21.07.2013 Aufrufe

5 Grenzwertregel von Bernoulli und de L'Hospital

5 Grenzwertregel von Bernoulli und de L'Hospital

5 Grenzwertregel von Bernoulli und de L'Hospital

MEHR ANZEIGEN
WENIGER ANZEIGEN

Erfolgreiche ePaper selbst erstellen

Machen Sie aus Ihren PDF Publikationen ein blätterbares Flipbook mit unserer einzigartigen Google optimierten e-Paper Software.

<strong>Grenzwertregel</strong> <strong>von</strong> <strong>Bernoulli</strong> <strong>und</strong> <strong>de</strong> L’Hospital Seite 5-1<br />

5 <strong>Grenzwertregel</strong> <strong>von</strong> <strong>Bernoulli</strong><br />

<strong>und</strong> <strong>de</strong> L’Hospital<br />

Oft muss man <strong>de</strong>n Grenzwert einer Funktion berechnen. Ist die Funktion ein Quotient zweier Funktionen,<br />

so kann die Grenzwertbildung auf unbestimmte Ausdrücke führen. In diesem Kapitel gehen<br />

wir speziell auf zwei Typen ein:<br />

fx ( )<br />

fx ( )<br />

lim ---------- <strong>und</strong> lim ---------- .<br />

x → x0gx ( ) x → ± ∞ gx ( )<br />

Dabei können folgen<strong>de</strong> unbestimmte Ausdrücke auftreten:<br />

1. Falls f( x0) = 0 <strong>und</strong> gx ( 0)<br />

= 0 folgt<br />

2. Falls lim fx ( ) = 0 <strong>und</strong> lim gx ( ) = 0 ist, dann folgt<br />

3. Falls lim fx ( ) = ∞ <strong>und</strong> lim gx ( ) = ∞ ist, dann folgt<br />

4. Falls f( x0) = ∞ <strong>und</strong> gx ( 0)<br />

= ∞ folgt<br />

Beispiel 1<br />

x → ± ∞<br />

x → ± ∞<br />

Der Grenzwert<br />

ist zunächst noch unbestimmt.<br />

x → ± ∞<br />

x → ± ∞<br />

lim<br />

x → x0 lim<br />

x → ± ∞<br />

lim<br />

x → ± ∞<br />

lim<br />

x→x0 lim fx ( )<br />

fx ( ) x → x0 0<br />

---------- = --------------------- = -- .<br />

gx ( ) lim gx ( ) 0<br />

x→x0 lim fx ( )<br />

fx ( ) x → ± ∞ 0<br />

---------- = ------------------------ = -- .<br />

gx ( ) lim gx ( ) 0<br />

x → ± ∞<br />

lim fx ( )<br />

fx ( ) x → ± ∞ ∞<br />

---------- = ------------------------ = --- .<br />

gx ( ) lim gx ( ) ∞<br />

x → ± ∞<br />

lim fx ( )<br />

fx ( ) x→x0 ∞<br />

---------- = --------------------- = --- .<br />

gx ( ) lim gx ( ) ∞<br />

x → x0 ex e<br />

– 1<br />

lim -----------x<br />

→ 0 x<br />

x lim – 1<br />

x → 0 0<br />

= ----------------------- =<br />

--<br />

lim x 0<br />

Zürcher Hochschule Winterthur <strong>Bernoulli</strong>.fra Maz 19.10.2004<br />

x → 0


<strong>Grenzwertregel</strong> <strong>von</strong> <strong>Bernoulli</strong> <strong>und</strong> <strong>de</strong> L’Hospital Seite 5-2<br />

Beispiel 2<br />

Der Grenzwert<br />

ist ebenfalls noch unbestimmt.<br />

Aufgabe 1<br />

Bestimme die obenstehen<strong>de</strong>n Grenzwerte mit Hilfe <strong>de</strong>s Taschenrechners <strong>und</strong> einer entsprechen<strong>de</strong>n<br />

