System profilowych rur kanalizacyjnych - Frank GmbH

3PKS System profilowych 

rur kanalizacyjnych

System profilowych rur do kanalizacji 

Od roku 1965 FRANK zajmuje się praktycznymi zastosowaniami systemów rur z tworzyw sztucznych. 

Towarzyszymy rozwojowi rur z PE i PP od samego początku, w prawie każdym obszarze zastosowań, 

mając znaczący wkład w wielu aspektach. Dzięki naszej współpracy z wieloma komitetami takimi 

jak DIN, CEN, DVS, szerokie doświadczenie naszej kadry przekłada się na standardy i wytyczne dla 

budowy, produkcji i przetwarzania rur z tworzyw sztucznych. 

Rozwój połączeń elektrooporowych dla rur kanalizacyjnych PKS o średnicach od DN 300 do DN 2000, 

w połączeniu z nowoczesną techniką produkcji rur nawijanych, zapewniają idealne warunki dla budowy 

stale szczelnych, trwałych i ekonomicznych sieci kanalizacyjnych. Przez ponad 15 lat rury FRANK 

są wykorzystywane w obszarach takich jak odprowadzanie wody, uprawa roślin oraz wielu innych. 

Nasi wykwalifikowani przedstawiciele ds. sprzedaży służą rada na miejscu. Nasz dział ds. zastosowań 

technologicznych odpowie na wszelkie pytania dotyczące rozmieszczenia, przetwarzania oraz 

działania rurociągów z tworzyw sztucznych. 

Poza rurami i akcesoriami z tworzyw sztucznych oferujemy szeroką gamę zaworów, zgrzewarek 

oraz narzędzi do przetwarzania tworzyw sztucznych. 

FRANK GmbH, Mörfelden 

FRANK & KRAH Wickelrohr GmbH, Wölfersheim

Spis terści 

System profi lowych rur kanalizacyjnych 

1. Zalety i typowe zastosowania ..................................................................................2 

2. Zalety giętkich rur kanalizacyjnych .........................................................................4 

3. Zapewnienie jakości ..................................................................................................5 

4. Materiały i ich właściwości .......................................................................................8 

5. Budowa profili ............................................................................................................ 11 

6. Techniki łączenia .......................................................................................................12 

6.1 Przegląd metod spawania .........................................................................................12 

6.2 Metody spawania .....................................................................................................13 

7. Układanie ....................................................................................................................17 

7.1 Ogólne zasady układania .........................................................................................17 

7.2 Podłączenie do sieci domowej .................................................................................19 

7.3 Relining ....................................................................................................................20 

7.4 Profi le ścienne ..........................................................................................................21 

8. Projektowanie ..........................................................................................................22 

8.1 Wyznaczanie przekroju rury ....................................................................................22 

8.2 Obciążenia przy zaizolowaniu i nadpiętrzeniu wody ................................................23 

8.3 Krzywe modułu pełzania dla PE (wg DVS 2205-1) ...................................................24 

8.4 Obliczenia dla układanych w ziemi rur kanalizacyjnych wg ATV-DVWK-A 127 .........25 

9. Studzienki i budowle specjalne ............................................................................. 27 

9.1 Studzienki ................................................................................................................ 27 

9.2 Standardowe studzienki PKS ...................................................................................28 

9.3 Systemy spiętrzania PKS 

9.4 Budowle specjalne PKS ...........................................................................................30 

10. Program rur PKS typu PR i SQ ................................................................................31 

Wszystkie wymiary w milimetrach. 

Wszystkie dane bez gwarancji. Zastrzegamy sobie prawo do zmian technicznych. 

Wrzesieś 2007 System profi lowych rur kanalizacyjnych 

1

1. Zalety i typowe zastosowania 

Obszary zastosowania 

W kanalizacjach ściekowych przez dziesięciolecia stosowano 

prawie wyłącznie sztywne materiały rurowe o podatnych 

połączeniach mufowych. W wyniku przeciążeń często dochodziło 

do powstawania rys i pęknięć rur. Skutkowało to 

przesiąkaniem ścieków do wód gruntowych. W oparciu o te 

doświadczenia opracowano w ostatnich latach system profi - 

lowych rur kanałowych PKS. System ten pozwala na budowę 

jednorodnych, trwale szczelnych systemów kanalizacyjnych 

dostępnych we wszystkich standardowych zakresach wymiarowych. 

Rury PKS są produkowane w oparciu o normę 

DIN 16961 oraz EN 13476 z polietylenu lub polipropylenu. 

Gwarantuje to spełnienie najważniejszego wymogu stawianego 

rurom kanalizacyjnych, studzienkom oraz systemom 

spiętrzania, trwałej szczelności całego systemu. 

Użycie elastycznego materiału jakim jest polietylen pozwoliło 

na niemalże całkowite wykluczenie uszkodzeń w przypadku 

krótkotrwałych przeciążeń. Dzięki temu rury PKS doskonale 

nadają się do mocno obciążonych systemów kanalizacyjnych 

oraz studzienek. 

Rury PKS pozwalają na ekonomiczne i skuteczne technicznie 

wykonanie kanałów spiętrzających, zbiorników wody opadowej, 

studzienek ściekowych, rur drenażowych, zbiorników 

wody drenażowej. Poszczególne elementy systemu mogą 

zostać skompletowane i skonfekcjonowane na etapie produkcji. 

Pozwala to na znaczne skrócenie czasów montażu. 

2 

Cechy szczególne PKS 

System profi lowych rur kanalizacyjnych PKS składa się z 

lekkich odpornych na odkształcenia rur profi lowych wg DIN 

16961 o zakresie średnic DN 300 do DN 3500 oraz kształtek, 

studzienek, kształtek przyłączeniowych, takich jak przykanalik. 

Wszystkie komponenty systemu są wykonane z 

odpornego i żywotnego materiału PE 80, PE 100 lub PP-R. 

Rury kanalizacyjne PKS wyróżnia zewnętrzny profi l i jasna 

powierzchnia wewnętrzna rury. W przypadku rur o średnicy 

do DN 800 włączenie minimalna grubość ściany wg EN 13476 

jest znacznie większa. Rury o małych średnicach DN 150 do 

DN 300 są dostarczane w postaci współwytłaczanych rur 

pełnościennych wg DIN 8074/8075 z oddzielną kształtką ze 

skrętką grzejną. Od średnicy DN 300 rury posiadają uformowane 

mufy ze skrętką grzejną do spawania elektrooporowego. 

Studzienki i budowle są wykonywane zazwyczaj z rur 

PKS z gładką ścianą po zewnętrznej i wewnętrznej stronie 

oraz zintegrowanymi w niej profi lami podporowymi. 

Materiał PP-R (polipropylen) jest stosowany w przypadku 

przewodów kanalizacyjnych narażonych na duże obciążenia 

termiczne i jest dostępny w zakresach średnic DN 300 do 

DN 3500. Wszystkie rury, studzienki oraz kształtki zostały 

opracowane z myślą o zastosowaniu w kanalizacjach oraz 

budownictwie ziemnym i podziemnym. 

Podczas prac nad systemem profi lowych rur kanalizacyjnych 

postawiono sobie za cel, by połączyć zalety rur profi lowych 

PE-80, PE-100 oraz PP-R z trwale szczelnym, jednorodnym 

sposobem łączenia rur oraz łatwością układania. 

System profi lowych rur kanalizacyjnych Wrzesieś 2007

1. Zalety i typowe zastosowania 

Zalety 

� Uformowane mufy elektrooporowe w przypadku średnic 

DN 300 do DN 2400 pozwalają na wykonywanie kształtowych, 

wytrzymałych na rozciąganie połączeń rur i budowę 

trwale szczelnych, jednorodnych systemów kanałów i 

studzienek. 

� Gładko wytłaczane rury kanalizacyjne o jasnej powierzchni 

wewnętrznej oraz oddzielnych mufach elektrooporowych 

dopełniają program PKS w dolnym zakresie średnic od 

DN 150 do DN 300. 

� Wszechstronny program kształtek, elementów specjalnych, 

studzienek i rur z PE 80, PE 100 i PP-R. 

� Jasna, ułatwiająca inspekcję powierzchnia wewnętrzna 

dzięki zastosowaniu metody koekstruzji. Podczas koekstruzji 

jasna, ułatwiająca inspekcję wewnętrzna powłoka 

rury zostaje połączona w stanie ciekłym pod wysokim 

ciśnieniem przed opuszczeniem dyszy z czarną zewnętrzną 

warstwą. 

� Polietylen oraz polipropylen ze względu na ich właściwości 

mechaniczne, przede wszystkim elastyczność, doskonale 

nadają się jako materiał do produkcji rur kanalizacyjnych 

układanych w ziemi. Rury PKS to giętkie rury kanalizacyjne. 


3

2. Zalety giętkich rur kanalizacyjnych 

Ułożone w ziemi rurociągi narażone są na różne, często 

zmienne obciążenia. Po dziś dzień eksploatowane są rury 

kanalizacyjne zainstalowane przed ponad 80 laty. Obciążenia 

komunikacyjne oraz ziemne, które oddziaływały kiedyś na 

systemy kanalizacyjne są nieporównywalne z dzisiejszymi, 

ciągle rosnącymi obciążeniami na skutek wzmożonego 

natężenia ruchu drogowego czy rosnącej liczby budowli. 

Obciążenia na jakie będą narażone rury kanalizacyjne za 50 

lat mogą być dziś jedynie przedmiotem szacunków. Dlatego 

tak istotnym jest stosowanie systemów rury kanalizacyjnych, 

które podołają również obciążeniom w przyszłości. 

Częstym obrazem uszkodzeń są rysy, pęknięcia, zapadnięcia 

oraz przesunięcie muf. Są one spowodowane głównie 

osiadaniem i tym samym nadmiernym obciążeniem punktu 

szczytowego rurociągu. Kolejną częstą przyczyną nieszczelności 

kanałów jest wrastanie korzeni w obrębie przyłączy 

budynków lub połączeń mufowych. Rura kanalizacyjna przyszłości 

powinna potrafi ć sprostać tym wyzwaniom. 

Pierwsza zaleta 1: 

Mądrzejsza rura ulega 

W naturze cienkie konary i liście drzew nieustannie poruszają 

się na wietrze. A dokładniej rzecz ujmując, ulegają 

odkształceniu, aby zminimalizować obciążenie. Poddają się 

obciążeniu. Zatem dlaczego by nie zastosować rur kanalizacyjnych, 

które poddają się obciążeniu poprzez kontrolowane 

odkształcenie? System profi lowych rur kanalizacyjnych PKS 

dzięki elastyczności polietylenu oraz polipropylenu pozwala 

na uzyskanie kontrolowanego odkształcenia. Naprężenia są 

pochłaniane przez materiał. Tym samym zostaje zażegnane 

niebezpieczeństwo pęknięcia na skutek nadmiernego 

obciążenia. Po ustaniu obciążenia rura PKS dzięki swojej 

elastyczności powraca do pierwotnego kształtu. Rury PKS 

posiadają strefę kontrolowanego zgniotu. 

4 

Druga zaleta: 

Wykorzystana zostaje nośność gruntu. 

Sztywne betonowe lub ceramiczne rury kanalizacyjne przejmują 

wszelkie obciążenia ze strony nasypki ziemnej oraz 

obciążeń komunikacyjnych. W przypadku rur PKS obciążenia 

przejmuje giętka rura kanalizacyjna wspólnie z zagęszczonym 

gruntem. Poprzez obniżenie punktu szczytowego 

rurociągu dochodzi do obniżenia koncentracji obciążenia 

nad rurą. Dzięki kontrolowanemu odkształceniu wezgłowie 

przesuwa się na zewnątrz. Powstaje przez to dodatkowy 

nacisk podsypki, który podpiera rurę po bokach Kontrolowane 

odkształcenie rury PKS pozwala na zrównoważenie 

obciążeń wokół rury. Rury PKS można zatem stosować 

również w przypadku bardzo dużych obciążeń nie tracąc 

korzyści z ich niewielkiego ciężaru. 


