22.10.2012 Aufrufe

Solarzentrum Hamburg - Initiative Arbeit und Klimaschutz

Solarzentrum Hamburg - Initiative Arbeit und Klimaschutz

Solarzentrum Hamburg - Initiative Arbeit und Klimaschutz

MEHR ANZEIGEN
WENIGER ANZEIGEN

Sie wollen auch ein ePaper? Erhöhen Sie die Reichweite Ihrer Titel.

YUMPU macht aus Druck-PDFs automatisch weboptimierte ePaper, die Google liebt.

SolarZentrum <strong>Hamburg</strong><br />

Ergebnisse des Monitorings großer<br />

Solaranlagen in <strong>Hamburg</strong><br />

B. Weyres-Borchert<br />

SolarZentrum <strong>Hamburg</strong><br />

DGS, LV <strong>Hamburg</strong>/Schleswig-Holstein<br />

info@solarzentrum-hamburg.de www.solarzentrum-hamburg.de


SolarZentrum <strong>Hamburg</strong><br />

Projekt der<br />

Solarinitiative Nord<br />

Auftraggeber:<br />

Behörde für Stadtentwicklung<br />

<strong>und</strong> Umwelt<br />

Träger:<br />

Zentrum für Energie,<br />

Wasser <strong>und</strong> Umwelt<br />

ZEWU<br />

Deutsche Gesellschaft<br />

für Sonnenenergie<br />

DGS<br />

info@solarzentrum-hamburg.de www.solarzentrum-hamburg.de


SolarZentrum <strong>Hamburg</strong><br />

1. Warum ein Monitoring?<br />

2. Die Anlagen - Ergebnisse<br />

3. Erfahrungen<br />

info@solarzentrum-hamburg.de www.solarzentrum-hamburg.de


SolarZentrum <strong>Hamburg</strong><br />

info@solarzentrum-hamburg.de www.solarzentrum-hamburg.de


SolarZentrum <strong>Hamburg</strong><br />

Warum ein Monitoring?<br />

• Erfahrungen haben gezeigt, dass Mehrzahl von Anlagen nicht oder nur<br />

ungenügend messtechnisch ausgestattet sind<br />

• Ohne Minimalausstattung an Messtechnik keine Aussagen über<br />

Anlagenbetrieb möglich (Funktions- <strong>und</strong> Ertragskontrolle)<br />

• Minimierung des technischen Risikos für den Betreiber/ Investor<br />

• Frühzeitige Erkennung von Produkt-, Installations- oder/<strong>und</strong><br />

Planungsmängeln<br />

• keine Verschwendung von Steuergeldern (Fördermittel)<br />

� Qualitätssicherung in Bezug auf Planung <strong>und</strong> Ausführung<br />

info@solarzentrum-hamburg.de www.solarzentrum-hamburg.de


SolarZentrum <strong>Hamburg</strong><br />

Gemessene Solarkreiserträge Berliner Anlagen<br />

kWh/m²a<br />

600<br />

500<br />

400<br />

300<br />

200<br />

100<br />

0<br />

<strong>Hamburg</strong>er Garantiewert 400 kWh/m²a<br />

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37<br />

info@solarzentrum-hamburg.de www.solarzentrum-hamburg.de


SolarZentrum <strong>Hamburg</strong><br />

Einflussgrößen auf den Solarertrag<br />

Warmwasserverbrauch<br />

Speichergröße<br />

Regelung<br />

Pufferentladung<br />

Einstrahlung<br />

Auslastung<br />

Wärmetauscher<br />

Systemkonfiguration<br />

Kollektorleistung<br />

Volumenstrom Sek<strong>und</strong>ärkreis Volumenstrom Solarkreis<br />

info@solarzentrum-hamburg.de www.solarzentrum-hamburg.de<br />

Armaturen<br />

Kollektorfläche<br />

Fühlerpositionierung


SolarZentrum <strong>Hamburg</strong><br />

Solarkreisertrag<br />

[kWh/m²a]<br />

500<br />

450<br />

400<br />

350<br />

300<br />

250<br />

200<br />

20 40 60 80 100<br />

info@solarzentrum-hamburg.de www.solarzentrum-hamburg.de<br />

Auslastung<br />

[Liter/m²]