Zahlenfolge.<br />

Es können noch weitere unbestimmte Ausdrücke auftreten, welche aber durch geschickte Umfor-<br />

0 ∞<br />

mungen auf die zwei Haupttypen -- <strong>und</strong> --- zurückgeführt wer<strong>de</strong>n können. Es sind die folgen<strong>de</strong>n<br />

0 ∞<br />

Ausdrücke:<br />

Zürcher Hochschule Winterthur <strong>Bernoulli</strong>.fra Maz 19.10.2004<br />

<strong>und</strong><br />

0 ⋅∞, ∞ – ∞,<br />

1 , , .<br />

∞ 00 ∞0 0 ∞<br />

Wir leiten nun eine Formel her, mit <strong>de</strong>r die unbestimmten Ausdrücke -- <strong>und</strong> --- berechnet wer<strong>de</strong>n<br />

0 ∞<br />

können.<br />

Seien f( x)<br />

<strong>und</strong> gx ( ) zwei stetige Funktionen mit f( x0) = 0 <strong>und</strong> gx ( 0)<br />

= 0 , d.h. lim fx ( 0)<br />

= 0<br />

<strong>und</strong> lim ( ) = 0 , dann gilt<br />

gx0 x→x0 x → ∞<br />

Wir entwickeln nun bei<strong>de</strong> Funktionen in eine Taylorreihe um die Stelle :<br />

Weil f( x0) = 0 <strong>und</strong> gx ( 0)<br />

= 0 ist, folgt<br />

lim ln(<br />

x)<br />

ln(<br />

x)<br />

x → ∞<br />

lim ----------ex<br />

= ----------------------- =<br />

lim<br />

Je<strong>de</strong>s Glied <strong>de</strong>r rechten Seite wird mit <strong>de</strong>m Term x –<br />

x0dividiert: e x<br />

ex lim<br />

– 1<br />

------------- = …<br />

x → 0 x<br />

lim<br />

x → x0 x → ∞<br />

∞<br />

---<br />

∞<br />

lim<br />

ln(<br />

x)<br />

------------ = …<br />

x → ∞<br />

e x<br />

lim fx ( )<br />

fx ( ) x → x0 0<br />

---------- = --------------------- = -- .<br />

gx ( ) lim gx ( ) 0<br />

x→x0 f '( x0) f ''( x0) fx ( 0)<br />

------------- ( x – x0) -------------- ( x– x0) fx ( )<br />

1!<br />

2!<br />

----------<br />

.<br />

gx ( )<br />

2 + +<br />

+ …<br />

g'( x0) g''( x0) gx ( 0)<br />

------------- ( x – x0) -------------- ( x – x0) 1!<br />

2!<br />

2 = ------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />

+ +<br />

+ …<br />

f '( x0) f ''( x0) ------------- ( x– x0) -------------- ( x – x0) fx ( ) 1!<br />

2!<br />

----------<br />

.<br />

gx ( )<br />

2 +<br />

+ …<br />

g'( x0) g''( x0) ------------- ( x – x0) -------------- ( x – x0) 1!<br />

2!<br />

2 = -----------------------------------------------------------------------------------------<br />

+<br />

+ …<br />

x 0<br />

x→x0


<strong>Grenzwertregel</strong> <strong>von</strong> <strong>Bernoulli</strong> <strong>und</strong> <strong>de</strong> L’Hospital Seite 5-3<br />