3. Zapewnienie jakości 

Odprowadzanie ścieków podziemnymi rurociągami wiąże 

się zawsze z obciążeniem rur kanalizacyjnych agresywnymi 

mediami. Jednocześnie rośnie potrzeba działań na rzecz 

ochrony środowiska. W zakresie produkcji, projektowania i 

zastosowania systemy rurociągów muszą spełniać wysokie 

wymogi jakościowe. 

Wewnętrzna kontrola jakości 

Produkcja rur PKS z PE 80, PE 100 oraz PP-R odbywa się 

zużyciem najnowszych linii do produkcji rur z zachowaniem 

najwyższych standardów jakości. W procesach produkcyjnych 

stosowane są najnowsze technologie takie jak na 

przykład koekstruzja. 

Dalszy rozwój oraz montaż systemu profi lowych rur kanalizacyjnych 

jak również usługi serwisu klienta podlegają 

wewnętrznym procedurom kontroli. Spełnienie najwyższych 

wymagań jakościowych realizowane jest w ramach wdrożonego 

i certyfi kowanego zgodnie z DIN EN ISO 9001 systemu 

zarządzania jakością, który jest poddawany regularnym 

audytom. 

Kontrole 

W ramach kontroli wewnątrzzakładowej oraz produkcji wykwalifi 

kowany personel przeprowadza odpowiednie badania 

i kontrole zgodnie z właściwymi normami i dyrektywami. 

W ramach wewnętrznej kontroli jakości przeprowadzane są 

następujące badania: 

Kontrola wstępna 

Wskaźnik płynięcia 

Wilgotność 

Gęstość materiału 

Gęstość nasypowa 

Kontrola produkcji 

Wymiary 

Jednorodność 

Kontrola jakości 

Sztywność pierścieniowa 

Wytrzymałość na rozciąganie połączeń rur 

Wytrzymałość na rozciąganie pomiędzy profi lami 

Znakowanie 

Wymiary 

Wskaźnik płynięcia 

Kontrola końcowa 

Opakowanie 

Ocena wizualna 


5


Wymagania 

Stosowane są wyłącznie tłoczywa, które posiadają atest DIBt. 

Szczególną wagę przywiązuje się do trwałego ustabilizowania 

(wartość OIT) oraz do dużej odporności na propagację 

pęknięć w teście karbu i obciążenia punktowego (wartość 

FNCT). 

Poprzez podwyższenie wymagań w stosunku do właściwych 

norm oraz dodatkowe kontrole, które nie są wymagane dyrektywami 

i normami dla rur kanalizacyjnych, gwarantujemy 

najwyższy stopień bezpieczeństwa eksploatacji systemu. 

Kontrola zewnętrzna 

Regularnej zewnętrznej kontroli produktów dokonują państwowe 

akredytowane jednostki kontrolne w ramach zawartych 

umów w oparciu o normy i dyrektywy obowiązujące dla 

danego produktu. 

6 

Próba rozciągania spawu 

Celem potwierdzenia jakości spawów skrętką grzejną w przypadku 

rur PKS niezależny instytut badawczy przeprowadził 

długotrwałą próbę rozciągania spawanego połączenia prostopadle 

do płaszczyzny spoiny. Kontrole przeprowadzono 

w oparciu o normę DVS 2203-4 instrukcja 1 w 80°C i przy 

naprężeniu próbnym 3 N/mm 2 (wymagane normą 2 N/mm²). 

Podczas badania pęknięcie następowało wyłącznie w płaszczyźnie 

skrętki grzejnej. Uzyskano wytrzymałość przekraczającą 

500 godzin. Potwierdzone w badaniach parametry 

potwierdzają przewagę nad standardowymi mufami ze 

skrętką grzejną przeznaczonymi do rur ciśnieniowych (PN 10 

i PN 16). Stanowi to gwarancję, że połączenia spawane 

przez długi czas będą spełniać stawiane im wymagania i 

zachowają szczelność. 

Płaszczyzna skrę 

tki grzejnej 

Płaszczyzna 

Mufa 

Rura 



Świadectwo producenta/odbioru 

Rury PKS posiadają tłoczone jednoznaczne oznaczenie. 

Oznaczenie zawiera informację o rozmiarze rury, jej profi lu, 

grupie MFR, dacie produkcji oraz numerze partii. W oparciu 

o numer partii możliwym jest udokumentowanie, począwszy 

od użytego surowca po kontrolę końcową gotowego produktu, 

wszystkich kontroli w postaci świadectwa producenta. 

Atesty wg EN 10204:2004 (D) są wystawiane na życzenie 

przez nasz dział zapewnienia jakości. 

Atesty 

Wysoką jakość naszego systemu profi lowych rur kanalizacyjnych 

PKS potwierdzają atesty budowlane wydane dla 

naszych rur nawijanych PE-100 przez Niemiecki Instytut 

Techniki Budowlanej (DIBt). 


7

4. Materiały i ich właściwości 

Materiały 

Profi lowe rury kanalizacyjne PKS są wykonane z termoplastycznych 

materiałów takich jak polietylen czy polipropylen. 

Specjalny wariant stanowią rury wykonane z przewodzącego 

elektrycznie polietylenu PE-el). 

Polietylen 

Polietylen wyróżnia łatwość obróbki oraz wysoka odporność 

chemiczna. Rury wykonane z polietylenu są elastyczne, łatwo 

się je układa i obrabia w miejscu prowadzenia robót. 

Odporność na ścieranie 

Ścieki zawierają często materiały o właściwościach ściernych 

takie jak piasek czy żwirek. PE 80 PE 100 (podobnie zresztą 

jak PP-R) cechuje doskonała odporność na ścieranie. Zostało 

to potwierdzone między innymi w oparciu o próby ścierania 

wg metody darmstadzkiej. 

8 

Zalety PE 

� niski ciężar własny 0,95 g/cm 3 

� łatwość transportu 

� bardzo dobra odporność chemiczna 

� odporność na warunki atmosferyczne 

� odporność na promieniowanie 

� bardzo dobra spawalność 

� bardzo dobra odporność na ścieranie 

� brak osadów i narostów 

� mniejsze straty ciśnienia dzięki małym oporom tarcia 

� odporny na mróz 

� odporny na temperaturę do 60°C 

� odporny na gryzonie 

� odporny na korozję mikrobiologiczną 

Właściwości hydrauliczne 

Rury PE swoje właściwości hydrauliczne zawdzięczają gładkiej, 

antyadhezyjnej wewnętrznej powierzchni, gdzie za podstawę 

wymiarowania do wyznaczenia przekroju rury można 

przyjąć współczynnik chropowatości ściany k < 0,01 mm. 

Odporność chemiczna 

Dzięki swojej niepolarnej strukturze polietylen cechuje 

nadzwyczaj wysoka odporność na substancje chemiczne 

oraz pozostałe media. Wyróżnia go odporność na wodne 

roztwory soli i kwasów nieutleniających oraz alkalia. Do 

temperatury 60°C polietylen jest odporny na szereg różnych 

rozpuszczalników. Szczegółowe informacje można znaleźć 

w naszym katalogu systemów rur z tworzyw sztucznych 

lub w razie potrzeby zwrócić się z zapytaniem do naszego 

działu technicznego. 

Odporność na promieniowanie UV 

Rury PKS wykonane z polietylenu cechuje niezmienna odporność 

na warunki atmosferyczne oraz promieniowanie 

UV. Dzięki temu rury PKS można stosować oraz składować 

na wolnym powietrzu bez ryzyka wystąpienia uszkodzeń 

materiału rury. 


Wrzesieś 2007


Materiały używane do produkcji profi lowych rur kanalizacyjnych PKS posiadają następujące właściwości (wartości orientacyjne). 

Właściwość Norma Jednostka PE 80 PE 100 PE-el PP-R 

Gęstość DIN 53479 g/cm³ 0,95 0,96 0,989 0,91 

ISO 1183 

Wskaźnik płynięcia ISO 1133 g/10 min 

MFR 190/5 Code T ok. 0,43 0,45 0,15 0,50 

MFR 190/21,6 Code V ok. 10 7,0 - 

MFR 230/5 Code V - - 1,25-1,5 

Grupa MFI T005 T005 M003 

Moduł Younga (próba rozciągania) ISO 178 N/mm² 

krótkookresowo 1000 1200 800 750 

długookresowo (50 lat) 170 200 ca. 150 160 

Naprężenie przy granicy plastyczności DIN 53495 N/mm² 23 25 21 

25 

Wytrzymałość na rozrywanie DIN 53495 N/mm² - 38 30 - 

Wydłużenie przy zerwaniu DIN 53495 % > 600 > 600 - > 50 

Twardość kulkowa ISO 2039 N/mm² 42 46 40 45 

Udarność z karbem DIN/ISO 179 kJ/m² - - - 20 

przy 23°C (wg Charpy'ego) 

Czas indukcji utleniania EN 728 min > 20 > 20 

(OIT) przy 210°C 

Próba rozciągania karbowanych DIN EN 12814-3 h > 100 > 300 

rur (FNCT) 

Średni termiczny DIN 53752 1/°C 1,8 x 10 -4 1,8 x 10 -4 1,8 x 10 -4 1,6 x 10 -4 

współczynnik rozszerzalności 

liniowej 

Właściwa DIN/IEC 60093 Ohm cm > 10 16 > 10 17 < 10 6 > 10 16 

oporność skrośna DIN/IEC 60167 

Oporność powierzchniowa DIN/IEC 60093 Ohm > 10 14 > 10 14 < 10 6 > 10 13 

DIN/IEC 60167 

Kolor – – Czarny/Żółty Czarny/Żółty Czarny Szary 

(RAL 7032) 

PE-el (przewodzący elektrycznie) 

Przesył pyłów lub łatwopalnych mediów wymaga uziemienia 

rurociągu. Dzięki wewnętrznej powłoce wykonywanej w procesie 

koekstruzji możliwym jest nadanie profi lowym rurom 

kanalizacyjnym PKS przewodności elektrycznej. Oporność 

powierzchniowa jak również oporność skrośna odpowiadają 

wymaganym normami wartościom dla powierzchni nieprzewodzących 

ładunki elektrostatyczne. 

Sposób uziemienia rur PKS-el należy skonsultować z naszym 

działem technicznym. 


9


Polipropylen 

W przypadku przesyłu mediów o podwyższonej temperaturze 

zamiast polietylenu można zastosować polipropylen. 

Rury PKS z polipropylenu produkowane są z materiału PP-R 

(Polypropylen-Random-Copolymerisat). PP-R jest odporny 

na działanie wysokich temperatur, przez co szczególnie 

nadaje się do rur kanalizacyjnych zasilanych czynnikiem o 

temperaturze do 95°C. 

Odporność chemiczna 

Polipropylen wyróżnia podobnie jak w przypadku polietylenu 

dobra oporność chemiczna. Polipropylen jest natomiast 

odporny na węglowodory tylko w ograniczonym stopniu, 

gdyż może zachodzić efekt pęcznienia > 3 %. W przypadku 

pytań lub wątpliwości odnoście odporności rur PKS prosimy 

o kontakt z naszym działem technicznym. 

Reakcja na promieniowanie UV 

Rury PKS z szarego PP-R nie są trwale odporne na promieniowanie 

UV i dlatego należy je chronić przed silnym nasłonecznieniem. 

W przypadku rur kanalizacyjnych ułożonych 

w ziemi, rury wykonane z PP-R nie wymagają dodatkowej 

ochrony przed promieniowaniem UV. Natomiast składowanie 

rur na wolnym powietrzu wymaga zastosowania środków 

ochrony. W razie składowania rur PP-R przed dłuższy okres 

czasu na wolnym powietrzu, należy je przykryć nieprzepuszczalną 

dla światła folią. 

