WOCHENBLATT.pl - Zeitung der Deutschen in Polen Zuwendungswahnsinn (Vorschau)

www.wochenblatt.pl 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 


LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche 8016 

Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 

7913 

Nr 33 (1167), ISSN 2082-8195, nr indeksu 368202 15 – 21 VIII 2014, cena 2,40 zł (VAT 5%) 

WOCHENBLATT.pl 



Zeitung der Deutschen in Polen 

Nanu? 

Zuwendungswahnsinn 


LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens Wpadka 

untersagt. 

Opolski ratusz uruchomił niedawno 

nową stronę internetową 

stolicy województwa. Na pierwszy 

rzut oka witryna prezentuje się 

bardzo dobrze. Ale tylko w języku 



Waldemar Gielzok hat sich 

trotz der schweren Aufgabe 

seine optimistische 

Frohnatur bewahrt. 

Foto: Till Scholtz-Knobloch 

polskim: wersji strony po niemiecku 

czy angielsku brakuje. Podobno 

mają się one pojawić w najbliższych 

dniach. Ale dlaczego w takim razie 

strona w ogóle już ruszyła, skoro 

nie jest gotowa. Poprzednia wersja 

zresztą funkcjonowała z wersjami 

angielską i francuską. Podobno dla- 



tego, że tym ostatnim językiem biegle 

posługiwali się jej twórcy. Czyżby 

opolski ratusz nie zatrudniał nikogo, 

kto biegle posługuje się językiem niemieckim? 

W takim regionie jak ten 

byłoby to duże faux pas. Podobnie 

jak strona internetowa bez niemieckiej 

wersji językowej. 



Anna Durecka 


Waldemar LARES: Diese Gielzok, Materialien Chef der sind Deutschen lediglich zum Bildungsgesellschaft 

Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 

(DBG), erklärt im Interview, mit welcher Zahlenjonglage fiktiv 

Erfolgsmeldungen produziert werden – ja sogar Betrug an 

staatlichen LARES: Zielen Niniejszy deutscher materiał Bildungspolitik służy wyłącznie begangen do czytania. wird. 

Powielanie w jakikolwiek Lesen Sie S. sposób 10 

zabronione. Am LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 

Werbung / Reklama 

Poszukujemy 

sowie die mögliche Wiedergründung 

durch eine formelle gerichtliche 

Registrierung des Vereins 

Oppelner Sportfreunde von 1919 

als regionaler und nicht lokal wirkender 

Sportklub der deutschen 

Volksgruppe. Über die Beschlüsse 

informieren wir in der kommen- 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w • części jakikolwiek używane 

sposób zabronione. 

• lakiernictwo 

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung • blacharstwo 

ist strengstens untersagt. 

Oferujemy: 

• wynajem samochodów 

• atrakcyjne wynagrodzenie 

• zakwaterowanie na terenie 

46-022 Kępa k. Opola, ul. Wróblińska 17b 

tel./fax: 77 456 86 58 

Niemiec 

CENTRUM 

kom. 602 369 462 (A4) 

• opiekę polskiego biura 

661 333 777 

7963 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie POMOCY 

do czytania. Powielanie w 

604 jakikolwiek 

963 702 


den Ausgabe. 

Zainteresowanych prosimy o wysyłanie CV 

DROGOWEJ 

LARES: na e-mail: Diese export@dako.org.pl Materialien lub sind Tel. lediglich 32 279 96 80 

zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung www.autoczok.pl 


pracowników fizycznych ze znajomością 

języka niemieckiego do prac: 

• magazynowych 

• recyclingowych 

• na produkcji 

oraz specjalistów z j. niemieckim: 

elektryków, spawaczy, kierowców 

C+E, ślusarzy, operatorów koparek 

i ładowarek 

Bernard Czok 

warsztat 

• mechanika pojazdowa 

7877 

12. August, 19.00 Uhr – unmittelbar 

nach Redaktionsschluss 

dieser Ausgabe – fand 

in Chronstau ein Initiativtreffen 

Sport aus dem Kreis der Deutschen 

Minderheit statt. Dabei 

ging es um die Institutionalisierung 

einer Fußballakademie 


S-K 

Nowy punkt: 

Zakład Kamieniarski PPHU Sati 

46-073 Wrzoski, ul. Wrocławska 24 

tel. kom. 880 370 130, 784 518 593 

Oddział 

Ekspozycja nagrobków 

46-020 Krzanowice, Stara Droga 6 i 8 

tel. kom. (+48) 666 523 384 

Nagrobki 

Płytki granitowe 

LARES: Niniejszy tel. (+48) 77 546 22 materiał 78 

służy tel. (+48) 77 wyłącznie 546 21 84 

do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 

biuro@tanienagrobki.com.pl 

biuro@tanienagrobki.com.pl 

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. 

od 1499 zł 

Jegliche 

od 76 zł/m² 

Vervielfältigung 

od 280 zł/m² od 320 ist 

zł/m² 

strengstens 

od 280 zł/m² 

untersagt. 

Schody 

Blaty 

Kominki 

Tarasy 

od 76 zł/m² 

7706 

STIEBLICH 

LARES: Niniejszy hale dla rolnictwa materiał i hangary służy samolotowe 

wyłącznie Landwirtschaftshallen do czytania. und Powielanie Flugzeughangars 

w jakikolwiek sposób zabronione. 

info@stieblich.pl www.stieblich.pl Tel. +48 77 407 60 50 

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens 

untersagt. 

HALLENBAU 

www.stieblich.de 

R 

Budujemy m.in.: 

hale przemysłowe, magazynowe, bud. 

biurowe, salony samochodowe, chłodnie, 

Wir bauen u.a.: 

Produktions- und Lagerhallen, 

Bürogebäude, Autohäuser, Kühlhallen, 

Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 

Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 

7878 

I S S N 2 0 8 2 - 8 1 9 5




2 LARES: Wochenblatt.pl Diese Materialien sind lediglich zum Meinungen Lesen bereitgestellt. opinie Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 

Śląsku, ojczyzno moja! 

15. – 21. August 2014 

Fit für die Zukunft? 

Bei der deutschen Volksgruppe in Polen 

ist die Vorfreude groß. 2016 wird 

Breslau zum Zentrum der Minderheiten 

Europas. Nach der Wahl zur europäischen 

Kulturhauptstadt hat sich auch der Dachverband 

der europäischen Minderheiten 

FUEV entschlossen, 2016 seinen Kongress 

in Breslau zu organisieren. Über 200 

Minderheitenvertreter aus nahezu allen 

europäischen Ländern wird die schlesische 

Metropole vier Tage lang beherbergen. 

Während des Kongresses, der in Zusammenarbeit 

mit unserem Dachverband 

LARES: Niniejszy 

die vor 

materiał 

dem Hintergrund 

służy 

schrumpfender 

wyłącznie i omówienie do czytania. przydatnych rozwiązań Powielanie z finansowego w jakikolwiek szwanku, obecnie sposób bowiem zabronione. 

Einnahmen ihre Zeitungen, Zeitschriften zakresu prawa mniejszości. Przedtem sprawy rozwijają się w innym kierunku. 

und Buchverlage abgespalten haben. jednak czeka nas kongres przyszłoroczny, W przeciwieństwie do tego na przykład 


der Deutschen in Polen VdG organisiert 

wird, geht es vor allem um praktikable 

Lösungen im Minderheitenrecht. Zunächst 

werden jedoch die Türken Griechenlands 

in Westthrakien Gastgeber des Kongresses 

des kommenden Jahres sein. 

Wir können uns also bereits in Ruhe 

Gedanken machen, wie wir uns 2016 

vernünftig verkaufen wollen, und das ist 

dass mittelfristig einmal Ruhe einkehrt dzisiejszych czasach w rosnącej mierze działa na innych zasadach pokrywania 

LARES: Niniejszy und nicht materiał nur kurzfristig służy reagiert wyłącznie wird. sprowadza do czytania. się do kwestii podejścia Powielanie do kosztów w jakikolwiek w stosunku do informacji sposób elektronicznych, 

z których zwykło się korzy- 

zabronione. 

Vielmehr warten wir Medienleute auf klare 

Zielvorgaben, sind lediglich wo wir nicht im zum nächsten Lesen przygotowania bereitgestellt. własnych mediów Jegliche do stać Vervielfältigung bezpłatnie. Tym samym redakcja ist strengstens 

tematu od strony medialnej i w ogóle 

LARES: Diese Materialien untersagt. 

in heutiger Zeit ja zunehmend eine Frage, 

wie man das medial angeht und wie man 

überhaupt die eigenen Medien fit für die 

Zukunft macht. Da sind wir auch schon 

mitten im Thema, das uns Redakteure – 

ob nun Print, TV oder Radio – derzeit 

umtreibt. Nach der vollzogenen Fusion 

des Wochenblatts mit der deutschsprachigen 

Oppelner TV- und Radioredaktion 

„Pro Futura“ wird nun wohl auch der 

Zusammenschluss mit Radio Mittendrin 

aus Ratibor angepeilt. Mal sehen, ob wir 

als Zeitung finanziell ungeschoren davonkommen, 

denn der Trend geht derzeit in 

die andere Richtung. Der Gannett-Verlag 

hinter der großen US-amerikanischen 

Zeitung „USA Today“ beispielsweise trennt Narodowości Europejskich (FUEN), podjęła 

decyzję do czytania. o zorganizowaniu Powielanie w 2016 w jakikolwiek sposób zabronione. 

LARES: Niniejszy entgegengesetzt materiał sein Printgeschäft służy wyłącznie von den 

Radiosendern und dem Internetauftritt roku we Wrocławiu czterodniowego 

LARES: Diese Materialien – gerade sind weil der lediglich Printbereich zum ein ande- 

Lesen kongresu, bereitgestellt. na który do śląskiej metropolii Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 

res Kostendeckungskonzept aufwirft als 

elektronische Infos, die man gewohnt ist 

kostenlos zu nutzen. Damit folgt man bei 

USA Today übrigens anderen Medienkonzernen 

wie Rupert Murdochs News Corp, 

Time Warner oder der Tribune Company, 

Die Stimmung ist bei uns in jedem Falle 

derzeit nicht die beste. Ein übriges tut, 

dass wir in diesen Tagen unsere angestammten 

Räumlichkeiten verlassen und 

in die das Gebäude der SKGD zurückziehen. 

Insgesamt wünsche ich mir jedoch, 

Wahlkampf, sondern in fünf oder auch 

zehn Jahren vor dem Hintergrund des 

Generationenwandels und des Sprachund 

Identitätsproblems stehen sollen. Die 

eigenen Hausaufgaben sind gemacht. Nun 

stellen wir Ihnen einige Ergebnisse unserer 


Leserbefragung 

materiał 

aus dem 

służy 

vergangenen 

wyłącznie 

Jahr działającą do czytania. w Opolu niemieckojęzyczną Powielanie zasadach. w jakikolwiek sposób zabronione. 

vor (S. 11). Bei allen, die im Internet oder spółką radiowo-telewizyjną „Pro Futura”, W każdym razie nastroje mamy 

durch das Ausfüllen des langen Frageka- 

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen 

prawdopodobnie 

bereitgestellt. 

dojdzie do kolejnej 

Jegliche 

fuzji, obecnie 


nie najlepsze. Do tego dochodzi 


talogs teilgenommen haben, darf ich mich 

noch einmal herzlich bedanken. 

Gotowi do wejścia 

w przyszłość? 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie Mdo czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 

niejszość niemiecka w Polsce już 

dziś odczuwa wielką radość z fak- 


tu, że w 2016 roku Wrocław stanie się 

centralnym punktem spotkań mniejszości 

żyjących w Europie. W ślad za wyborem 

miasta na europejską stolicę kultury również 

naczelna organizacja mniejszości 

europejskich, którą jest Federacyjna Unia 

zjedzie ponad 200 przedstawicieli mniejszości 

narodowych i etnicznych z niemal 

wszystkich krajów Europy. Głównym 

tematem kongresu organizowanego we 

współpracy z naczelną organizacją Niemców 

w Polsce (VdG) będzie wyodrębnienie 

którego gospodarzami będzie społeczność 

turecka żyjąca w Grecji, na terenie Tracji 

Zachodniej. 

A zatem możemy już spokojnie zastanowić 

się nad tym, jak zrobić sobie 

w 2016 roku rozsądną promocję, co w 

wejścia w przyszłość. I tu zahaczamy o 

temat, który obecnie bardzo nurtuje nasze 

redakcyjne grono, zarówno redaktorów 

mediów drukowanych, jak i telewizji 

czy radia. W ślad bowiem za dokonaną 

fuzją tygodnika „Wochenblatt.pl” z 

tym razem z redakcją Radia Mittendrin 

nadającego z Raciborza. Zobaczymy, 

czy jako gazeta wyjdziemy z tego bez 

wydawnictwo Gannett, którego nakładem 

ukazuje się poczytny amerykański 

dziennik „USA Today”, swoją działalność 

prasową prowadzi oddzielnie od radiowej 

i internetowej, a to zwłaszcza dlatego, że 

obszar mediów drukowanych siłą rzeczy 

„USA Today” idzie zresztą w ślady innych 

koncernów medialnych, takich jak News 

Corp, Ruperta Murdocha, Time Warner 

czy Tribune Company, które w obliczu 

spadku dochodów zaczęły wydawać swoje 

gazety, czasopisma i książki na odrębnych 

przeprowadzka redakcji. Opuszczamy 

pomieszczenia na ul. Powstańców Śląskich 

i przenosimy się spowrotem do budynku 

TSKN na ul. Marii Konopnickiej. 

Generalnie jednak życzyłbym sobie, aby 

chociaż przez jakiś czas nastał spokój i 

abyśmy nie musieli ograniczać się jedynie 

do reagowania na bieżące sprawy. 