Wir bil<strong>de</strong>n nun <strong>de</strong>n Grenzübergang x→x0: lim<br />

x → x0 Also<br />

f '( x0) ------------- .<br />

g'( x0) Für <strong>de</strong>n Fall, wo lim fx ( ) = ∞ <strong>und</strong> lim gx ( ) = ∞ gilt, <strong>und</strong> damit<br />

bil<strong>de</strong>t man die Funktionen Fx ( ) =<br />

1<br />

-------- <strong>und</strong> Gx ( ) =<br />

fx ( )<br />

1<br />

---------- . Mit diesen Funktionen gilt dann<br />

gx ( )<br />

lim Fx ( ) =<br />

x→x0 1<br />

lim ------x<br />

→ x0fx ( )<br />

= 0 <strong>und</strong> lim Gx ( ) =<br />

x → x0 1<br />

lim --------x<br />

→ x0gx ( )<br />

= 0 .<br />

Also<br />

Die Auflösung nach <strong>de</strong>m zweiten Faktor ergibt<br />

<strong>und</strong> damit<br />

fx ( )<br />

---------- =<br />

gx ( )<br />

Wir fassen in einem Satz zusammen.<br />

f '( x0) f ''( x0) ------------- + -------------- ( x – x0) + …<br />

1! 2!<br />

------------------------------------------------------------------- .<br />

g'( x0) g''( x0) ------------- + -------------- ( x – x0) + …<br />

1! 2!<br />

f '( x0) f ''( x0) f '( x0) f ''( x0) ------------- + -------------- ( x– x0) + … lim ------------- + -------------- ( x – x0) + …<br />

fx ( ) 1! 2!<br />

x→x 1! 2!<br />

0<br />

---------- = lim ------------------------------------------------------------------- = ------------------------------------------------------------------------------------gx<br />

( ) x → x0g'( x0) g''( x0) g'( x0) g''( x0) ------------- + -------------- ( x – x0) + … ------------- + -------------- ( x – x0) + … .<br />

1! 2!<br />

1! 2!<br />

lim<br />

x → x0 lim<br />

x → x0 x→x0 lim<br />

x→x0 lim<br />

x → x0 x→x0 Zürcher Hochschule Winterthur <strong>Bernoulli</strong>.fra Maz 19.10.2004<br />

=<br />

fx ( )<br />

---------- =<br />

gx ( )<br />

lim<br />

x→x0 f '( x0) ------------g'(<br />

x0) lim fx ( )<br />

fx ( ) x→x0 ∞<br />

---------- = --------------------- = --- ,<br />

gx ( ) lim gx ( ) ∞<br />

x → x0 1<br />

---------fx<br />

( ) gx ( ) Gx ( ) G '( x)<br />

---------- = lim ---------- = lim ----------- = lim ------------- =<br />

gx ( ) x → x01 x → x0Fx ( ) x → x0F'( x)<br />

-------fx<br />

( )<br />

=<br />

lim<br />

x → x0 lim<br />

x → x0 [ gx ( ) ] 2 – – g'(<br />

x)<br />

[ fx ( ) ] 2 – -----------------------------------<br />

– f '( x)<br />

[ fx ( ) ] 2<br />

[ gx ( ) ] 2<br />

----------------- ⋅<br />

fx ( )<br />

lim --------g'(<br />

x)<br />

x→x0gx ( )<br />

---------f<br />

'( x)<br />

[ fx ( ) ] 2<br />

[ gx ( ) ] 2<br />

fx ( )<br />

--------gx<br />

( )<br />

-----------------------------lim<br />

[ fx ( ) ]<br />

---------------x→x0<br />

2<br />

[ gx ( ) ] 2<br />

fx ( ) [ gx ( ) ]<br />

lim -----------------x<br />

→ x0 -----------------<br />

2<br />

gx ( ) [ fx ( ) ] 2<br />

= = = lim --------------------------- =<br />

x → x0 lim<br />

x→x0 fx ( )<br />

---------- =<br />

gx ( )<br />

lim<br />

x→x0 f '( x0) ------------- .<br />

g'( x0) lim<br />

x→x0 lim<br />

x→x0 g'( x)<br />

---------f<br />

'( x)<br />

gx ( )<br />

--------f(<br />

x)


<strong>Grenzwertregel</strong> <strong>von</strong> <strong>Bernoulli</strong> <strong>und</strong> <strong>de</strong> L’Hospital Seite 5-4<br />