10 

Zalety PP 

� niski ciężar własny 0,91 g/cm 3 

� łatwość transportu 


� odporność na warunki atmosferyczne 

� bardzo dobra spawalność 

� bardzo dobra odporność na ścieranie 

� brak osadów i narostów 


� odporny na temperaturę do 95°C 

� odporny na gryzonie 

� odporny na korozję mikrobiologiczną 


Wrzesieś 2007

5. Budowa profi li 

Dlaczego właśnie profilowe rury kanalizacyjne? 

Układane w ziemi rury kanalizacyjne musi cechować wystarczająca 

żywotność w zakresie sztywności pierścieniowej. W 

przypadku profi lowych rur kanalizacyjnych PKS spełnienie 

tego wymogu gwarantuje konstrukcja profi lu. Dzięki niemu 

powstały rury kanalizacyjne o dużej sztywności pierścieniowej 

i niewielkim ciężarze. Rury PKS wytwarzane są metodą nawojową 

w oparciu o normę DIN 16961. Podczas wytłaczania 

plastyczne taśmy są nawijane spiralnie na wewnętrzny rdzeń 

(stalowy) i łączone ze sobą na zakładki. Stały wewnętrzny 

rdzeń gwarantuje niezmienną średnicę wewnętrzną (DN) 

również w przypadku różnej grubości ścian lub obciążeń. 

Profi l zapewniający sztywność wytłaczany jest jeszcze w 

stanie plastycznym nad strefą zachodzenia na siebie taśm i 

stapia się w jednorodną całość. Dzięki temu od mufy aż po 

szpiczasty koniec powstaje jednorodna, szczelna ściana rury. 

Nieciągłe metody produkcji pozwalają na wykonanie produktów 

o specjalnych długościach lub wymiarach nawet 

w przypadku pojedynczych detali. Budowa profi lu zostaje 

dostosowana na etapie projektu do późniejszych warunków 

roboczych. Pozwala to na stworzenie rury kanalizacyjnej 

precyzyjnie odpowiadającej stawianym jej wymaganiom z 

zachowaniem dodatkowej rezerwy bezpieczeństwa. 

Profile PKS typu PR 

Profi le PKS typu PR wyróżnia bardzo duża sztywność pierścieniowa 

przy bardzo niewielkim ciężarze rur. Rury typu PR 

są stosowane w przypadku rur kanalizacyjnych o średnicy 

znamionowej do DN 3500. Łączenie pojedynczych rur do 

średnicy nominalnej DN 2400 odbywa się z wykorzystaniem 

skrętki grzejnej. Równolegle do spawania skrętką grzejną 

w zakresie średnic DN 300 do 3500 można zastosować 

również spawanie ekstruzyjne. Rury posiadają uformowane 

bose końce oraz mufy (patrz punkt 6.1). 

Profile typu PKS SQ 1, SQ 2 i SQ 3 

Profi le PKS typu SQ cechuje bardzo dużą żywotność w zakresie 

sztywności pierścieniowej. Profi le te są stosowane 

w przypadku bardzo dużych zewnętrznych obciążeń. Rury 

dzięki gładkim ścianom zewnętrznym doskonale nadają się 

do budowy studzienek oraz innych budowli z przepustami. 

Istnieje możliwość dostosowania rur PKS typu SQ do wymagań 

w zakresie sztywności pierścieniowej. Rury typu SQ 1 do 

średnicy DN 2400 można łączyć z wykorzystaniem skrętki 

grzejnej. W zakresie średnic DN 300 do DN 3500 można 

zastosować spawanie ekstruzyjne, przy czym podobnie jak 

w przypadku profi li typu PR standardowo rury są wyposażone 

w bose końce oraz mufy (patrz punkt 6.1). 


11

6. Techniki łączenia 

6.1 Przegląd metod spawania 

W łączeniu rur niezwykle istotną rolę odgrywa nie tylko pewność 

oraz uzyskanie trwałej szczelności, lecz także łatwość 

prowadzenia prac i ekonomiczność. Uzyskanie szczelnych 

systemów rur kanalizacyjnych wymaga zapewnienia szczelnych 

połączeń. Dostępne techniki łączenia w przypadku 

systemu profi lowych rur kanalizacyjnych PKS oraz gładko wytłaczanych 

rur kanalizacyjnych o jasnej powłoce wewnętrznej 

gwarantują spełnienie tego wymogu. 

Spawanie skrętką grzejną 

W przypadku systemu profi lowych rur kanalizacyjnych PKS 

metoda spawania skrętką grzejną jest stosowana analogicznie 

do DVS 2207 w zakresie średnic nominalnych DN 300 do 

DN 2400. Metoda ta doskonale sprawdza się w przypadku 

polietylenowych rur gazociągowych oraz wodociągowych 

gwarantując bezpieczeństwo procesu. Spawanie skrętką 

grzejną pozwala na łatwe wykonanie połączeń w miejscu 

prowadzenia robót. 

W przypadku gładko wytłaczanych rur kanalizacyjnych o 

jasnej powierzchni wewnętrznej do łączenia rur w zakresie 

średnic nominalnych DN150 do DN300 stosuje się dodatkowe 

kształtki FRANK ze skrętką grzejną. 

12 

Spawanie ekstruzyjne 

W sytuacjach, gdzie spawanie skrętką grzejną się nie sprawdza, 

jak również podczas budowy np. studzienek, rury łączy 

się metodą spawania ekstruzyjnego zgodnie z DVS 2207-4. 

Metoda ta pozwala na wykonanie indywidualnych konstrukcji. 

Spawanie doczołowe elementem grzejnym 

Gładko wytłaczane rury kanalizacyjne o jasnej powierzchni 

wewnętrznej oraz kształtki FRANK można łączyć również 

za pomocą metody spawania doczołowego elementem 

grzejnym analogicznie do DVS 2207-1. Do spawania należy 

używać maszyn i urządzeń spełniających wymagania DVS 

2208-1. 


Wrzesieś 2007


6.2 Metody spawania 

6.2.1 Ogólne zasady spawania 

Strefę spawania należy chronić przed niekorzystnym wpływem 

warunków atmosferycznych (np. wilgocią, wiatrem, 

silnym nasłonecznieniem, temperaturą < 5°C). 

Pod warunkiem zagwarantowania poprzez odpowiednie 

środki (np. podgrzewanie, ogrzewanie) wystarczającej do 

spawania temperatura ściany rury, wolno spawać przy dowolnej 

temperaturze na zewnątrz, o ile nie uniemożliwia ona 

całkowicie pracy spawaczowi. 

W razie potrzeby należy dodatkowo przekonać się o jakości 

spawu wykonując w danych warunkach spoiny próbne. 

Jeżeli powierzchnia rur na skutek silnego nasłonecznienia 

nagrzewa się nierównomiernie, należy temu zapobiec 

przykrywając odpowiednio wcześnie spawane strefy celem 

wyrównania temperatury. W przypadku wszystkich metod 

spawaną strefę należy chronić przed działaniem naprężeń 

zginających (np. poprzez właściwe składowanie). Łączone 

powierzchnie spawanych elementów muszą być wolne od 

zabrudzeń. Powierzchnie należy czyścić bezpośrednio przed 

ich zespawaniem. 

Kto może podejmować się spawania? 

Prace spawalnicze należy zlecać wyłącznie osobom, które 

posiadają odpowiednie wykształcenie oraz uprawnienia 

do spawania daną metodą. Spawanie rur PKS z użyciem 

skrętki grzejnej wymagania przeszkolenia spawaczy przez 

fi rmę FRANK. 

Do prac należy stosować wyłącznie urządzenia spełniające 

wymagania obowiązujących norm DVS. 

Dane z procesu spawania należy dokumentować w protokołach 

spawania lub na nośnikach. 

Zalety zgrzewania skrętką grzejną 

� zautomatyzowane spawanie z użyciem automatów 

spawalniczych 

� ekonomiczne połączenia 

� jednorodne połączenia spawane 

� mały nakład czasu 

� łatwość wykonania spawanego połączenia w miejscu 

prowadzenia robót 

� zakres średnic DN 150 do DN 2400 

Spawanie skrętką grzejną - informacje ogólne 

Metoda spawania skrętką grzejną stosowana jest od wielu 

lat między innymi do łączenia gazociągów i wodociągów z 

polietylenu. Doskonale sprawdza się również w przypadku 

polipropylenu. W przypadku spawania skrętką grzejną rura 

zostaje nagrzana i zespawana poprzez druty oporowe. Druty 

oporowe znajdują się w mufi e rury PKS oraz w kształtkach 

do gładko wytłaczanych rur kanalizacyjnych. Dopływ energii 

zapewnia transformator spawalniczy. W przypadku muf 

poprzez podgrzanie powstają kontrolowane naprężenia 

skurczowe, które zapewniają wymagany do spawania docisk. 

Metodę wyróżnia zastosowanie niskiego napięcia oraz 

wysoki stopień automatyzacji. 

Mufa elektrooporowa 

jednorodna 

strefa spawu 

Spiczasty koniec 


13



6.2.2 Spawanie skrętką grzejną - opis metody 

Rury PKS do spawania skrętką grzejną dostarczane są ze 

spiczastym końcem oraz mufą ze skrętką grzejną. W celu 

ochrony końce rur na czas transportu oraz składowania są 

zabezpieczone folią. Należy przestrzegać podanych przez 

nas zasad spawania i obróbki rur PKS ze zintegrowaną mufą 

elektrooporową. 

1. Po połączeniu spawanych rur mufę zabezpiecza się od 

zewnątrz taśmą zapobiegającą nadmiernemu rozszerzeniu 

cieplnemu. Od średnicy nominalnej DN 800 koniec rury 

należy podeprzeć od wewnątrz specjalnym pierścieniem 

podporowym. Należy używać wyłącznie pierścieni podporowych, 

taśm i przyrządów mocujących fi rmy FRANK. 

Druty mufy ze skrętką grzejną podłącza się do spawarki 

PKS fi rmy FRANK przy użyciu adaptera. 

2. Po wprowadzeniu danych spawalniczych za pomocą 

czytnika kodów kreskowych można uruchomić na urzą- 

14 

dzeniu proces spawania. Spawarka przez cały proces 

spawania nadzoruje i automatycznie steruje jego przebiegiem. 

W razie przekroczenia dopuszczalnych odchyleń 

parametrów spawalniczych urządzenie przerywa proces 

i wyświetla odpowiedni komunikat o błędzie. 

3. Po upływie czasu stygnięciu, wynoszącym przynajmniej 

40 minut, można usunąć taśmę oraz wewnętrzny pier- 

ścień podporowy i w pełni obciążyć spawane połączenie. 

W celach dokumentacyjnych miejsce spawu należy opatrzyć 

numerem, nazwiskiem spawacza, datą i godziną. 

Krótkie czasy spawania rur PKS pozwalają na uzyskanie 

dużej wydajności układania. 

4. Na zakończenie montażu należy przeprowadzić kontrolę 

szczelności (np. z użyciem urządzenia do kontroli muf). 

W przypadku zastosowania po raz pierwszy oprócz 

przeszkolenia w zakresie zasad spawania ma również 

miejsce szkolenie w zakresie specyfi ki układania rur PKS. 


Wrzesieś 2007



6.2.3 Spawanie ekstruzyjne 

Połączenie za pomocą spawania ekstruzyjnego rur PKS typu 

PR, SQ 1, SQ 2 und SQ 3 wykonuje się wg DVS 2207-4 metodą 

spawania ciągłego jako połączenie spiczastego końca z 

mufą. Rury posiadają do tego celu uformowaną mufę i bosy 

koniec. Od średnicy DN 800 spawanie powinno odbywać 

zasadniczo się w kierunku od wewnątrz na zewnątrz. Do 

średnicy DN 800 w normalnych warunkach roboczych spawanie 

od zewnątrz jest w zupełności wystarczające. 

W przypadku spawania ekstruzyjnego rur PKS obowiązują 

ogólne zasady spawania podane na stronie 13. Ze względu 

na niższą jakość spawanie metodą nieciągłą wg DVS 2207-4 

stosowane jest tylko wyjątkowych sytuacjach (spawy narażone 

na mniejsze obciążenia). 

