ตัวอย่างหนังสือ ชายแดน: ฉบับกระชับ สารบัญ และบางส่วนของบทที่ 1

สารบััญ
กิตติกรรมประกาศ
รายชื่อภาพประกอบัเนื้อหา vii
ix
1.โลกใบัที่ถูกแบั่งเขตแดนอย่างยิ่ง 2
2.ชายแดนและดินแดนในโลกโบัราณ 42
3.ระบับัรัฐสมัยใหม่ 84
4.ปฏิบััติการขีดเส้นชายแดน 130
5.คนข้ามแดนและการข้ามแดน 180
6.สถาบัันและระบับัข้ามแดน 222
7.ปัจฉิมบัท:อนาคตที่ถูกแบั่งเขตแดนอย่างยิ่ง 266
หนังสืออ่านเพิ่มเติม 275
เว็บัไซต์ 281
ประวัติผู้เขียน 284
ประวัติผู้แปล 286

รายชื่อภาพประกอบัเนื้อหา
1. คนงานได้ติดตั้งรั้วตามแนวชายแดนสหรัฐอเมริกา-เม็กซิโก
9
ขึ้นมาใหม่ใกล้ๆกับัเมืองเอลปาโซ(ElPaso)มลรัฐเท็กซัส
ราวๆปีค.ศ.2011
2. ประเทศอิสราเอลได้สร้างกำาแพงมหึมาและสิ่งกีดขวางไว้
22
เพื่อปิดกั้นชายแดนในเขตเวสต์แบังค์ที่ติดกับัปาเลสไตน์
3. ป้อมปราการโบัราณเช่นกำาแพงเมืองจีนแทบัจะไม่ได้ระบัุ
78
ชายแดนทางการเมืองที่ตายตัวแต่อย่างใด
4. แผนที่ฉบัับันี้แสดงเขตแดนอาณานิคมของชาวยุโรปใน
114
ทวีปแอฟริกา,ปีค.ศ.1710
5. ชุมชนที่มีรั้วรอบัขอบัชิดในมลรัฐแคลิฟอร์เนียแห่งนี้
126
จำาแนกพื้นที่อยู่อาศัยให้กับัผู้ที่มีอันจะกิน
6. การอ้างอธิปไตยภาคพื้นสมุทรในทะเลจีนใต้ 175
7. กองกำาลังรักษาสันติภาพจากประเทศไทยทักทายเด็กๆ
189
ที่ค่ายผู้ลี้ภัยในเมืองดาร์ฟูร์ประเทศซูดาน,ปีค.ศ.2011
8. กองทัพสหรัฐฯได้เข้าจับักุมโจรสลัดโซมาเลียในอ่าวเอเดน,ปีค.ศ.2009 217
9. กลุ่มคนเร่ร่อนในประเทศมองโกเลียสามารถเชื่อมต่อถึงกัน 228
และได้รับัข้อมูลข่าวสารผ่านระบับัดาวเทียมได้
10. การกู้ทุ่นระเบัิดในประเทศศรีลังกาถือเป็นส่วนหนึ่งของการขับัเคลื่อน 265
ระดับัโลกที่องค์กรรณรงค์เพื่อยุติกับัระเบัิดเข้าไปดำาเนินการ

กิตติกรรมประกาศ
คณะผู้เขียนขอขอบคุณทุกคนที่สำนักพิมพ์แห่งมห­
วิทยลัยอ็อกซ์ฟอร์ด (Oxford University Press) โดย
เฉพะอย่งยิ่งแนนซี่ ทอฟฟ์ (Nancy Toff ) และโซเนีย
ทิคโก (Sonia Tycko) ที ่พยยมทำให้หนังสือเล่มนี้ตีพิมพ์
ได้สำเร็จ นอกจกนี้พวกเรยังซบซึ้งใจเป็นอย่งยิ่งกับ
ข้อเสนอแนะของคณะผู้ตรวจทนซึ่งไม่ประสงค์จะออกนม
งนเขียนต้นฉบับของอเล็กซนเดอร์ ดีเนอร์ (Alexander
Diener) ส่วนใหญ่เขียนในขณะที ่เขเป็นนักวิชกรอวุโส
ด้นยูเรเชียศึกษ ณ สถบันยุโรป รัสเซีย และยูเรเชีย­
ศึกษ (Institute for European, Russian, and Eurasian
Studies) ณ โรงเรียนกิจกรระหว่งประเทศเอลเลียต
(Elliott School of International Affairs) มหวิทยลัย
จอร์จ วอชิงตัน (George Washington University) ส่วน
ระหว่งที่โจชัว ฮเกน (Joshua Hagen) เขียนหนังสือ
เล่มนี้ เขก็ได้รับกรสนับสนุนจกมหวิทยลัยมร์แชล
(Marshall University) และมูลนิธิอเล็กซนเดอร์ ฟอน
ฮัมโบลต์ (Alexander von Humboldt Foundation) ท้ย
ix

ที่สุด พวกเรต้องขอบคุณครอบครัว จอย แอน ซูลินญี่
(Joy Ann Souligny) เรเชล ซบีน (Rachel Sabina)
และโอลิเวอร์ ฮเกน (Oliver Hagen) ที่สนับสนุนพวก
เรเสมอม
x