Satz 9<br />

<strong>Grenzwertregel</strong> <strong>von</strong> <strong>Bernoulli</strong> <strong>und</strong> <strong>de</strong> L’Hospital<br />

0 ∞<br />

Für Grenzwerte, die auf <strong>de</strong>n unbestimmten Ausdruck -- o<strong>de</strong>r --- führen, gilt die folgen<strong>de</strong> Regel:<br />

0 ∞<br />

fx ( ) f '( x)<br />

f '( x0) lim ---------- = lim ----------- = ------------- ,<br />

x→x0gx ( ) x → x0g'( x)<br />

g'( x0) falls f '( x)<br />

<strong>und</strong> g'( x)<br />

stetig sind <strong>und</strong> f '( x)<br />

≠ 0 , g'( x)<br />

≠ 0 in einer Umgebung <strong>von</strong> x0 .<br />

Bemerkung 1<br />

Die <strong>Grenzwertregel</strong>n gelten nur für die obenstehen<strong>de</strong>n unbestimmten Ausdrücken. Alle an<strong>de</strong>ren unbestimmte<br />

Ausdrücke lassen sich jedoch durch spezielle elementare Umformungen auf eine dieser<br />

speziellen Ausdrücke zurückführen:<br />

Beispiel 3<br />

e<br />

Berechne .<br />

x – 1<br />

lim -----------x<br />

→ 0 x<br />

0<br />

Der Limes liefert -- . Also nach <strong>Bernoulli</strong> <strong>de</strong> L’Hospital gilt:<br />

0<br />

e<br />

.<br />

x – 1<br />

lim -----------x<br />

→ 0 x<br />

ex ( – 1)'<br />

lim -----------------x<br />

→ 0 x'<br />

ex = = lim --x<br />

→ 0 1<br />

= 1<br />

Beispiel 4<br />

Funktion f( x)<br />

lim fx ( )<br />

elementare Umformung<br />

ux ( ) vx ( )<br />

f( x)<br />

= ux ( ) ⋅ vx ( ) 0 ⋅ ∞ o<strong>de</strong>r ∞⋅0 ---------- o<strong>de</strong>r ----------<br />

1 1<br />

--------- ---------vx<br />

( ) ux ( )<br />

ln(<br />

2x – 1)<br />

Berechne lim<br />

------------------------ .<br />

x→x0 f( x)<br />

= ux ( ) – vx ( )<br />

∞ – ∞<br />

f( x)<br />

ux ( ) vx<br />

x → ∞<br />

= ( )<br />

00∞01∞ e x<br />

, , e vx<br />

1 1<br />

--------- – ---------vx<br />

( ) ux ( )<br />

---------------------------<br />

1<br />

------------------------ux<br />

( ) ⋅ vx ( )<br />

( ) ( ux ( ) ) ln ⋅<br />

Zürcher Hochschule Winterthur <strong>Bernoulli</strong>.fra Maz 19.10.2004


<strong>Grenzwertregel</strong> <strong>von</strong> <strong>Bernoulli</strong> <strong>und</strong> <strong>de</strong> L’Hospital Seite 5-5<br />

∞<br />

Der Limes liefert --- . Also nach <strong>Bernoulli</strong> <strong>de</strong> L’Hospital gilt:<br />

∞<br />

Beispiel 5<br />

1 1<br />

Berechne lim -- – -------------- .<br />

x sin(<br />

x)<br />

Der Limes liefert ∞– ∞.<br />

Also ist die Regel <strong>von</strong> <strong>Bernoulli</strong> <strong>de</strong> L’Hospital nicht unmittelbar anwendbar.<br />

Wir formen zuerst gemäss <strong>de</strong>r obenstehen<strong>de</strong>n Tabelle um:<br />

