Referenzgebäude EnEV 2009 - Luecking.de
Referenzgebäude EnEV 2009 - Luecking.de
Referenzgebäude EnEV 2009 - Luecking.de
Sie wollen auch ein ePaper? Erhöhen Sie die Reichweite Ihrer Titel.
YUMPU macht aus Druck-PDFs automatisch weboptimierte ePaper, die Google liebt.
Welche Konsequenzen hat die<br />
<strong>EnEV</strong> <strong>2009</strong> für die Praxis?<br />
Dipl.-Ing. Stephan Böd<strong>de</strong>ker<br />
August Lücking GmbH & Co. KG
Mit uns auf <strong>de</strong>m neusten Stand
Beispiel: Einfamilienhaus
Jahresprimärenergiebedarf<br />
<strong>EnEV</strong> <strong>2009</strong><br />
<strong>EnEV</strong> 2012<br />
KfW 70 60<br />
KfW 55<br />
40
Umstellung <strong>de</strong>r max.zul. Ht-Werte
max.<br />
Transmissionswärmeverluste
Beispiel Einfamilienhaus<br />
70,7<br />
0,40
<strong>EnEV</strong> 2007<br />
bestan<strong>de</strong>n
KfW För<strong>de</strong>rprogramme
<strong>Referenzgebäu<strong>de</strong></strong> = bestan<strong>de</strong>n?<br />
Halte ich die <strong>EnEV</strong><br />
<strong>2009</strong> ein, wenn ich das<br />
<strong>Referenzgebäu<strong>de</strong></strong><br />
umsetzte ?
<strong>Referenzgebäu<strong>de</strong></strong> <strong>EnEV</strong> <strong>2009</strong><br />
nicht bestan<strong>de</strong>n
<strong>Referenzgebäu<strong>de</strong></strong> + WB
Referenzgeb. + U-Wert optimiert
Referenzgeb. + KWK
Gebäu<strong>de</strong>hülle top + Anlage flop
Gebäu<strong>de</strong>hülle top + KWK
Gebäu<strong>de</strong>hülle top + KWK + RK
Zusammenfassung<br />
<strong>EnEV</strong> <strong>2009</strong><br />
Referenzgeb.<br />
- Röhrenkollektor<br />
Gebäu<strong>de</strong>hülle top<br />
+WB Optimierung<br />
+ U-Wert Optimierung<br />
+ KWK fossil<br />
Anlage Gas Brennwert<br />
35/28<br />
+ KWK fossil<br />
+ KWK fossil +<br />
Röhrenkollektor<br />
<strong>EnEV</strong> <strong>2009</strong><br />
+<br />
EEWärmeG<br />
OK<br />
OK<br />
OK<br />
OK<br />
OK<br />
KfW<br />
70<br />
OK<br />
OK<br />
KfW<br />
55<br />
OK
Zusammenfassung<br />
<strong>EnEV</strong> <strong>2009</strong><br />
Referenzgeb.<br />
- Röhrenkollektor<br />
Gebäu<strong>de</strong>hülle top<br />
+WB Optimierung<br />
+ U-Wert Optimierung<br />
+ KWK fossil<br />
Anlage Gas Brennwert<br />
35/28<br />
+ KWK fossil<br />
+ KWK fossil +<br />
Röhrenkollektor<br />
Ht zul.<br />
0,400<br />
0,400<br />
0,400<br />
0,400<br />
0,400<br />
0,400<br />
0,400<br />
Ht<br />
Ref.<br />
0,350<br />
0,350<br />
0,350<br />
0,350<br />
0,350<br />
0,350<br />
0,350<br />
Ht<br />
vorh.<br />
0,350<br />
0,303<br />
0,309<br />
0,350<br />
0,227<br />
0,227<br />
0,227
Zusammenfassung<br />
<strong>EnEV</strong> <strong>2009</strong><br />
Referenzgeb.<br />
- Röhrenkollektor<br />
Gebäu<strong>de</strong>hülle top<br />
+WB Optimierung<br />
+ U-Wert Optimierung<br />
+ KWK fossil<br />
Anlage Gas Brennwert<br />
35/28<br />
+ KWK fossil<br />
+ KWK fossil +<br />
Röhrenkollektor<br />
Qp zul.<br />
70,72<br />
70,72<br />
70,72<br />
70,72<br />
70,72<br />
70,72<br />
70,72<br />
Qp<br />
vorh.<br />
77,02<br />
69,84<br />
70,64<br />
61,47<br />
73,40<br />
47,41<br />
38,34<br />
Qh<br />
44,90<br />
38,50<br />
39,20<br />
44,90<br />
30,6<br />
30,6<br />
30,6
Sinn o<strong>de</strong>r Unsinn?
Hier ist Aufklärung sinnvoll!
