Browse publication - Politechnika Warszawska

i Centralne Laboratorium Optyki. Nie wchodziliśmy sobie w drogę, gdyż Wrocław współpracował
z Jeleniogórskimi Zakładami Optycznymi i przemysłem dolnośląskim. Tam również pracowali
absolwenci Politechniki Wrocławskiej, ale i naszych dwoje — przez pewien czas. Z kolei CLO było
przede wszystkim zapleczem naukowo-badawczym Polskich Zakładów Optycznych.
Opis konstruowanej i wykonywanej aparatury optycznej można przedstawić w zależności od
grup współpracujących instytucji — zleceniodawców i jej przeznaczenia:
— dla dydaktyki własnej i cudzej,
— wykonywane na zlecenie i we współpracy z Polskimi Zakładami Optycznymi,
— przeznaczone do zadań pomiarowo-kontrolnych realizowanych w przemyśle lub w produkcji,
niekoniecznie przemysłowej,
— zamawiane dla laboratoriów instytutów, jednostek badawczych i uczelni.
Były też urządzenia, które w zamierzeniu miały być produkowane po złożeniu zamówienia
na sprzęt już kiedyś wykonany, składanego na podstawie prospektów, jakie opracowano, wy dru -
kowano i rozpowszechniano przez Zakład Opracowań Konstrukcji Aparatury Precyzyjnej (ZOKAP),
działający w strukturze Instytutu Konstrukcji Przyrządów Precyzyjnych i Optycznych. Opracowanie
tych folderów, prezentowanych podczas wystaw lub konferencji, przyniosło dość wyraźny
skutek w postaci dodatkowych prac. Były to niemal wyłącznie urządzenia optyczne. Tu trzeba
zaznaczyć, że prawie cała produkcja Zakładu opierała się na propozycjach przedstawianych
przez nasz Zespół.
Zawsze jednym z ważniejszych zadań było wyposażanie laboratoriów dydaktycznych w op -
tyczne przyrządy pomiarowe lub demonstracyjne, których specyfika konstrukcji polegała na
za pew nieniu dostępności do wszelkiego rodzaju zespołów regulacyjno-montażowych, pozwa -
la jącej na demonstrację ich działania oraz naukę funkcji justerskich niezbędnych w przyrządzie
optycznym, na przykład refraktometr Pulfricha (1966), którego regulacja była uciążliwa nie tylko
dla studentów. Do tej grupy przyrządów dla dydaktyki należały goniometry, wykonane w dwóch
wersjach, w których wykorzystano PZO-wski teodolit i — w drugiej wersji — niwelator 30-sekun -
dowy z kręgiem szklanym. Ten ostatni był nastepnie powtórzony kilkakrotnie, m.in. dla laborato -
rium Instytutu Fizyki Politechniki Warszawskiej. Jednym z pierwszych wykonanych dla naszego
laboratorium dydaktycznego był interferometr Twymana-Greena zbudowany na płycie traserskiej
(1959), na którym wykonano również niejedną pracę dyplomową. Z grupy przyrządów interfe -
ren cyjnych można wymienić elegancki interferometr do pomiaru pierścieni Newtona z głowicą
zamienianą na interferometr Heidingera.
Z początkiem lat siedemdziesiątych laboratorium wzbogaciło się o interferometr zwierciad la -
ny o dużej jasności, powielony dla WSP w Rzeszowie, a także dwuipółmetrową ławę op tycz ną
i elipsometr EL-9 (1977) — ostatni z całej serii elipsometrów wcześniej wykonywanych dla zlece -
nio dawców zewnętrznych.
Projektowano także wiele drobniejszego osprzętu laboratoryjnego, np. stoliki mikrometrycz -
ne, uchwyty, wyposażenie dydaktycznych ław optycznych, stanowisko optometryczne z eiko -
nometrem, perymetrem i tzw. ołtarzem oftalmicznym w postaci metrowej podziałki krzyżowej,
przeznaczonym do wykrywania zeza ukrytego. O interferometrze IL-200 wykorzystywanym tak -
że w czasie zajęć laboratorium technologii elementów optycznych mowa jest w innym miejscu.
Działalność konstrukcyjna prowadząca do wykonawstwa sprzętu dla celów dydaktycznych
roz winęła się intensywnie w latach osiemdziesiątych, gdy — już w ramach CPBR — zaprojekto -
wano i wykonano ośmiostanowiskowe laboratorium do badań zjawisk dyfrakcji oraz dwunasto -
stanowiskowe laboratorium akustooptyki laserowej. Zaprojektowano i wykonano stanowisko do
badań holograficznych, specjalne sześciostanowiskowe laboratorium „Podstaw inżynierii foto -
nicz nej” i wielokrotnie, na potrzeby dydaktyki, adaptowano aparaturę wykonaną wcześniej w ra -
mach realizacji projektów naukowo-badawczych (grantów).
Z Polskimi Zakładami Optycznymi Katedra była związana od samego początku, wszak profesor
Jan Matysiak był tam dyrektorem technicznym, a potem nieformalnym, zaprzyjaźnionym do -
rad cą. Wykonano dla nich konstrukcję układu optycznego i model dalmierza stereoskopowego
prze zna czonego dla czołgu (1959), konstrukcję układu optycznego i model badawczy dalmierza
dwu obrazowego do wozu bojowego (1961), konstrukcję układu optycznego obiektywów
Rozdział trzeci — DZIAŁALNOŚĆ NAUKOWO-BADAWCZA
117
CHARAKTERYSTYKA DZIAŁALNOŚCI NAUKOWO-BADAWCZEJ