02.07.2013 Aufrufe

Jetzt lerne ich Java 7 - Markt und Technik

Jetzt lerne ich Java 7 - Markt und Technik

Jetzt lerne ich Java 7 - Markt und Technik

MEHR ANZEIGEN
WENIGER ANZEIGEN

Sie wollen auch ein ePaper? Erhöhen Sie die Reichweite Ihrer Titel.

YUMPU macht aus Druck-PDFs automatisch weboptimierte ePaper, die Google liebt.

<strong>Jetzt</strong> <strong>lerne</strong> <strong>ich</strong> <strong>Java</strong> 7


Bibliografische Information der Deutschen Nationalbibliothek<br />

Die Deutsche Nationalbibliothek verze<strong>ich</strong>net diese Publikation in der<br />

Deutschen Nationalbibliografie; detaillierte bibliografische Daten sind<br />

im Internet über abrufbar.<br />

Die Informationen in diesem Buch werden ohne Rücks<strong>ich</strong>t auf einen eventuellen Patentschutz<br />

veröffentl<strong>ich</strong>t. Warennamen werden ohne Gewährleistung der freien Verwendbarkeit benutzt.<br />

Bei der Zusammenstellung von Texten <strong>und</strong> Abbildungen wurde mit größter Sorgfalt vorgegangen.<br />

Trotzdem können Fehler n<strong>ich</strong>t vollständig ausgeschlossen werden. Verlag, Herausgeber <strong>und</strong><br />

Autoren können für fehlerhafte Angaben <strong>und</strong> deren Folgen weder eine juristische Verantwortung<br />

noch irgendeine Haftung übernehmen. Für Verbesserungsvorschläge <strong>und</strong> Hinweise auf Fehler<br />

sind Verlag <strong>und</strong> Herausgeber dankbar.<br />

Alle Rechte vorbehalten, auch die der fotomechanischen Wiedergabe <strong>und</strong> der Spe<strong>ich</strong>erung<br />

in elektronischen Medien.<br />

Die gewerbl<strong>ich</strong>e Nutzung der in diesem Produkt gezeigten Modelle <strong>und</strong> Arbeiten<br />

ist n<strong>ich</strong>t zulässig.<br />

Fast alle Hardware- <strong>und</strong> Softwarebeze<strong>ich</strong>nungen <strong>und</strong> weitere St<strong>ich</strong>worte <strong>und</strong> sonstige Angaben,<br />

die in diesem Buch verwendet werden, sind als eingetragene Marken geschützt. Da es n<strong>ich</strong>t<br />

mögl<strong>ich</strong> ist, in allen Fällen zeitnah zu ermitteln, ob ein Markenschutz besteht, wird das ®-Symbol<br />

