16.01.2013 Views

ang salot ng plagiarism - fil40 online

ang salot ng plagiarism - fil40 online

ang salot ng plagiarism - fil40 online

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

simulain na tinataguyod <strong>ng</strong> mga may-akda: <stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> proteksyon <strong>ng</strong> sagrado<strong>ng</strong> karapatan <strong>ng</strong><br />

mga sibilyan laban sa mga akto<strong>ng</strong> di makatao sa mga panahon <strong>ng</strong> digma.<br />

Maari<strong>ng</strong> totoo na mabibint<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> <stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> sala <strong>ng</strong> <strong>plagiarism</strong> sa legal na resertser na ginamit ni<br />

Associate Justice Del Castilo sa pagsulat niya <strong>ng</strong> Desisyon <strong>ng</strong> Korte Suprema. Pero di rin<br />

maitat<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>>gi na nilagdaan ni Associate Justice Del Castillo <stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> Desisyon. Ku<strong>ng</strong> gayon,<br />

sin<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>>-ayunan niya <stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> akto at kapartido siya sa sala.<br />

Na napakagaan <strong>ng</strong> pagtrato <strong>ng</strong> Korte Suprema kina Associate Justice Del Castillo at <strong>ng</strong><br />

kany<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> resertser ay masam<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> hudyat para sa mga ordinaryo<strong>ng</strong> mamamayan tulad natin.<br />

Ku<strong>ng</strong> <stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> Kataastaas<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> Hukom <strong>ng</strong> ati<strong>ng</strong> Bayan ay di matitinag sa kanil<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> posisyon na<br />

wal<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> <strong>plagiarism</strong> na nagawa <strong>ng</strong> sarili nito<strong>ng</strong> myembro at kany<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> resertser n<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> dahil<br />

lam<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> sa mga luh<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> dumaloy mula sa resertser at “kawalan <strong>ng</strong> malisyoso<strong>ng</strong> intensyon”,<br />

sino <stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> magtat<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>>gol <strong>ng</strong> ati<strong>ng</strong> mga intelektwal na karapatan ku<strong>ng</strong> <stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> mga ito ay<br />

malalabag? Sino <stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> magigi<strong>ng</strong> pan<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>>ga natin mula sa manipulasyon, panlilinl<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> at<br />

pagbaluktot? Sino <stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> magigi<strong>ng</strong> tagapagtaguyod <strong>ng</strong> katotohanan, kataru<strong>ng</strong>an, at katwiran?<br />

Ma’am, okey na ba <strong>ng</strong>ayo<strong>ng</strong> mag-plagiarize?<br />

Pinawal<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>>-sala man <strong>ng</strong> mayorya <strong>ng</strong> Korte Suprema <stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> <strong>plagiarism</strong> na ginawa <strong>ng</strong><br />

mananaliksik ni Associate Justice Del Castillo, sa UP at inaasahan ko<strong>ng</strong> sa ib<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>><br />

unibersidad, hindi<strong>ng</strong>-hindi natin pwede<strong>ng</strong> patulan <stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> krimen <strong>ng</strong> pagnanakaw,<br />

pagsu<strong>ng</strong>ali<strong>ng</strong>, pag-<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>>ki<strong>ng</strong> iyo <stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> hindi naman iyo na siy<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> ibig sabihin <strong>ng</strong> sal<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>><br />

“<strong>plagiarism</strong>.” Ku<strong>ng</strong> hindi tapat <stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> Korte Suprema, hindi ibig sabihin na tayo rin ay pwede<br />

n<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> magi<strong>ng</strong> di tapat. Ku<strong>ng</strong> sa patak <strong>ng</strong> luha ay inabswelto na <stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> mananaliksik dahil<br />

“wala naman siy<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> malicious intent” hindi dapat lumambot <stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> ati<strong>ng</strong> puso, tulad <strong>ng</strong><br />

mayorya <strong>ng</strong> Korte Suprema at palampasin na lam<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> <stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> sal<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> <strong>plagiarism</strong>.<br />

Kinamumuhian ko <stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> <strong>plagiarism</strong>. Bakit? Ito ay dahil <stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> pag-<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>>ki<strong>ng</strong> iyo <strong>ng</strong> mga salita<br />

sinulat <strong>ng</strong> iba ay is<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> panloloko at pandaraya. Tiyak na pinaghirapan <strong>ng</strong> orihinal na awtor<br />

at naglaan siya <strong>ng</strong> malaki<strong>ng</strong> panahon sa pagdebelop <strong>ng</strong> kany<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> mga ideya, paghanap <strong>ng</strong><br />

tam<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> expresyon, at ihinayag sa is<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> estilo<strong>ng</strong> natat<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>>i sa kanya. Ku<strong>ng</strong> matuklasan <strong>ng</strong><br />

orihinal na manunulat na kinopya <strong>ng</strong> iba <stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> kany<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> mga ideya at mga salita, maari<br />

niy<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> kasuhan <stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> n<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>>yopya sa ilalim <strong>ng</strong> “intellectual property rights”. Nakakahiy<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>><br />

<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> mayorya <strong>ng</strong> ati<strong>ng</strong> Korte Suprema ay di nagpahalaga sa mga reklamo <strong>ng</strong> mga awtor na<br />

kinopya <strong>ng</strong> mananaliksik at ni Associate Justice del Castillo. Kamuhian natin <stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> mayorya<br />

<strong>ng</strong> Korte Suprema. Tularin natin <stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> tap<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> nina Propesor Harry Roque, Dekano Marvic<br />

Leonen at <stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> fakulti <strong>ng</strong> College of Law sa paglahad <strong>ng</strong> <strong>plagiarism</strong>o.<br />

Sa propesyunal na buhay, kapag matuklasan <stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> is<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> plagiarist, tiyak na mawawalan<br />

siya <strong>ng</strong> trabaho. Sakali m<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> makalusot <stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> mahilig m<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>>opya, magigi<strong>ng</strong> gawi niya ito at<br />

napakadali na sa kanya <stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> magsinu<strong>ng</strong>ali<strong>ng</strong> at mandaya. Hindi rin malayo<strong>ng</strong> magigi<strong>ng</strong><br />

kaakit-akit sa kanya <stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> gumawa <strong>ng</strong> korupsyon. Ku<strong>ng</strong> magkagayon, <stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> gawi <strong>ng</strong> <strong>plagiarism</strong><br />

ay nagigi<strong>ng</strong> daan sa pagigi<strong>ng</strong> manhid <strong>ng</strong> konsensya at pagkawala <strong>ng</strong> kaluluwa.<br />

KATAPATAN <stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> t<stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>>i<strong>ng</strong> hinihi<strong>ng</strong>i sa atin para mapanatili nati<strong>ng</strong> malinis <stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> ati<strong>ng</strong><br />

pagkatao at di mabahiran <stro<strong>ng</strong>>a<strong>ng</strong></stro<strong>ng</strong>> ati<strong>ng</strong> integridad at dignidad.<br />

TGMaceda/Plagiarism/ Page 10 of 10

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!