Wykonanie spawu 

1. W przypadku spawania od wewnątrz na bosym końcu 

zgodnie z DVS 2207-4 należy przygotować spaw w postaci 

spoiny. Koniec mufy jest sfazowany. W przypadku 

spawania ekstruzyjnego z zewnątrz nie ma potrzeby 

przygotowania kształtu spoiny. 

2. Po oczyszczeniu końców rur i połączeniu na wtyk powierzchnie 

spoiny strefy spawu należy poddać bezpośrednio 

przed rozpoczęciem spawania obróbce skrawaniem 

(np. z użyciem noża wygładzającego). 

3. W razie potrzeby spiczasty koniec i mufę można zespawać 

gorącym gazem. 

4. Wykonanie ekstruzyjnego spawu ciągłego wg DVS 2207-4 

odbywa się z użyciem ekstrudera z końcówką spawalniczą 

dopasowaną do geometrii spoiny. 

5. Po zakończeniu spawania spoinę należy oznakować 

wodoodpornym pisakiem (numer spoiny, data, spawacz). 

6. W przypadku niskich temperatur po zakończeniu spawania 

strefę spawu należy okryć, aby zapobiec zbyt 

szybkiemu schłodzeniu. 

7. Ewentualne "błony" powstałe pod naciskiem końcówki 

spawalniczej należy usunąć. 

8. Po całkowitym ostygnięciu spawu należy przeprowadzić 

kontrolę szczelności np. przy użyciu urządzenia do kontroli 

muf (patrz strona 20). 

Roboty spawalnicze FRANK 

Oprócz tradycyjnych metod spawania z użyciem ręcznych 

ekstruderów w zakresach średnic DN 500 do DN 800 oraz 

powyżej DN 1400 stosowane są również specjalne roboty 

spawalnicze. Roboty spawalnicze FRANK pozwalają na nieprzerwane 

i ekonomiczne układanie. 


15



6.2.4 Spawanie doczołowe elementem grzejnym 

Spawanie doczołowe elementem grzejnym należy wykonać 

przy użyciu przyrządu spawalniczego. Łączone powierzchnie 

spawanych elementów (rur lub kształtek) zostają zrównane 

pod naciskiem na elemencie grzejnym (zrównanie). Następnie 

łączone elementy zostają ogrzane przy zredukowanym 

docisku (podgrzewanie) i po zabraniu elementu grzejnego 

połączone pod naciskiem (łączenie). 

Stosowane maszyny i urządzenia muszą spełniać wymagania 

normy DVS 2208-1. Należy przestrzegać obowiązujących 

zasad spawania zgodnie z normą DVS (np. DVS 2207-1). 

Wykonanie spawu 

1. Ustawić spawarkę, przygotować akcesoria, sprawdzić 

przyrząd spawalniczy. Rury oraz kształtki przed zamocowaniem 

ustawić osiowo w spawarce w taki sposób, aby 

powierzchnie znajdowały się płasko-równolegle względem 

siebie. Ruch wzdłużny spawanych elementów musi 

odbywać się z użyciem odpowiednich środków (np bloku 

rolek). 

2. Łączone powierzchnie spawanych elementów muszą być 

wolne od zanieczyszczeń (brudu, smaru etc.) i nie mogą 

wykazywać uszkodzeń. 

3. Następnie końce rur należy z obu stron wygładzić i usunąć 

wióry ze strefy spawu (za pomocą pędzelka, papieru, 

etc.). Płaskorównoległość spawanych powierzchni należy 

sprawdzić poprzez wspólne poprowadzenie łączonych 

elementów. 

16 

4. Przed rozpoczęciem spawania sprawdzić temperaturę 

elementu grzejnego, ustalić wymagane parametry spawalnicze 

i ustawić na urządzeniu. 

5. Wykonanie spawu odbywa się poprzez przyłożenie odpowiedniego 

docisku wyrównawczego. Docisk wyrównawczy 

należy utrzymywać do całkowitego połączenia 

powierzchni. Proces zostaje ukończony, gdy na całym 

obwodzie spawanych elementów powstanie określone 

zgrubienie. 

6. Odczekać do upływu czasu podgrzewania przy małym 

docisku (≤ 0,01 N/mm²) zgodnie z tabelą wartości orientacyjnych. 

Następnie zabrać element grzejny i połączyć 

spawane powierzchnie przy możliwie jak najkrótszym 

czasie przestawienia. Docisk należy w sposób ciągły 

zwiększać do wymaganej wartości. Docisk należy utrzymywać 

do czasu ostygnięcia spawu (gwałtowne schładzanie 

przy użyciu chłodziwa jest niedozwolone) 

7. Po ostygnięciu spawu można wykonać próbę ciśnieniową. 

Próbę ciśnieniową należy przeprowadzić w oparciu o właściwe 

normy (np. DVS 2210-1 instrukcja 2 lub DIN EN 805). 


Wrzesieś 2007

7. Układanie 

7.1 Ogólne zasady układania 

Rurociągi kanalizacyjne to budowle inżynierskie. Podczas 

ich układania należy zastosować się do szeregu norm i 

przepisów. Zaliczają się do nich aktualne normy dotyczące 

układania profi lowych rur kanalizacyjnych, DIN EN 1610 oraz 

DIN 4124, które opisują prawidłowy sposób ich montażu i 

układania. 

Nieduży w stosunku do stabilności ciężar rur PKS oraz -studzienek 

gwarantuje łatwość transportu w magazynie oraz 

miejscu prowadzenia robót przy użyciu lekkiego sprzętu. W 

szczególności w przypadku wąskich dróg lub niekorzystnych 

warunków topografi cznych montaż rur PKS stanowi bardzo 

ekonomiczne rozwiązanie. 

Transport 

Rury PKS oraz -kształtki na czas transportu muszą zostać 

zabezpieczone na powierzchni ładunkowej przed możliwością 

przemieszczenia. Na powierzchni ładunkowej w rury nie 

mogą uderzać żadne przedmioty. Powierzchnia transportowa 

musi być równa i nie może mieć ostrych elementów, 

które mogłyby uszkodzić ściany rur. 

Przeładunek 

Do załadunku i rozładunku rur PKS i kształtek -należy stosować 

odpowiednie urządzenia podnoszące. Zrzucanie rur 

jest niedozwolone. Rur nie wolno ciągnąć po ziemi. Podczas 

przeładunku należy szczególnie uważać na mufy i spiczaste 

końce. Prefabrykowane elementy (np. kanały spiętrzające) 

należy podnosić za uchwyty do podnoszenia i transportu, 

aby zapobiec powstawaniu naprężeń zginających na skutek 

własnego ciężaru. 

Składowanie 

Sposób tymczasowego składowania zależy od warunków 

panujących w miejscu prowadzenia robót: 

� Rury należy zabezpieczyć przed przemieszczeniem podkładając 

kantówki oraz boczne kliny. 

� Pod pierwszą warstwę rur należy podłożyć kantówki. 

� Rury profi lowe o średnicach do DN800 można układać 

trójwarstwowo. 

� Rury profi lowe o zakresie średnic od DN900 do DN1500 

można układać dwuwarstwowo 

� Rury o średnicy od DN1600 należy składować jednowarstwowo. 

W razie składowania bez drewnianych przekładek rury należy 

przesunąć względem siebie, aby mufy nie opierały się 

o siebie. W przypadku ułożenia rur wzdłuż drogi, należy je 

zabezpieczyć przed możliwością uszkodzenia oraz zmianą 

położenia. Nie należy dopuścić, by podczas tymczasowego 

składowania doszło do uszkodzenia rur. Aby zapewnić 

właściwe połączenie, w szczególności spiczaste końce oraz 

mufy nie mogą ulec ani zabrudzeniu ani odkształceniu. 

W razie uszkodzenia fabrycznego opakowania w tych miejscach, 

należy je zabezpieczyć odpowiednią taśmą klejącą. 

Należy unikać obciążeń punktowych a składowanie powinno 

odbywać się na równej powierzchni. Rury profi lowe należy 

chronić przed silnym nagrzewaniem. Zaleca się, by rury 

składować w cieniu lub pod jasną, nieprzepuszczalną dla 

światła plandek. 


17

7. Układanie 

7.1 Ogólne zasady układania 

Montaż 

Połączenie elastycznych rur PKS z zagęszczonym gruntem 

tworzy idealny system nośny dla rurociągów układanych 

w ziemi. Z tego powodu należy przestrzegać podanego 

zagęszczenia oraz typu gruntu zgodnie z obliczeniami wykonanymi 

w oparciu o instrukcję roboczą ATV-DVWK-A 127. 

Dolna podsypka powinna tworzyć warstwę o grubości od 

10 do 15 cm poniżej dna rury. Wolno stosować podatny 

na zagęszczanie materiał bez kamieni z grupy G1 lub G2. 

Kąt przylegania powinien odpowiadać danym przyjętym 

do obliczeń, minimalny kąt przylegania powinien wynosić 

90°. Obsypkę należy wykonać przy użyciu tego samego 

materiału do poziomu 15 cm nad punktem szczytowym rurociągu. 

Ubijanie obsypki powinno odbywać się warstwami. 

Należy uważać, by zagęszczarki nie miały kontaktu z rurą. 

Bezpośrednio nad rurą zagęszczanie powinno odbywać się 

dopiero, gdy warstwa nad punktem szczytowym rurociągu 

ma 30 cm. Lekkie rury (< DN 400) należy celowo na czas 

montażu zabezpieczyć po bokach oraz na wysokość. 

Nanoszenie i zagęszczanie nadsypki również powinno odbywać 

się warstwami. Do wysokości 1 m nadsypki można 

używać wyłącznie lekkich bądź średnich zagęszczarek. 

Ciężkie zagęszczarki wolno stosować dopiero po przekroczeniu 

1 m nadsypki. 

W przypadku dużych wahań temperatury ma miejsce zmiana 

długości rur PKS. O możliwej zmianie długości należy pamiętać 

w szczególność w przypadku podłączania do budowli 

lub przygotowywania miejsc spawania. Profi l rury przejmuje 

w przypadku rur układanych w ziemi funkcję podpory stałej. 

Wystarczy zatem wypełnienie wykopu pod rurociąg, aby 

zapobiec zmianom długości dużych odcinków rurociągu. 

18 

Kontrola szczelności 

Zgodnie z DIN EN 1610 kontrola szczelności zainstalowanej 

rury PKS powinna odbyć się po wypełnieniu i usunięciu 

elementów umocnienia ścian wykopu. Możliwa jest również 

wstępna kontrola przed nasieniem obsypki i należy ją 

wówczas przeprowadzić w miejscach łączenia. Kontrola 

szczelności odbywa się z użyciem wody lub powietrza. 

Dozwolona jest również kontrola jedynie połączeń zamiast 

całego rurociągu. 

Kontrolę szczelności przeprowadza się z użyciem wody przy 

ciśnieniu kontrolnym wynoszącym maksymalnie 0,5 bar i 

minimalnie 0,1 bar, zmierzonym w punkcie szczytowym rurociągu. 

Dokładny sposób przeprowadzenia kontroli podano 

ww. normie lub należy go ustalić z danym użytkownikiem. 

Kontrola szczelności z użyciem powietrza w przypadku rur 

PKS może zostać przeprowadzona w oparciu o wszystkie 

cztery metody badania opisane w normie DIN EN 1610. Ze 

względów bezpieczeństwa pracy wymaganym jest zachowanie 

szczególnej ostrożności podczas kontroli dużych rur. 

Do kontroli szczelności połączeń, jak również kontroli wstępnej, 

można zastosować urządzenie do kontroli muf. Istnieje 

możliwość wypożyczenia z naszego parku maszynowego 

urządzeń do kontroli muf o standardowych rozmiarach. 