ชยแดน ฉบับกระชับ
BORDERS
A VERY SHORT INTRODUCTION

บัทที่1
โลกใบัที่ถูกแบั่งเขตแดนอย่างยิ่ง

เรใช้ชีวิตอยู่ในโลกที่เต็มไปด้วยกรกำหนดเขตแดน
ข่วในแต่ละวันก็มีแต่เรื่องข้อถกเถียงเกี่ยวกับชยแดน
ทงกรเมือง ทงวัฒนธรรม และทงเศรษฐกิจซึ่งขีด
ทบทับพื้นผิวโลก ชยแดนเป็นประเด็นสำคัญของข้อ
พิพทระหว่งประเทศในปัจจุบันซึ่งเกี่ยวข้องกับประเด็น
ควมมั่นคง กรอพยพ กรค้ขย และทรัพยกรทง
ธรรมชติ ชยแดนยังเป็นปัจจัยสำคัญซึ่งส่งผลต่อกร
ถกเถียงระดับท้องถิ่นว่ด้วยเรื่องกรใช้ที่ดินและสิทธิ
ด้นกรถือกรรมสิทธิ์ แต่ไม่ว่จะเป็นกรถกเถียงใน
ระดับใด เป็นที่ชัดเจนว่มนุษย์ตีเส้นแบ่งโลกออกเป็น
พื้นที่อันจำเพะ มีเขตขัณฑ์และกรจัดประเภทต่ง ๆ
ดังนั้นพวกเรจึงล้วนเป็น “สิ่งมีชีวิตเชิงภูมิศสตร์” โดย
เห็นว่กรกำเนิดขึ้นของพื้นที่ต่ง ๆ และผลของมันคือ
กระบวนกรแบ่งกั้นเขตแดนซึ่งเป็นเรื่องธรรมชติ แต่
ชยแดนไม่ใช่ปรกฏกรณ์ “ทงธรรมชติ” ชยแดน
ดำรงอยู่ในโลกได้เพระมนุษย์มองเห็นว่มันมีควมหมย
3

หนังสือชายแดน…ฉบับกระชับเล่มนี้จึงพยยมนำเสนอ
ชยแดนหรือขอบเขตเชิงภูมิศสตร์ในลักษณะที่เผยให้
เห็นถึงคุณสมบัติที่ถูกประกอบสร้งขึ้นโดยสังคม รวมทั้ง
ควมสมรถของเรในกรใช้ประโยชน์จกมัน เปลี่ยน
แปลงมัน หรือแม้แต่ยกเลิกชยแดนเหล่นั้นให้หมดไป
พวกเรสำรวจควมซับซ้อนเชิงทฤษฎีและเชิงประจักษ์
เกี่ยวกับชยแดนและกระบวนกรสร้งชยแดน โดยใน
ขณะเดียวกันก็แสดงให้เห็นถึงผลกระทบในภพกว้งที่
ปรกฏกรณ์เหล่นี้มีต่อชีวิตประจำวันของเร ควม
จริงก็คือว่ผู้คนส่วนใหญ่ก้วข้มขอบเขตเชิงภูมิศสตร์
จำนวนหลยร้อยแห่งอยู่เป็นประจำ บงแห่งเป็นชย­
แดนที่เป็นทงกรที่ขีดแบ่งควมเป็นเจ้ของหรือขอบเขต
อำนจทง กรปกครอง ในขณะที่หลย ๆ แห่งเป็นเพียง
ควมเชื่อมโยงเชิงสัญลักษณ์หรือควมเกี่ยวข้องแบบ
ไม่เป็นทงกรของสถนที่นั้น ๆ กับกลุ่มทงสังคมหรือ
ควมคิดต่ง ๆ
ชีวิตประจำวันของเรเป็นตัวอย่งอันเรียบง่ย
ประกรหนึ่ง ทุก ๆ ช่วงเช้ธรรมดทั่ว ๆ ไปเกี่ยวข้องกับ
พื้นที่ซึ่งถูกออกแบบมอย่งเฉพะเจะจงเพื่อจำกัดกร
เข้ถึง เช่น ห้องนอนและห้องนำ้ รวมถึงพื้นที่เปิดอื่น ๆ
เช่น ห้องครัวและพื้นที่รับประทนอหร กรเดินทง
4

ไปทำงนก็มักจะต้องมีกรเดินทงออกจกพื้นที่ส่วนตัว
และกรเดินทงผ่นพื้นที่สธรณะหลยแห่งบริเวณบ้น
ใกล้เรือนเคียง หรือเขตเทศบลต่ง ๆ แม้แต่สถนที่
ทำงนก็ยังถูกแบ่งออกเป็นพื้นที่ต่ง ๆ ซึ่งมีไว้สำหรับจุด­
ประสงค์ต่ง ๆ เป็นกรเฉพะ (เช่น ห้องทำงน ห้องรับ­
ประทนอหรกลงวัน ห้องโถงในโรงงนอุตสหกรรม
ฯลฯ) ชยแดนที่นิยมพื้นที่หลกหลยเหล่นี้ ไม่ว่จะ
เป็นพื้นที่ทงครอบครัว ทงสังคม ทงเศรษฐกิจ หรือ
ทง กรเมืองก็ตม ต่งรับมือกับประเด็นกรเข้ถึง กร
เคลื่อนย้ยถ่ยเท และกรสร้งควมรู้สึกเป็นส่วนหนึ่ง
ในลักษณะที่แตกต่งกัน ยกตัวอย่งเช่น ประตูทงเข้
โรงงนมีเพื่อจำกัดกรเข้ออกของคนบงกลุ่ม แต่ใน
ขณะที่ทงเข้ห้งสรรพสินค้กลับได้รับกรออกแบบไว้
เพื่อเชิญชวนให้ผู้คนเดินเข้ไปด้นใน ประเด็นนี้เน้นยำ้
ให้เห็นถึงบทบทที่ดูเหมือนจะขัดแย้งของชยแดนว่เป็น
ได้ทั้งสะพน ประตูทงเข้และจุดนัดพบ หรือเป็นสิ่ง
กีดขวง อีกทั้งยังอจเป็นอุปสรรค และจุดแห่งกรแบ่ง
แยกก็ได้
นอกจกอิทธิพลที่มีต่อกรเคลื่อนที่แล้ว ชยแดน
เชิงภูมิศสตร์ยังกำหนดพื้นที่ทงกฎหมยและปทัสถน
ทงสังคมที่แตกต่งกัน ด้วยเหตุนี้เอง ชยแดนจึงได้สร้ง
5