in diesem Buch n<strong>ich</strong>t verwendet.<br />

10 9 8 7 6 5 4 3 2 1<br />

14 13 12<br />

ISBN 978-3-8272-4439-0<br />

© 2012 by <strong>Markt</strong>+<strong>Technik</strong> Verlag,<br />

ein Imprint der Pearson Deutschland GmbH,<br />

Martin-Kollar-Straße 10-12, D-81829 München/Germany<br />

Alle Rechte vorbehalten<br />

Covergestaltung: Thomas Arlt, tarlt@adesso21.net<br />

Lektorat: Brigitte Bauer-Schiewek, bbauer@pearson.de<br />

Fachlektorat: Petra Alm<br />

Herstellung: Martha Kürzl-Harrison, mkuerzl@pearson.de<br />

Korrektorat: Petra Alm<br />

Satz: text&form GbR, Fürstenfeldbruck<br />

Druck <strong>und</strong> Verarbeitung: Drukarnia Dimograf, Bielsko-Biala<br />

Printed in Poland


Inhaltsübers<strong>ich</strong>t<br />

1 Bevor es losgeht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13<br />

2 Der erste Kontakt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27<br />

3 Von Daten, Operatoren <strong>und</strong> Objekten . . . . . . . . . . . . . . . . 35<br />

4 Programmfluss <strong>und</strong> Fehlererkennung mit Exceptions . . . . 67<br />

5 Objektorientierte Programmierung mit <strong>Java</strong> . . . . . . . . . . . 97<br />

6 Ein- <strong>und</strong> Ausgabe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127<br />

7 Collections <strong>und</strong> weitere nützl<strong>ich</strong>e Klassen . . . . . . . . . . . . 151<br />

8 Das AWT (Abstract Window Toolkit) . . . . . . . . . . . . . . . . 171<br />

9 Oberflächen mit Swing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 187<br />

10 Grafik, Grafik, Grafik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201<br />

11 Bilder, Bilder, Bilder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 227<br />

12 Text, Text, Text . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 239<br />

13 Menüs <strong>und</strong> andere Oberflächenelemente . . . . . . . . . . . . . 263<br />

14 Applets <strong>und</strong> das World Wide Web (WWW) . . . . . . . . . . . 293<br />

15 Threads <strong>und</strong> Animation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 321<br />

16 Multimedia in Applets <strong>und</strong> Anwendungen . . . . . . . . . . . . 341<br />

17 Die Datenbank-Schnittstelle JDBC <strong>und</strong> der Zugriff auf<br />

Microsoft Access . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 351<br />

18 Was wir noch erwähnen wollten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 365<br />

Anhang A: Lösungen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 375<br />

Anhang B: Installation des JDK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 399<br />

Anhang C: Schlüsselwörter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 407<br />

Anhang D: <strong>Java</strong>-Klassenübers<strong>ich</strong>t . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 409<br />

Anhang E: HTML-Gr<strong>und</strong>lagen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 417<br />

Anhang F: Eclipse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 425<br />

Anhang G: Literatur <strong>und</strong> Adressen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 437<br />

Anhang H: Die DVD zum Buch . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 441<br />

St<strong>ich</strong>wortverze<strong>ich</strong>nis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 443<br />