1 1<br />

lim -- – -------------x<br />

→ 0 x sin(<br />

x)<br />

=<br />

sin(<br />

x)<br />

– x<br />

lim ---------------------x<br />

→ 0 x⋅sin( x)<br />

=<br />

0<br />

-- .<br />

0<br />

Nun ist die Regel <strong>von</strong> <strong>Bernoulli</strong> <strong>de</strong> L’Hospital anwendbar:<br />

sin(<br />

x)<br />

– x<br />

lim ---------------------x<br />

→ 0 x ⋅ sin(<br />

x)<br />

=<br />

[ sin(<br />

x)<br />

– x]'<br />

lim ---------------------------x<br />

→ 0 [ x⋅sin( x)<br />

]'<br />

=<br />

cos( x)<br />

– 1<br />

lim ------------------------------------------x<br />

→ 0sin(<br />

x)<br />

+ x⋅cos( x)<br />

=<br />

0<br />

-- .<br />

0<br />

Wir müssen die Regel nochmals anwen<strong>de</strong>n:<br />

lim<br />

cos( x)<br />

– 1<br />

------------------------------------------x<br />

→ 0sin(<br />

x)<br />

+ x⋅cos( x)<br />

Also<br />

= lim<br />

[ cos( x)<br />

– 1]'<br />

------------------------------------------------x<br />

→ 0[<br />

sin( x)<br />

+ x⋅cos( x)<br />

]'<br />

= lim<br />

– sin(<br />

x)<br />

---------------------------------------------x<br />

→ 02<br />

cos(<br />

x)<br />

– x⋅sin( x)<br />

=<br />

0<br />

--<br />

2<br />

= 0.<br />

Beispiel 6<br />

ln(<br />

2x – 1)<br />

[ ln(<br />

2x – 1)<br />

]'<br />

lim ------------------------<br />

.<br />

→<br />

ex 2<br />

--------------<br />

2x – 1<br />

lim ----------------------------x<br />

→ ∞ [ ]'<br />

ex 2<br />

lim ------------x<br />

→ ∞<br />

( 2x – 1)ex<br />

= = = lim ------------------------ = 0<br />

x → ∞<br />

x ∞<br />

x → 0<br />

e x<br />

1<br />

Berechne lim ⎛a+ --⎞ln(<br />

1 + ax)<br />

.<br />

⎝ x⎠<br />

x → 0<br />

1 1<br />

lim -- – -------------- = 0 .<br />

x sin(<br />

x)<br />

x → 0<br />

Der Limes liefert ∞ ⋅ 0 . Also ist die Regel <strong>von</strong> <strong>Bernoulli</strong> <strong>de</strong> L’Hospital ebenfalls nicht unmittelbar<br />

anwendbar. Wir formen zuerst gemäss <strong>de</strong>r obenstehen<strong>de</strong>n Tabelle um:<br />

lim<br />

x → 0<br />

⎛ 1<br />

a + --⎞ln(<br />

1 + ax)<br />

⎝ x⎠<br />

Mit <strong>de</strong>r Regel <strong>von</strong> <strong>Bernoulli</strong> <strong>de</strong> L’Hospital gilt:<br />

ln(<br />

1 + ax)<br />

0<br />

= lim ------------------------- =<br />

-- .<br />

x → 0 1 0<br />

-----------<br />

1<br />

a + --<br />

x<br />

Zürcher Hochschule Winterthur <strong>Bernoulli</strong>.fra Maz 19.10.2004


<strong>Grenzwertregel</strong> <strong>von</strong> <strong>Bernoulli</strong> <strong>und</strong> <strong>de</strong> L’Hospital Seite 5-6<br />