Wrzesieś 2007

7. Układanie 

7.2 Podłączenie do sieci domowej 

W celu umożliwienia podłączenia w późniejszym czasie 

przewodu przykanalika koniecznym jest umieszczenie w 

rurze PKS odgałęzienia. Wspawanie siodła ściekowego jest 

możliwe w przypadku rur o zakresie średnic DN 300 do DN 

3500. Gładki króciec odgałęźny PE 90° o średnicy DN 150 (da 

160 x 9,1 mm) oferuje szereg możliwości przyłączeniowych, 

np. kształtek FRANK ze skrętką grzejną do połączenia z rurami 

PE lub kształtek z tworzywa sztucznego do połączenia 

z PCW/KG lub ceramiką. 

Króciec odgałęźny PE można zainstalować zarówno od 

wewnętrznej jak i zewnętrznej strony rury. Przyłącze sieci 

domowej zostaje wetknięcie za pomocą specjalnego przyrządu 

do przygotowanego uprzednio za pomocą otwornicy 

otworu odgałęzienia, następnie zostaje ustawione pod kątem 

prostym do osi rury profi lowej i zamocowane. Zespawanie 

króćca PE z wewnętrzną powierzchnią rury profi lowej odbywa 

się z zastosowaniem spawania skrętką grzejną przy 

pomocy spawarek FRANK poprzez styki na przyrządzie mocującym. 

Oprócz jednorodnego spawania z użyciem spiralnej 

skrętki grzejnej ze zintegrowanym rdzeniem PE dodatkowe 

mechaniczne zazębienie znacznie zwiększa wytrzymałość 

spawanego połączenia na rozciąganie. 

Siodło ściekowe przeznaczone do nowych instalacji oraz 

poddawanych renowacji w zabudowie luźnej dzięki swojej 

kompaktowej, przygotowanej do natychmiastowego podłączenia 

konstrukcji pozwala na wspawanie bezpośrednio w 

miejscu prowadzenia robót. 

Zalety króćców odgałęźnych PE 

� zwarta konstrukcja, nieduże zapotrzebowanie na 

miejsce 

� przystosowane do połączenia z PCW/KG, 

ceramiką lub PE 

� możliwość montażu zarówno od wewnątrz jak i z 

zewnątrz rury 

� łatwy i szybki montaż przy użyciu przyrządu mocującego 

� zasilanie napięciem poprzez styki dostępne z zewnątrz 

� odczyt parametrów spawalniczych z kodu kreskowego 

zapewnia kontrolowany przebieg procesu spawania 

� zwiększone bezpieczeństwo dzięki dodatkowemu 

mechanicznemu zazębieniu 

� możliwość zastosowania w zakresie średnic do DN 

300 do DN 3500 

Wrzesieś 2007 


19

7. Układanie 

7.3 Relining 

W Niemczech większość istniejących kanałów jest nieszczelna 

lub utraciła nośność. Często zastosowanie znajduje metoda 

reliningu, która polega na wprowadzeniu nowej rury w 

uszkodzony kanał. Rury PKS z uformowaną mufą elektrooporową 

doskonale sprawdzają się w pracach reliningowych, ze 

względu na zdolność mufy elektrooporowej do przenoszenia 

dużych sił rozciągających oraz bardzo dużą elastyczność 

rur PKS, oferujących promień gięcia do 50 x DN . Profi l rury 

zakotwicza się w izolacji i przejmuje w przypadku różnicy 

temperatur funkcję podpory stałej. 

Rury PKS mogą spełniać rolę statycznie nienośnej wykładziny 

starego kanału lub być w pełni nośną rurą kanalizacyjną. W 

przypadku izolowania należy pamiętać, że izolacja wywiera 

ciśnienie wyboczeniowe na rurę PKS. Należy odpowiednio 

ułożyć rury. Ewentualnie może być koniecznym napełnienie 

rur wodą i zasilenie ich ciśnieniem wewnętrznym. Należy 

uwzględnić poślizg hydrodynamiczny rur. Na życzenie 

udostępnia się kontrolne obliczenia statyczne według ATV- 

DVWK-M 127-2. 

W praktyce stosowane są następujące metody: 

Relining rurociągu (relining długi) 

Rurociąg PKS zostaje zespawany i wciągnięty lub wsunięty 

w uszkodzony kanał. Rury o długości do 100 m lub więcej 

można przygotować poza stanowiskiem. W przypadku rur 

o średnicy od DN 800 możliwe jest ponadto wprowadzenie 

kolejno rur do starego kanału a następnie ich zespawanie 

od wewnątrz. 

20 

Relining krótki 

Rury PKS doskonale nadają się również do bezwykopowej 

renowacji kanalizacji metodą reliningu krótkiego. Łączenie i 

spawanie rur odbywa się w tym przypadku w studzience. 

Po każdym spawaniu rurociąg zostaje wciągnięty od dany 

odcinek do starego kanału robiąc miejsce na kolejną rurę. 

Do tej metody można wykorzystać rury o długości od 1 do 

6 m z uformowaną mufą elektrooporową. 


Wrzesieś 2007

7. Układanie 

7.4 Profile ścienne 

Dzięki strukturze powierzchni PE podczas betonowania rur 

PKS nie dochodzi do połączenia betonu i rury PKS. Pomiędzy 

betonem a ścianą rury powstaje natomiast szczelina kapilarna, 

przez którą mogą przedostawać się przez betonową 

ścianę ciecze. W przypadku ułożenia rur PKS w betonowych 

ścianach koniecznym jest zastosowanie opracowanych 

specjalnie do tego celu profi l ściennych FRANK. 

Profil ścienny FRANK typ PKS 1 

Dla zakresu średnic nominalnych DN 700 do DN 3000 opracowano 

profi l ścienny FRANK typ PKS 1 (patrz również strona 

41) z zamontowanym kołnierzem ściennym. Profi l ścienny 

gwarantuje szczelność przy 10 m słupie wody. Siły podłużne 

z uwagi na niemożliwe wydłużenie długości rur PKS przenoszone 

są do betonowej budowli. 

Profi l ścienny FRANK typu PKS 1 dostarczany jest w postaci 

konfekcjonowanej na rurach PKS. Rura z profi lem ściennym 

umiejscawiana jest w szalunku. Wykop pod rurę przed zabetonowaniem 

profi lu ściennego powinien zostać wypełniony. 

Po zamknięciu szalunku można przystąpić do betonowania. 

Należy pamiętać o wystarczającym zagęszczeniu betonu 

wokół profi lu ściennego, przede wszystkim pod rurą. W razie 

spadku temperatury poniżej 0°C należy zaniechać montażu. 

Profil ścienny FRANK typ PKS 2, typ PKS 2a i studzienkowa 

mufa przyłączeniowa FRANK (SAM) 

Profi le ścienne FRANK typ PKS 2 i 2a (patrz również strona 41) znajdują 

zastosowanie w zakresie średnic nominalnych od DN 300 do 

DN 1200. Podobnie jak w przypadku typu PKS 1 profi l gwarantuje 

szczelność przy słupie wody do 10 m. Długość profi 

lu ściennego zależy od grubości betonowych ścian i jest 

określany indywidualnie. Studzienkowa mufa przyłączeniowa 

(SAM) (patrz również strona 52) stosowana jest w zakresie 

średnic DN 150 do DN 500. Profi le ścienne oraz studzienkowa 

mufa przyłączeniowa mogą przylegać do szalunku. 

Podczas betonowania należy pamiętać o wystarczającym 

zagęszczeniu betonu. Po zabetonowaniu i usunięciu szalunku 

betonowych ścian odbywa się montaż rur oraz spawanie. 

Profi le ścienne posiadają skrętkę grzejną do spawania elektrooporowego. 

Profi l ścienny potrafi przejąć od rury PKS 

siły promieniowe oraz osiowe i przekazać je do betonowej 

budowli 


21

8. Projektowanie 

8.1 Wyznaczanie przekroju rury 

Dobre właściwości hydrauliczne profi lowych rur kanalizacyjnych 

pozwalają na wykonanie przewodów kanalizacyjnych 

również w przypadku małego spadku. Hydrauliczne wymiarowanie 

rur PKS odbywa się w oparciu o normy DWA - Deutsche 

Vereinigung für Wasserwirtschaft, Abwasser und Abfall 

e. V. (wcześniej ATV - Abwassertechnische Vereinigung e. V.). 

Gładka woskowa powierzchnia wewnętrznej strony rury PKS 

zapobiega procesowi inkrustacji. 

Rozróżnia się przewody wypełnione częściowo oraz przewody 

wypełnione całkowicie. Standardowo zakłada się maksymalne 

możliwe natężenie przepływu, zatem wypełnienie 

całkowite 

Współczynnik chropowatości k b 

Dla przewodów kanalizacyjnych zgodnie z normą DWA 

wyznacza się “współczynnik chropowatości k b “, który 

uwzględnia straty na studzienkach i kształtkach. W przypadku 

rur z PE zalecana wartość k b = 0,1 mm gwarantuje 

Średni współczynnik chropowatości k b dla różnych stanów roboczych 

22 

Stany robocze 

duże bezpieczeństwo. 

Maksymalna prędkość przepływu ścieków v według równania 

PRANDTLA i COLEBROOKA: 

v ... prędkość przepływu [m/s] 

J E ... spadek linii energii [-] 

k b ... współczynnik chropowatości [mm 

g ... przyspieszenie ziemskie [Nm/s²] 

ν ... lepkość kinematyczna [m 2 /s] 

(1,31 x 10 -6 , dla ścieków przy 12°C) 

DN ... średnica wewnętrzna [mm] 

Q = v . A 

Maksymalny przepływ Q całkowicie wypełnionego przewodu 

rurowego wynosi: 

Q ... przepływ [l/s] 

A ... przekrój przepływu [mm²] 

Wartości k b obejmują wpływ łączenia rur, niedokładności i zmian położenia, chropowatości ścian, kształtek dopływowych 

i budowli studzienkowych. 

Odcinki dławiące, rurociągi ciśnieniowe, syfony i odcinki 

reliningowe bez studzienek 

Kanały transportowe ze studzienkami wg ATV-DVWK-A 157 

Kanały i przewody zbiorcze ze studzienkami wg ATV- 

DVWK-A 157 do DN 1000, z uformowanymi studzienkami 

wg ATV-DVWK-A 157 do wszystkich DN, kanały transportowe 

ze studzienkami specjalnymi lub uformowanymi 

studzienkami do wszystkich DN 

Kanały zbiorcze z przewodami dopływowymi, studzienki 

specjalne oraz odgałęzienia kątowe 

zalecana dla PE wg DWA-A 110 

k b k b 

0,10 mm 0,25 mm 

0,25 mm 0,50 mm 

0,50 mm 0,75 mm 

0,75 mm 1,50 mm 


Wrzesieś 2007


8.2 Obciążenia przy zaizolowaniu i nadpiętrzeniu wody 

W niektórych przypadkach rurociągi są narażone na zewnętrzne 

nadciśnienie: 

� w razie ułożenia w wodzie (syfon) lub w ziemi poniżej 

poziomu wody gruntowej 

� w razie zaizolowania rurociągu poddanego renowacji 

metodą reliningu 

� po stronie ssawnej rurociągu z przyłączem pompy (podciśnienie 

w rurze) 

Górna krawędź wody 

p h, w 

Obciąąenie na skutek ciąnienia hydrostatycznego w przypadku nadpiątrzenia 

wody (np. w strefi e wody gruntowej) 

W przypadku zaizolowanych rur izolacja podpiera rurę tzn. , 

zwiększa ciśnienie wyboczeniowe w stosunku do nieosłoniętej 

rury. Obliczenia statyczne dla poddanego renowacji 

kanału ściekowego z użyciem rur PKS można wykonać w 

oparciu o poniższy wzór do obliczania pk. 

Dla rur PKS ciśnienie wyboczeniowe p k wynosi: 

p k ... krytyczne ciśnienie wyboczeniowe [bar] 

E C ... moduł pełzania (patrz strona 26) [N/mm 2 ] 

µ ... współczynnik Poissona [-] 

(dla termoplastów zasadniczo 0,4) 

s ... równoważna grubość ściany [mm] 

r m ... średni promień rury [mm] 

Wpływ ekscentryczności i owalności należy uwzględnić 

poprzez zastosowanie współczynnika kontrakcji f r , który 

standardowo wynosi 0,9 do 0,95. 