SolarZentrum <strong>Hamburg</strong><br />

rel. Abweichung spez. Ertrag<br />

15%<br />

10%<br />

5%<br />

0%<br />

-5%<br />

-10%<br />

-15%<br />

-20%<br />

Auswirkung der Änderung des WW-Verbrauchs auf den<br />

spez. Solarkreisertrag<br />

-30% -15% 0% 15% 30%<br />

rel. Abweichung WW-Verbrauch<br />

info@solarzentrum-hamburg.de www.solarzentrum-hamburg.de


SolarZentrum <strong>Hamburg</strong><br />

rel. Abweichung<br />

spez. Ertrag<br />

10%<br />

5%<br />

0%<br />

-5%<br />

-10%<br />

Auswirkung der Änderung der Einstrahlung auf den<br />

spez. Solarkreisertrag<br />

-10% -5% 0% 5% 10%<br />

rel. Abweichung Einstrahlung<br />

info@solarzentrum-hamburg.de www.solarzentrum-hamburg.de


SolarZentrum <strong>Hamburg</strong><br />

info@solarzentrum-hamburg.de www.solarzentrum-hamburg.de


SolarZentrum <strong>Hamburg</strong><br />

info@solarzentrum-hamburg.de www.solarzentrum-hamburg.de


SolarZentrum <strong>Hamburg</strong><br />

T*SOL Polysun Getsolar<br />

Legionellenschaltung nicht vergessen!<br />

(mit Polysun <strong>und</strong> Getsolar nicht möglich)<br />

info@solarzentrum-hamburg.de www.solarzentrum-hamburg.de


SolarZentrum <strong>Hamburg</strong><br />

info@solarzentrum-hamburg.de www.solarzentrum-hamburg.de


SolarZentrum <strong>Hamburg</strong><br />

Messung Solarkreisertrag<br />

info@solarzentrum-hamburg.de www.solarzentrum-hamburg.de


SolarZentrum <strong>Hamburg</strong><br />

Messung Warmwasserverbrauch<br />

info@solarzentrum-hamburg.de www.solarzentrum-hamburg.de


SolarZentrum <strong>Hamburg</strong><br />

Anlagen im Monitoring – Übersicht Stand März 2007<br />

Nr. Straße PLZ KF Puffersp. Bereitschaftssp.<br />

1 Rauchschwalbenweg 25 22147 42,6 2.000 -<br />

2 Am Luisenhof 1 22159 30,4 3.600 400/700<br />

3 Mahlhaus 3 22159 30,4 3.600 400/700<br />

4 Bramfelder Weg 46 22159 30,4 3.600 400/700<br />

5 Swebenbrunnen 29 22159 30,4 3.600 400/700<br />

6 August-Krogmann-Str. 35 22159 30,4 3.600 400/700<br />

7 August-Krogmann-Str. 45 22159 30,4 3.600 400/700<br />

8 August-Krogmann-Str. 59 22159 30,4 3.600 400/700<br />

9 Hufnerstr. 5 22083 94,7 4.000 1.000<br />

10 Kiwittsmoor 36-40 22417 100 3.000 1.800<br />

info@solarzentrum-hamburg.de www.solarzentrum-hamburg.de


SolarZentrum <strong>Hamburg</strong><br />

Anlagen im Monitoring – Übersicht Stand März 2007<br />

- in Vorbereitung -<br />

Nr. Straße PLZ KF Puffersp. Bereitschaftssp.<br />

11 Swebenbrunnen 15 22159 30,4 3.600 400/700<br />

12 Bramfelder Weg 36 22159 30,4 3.600 400/700<br />

13 Hafencity, Kaiserkai, BF2 20457 50,0 1 6.000 350<br />

14 Hafencity, Kaiserkai, BF2, H 2,3,4 20457 30,4 1 3.600 400/700<br />

15 Hafencity, Kaiserkai, BF2, H 6,7 20457 30,4 1 3.600 400/700<br />

16 Kleine Freiheit 46-52 22767 30,1 4.000 1125<br />

17 Neuengammer Hausdeich 21039 30,0 1.800 450<br />

18 Bernhard-Nocht-Str. 101-103 20359 54 6.000 4.500<br />

1 Vakuumröhrenkollektoren<br />

info@solarzentrum-hamburg.de www.solarzentrum-hamburg.de


SolarZentrum <strong>Hamburg</strong><br />

1. Rauchschwalbenweg 25, 22147 <strong>Hamburg</strong><br />

• 42 m² Flachkollektoren (BUSO)<br />

• 2 x 1.000 Liter Pufferspeicher<br />

• Solarthermische Anlage<br />

mit Heizungsunterstützung<br />

• Trinkwassererwärmung mit<br />

Frischwasserstation<br />

• Datenaufzeichnung<br />

durch Betreiber<br />