My, ludzie mediów, czekamy raczej na 

wskazanie jasnych celów i kryteriów, 

dzięki którym będziemy wiedzieli nie to, 

jaką pozycję mamy zająć w następnej 

kampanii wyborczej, lecz raczej gdzie 

powinniśmy się znaleźć za pięć czy dziesięć 

lat w kontekście trwających przemian 

pokoleniowych oraz problemu zachowania 

języka i tożsamości. My sami jak 

dotąd zrobiliśmy, co do nas należało, a 

w niniejszym numerze wreszcie możemy 

zaprezentować wyniki ankiety, jaką w 

ubiegłym roku przeprowadziliśmy wśród 

naszych Czytelników (str. 11). Przy tej 

okazji jeszcze raz serdecznie dziękuję 

wszystkim, którzy wzięli w niej udział 

czy to w internecie, czy też wypełniając 

długi katalog pytań. 

Till Scholtz-Knobloch 

Die Gedanken sind frei 



Entsetzen 

Entsetzen – nur dieses Wort kommt 

mir in den Sinn, meine Stimmung 

zu beschreiben, die mein Herz seit 

Wochen beherrscht, wenn ich an die 

Lage der Menschenrechte auf der 

Erde denke. 

Obwohl ich den Eindruck habe, dass 

es nie zuvor so schlimm war wie 

heute, so möchte ich trotzdem keine 

Vergleiche ziehen. Es reicht um festzustellen, 

dass ganze Weltregionen in 

Korzystając z możliwości wypowiadania 

się na łamach „Wochenblatt. 

pl” w rubryce sejmowej, którą od lat pro- 

Berichte im Internet das Thema der einer ethnischen oder religiösen Säuberung 

do erhalten. czytania. Man begreift Powielanie nicht, do dziennikarzy, w jakikolwiek by nie szukali sposób w każ- 

zabronione. 

wadzę, pragnę tym razem zaapelować 

LARES: Niniejszy Verfolgung materiał der Christen służy verschweigen wyłącznie 

wollten. Gott sei Dank ist ein weiteres 

möglich sein kann, dass das Christentum, 

bereitgestellt. welches dort ältere Wurzeln Jegliche sensacji Vervielfältigung i drugiego dna. Chciałbym, ist strengstens by 

dym temacie, jakiejkolwiek inicjatywie 

LARES: Diese Materialien Ignorieren sind dieses lediglich Dramas nicht zum mehr Lesen untersagt. 

Flammen aufgegangen sind. 

Seit Monaten beschäftigt uns die Situation 

in der Ukraine und die russische 

Machtpolitik, aber in dieser Zeit hat sich 

auch langsam ein Genozid entwickelt. 

Die Tatsache, dass die Welt erst seit ein 

paar Wochen den Holocaust der Christen, 

Yeziden und Schiiten sieht, ist die 

Schuld der Medien, die trotz hunderter 

möglich. Die ISIS hat die religiös begründeten 

Morde nicht als erste begonnen, 

sondern schon aus Syrien wurde vor einem 

Jahr mehrmals von der Vertreibung 

und Ermordung der Christen berichtet. 

Wenn ich so überlege, wie viel Hoffnung 

Coś się kończy… 

poniedziałek Miroslav Klose 

W ogłosił zakończenie swojej kariery 

piłkarskiej w reprezentacji Niemiec, co 

dla nas na Górnym Śląsku jest smutną 

nowiną. Miro, urodzony w 1978 roku 

rzutem, że my – mniejszość niemiecka 

– chcemy tutaj mieć drugi Krym czy 

Majdan! Nie chcemy i nie będziemy 

mieli drugiego Krymu ani Majdanu! 

Nam przecież zależy jedynie na tym, 

żeby pewne rzeczy były w sposób wła- 

gdzie spędził pierwsze lata życia. rodzice przed 1990 r. wyemigrowali. ściwy realizowane, tak dzieje się to 


W niemieckiej 

materiał 

reprezentacji 

służy wyłącznie 

pozostanie 

natomiast Lukas Podolski (ur. 1985) może być trudno. Dlatego pozostaje nam I stąd mój apel do żurnalistów o więk- 

Jednak 

do 

o 

czytania. 

takie osobowości 

Powielanie 

jak Klose w państwach 

w jakikolwiek 

Unii Europejskiej. 


wie dies EU-weit der Fall ist. 


w Opolu, rozpoczął grę w reprezentacji 

Niemiec w 2001 roku w wieku 22 lat i od 

tamtego czasu praktycznie bez przerwy 

przez 13 lat był w niemieckiej kadrze 

obecny, uczestnicząc we wszystkich kolejnych 

mistrzostwach świata i Europy. 

Czas jednak płynie dalej i jest w pełni 

zrozumiałe, że po osiągnięciu wymarzonego 

sukcesu, jakim jest mistrzostwo 

świata, więcej już osiągnąć się nie da. 

Jednak wraz z Miroslavem odchodzi z 

reprezentacji Niemiec sportowiec, który 

urodził się jeszcze w PRL-owskiej Polsce, 

i pewnie będzie on ostatnim górnośląskim 

reprezentantem, który urodził się 

jeszcze w Polsce za żelazną kurtyną, a 

wychował już w wolnych Niemczech. 

Niemniej jednak nie ulega wątpliwości, 

że wraz z końcem kariery reprezentacyjnej 

Miroslava Klosego coś się kończy. 

Rafał Bartek cokolwiek złego zrobić, bo to się lepiej 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie sprzeda. w jakikolwiek Taka metoda rzeczywiście sposób może zabronione. 

zburzyć spokój, jaki sobie wspólnie 

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche przez Vervielfältigung lata wypracowaliśmy, a który ist jest strengstens untersagt. 

In der Schule kommt man nicht dazu, das Notwendige zu lernen, weil zu viel 

Überflüssiges gelehrt wird. 

Lucius Annaeus Seneca (ca. 4 v. Chr.-65 n. Chr.), römischer 

Philosoph, Dramatiker, Naturforscher, Staatsmann, Stoiker 

werden und von wem. Warum versuchen 

einfache Menschen Länder wie Ägypten 

unter Lebensgefahr zu verlassen. In Syrien 

hat der Begriff „Arabischer Frühling“ 

seine positive Bedeutung vollkommen 

verloren und immer mehr Merkmale 

besitzt als in vielen Ländern Europas, 

in ein paar Monaten blutig ausgerottet 

wurde. Das Abendland hat vergessen, 

dass das Christentum eine Religion der 

Märtyrer ist und andererseits muss es 

eingestehen, dass es keine Lösung für 

Wersja polska na blogu 

Bernarda Gaidy na www.vdg.pl 

Nie wiemy bowiem, kiedy w drużynie 

Niemiec pojawi się kolejny Górnoślązak, 

ale pewnie będzie to już siłą rzeczy 

osoba urodzona w Niemczech, której 

tylko podziękować za to, że Miro każdym 

swoim wejściem na boisko, każdą 

strzeloną bramką ożywiał nasze domy 

i dawał nam radość z tego, że na boisku 

jest ktoś, kto osiąga sukcesy, a jednocześnie 

jest nam tak bliski. Danke, Miro! 

Prosto z Sejmu 

Więcej rzetelności 

poprzez to, co piszą, starali się przekazywać 

społeczeństwu wyłącznie prawdę i w 

pewnym sensie je edukowali. Dlaczego 

o tym mówię? Otóż w polskich mediach 

pojawiła się informacja, że grupa posłów 

w polskim parlamencie złożyła projekt 

LARES: Niniejszy mit dem materiał arabischen Frühling służy wyłącznie verbunden 

war, frage ich mich gleichzeitig, wo 

Bernard Gaida narodowych i etnicznych oraz o języku 

den Nahen do czytania. Osten finden kann. Powielanie nowelizacji w jakikolwiek ustawy o mniejszościach sposób zabronione. 

LARES: Diese Materialien Fehler sind gemacht lediglich wurden und zum gemacht Lesen bereitgestellt. Jegliche regionalnym, Vervielfältigung na temat którego przepro- 


wadzony został wywiad, i... nagle wokół 

tego tematu zrobiło się bardzo gorąco, 

uczyniono z niego olbrzymią sensację, 

wręcz awanturę polsko-niemiecką, zarzucając, 

że przybędzie tablic dwujęzycznych 

i że to wszystko będzie dużo kosztowało. 

Bartek LARES: konkretNiniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie Efekt w jakikolwiek tak przekazanych przez sposób media zabronione. 

informacji jest taki, że przychodzą do 

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche 

mojego 


biura poselskiego ludzie 

ist 

z za- 

strengstens untersagt. 

szą rzetelność i przedstawianie spraw w 

taki sposób, by rzeczywiście pokazać, co 

kryje się za podjętym tematem, a nie na 

siłę szukać sensacji i sugerować przy 

każdej nadarzającej się okazji, że ktoś 

kogoś próbuje oszukać, naciągnąć czy 

dla nas olbrzymią wartością. A zatem 

jeszcze raz zwracam się do dziennikarzy 

o większą rzetelność. 

Journalisten appellieren, nicht bei jedem 

Thema und jeder Initiative sofort eine 

Sensation oder einen Doppelsinn zu suchen. 

Ich wünschte mir, dass sie sich in 

ihren Beiträgen vielmehr darum bemühen, 

der Öffentlichkeit ausschließlich die 

Wahrheit zu vermitteln und sie gewissermaßen 

auch aufzuklären. Warum ich 

das sage? Polnische Medien berichteten 

kürzlich, dass mehrere polnische Parlamentsabgeordnete 

einen Novellierungsentwurf 

zum Gesetz über nationale und 

ethnische Minderheiten sowie die Regionalsprache 

eingereicht hätten. Zu dem 

Thema habe es auch schon ein Interview 

gegeben, hieß es. Plötzlich wurde 

es um die Sache brandheiß, sie wurde 

zu einer Riesensensation, geradezu zu 

einem deutsch-polnischen Eklat. Der 

Vorwurf wurde laut, es werde nun sicher 

noch mehr zweisprachige Ortsschilder 

geben und das alles werde viel kosten. 

Die Folge dieser Berichterstattung ist, 

dass mich in meinem Abgeordnetenbüro 

jetzt immer wieder Menschen mit 

dem Vorwurf aufsuchen, wir Deutschen 

möchten hierzulande wohl eine zweite 

Krim oder Maidan haben. Nein, eine 

zweite Krim oder einen zweiten Maidan 

wollen und werden wir nicht haben. Uns 

geht es ja nur darum, dass bestimmte 

Dinge angemessen geregelt werden, so 

Daher nun mein Appell an Journalisten 

für mehr Sorgfalt bei der Schilderung 

von Sachverhalten, sodass die 

Öffentlichkeit stets ein wahrheitsgetreues 

Bild bekommt, was hinter einem 

Themenschwerpunkt tatsächlich steckt, 

anstatt unbedingt nach Sensationen 

zu suchen und bei jeder sich bietenden 

Gelegenheit anzudeuten, dass da 

jemand einen anderen betrügen oder 

hereinlegen will oder sonst etwas Böses 

im Schilde führt – weil das sich eben 

besser verkauft. Diese Methode kann 

tatsächlich den Frieden in Mitleidenschaft 

ziehen, den wir uns gemeinsam 

über Jahre erarbeitet haben und der uns 

enorm wertvoll ist. Ich wende mich an 

W szkole nie uczymy się tego, co konieczne, ponieważ uczą nas zbyt wielu rzeczy 

Mehr Sorgfalt 

niepotrzebnych. LARES: Niniejszy Lucius materiał Annaeus Seneca służy (około wyłącznie 4 r. p.n.e. – 65 r. do n.e.), czytania. rzymski filozof, Powielanie Da w ich jakikolwiek mich schon seit sposób Jahren in zabronione. 

dramatopisarz, przyrodnik, mąż stanu, stoik 

meiner Sejm-Kolumne im Wochenblatt 

Vervielfältigung äußern darf, möchte ich ist nun strengstens an 

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche untersagt. 

Rys. Andrzej Sznejweis 

Poseł Ryszard Galla 

die Journalistengemeinde also nochmals, 

mehr Sorgfalt walten zu lassen. 

Notiert von Krzysztof Świerc



przyciąga replika pierwszej wyprodu- 


LARES: Diese Materialien sind Politik lediglich und zum Gesellschaft 

Lesen bereitgestellt. Polityka Jegliche i społeczeństwo 


Z Vaterlandu 

Protektionismus: Russland stoppt Import polnischer Äpfel 


kowanej 

materiał 

w Niemczech 

służy 

lokomotywy 

wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 

„Saxonia”. Pierwsza niemiecka kolej 


Nr. 33/1167 Wochenblatt.pl 3 

Sojusze to nie projekt 

Zdaniem przewodniczącej frakcji 

parlamentarnej Zielonych, Katrin 

Göring-Eckardt, oddalają się perspektywy 

stworzenia sojuszu czerwono- 

-czerwono-zielonego. „Patrząc na poczynania 

Lewicy, stwierdzam, że jest w 

jej szeregach duża, wpływowa grupa, 

która intensywnie pracuje nad uniemożliwieniem 

udziału tej partii w rządzie” 

– powiedziała Göring-Eckardt w 

wywiadzie w dzienniku „Tagesspiegel”. 

Jednocześnie chłodno zareagowała na 

ewentualne oferty koalicyjne ze strony 

CDU. „Gdy mamy szansę coś zdziałać, 

każda propozycja udziału Partii Zielonych 

w rządzie jest kusząca, tylko nie 

należy popełniać błędu polegającego 

LARES: Niniejszy w odpowiedzi materiał na skargę służy złożoną wyłącznie przez es polnische do czytania. Äpfel, die Moskau Powielanie künftig w jakikolwiek sposób zabronione. 

turecką analfabetkę. Test wprowadzony nicht mehr ins Land lässt. 