และกำหนดพันธะหน้ที่ทงกฎหมย กรจัดประเภท
ทงสังคม และควมคดหวังเชิงพฤติกรรมสำหรับพื้นที่
ที่แตกต่งกันไป ย้อนกลับมยังตัวอย่งของเร พื ้นที ่กร
ทำงนบงแห่งอจเรียกร้องให้สวมใส่หมวกนิรภัยหรือ
เครื่องป้องกันหู ในขณะที่ควมคดหวังให้ใช้เสียงที่เบ
กว่ และสวมใส่เครื่องแต่งกยแบบนักธุรกิจเกิดขึ้น สัญ­
ลักษณ์จำกัดกรเข้ถึงบงพื้นที่ของพนักงนหรือลูกค้ที่
มจับจ่ยสื่อนัยยะของอำนจเหนือพื้นที่และกรจำแนก
กลุ่มคน ตัวอย่งสมัญเหล่นี้เผยให้เห็นถึงบทบทที่
หลกหลยของชยแดน ในฐนะที่เป็นตัวแบ่งแยกพื้นที่
ตัวกำหนดเชิงสัญลักษณ์ของกรควบคุม และกระบวนกร
ทงสังคมต่ง ๆ ในชีวิตประจำวัน เมื่อพิจรณควมสำคัญ
ของชยแดนแล้ว ชยแดนได้กลยเป็นประเด็นสำคัญ
ของกรศึกษทั่วทั้งในสังคมศสตร์และมนุษยศสตร์
หนังสือเล่มนี้แสดงให้เห็นถึงควมสำคัญของ
ชยแดนในฐนะหัวข้อทงกรศึกษ โดยทบทวนว่กร
กำหนดขอบเขตของพื้นที่ได้เป็นองค์ประกอบสำคัญของ
กิจกรรมของมนุษย์มนับสหัสวรรษได้อย่งไร เริ่มจก
พื้นที่ที่พร่เลือนระหว่งชนเผ่ต่ง ๆ ปรกฏกรณ์กร
แบ่ง “พรมแดน” ก็วิวัฒน์มจนกินควมครอบคลุมพื้นที่
ท่มกลงระหว่งเมืองที่มีกำแพงล้อมรอบไปจนถึงอณ­
6

บริเวณของจักรวรรดิต่ง ๆ ในท้ยที่สุด หลังจกสงครม
ศสนในคริสต์ศตวรรษที่สิบหกซึ่งสิ้นสุดลงที่กรลงนม
ในสนธิสัญญสันติภพเวสต์ฟเลีย เมื่อปี ค.ศ. 1648
พรมแดนทั่วทั้งยุโรปค่อยกลยสภพไปเป็นเส้นที่ดูเหมือน
จะเด็ดขดชัดเจนซึ่งแบ่งแยกรัฐชติต่ง ๆ รูปแบบของ
กรจัดกรพื้นที่ทงกรเมืองเช่นนี้ภยหลังถูกส่งออกไป
ยังส่วนที่เหลือของโลกผ่นกรล่อณนิคมของชวยุโรป
ซึ่งเห็นได้อย่งชัดเจนที่สุดในคริสต์ศตวรรษที่สิบแปดและ
สิบเก้ ควมพยยมที่จะควบคุมพื้นที่ด้วยระบบรชกร
ในรัฐเหล่นี้ได้ผลักดันให้เกิดกรแบ่งแยกของพื้นที่เพิ่ม
มกขึ้นให้เป็นมณฑล ตำบล เมือง นคร เขตสงวน และ
เขตกรบริหรกรปกครองอื่น ๆ นอกเหนือจกโครงสร้ง
กรปกครองที่เป็นทงกรเหล่นี้ ซึ่งหลยครั้งมักรวม
ถึงควมแตกต่งทงชติพันธุ์ วัฒนธรรม หรือศสน
ด้วย ขอบเขตทงสังคมที่ไม่เป็นทงกรอีกนับไม่ถ้วน
เช่น พื้นที่ทงเพศ ดินแดนของกลุ่มแก๊ง เขตชุมชนที่มี
กรกั้นรั้วเป็นสัดส่วน และพื้นที่ของกลุ่มชติพันธุ์ล้วน
แสดงออกอย่งขึ้นต่อพื้นที่ ทั้งหมดเหล่นี้มีชยแดนที่
เป็นทงกรหรือไม่เป็นทงกรบงรูปแบบซึ่งแบ่งแยก
พวกมันออกจกพื้นที่ทงกรเมืองและทงสังคมอื่น ๆ
ท้ยที่สุดแล้ว โลกใบนี้ก็มีเส้นอณเขตเชิงภูมิศสตร์
7