info@solarzentrum-hamburg.de www.solarzentrum-hamburg.de


SolarZentrum <strong>Hamburg</strong><br />

Schaltschema<br />

info@solarzentrum-hamburg.de www.solarzentrum-hamburg.de


SolarZentrum <strong>Hamburg</strong><br />

Erträge Jan 05-Dez 05 Erträge Jan 06-Nov 06<br />

Summe 412 kWh/m² Jahr Summe 281 kWh/m² Jahr<br />

3500<br />

3000<br />

2500<br />

2000<br />

1500<br />

1000<br />

500<br />

0<br />

Jan<br />

05<br />

Feb<br />

05<br />

Mrz<br />

05<br />

Apr<br />

05<br />

Mai<br />

05<br />

Jun<br />

05<br />

Jul<br />

05<br />

Aug<br />

05<br />

gemessen berechnet<br />

Sep<br />

05<br />

Okt<br />

05<br />

Nov<br />

05<br />

Dez<br />

05<br />

Globalstrahlung<br />

2005: 1025 kWh/m²a 2006: 981 kWh/m²a<br />

3500<br />

3000<br />

2500<br />

2000<br />

1500<br />

1000<br />

500<br />

0<br />

info@solarzentrum-hamburg.de www.solarzentrum-hamburg.de<br />

Jan<br />

06<br />

Feb<br />

06<br />

Mrz<br />

06<br />

Apr<br />

06<br />

Mai<br />

06<br />

Jun<br />

06<br />

Jul<br />

06<br />

Aug<br />

06<br />

gemessen berechnet<br />

Sep<br />

06<br />

Okt<br />

06<br />

Nov<br />

06


SolarZentrum <strong>Hamburg</strong><br />

Tage mit Stagnation (T Koll = 140°C)<br />

Juni 2006: 9 Juli 2006: 28<br />

160<br />

140<br />

120<br />

100<br />

80<br />

60<br />

40<br />

20<br />

0<br />

00:06:50<br />

10:11:00<br />

07:32:00<br />

14:58:20<br />

16:14:20<br />

15:00:00<br />

14:51:50<br />

Sens1 Kollektor<br />

10:33:20<br />

23:50:30<br />

12:23:10<br />

09:10:30<br />

10:42:50<br />

07:14:50<br />

18:32:10<br />

17:42:10<br />

10:06:20<br />

16:17:00<br />

13:54:30<br />

15:40:40<br />

Sens1 Kollektor<br />

info@solarzentrum-hamburg.de www.solarzentrum-hamburg.de<br />

160<br />

140<br />

120<br />

100<br />

80<br />

60<br />

40<br />

20<br />

0<br />

00:12:10<br />

09:57:30<br />

00:59:40<br />

07:29:40<br />

08:00:20<br />

22:20:20<br />

09:26:30<br />

11:17:40<br />

15:17:40<br />

Ursache: Luft im Solarkreis !<br />

08:24:30<br />

16:43:50<br />

09:02:50<br />

11:34:30<br />

11:01:40<br />

10:25:00<br />

00:32:00<br />

03:08:40<br />

21:18:10<br />

19:05:50


SolarZentrum <strong>Hamburg</strong><br />

2. Mietergenossenschaft Gartenstadt Farmsen<br />

• 30,4 m² Flachkollektoren Wagner LB<br />

• 2 x 800 Liter Pufferspeicher<br />

• 400 Liter Vorwärm- <strong>und</strong><br />

700 Liter Bereitschaftsspeicher<br />

• Solarthermische Anlage<br />

zur Warmwasserbereitung<br />

• Warmwasserbedarf (berechnet):<br />

1.500 Liter (50°C) pro Tag<br />

• Datenaufzeichnung mit SunControl<br />

Am Luisenhof 1<br />

Mahlhaus 3<br />

Bramfelder Weg 46<br />

Swebenbrunnen 29<br />

August-Krogmann-Str. 35,45,59<br />

info@solarzentrum-hamburg.de www.solarzentrum-hamburg.de<br />

4.4–74


SolarZentrum <strong>Hamburg</strong><br />

SunControl (Ing.-Büro Brennpunkt, Berlin)<br />

- Wasserzähler QN 2,5 Klasse B mit Impulsausgang (1 Impuls/l) zur Erfassung<br />

des Warmwasserverbrauchs<br />

- Wärmemengenzähler geeicht QN 2,5 Klasse B zur Erfassung des solaren<br />

Ertrags, M-Bus fähig<br />

- Impulssammler M-Bus fähig<br />

- Datenlogger, M-Bus fähig zur Erfassung der relevanten Daten wie Energie,<br />

Volumen, Leistung, Durchfluss, Vor- <strong>und</strong> Rücklauftemperatur. Meßintervall Min.<br />