12 

LARES: Diese Materialien przez niemieckie sind lediglich władze miał za zum zadanie Lesen Und bereitgestellt. Polen reagiert gelassen Jegliche und mit Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 

na utożsamianiu sojuszy z samym projektem”. 

Wymuszone drogi 

Jeszcze do 31 sierpnia w siedzibie Biblioteki 

im. Martina Opitza w Herne, 

Berliner Platz 5, będzie można zwiedzać 

wystawę pt. „Wymuszone drogi 

– uchodźstwo i wypędzenia w Europie 

XX wieku”. Wstęp wolny. 

viel Humor auf das russische Embargo. 

Gleich nach Veröffentlichung der 

Meldungen über den Lieferstopp nach 

Russland, bahnte sich im Internet eine 

Solidaritätsaktion mit reichlich Witz 

an. Tausende Internetnutzer veröffent- 

Wird sich der jährliche Apfelverzehr in Kilogramm pro Kopf in Polen so wie hier dargestellt entwickeln? 

LARES: Niniejszy z 1 sierpnia materiał autorka Serap służy Çileli wyłącznie ostrzega lichten do Fotos, czytania. auch denen sie Powielanie demonstrativ 

Äpfel essen. Politiker aller Parteien Wobei Polens Äpfelproduzenten we- 


przed skutkami braku integracji imigrantów 

sind muzułmańskich lediglich także zum w dru- 

Lesen ließen bereitgestellt. es sich – trotz Sommerpause Jegliche – nig Vervielfältigung zum Lachen haben, entgehen ist ihnen strengstens LARES: Diese Materialien untersagt. 

Utrudnienie zdrowej konkurencji 

Tygodnik „Preußische Allgemeine 

Zeitung” dołączył na łamach najnowszego 

wydania do grona krytykujących fakt, 

iż wraz ze wstrzymaniem w grudniu 

ubiegłego roku kursowania pociągu EC 

Wawel, po raz pierwszy od 1846 roku nie 

istnieje żadne bezpośrednie połączenie 

dalekobieżne na trasie Berlin – Wrocław. 

Likwidacja czeka też jedno z bezpośrednich 

połączeń do Wiednia, co sprawi, że 

osoby podróżujące koleją na trasie Berlin 

– Wiedeń będą musiały przesiadać 

się w Pradze. Władze kolei narzekają, że 

na wielu trasach zagranicznych muszą 

płacić podatek od olejów mineralnych, 

ekologiczny i obrotowy, podczas gdy 

Kampania: Ministerstwo chce popularyzować języki mniejszości 

LARES: Niniejszy Wygasła materiał linia albertyńska służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 

dynastii Wettinów 

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Na bereitgestellt. językach Jegliche Vervielfältigung od jesieni ist strengstens untersagt. 

towarzystwa lotnicze w dalszym ciągu 

korzystają w przywileju podatkowego 

w zakupie nafty świetlnej. 

Jubileusz 175-lecia 

LARES: Niniejszy że Drezno materiał znów przeszło służy w ręce wyłącznie protestantów. 

S-K otrzymają stosowne broszury z informa- 

dwujęzyczność, wydanie ulotki skiero- 

w 2009 do roku. czytania. Urzędy gmin Powielanie i powiatów wanie w strony jakikolwiek internetowej promującej sposób zabronione. 


Foto: Steffen Mokosch 

LARES: Niniejszy linię turyńską, materiał nie zaś służy książę wyłącznie Alexander 

z Saksonii, adoptowany bratanek obiektów fizjograficznych w językach cjami np. na temat korzyści wynikają- 

dodatkowych do czytania. nazw miejscowości Powielanie i w jakikolwiek sposób zabronione. 

LARES: Diese Materialien bezdzietnie sind zmarłego lediglich w 2012 zum roku Lesen mniejszości bereitgestellt. i w języku kaszubskim. Jegliche Jak cych Vervielfältigung z nauczania języków mniejszości, ist strengstens untersagt. 

Replika Saxonii 

Jeszcze do 28 września w Muzeum 

Komunikacji w Dreźnie potrwa prezentacja 

wystawy zorganizowanej z okazji 

175. rocznicy utworzenia pierwszego w 

Niemczech dalekobieżnego połączenia 

kolejowego relacji Lipsk – Drezno. Trasę 

tę, o długości 115 kilometrów, można 

było wówczas pokonać pociągiem o 20 

godzin szybciej niż dyliżansem. Uwagę 


żelazna otwarta trzy lata wcześniej nad 

krótkim odcinku Norymberga – Fürth 

była obsługiwana przez lokomotywę 

angielskiej produkcji o nazwie „Orzeł”. 

Nie będzie testów językowych dla 

sprowadzanych członków rodzin? 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie Eine Vergeltung do czytania. für Geschehenes. 17 

Ministrowie spraw wewnętrznych 

Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 

krajów związkowych rządzonych przez ähnlicher Grundsatz wird derzeit 16 

LARES: Diese Materialien partię sind SPD żądają, lediglich aby współmałżon- 

zum Lesen in bereitgestellt. den internationalen Beziehungen Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 

kowie obcokrajowców mieszkających 

w Niemczech nie musieli zdawać testów 

językowych, aby móc dołączyć 

do współmałżonka w RFN. Europejski 

Trybunał Sprawiedliwości uznał tego 

rodzaju testy za niezgodne z prawem 

zwalczać praktykę zawierania fikcyjnych 

i przymusowych małżeństw, a także 

sprzyjać integracji. 

Odmawiają integracji 

W wydaniu tygodnika „Bayernkurier” 

gim i trzecim pokoleniu. „Niemcy siedzą 

dziś na ogromnej beczce z prochem (…) 

Nie dalej jak cztery lata temu Instytut 

Badań Kryminologicznych Dolnej Saksonii 

przeprowadził badania na temat 

skłonności młodzieży do stosowania 

suje przemoc aniżeli migranci reprezentujący 

wszystkie inne wyznania. A jakie 

konsekwencje wyciągamy z tego faktu? 

Żadnych!” – stwierdza obrończyni praw 

człowieka, sama będąca pochodzenia 

turecko-alawickiego. 

Ród Wettinów, którego istnienie jest 

udokumentowane od roku 908, przez 

stulecia rządził Saksonią i Turyngią, 

natomiast dwaj przedstawiciele linii 

albertyńskiej (drezdeńskiej), August 

Mocny i August III – także Polską. 

Obecnie rodzina prowadzi jednak spór 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie 

M 

o to, kto jest zwierzchnikiem dynastii. inisterstwo do czytania. zamierza Powielanie zwrócić się w To jakikolwiek pierwsza centralna sposób zabronione. 

W bieżącym roku niemiecka Komisja do użytkowników języków mniejszości 

bereitgestellt. narodowych i etnicznych Jegliche oraz Vervielfältigung 

nazw miejscowości czy ulic. 

LARES: Diese Materialien ds. Prawa sind Szlacheckiego lediglich uznała zum sak- 

Lesen 

inicjatywa, która 


sońską linię królewską (Albertynów) 

rodu Wettinów za wygasłą po 529 latach 

istnienia, ogłaszając jednocześnie, iż 

nowym zwierzchnikiem rodu jest książę 

Michael-Benedikt z Saksonii-Weimaru- 

-Eisenach (Ernestyn), reprezentujący 

zwierzchnika rodu Wettinów, margrabiego 

Marii Emanuela. Tym samym 

zakończył się okres podziału Ziemi 

Saksońsko-Turyńskiej, jakiego dokonano 

na gruncie prawa szlacheckiego 

w 1485 roku, co teoretycznie oznacza, 

Süßer Konflikt 

kg/Kopf/Jahr 

„Auge um Auge – Zahn um Zahn“, 

so lautet ein bekannter Rechtssatz 

aus der Tora, der das sogenannte 

Talionsprinzip anwendet. Sprich: 

Ein in Europa angewendet: Seit einigen Tagen 

hat die EU ihre Sanktionen gegen 

Russland wegen der Ukrainekrise ausgeweitet. 

Moskau wiederum reagiert mit 

Importstopps von Produkten aus der 

Europäischen Union. Als erstes waren 

ebenso nicht nehmen, „Selfies“, wie im 

Internet Selbstportraits genannt werden, 

mit einem Biss in die Frucht, zu posten. 

Sogar Online-Spiele entstanden, 

in denen der Spieler mit der Figur von 

Außenminister Radosław Sikorski Äpfel 


przemocy 

materiał 

w zależności 

służy 

od wyznania. 

wyłącznie 

über eine 

do 

Grenze 

czytania. 

wirft – und 

Powielanie 

Russlands markt 

w 

ist 

jakikolwiek 

das Land zwischen 

sposób 

Oder und 

zabronione. 

Wynik – młodzież z rodzin muzułmańskich 

imigrantów znacznie chętniej sto- 

abzuschießen. Selten war der Wider- 

Millionen Tonnen) und den USA (fünf 

Präsident Wladimir Putin versucht diese Bug sogar auf Platz Drei vor China (25 


stand in der langen Geschichte polnischrussischer 

Konflikte so süß. 

języka kaszubskiego, aby aktywniej korzystali 

z przysługujących im praw do 

używania swoich języków ojczystych, 

kształcenia dzieci w tych językach, 

korzystania z przepisów dotyczących 

języka pomocniczego oraz używania 

MAiC konkretnie zamierza to robić? 

Po pierwsze zaplanowano kampanię 

informującą samorządowców o zobowiązaniach 

wynikających z Europejskiej 

karty języków regionalnych lub mniejszościowych, 

którą Polska ratyfikowała 

doch durch das Embargo Geschäfte, 

die sich auf bis zu 500 Millionen Euro 

belaufen sollen. Polen ist mit drei Millionen 

Tonnen Äpfeln innerhalb der EU 

Marktführer, noch vor Italien, Frankreich 

und Deutschland. Auf dem Welt- 

Millionen). Geht man in diesem Jahr von 

einem höheren Apfelkonsum auf dem 

We wrześniu i październiku ma ruszyć kampania promocyjna Ministerstwa 

Administracji i Cyfryzacji na rzecz zwiększenia obecności języków mniejszościowych 

i języka regionalnego w przestrzeni publicznej i prywatnej. 

Mniejszość cieszy się z tej inicjatywy ministerstwa. 

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 

ma na celu promocję 

języków mniejszości 

w Polsce. 

używania dwujęzycznych nazw i języka 

mniejszości jako języka pomocniczego 

w urzędach. Druga część kampanii skierowana 

będzie do nauczycieli i będzie 

dotyczyła nauczania języków mniejszości. 

Ministerstwo planuje też opraco- 

Kondolenzen / Kondolencje 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób Bruno zabronione. Czech 

ihre aufrichtige Anteilnahme aus. 


Z okazji jubileuszu 40-lecia, oprócz wielu promocji na nasze usługi, 

proponujemy 

LARES: 

Państwu 

Niniejszy 

udział 

materiał 

w konkursie 


z licznymi 

do 

nagrodami 

czytania. Powielanie 

pt.: 


LARES: 

„Najlepsze 

Diese 

hasło 

Materialien 

reklamowe 

sind 

– 

lediglich 

Spec. ZOZ 

zum 

>Tańczak 

Lesen bereitgestellt. 

i S-ka< Sp.J.” 

Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 

Nagroda główna to: „Weekend we dwoje w hotelu SPA” 

szczegóły i regulamin konkursu na stronie www.stomatologia-implantologia.com/konkurs-jubileuszowy 

KOMPUTEROWY 

DOBÓR OPRAW * 

Heimatmarkt aus, wozu die Internetkampagne 

animieren soll, setzt Warschau 

mit Landwirtschaftsminister Marek Sawicki 

dennoch auf Entschädigung aus 

Brüssel. Nach Angaben der linksliberalen 

„Gazeta Wyborcza“ werden jährlich 

677.000 Tonnen Äpfel nach Russland 

exportiert, 600.000 auf dem heimischen 

Markt verspeist. Um die Folgen des Exportverbots 

auszugleichen, müsste ein 

Durchschnittspole daher jetzt 30 statt 

bisher 15 Kilogramm Äpfel im Jahr essen. 

Markus Nowak 

wanej do rodziców dzieci należących do 

mniejszości i broszury dla pracodawców. 

Także poszczególne mniejszości mają 

otrzymać broszurę informującą o możliwości 

używania języków mniejszości 

jako języków pomocniczych w urzędach 

oraz promującą używanie dodatkowych 

Rafał Bartek, członek Komisji Wspólnej 

Rządu i Mniejszości Narodowych i 

Etnicznych, jest zadowolony, że temat 

ten został w ogóle poruszony. – Trzeba 

podkreślić, że to jest pierwsza centralna 

inicjatywa, która ma na celu promocję 

języków mniejszości, a każde działanie 

na tym polu jest przez nas mile widziane. 

Jednocześnie z dostępnych informacji 

wynika, że kampania w dużej mierze 

ogranicza się do dystrybucji ulotek. To 

zdecydowanie za mało. Powinno to być 

połączone chociażby ze spotkaniami 

szkoleniowymi dla urzędników, którym 

wyjaśni się, do czego ulotka służy i komu 

mają ją wręczać. Inaczej utonie ona w 

gąszczu innych ulotek na stojaku. 


7915 


19 

18 

15 

14 

13 

11 

10 

Jährlicher Apfelverzehr 

in Kilogramm pro Kopf in Polen 

(Zukunft oder Wunschdenken?) 