5


Inhaltsverze<strong>ich</strong>nis<br />

1 Bevor es losgeht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13<br />

1.1 Was ist <strong>Java</strong>? – I. Teil . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13<br />

1.2 Was ist ein Programm? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15<br />

1.3 Wie werden Programme erstellt? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17<br />

1.4 Von Compilern <strong>und</strong> Interpretern . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17<br />

1.5 Was ist <strong>Java</strong>? – II. Teil . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18<br />

1.6 Vorbereitung zum Programmieren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20<br />

2 Der erste Kontakt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27<br />

2.1 Die erste <strong>Java</strong>-Anwendung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27<br />

2.2 Zusammenfassung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33<br />

2.3 Fragen <strong>und</strong> Antworten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33<br />

2.4 Übungen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33<br />

3 Von Daten, Operatoren <strong>und</strong> Objekten . . . . . . . . . . . . . 35<br />

3.1 Variablen <strong>und</strong> Anweisungen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35<br />

3.2 Operatoren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43<br />

3.3 Typumwandlung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46<br />

3.4 Objekte <strong>und</strong> Klassen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49<br />

3.5 Arrays . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59<br />

3.6 Vordefinierte Klassen <strong>und</strong> Pakete . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61<br />

3.7 Zusammenfassung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63<br />

3.8 Fragen <strong>und</strong> Antworten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64<br />

3.9 Übungen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65<br />

4 Programmfluss <strong>und</strong> Fehlererkennung<br />

mit Exceptions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67<br />

4.1 Die Axiomatik des Programmablaufs . . . . . . . . . . . . . . . . . 67<br />

4.2 Modularisierung durch Klassen <strong>und</strong> Methoden . . . . . . . . . . 67<br />

4.3 Kontrollstrukturen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78<br />

4.4 Fehlerbehandlung durch Exceptions . . . . . . . . . . . . . . . . . 88<br />

4.5 Zusammenfassung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93<br />

4.6 Fragen <strong>und</strong> Antworten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94<br />

4.7 Übungen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95<br />

5 Objektorientierte Programmierung mit <strong>Java</strong> . . . . . . . 97<br />

5.1 Vererbung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97<br />

5.2 Methoden (Klassenfunktionen) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106<br />

5.3 Variablen- <strong>und</strong> Methoden s<strong>ich</strong>tbarkeit . . . . . . . . . . . . . . . . . 110<br />

5.4 Innere Klassen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118<br />

7


8<br />

Inhaltsverze<strong>ich</strong>nis<br />

5.5 Mehrfachvererbung <strong>und</strong> Schnittstellen . . . . . . . . . . . . . . . . 119<br />

5.6 Zusammenfassung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122<br />

5.7 Fragen <strong>und</strong> Antworten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123<br />

5.8 Übungen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125<br />

6 Ein- <strong>und</strong> Ausgabe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127<br />

6.1 Streams . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127<br />

6.2 Ausgaben auf den Bildschirm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128<br />

6.3 Ausgabe in Dateien . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133<br />

6.4 Eingaben von Tastatur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135<br />

6.5 Aus Dateien lesen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138<br />

6.6 Ein w<strong>ich</strong>tiger Punkt: korrekte Exception-Behandlung . . . . . . 140<br />

6.7 R<strong>und</strong> um Strings . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142<br />

6.8 Zusammenfassung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149<br />

6.9 Fragen <strong>und</strong> Antworten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149<br />

6.10 Übungen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150<br />

7 Collections <strong>und</strong> weitere nützl<strong>ich</strong>e Klassen . . . . . . . . . 151<br />

7.1 Zufallszahlen erzeugen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151<br />

7.2 Zeit- <strong>und</strong> Datumsangaben . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153<br />

7.3 Ze<strong>ich</strong>enfolgen zerlegen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154<br />

7.4 Komplexe Datenstrukturen (Collections) . . . . . . . . . . . . . . 155<br />