5 min., Datenbereitstellung via Terminalprogramm Hyperterminal (MS Windows<br />

Standard) zur Weiterverarbeitung in EXCEL. Speichertiefe Minimum 4 Wochen.<br />

- Analogmodem mit Standard COM-Schnittstelle passend zu oben genannten<br />

Datenlogger<br />

- Software zum automatischen tägl. Auslesen der geloggten Daten<br />

info@solarzentrum-hamburg.de www.solarzentrum-hamburg.de<br />

4.4–74


SolarZentrum <strong>Hamburg</strong><br />

Solarkreiserträge [kWh/m²Zeitraum]<br />

Zeitraum gemessen berechnet²<br />

Luisenhof 1 Nov 05-Okt 06 390 456(409)<br />

Mahlhaus 3 Dez 05-Nov 06 326<br />

Swebenbrunnen 29 Jan 06-Dez 06 380<br />

August-Krogmann-Str. 35 Apr 06-Mrz 07 409<br />

August-Krogmann-Str. 45 Mrz 06-Feb 07 374<br />

August-Krogmann-Str. 59 Apr 06-Mrz 07 406<br />

²in Klammern korrigierter Wert (Legionellenschaltung)<br />

info@solarzentrum-hamburg.de www.solarzentrum-hamburg.de


SolarZentrum <strong>Hamburg</strong><br />

Anlagenschema<br />

info@solarzentrum-hamburg.de www.solarzentrum-hamburg.de


SolarZentrum <strong>Hamburg</strong><br />

Am Luisenhof 1 - Solarkreisertrag<br />

Monitoringzeitraum: Nov 05 – Okt 06 (12 Mon)<br />

Gemessen: 390 kWh/m²a<br />

Berechnet: 409 kWh/m²a<br />

80<br />

60<br />

40<br />

20<br />

0<br />

Nov<br />

05<br />

Dez<br />

05<br />

Jan<br />

06<br />

Feb<br />

06<br />

Mrz<br />

06<br />

Apr<br />

06<br />

Mai<br />

06<br />

Jun<br />

06<br />

gemessen simuliert<br />

info@solarzentrum-hamburg.de www.solarzentrum-hamburg.de<br />

Jul<br />

06<br />

Aug<br />

06<br />

Sep<br />

06<br />

Okt<br />

06


SolarZentrum <strong>Hamburg</strong><br />

Am Luisenhof 1 - Globalstrahlung<br />

Globalstrahlung [kWh/m²Monat]<br />

250<br />

200<br />

150<br />

100<br />

50<br />

0<br />

Nov<br />

05<br />

Gemessen: 997 kWh/m²a (DWD)<br />

Berechnet: 950 kWh/m²a (T*SOL)<br />

Dez<br />

05<br />

Jan<br />

06<br />

Feb<br />

06<br />

Mrz<br />

06<br />

Apr<br />

06<br />

Mai<br />

06<br />

Messung Simulation<br />

Jun<br />

06<br />

Jul<br />

06<br />

info@solarzentrum-hamburg.de www.solarzentrum-hamburg.de<br />

Aug<br />

06<br />

Sep<br />

06<br />

Okt<br />

06


SolarZentrum <strong>Hamburg</strong><br />

Mahlhaus 3: WW-Verbrauch<br />

Messung Berechnung<br />

WW-Verbrauch: 1.055 l/Tag 1.643 l/Tag<br />

Auslastung: 36 l/m² 54 l/m²<br />

-> korrigierter Solarkreisertrag: 339 kWh/m²a!<br />

2.000<br />

1.500<br />

1.000<br />

500<br />

0<br />

Dez<br />

05<br />