Die Mitarbeiter der Medienproduktionsgesellschaft 

Pro Futura (Wochenblatt, TV, Radio) 

sprechen Arnold Czech zum Tode seines Vaters 

A. Durecka 

7033 

Foto: Wikipedia, Z thomas; Grafik: Mateus Joschko




4 LARES: Wochenblatt.pl Diese Materialien sind lediglich Aus zum den Lesen Regionen bereitgestellt. Z regionów 


Heilsberg: Aktiv für den medizinischen Rettungsdienst 

Notizen 

QQ100 Jahre Schlacht LARES: bei Tannenberg: 

Zum Jubiläum der Schlacht 



von Tannenberg organisiert die Stiftung 

Tannenberg am 23. und 24. August ein 

historisches Picknick unter dem Titel „100 

Jahre nach Tannenberg – Haltestelle 

Gilgenburg“. Interessierte sind dazu am 

Samstag ab 12:00 Uhr nach Klein Lehwalde 

(Okrągłe) und am Sonntag ab 13:00 

15. – 21. August 2014 

die regional aktiven Rettungsgruppen 

bestimmt. Dass neben der Öffentlichkeit 

und den Medien auch Vertreter der Po- 

Hilfsdienst nach deutschem Vorbild 

Am 30. Juli war es wieder soweit. 

litik die Veranstaltung und den sozialen 

Einsatz der Heilsberger Johanniter sehr 

Zum sechsten Mal fand in Heilsberg 

positiv wahrnehmen, zeigt ein Preis, den 

(Lidzbark Warmiński) das „Konzert 

Kamil Kardymowicz erhielt. Für sein 

für den medizinischen Rettungs- 

gesellschaftliches Engagement wurde 

ihm vom Marschall der Woiwodschaft 

LARES: Niniejszy dienst materiał und die Transplantologie“ 

służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 

statt. Organisator der Veranstal- 

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens verliehen. untersagt. 

Uhr nach Gilgenburg (Dąbrówno) eingeladen. 

Man kann spielerisch nach dem 

Schatz des Generals Samsonow suchen 

und in nachgebauten Schützengräben 

den Alltag der damaligen Soldaten erleben. 

Am Sonntag wird im Rahmen der 

Veranstaltung eine Kopie der Tafeln der 

gefallenen Gilgenburger an dem ihnen 

tung ist die Gesellschaft „Joannici 

Dzieło Pomocy“ in Heilsberg. Neben 

verschiedenen Aktivitäten im Laufe 

des Tages gab es abends ein Musikkonzert. 

Stargast in diesem Jahr war 

LARES: Niniejszy die Gruppe materiał „Enej“. służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 

D 

Seit 2001 gibt es die Johanniter-Unfall-Hilfe auch in Polen. Die Volontäre leisten Hilfe im sozialen und medizinischen 

ie Johanniter-Unfall-Hilfe (Joannici 

sind Dzieło lediglich Pomocy) organisiert zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 

Bereich sowie bei humanitären Einsätzen. 

Foto: Kijek/wikipedia 

LARES: Diese Materialien 

Q 

gewidmeten Gedenkobelisk befestigt. 

Die wiedergefundenen Originale befinden 

sich in der evangelischen Kirche des Ortes. 

Q Herder in memoriam: Aus Anlass 

des 270. Geburtstags von Johann 

Gottfried Herder am 25. August sowie 

seit über zehn Jahren in den Kreisen 

Heilsberg und Wormditt (Orneta) Erste- 

Hilfe-Kurse, unterstützt die Gründung 

von Erste-Hilfe-Gruppen an Schulen, 

und unterrichtet Mitglieder und Interessierte 

in Fortbildungskursen. Einmal 

LARES: Niniejszy im Jahr materiał gibt es eine große służy Veranstaltung, 

um auf medizinische Probleme 

Vorgehen bei der Abgabe berichtete. 

wyłącznie do czytania. Powielanie eingeladen, w jakikolwiek die sehr emotional sposób über das zabronione. 

LARES: Diese Materialien aufmerksam sind zu lediglich machen, Blutspenden zum Lesen bereitgestellt. Jegliche „Man Vervielfältigung kann eventuell den Empfänger ist strengstens untersagt. 

des 50-jährigen Bestehens des Herder- 

Museums in Mohrungen (Morąg) organisiert 

dessen Leitung am 23. August von 

19:00 bis 24:00 Uhr das sechste nächtli- 

zu sammeln und finanzielle Unterstützung 

einzuwerben: das „Konzert für den 

medizinischen Rettungsdienst und die 

Transplantologie“. Und diese Art der 

Öffentlichkeitsarbeit kommt an. 

„Sechs Jahre organisieren wir dieses 


Event 

materiał 

schon, und das 

służy 

Interesse 

wyłącznie 

steigt Damian Kardymowicz 

do czytania. 

von der deutschen 

Powielanie 

Minderheit Abends 

w jakikolwiek 

gab es üblich den 

sposób 

größten 

zabronione. 

ständig“, berichtet Damian Kardymowicz 

von der deutschen Minderheit in mitgegründet. 

Foto: Uwe Hahnkamp zert im Heilsberger Amphitheater. Die Johanniter in Heilsberg 

in Heilsberg hat die dortige Johanniter-Unfall-Hilfe Publikumsmagneten, das Karitativ-Kon- 


che „Treffen mit Werk und Leben des 

Philosophen“. Unter anderem wird unter 

der Schirmherrschaft des Generalinspektors 

zum Schutz von Personendaten die 

Ausstellung „Dokumentation der Identität“ 

eröffnet. Neben einem Klassikkonzert, 

künstlerischen Werkstätten und 

historischen Spielen für Kinder und Erwachsene 

erwartet die Besucher im 

Heilsberg, der die Johanniter-Unfall- 

Hilfe mitgegründet hat. Der mobile 

Bus des Regionalen Zentrums für 

Blutspende und Blutheilkunde konnte 

so früh wie nie die Heimfahrt antreten. 

„Wegen des sicheren Transports 

Keller des Dohna-Schlosses eine „Begegnung 

mit Geistern“. Die Veranstaltung 

wird vom Bürgermeister von Mohrungen 

finanziell unterstützt. 

uh 

Foto: Gemälde von Anton Graff,1785 

voll“ freute sich Kardymowicz. Auch 

beim Eintrag in das Zentralregister für 

nicht verwandte Knochenmarkspender 

wurde mit ungefähr 50 Interessenten 

ein sehr gutes Ergebnis erreicht. „Die 

Bereitschaft, sich als Spender zur Verfügung 

zu stellen, wächst. Das ist gut. 

Wir haben zwar bereits über 600.000 

Personen im Register, dennoch konnten 

haben sie ein maximales Volumen von für 535 Anfragen letztes Jahr nur bei der hoffte im Vorfeld Damian Kardymowicz. 

LARES: Niniejszy 30 Blutspenden materiał von je służy 450 Millilitern. wyłącznie Hälfte do genetische czytania. ‚Zwillinge‘ Powielanie gefunden Der Erlös w jakikolwiek ist für den Kauf von sposób medizinischem 

Gerät und Rettungskleidung für 

zabronione. 

Die Behälter waren gegen Mittag schon werden“, so Marta Jaworska Regionalko- 


ordinatorin für Transplantologie beim 

Spezialkrankenhaus der Woiwodschaft. 

Die Wahrscheinlichkeit, überhaupt zu 

einer Spende zu kommen, ist also sehr 

gering, aber jeder Spendenwillige erhöht 

die Chance für einen Kranken. Zu 

ihrem Vortrag zu Fragen der Knochenmark- 

und Organspende hatte Marta 

Jaworska eine Knochenmarkspenderin 

seines Knochenmarks später kennenlernen. 

Bei Organspenden ist das strikt 

anonym. Wir bieten jedoch nach zwei 

Jahren Spender und Empfänger an, eine 

Begegnung zu ermöglichen, wenn beide 

es wünschen“, bekundete Jaworska. 

Johanniter nutzten die Gelegenheit, dort 

Geldspenden zu sammeln. „Das Wetter 

spielt mit, die Gruppen, vor allem unsere 

Freunde von „Enej“, sind bekannt, da 

könnten wir unser Ergebnis vom letzten 

Jahr – 7.700 Złoty – noch übertreffen“, 

Ermland-Masuren die ehrenvolle Auszeichnung 

„Dem Besten der Besten“ 

Für das nächste Jahr haben sich die 

Heilsberger Johanniter einen ehrgeizigen 

Schritt vorgenommen. Ihr Konzert 

soll auf drei Tage ausgedehnt werden 

und in Allenstein auf dem Flugplatz 

in Deuthen (Dajtki) stattfinden. „Erste 

Gespräche mit strategischen Sponsoren 

und unseren Unterstützern laufen 

bereits. Vielleicht findet das Konzert 

wieder Ende Juli statt, auf jeden Fall in 

den Ferien“ verrät Damian Kardymowicz 

von der deutschen Minderheit. 

Uwe Hahnkamp/kan 

D 

Foto: Uwe Hahnkamp 

ie Johanniter-Unfall-Hilfe ist als Ordenswerk 

des Johanniterordens 

eine evangelische Hilfsorganisation 

und wurde 1952 unter Federführung 

von Rudolf-Christoph Freiherr von 

Gersdorff in Hannover gegründet. Der 

polnische Ableger, das Joanici Dzieło 

Pomocy,wurde 2001 mit Hilfe aus dem 

Westen gegründet und zählt etwa zehn 

Abteilungen, die ihren Sitz in Ost- und 

Westpreußen, Ostbrandenburg und 

Hinterpommern haben. 

kan 

Publikacje: Z myślą o letnikach 

Sząbruk: Drugi w akcji, pierwszy w przyjaźni 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie jakikolwiek sposób zabronione. 


Legendy pomorskie 

Kołobrzeg (Kolberg) jest jednym 

z najpiękniejszych uzdrowisk w Pol- 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie każdy do chłopiec. czytania. Strażacy Powielanie z Sząbruka w jakikolwiek sposób zabronione. 

(Schönbrück) dostali go od kolegów 


Rietberg i gminę Gietrzwałd połączył 

przed laty futbol, a konkretnie mecz, 

który od 24 lat co roku latem rozgrywa- 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie ją w Naterkach do czytania. (Nattern) byli Powielanie i obecni w jakikolwiek sposób zabronione. 

mieszkańcy tej wsi (patrz „Wochenblatt” 


1166). 


Ci byli osiedlili się głównie 

Jegliche 

wła- 


sce. Od dwustu lat nazywany „perłą 

północy” może pochwalić się ponadtysiącletnią 

przeszłością. 

Miasto przez minione stulecia wielokrotnie 

było burzone, trawione 

przez pożary, dewastowane w czasie 

działań wojennych. Zawsze jednak 

odradzało się jak Feniks z popiołów i 

wracało do dawnej świetności. 

Latem liczba mieszkańców z 46 tysięcy 

wzrasta do 120. Dzieje się tak dzięki 

turystyce. Dzięki kontaktom z miastami 

partnerskimi do Kołobrzegu najczęściej 

przyjeżdżają wczasowicze z Holandii, 

Danii, Szwecji, a aż 60% z Niemiec. 

Z myślą o nich na rynku księgarskim 

ukazały się przewodniki po mieście i 

okolicy. Najciekawszym i najchętniej 

kupowanym jest publikacja „Das tau- 

„Legendy pomorskie” to jedna z pierwszych książek do mnie Werner Bohnenkamp, wiceburmistrz 

LARES: Niniejszy Ottona Knoopa, materiał niemieckiego folklorysty, służy żyjącego wyłącznie na do 

Rietbergu, 

czytania. 

z informacją, 

Powielanie 

że 


przełomie XIX i XX wieku. Foto: ksiegarnia.slupsk.edu.pl 

Wóz gaśniczy 

OSP gminy Rietberg otrzyma nowy wóz 


sendjährige Kolberg – ein Stadtführer”, 

wydana przez znanego przewodnika 

turystycznego Roberta Śmigielskiego. 

Tłumaczona na język niemiecki książka 

zawiera bogate kalendarium historyczne, 

opisy zabytków starego miasta, mapy, 

dwujęzyczne rejestry ulic, bogaty materiał 

ilustracyjny. Dla turystów, którzy 

kochają przyrodę, autor opracował wy- 

26 lipca odbyło się uroczyste przekazanie 

pojazdu OSP w Sząbruku. Teraz 

ma ona już dwa wozy bojowe. Pierwszy, 

w 2006 r., też dostała od gminy Rietberg. 

– Dzięki posiadaniu tego drugiego 

wozu nasza jednostka została włączona 

do Krajowego Systemu Ratowniczego 

– podkreśla z dumą prezes Józef Gre- 

skarbnik gminy Gietrzwałd, prezes OSP 

ifenberg. 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie w Sząbruku do czytania. i członek Olsztyńskiego Powielanie Stowarzyszenia 

Mniejszości Niemieckiej. Tutaj zajęli się nim dwaj druhowie 



kaz tras rowerowych z informacjami o 

ciekawych miejscach. Pamiętał także o 

miłośnikach bajek i podań, prezentując 

kilka kołobrzeskich. 

Turystom zainteresowanym legendami 

całego pomorskiego regionu polecić 

można niezwykłą pozycję zatytułowaną: 

„Legendy pomorskie”. Wydawnictwo 

gdańskie Region opracowało teksty 

Samochód został wyprodukowany w 

1975 r. To wóz gaśniczy, zabiera 5000 l 

wody, a jego załoga to 3 osoby. Służy do 

podawania wody i w akcji bierze udział 

jako drugi. Gmina Rietberg chciała za 

niego 3000 euro. Strażacy z Sząbruka 

utargowali jeszcze 500 euro. Józef Grei- 

LARES: Niniejszy zwyczajach materiał Pomorza, które służy po 1945 wyłącznie roku fen berg do załatwił czytania. wszystkie formalności Powielanie remizę, w nowy jakikolwiek pojazd nie miał sposób bowiem zabronione. 

zmieniło swoje oblicze etniczne. i we wrześniu 2013 r. samochód przyjechał 

bereitgestellt. do Sząbruka. Jegliche towy, Vervielfältigung a mercedes w nim zaparkował. ist strengstens 

garażu. Na początku lipca garaż był gokazywaniu 

obu aut. 