7.5 Algorithmen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166<br />

7.6 Zusammenfassung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168<br />

7.7 Fragen <strong>und</strong> Antworten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168<br />

7.8 Übungen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 168<br />

8 Das AWT (Abstract Window Toolkit) . . . . . . . . . . . . . 171<br />

8.1 Der AWT-Reiseführer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171<br />

8.2 Aufbau einer GUI-Anwendung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 173<br />

8.3 Das Ereignis-Modell des AWT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177<br />

8.4 Zusammenfassung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 184<br />

8.5 Fragen <strong>und</strong> Antworten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185<br />

8.6 Übungen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 186<br />

9 Oberflächen mit Swing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 187<br />

9.1 AWT oder Swing? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 187<br />

9.2 Let’s Swing: Die Gr<strong>und</strong>lagen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 191<br />

9.3 Unterschiede in der Programmierung mit Swing <strong>und</strong> AWT . 193<br />

9.4 Chamäleon sein mit UIManager <strong>und</strong> Look&Feel . . . . . . . . . 196<br />

9.5 Ein umfangre<strong>ich</strong>eres Beispiel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 197<br />

9.6 Zusammenfassung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 198<br />

9.7 Fragen <strong>und</strong> Antworten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 198<br />

9.8 Übungen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 199


10 Grafik, Grafik, Grafik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201<br />

10.1 Das Arbeitsmaterial des Künstlers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201<br />

10.2 Erweitertes Layout mit Panel-Containern . . . . . . . . . . . . . . 210<br />

10.3 Kreise, Rechtecke <strong>und</strong> Scheiben . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 212<br />

10.4 Freihandlinien . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217<br />

10.5 Noch mehr Grafik mit <strong>Java</strong>2D . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 220<br />

10.6 Zusammenfassung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 224<br />

10.7 Fragen <strong>und</strong> Antworten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 225<br />

10.8 Übungen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 226<br />

11 Bilder, Bilder, Bilder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 227<br />

11.1 Der Bildbetrachter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 227<br />

11.2 Dateien öffnen <strong>und</strong> spe<strong>ich</strong>ern: Die Klasse FileDialog . . . . . 231<br />

11.3 Laden <strong>und</strong> Anzeigen von Bildern . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233<br />

11.4 Zusammenfassung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 236<br />

11.5 Fragen <strong>und</strong> Antworten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 237<br />

11.6 Übungen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 237<br />

12 Text, Text, Text . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 239<br />

12.1 Ein Texteditor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 239<br />

12.2 Umgang mit Text: JTextField, JTextArea <strong>und</strong> JTextPane . . . 240<br />

12.3 Kombinationsfelder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 246<br />

12.4 Eigene Dialoge . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 249<br />

12.5 Nach Textstellen suchen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 254<br />

12.6 Unterstützung der Zwischenablage . . . . . . . . . . . . . . . . . . 256<br />

12.7 Drucken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 258<br />

12.8 Zusammenfassung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 260<br />

12.9 Fragen <strong>und</strong> Antworten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 260<br />

12.10 Übungen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 262<br />

13 Menüs <strong>und</strong> andere Oberflächenelemente . . . . . . . . . 263<br />

13.1 Die Komponentenhierarchie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 263<br />

13.2 Die Basisklasse Component . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 265<br />

13.3 Statische Textfelder (Label, JLabel) . . . . . . . . . . . . . . . . . . 267<br />

13.4 Schaltflächen (Button, JButton) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 269<br />

13.5 Eingabefelder (TextField <strong>und</strong> TextArea, JTextField<br />

<strong>und</strong> JTextArea) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 271<br />

13.6 Optionen (Checkbox, JCheckBox, JRadioButton) . . . . . . . . 275<br />

13.7 Listen- <strong>und</strong> Kombinationsfelder (List <strong>und</strong> Choice, JList<br />

<strong>und</strong> JComboBox) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 278<br />