้
ขีดเขียนตัดไปมเป็นจำนวนมกเสียจนประหนึ่งว่เส้น
เหล่นี้เกิดขึ้นเองตมธรรมชติและอยู่เหนือกลเวล
แต่ควมเป็นจริงกลับสลับซับซ้อนยิ่งกว่นั้น แม้ว่กร
กำหนดขอบเขตของพื้นที่อจเป็นสิ่งที่พบเห็นได้ทั่วไปใน
กรจัดกรทงสังคมของมนุษย์ แต่ชยแดนกลับไม่ได้
เป็นปรกฏกรณ์ทงธรรมชติโดยตัวของมันเอง หรือ
กล่วอีกนัยหนึ่งได้ว่ มนุษย์อจเป็นสิ่งมีชีวิตเชิงภูมิ­
ศสตร์ที่มีธรรมชติในกรชื่นชอบกรจัดกรทงพื้นที่
แต่กรที่เรกำหนดดินแดนอย่งไรและเพื่ออะไรนั้น ได้
มีวิวัฒนกรที่ค่อนข้งรุนแรงตมกลเวลซึ่งสะท้อนให้
เห็นถึงบริบททงกรเมือง สังคม และเศรษฐกิจที่เปลี่ยน
ไป รกฐนทงทฤษฎีของพื้นที่ถูกกำหนดขอบเขตครอบ­
คลุมมุมมองทงวิชกรในวงกว้งหลกหลย แม้ว่
หนังสือเล่มนี้ไม่อจสมรถกล่วถึงสขวิชที่กว้งขวง
และกำลังเติบโตนี้ได้อย่งครอบคลุมทั้งหมด แต่เรหวัง
ว่กรสำรวจประวัติศสตร์ชยแดนและงนวิจัยร่วมสมัย
เกี่ยวกับชยแดนในภพกว้งนี้ จะสร้งควมตระหนักรู
ที่มกขึ้น รวมทั้งกรศึกษเพิ่มเติมเกี่ยวกับประเด็น
เหล่นี้ในหมู่นักวิชกร นักศึกษ และนักอ่นทั่วไป
8

1. คนงนได้ติดตั้งรั้วตมแนวชยแดนสหรัฐอเมริก-เม็กซิโกขึ้นม
ใหม่ ใกล้ ๆ กับเมืองเอล ปโซ (El Paso) มลรัฐเท็กซัส รว ๆ
ปี ค.ศ. 2011

ดินแดนอำานาจอธิปไตยและชายแดน
หน้ที่หลักของชยแดนเชิงภูมิศสตร์คือกรสร้งและ
แบ่งแยกสถนที่ ในอีกนัยหนึ่ง ชยแดน (border) แบ่ง
แยกควมหมยของพื้นที่เชิงภูมิศสตร์จกพื้นที่หนึ่ง
ออกจกอีกพื้นที่หนึ่ง ไม่ว่จะเป็นด้นสังคม กรเมือง
เศรษฐกิจ และวัฒนธรรม ในขณะที่โลกใบนี้เต็มไปด้วย
ขอบเขตเขตเชิงภูมิศสตร์หลกหลย แต่ปรกฏกรณ์
ที่เป็นระบบของชยแดนมักเกี่ยวข้องกับแนวคิดเรื่องดิน­
แดน ในหลย ๆ ภษ เช่น ภษฝรั่งเศส ภษสเปน
และภษอิตเลียน คำว่ดินแดน (territory) เป็นคำ
พ้องควมหมยกับคำว่ “สถนที่” (place) หรือ “พื้นที่”
(space) ซึ่งมักจะพบเห็นได้บ่อยมกที่สุดในภษเหล่นี้
อย่งไรก็ตม ในภษอังกฤษ กรใช้คำว่ “ดินแดน”
ในวิชสังคมศสตร์โดยทั่วไปแล้วระบุถึงขอบเขตอำนจ
กรใช้กฎหมยของประเทศ (หรือรัฐ) หนังสือเล่มนี้
นิยม “ดินแดน” ว่เป็นพื้นที่เชิงภูมิศสตร์ที่มีไว้สำหรับ
จัดระเบียบกรเคลื่อนที่ของผู้คน และส่งเสริมให้เกิด
ปทัสถนของพฤติกรรมบงประกร กระบวนกรสร้ง
ดินแดนจำเป็นจะต้องมีรูปแบบของกรลกเส้นเขตแดน
บงประกร
10