Do obliczeń statycznych, takich jak na przykład obliczenie 

ciśnienia wgniatającego, należy przyjąć minimalny współczynnik 

bezpieczeństwa równy 2. 

Dopuszczalne ciśnienie wgniatające wynosi wówczas: 

p k, zul ... dopuszczalne krytyczne ciśnienie wgniatające 

[bar] 

f r ... współczynnik kontrakcji (0,9 do 0,95) [-] 

S ... współczynnik bezpieczeństwa (≥ 2) [-] 

Naprężenie wyboczeniowe można następnie obliczyć w 

następujący sposób: 

σk ... naprężenie wyboczeniowe [N/mm²] 

pk [bar] 

... dopuszczalne krytyczne ciśnienie wyboczeniowe 

rm ... średni promień rury [mm] 

s ... grubość ściany [mm] 

W razie zaizolowania rur PKS pojawia się niebezpieczeństwo, 

że dojdzie do poślizgu hydrodynamicznego a rury nie 

pozostaną w zdefi niowanym położeniu. Poślizgowi rurociągu 

można zapobiec przy użyciu elementów dystansowych. W 

tym celu należy dokonać obliczeń obciążeń działających 

na elementy. Odstęp elementów należy dobrać tak, by nie 

zostało przekroczone dopuszczalne ugięcie. 

Siła wyporu przy nienapełnionych rurach PKS 

Siła wyporu przy napełnionych wodą rurach PKS: 

F V ... siła wyporu [N] 

da R ... średnica zewnętrzna rury [mm] 

DN ... średnica wewnętrzna rury [mm] 

γ D ... gęstość właściwa izolacji [kg/dm³] 

l R ... rozstaw podpór [m] 

Maksymalna odległość podpór 

LA ... maksymalna odległość podpór [mm] 

fLA ... współczynnik ugięcia (0,80) [-] 

EC ... moduł pełzania (patrz strona 24) [N/ 

mm²] 

JR ... moment bezwładności rury [mm4] 

q ... obciążenie wyporowe [N/mm 


23


8.3 Krzywe modułu pełzania dla PE 80* (wg DVS 2205-1) 

Kriechmodul [N/mm²] 

24 

Betriebstemperatur [°C] 

Zmniejszenie modułu pełzania 

Odczytany na przedstawionych tu wykresów moduł pełzania 

do obliczeń stateczności należy pomniejszyć jeszcze o 

współczynnik bezpieczeństwa ≥ 2. Wpływ obciążeń chemicznych 

lub ekscentryczności i owalności należy uwzględnić 

oddzielnie. 

Krzywe modułu pełzania dla PP 

Wartości modułu pełzania zależą w dużej mierze od użytych 

surowców. W przypadku rur PKS wykonanych z PP stosuje 

się specjalne surowce o częściowo wyższych wartościach 

modułu pełzania, niż podano w DVS 2205-1. Do wstępnych 

obliczeń można przyjąć wartości z normy DVS 2205-1. 

Informację o dokładnej wartości modułu pełzania można 

uzyskać na żądanie. 

*) Niniejsze krzywe modułu pełzania można również wykorzystać 

przy projektowaniu systemów PE-100. 


Wrzesieś 2007


8.4 Obliczenia dla układanych w ziemi rur kanalizacyjnych wg instrukcji 

roboczej ATV-DVWK-A 127 

Norma ATV-DVWK A 127 

Rury PKS z polietylenu lub polipropylenu są przeważnie wykorzystywane 

do budowy rurociągów układanych w ziemi. Ze 

względu na szereg obciążeń mogących oddziaływać na rurę, 

obliczenia statyczne wykonuje się przeważnie za pomocą 

programów komputerowych. Obliczenia należy wykonać 

zasadniczo w oparciu o instrukcję roboczą ATV-DVWK-A 127 

„Obliczenia statyczne dla kanałów i przewodów ściekowych“. 

Aby móc dokonać pełnych i precyzyjnych obliczeń dla rur PKS 

układanych w ziemi, konieczna jest znajomość dokładnych 

warunków montażu. 

Formularz ze wszystkimi wymaganymi danymi zamieszczono 

na stronie 60 oraz 61. Na życzenie w oparciu o dane z formularza 

możemy wykonać dla Państwa obliczenia. 

Obciążenia 

Dokonanie obliczeń według ATV-DVWK-A 127 pozwala na 

sprawdzenie różnych obciążeń, takich jak na przykład: 

� obciążenia ruchem drogowym 

� obciążenia ruchem kolejowym 

� obciążenia ziemią z nasypki 

� obciążenia powierzchniowe przez zabudowę 

� zewnętrzne ciśnienie wody 

Obciążenia ruchem drogowym 

Obciążenia ruchem drogowym obok obciążeń ziemią z 

nasypki to najczęściej występujący rodzaj obciążeń w 

przypadku rur kanalizacyjnych układanych w ziemi, gdyż w 

przypadku kanałów właściwie zawsze należy liczyć się z ruchem 

pojazdów. Z tego powodu zgodnie z ATV-DVWK-A 127 

nawet poza powierzchniami komunikacyjnymi należy przyjąć 

do obliczeń obciążenie komunikacyjne przynajmniej LKW 12. 

Według intrukcji roboczej ATV-DVWK-A 127 rozróżnia się 

następują pojazdy do określenia obciążenia: 

Pojazd 

standardowy 

Obciążenie 

całk. 

kN 

Nacisk kół 

kN 

Koło 

szer. 

m 

dł. 

m 

SLW 60 600 100 0,6 0,2 

SLW 30 300 50 0,4 0,2 

LKW 12 120 przednie 20 0,2 0,2 

tylne 40 0,3 0,2 

Montaż 

Dokonując obliczeń oprócz zewnętrznych i wewnętrznych 

obciążeń należy uwzględnić również wykonanie. Istotny 

wpływ na odkształcenia rur kanalizacyjnych ułożonych w 

ziemi ma sposób wykonania podsypki pod rury. Zasadniczo 

należy dobrać możliwie jak największy kąt podsypki. Możliwe 

kąty przylegania to 120° oraz 180°. 


25 

h 

β 

2α 

Najczęściej rury kanalizacyjne układane są w wykopie. Kształt 

wykopu zależy od wymagań. W obliczeniach dla rur koniecznym 

jest uwzględnienie kształtu wykopu (poniżej przykłady). 

Wykop o 

pochyłych 

ścianach 

Wykop o 

równoległych 

ścianach 

Ułożenie w wykopie 

Ułożenie w nasypie 

b 

b 

h 

h


8.4 Obliczenia dla układanych w ziemi rur kanalizacyjnych wg instrukcji 

roboczej ATV-DVWK-A 127 

Warunki dla nadsypki i obsypki 

W przypadku obsypki w strefi e przewodu oraz wypełniania 

wykopu nad strefą przewodu instrukcja ATV-DVWK-A 127 

podaje cztery warunki dla nadsypki oraz obsypki: 

1. Warstwami na rodzimym gruncie lub warstwami w nasypie 

wału zagęszczone wypełnienie wykopu/obsypka (bez 

stwierdzania stopnia zagęszczenia). 

2. Prostopadłe umocnienie ścian wykopu pod rurociąg za 

pomocą bali lub lekkich profi li łączonych na wpust, które 

zostają wyciągnięte dopiero po wypełnieniu wykopu. Płyty 

lub przyrządy mocujące ściany, które są kolejno wyjmowane 

podczas wypełniania wykopu. Niezagęszczone 

wypełnienie wykopu. Namulanie wypełnienia/obsypki 

(tylko w przypadku gruntów z grupy G1). 

3. Prostopadłe umocnienie ścian wykopu pod rurociąg za 

pomocą ścian łączonych na wpust, drewnianych bali, płyt 

i przyrządów, które zostają usunięte dopiero pod wypełnieniu 

wykopu, bez zagęszczenia po ich wyciągnięciu. 

4. Warstwami na rodzimym gruncie lub warstwami w nasypie 

wału zagęszczone wypełnienie wykopu/obsypka 

z potwierdzonym stopniem zagęszczenia wg metody 

Proctora. Warunków dla nadsypki i obsypki A4/B4 nie 

stosuje się w przypadku gruntów z grupy G4. 

26 

Grunt 

Grupy nośności gruntów potrzebne do obliczeń można znaleźć 

w normie DIN 18196: 

G1: grunty niespoiste (żwir, piasek) 

G2: grunty mało spoiste (żwir gliniasty, żwir ilasty, glina 

piaszczysta, ił piaszczysty) 

G3: grunty spoiste mieszane, ił pylasty (spoisty piasek i 

żwir, spoiste skaliste 

zwietrzone grunty) 

G4: grunty spoiste (ił, glina) 

Strefy wykopu 

Wykop pod rurociąg składa się z następujących stref: 

Strefa 1: nadsypka nad punktem szczytowym rurociągu 

Strefa 2: strefa przewodu obok rury 

Strefa 3: grunt obok wykopu lub 

dno obok przewodu rury 

Strefa 4: grunt pod rurą (grunt budowlany) 

Do obliczeń według instrukcji ATV-DVWK-A 127 należy znać 

ww. strefy stopnia zagęszczenia (wg metody Proctora) oraz 

typ gruntu. 

E 3 

Strefa 3 

E 1 

Strefa 1 

E 4 

Strefa 4 

E 2 

Strefa 2 

E 3 

Strefa 3 


Wrzesieś 2007

9. Studzienki i budowle specjalne 

9.1 Studzienki 

W przypadku systemów ściekowych wymaganym jest zastosowanie 

całego szeregu studzienek oraz budowli specjalnych 

do celów inspekcyjnych, regulacji oraz połączeń. 

Dla systemu profi lowych rur kanalizacyjnych dostępnych 

jest szereg studzienek i budowli specjalnych wykonanych z 

polietylenu lub polipropylenu i spełniających różne funkcje. 

Dzięki zastosowaniu tych materiałów istnieje możliwość zespawania 

systemu kanalizacji od początku do końca. Różne 

właściwości materiału takie jak reakcja na osiadanie należy 

uwzględnić wówczas tylko raz. 

Standardowo studzienki PKS składają się z dolnej części 

z polietylenu lub polipropylenu oraz górnej z betonowych 

kręgów wg DIN 4034. Kręgi przenoszą obciążenia komunikacyjne 

bezpośrednio na ściany studzienki. Część dolna 

mająca kontakt ze ściekami oraz wodą gruntową wykonana 

jest z odpornego na korozję polietylenu lub polipropylenu. W 

zależności od obciążenia studzienka może zostać wykonana 

w całości z PE 80, PE 100 lub PP-R. Studzienki posiadają 

otwór włazowy oraz drabinkę. Studzienki PKS są wyposażone 

w króciec w postaci spawanej mufy oraz koniec do bezpośredniego 

połączenia z rurami PKS. Wykonanie studzienki 

jest dostosowywane do danych wymagań. Studzienki PKS 

wyróżnia podobnie jak rury PKS jasna, przyjazna w inspekcji 

powierzchnia zewnętrzna, nieduży ciężar i bardzo niski 

współczynnik chropowatości. 

W przypadku studzienek narażonych na duże obciążenia 

komunikacyjne studzienki posiadają płytę z żelbetu rozkładającą 

obciążenie. Płyta rozkładająca obciążenie przenosi 

obciążenia komunikacyjne do gruntu, zapobiegając oddziaływaniu 

sił osiowych na studzienkę. 

Statyka 

Obliczenia statyczne dla studzienek PKS oraz budowli 

specjalnych wykonywane są przez nasz dział techniczny. 

Formularz z danymi potrzebnymi do obliczeń zamieszczono 

na stronie www.polyteam.pl. 