13.8 Bildlaufleisten (Scrollbar, JScrollBar) . . . . . . . . . . . . . . . . . 283<br />

13.9 Menüleisten (Menubar) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 285<br />

13.10 Zusammenfassung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 289<br />

Inhaltsverze<strong>ich</strong>nis<br />

9


10<br />

Inhaltsverze<strong>ich</strong>nis<br />

13.11 Fragen <strong>und</strong> Antworten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 290<br />

13.12 Übungen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 290<br />

14 Applets <strong>und</strong> das World Wide Web (WWW) . . . . . . . . 293<br />

14.1 Ein erstes Applet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 293<br />

14.2 Eine einfache Webseite erstellen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 295<br />

14.2.1 Testen im AppletViewer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 295<br />

14.2.2 Testen im Browser . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 296<br />

14.2.3 Der HTML-Quelltext . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 297<br />

14.3 Webseiten mit Applets anbieten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 298<br />

14.3.1 , oder doch ? . . . . . . . . . . . . 299<br />

14.3.2 Plug-In veraltet oder n<strong>ich</strong>t vorhanden? . . . . . . . . . . . . . . . . 300<br />

14.4 Applet-Besonderheiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 301<br />

14.5 Das Fleckengenerator-Applet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 303<br />

14.6 Parameterübergabe an Applets . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 307<br />

14.7 Applets in Anwendungen verwandeln . . . . . . . . . . . . . . . . . 308<br />

14.8 Applets <strong>und</strong> jar-Dateien . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 316<br />

14.9 Böse Welt: Applets <strong>und</strong> die S<strong>ich</strong>erheit . . . . . . . . . . . . . . . . 317<br />

14.10 Zusammenfassung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 318<br />

14.11 Fragen <strong>und</strong> Antworten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 319<br />

14.12 Übungen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 319<br />

15 Threads <strong>und</strong> Animation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 321<br />

15.1 Multithreading mit <strong>Java</strong> . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 321<br />

15.2 Eigene Threads erzeugen: die Klasse Thread . . . . . . . . . . 324<br />

15.3 Eigene Threads erzeugen: die Runnable-Schnittstelle . . . . . 328<br />

15.4 Wissenswertes r<strong>und</strong> um Threads . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 329<br />

15.5 Threads <strong>und</strong> Animation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 333<br />

15.6 Zusammenfassung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 338<br />

15.7 Fragen <strong>und</strong> Antworten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 339<br />

15.8 Übungen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 339<br />

16 Multimedia in Applets <strong>und</strong> Anwendungen . . . . . . . . . 341<br />

16.1 Besonderheiten des Datei-Transfers übers Web . . . . . . . . . 341<br />

16.2 Bild- <strong>und</strong> So<strong>und</strong>dateien in Applets . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 343<br />

16.3 Zusammenfassung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 349<br />

16.4 Fragen <strong>und</strong> Antworten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 349<br />

16.5 Übungen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 350<br />

17 Die Datenbank-Schnittstelle JDBC <strong>und</strong> der Zugriff<br />

auf Microsoft Access . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 351<br />

17.1 Datenbanken-ABC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 351<br />

17.2 JDBC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 354<br />

17.3 Einr<strong>ich</strong>ten der Datenbank . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 355


17.4 Zugriff auf eine Datenbank . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 358<br />

17.5 Datenbanken <strong>und</strong> Applets . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 361<br />

17.6 Zertifikate <strong>und</strong> vertrauenswürdige Applets . . . . . . . . . . . . . 362<br />

17.7 Zusammenfassung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 363<br />

17.8 Fragen <strong>und</strong> Antworten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 363<br />

17.9 Übungen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 364<br />

18 Was wir noch erwähnen wollten . . . . . . . . . . . . . . . . . 365<br />

18.1 Aufzählungen (enum) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 365<br />

18.1.1 Definition . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 365<br />

18.1.2 Variablen definieren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 366<br />

18.1.3 Aufzählungskonstanten vergle<strong>ich</strong>en . . . . . . . . . . . . . . . . . . 366<br />

18.1.4 Aufzählungen <strong>und</strong> switch . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 366<br />

18.1.5 Aufzählungen <strong>und</strong> for . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 367<br />

18.2 Debuggen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 368<br />

18.2.1 Gr<strong>und</strong>sätzl<strong>ich</strong>es Vorgehen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 368<br />

18.2.2 Der Debugger JDB . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 369<br />

18.3 Anwendungen weitergeben . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 370<br />

18.3.1 Ohne JRE geht es n<strong>ich</strong>t . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 370<br />

18.3.2 <strong>Java</strong>-Anwendungen ausführen: von .class bis .exe . . . . . . . 371<br />

Anhang A: Lösungen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 375<br />

Anhang B: Installation des JDK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 399<br />

B.1 Installation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 400<br />

B.2 Anpassen des Systems . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 402<br />

B.2.1 Erweiterung des Systempfads . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 402<br />

B.2.2 Installation testen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 404<br />

B.2.3 Setzen des Klassenpfads . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 405<br />

B.3 Die <strong>Java</strong>-Dokumentation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 405<br />

B.4 Wo Sie weitere Hilfe finden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 406<br />

Anhang C: Schlüsselwörter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 407<br />

Anhang D: <strong>Java</strong>-Klassenübers<strong>ich</strong>t . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 409<br />

D.1 java.io . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 409<br />

D.2 java.lang . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 410<br />

D.3 java.applet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 410<br />

D.4 java.awt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 411<br />

D.5 java.awt.event . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 412<br />

D.6 java.awt.geom . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 413<br />

