilya<br />
b<strong>at</strong>ay <strong>sa</strong> kung ano ang<br />
mahalaga <strong>sa</strong> <strong>at</strong> para <strong>sa</strong><br />
taong tum<strong>at</strong>anggap ng <strong>mga</strong><br />
serbisyo.<br />
• Nililinaw nito kung ano ang<br />
dap<strong>at</strong> gawin ng <strong>mga</strong> tauhan<br />
<strong>at</strong> kung <strong>sa</strong>an sila maaring<br />
maging cre<strong>at</strong>ive kapag<br />
tumutulong o inaalalayan<br />
nila ang <strong>mga</strong> taong<br />
naninirahan <strong>sa</strong> tahanan.<br />
Perpektong linggo<br />
Sa umaga Sa hapon Sa gabi<br />
Lunes<br />
Martes<br />
Miyerkoles<br />
Huwebes<br />
Biyernes<br />
Sabado<br />
Linggo<br />
• Nagbibigay ng detalyadong<br />
paglalarawan ng kung paano<br />
nais mamuhay ang i<strong>sa</strong>ng tao,<br />
hindi i<strong>sa</strong>ng ‘di-praktikal na<br />
paraan. Ka<strong>sa</strong>ma rito ang <strong>mga</strong><br />
mahalagang lugar, <strong>mga</strong> hilig,<br />
<strong>at</strong> <strong>mga</strong> taong mahalaga <strong>sa</strong><br />
i<strong>sa</strong>ng tao.<br />
• Itugma ang Perpektong<br />
Linggo <strong>sa</strong> M<strong>at</strong>ching na<br />
suporta upang malaman<br />
kung sino ang <strong>mga</strong><br />
pinakamainam na taong<br />
makapagbibigay ng<br />
perpektong linggo.<br />
• Tinutulungan ka<br />
nitong makita ang <strong>mga</strong><br />
pinakamainam na paraan<br />
upang magbigay-suporta <strong>sa</strong><br />
pamamagitan ng pag-iisip<br />
tungkol <strong>sa</strong> pamilya, <strong>mga</strong><br />
kaibigan, <strong>mga</strong> inisy<strong>at</strong>ibo<br />
<strong>sa</strong> komunidad, assistive<br />
technology, <strong>at</strong> paid support.<br />
• Nagsisilbi bilang i<strong>sa</strong>ng<br />
evalu<strong>at</strong>ion tool para <strong>sa</strong> <strong>mga</strong><br />
team upang malaman nila<br />
kung gaano nila kahu<strong>sa</strong>y<br />
naibibigay ang personalized<br />
na suporta <strong>at</strong> kung gaano nila<br />
nakakamit ang <strong>mga</strong> tamang<br />
resulta para <strong>sa</strong> tao.<br />
I<strong>sa</strong>ng <strong>P<strong>at</strong>nubay</strong> <strong>sa</strong> <strong>mga</strong> <strong>Pamantayan</strong> <strong>sa</strong> <strong>Home</strong> & <strong>Community</strong>-<strong>Based</strong> Service <strong>at</strong> <strong>sa</strong> <strong>Person</strong>-<strong>Centered</strong> <strong>Practices</strong> 1.13
<strong>Person</strong>-centered<br />
thinking skill<br />
Ano ang ginagawa nito<br />
Paano nakak<strong>at</strong>ulong ang<br />
person-centered thinking<br />
skill na ito<br />
Ang aking <strong>mga</strong> lugar • Nakak<strong>at</strong>ulong na malaman<br />
kung ano ang <strong>mga</strong> lugar na<br />
Mga lugar kung <strong>sa</strong>an ako ay i<strong>sa</strong>ng<br />
customer<br />
Mga lugar kung <strong>sa</strong>an mag<strong>and</strong>a<br />
ang aking pakiramdam<br />
Mga lugar kung <strong>sa</strong>an ako i<strong>sa</strong>ng<br />
miyembro<br />
Mga lugar kung <strong>sa</strong>an maaring<br />
pahu<strong>sa</strong>yin ang <strong>mga</strong> koneksyon<br />
mahalaga <strong>sa</strong> buhay ng i<strong>sa</strong>ng<br />
tao.<br />
• Itin<strong>at</strong>aguyod nito ang<br />
inclusion <strong>at</strong> pagiging<br />
bahagi <strong>sa</strong> pamamagitan<br />
ng pagtulong na makita<br />
ang i<strong>sa</strong>ng tao bilang i<strong>sa</strong>ng<br />
mahalagang miyembro ng<br />
i<strong>sa</strong>ng komunidad o grupo.<br />
• Dinaragdagan nito ang pagunawa<br />
<strong>at</strong> tumutulong itong<br />