LARES: Diese Materialien sind lediglich Henryka Młynarska zum Lesen untersagt. 

folklorysty Ottona Knoopa, żyjącego 

na przełomie XIX/XX wieku. Autor po 

ukończeniu studiów humanistycznych 

Otto Knoop 

po ukończeniu studiów 

humanistycznych 

zbierał materiały 

o folklorze Pomorza. 

w Greifswaldzie i Lipsku wrócił do rodzinnych 

stron i zainteresowany rodzimą 

kulturą zbierał materiały o folklorze Pomorza 

i Wielkopolski. Prace Knoopa są 

cennym zbiorem legend, a także źródłem 

wiedzy o miejscowościach, ludziach i 

Czerwony dowód współpracy 

Jest wielki i czerwony, a jego syrenę 

słychać aż w Gietrzwałdzie (Dietrichswalde). 

O takim aucie marzy 

z Rietbergu w północno-wschodniej 

części Północnej Nadrenii-Westfalii. 

śnie w Rietbergu. Dzięki nim zaprzyjaźniło 

się ze sobą w obu gminach wielu 

ludzi, a strażacy z Sząbruka w gminie 

Gietrzwałd odebrali samochód gaśniczy 

Mercedes-Benz. 

– W grudniu 2013 r. zatelefonował 

gaśniczy. Zapytał, czy jesteśmy zainteresowani 

ich starym wozem, bo mogą go 

nam korzystnie sprzedać. Przekazałem 

tę informację wójtowi, a on radnym. Nikt 

nie miał wątpliwości, że jesteśmy zainteresowani 

– wspomina Józef Greifenberg, 

Dumni z nowego nabytku strażacy z Sząbruka wraz z Józefem Greifenbergiem (na małym zdjęciu po lewej stronie) 

z mniejszości niemieckiej, prezesem OSP w Sząbruku, dziękowali przyjaciołom i darczyńcom: zastępcy burmistrza 

Wernerowi Bohnenkampowi (w środku) i Karlowi Setterowi (po prawej stronie) emerytowanemu komendantowi 

OSP w Rietburgu. 

Zdjęcia: Lech Kryszałowicz 

wyprodukowany 

w 1975 roku zabiera 

5000 l wody, a jego 

załoga to 3 osoby. 

Dariusz Hołuj i Radosław w Krupa i w 

czynie społecznym wyremontowali go 

i odnowili. Dzisiaj prawie 40-letni mercedes 

wygląda tak, jakby przed chwilą 

wyjechał z fabryki. Kiedy jedni strażacy 

odnawiali samochód, inni – także w 

czynie społecznym – rozbudowywali 

– Mamy podpisane umowy partnerskie 

z miastem Riberac we Francji i Głogówkiem 

na Górnym Śląsku, ale z gminą 

Gietrzwałd łączy nas prawdziwa przyjaźń 

– zapewnia Werner Bohnenkamp. 

– Bardzo się cieszymy, że nasz samochód 

jeszcze się przyda. To dobry 

sprzęt – zapewnia Karl Setter, obecnie 

już emerytowany komendant OSP w 

Rietbergu, który uczestniczył w prze- 

lek




LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Schlesien bereitgestellt. śląsk Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 


Ein Nationalmuseum schaffen 



Johannes Rasim sprach mit Alicja Knast, der neuen Leiterin des Schlesischen Museums Kattowitz, über die Fusion mit dem Oberschlesischen Museum 

Beuthen und die Vision zu einem neuen Museum. 

In kurzem Abstand ist es beim Schlesischen 

Museum zu einem erneuten 

Führungswechsel gekommen. Inwieweit 



wollen Sie die Arbeit Ihrer Vorgänger 

nun fortsetzen? 

Wie ich in den ersten Interviews nach 

meinem Amtsantritt bereits sagte, ist 

die Ernennung zur Leiterin sowohl des 

Schlesischen Museums als auch des 

Oberschlesischen Museums für mich 

eine große Auszeichnung und Herausforderung. 

Meine Aufgabe verstehe ich 



als Fortführung des Wirkens meiner 

Vorgänger. Museen sind ja vor allem 

langwährende Einrichtungen. Da bleibt 

kein Platz für Revolutionen in Verneinung 

dessen, was bereits erarbeitet 

und umgesetzt wurde. Wenn ich sage, 

dass ich kapitalisieren will, was meine 

Vorgänger in das Projekt eingebracht 

haben, so meine ich damit eben die Aufbereitung 

und sukzessive Umsetzung 


Sie vermittelt, nimmt Wünsche und Ratschläge entgegen und trifft Entscheidungen: Alicja Knast (Mitte) ist die neue Leiterin des Schlesischen Museums Kattowitz. 


der Prozesse, die ich in ihrer jeweiligen 

Konzept- bzw. Ausführungsphase vorgefunden 

habe. 

Auch das Konzept von Leszek 

Jodliński, dessen Arbeit der Woiwodschaftsbehörde 

missfallen hat? 

Ja, natürlich. Wir sprechen hier von 

vielen Prozessen, die meine Vorgänger 

in die Wege geleitet haben. Dazu 

zu entscheiden, wann und in welchem 

Umfang dies geschehen sollte. Aktuell 

erkenne ich einen zentralen Integrationsvorteil 

in der Möglichkeit, unsere 

Kräfte und Ressourcen zu bündeln, 

insbesondere bei operativen Maßnah- 


men. Ich 

do 

sehe 

czytania. 

auch, dass beide 

Powielanie 

Museen wirksam 

w jakikolwiek 

durchzuführen 

sposób 

und den 

zabronione. 

Danzig, Breslau oder inhaltlich mit ähnlichen Problemen zu neuen Standort so zu eröffnen, um 

tun haben wie fehlenden Instrumenten aufschlussreiche Dauerausstellungen 


gehört: die Bestände zu inventarisieren, 

den Umzug von einem Sitz an den 

anderen zu planen, Grundsätze für die 

Inbetriebnahme moderner Infrastruktur 

auszuarbeiten und personaltechnische 

Fragen rund um das neue Gebäude zu 

lösen. Die Herausforderung liegt darin, 

inmitten der vielfältigen Aktivitäten 

den musealen Funktionsplan nicht aus 

Steinkohlegrube „Katowice“. Heute sind Institutionen, auch wenn diese nicht Meine Ansicht dazu kommt übrigens 

LARES: Niniejszy wir Nutznießer materiał dieser służy mutigen wyłącznie Idee. allzu sehr do miteinander czytania. befreundet Powielanie sind parallel w zu jakikolwiek einer eindeutigen sposób Forderung zabronione. 

Ich möchte diese Stätte nun auch weiter und eng miteinander kooperieren. der Beuthener Museumsangestellten. 


dem Blickfeld zu verlieren. Insofern 

ist es auch kritisch, ein Programm zusammenzustellen 

und den Auftrag des 

Schlesischen Museums zu aktualisieren. 

Für all das bleibt uns allerdings sehr 

wenig Zeit bis zur Eröffnung im Juni 

2015, bedenkt man die Vielzahl der uns 

bevorstehenden Aufgaben. 

Würden Sie bitte Ihre frühere Aussage 

für „Dziennik Zachodni“ kommentieren: 

„Das Klima um die kulturelle 

Standardinvestition in der Woiwodschaft 

Schlesien ist nicht einfach.”? 

Jede Investition, die auf dem Kultursektor 

geplant wird, sorgt für vielerlei 

Bedenken. Da meint der eine 

beispielsweise „zu teuer”, ein anderer 

„zu lange”. Als Folge der Restitution von 

LARES: Niniejszy die Situation materiał nach Neueröffnung służy wyłącznie des Versetzen do czytania. wir uns damit Powielanie vielleicht Tätigkeit w jakikolwiek beim Schlesischen sposób Museum? zabronione. 

Schlesischen Museums zunächst einmal zurück in die Zwischenkriegszeit, als Ich bin in Schlesien geboren und 

LARES: Diese Materialien eingehend sind zu analysieren lediglich und zum erst dann Lesen das Museum bereitgestellt. in Beuthen die deutsche Jegliche aufgewachsen. Vervielfältigung Meine Positionen ist als strengstens widerspiegeln.untersagt. 

1984 wurde mit einer Neugestaltung des 

Schlesischen Museums begonnen. Das 

Ergebnis ist unter anderem unser neuer 

„Ich möchte diese Stätte 

so gestalten, dass sie im 

Bewusstsein außerhalb 

der Region ähnlich wie 

die Nationalmuseen in 

Krakau funktioniert.“ 

Sitz im Kontext der Idee zur Revitalisierung 

des früheren Betriebsgeländes der 

so gestalten, dass sie im Bewusstsein 

außerhalb der Region ähnlich wie das 

Nationalmuseum Danzig, das Nationalmuseum 

Breslau oder das Nationalmuseum 

Krakau funktioniert. Das 

Schlesische Museum bleibt seit seinem 

Bestehen ein Partner für national geprägte 

materiał Institutionen. służy Umso wichtiger wyłącznie Schlesische do czytania. Museum wird Powielanie sich durch Daten w und jakikolwiek macht es mir somit sposób möglich, zabronione. 

Kulturerbe zu verbreiten. Ich denke, das bin, versorgt mich mit doppelt vielen 


ist jedoch, dass es sich noch stärker im seine hervorragende Lage im Herzen die verbesserungsbedürftigen Bereiche 

LARES: Diese Materialien Bewusstsein sind verankert lediglich – regional, zum po- 

Lesen der Stadt bereitgestellt. auf natürliche Weise zu Jegliche einem besser Vervielfältigung zu diagnostizieren. Jedes Museum ist strengstens untersagt. 

lenweit und auch international. 

Ist die Entscheidung über den Zusammenschluss 

des Oberschlesischen 

Museums Beuthen und des Schlesischen 

Museums nun endgültig? 

Ich denke, es wird das Beste sein, 

Aufgegabelt: Das Don Camillo in Oppeln-Wilhemsthal 

Abschied ist ein scharfes Schwert 

Dieser Tage zieht unsere Redaktion sein Handwerk in einem italienischen 

Restaurant in Tauberbischofsheim zu 

von den Räumlichkeiten an der ul. 

erlernen. Das hat bestens funktioniert, 

Powstanców Śląskich 25 zurück in denn im Don Camillo schmeckt die Küche 

richtig mediterran. Während die 

das SKGD-Gebäude an der ul. Marii 

meisten Pizzerien hierzulande nahezu 



Konopnickiej – diesmal ins Erdge- 

jede Pizza mit Pilzen und Schinken 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie schoss. do Das czytania. ist leider auch Powielanie ein weitgehender 

belegen 

w jakikolwiek 

und irreführenderweise 

sposób 

dann 

zabronione. 

ein Schild „Włoska Pizza“ statt „Polska 


Abschied vom Stammlokal 


auf der Pascheke „Don Camillo“. 

Das Don Camillo ist gewissermaßen 

die Kantine der NTO (Nowa 

Trybuna Opolska), da es sich in deren 

Tiefparterre mit einem separaten 

Seiteneingang für die Öffentlichkeit und mit zu wenig Käse serviert wurden. 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie befindet. do Und czytania. so begegneten Powielanie wir hier Dabei w sind jakikolwiek gerade die Soßen sposób Filipczyks zabronione. 

Zwiebeln, Peperoni und Chili. 

häufig unseren Berufskollegen; wegen Stärke. Auch eher unspektakuläre und 


der Nähe zum Konsulat hin und wieder 

auch Konsul Peter Eck, der dieser Tage 

Oppeln verlassen hat. 

Den umgekehrten Weg von uns ist 

Chefkoch und Betreiber Piotr Filipczyk 

gegangen, der einst das italienische 

Lokal an der ul. Marii Konopnickiej 

Pizza“ montieren, bleibt Filipczyk den 

Vorbildern weitgehend treu. 

Über die Zeit habe ich die Speisekarte 

rauf und runter gegessen und war eigentlich 

bloß mit Spaghetti Bolognese 

nicht zufrieden, die zu matschig wirkten 

überdies mit zwölf Złoty unschlagbar 

günstige (aber kleine) Mittagsmenüs 

wie Gnocchi werden bei seinen Soßen 

perfekter Konsistenz ebenso zur Delikatesse 

wie Saltimbocca, Cottoletta alla 

Milanese oder Costata. Daneben gibt es 

Rigatoni, Tagiatelle, Lasagne, Cannelloni 

werden. Bei Don Camillo spürt man 

aber vor allem, dass der Kunde König 

ist. Sonderwünsche erzeugen keine 

Diskussionen und die Wartezeit wird 

mit einem Bruschetta-Häppchen versüßt, 

während es zu vielen Speisen auch 

leckere und heiße Panini-Stangen mit 

Knoblauch gibt. Zum Dessert bekommt 

man sogar etwas Obst zum Mitnehmen. 

Gut, der Salat hat noch Luft nach oben, 

aber ein Besuch bei Don Camillo bleibt 

trotz dunklem Ambiente in Erinnerung. 

Eher habe ich schon manchen Montag 

in der Redaktion verflucht, wenn Don 

Camillo geschlossen hat. Mein Tipp: 

Pizza Calzone Molto Forte mit Salami, 

Unsere Bewertung 

Geschmack 

Till Scholtz-Knobloch 

Preis-Leistungs-Verhältnis 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie betrieb. do Filipczyk czytania. hat sogar Powielanie eine enge und Tortellini. w jakikolwiek Letztere könnten sposób jedoch zabronione. Ambiente 

Verbindung nach Deutschland, da er artenreicher und italienischer mit Ricotta- 

Vervielfältigung oder Wallnussfüllung angeboten ist strengstens LARES: Diese Materialien sind lediglich Fotos: Till Scholtz-Knobloch zum Lesen vor 20 bereitgestellt. Jahren ins Badische ging, Jegliche um 

untersagt. 