D.7 java.net . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 414<br />

D.8 javax.swing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 414<br />

D.9 java.util . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 415<br />

Inhaltsverze<strong>ich</strong>nis<br />

11


12<br />

Inhaltsverze<strong>ich</strong>nis<br />

Anhang E: HTML-Gr<strong>und</strong>lagen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 417<br />

E.1 Tags . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 417<br />

E.2 Das Gr<strong>und</strong>gerüst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 417<br />

E.3 Layout- <strong>und</strong> Formatierungsbefehle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 418<br />

E.4 Tabellen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 421<br />

Anhang F: Eclipse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 425<br />

F.1 Konzepte von integrierten Entwicklungsumgebungen . . . . . 425<br />

F.1.1 Die Projektverwaltung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 426<br />

F.1.2 Der GUI-Designer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 426<br />

F.1.3 Ablauf der Programmerstellung . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 427<br />

F.2 Eclipse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 428<br />

F.2.1 Installation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 428<br />

F.2.2 Erster Start . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 429<br />

F.2.3 Desktop-Verknüpfung anlegen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 430<br />

F.2.4 Projekte anlegen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 430<br />

F.2.5 Quelldateien aufnehmen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 432<br />

F.2.6 Kompilieren <strong>und</strong> ausführen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 433<br />

F.2.7 Neuen Workspace einr<strong>ich</strong>ten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 434<br />

F.2.8 Bestehendes Projekt in Workspace aufnehmen . . . . . . . . . 434<br />

F.2.9 Projekte deaktivieren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 435<br />

F.2.10 Projekte löschen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 435<br />

F.2.11 Visual Designer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 435<br />

Anhang G: Literatur <strong>und</strong> Adressen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 437<br />

G.1 Bücher . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 437<br />

G.2 Zeitschriften . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 439<br />

G.3 Ressourcen im Internet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 440<br />

Anhang H: Die DVD zum Buch . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 441<br />

St<strong>ich</strong>wortverze<strong>ich</strong>nis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 443


Copyright<br />

Daten, Texte, Design <strong>und</strong> Grafiken dieses eBooks, sowie die eventuell<br />

angebotenen eBook-Zusatzdaten sind urheberrechtl<strong>ich</strong> geschützt. Dieses eBook<br />

stellen wir ledigl<strong>ich</strong> als persönl<strong>ich</strong>e Einzelplatz-Lizenz zur Verfügung!<br />

Jede andere Verwendung dieses eBooks oder zugehöriger Materialien <strong>und</strong><br />

Informationen, einschließl<strong>ich</strong><br />

• der Reproduktion,<br />

• der Weitergabe,<br />

• des Weitervertriebs,<br />

• der Platzierung im Internet, in Intranets, in Extranets,<br />

• der Veränderung,<br />

• des Weiterverkaufs <strong>und</strong><br />

• der Veröffentl<strong>ich</strong>ung<br />

bedarf der schriftl<strong>ich</strong>en Genehmigung des Verlags. Insbesondere ist die<br />

Entfernung oder Änderung des vom Verlag vergebenen Passwortschutzes<br />

ausdrückl<strong>ich</strong> untersagt!<br />

Bei Fragen zu diesem Thema wenden Sie s<strong>ich</strong> bitte an: info@pearson.de<br />

Zusatzdaten<br />

Mögl<strong>ich</strong>erweise liegt dem gedruckten Buch eine CD-ROM mit Zusatzdaten bei.<br />

Die Zurverfügungstellung dieser Daten auf unseren Websites ist eine freiwillige<br />

Leistung des Verlags. Der Rechtsweg ist ausgeschlossen.<br />

Hinweis<br />

Dieses <strong>und</strong> viele weitere eBooks können Sie r<strong>und</strong> um die Uhr <strong>und</strong> legal auf<br />

unserer Website herunterladen:<br />

http://ebooks.pearson.de

Hurra! Ihre Datei wurde hochgeladen und ist bereit für die Veröffentlichung.

Erfolgreich gespeichert!

Leider ist etwas schief gelaufen!