malaman kung alin ang <strong>mga</strong><br />
lugar na dap<strong>at</strong> mas bigyan<br />
ng pansin; nakak<strong>at</strong>ulong<br />
din itong idibelop ang<br />
community map <strong>at</strong> i<strong>sa</strong>ng<br />
perpektong linggo.<br />
Mga lugar kung <strong>sa</strong>an maaring<br />
gumawa ng <strong>mga</strong> bagong koneksyon<br />
LifeCourse Trajectory<br />
(visioning tool)<br />
Ano ang<br />
gusto<br />
kong<br />
GAWIN<br />
Ano ang<br />
AYAW kong<br />
gawin<br />
• Lumilikha ng pananaw para<br />
<strong>sa</strong> kinabuka<strong>sa</strong>n na GUSTO<br />
ng i<strong>sa</strong>ng tao, <strong>at</strong> p<strong>at</strong>i na <strong>sa</strong><br />
kinabuka<strong>sa</strong>n na AYAW ng<br />
i<strong>sa</strong>ng tao.<br />
• Para <strong>sa</strong> karagdagang<br />
impormasyon tungkol <strong>sa</strong><br />
Charting the LifeCourse,<br />
bisitahin ang lifecoursetools.<br />
com<br />
• Tinutulungan ang i<strong>sa</strong>ng tao<br />
<strong>at</strong> ang kanyang pamilya na<br />
pag-isipan ang kinabuka<strong>sa</strong>n.<br />
• Hinihikay<strong>at</strong> ang <strong>mga</strong> tao<br />
na pag-isipan ang <strong>mga</strong><br />
nakaraang experience <strong>at</strong> ang<br />
<strong>mga</strong> desisyon na maaring<br />
nak<strong>at</strong>ulong o nakahadlang<br />
<strong>sa</strong> pagkakaroon ng buhay na<br />
GUSTO ng tao.<br />
• Tinitingnan ang iba’t-ibang<br />
<strong>mga</strong> bahagi ng pamumuhay<br />
<strong>at</strong> iba’t-ibang <strong>mga</strong> punto ng<br />
buhay upang magawang<br />
angkop <strong>sa</strong> edad ang <strong>mga</strong><br />
aktibidad <strong>at</strong> resources.<br />
Mga talento <strong>at</strong> <strong>mga</strong><br />
kapasidad<br />
Mga Kamay,<br />
Paa, Boses<br />
Puso<br />
Ulo<br />
Ka<strong>sa</strong>y<strong>sa</strong>yan<br />
<strong>at</strong> Identidad<br />
• Sinisiya<strong>sa</strong>t nito kung ano<br />
ang <strong>mga</strong> talento <strong>at</strong> <strong>mga</strong><br />
kapasidad <strong>at</strong> kung ano<br />
ang maaring maging<br />
kontribusyon ng i<strong>sa</strong>ng tao.<br />
• Ipinapaalam nito <strong>sa</strong> <strong>at</strong>in kung<br />
ano ang mahalaga Sa <strong>at</strong> Para<br />
<strong>sa</strong> i<strong>sa</strong>ng tao.<br />
• Dinaragdagan nito ang<br />
mabuting reputasyon ng<br />
i<strong>sa</strong>ng tao.<br />
• Nagbibigay ito ng insight<br />
<strong>sa</strong> <strong>mga</strong> posibilidad <strong>sa</strong><br />
dar<strong>at</strong>ing na panahon na ang<br />
tao ay magt<strong>at</strong><strong>at</strong>ag ng <strong>mga</strong><br />
koneksyon <strong>at</strong> na madarama<br />
niya na siya’y bahagi ng<br />
komunidad.<br />
• Hinihikay<strong>at</strong> tayong pagisipan<br />
ang <strong>mga</strong> sitwasyon<br />
kung <strong>sa</strong>an pinakamainam<br />
na makapagbibigay ang tao<br />
ng kontribusyon nang siya’y<br />
mai<strong>sa</strong>alang-alang bilang<br />
i<strong>sa</strong>ng mahalagang miyembro<br />
ng kanyang komunidad.<br />
1.14 <strong>Mabuting</strong> <strong>Pamumuhay</strong> <strong>sa</strong> <strong>Aking</strong> <strong>Komunidad</strong>
Mga bagay<br />
na nais kong<br />
m<strong>at</strong><strong>and</strong>aan<br />
I<strong>sa</strong>ng <strong>P<strong>at</strong>nubay</strong> <strong>sa</strong> <strong>mga</strong> <strong>Pamantayan</strong> <strong>sa</strong> <strong>Home</strong> & <strong>Community</strong>-<strong>Based</strong> Service <strong>at</strong> <strong>sa</strong> <strong>Person</strong>-<strong>Centered</strong> <strong>Practices</strong> 1.15
Change language