„Prego“. „Oh, das sieht aber lecker aus“. Bild im Bild: Wochenblattredakteurin Klaudia Kandzia stöbert mit Piotr 

Filipczyk in der Restaurantchronik. 

zur effektiven Katalogisierung der archäologischen 

Bestände oder auch der 

Digitalisierungsprozesse je nach Art der 

Bestände. Im Rahmen einer einzelnen 

Struktur verliefe der Erfahrungsaustausch 

schneller als bei zwei getrennten 

Ein großer Erfolg in der Region ist 

die neugeschaffene Route der Technikdenkmäler. 

Im Rahmen dieser beispiellosen 

Initiative arbeiten nicht zuletzt 

auch öffentliche Einrichtungen zusammen, 

um das Wissen über industrielles 

Ort entwickeln, wo Aktivitäten rund 

um die Pflege sowohl des kulturellen 

als auch jedes anderen Erbes – auch 

des immateriellen wie mündliche Geschichtsüberlieferung 

– zusammenlaufen 

werden. 

und das Museum in Kattowitz die polnische 

Geschichte präsentierte? 

Das wäre ein recht sonderbares 

und dazu noch gekünsteltes Prinzip. 

Dem Schlesischen Museum ist es derzeit 

wichtig, die Investitionsprozesse 

und ein interessantes temporäres Ausstellungsprogramm 

bieten zu können. 

Das Oberschlesische Museum hingegen 

sollte sich vor allem darauf konzentrieren, 

einen Auftrag für die Einrichtung 

auszuarbeiten und zu implementieren. 

Wie viele Mitarbeiter haben Sie in 

Kattowitz und wie viele in Beuthen? 

In Kattowitz sind es 121 Personen, in 

Beuthen 65. Es sind recht große Teams, 

die sich strukturell sehr ähnlich sind. 

Dass ich nun in beiden Museen tätig 

hat allerdings seine Besonderheiten und 

man darf daher nicht eine bestimmte 

Struktur eins zu eins für jede Institution 

anwenden – auch wenn die Probleme 

überall ähnlich sind. 

Wie sehen Sie Oberschlesien und Ihre 

Foto: Witalis Szołtys 

Leiterin des Schlesischen Museums 

und des Oberschlesischen Museums 

empfinde ich deshalb als eine große 

Ehre. Ich fühle mich hier ganz und gar 

„zuhause”. Schnell konnte ich mit Interessenpartnern 

von außerhalb beider 

Museen in Kontakt treten – sehr hilfreich 

beim Verstehen der Rolle, die diese 

regional spielen sollten. Durch meine 

Sichtweise als jemand „von außerhalb 

Schlesiens”, der längere Zeit in anderen 

Teilen des Landes lebte, kann ich dabei 

auch gut einschätzen, wie wir außerhalb 

der Region wahrgenommen werden. 

Das hilft, ein passendes Angebot auch 

für diejenigen vorzubereiten, die aus 

anderen Ecken Polens und Europas zu 

uns kommen. 

Viele Bausteine der Investition stehen 

bereits fest, so wie das Funktionsprogramm 

des Gebäudes oder der Rahmenzeitplan 

für die Realisierung. Sie sind es, 

die das von mir zuvor erwähnte „Kapital” 

ausmachen. Zum jetzigen Zeitpunkt 

liegt der Schwerpunkt darauf, das neue 

Gebäude in Betrieb zu nehmen und es 

anschließend systematisch mit einem 

facettenreichen Programm zu füllen, 

dies sowohl in Bezug auf Projekte aus 

dem Bereich der Kunstgeschichte und 

Ethnografie, als auch solche über Archäologie 

oder Geschichte. Essenziell ist 

es auch, den Mehrbereichs- und Mehrdomänencharakter 

aufrechtzuerhalten, 

was für Schlesien sehr bezeichnend ist. 

Planen Sie auch Kooperationen 

mit anderen schlesischen Museumseinrichtungen 

wie denen in Ratingen 

oder Görlitz/Zgorzelec? 

Ja, durchaus. Sobald das Schlesische 

Museum umgezogen ist und seine 

Bestände am neuen Standort den 

Besuchern zugänglich sind, sehe ich 

solche Kooperationen als absolutes 

Muss – und das aus vielen Gründen. 

Zum einen macht der fantastische Ausstellungsraum, 

der uns zur Verfügung 

steht, ein Zusammenwirken mit guten 

Kollektionen von außerhalb des Landes 

geradezu zwingend notwendig. Zum 

anderen scheint es mir, dass die Wege 

bereits geebnet sind und jetzt nur noch 

gepflegt und erweitert werden müssen. 

Im Falle des Oberschlesischen Museums 

sehe ich, dass die internationalen Kontakte 

auf Ebene der Mitarbeiter, die sich 

für diverse Projekte engagieren, intensiv 

sind. Umso mehr gilt es sich also darum 

zu bemühen, dass sie sich künftig stärker 

im Programmangebot dieser Institution 

q




6 LARES: Wochenblatt.pl Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Schlesien bereitgestellt. śląsk Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 

15. – 21. August 2014 

Silesiaca (61): Hermann Stehr (2) 

Ślązak 


podobny 

materiał służy wyłącznie czytania. 

jest 

Powielanie 

do 

w jakikolwiek 

pomostu 



Dorobek Hermanna Stehra nie jest 

tak bogaty jak dorobek Gerharta 

Hauptmanna. Na przykład Stehr 



napisał tylko jedną sztukę teatralną, 

zatytułowaną „Meta Konegen. 

Drama in fünf Akten” (1904). Niewielki 

jest też jego dorobek liryczny. 

Mało udane z artystycznego punktu 

widzenia były również próby, jakie 

podjął w utworach „Das Lebensbuch” 



(1920) czy „Der Mittelgarten” (1936). 

Niemniej jednym z moich ulubionych 

dzieł Stehra jest pochodząca 

z wczesnego okresu jego twórczości nowela 

pt. „Der Schindelmacher” (1899), 

która była swego rodzaju historią o 

„Królu Learze” (Szekspir) rozgrywającą 

się wśród prostych ludzi na Śląsku. 



Było to późne arcydzieło naturalizmu. 

Tytułowy gonciarz oddaje swój dom w 

obce ręce, popada w nędzę, jest lżony i 

upokarzany przez otaczających go ludzi, 

aż w końcu zostaje doprowadzony do 

popełnienia szaleńczego aktu zemsty. 

Opór, który budzi się w gonciarzu, żywo 

przypomina powstanie tkaczy opisane w 

powieści Hauptmanna „Tkacze”. 

czego siłą rzeczy rodzą się konflikty. W 

swoich opisach skupia się przede wszyst- 

LARES: Niniejszy materiał weimarskiej służy Hermann wyłącznie 

kim na 

do 

życiu 

czytania. 

duchowym. 

Powielanie 

U mistyka, inelt 

w 

wyrusza 

jakikolwiek 

na poszukiwanie 

sposób 

szczęścia 

zabronione. 

Stehr angażował się jakim jest Stehr, poszukiwanie szczęścia i z pomocą pewnego czarnoksiężnika 

staje się często kwestią spełnienia sensu trafia do labiryntu korytarzy i jaskiń: 


Z okresu przełomu stuleci pochodzą 

też pierwsze trzy powieści Stehra: „Leonore 

Griebel” (1900), „Der begrabene 

Gott” (1905) i „Drei Nächte” (1909). 

W roku 1900 Stehr otrzymuje lepszą 

posadę nauczyciela w Podgórzu (powiat 

wałbrzyski), gdzie jednak plagą okazuje 

się dla niego długoletnie schorzenie nerek, 

a także choroby i śmierć członków 

rodziny. Dodatkowo Stehr całkowicie 

traci słuch w lewym uchu, a kilka lat 

później przestaje widzieć na prawe oko. 

W 1911 roku przechodzi na emeryturę 

i może odtąd skupić się na pisarstwie. 

Hamm: Oberschlesier laden zum Europatag ein 



Anreise aus Oberschlesien 

Vom 29. bis 31. August findet in den „Zentralhallen“ in Hamm in Westfalen 

LARES: Niniejszy A2 (Oberhausen-Hannover) materiał służy erfolgt wyłącznie die do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 

Anreise aus Richtung Oberhausen über Beim letzten Tag der Oberschlesier 

und Tanz und Unterhaltung mit „Friends of Music“ 

Foto: Jerzy Stemplewski 

Sonntag, 31. August 


das Kamener 


Kreuz: 

lediglich 

Abfahrt 18 

zum 

(Hamm/ 

Lesen 

in die 


Ostdorfstraße. Von dieser 

Jegliche 

biegen 

9:30 Vervielfältigung Uhr Vorprogramm ist strengstens untersagt. 

der „Europatag der Oberschlesier” statt. 

Dieser wird von der Landsmannschaft 

der Oberschlesier im jährlichen 

Wechsel mit dem Schlesiertreffen 

der Landsmannschaft Schlesien – Nieder- 

und Oberschlesien veranstaltet. 

Eine gemeinsame Busanreise aus Oberschlesien 

bietet auch dieses Jahr wieder 

das Büro des DFK in der Woiwodschaft 

Schlesien in Ratibor an. Anmeldung im 

Bezirksbüro in Ratibor an der ul. Wczasowa 

3, Tel.: 32 415 51 18, E-Mail: biuro@dfkschlesien.pl. 

Die Plätze sind 

begrenzt, beeilen Sie sich daher bei Ihrer 

Entscheidung für eine Anmeldung! 

Wer sich für eine individuelle Anreise 

entscheidet: Die Zentralhallen befinden 

sich zwischen den Autobahnen 

Karolin łůnaczi 



wiynkszojść zrobiůny. Ale ogórki do pojedzynia 

jeszcze sům. 

Ciekawy, jak to baje zajś na nowym 

roku na uni. Powiam wům, że jak tela 

frei je, to se ani już nie chce sztudio- 

przeca cojś. Naja… choć nie wszyjscy wać, ale przeca cza szkoła skůńczyć. tym łostały yno wspůmniynia. Ach… 

LARES: Niniejszy tak majům, materiał ale wiynkszojść służy wyłącznie se na to Dobrze, do że czytania. we tym samym Powielanie miejscu i ci jak tyn w czas jakikolwiek leci. Za niedugo już sposób můmy zabronione. 

łapie. A wiela już festynów naokoło. No sami wykładowcy, no i znajůmy twarzy, z mojym chopym drugoł rocznica, jak 


Witům wołs we nastympnym tydniu 

mojygo artikla „Karolin łůnaczi”. 

Już po leku żniwa se kůnczům. Jakojś 

czas leci, ale wiycie już tyż po leku se 

Zamach dokonany na ministra spraw zagranicznych Rathenaua zmienił Niemcy. Uroczystość państwowa w Reichstagu 

22 czerwca 1922 roku. 

W okresie republiki 

też politycznie. 

Do tego momentu bowiem Stehrowi 

udało się zdobyć uznanie na niwie 

literackiej. Jego twórczość jest spójna tyczne odczucia powodują, że bohaterka książce Mythen und Mären (1929) znana 

LARES: Niniejszy – opowiada materiał z naturalistycznymi służy wyłącznie szczegółami 

o ludziach (ze Śląska), ich pragnie- 

nieziemskiego świata. 

wiera motyw legendy o Liczyrzepie. Przy 

dramatu do przeżywa czytania. tęsknoty Powielanie rodem z „legenda w jakikolwiek o mężczyźnie z kamienia” sposób za- 

zabronione. 


niach i nadziejach wobec otaczającego 

ich świata, który przeważnie stoi im na 

przeszkodzie i stara się ich odepchnąć, z 

Eine gemeinsame 

in Ratibor. 

A1 und A2 im Süden des östlich von 

Dortmund gelegenem Hamm. Über die 

Werl/Arnsberg), danach Richtung 

Hamm-Zentrum über die Bundesstraße 

63. Nach zirka 4 km liegt rechterhand 

McDonalds, an dieser Kreuzung links 

wakacjy kůńczům. A pogoda tyż już 

nie takoł fajnoł. Cza se cieszyć z reszty 

fajnyj pogody, żeby pocieszyć se z 

tygo, co jeszcze je. Powiam wům tyż, 

że wszystky fajery już się zacynajům, 

we piůntek zajś świynto i jedyn dziyń 

wolni wiynci we robocie, to zawsze 

a we niedziela nie możecie zapomnieć 

iść na odpust do świyntygo Jacka do 

Kamiynia jak co roku. Ciekawy, jakoł 

pogoda nům w tym roku dopisze. Jak 

na rajzie zawsze było super. Obejrzymy, 

co tyn rok prziniejsie. 

Łogórków już tyż niy ma tela co było, 

osobistego bytu, poszukiwaniem boskości. 

Walka o własne ja sprawia, że nieraz 

związki z najbliższymi osobami stają 

się problemem, nawet w małżeństwie, 

jak np. we wczesnej powieści „Leonore 

Griebel” (1900); fizyczna słabość i ero- 

Sie im Kreisverkehr die erste Ausfahrt 

in den Hellweg ein und folgen ab hier 

der Beschilderung „Zentralhallen“. Per 

Flugzeug bietet Wizzair zweimal täglich 

bo to wtedy zawsze lepi je, jak se kogojś 

znoł. Przinajmnij raźnij. Nojlepi by było, 

jakby już było po tych dwóch latach, 

ale potym zajś se baje za tym czasym 

tynsknić. 