้
กรลกเส้นเขตแดน เป็นวิธีกรที่มนุษย์ใช้สร้ง
สื่อสร และควบคุมพื้นที่เชิงภูมิศสตร์ ไม่ว่จะเป็นใน
ระดับปัจเจกหรือผ่นหน่วยทงสังคมหรือทงกรเมือง
รูปแบบต่ง ๆ ของกรลกเส้นเขตแดนแตกต่งกันไป
อย่งมีนัยสำคัญตมกลเวลและตมพื้นที่ซึ่งส่งผลให้
เกิดวิธีปฏิบัติในกรขีดเส้นชยแดนที่หลกหลย ควม
หลกหลยนี้พบได้ตั้งแต่จุดที่ระบุเส้นแบ่งถวรไปจนถึง
กรแสดงพิธีกรต่ง ๆ ที่เกิดขึ้นชั่วครว และตั้งแต่กร
ขีดเส้นแบ่งแยกพื้นที่อันชัดเจนไปจนถึงกรกำหนดขอบ­
เขตของพื้นที่เปลี่ยนผ่นต่ง ๆ อย่งกว้ง ๆ ดังนั้น กร
ลกเส้นเขตแดนและวิธีปฏิบัติเกี่ยวกับกรขีดเส้นชย­
แดนจึงไม่คงที่หรือคงเส้นคงว หกแต่ไม่แน่นอนอย่งยิ่ง
และปรับเปลี่ยนได้อยู่ตลอด แม้ว่ จะเป็นที่พบเห็นได้แพร่
หลยในประวัติศสตร์ที่มีกรบันทึกไว้ สเหตุอันเป็น
รกเหง้ในกรลกเส้นเขตแดนได้เป็นประเด็นโต้แย้งกัน
ในหมู่นักวิชกรมอย่งยวนน บ้งก็เห็นดีเห็นงมกับ
ชีวสังคมวิทย (sociobiology) หรือวิธีกรแบบรกเหง้­
นิยม (primordialist approach) ที่เชื่อว่กรลกเส้นเขต­
แดนเกิดจกสัญชตญณก่อนประสบการณ์ ในมุมมองนี
กลุ่มทงสังคมต่ง ๆ แสวงหกรควบคุมดินแดนเพื่อรักษ
ทรัพยกรที่จำเป็นต่อกรมีชีวิตรอดตมสัญชตญณ
11

วิธีคิดเช่นนี้เสนอว่มนุษย์ตกอยู่ภยใต้กรแข่งขันเพื่อ
“กรอยู่รอดของผู้ที่เหมะสมที่สุด” อยู่เสมอ เมื่อกลุ่ม
ต่ง ๆ แสวงหกรควบคุมดินแดน รักษทรัพยกร และ
กีดกันไม่ให้กลุ่มคู่แข่งอื่นเข้ถึงพื้นที่ มุมมองเช่นนี้จะ
กลยเป็นปัญหอย่งมก ยกตัวอย่งเช่น แม้ว่สัตว์
ต่ง ๆ จะแสดงกรลกเส้นเขตแดนเพื่อระบุพิสัยกรล่
เหยื่อ แต่ควมพยยมในกรเชื่อมโยงกรลกเส้นเขต­
แดนของมนุษย์เข้กับสัญชตญณล้วน ๆ นั้นลดทอน
กระบวนกรที่ซับซ้อนยิ่งกว่มกให้เหลือเพียงปฏิกิริย
รีเฟล็กซ์ทงธรรมชติ (natural reflex) อย่งไม่สมควร
กรสร้งสถนที่และกรลกเส้นเขตแดนของมนุษย์ต่ง
จกของสัตว์อยู่สองประกร
ประกรแรก กรควบคุมดินแดนไม่เป็นและไม่เคย
เป็นวิธีกรเพียงหนึ่งเดียวที่มนุษย์ใช้แสดงอำนจทง
กรเมือง รูปแบบกรแสดง “อำนจ” (กรใช้อำนจที่
ชอบธรรม) ที่ไม่ได้ผูกติดกับดินแดนจำนวนนับไม่ถ้วน
ดำรงอยู่ในประวัติศสตร์และยังคงดำรงอยู่จนถึงทุกวันนี้
ตัวอย่งร่วมสมัยครอบคลุมกรเคลื่อนไหวทงสังคมและ
ศสนอย่งหลยหลก รวมทั้งองค์กรที่ไม่ได้เป็นของ
รัฐที่เกี่ยวข้องกับกรอนุรักษ์ธรรมชติ สิทธิมนุษยชน
และสตรีนิยมซึ่งเผยแพร่อุดมกรณ์ของพวกเขว่มีควม
12

เป็นสกลและอ้งอำนจทั่วทั้งพื้นที่ ชนชั้น และรูปแบบ
อันหลกหลยของอัตลักษณ์ อิทธิพลที่มีอยู่ทั่วโลกใน
วงกรธุรกิจหลยประเภท เช่น บริษัทผลิตชิปอินเทล
(intel) ยักษ์ใหญ่อจเป็นตัวอย่งของกรใช้อำนจที่ไม่ได้
ผูกติดกับดินแดน เนื่องจกเป็นที่ชัดเจนว่เทคโนโลยี
เหล่นี้ได้ข้มพ้นเรื่องของขอบเขตทงดินแดนไปแล้ว
ประกรที่สอง กรลกเส้นเขตแดนของมนุษย์ต่ง
จกของสัตว์นั้นเกี่ยวข้องกับวิวัฒนกรของกรลกเส้น
เขตแดนของมนุษย์ ด้วยควมที่ไม่เหมือนกับสัตว์ วิธีคิด
เชิงพื้นที่ของมนุษย์จึงแสดงออกมหลกหลยรูปแบบ
ตมกลเวล เช่น พรมแดน หรือพื้นที่ซึ่งมีกรบังคับ
ใช้กฎหมยอย่งจำกัดนั้น ครั้งหนึ่งเคยเป็นสิ่งธรรมด
ที่พบเห็นได้ทั่วไปบนโลก แต่ทุกวันนี้เป็นเรื่องที่ได้รับ
ควมสนใจและพบเห็นได้น้อย นอกจกนี้ ชุมชนมนุษย์
บงแห่งก็ไม่ได้มีแนวคิดว่ด้วยเรื่องกรถือ “กรรมสิทธิ์”
ที่ดินจนกระทั่งชุมชนนั้นถูกกลุ่มคนอื่นที่เคยกระทำเช่น
นั้นบังคับให้ทำ แม้ว่กรลกเส้นเขตแดนปรกฏอยู่ใน
ทั้งสองกลุ่ม แต่ก็ชัดเจนว่ปรกฏกรณ์นี้แสดงตัวออกม
ได้แตกต่งกันเป็นอย่งมก
กรพิจรณเกี่ยวกับวิวัฒนกรว่ด้วยกรคิดเชิง
พื้นที่ของมนุษย์ได้กระตุ้นให้เกิดทฤษฎีทงเลือกเกี่ยวกับ
13