Also<br />

Beispiel 7<br />

Berechne ⎛ 1<br />

1 + --⎞<br />

.<br />

⎝ x⎠<br />

x<br />

lim<br />

a<br />

-------------lim<br />

[ ln(<br />

1 + ax)<br />

]'1+<br />

ax<br />

-------------------------------<br />

.<br />

x → 0 x<br />

1<br />

--------------'<br />

ax + 1 ( ax + 1)<br />

2<br />

= = lim ---------------------- = lim a( 1 + ax)<br />

= a<br />

x → 0<br />

x → 0<br />

---------------------<br />

1<br />

lim ⎛a+ --⎞ln(<br />

1 + ax)<br />

= a .<br />

⎝ x⎠<br />

Der Limes liefert 1 . Also gemäss <strong>de</strong>r obenstehen<strong>de</strong>n Tabelle zuerst umformen:<br />

∞<br />

Der Exponent muss gemäss Tabelle umgeformt wer<strong>de</strong>n, damit die Regel angewen<strong>de</strong>t wer<strong>de</strong>n kann:<br />

Die Regel kann nun angewen<strong>de</strong>t wer<strong>de</strong>n:<br />

Somit ist<br />

Beispiel 8<br />

⎛ ⎞<br />

⎜ 1<br />

----------- ⎟ 1<br />

⎛ 1<br />

ln 1 + --⎞<br />

⎜<br />

'<br />

1⎟<br />

⎝ x⎠<br />

1 + --<br />

x<br />

⎝ ⎠<br />

x<br />

lim -----------------------------<br />

.<br />

x → ∞ 1<br />

--'<br />

x<br />

2<br />

⎛– ---- ⎞<br />

⎝ ⎠<br />

1<br />

= = lim ------------------------------- = lim ----------- = 1<br />

x → ∞ ⎛ 1<br />

– ---- ⎞ x → ∞ 1<br />

1 + --<br />

⎝ ⎠<br />

x<br />

⎛ 1<br />

1 + --⎞<br />

.<br />

⎝ x⎠<br />

x<br />

x ⋅ ln 1 + -- lim x ⋅ ln 1 + --<br />

⎝ x⎠<br />

x → ∞ ⎝ x⎠<br />

lim lim e e<br />

e1 = = = = e<br />

Wir wollen die Steigung <strong>de</strong>r Kurventangente an <strong>de</strong>r Stelle ϕ = π <strong>de</strong>r Kardioi<strong>de</strong> mit <strong>de</strong>r Gleichung<br />

berechnen.<br />

lim<br />

x → 0<br />

x → ∞<br />

lim<br />

x → ∞<br />

ln(<br />

1 + ax)<br />

-------------------------<br />

1<br />

-----------<br />

1<br />

a + --<br />

x<br />

x → ∞<br />

x → 0<br />

x → ∞<br />

⎛ 1⎞<br />

Drücken wir die parametrisierte Kurve als Funktion aus, dann gilt:<br />

⎛ 1⎞<br />

⎛ 1<br />

1 + --⎞<br />

⎝ x⎠<br />

x<br />

x ⋅ ln 1 + -- lim x ⋅ ln 1 + --<br />

⎝ x⎠<br />

x → ∞ ⎝ x⎠<br />

lim = lim e = e<br />

= e<br />

1<br />

ln⎛1+<br />

--⎞<br />

⎝ x⎠<br />

----------------------<br />

1<br />

--<br />

x<br />

x → ∞<br />

lim<br />

x → ∞<br />

1<br />

x ⋅ ln⎛1+<br />

--⎞<br />

⎝ x⎠<br />

x → ∞<br />

1<br />

ln⎛1+<br />

--⎞<br />

⎝ x⎠<br />

0<br />

= lim ---------------------- = -- .<br />

x → ∞ 1 0<br />

--<br />

x<br />

⎛ 1⎞<br />

Zürcher Hochschule Winterthur <strong>Bernoulli</strong>.fra Maz 19.10.2004<br />

x 2<br />

r =<br />

1 + cos(<br />

ϕ)<br />

, 0 ≤ ϕ < 2π<br />

⎛ 1⎞<br />

∞ 0 ⋅<br />

.