Jan<br />

06<br />

Feb<br />

06<br />

Mrz<br />

06<br />

Apr<br />

06<br />

Mai<br />

06<br />

Jun<br />

06<br />

info@solarzentrum-hamburg.de www.solarzentrum-hamburg.de<br />

Jul<br />

06<br />

gemessen berechnet<br />

Aug<br />

06<br />

Sep<br />

06<br />

Okt<br />

06<br />

Nov<br />

06


SolarZentrum <strong>Hamburg</strong><br />

Mahlhaus September 2006<br />

Pufferentladung<br />

info@solarzentrum-hamburg.de www.solarzentrum-hamburg.de


SolarZentrum <strong>Hamburg</strong><br />

Mahlhaus September 2006<br />

Pufferentladung Rücklauftemperatur<br />

Pufferentladung Durchfluss<br />

URSACHE: MAG zu klein<br />

FOLGE:<br />

- Unterdruck Pufferspeicher<br />

−> Luft, keine Pufferentladung<br />

info@solarzentrum-hamburg.de www.solarzentrum-hamburg.de


SolarZentrum <strong>Hamburg</strong><br />

2500<br />

2000<br />

1500<br />

1000<br />

Anlagenerträge [kWh/Monat] im Vergleich<br />

500<br />

0<br />

Mrz<br />

06<br />

Apr<br />

06<br />

Mai<br />

06<br />

Jun<br />

06<br />

Jul<br />

06<br />

Aug<br />

06<br />

Sep<br />

06<br />

info@solarzentrum-hamburg.de www.solarzentrum-hamburg.de<br />

Okt<br />

06<br />

Nov<br />

06<br />

Dez<br />

06<br />

Jan<br />

07<br />

Feb<br />

07<br />

Am Luisenhof 1<br />

Mahlhaus 3<br />

Swebenbrunnen 29<br />

August Krogmann 35<br />

August Krogmann 45<br />

August Krogmann 59


SolarZentrum <strong>Hamburg</strong><br />

3. Hufnerstr. 5<br />

• 94,7 m² Flachkollektoren Solar Roof FDK AR<br />

• 5 x 800 Liter Pufferspeicher<br />

• 1.000 Liter Vorwärm- <strong>und</strong><br />

2 x 1.000 Liter Bereitschaftsspeicher<br />

• Solarthermische Anlage<br />

zur Warmwasserbereitung<br />

• Warmwasserbedarf (berechnet):<br />

4.200 Liter (60°C) pro Tag (1. Ausbaustufe)<br />

• Datenaufzeichnung mit SunControl<br />

info@solarzentrum-hamburg.de www.solarzentrum-hamburg.de<br />

Entlüftung<br />

Solar Roof SW Kollektorfeld<br />

7 Elemente 7,95 (7,35) x 2,188 m<br />

Ein Element mit Blindfläche wegen<br />

Beschattung<br />

Wirksame Kollektorfläche: 94,72 qm<br />

Bruttokollektorfläche: 104,72 qm<br />

Vorlauf Rücklauf<br />

Entlüftung<br />

Entlüftung Entlüftung<br />

15346<br />

2188<br />

4<br />

7350<br />

180<br />

7950


SolarZentrum <strong>Hamburg</strong><br />

info@solarzentrum-hamburg.de www.solarzentrum-hamburg.de


SolarZentrum <strong>Hamburg</strong><br />

Schaltschema<br />

Nachheizspeicher<br />

ZR WW<br />

KW<br />

Solarpuffer Vorwärmspeicher<br />