สเหตุของกรลกเส้นเขตแดนหลยทฤษฎี นักวิชกร
บงคนเห็นดีกับแนวทงแบบสร้งสรรค์นิยม (constructivist
approach) ซึ่งปฏิเสธแนวคิดแบบนิยัตินิยมทงสิ่ง­
แวดล้อม (environmental determinist notions) ของนัก
รกเหง้นิยม ส่วนนักคิดสำนักสร้งสรรค์นิยมโต้แย้งว่
กรลกเส้นเขตแดนเป็นผลมจกบริบททงประวัติ­
ศสตร์ ควมจำเป็นในทงปฏิบัติ และควมไม่แน่นอน
ทงภูมิรัฐศสตร์ นักวิชกรเหล่นี้เสนอว่กรกำหนด
“พวกเร” และ “พวกเข” “คนใน” และ “คนนอก”
รวมทั้ง “ในพื้นที่” และ “นอกพื้นที่” ไม่ได้เกี่ยวข้องกับ
สิ่งที่เรมักระบุได้โดยทั่วไปว่เป็นกรแบ่งประเภทที่มีม
โดยกำเนิด เช่น เชื้อชติและควมเป็นชติพันธุ์ หรือ
แม้กระทั่งลักษณะทงวัฒนธรรม เช่น ภษหรือศสน
แต่เกิดขึ้นจกควมสัมพันธ์เชิงอำนจที่ไม่เท่เทียมภยใน
และระหว่งระบบทงสังคม กรลกเส้นเขตแดนจึงทำ
หน้ที่เป็นกลไกทงสังคมเพื่อกรควบคุมนี้ โดยขับเคลื่อน
กรกำหนดว่สิ่งใดเป็น “ของพวกเร” ซึ ่งตรงกันข้มกับ
สิ่งที่เป็น “ของพวกเข” ด้วยวิธีกรปักปันและปกป้อง
ดินแดน กลุ่มคนได้ควบคุมพื้นที่และทรัพยกรอันจำเพะ
เพื่อที่จะควบคุมวิถีปฏิบัตินอกเขตอำนจ เช่น กรเข้
และกรออกจกพื้นที่ รวมไปจนถึงวิถีปฏิบัติภยในพื้นที่
14

เช่น ลำดับชนชั้นทงสังคมและกรบริหรกรปกครอง
โดยไม่ต้องสนใจจุดกำเนิดของมัน กรลกเส้นเขตแดน
กลยเป็นวิถีปฏิบัติอันปรกติธรรมดในโลกปัจจุบัน ซึ่ง
มพร้อมกับผลที่ทำให้กระบวนกรขีดเส้นชยแดนเชิง
สังคมเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นโดยธรรมชติอย่งเปิดเผย
ในฐนะที่เป็นกรแสดงตัวของกรลกเส้นเขต­
แดน ชยแดนได้เอื้ออำนวยให้เกิดวิธีกรในกรกำหนดว่
สิ่งใดควรอยู่ในพื้นที่ใดและควบคุมจัดกรระเบียบกรเข้
ถึงและ/หรือออกจกพื้นที่ที่มีควมเฉพะ กระบวนกร
ทงสังคมและกรเมืองที่เรพบตั้งแต่เกิดนี้เกี่ยวโยงกับ
แนวคิดกรถือครองกรรมสิทธิ์และกรเป็นเจ้ของที่ดิน
โดยสิทธิถวร ตลอดระยะเวลหลยศตวรรษให้หลังนี้
พัฒนกรของควมไม่เท่เทียมกันทงอำนจอันดุเดือด
ทั้งภยในและระหว่งมนุษย์กลุ่มต่ง ๆ ซึ่งได้ให้กำเนิด
แนวคิดเรื่องอำนจอธิปไตยและเขตอำนจรัฐ แม้ว่จะ
เป็นประดิษฐกรรมที่เพิ่งเกิดขึ้นไม่นน แต่แนวคิดเหล่นี้
เป็นแก่นกลงที่กำหนดเขตขัณฑ์อำนจของชติ และ
สถปนชยแดนให้เป็นหลักเกณฑ์กรจัดระเบียบสำหรับ
ระบบรัฐสมัยใหม่
อำนจอธิปไตยสมรถถูกนิยมว่เป็นกรใช้อำนจ
สูงสุดและกรควบคุมพื้นที่จำเพะหนึ่ง ๆ รวมทั ้งประชกร
15