<strong>Grenzwertregel</strong> <strong>von</strong> <strong>Bernoulli</strong> <strong>und</strong> <strong>de</strong> L’Hospital Seite 5-7<br />

y = ( 1 + cos(<br />

ϕ)<br />

) ⋅ sin(<br />

ϕ)<br />

<strong>und</strong> x = ( 1 + cos(<br />

ϕ)<br />

) ⋅ cos(<br />

ϕ)<br />

.<br />

Ferner gilt:<br />

y'<br />

dy<br />

---dxdy-----dϕ<br />

.<br />

Mit<br />

<strong>und</strong><br />

folgt<br />

.<br />

Berechnet man damit die Steigung <strong>de</strong>r Kurventangente an <strong>de</strong>r Stelle<br />

nen unbestimmten Ausdruck:<br />

, dann bekommt man ei-<br />

.<br />

Wir verwen<strong>de</strong>n also die Regel <strong>von</strong> <strong>Bernoulli</strong> <strong>de</strong> L’Hospital:<br />

dϕ<br />

= = ⋅ -----dx<br />

=<br />

dy 1<br />

------ ⋅ -----dϕ<br />

dx<br />

-----dϕ<br />

dy<br />

-----dϕ<br />

sin ( ϕ)<br />

2 – + ( 1+ cos(<br />

ϕ)<br />

) cos(<br />

ϕ)<br />

cos( ϕ)<br />

ϕ sin ϕ 2 cos – 2 + 2cos ϕ 2 = = = – 1 + cos(<br />

ϕ)<br />

dx<br />

-----dϕ<br />

= – sin(<br />

ϕ)<br />

cos(<br />

ϕ)<br />

– ( 1 + cos(<br />

ϕ)<br />

) sin(<br />

ϕ)<br />

= – 2sin( ϕ)<br />

cos(<br />

ϕ)<br />

– sin(<br />

ϕ)<br />

= – sin(<br />

2ϕ)<br />

– sin(<br />

ϕ)<br />

y'<br />

dy<br />

---dxdy-----dϕ<br />

dϕ<br />

⋅ -----dx<br />

dy 1<br />

------ ⋅ -----dϕ<br />

dx<br />

-----dϕ<br />

2cos ϕ 2 = = = =<br />

– 1 + cos(<br />

ϕ)<br />

--------------------------------------------------<br />

– sin(<br />

2ϕ)<br />

– sin(<br />

ϕ)<br />

ϕ = π<br />

y'( π)<br />

=<br />

0<br />

--<br />

0<br />

y'( π)<br />

Die Kardioi<strong>de</strong> besitzt an <strong>de</strong>r Stelle ϕ =<br />

π eine waagrechte Tangente.<br />

y<br />

y = r( ϕ)<br />

⋅ sin(<br />

ϕ)<br />

Zürcher Hochschule Winterthur <strong>Bernoulli</strong>.fra Maz 19.10.2004<br />

r( ϕ)<br />

x = r( ϕ)<br />

⋅ cos(<br />

ϕ)<br />

2cos ϕ 2 lim<br />

– 1 + cos(<br />

ϕ)<br />

--------------------------------------------------<br />

ϕ → π – sin(<br />

2ϕ)<br />

– sin(<br />

ϕ)<br />

2cos ϕ 2 = = lim<br />

[ – 1 + cos(<br />

ϕ)<br />

]'<br />

--------------------------------------------------------<br />

ϕ→π [ – sin(<br />

2ϕ)<br />

– sin(<br />

ϕ)<br />

]'<br />

=<br />

– 4cos( ϕ)<br />

sin(<br />

ϕ)<br />

– sin(<br />

ϕ)<br />

lim --------------------------------------------------------------<br />

ϕ→π – 2cos( 2ϕ)<br />

– cos(<br />

ϕ)<br />

=<br />

0<br />

-----<br />

– 1<br />

= 0<br />

x

Hurra! Ihre Datei wurde hochgeladen und ist bereit für die Veröffentlichung.

Erfolgreich gespeichert!

Leider ist etwas schief gelaufen!