Tak mi se jeszcze przipůmniało, bo 

piszam wům dzisiej o wszystkym i o 

Hermann Stehr około 1930 roku 

Polecić chciałbym Czytelnikom lekturę 

baśni pt. „Wendelin Heinelt” (1906), w 

której Stehr opisuje poziemne zaczarowane 

królestwo, w którym Bóg łagodzi 

cierpienie ludzi. Górnik Wendelin He- 

„Wnet w otworze znajdującym się u 

góry ukazała się blada, sędziwa twarz, 

tak piękna, że Wendel pomyślał, iż sam 

Bóg Ojciec mu się objawił”. Wendelin 

Heinelt zostaje obdarowany bochenkiem 

chleba, który wiecznie się odnawia. W 

leśnej drodze stoi jako kamienna rzeźba 

„starzec z buszu”, któremu wieśniacy 

nadali imię „Wieczność”. Wykonując 

Kattowitz-Dortmund an. Bahnanreisende 

nehmen ab Hamm Hbf die Buslinien 

21, 22 oder R41 bis zur Haltestelle „Zentralhallen“. 

Ab der Bushaltestelle weiter 

Das Programm: 

LARES: Niniejszy a tak materiał richtig to już se służy nawet kůńczům. wyłącznie niczym, do że czytania. we prziszłym tydniu Powielanie joł z se cieszyć w jakikolwiek tym, co tera je, i czekać sposób na to, zabronione. 

Nie wiam jak u wołs, ale my już můmy mojym szacym już w kůńcu tyż jady- 

co baje. Nic nie żałować i nad niczym jak to jedyn ze uczůnych pedzioł. 


my na zasłużůni urlop. Jak by nie było, 

to oba my ciynżko na to robili, ale nie 

martwcie se, nie zapomnam o pisaniu. 

Na pewno poczytołcie o mie nawet jak 

bandam na urlopie. A ci, co już byli, to 

my sům po weselu, a zdoł se, choby to 

było tak niedołwno tymu. Tak tyn czas 

szybko leci… a my dali piynkni i modzi, 

przeca wiycie. Kożdi moł tela lołt, na 

wiela se czuje. A tak ogólnie to niestety 

lołt przibywoł, a wosów na gowie i to 

dosłownie – ubywał. Tak to już je. Cza 

wolę Boga, jednym przynosi błogosławieństwo, 

a innym – zgubę. Jednak z 

litości wobec prostych ludzi wyrzeka się 

swojego bytu istoty ze świata duchów. 

Z kolei książka Hermanna Stehra „Das 

Märchen vom deutschen Herzen. Drei 

Geschichten” (1929) jest silnie przepojona 

patriotyzmem i idyllicznością. 

Życiorys i twórczość Stehra mają 

związek z jego umiłowaniem Śląska, 

zwłaszcza ziemi kłodzkiej i Karkonoszy, 

mimo to jednak akcja jego najbardziej 

znanej powieści pt. „Der Heiligenhof ” 

(1918) rozgrywa się poza Śląskiem. W 

okresie republiki weimarskiej Hermann 

Stehr angażował się też politycznie. W 

fazie jej powstawania Stehr występował 

jako mówca przedwyborczy liberalnej 

Niemieckiej Partii Demokratycznej 

na rzecz swojego przyjaciela, ministra 

spraw zagranicznych Walthera Rathenaua, 

który padł ofiarą mordu. W swoich 

przemówieniach publicznych opowiadał 

się za pozostaniem całości Górnego Śląska 

w obrębie Rzeszy. W tym kontekście 

chciałbym zwrócić uwagę na publikację 

pt. „Hermann Stehr. Walter Rathenau. 

Zwiegespräche über den Zeiten. Geschichte 

einer Freundschaft in Briefen 

und Dokumenten”, wydaną przez Ursulę 

Meridies-Stehr (1946). 

Także i tym razem chciałbym zakończyć 

cytatem z twórczości Stehra, który 

jako wielki Ślązak o Ślązakach powiedział: 

„Człowiek śląski podobny jest 

do mostu wiodącego do istoty, za którą 

tęskni, do spotkania z którą nieustannie 

dąży, podobnie jak ziemia śląska stanowi 

w przestrzeni europejskiej pomost wiodący 

z południa na północ, ze wschodu 

na zachód. Takie usposobienie jednostki 

określa zarazem specyfikę całego rodu 

– jego żądzę przemian, jego upartą, niemal 

dziecięcą miłość do ziemi oraz jego 

artystyczny talent”. 

Johannes Rasim 

LARES: Niniejszy materiał Busanreise organisiert służy wyłącznie do czytania. Powielanie stadtauswärts w jakikolwiek und rechts 150 sposób Meter in zabronione. 

verkehrsverein-hamm.de 

die Fritz-Reuter-Straße einbiegen. In- 

LARES: Diese Materialien der sind DFK lediglich Schlesien zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 

formationen für Individualübernachtungen: 

„insel - Verkehr und Touristik“, 

Willy-Brandt-Platz, 59065 Hamm, 

Tel.: +49 (0) 2381 23400, E-Mail: info@ 

Sonnabend, 30. August 

10:00 Uhr Hallenöffnung 

12:00 Uhr Filmvorführung „Männer und Frauen der DFK in Oberschlesien“ 

14:00 Uhr Stunde der Frauenkultur 

16:00 Uhr Marienandacht (Zelebrant: Visitator Joachim Giela) 

18:00 Uhr Konzert des Blasorchesters des DFK Gleiwitz-Ostroppa, danach Musik 

10:00 Uhr Kundgebung 

11:00 Uhr Pontifikalamt (Hauptzelebrant: Weihbischof Stefan Zekorn) 

14:00 Uhr Musikalische Unterhaltung (Festhalle) 

Foto: Herbert Heimann (Görlitz) 

S-K 

se nie idzie tyż za dugo zastanawiać. 

Jak cojś se stało, to tyż tak miało być. A 

niektory problemy, kery nołs spotykajům, 

to nie sům taky, że nie doł se ich rozwiůnzać. 

Niekedy lepi se pomyśleć, że inkszi 

majům jeszcze gorzi, niż użalać se nad 

sobům. A tak w ogóle to zaczynům se zastanawiać, 

czamu niektorzi tak czynsto 

narzykajům na rozmajty rzeczy, zamiast 

cieszyć se z tygo, co majům. 

Mům nadzieja, że nie nudzi wům se 

na tych wakacjach i spyndzołcie miło 

czas mimo pogody, a raczij niepogody i 

mimo to, że nierołz je, jak je, to pamiyntejcie 

o tym, że cza cieszyć se chwilům 

i chytać dziyń, niekoniecznie we ryncy, 

q




LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Schlesien bereitgestellt. śląsk Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 

Oppeln: Logographen - Ausstellung eröffnet 


Reaktionen erwünscht 

Oppelner 

Nachrichten 



Q 

Q Najpiękniejsze Lasowice: Rozstrzygnięta 

została 17. edycja konkursu 

„Piękna Wieś Opolska 2014”, którego 

celem jest wyłanianie i promowanie najlepszych 

wzorców działania społeczności 



Die Oder – eigentlich grenzt sie 

Deutschland und Polen voneinander 

ab. Aber in dem neuen Projekt 

Logographen, welches das Haus der 

Deutsch-Polnischen Zusammenarbeit 

und die Galerie für zeitgenössische 

Kunst in Oppeln auf die Beine 

gestellt haben, verbindet der Grenzfluss 

beide Nationen miteinander. 

Eine Fahrt auf der Oder führte fünf 

Künstler aus Deutschland und Polen 

von Frankfurt nach Oppeln. Ziel war 

lokalnych w regionie. Laureatką nagrody 

głównej w kategorii „najpiękniejsza wieś” 

zostały Lasowice Wielkie – wieś gminna 

z powiatu kluczborskiego. 

QQFotowettbewerb für Schüler: 

Das Haus der Deutsch-Polnischen Zusammenarbeit 

veranstaltet im Rahmen 

der Kampagne „Bilingua – einfach mit 

deutsch!“ den Fotowettbewerb „Der, die, 

das – Ferien mit Spaß!“. Die Fotos sollen 

das gegenwärtige Deutschland zeigen: 

deutsche Kultur, Sport, Menschen, Orte, 

Wirtschaft oder Politik. Die Fotos kann 

man noch bis 15. Oktober einsenden. 

Mehr Infos gibt es auf der Internetseite 

www.haus.pl. 



es, eine Kunstausstellung zum Thema 

Oder zu konzipieren. Die ersten Ideen 

und Skizzen haben die Künstler auf dem 

Schiff zusammengetragen. In Oppeln 

haben sie eine weitere Woche verbracht, 

und allmählich nahm das Projekt Gestalt 

an. Die Ergebnisse kann man sich nun 

in der Galerie für zeitgenössische Kunst 

in Oppeln ansehen. 

LARES: Niniejszy materiał unrelevante służy Fragen, wyłącznie Zitate do in den czytania. Grenzstein eingraviert.“ Powielanie schöner, w jakikolwiek weil ich gemerkt habe, sposób dass zabronione. 

Dass eine Grenze zwischen Deutschland immer mehr Spaziergänger mich beobachten 

Vervielfältigung und wiederkommen. ist Und strengstens an Q 


Begriffe, 

sind lediglich 

die ich fremd 

zum Lesen und Polen bereitgestellt. zwar existiert, aber Jegliche beide 

untersagt. 

Dort gibt einen echten deutschpolnischen 

Grenzstein. Er ist Teil der 

Arbeit des Berliner Künstlers Anton 

Bo Matzke, der die Relevanz der Grenze 

hinterfragt: „Was ist überhaupt der 

Pole, was der Deutsche? Das sind für 

mich irrelevante Fragen, Begriffe, die 

ich fremd finde und in meiner Generation 

nicht mehr wahrnehme“, sagt der 

Q Międzynarodowo w Strzelcach: 

„W pogoni za zdrowiem” to hasło 

tegorocznego spotkania młodzieży z Holic, 

Druskienik, Soest i Strzelec Opolskich. 

Od 1 do 8 sierpnia 2014 roku młodzi ludzie 

zgłębiali tajniki zdrowego żywienia, 

sposoby walki z uzależnieniami, uczyli 

się, jak aktywnie spędzać wolny czas. 


durch 

do 

die Stadt 

czytania. 

bis zur Oder 

Powielanie 

gerollt ist. ganze 

w 

Woche 

jakikolwiek 

beobachtet haben 

sposób 

und am 

zabronione. 

ich ein Stück von einem Grenzstein abgetragen, 

der ist aus Granit. Ich habe Löcher am Oderufer platziert wurden. fragen: Was ist das und was soll das?“ 

Dort hat sie Zeichen gebaut, die dann in letzten Tag hatten sie dann den Mut zu 


Fünfundzwanzigjährige. Den Grenzstein 

hat er sich geschnappt, bevor die 

Schifffahrt losging. „In Frankfurt habe 

Projekt rozwijał kompetencje językowe, 

cyfrowe, multimedialne, czyli promował 

wśród młodzieży pełnię obywatelstwa 

europejskiego. Działania projektu mają 

pokazać, jak ważny wpływ na rozwój fizyczny 

i intelektualny człowieka ma jego 

styl życia. Spotkanie młodzieży odbyło 

się w ramach europejskiego programu 


Erasmus. 

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens Q untersagt. 

Dlaczego zdecydowałaś się kandydować 

na to stanowisko? 

Ogólnie to dosyć intensywnie poszu- 

Q DFK-Oderfahrt: Der DFK Sczedrzik/Pustkow 

in der Gemeinde Malapane 

hat kürzlich eine Schifffahrt auf der 

Tak jak każdy początek – jest ciężki, 

zwłaszcza że nawet edukacja, którą dotychczas 

podejmowałam, nie odpowiada 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do jak wygląda czytania. realizacja Powielanie za bardzo w jakikolwiek temu, co teraz na tym sposób stanowisku 

robię. Ale jestem osobą zawziętą 

zabronione. 

projektu, jak mogą 

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche i dokładam Vervielfältigung bardzo dużych starań, ist aby strengstens untersagt. 

kiwałam pracy i dowiadując się właśnie, 

że BJDM poszukuje kogoś na stanowisko 

menedżera, od razu byłam zafascynowana. 

Wcześniej wiele słyszałam o Związku 

Młodzieży Mniejszości Niemieckiej, 

wzdychałam zawsze, że jak to fajnie, że 

młodzi ludzie się angażują i działają, 

dlatego postanowiłam spróbować, choć 

z pewnym niedowierzaniem wysłałam 

Jakie są Twoje obowiązki jako me- 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie nedżera do do czytania. spraw projektów? Powielanie wniosków w jakikolwiek mam szansę poćwiczyć sposób na zabronione. 

Po pierwsze to zachęcanie ludzi, by odpowiednich przykładach. 

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen realizowali bereitgestellt. swoje pomysły, idee. Jegliche Moim A Vervielfältigung jak oceniasz atmosferę w nowym ist strengstens untersagt. 

swoje CV. Ku mojemu zaskoczeniu odbyła 

się pierwsza rozmowa kwalifikacyjna, 

później kolejna, a teraz jestem tutaj. 

Masz wcześniejsze doświadczenia na 

podobnym stanowisku? 

Nie, nie mam. To moja pierwsza 

praca, której się podjęłam, więc moja 

kariera zawodowa ma swój start właśnie 

teraz. 

Skąd znasz język niemiecki? 