และทรัพยกรของพื้นที่นั้น ขอบเขตอำนจระบุถึงพื้นที่
ที่มีขอบเขตซึ่งภยในนั้นมีกรใช้อำนจของบุคคล กลุ่ม
หรือสถบันใดสถบันหนึ่งที่ได้รับกรยอมรับทงกฎหมย
ในพื้นที่นั้น แม้ว่ จะคล้ยคลึงกันในรูปแบบและกรปฏิบัติ
แต่โดยทั่วไปแล้ว ขอบเขตอำนจเกี่ยวข้องกับพื้นที่ทงกร
ใช้อำนจที่เล็กกว่ซึ่งอยู่ภยในสิ่งที่มีอำนจอธิปไตยใน
ลำดับที่สูงกว่ ทั้งสองเป็นแนวคิดที่ซับซ้อนมกซึ่งช่วย
กำหนดพื้นที่ของกรจัดกรปกครอง (เช่น รัฐ ดินแดน
ชติพันธุ์ จังหวัด เขตเทศบล ฯลฯ) และธรรมชติของ
กรควบคุมพื้นที่นั้น ในบงกรณี กรควบคุมอจเป็นเรื่อง
ดีหรือมีคุณประโยชน์เพระเป็นพื ้นที ่หลบภัยและเป็นพื ้นที่
แห่งควมปลอดภัย แต่ในกรณีอื่น ๆ กรควบคุมอจมี
ลักษณะกดขี่หรือรุนแรงจนเกิดสภวะกรกักขังคนที่อยู่
ข้งในและเป็นปรกรกีดกันคนที่อยู่ข้งนอก
อำนจอธิปไตยและขอบเขตอำนจรัฐอย่งน้อยก็
กำหนดรูปแบบบงประกรของอำนจรัฐอันเป็นที่ยอมรับ
อย่งได้รับควมนิยมเหนือดินแดนที่มีขอบเขต ในขณะ
เดียวกันก็แอบซ่อนจุดกำเนิดที่มักจะมีควมรุนแรงของ
กฎเกณฑ์เหล่นั้น สิ่งเหล่นี้ปิดบังกระบวนกรต่ง ๆ ซึ่ง
“ควมเป็นพื้นที่” อื่น ๆ หรือแนวทงปฏิสัมพันธ์รูปแบบ
อื่นที่มนุษย์มีต่อพื้นที่และอัตลักษณ์ถูกฝังกลบ เนื่องจก
16

อัตลักษณ์ไม่ใช่สิ่งตยตัว และรูปแบบของปฏิสัมพันธ์เชิง
พื้นที่และกรแลกเปลี่ยนก็ไม่ตยตัว อำนจอธิปไตยเหนือ
ดินแดนและขอบเขตอำนจรัฐ (“ในรูปแบบเคร่งครัด”)
ที่สมบูรณ์แบบจึงไม่เคยเกิดขึ้นอย่งเต็มเม็ดเต็มหน่วย
แม้กระทั่งโลกหลังม่นเหล็ก (Iron Curtain) อันเลื่องชื่อ
ก็ไม่สมรถปิดกั้นแนวคิดและสินค้ จกภยนอกได้อย่ง
สมบูรณ์ เมื่อเป็นดังนี้ อำนจอธิปไตยเหนือดินแดนและ
ขอบเขตอำนจรัฐ รวมทั้งกรลกเส้นแบ่งเขตแดนระดับ
ชติ จึงยังคงเป็นทั้งสเหตุและกรตอบสนองต่อควมตึง
เครียดและกรณีพิพทจกภยในและนอกรัฐ ยกตัวอย่ง
เช่น ผู้ตั้งถิ่นฐนชวอิสรเอลได้ย้ยถิ่นออกไปนอกขอบ ­
เขตดินแดนอำนจอธิปไตยรัฐตนเพื่อพยยมจะถือครอง
ดินแดนที่พวกเขเชื่อว่เป็นของพวกเขและเพิ่มควม
มั่นคงให้กับส่วนกลงของประเทศ กรกระทำเช่นนี้ทำให้
เกิดกรต่อต้นของชวปเลสไตน์และมีมตรกรตอบโต้
เพื่อแสดงถึงอำนจอธิปไตยและเพิ่มควมมั่นคงให้กับชว
ปเลสไตน์เอง ตมตัวอย่งที่กล่วมนี้และตัวอย่งอื่น ๆ
ชยแดนเป็นแรงขับเคลื่อนเชิงรุกซึ่งช่วยประกอบสร้ง
พลวัตของควมเป็นระเบียบและควมไร้ระเบียบในพื้นที่
ระดับโลกและระดับท้องถิ่นที่มีควมหลกหลย
ทุกวันนี้ กรเพิ่มสูงขึ้นของกระบวนกร แบบแผน
17

และปัญหต่ง ๆ ว่ด้วยกรข้มแดน ซึ่งบ่อยครั้งถูกจัด
รวมเข้ด้วยกันภยใต้คำว่ “โลกภิวัตน์” ได้ท้ทย
แนวคิดเรื่องอำนจอธิปไตยเหนือดินแดน ตัวอย่งเช่น
ผลกระทบทงสิ่งแวดล้อมที่เป็นผลจกมลภวะหรือกร
เปลี่ยนแปลงทงภูมิอกศนั้นอยู่เหนือเรื่องของพื้นที่ซึ่ง
ถูกแบ่งแยก ควมพยยมของประเทศหนึ่งที่จะ “เป็น
มิตรต่อสิ่งแวดล้อม” อจต้องล้มพับเพระประเทศเพื่อน
บ้นมีแนวปฏิบัติทงอุตสหกรรมที่สกปรกกว่ซึ่งส่ง
ผลกระทบต่อคุณภพของอกศและนำ้ที่ใช้ร่วมกันอย่ง
สมำ ่เสมอ ในทงเศรษฐศสตร์และธุรกิจ บรรษัทข้ มชติ
ได้รับผลประโยชน์มกขึ้นเรื่อย ๆ จกตลดร่วม (เช่น
สหภพยุโรป [อียู หรือ EU] หรือข้อตกลงกรค้เสรี
อเมริกเหนือ [นฟต หรือ NAFTA]) และกรลด
กำแพงภษีเมื่อตลดร่วมเหล่นี้ได้สร้งสินค้และห่วง­
โซ่อุปทนที่แผ่ขยยไปทั่วโลก เครือข่ยข้อมูลข่วสร
ระดับโลก นวัตกรรม และกรศึกษในขณะนี้เชื่อมโลก
ตะวันออก ตะวันตก เหนือ และใต้เข้ ด้วยกันอย่งใกล้ชิด
จนช่องว่งระหว่ง “คนที่มี” กับ “คนที่ไม่มี ” ได้กลยเป็น
ข้อเท็จจริงที่สังเกตเห็นได้ชัดของชีวิต สถบันเหนือชติ
(supranational institution) และภคเอกชนหลยแห่งได้
พยยมทำงนข้มชยแดนเพื่อลดช่องว่งนี้ แต่พวกเข
18