Zalety studzienek PKS 

� jasny, przyjazny w inspekcji kolor wewnątrz 

� nieduży ciężar 

� studzienki o średnicy do DN 3600 

� gładkie ściany wewnątrz i na zewnątrz 

� krótki czas montażu 

� możliwość wstępnego konfekcjonowania 

� łatwe w transporcie 




27


9.2 Standardowe studzienki PKS 

Standardowa studzienka PKS dostępna jest w dwóch wariantach 

wykonania. 

Studzienka przelotowa 

W przypadku kanałów ściekowych DN 300 do DN 700 stosuje 

się studzienkę przelotową. W tym przypadku cały przekrój 

rury kanalizacyjnej zawiera się obrębie studzienki włazowej. 

Studzienka włazowa ma wówczas wymiar: 

DN 1000 w przypadku rur PKS DN 300 do DN 500 

DN 1200 w przypadku rur PKS DN 600 

DN 1500 w przypadku rur PKS DN 700 

Koryto studzienki przelotowej posiada podniesioną i nachyloną 

do dna rury ławę ziemną. 

Górną część studzienki posiada betonowe kręgi. Pozwala to 

na indywidualne dopasowanie do poziomu terenu. 

Wysokość studzienki włazowej zależy od maksymalnego 

poziomu wody gruntowej. Zasadniczo punkt przejścia studzienki 

PKS w betonowe kręgi powinien znajdować się nad 

poziomem wody gruntowej. 

28 

Studzienka styczna 

W przypadku większych kanałów ściekowych od średnicy 

DN 800 stosuje się studzienki styczne PKS. W przypadku 

studzienki stycznej rura kanalizacyjna osadzona jest poza 

środkową osią studzienki włazowej lub poniżej płyty dna. 

Dzięki temu możliwym jest zastosowanie studzienki włazowej 

o średnicy DN 1000. 

Górną część studzienki powinna tworzyć żelbetonowa płyta 

odprowadzająca obciążenie. Punkt przejścia w betonową 

płytę powinien znajdować się także w tym przypadku nad 

maksymalnym poziomem wody gruntowej. 



9.3 Systemy spiętrzania PKS 

Aby zapewnić ciągłość dopływu ścieków do oczyszczalni 

koniecznym jest stosowanie w sieciach kanalizacyjnych 

przestrzeni retencyjnych. Przestrzenie te muszą być w stanie 

powstrzymać dopływ po opadach deszczu lub podczas 

cykli szczytowego obciążenia i utrzymywać go na stałym 

poziomie. System profi lowych rur kanalizacyjnych pozwala na 

wykonanie systemu spiętrzania spełniającego rolę zbiornika 

retencyjnego wody deszczowej (RRB) lub w połączeniu z 

budowlą odciążającą pełniącego rolę przelewu burzowego 

(RÜB) Możliwym jest również wykonanie prostych i zajmujących 

mało miejsca przelewów burzowych (RÜ) bez zbiornika 

retencyjnego. Do tego celu można wykorzystać rury PKS typu 

PR lub SQ. Elementy systemu zostają zaprojektowane i przygotowane 

fabrycznie. Łączenie poszczególnych budowli i rur 

do średnicy DN 2400 odbywa się za pomocą zintegrowanych 

muf elektrooporowych stosowanych w systemie profi lowych 

rur kanalizacyjnych. Ponadto stosowane jest spawania ekstruzyjne. 

Dzięki łatwości obróbki polietylenu i polipropylenu 

istnieje możliwość wykonania różnych wariantów. 

Budowla wlotowa 

W budowli wlotowej strumień ścieków przyspiesza z reguły 

dzięki stromemu odcinkowi, co przy bezdeszczowej pogodzie 

pozwala utrzymanie możliwie jak najniższego poziomu 

osadów w kanale spiętrzającym. 

Kanał spiętrzający 

Kanał spiętrzający zatrzymuje i gromadzi ścieki. Składa się 

on rury PKS o dowolnie dużej objętości. 

Budowla regulacyjna 

Budowla regulacyjna reguluje odpływ z kanału spiętrzającego 

do sieci kanalizacyjnej poprzez element dławiący (studzienkę 

dławiącą) lub pompę (studzienkę przepompowni). 

Zalety systemu spiętrzania PKS 

� możliwość zastosowania rur PKS 

� gładkie ściany wewnątrz i na zewnątrz 

� krótki czas montażu 

� możliwość wstępnego konfekcjonowania 

� nie jest wymagane koryto wewnętrzne 

� możliwość wykonania również złożonych kształtów 

� niskie koszty konserwacji dzięki samooczyszczaniu 

� przystosowany do dużych obciążeń 

� łatwość transportu dzięki niedużemu ciężarowi rur 


29


9.4 Budowle specjalne PKS 

30 


10. Program rur PKS typu PR i SQ 


Rury profilowe PKS typu PR 

Rury profilowe PKS typu SQ1 ............................................................33 

Rury profilowe PKS typu SQ2 ...........................................................34 

Rury profilowe PKS typu SQ3 ...........................................................35 

Rury profilowe PKS typu VW .............................................................36 

Kolanka PKS 90°, 60°, 30° ..............................................................37 

Odgałęzienia PKS .............................................................................38 

Redukcje PKS, ekscentryczne ..........................................................39 

Połączenia kołnierzowe PKS.............................................................40 

Profile ścienne .................................................................................. 41 

Przyłącze sieci domowej PKS ...........................................................42 

Wrzesieś 2007 System profilowych rur kanalizacyjnych 

31


Rury profilowe PKS typu PR 

Wymiary i tolerancje wg DIN 16961, 

Standardowa długość 6 m (inne długości na zamówienie) 

Kształt A: żółta powierzchnia wewnętrzna, z mufą elektrooporową 

i bosym końcem (DN 300 do DN 2400), z PE 80/100 

Kształt B: żółta powierzchnia wewnętrzna, z mufą do spawania 

eks truzyjnego i bosym końcem (od DN 300), 

z PE 80/100 

Kształt D: gładki koniec po obu stronach (od DN 300), z PE 80/100 

32 

da mufa 

130 

Długość 

Klasa SR24 1) = 4 kN/m² SR24 1) = 8 kN/m² SR24 1) = 16 kN/m² SR24 1) = 31,5 kN/m² 

DN darura damufa Ciśśar2) darura damufa Ciśśar2) darura damufa Ciśśar2) darura damufa Ciśśar2) mm mm kg/6m mm mm kg/6m mm mm kg/6m mm mm kg/6m 

300 354 380 48 354 380 48 354 380 48 354 380 48 

400 454 480 63 454 480 63 454 480 63 478 480 80 

500 554 580 78 554 580 78 578 480 98 580 580 118 

600 654 698 92 678 698 117 678 698 117 696 698 153 

700 778 798 135 778 798 135 792 798 147 820 798 188 

800 878 898 154 880 898 185 920 898 213 924 898 248 

900 978 998 173 996 998 226 1020 998 238 1032 998 355 

1000 1180 1098 229 1120 1098 264 1124 1098 307 1132 1098 392 

1100 1180 1198 251 1220 1198 289 1230 1198 409 1240 1198 539 

1200 1296 1298 298 1320 1298 339 1336 1298 531 1346 1298 662 

1300 1420 1405 339 1426 1405 430 1420 1405 339 1462 1405 907 

1400 1520 1505 365 1530 1505 516 1524 1505 425 1572 1505 1097 

1500 1620 1605 390 1636 1605 658 1626 1605 494 - - - 

1600 1724 1705 484 1732 1705 616 1752 1705 960 - - - 

1800 1930 1935 681 1940 1935 888 - - - - - - 

2000 2140 2135 984 2152 2135 1216 - - - - - - 

2300 2452 2435 1366 

2400 2562 2480 1642 

2700 2872 2835 2075 

3000 3172 3135 2301 

3400 3610 3535 2601 

3500 3720 3635 2677 

1) Wartość SR24 odpowiada sztywności pierścieniowej wg DIN 16961 w kN/m². 

2) Podane ciężary to maksymalne dostępne ciężary. 

Do obliczeń statycznych wg ATV-DVWK-A 127 wymagana 

jest minimalna długotrwała sztywność pierścieniowa SR > 

3 kN/m 2 . 

Rury profilowe o minimalnej sztywności pierścieniowej ≥ 8 

kN/m² spełniają wymóg w zakresie minimalnej sztywności 

pierścieniowej. 

System profilowych rur kanalizacyjnych Wrzesieś 2007 

130 

da rua 

DN 

Metoda produkcji rur PKS pozwala na uzyskanie zgodnie 

podanymi wymaganiami innych sztywności pierścieniowych 

niż podane wyżej klasy SR. Obliczenia projektowe oraz 

zgodne z nimi wykonanie gwarantują uzyskanie optymalnie 

zwymiarowanego systemu. Wymagania względem rury PKS 

można określić w formularzu zamieszczonym na stronie 

www.polyteam.pl.


Rury profilowe PKS typu SQ1 




i bostm końcem (DN 1000 do DN 2400), z PE 80/100 

Kształt B: żółta powierzchnia wewnętrzna, z mufą do spawania eks 

truzyjnego i bostm końcem (od DN 1000), z PE 80/100 


Klasa SR241) = 4 kN/m² SR241) = 8 kN/m² SR241) = 16 kN/m² 

DN darura damufa Ciśśar2) darura damufa Ciśśar2) darura damufa Ciśśar2) mm =darura kg/6m mm =darura kg/6m mm =darura kg/6m 

500 604 315 604 315 604 315 

600 704 373 704 373 704 373 

700 804 430 804 430 804 430 

800 904 487 904 487 904 487 

900 1004 544 1004 544 1004 544 

1000 1104 601 1104 601 1104 601 

1100 1204 659 1204 659 1204 659 

1200 1304 716 1304 716 1304 716 

1300 1404 773 1404 773 1404 773 

1400 1504 830 1504 830 1510 908 

1500 1604 887 1604 887 1622 1137 

1600 1704 945 1704 945 1730 1328 

1800 1904 1059 1910 1158 1946 1757 

2000 2104 1173 2134 1307 2158 1811 

2300 2414 1529 2446 1778 2482 2530 

2400 2522 1795 2558 2160 2582 2636 

2700 2858 2422 2878 2953 

3000 3178 3271 3182 3271 

3400 3582 3694 

3500 3682 3799 





3 kN/m 2 . 




Długość 


33 

da mufa 

130 

130 

da rura 

DN 







www.polyteam.pl.





Kształt B: żółta powierzchnia wewnętrzna, z mufą do spawania 

ekst ruzyjnego i bosym końcem (od DN 300), 

z PE 80/100 


34 

SR24 1) = 4 kN/m² SR24 1) = 8 kN/m² SR24 1) = 16 kN/m² 

DN darura damufa Ciśśar2) darura damufa Ciśśar2) darura damufa Ciśśar2) mm mm kg/6m mm mm kg/6m mm mm kg/6m 

1000 1194 1096 1194 1096 1194 1096 

1200 1394 1296 1394 1296 1394 1296 

1300 1494 1396 1494 1396 1494 1396 

1400 1594 1496 1594 1496 1594 1496 

1500 1694 1596 1694 1596 1694 1596 

1600 1794 1696 1794 1696 1794 1696 

1800 1994 1896 1994 1896 1994 1896 

2000 2194 2096 2194 2096 2194 2096 

2300 2494 2396 2494 2396 2500 2526 

2400 2594 2496 2594 2496 2610 2858 

2700 2894 2797 2900 2948 2950 4221 

3000 3194 3097 3200 3264 3450 4672 

3400 3594 3497 3646 3598 

3500 3694 3597 3754 3964 





3 kN/m 2 . 




da mufa 

Długość 


130 







www.polyteam.pl. 