info@solarzentrum-hamburg.de www.solarzentrum-hamburg.de


SolarZentrum <strong>Hamburg</strong><br />

T9<br />

Schaltschema<br />

WMZ<br />

T1<br />

Solarstation DN32<br />

T6<br />

P1/A1<br />

E10<br />

P2/A2<br />

Durchflussm.<br />

WMZ<br />

<strong>Hamburg</strong>er<br />

Progr.<br />

Kollektorfeld<br />

Auffanggefäß<br />

für<br />

Solarflüssigkeit<br />

Solarregler System 1251<br />

SUNGO<br />

T5<br />

Parallelschaltung der Speicher:<br />

mittig symmetrisch<br />

Nachrang 2x<br />

Pufferspeicher<br />

RATIO HP 800<br />

A B<br />

V1.1/A4<br />

AB<br />

A<br />

V1.2/A4<br />

AB B<br />

T3<br />

T2<br />

Vorrang 3x<br />

Pufferspeicher<br />

RATIO HP 800<br />

Parallelschaltung der Speicher:<br />

nach Tichelmann, bes. auf<br />

Formstücke achten!<br />

info@solarzentrum-hamburg.de www.solarzentrum-hamburg.de<br />

MAG<br />

Pufferentladegruppe<br />

P3<br />

P4<br />

A3<br />

Heizungsregelung<br />

Trinkwasser-<br />

Vorwärmspeicher<br />

RET1000<br />

T7<br />

T8<br />

P5<br />

PZirk<br />

Zähler Qn10<br />

<strong>Hamburg</strong>er<br />

Progr.<br />

Zirkulation<br />

T4<br />

Warmwasser<br />

AB<br />

A<br />

B<br />

A6<br />

VZ<br />

Vorlauf Nachheizung<br />

Rücklauf Nachheizung<br />

Warmwasser-<br />

Bereitschaftsspeicher<br />

(bauseits)<br />

230 V~<br />

P6<br />

Bie Aktivierung von<br />

Vleg mussP6 (z.B.<br />

über Relais) in Betrieb<br />

gesetzt werden<br />

AB VLeg<br />

B A<br />

A5<br />

Kaltwasser


SolarZentrum <strong>Hamburg</strong><br />

Hufnerstr. 5: Solarkreisertrag<br />

Monitoringzeitraum: Apr 06 – Nov 06 (8Mon)<br />

Gemessen: 319 kWh/m²a<br />

Berechnet: 374 kWh/m²a<br />

70<br />

60<br />

50<br />

40<br />

30<br />

20<br />

10<br />

0<br />

Apr<br />

06<br />

Mai<br />

06<br />

Jun<br />

06<br />

Jul<br />

06<br />

Aug<br />

06<br />

Sep<br />

06<br />

gemessen berechnet<br />

Okt<br />

06<br />

Nov<br />

06<br />

info@solarzentrum-hamburg.de www.solarzentrum-hamburg.de


SolarZentrum <strong>Hamburg</strong><br />

Hufnerstr. 5: Warmwasserverbrauch<br />

Gemessen: 3.156 Liter/Tag (Schwachlastperiode)<br />

-> geringe Auslastung: 31 l/Tag<br />

5.000<br />

4.000<br />

3.000<br />

2.000<br />

1.000<br />

0<br />

Apr 06 Mai 06 Jun 06 Jul 06 Aug 06 Sep 06 Okt 06<br />

gemessen<br />

info@solarzentrum-hamburg.de www.solarzentrum-hamburg.de


SolarZentrum <strong>Hamburg</strong><br />

Hufnerstr. 5<br />

Pufferentladung<br />