ก็ไม่ประสบควมสำเร็จเสมอไป กรถือสองสัญชติ หลย
สัญชติ หรือกรเปลี่ยนสัญชติเป็นสิ่งที่สมชิกที่มีควม
สมรถในกรเคลื่อนย้ยถิ่นฐนในระดับสูงในสังคมอัน
หลกหลยแสวงหอย่งเพิ่มมกขึ้น สิ่งนี้รวมเอทั้ง
คนรำ่คนรวยที่ชื่นชอบกรเดินทงท่องเที่ยวระหว่งเมือง
ต่ง ๆ ในโลกและผู้อพยพที่หลบหนีภัยสงครม ทุพภิก­
ขภัย กรเสื่อมสภพของสิ่งแวดล้อม ภวะกดขี่ และ
ควมยกจน นอกจกผู้อพยพจำนวนมกที่ข้มชยแดน
เพื่อตมหโอกสในชีวิตแล้ว นักรบที่ไม่ได้ขึ้นอยู่กับรัฐ
จำนวนมก เช่น ผู้ก่อกรร้ย โจรสลัด ทหรรับจ้ง ต่ง
ได้ข้มชยแดนเพื่อเข้ร่วมกิจกรรมต่ง ๆ ที่ผิดกฎหมย
และก่อให้เกิดควมเสียหย
กิจกรรมข้มชยแดนทั้งหมดนี้ได้ทำให้รัฐต่ง ๆ ทั่ว
โลกยกระดับควมปลอดภัยทงชยแดนโดยจัดกรกร
เคลื่อนย้ยเข้และออกจกดินแดนให้ดียิ่งขึ้น ตัวอย่ง
เช่น สหรัฐอเมริกได้สร้งรั้วที่มีควมยวนับร้อยไมล์
ตลอดชยแดนที่ติดกับประเทศเม็กซิโก ประเทศอินเดีย
สร้งรั้วที่มีควมยว 2,500 ไมล์ (4,000 กิโลเมตร) กั้น
ชยแดนกับประเทศบังกลเทศ และรั้วที่ยว 1,800 ไมล์
(2,900 กิโลเมตร) กับประเทศปกีสถน ประเทศปกี­
สถนก็สร้งรั้วและวงทุ่นระเบิดไว้ตมจุดต่ง ๆ ตลอด
19

แนวชยแดนที่ติดกับประเทศอัฟกนิสถน และประเทศ
อิหร่นสร้งกำแพงที่มีระยะทง 430 ไมล์ (700 กิโล­
เมตร) ตรงชยแดนซึ่งกั้นประเทศปกีสถน ประเทศ
อิสรเอลก็กำลังก่อสร้งเครื่องกีดขวงไว้รักษควม
ปลอดภัยที่มีควมยว 470 ไมล์ (760 กิโลเมตร) ใน
พื้นที่ของปเลสไตน์หลย ๆ แห่งในเขตเวสต์แบงค์ อีกทั้ง
ในเวลเดียวกันก็กำลังสร้งรั้วเตี้ย ๆ ไว้ป้องกันชย แดน
อิสรเอลที่ฉนวนกซ่และประเทศอียิปต์ นอกจก
ตัวอย่งที่เป็นที่รับรู้ของสธรณะโดยทั่วกันแล้ว ประเทศ
อื่น ๆ อีกหลยประเทศซึ่งประกอบด้วยประเทศจีน กรีซ
คูเวต โมร็อกโก ซอุดีอระเบีย ไทย อุซเบกิสถน
และสหรัฐอหรับเอมิเรตส์ได้วงโครงกรก่อสร้งรั้วกั้น
ชยแดนไว้แล้ว กล่วโดยสรุปคือ จวบจนถึงปี ค.ศ.
2011 ประมณ 12,500 ไมล์ (รว ๆ 20,000 กิโลเมตร)
ของพื้นที่ที่เป็นชยแดนบนโลกใบนี้จะมีกำแพงและรั้วกั้น
ตรึงอยู่และพื้นที่เพิ่มเติมอีก 11,000 ไมล์ (ประมณ
18,000 กิโลเมตร) มีกรเพิ่มกรรักษควมปลอดภัย
อย่งเห็นได้ชัด เช่น เทคโนโลยีไว้สอดส่องควมเคลื่อน­
ไหวและกรลดตระเวนตมแนวชยแดน
ควมขัดแย้งเหล่นี้สื่อว่ชยแดนอจถูกมองว่
เป็นปฏิบัติกรเชิงพื้นที่ซึ่งประกอบไปด้วยและดำรงคงอยู่
20