Der breite Daumen beim KfW-Nachweis<br />
• Kellerloch vorhan<strong>de</strong>n, beim unbeheizten<br />
Keller?<br />
Ausführung <strong>de</strong>r Umfassungswän<strong>de</strong> <strong>de</strong>s<br />
Kellerabgang als thermische Hülle.<br />
• Der beheizte Hauswirtschaftsraum in <strong>de</strong>r<br />
Garage?<br />
• Einzelfeuerstätten?<br />
Kaminofen <strong>de</strong>r Bauart nach nur für<br />
regenerative Brennstoffe geeignet?
Verwirrung ?<br />
Außenwand Referenzwert:<br />
0,28 W/m²K<br />
W 10 36,5cm 0,26 W/m²K<br />
O<strong>de</strong>r…<br />
O<strong>de</strong>r…<br />
Empfehlung U-Wert < 0,22 W/m²K
Produktempfehlung<br />
Monolithisch<br />
Zweischalig<br />
Hohe<br />
Tragfähigkeit<br />
Typ<br />
W 8<br />
W 8<br />
W 10<br />
W 12<br />
W 14<br />
S 27<br />
Wanddicke<br />
36,5<br />
42,5<br />
36,5<br />
30,0 + 6cm<br />
24,0 + 8cm<br />
17,5 + 10cm<br />
17,5 + 12cm<br />
24,0 + 14cm
Monolithisch<br />
W8 42,5<br />
W9 42,5<br />
W9 36,5<br />
W10 36,5<br />
W12 36,5<br />
W10 30,0<br />
W14 36,5<br />
W12 30,0<br />
W16 36,5<br />
W14 30,0<br />
W18 36,5<br />
W16 30,0<br />
W18 30,0<br />
0,18<br />
0,20<br />
0,23<br />
0,26<br />
0,30<br />
0,31<br />
0,35<br />
0,36<br />
0,39<br />
0,42<br />
0,44<br />
0,47<br />
0,52<br />
46%<br />
0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24
Gleichwertigkeit - Nachweis
… und die Details …
… und die Details …<br />
• Luftdichtheit<br />
• Schlagregendichtheit<br />
• Wärmebrücke<br />
• Optik
Fensteranschluss
Zweischalig<br />
Oben:<br />
36,5 cm W8<br />
4,0 cm Luftschicht<br />
10,0 cm Ziegel<br />
Unten:<br />
24,0 cm W18<br />
16,0 cm Kerndämmung<br />
10,0 cm Ziegel
Zweischalig
Transmissionswärmeverlust
Tragfähigkeit – Wärmeschutz S27<br />
Kalksandstein 1,8 Planziegel S27<br />
Tragfähigkeit: 20 20<br />
2,4 MN/m² 2,4 MN/m²<br />
Wärmeschutz: 0,99 W/mK 0,27 W/mK<br />
⇒ besserer U-Wert bei gleicher Wanddicke<br />
⇒ Reduzierung <strong>de</strong>r Wanddicke<br />
⇒ Die Verschärfungen <strong>de</strong>s baulichen<br />
Wärmeschutz sind bei großen MFH<br />
erheblich
Konstruktion, Deckenauflager
Luftdichtheit<br />
• Einseitig<br />
nassverputztes<br />
Mauerwerk ist<br />
luftdicht<br />
• Achtung: Anschlüsse,<br />
Durchdingungen,<br />
Einbauteile.<br />
• Alle Mauerkronen mit<br />
Mörtel abgleichen
Putz, Untergrund<br />
• Überbin<strong>de</strong>nmaß<br />
• Einheitliches<br />
Material<br />
• Geeignete Putze
Toll!
Veralgung von WDVS<br />
• Umstritten ob Mangel<br />
• Nach wenigen Jahren<br />
Verfärbungen<br />
• Algenbefall kein<br />
Mangel?<br />
• Problematik inzwischen<br />
hinreichend bekannt<br />
• Lösungen sind bekannt,<br />
<strong>de</strong>n Algenbefall zu<br />
reduzieren
Instandhaltungskosten<br />
WDVS Leichtputz auf Ziegelmauerwerk<br />
Häufigkeit €/m² Häufigkeit €/m²<br />
Lebensdauer 40 80<br />
Fassa<strong>de</strong>nreinigung 10 10,00 € - -<br />
Putzausbesserung 10 5,00 € 30 5,00 €<br />
Neuer Anstrich 10 20,00 € 15 20,00 €<br />
Gerüst 7,00 €<br />
7,00 €
Software Workshop<br />
• Dauer ca. 3 Stun<strong>de</strong>n<br />
• Gemeinsame Eingabe eines Beispiel<br />
• Kombination von versch. Anlagentechnik<br />
• Detaillierter Nachweis Wärmebrücken<br />
boed<strong>de</strong>ker@luecking.<strong>de</strong>
Vielen Dank für Ihre<br />
Aufmerksamkeit!