130 

DN 

da rura





Kształt D: gładki koniec po obu stronach (od DN 1200), 

z PE 80/100 

Klasa SR24 1) = 4 SR24 1) = 8 SR24 1) = 16 

DN darura damufa Ciśśar2) darura damufa Ciśśar2) darura damufa Ciśśar2) mm mm kg/6m mm mm kg/6m mm mm kg/6m 

1000 1496 1729 1496 1796 1496 1729 

1200 1696 2031 1696 2031 1696 2031 

1300 1796 2181 1796 2181 1796 2181 

1400 1896 2332 1896 2332 1896 2332 

1500 1996 2483 1996 2483 1996 2483 

1600 2096 2633 2096 2633 2096 2633 

1800 2296 2935 2296 2935 2296 2935 

2000 2496 3236 2496 3236 2496 3236 

2300 2796 3688 2796 3688 2796 3688 

2400 2896 3839 2896 3839 2896 3839 

2700 2996 4291 2996 4291 2996 4291 

3000 3496 4743 3496 4743 3496 4743 

3400 3696 5345 3696 5345 3696 5345 

3500 3796 5496 3796 5496 3802 5696 





3 kN/m 2 . 




Długość 







www.polyteam.pl. 


35 

DN 

da rura


Rury profilowe PKS typu VW 




i bosym końcem (DN 300 do DN 2400), z PE 80/100 

Kształt B: żółta powierzchnia wewnętrzna, z mufą do spawania eks 

truzyjnego i bosym końcem (od DN 300), z PE 80/100 


DN 

36 

s 

5 6 7 8 9 10 

[ kg / m ] 

15 20 25 30 35 40 

300 5 6 6 7 8 9 14 19 25 30 35 41 

400 6 7 9 10 11 12 19 25 32 39 46 53 

500 8 9 11 12 14 15 23 31 40 48 56 65 

600 9 11 13 15 17 18 28 37 47 57 67 77 

700 11 13 15 17 19 21 32 43 55 66 78 89 

800 12 15 17 19 22 24 37 49 62 75 88 101 

900 14 16 19 22 25 27 41 55 70 84 99 113 

1000 15 18 21 24 27 30 46 62 77 93 109 125 

1100 17 20 23 27 30 33 50 68 85 102 120 138 

1200 18 22 25 29 33 36 55 74 92 111 130 150 

1400 21 25 30 34 38 43 64 86 107 129 151 174 

1500 23 27 32 36 41 46 69 92 115 138 162 186 

1600 24 29 34 39 44 49 73 98 123 147 173 198 

1800 27 33 38 44 49 55 82 110 138 166 194 222 

2000 30 36 42 48 55 61 91 122 153 184 215 246 

2300 35 42 49 56 63 70 105 140 175 211 246 282 

2400 36 44 51 58 65 73 109 146 183 220 257 294 

2700 41 49 57 65 74 82 123 164 205 247 289 331 

3000 45 54 63 73 82 91 136 182 228 274 320 367 

3400 51 62 72 82 93 103 154 206 258 310 363 415 

3500 53 63 74 85 95 106 159 212 266 319 373 427 

Rury PKS typu VW mogą posiadać ścianę o grubości do 100 mm w przypadku PE oraz 

do 80 mm w przypadku PP. 

da mufa 

130 

Długość 


s 

130 

DN


Kolanka PKS 

90°-61°, 60°-45° , ≤ 30° 

zespawane z rur PKS, 

z PE 80/100 w kolorze czarnym, żółta powierzchnia 

wewnętrzna 

DN 

[mm] 

r 

[mm] 

z 

90°-61° 

Ciśśar 

z 

[mm] 

60°-31° 

Ciśśar 

z 

[mm] 

z 

≤ 30° 

Ciśśar 

z 

[mm] 

300 300 550 400 400 

400 400 600 450 400 

500 500 700 500 450 

600 600 800 550 450 

700 700 900 600 500 

800 800 950 650 500 

900 900 1050 700 500 

1000 1000 1100 700 500 

1100 1100 1250 750 500 

1200 1200 1350 800 500 

1300 1300 1400 850 500 

1400 1400 1500 900 500 

1500 1500 1600 950 550 

1600 1600 1650 1000 550 

1800 1800 1850 1100 600 

2000 2000 2000 1200 600 

2300 2300 

Wymiar Wymiar Wymiar 

2400 2400 

na 

na 

na 

2700 2700 

zapytanie zapytanie zapytanie 

3000 3000 

3400 3400 

3500 3500 

Koniec z mufą bosy koniec 

Ciśśar z 

[mm] 


37 

DN 

z 

r 

15° 

z 

DN 

r 

z 

DN 

r


Odgałęzienia PKS, standardowo 45° 


z PE 80 w kolorze czarnym, 

żółta powierzchnia wewnętrzna 

38 

DN1 

[mm] 

DN2 

[mm] 

z 

[mm] 

z1 

[mm] 

z2 

[mm] 

300 100 / 150 / 200 / 250 1100 350 750 

400 100 / 150 / 200 / 250 / 300 1300 400 900 

500 100 / 150 / 200 / 250 / 300 1400 400 1000 

600 100 / 150 / 200 / 250 / 300 1650 450 1200 

700 100 / 150 / 200 / 250 / 300 1900 500 1400 

800 100 / 150 / 200 / 250 / 300 1900 500 1400 

900 100 / 150 / 200 / 250 / 300 2000 500 1600 

1000 100 / 150 / 200 / 250 / 300 2000 500 1600 

1100 100 / 150 / 200 / 250 / 300 2100 500 1600 

1200 100 / 150 / 200 / 250 / 300 2100 500 1800 

1300 100 / 150 / 200 / 250 / 300 

1400 100 / 150 / 200 / 250 / 300 

1500 100 / 150 / 200 / 250 / 300 

1600 100 / 150 / 200 / 250 / 300 

1800 100 / 150 / 200 / 250 / 300 

Wymiar na 

2000 100 / 150 / 200 / 250 / 300 

zapytanie 

2300 100 / 150 / 200 / 250 / 300 

2400 100 / 150 / 200 / 250 / 300 

2700 100 / 150 / 200 / 250 / 300 

3000 100 / 150 / 200 / 250 / 300 

3400 100 / 150 / 200 / 250 / 300 

3500 100 / 150 / 200 / 250 / 300 

z z 

Koniec z mufą Bosy koniec 

Możliwość dowolnego wyboru położenia mufy i spiczastego końca. 

DN1 


z2 

z1 

z 

DN2


Redukcje PKS, ekscentryczne 



żółta powierzchnia wewnętrzna 

DN1 

[mm] 

DN2 

[mm] 

z 

[mm] 

z1 

[mm] 

z2 

[mm] 

400 250 1200 500 500 

400 300 1200 500 500 

500 300 1300 500 500 

500 400 1400 500 500 

600 400 1400 500 500 

600 500 1500 500 500 

700 500 1500 500 500 

700 600 1600 500 500 

800 600 1600 500 500 

800 700 1700 500 500 

900 700 1700 500 500 

900 800 1800 500 500 

1000 800 1800 500 500 

1000 900 1900 500 500 

1100 900 1900 500 500 

1100 1000 2000 500 500 

1200 1000 2000 500 500 

1200 1100 2100 500 500 

1300 1100 2100 500 500 

1300 1200 2200 500 500 

1400 1200 2200 500 500 

1400 1300 2300 500 500 

1500 1300 2300 500 500 

1500 1400 2400 500 500 

1600 1400 2400 500 500 

1600 1500 2500 500 500 

1800 1500 2600 500 500 

1800 1600 2700 500 500 

2000 1600 2800 500 500 

2000 1800 2900 500 500 

z z 

Koniec z mufą Bosy koniec 

Możliwość dowolnego wyboru położenia mufy i spiczastego końca. 


39 

DN1 

z1 

z 

z2 

DN2


Kołnierz stały PKS 

z PE 80 w kolorze czarnym, żółta powierzchnia 

wewnętrzna, 

z kołnierzem luźnym ze stali szlachetnej, otwory wg 

DIN 2501 - PN 10 

40 

DN1 

[mm] 

d1 

[mm] 

k 

[mm] 

d2 

[mm] 

b 

[mm] 

300 445 400 12 x Ø 22 20 

400 565 515 16 x Ø 26 20 

500 670 620 20 x Ø 26 25 

600 780 725 20 x Ø 30 25 

700 895 840 24 x Ø 30 25 

800 1015 950 24 x Ø 33 30 

900 1115 1050 28 x Ø 33 30 

1000 1230 1160 28 x Ø 36 30 

1200 1455 1380 32 x Ø 39 30 

1300 1565 1490 36 x Ø 39 40 

1400 1675 1590 36 x Ø 42 40 

1500 1790 1690 40 x Ø 42 40 

1600 1915 1820 40 x Ø 48 40 

1800 2115 2020 44 x Ø 48 40 

2000 2325 2230 48 x Ø 48 40 

2300 2550 2440 52 x Ø 56 50 

2400 2760 2650 56 x Ø 56 50 

2700 

Wymiary na zapytanie 

3000 3405 3290 64 x Ø 56 60 

3400 


3500 


DN 


b 

d2 

k 

d1


Profile ścienne PKS 

Typ PKS 1 

Typ PKS 2 

Typ PKS 2a 


wykonane mechanicznie, 

z kołnierzem ściennym FRANK, 

szczelność słup wody do 10 m 

Wskazówki dotyczące układania patrz strona 

21. 

DN 

[mm] 

d1 

[mm] 

d1 

DN 

Typ PKS 1 

b1 

Typ PKS 1 Typ PKS 2 i PKS 2a 

b1 

[mm] 

d2 

[mm] 

d3 

[mm] 

d4 

[mm] 


41 

b2 

[mm] 

d4 

b3 

[mm] 

d3 

d2 

b4 

[mm] 

300 - - 334 450 525 200 130 150 

400 - - 434 520 595 200 130 150 

500 - - 534 620 695 200 130 150 

600 - - 635 720 795 200 130 150 

700 840 160 736 820 895 200 130 150 

800 940 160 836 920 995 300 130 150 

900 1040 160 937 1020 1095 300 130 150 

1000 1150 160 1037 1120 1195 300 130 150 

1100 1250 160 1137 1220 1295 300 130 150 

1200 1350 160 1239 1320 1395 300 130 150 

1300 1450 160 - - - - - - 

1400 1570 160 - - - - - - 

1500 1630 160 - - - - - - 

1600 1770 160 - - - - - - 

1800 1970 160 - - - - - - 

2000 2170 160 - - - - - - 

2300 2470 160 - - - - - - 

2400 2570 160 - - - - - - 

2700 2870 160 - - - - - - 

3000 3170 160 - - - - - - 

3400 3570 160 - - - - - - 

3500 3670 160 - - - - - - 

2) do DN 1200 ze zintegrowaną skrętką grzejna do spawania elektrooporowego 

Typ PKS 22) 

b3 

b2 

DN 

d4 

d3 

d2 

Typ PKS 2a 

b4 

2)


Przyłącze sieci domowej PKS 

Siodło ściekowe typu Condor E/i 

z PE 80 w kolorze czarnym 

Siodło ściekowe pozwala na podłączenie przewodów przykanalika 

do rury PKS typu PR i SQ. 

42 

Osprzęt instalacyjny 

Skrzynka narzędziowa zawierająca: 

przyrząd mocujący 

drążek teleskopowy 

otwornicę 

System profilowych rur kanalizacyjnych Wrzesieś 2007


43

44 

System profilowych rur kanalizacyjnych Wrzesieś 2007


45

© FRANK GmbH • Stand 09/2007 • Technische Änderungen vorbehalten 

FRANK GmbH 

Starkenburgstraße 1 

64546 Mörfelden–Walldorf 

Telefon: +49 6105 4085–0 

Telefax: +49 6105 4085–249 

E–Mail: info@frank–gmbh.de 

Internet: www.frank–gmbh.de 

Vertrieb Kanalrohrsysteme 

FRANK GmbH 

Dieselstraße 22 

61200 Wölfersheim 

Telefon: +49 6036 9798–322 

Telefax: +49 6036 9798–350 

E-Mail: pks@frank–gmbh.de 

Internet: www.frank–gmbh.de 

Polyteam Sp. z o.o. 

Przedwiośnie 5a 

51-211 Wrocław 

tel. 71 330 43 66 

fax 71 330 43 36 

e-mail: polyteam@polyteam.pl

System profilowych rur kanalizacyjnych - Frank GmbH

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?