Vorlauftemperatur<br />

Ursachen:<br />

- Fehlfunktion<br />

Dreiwegeventile<br />

- WMZ im Pufferkreis<br />

zu geringe Nennweite<br />

-> Nenndurchfluss<br />

zu gering!<br />

info@solarzentrum-hamburg.de www.solarzentrum-hamburg.de<br />

Juni 06<br />

Juli 06


SolarZentrum <strong>Hamburg</strong><br />

4. Kiwittsmoor 36-40 (Studentenwohnheim)<br />

• 100 m² Flachkollektoren VIESSMANN Vitosol 100<br />

• 2 x 1.500 Liter Pufferspeicher<br />

• 800 Liter Vorwärm- <strong>und</strong><br />

1.800 Liter Bereitschaftsspeicher<br />

• Solarthermische Anlage<br />

zur Warmwasserbereitung<br />

• Warmwasserbedarf (berechnet):<br />

9.000 Liter (60°C) pro Tag<br />

• Datenaufzeichnung mit SunControl<br />

info@solarzentrum-hamburg.de www.solarzentrum-hamburg.de


SolarZentrum <strong>Hamburg</strong><br />

Kiwittsmoor 36-40<br />

info@solarzentrum-hamburg.de www.solarzentrum-hamburg.de


SolarZentrum <strong>Hamburg</strong><br />

Schaltschema<br />

info@solarzentrum-hamburg.de www.solarzentrum-hamburg.de


SolarZentrum <strong>Hamburg</strong><br />

Kiwittsmoor: Solarkreisertrag<br />

Monitoringzeitraum: Mrz 06 – Nov 06 (9Mon)<br />

Gemessen: 356 kWh/m²a<br />

Berechnet: 510 kWh/m²a<br />

100<br />

80<br />

60<br />

40<br />

20<br />

0<br />

Mrz 06 Apr 06 Mai 06 Jun 06 Jul 06 Aug 06 Sep 06 Okt 06 Nov 06<br />

Messung Berechnung<br />

info@solarzentrum-hamburg.de www.solarzentrum-hamburg.de


SolarZentrum <strong>Hamburg</strong><br />

Kiwittsmoor: Solarkreisertrag<br />

Bef<strong>und</strong>: Trotz hoher Warmwasserlast<br />

hohe Speichertemperaturen<br />

Mögliche<br />

Fehlerquellen:<br />

- Hydraulik<br />

- Nachheizung<br />

-Armaturen<br />

info@solarzentrum-hamburg.de www.solarzentrum-hamburg.de


SolarZentrum <strong>Hamburg</strong><br />

Bisherige Erfahrungen <strong>und</strong> Ausblick<br />

• Monitoring trägt zur Qualitätssicherung bei<br />

• Voraussetzungen:<br />

- Sorgfältige Anlagensimulation<br />

- Frühzeitige Absprache zur Messtechnik<br />

- Installation der Messtechnik nach Vorgaben<br />

• Optimierung der Informationsflüsse<br />

• Neue Ertragskontrollverfahren (IOC)<br />

info@solarzentrum-hamburg.de www.solarzentrum-hamburg.de


SolarZentrum <strong>Hamburg</strong><br />

Vielen Dank für<br />

Ihre Aufmerksamkeit !<br />

info@solarzentrum-hamburg.de www.solarzentrum-hamburg.de

Hurra! Ihre Datei wurde hochgeladen und ist bereit für die Veröffentlichung.

Erfolgreich gespeichert!

Leider ist etwas schief gelaufen!