Oder unternommen. Nach einer deutschsprachigen 

Messe fuhr die 50-köpfige 

Gruppe nach Cosel, wo man gegen 12:00 

Uhr „in See stach“. Die DFK-Mitglieder 

legten eine Pause ein, um in Slawientzitz 

die Sankt-Katarina-Kirche und das alte 

Krankenhaus, in dem Robert Koch den 

LARES: Niniejszy Poza tym materiał zainteresowanie służy niemieckim wyłącznie W takim do czytania. razie przed Tobą Powielanie stoi bardzo 

trudne i odpowiedzialne zadanie. zarządu i pracownicy biura są młodzi i 

Relacje w ułatwia jakikolwiek też fakt, że członkowie sposób zabronione. 

wzbudziła moja rodzina mieszkająca w 


Niemczech, 


bo 

lediglich 

bez znajomości 

zum 

języka 

Lesen 

Jak wyglądają 


Twoje pierwsze 

Jegliche 

dni na łatwo 


z nimi nawiązać kontakt. 

ist 

Jestem 


Język niemiecki znam od zawsze, byłam 

wychowywana w rodzinie, gdzie 

niemiecki był jako Muttersprache. 

Tuberkulose-Impfstoff entwickelt hat, zu 

besichtigen. Danach besuchten die Teilnehmer 

einen landwirtschaftlichen Betrieb, 

wo es in der Scheune Mittagessen 

gab. Die Oderfahrt fand in Rahmen des 

VdG-Programms „Konsolidierung der 

Begegnungsstätten” statt. 

Q Po plenerze w Leśnicy: W dniach 

Der Maulwurf Gwarek buddelt sich quer durchs Land und berichtet von seinen Abenteuern 

Heute LARES: hat Niniejszy er mit materiał Räuber służy wyłącznie und do czytania. Hexe Powielanie zu tun w jakikolwiek sposób zabronione. Q 


„Von der kleinen Hexe und dem 

Räuber Hotzenplotz“ heißt eine Ausstellung 

im Oberschlesischen Landesmuseum 

in Ratigen (Bahnhofstraße 

62) ab dem 26. September. 

Darin wird an die Kinderbuchfiguren 

21–31 lipca na Górze św. Anny odbył się 

XI Międzynarodowy Plener Malarski „Góra 

św. Anny 2014”. W leśnickiej Galerii Sztuki 

w czwartek 30 lipca odbył się wernisaż 

prac powstałych podczas pleneru. W tegorocznym 

sympozjum artystów udział 

wzięła malarka z partnerskiego miasta 

Hirschaid (Bawaria) Siegrid Schramm, 

dwóch przedstawicieli Ukrainy: Serhii 

Hryhorian i Mykola Dzhychka oraz polscy 

artyści. Wystawę można zwiedzać po 

uprzednim zgłoszeniu się do Leśnickiego 

Ośrodka Kultury i Rekreacji pod numerem 

tel. 77 4615391. 

adur 

Oppelner Nachrichten 

überfällt 

LARES: Niniejszy die materiał kleine Hexe służy wurden wyłącznie von Winnie do raubt ihre Kasperls 

czytania. Kaffeemühle. 

Großmutter und 


Foto: oberschlesisches-landesmuseum.de 

Gebhardt-Gayler illustriert. q 

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung Konzept: Klaudia Kandzia ist strengstens untersagt. 

von Otfried Preußler erinnert – den 

Räuber Hotzenplotz und die kleine 

Hexe. 

Preußler, der im böhmischen Reichenberg 

(Liberec, heute Tschechien) 

geboren wurde, hat in seinen 

Kinderbüchern Geschichten verarbeitet, 

die ihm seine Großmutter 

erzählte. Diese Märchen und Sagen 

Die Ausstellung „Logographen“ kann noch bis zum 24. August besucht werden. 

„Was ist überhaupt der 

Pole, was der Deutsche? 

Das sind für mich 

finde und in meiner 

Generation nicht 

mehr wahrnehme.“ 

dann in Oppeln eine Diskussionsrunde 

Karierę czas zacząć 

nie mogłabym się z nimi porozumieć. 

aus der böhmischen Heimat handelten 

oft von Zaubermännern, Hexen, 

Gespenstern, Wassermännern und 

Raubschützen. Schon als Kind fand 

Preußler den Namen Hotzenplotz 

faszinierend. So heißt ein kleiner 

czarownica 


oberschlesischer 

materiał służy 

Fluss 

wyłącznie 

(Osobłoga), 

do czytania. Powielanie w jakikolwiek Sage, die, sposób -n zabronione. 

LARES: Diese Materialien der sind aus dem lediglich Altvatergebirge zum (Pradzi- 

– legenda, 


ad) in die Oder fließt. Diesen Namen 

vermachte Preußler später seiner 

bekanntesten Kinderbuchfigur – 

dem Räuber Hotzenplotz. 

Preußlers Räuber Hotzenplotz und 

veranstaltet und wir haben über das 

Konzept der Grenze gesprochen, es gab 

ganz unterschiedliche Reaktionen. Aus 

diesen Stimmen habe ich dann einzelne 

Nationen über diese Grenze hinweg 

miteinander in Kontakt treten können 

und sollen, darum geht es Lena Buhrmann 

in ihrer Arbeit. 

Die Hamburgerin hat eine mobile 

Werkstatt entwickelt, mit der sie täglich 

celem jest pokazanie im, że w tym nie 

ma nic strasznego. Jestem po to, by 

im powiedzieć, jak wygląda realizacja 

projektu od strony formalnej, co muszą 

spełniać, jakie wymogi są koniecznie, 

aby mogli urzeczywistnić swoje plany. 

nowym stanowisku? 

Der gerissene Räuber Hotzenplotz 

Warum? Weil sie auf Reaktionen wartet, 

aus denen Gespräche entstehen. Als 

Dokumentation für ihre Aktion wurden 

die Zeichen eingesammelt und ausgestellt. 

„Zum Ende hin wurde es immer 

dem Tag, als wir alle Zeichen wieder 

eingesammelt haben, hatte ich noch 

jemanden dabei, der polnisch spricht 

und so konnten wir noch einige Gespräche 

führen. Dabei haben mir die 

Leute gesagt, dass sie mich schon die 

Marie Baumgarten 

Jugendpunkt to biuro projektowe przy Związku Młodzieży Mniejszości Niemieckiej, którym zarządza menedżer do 

spraw projektów. Pełni on jedną z najbardziej odpowiedzialnych funkcji w organizacji: doradza młodym ludziom, jak 

realizować swoje pomysły. Nową menedżerką została Sabrina Leś, 23-letnia studentka fizjoterapii z Kotorza Wielkiego, 

z którą rozmawiała Dagmara Mientus. 

Jestem po to, by 

młodym powiedzieć, 

Sabrina Leś chce przekonywać młodych, że realizacja 

własnego projektu to nic strasznego. Foto: D. Mientus 

urzeczywistnić 

swoje plany. 

się w to wszystko wdrożyć. Na pewno 

zaznajomienie się z regulaminami najważniejszych 

organów, dzięki którym 

możemy czerpać fundusze do realizacji 

projektów, jest dosyć trudne. Ale 

teraz w trakcie rozliczeń czy składania 

miejscu pracy? 

Bardzo się cieszę od samego początku 

wejścia do biura, bo przywitała mnie 

taka miła, sympatyczna atmosfera. 

Zwłaszcza kierowniczka biura, Andrea, 

wnosi taką pozytywną energię ducha. 

bardzo zadowolona z tej pracy. 

böhmisch - 

bohemski 

Gebirge, das - 

góry 

Hexe, die, -n – 

podanie 

Foto: J. Stemplewski 

q 

war eine Zeitung, die von 1895 bis 

1935 im Oppelner Land erschien. 

Foto: www.ozimek.pl




8 LARES: Wochenblatt.pl Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Schlesien bereitgestellt. śląsk Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 

Pazurkiem 

Cieszyn: Rusznikarstwo na Krajowej Liście Niematerialnego Dziedzictwa UNESCO 

Kotysia 


Umierająca 

materiał służy wyłącznie do czytania. 

sztuka 



Blaubach 

Niespełna miesiąc po zdobyciu 

tytułu mistrza świata w piłce 

nożnej Miroslav Klose postanowił 

zakończyć reprezentacyjną karierę. 

Miro jako dziecko wyemigrował 

15. – 21. August 2014 

LARES: Niniejszy Słynna materiał cieszynka to służy lekka, małokalibrowa 

strzelba myśliwska przezna- 

wyłącznie do Misternie czytania. zdobione Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. cieszynki zawsze 

czona do polowań na siedzące ptactwo. 


do Niemiec, gdzie rozpoczął treningi 

w dziś już nieistniejącym klubie 

piłkarskim SG Blaubach-Diedelkopf. 

Wychowany w sportowej rodzinie 

Klose do dziewiętnastego roku życia 

grał w piłkę w niewielkiej, bo liczącej 

zaledwie 400 mieszkańców miejscowości. 

Trzy lata później zaliczył 

LARES: Niniejszy kilkudziesięciu materiał rusznikarzy. służy Najczęściej wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 

kupowali ją bogaci fani myślistwa, broń bażantów. Jednak nie jej wartość użytkowa, 

bereitgestellt. ale przede wszystkim estetyczna Jegliche Vervielfältigung ist strengstens LARES: Diese Materialien nie była sind bowiem lediglich tania. I dzisiaj zum jest ona Lesen untersagt. 

pierwszy występ w reprezentacji 

Niemiec. 

Patrząc na wyjątkowy rozwój 

kariery urodzonego w Opolu futbolisty, 

nie trzeba zadawać pytania, czy 

mieszkając w kraju nad Wisłą, byłby 

w stanie osiągnąć tak wiele. Pytanie 

nie lada gratką dla pasjonatów. W muzeach 

i prywatnych kolekcjach zachowało 

się bowiem cieszynek tylko około 300 

egzemplarzy. W Muzeum Śląska Cieszyńskiego 

można oglądać cztery takie 

strzelby. Cieszynką strzelało się, przy- 

LARES: Niniejszy kładając materiał ją do twarzy. służy Myśliwi wyłącznie lubili ją, zapewnić do bezpieczeństwo czytania. przed Powielanie grabieżą kilka w tysięcy jakikolwiek złotych, zresztą zawsze sposób były zabronione. 

bo była lekka, a nie ustępowała celnością i zniszczeniem. Cieszynkę zamówił sobie one drogie. A niebawem ich zakup może 

LARES: Diese Materialien cięższej sind broni lediglich palnej. Działała zum w opar- 

Lesen kilka lat bereitgestellt. temu nawet fan myślistwa Jegliche pre- 

okazać Vervielfältigung się niemożliwy. Cieszyński ist rusz- 

strengstens na listę UNESCO untersagt. 

pomoże? 

Schweidnitz: Museum in einem alten Bahnhof 

Leopoldshain: Schloss erlangt alten Glanz 


Zweites 

materiał służy wyłącznie 

Leben 

do czytania. Powielanie 

Perle 

w jakikolwiek 

gerettet 



jest inne: czy udzielając dotacji 

na działalność sportową, wszystkie 

nasze samorządy zwracają uwagę 

na to, jaka ich część trafia do uzdolnionej 

piłkarsko młodzieży? I czy 

aby nie jest tak, że treningi w najmłodszych 

kategoriach wiekowych 

są przeprowadzane wedle przeterminowanej 

zasady: „Bij a leć”?! 

Dzisiejsza młodzież z Blaubach 

dojeżdża na zajęcia do oddalonego 

o 3 kilometry pięciotysięcznego miasteczka 

Kusel. W czterech drużynach 

dziecięcych i młodzieżowych tamtejszego 

klubu trenuje 80 adeptów 

piłki nożnej. Opiekuje się nimi 11 



trenerów. 

Józef Kotyś 

Rusznikarstwo kultywowane jest w Cieszynie już od XVI wieku. Dzisiaj 

w mieście działa już tylko jeden rusznikarz, produkujący słynne strzelby 

cieszynki. Od kilku dni rusznikarstwo zostało oficjalnie wpisane na Krajową 

Listę Niematerialnego Dziedzictwa UNESCO. 

Jest bogato zdobiona, inkrustowana masą 

perłową, kolbę ma w charakterystycznym 

kształcie sarniej nóżki. Motywami 

zdobniczymi były zwierzęta, fantastyczne 

stwory, sceny myśliwskie. Niegdyś w Cieszynie 

strzelby tego typu produkowało 

ciu o proch. Strzelano z niej głównie do 

cieszyły się 

popularnością 

wśród myśliwych. 

zadecydowała o popularności cieszynek. 

Wspaniałe zdobienia rozsławiły cieszyńskie 

strzelby na całą Europę. Jej egzemplarze 

wręczane przez władze dowódcom 

wojsk zajmujących kolejno miasto 

w czasie wojny trzydziestoletniej miały 

zydent Bronisław Komorowski. Za broń 

Cieszynki ceniono przede wszystkim ze względu na misterne zdobienia. 

tego typu trzeba dzisiaj zapłacić nawet 

nikarz Jerzy Wałga jest bowiem ostatnim, 

Foto: www.cieszyn.pl 

który wykonuje te strzelby w Cieszynie. 

Następców gotowych przejąć po nim 

schedę na razie nie widać. Może wpisanie 

A. Durecka 

TERMINE 

Das Schloss in Leopoldshain wird wie einst wieder Gäste empfangen. 

QQDębie: Od 15 LARES: do 17 sierpnia Niniejszy w materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 

Dębiu (gmina Chrząstowice) odbędzie 

się festyn LARES: letni przy Diese klubie wiejskim. Materialien W sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 

piątek od 20.00 zabawa z zespołem Spektrum, 

w sobotę od 16.00 mistrzostwa 

Dębia w piłce nożnej, od 20.00 zabawa 

z zespołem Time. W niedzielę występy 

artystyczne od godz. 15.30. 

Q Friedersdorf: Am 15. August findet 

um 17:00 Uhr in der Pfarrscheune 

in Friedersdorf (Gemeinde Oberglogau) 

eine Veranstaltung unter dem Motto „Am 

Weg der Denkmäler aus dem I. Weltkrieg 

entlang – im Gedenken an das 100-jährige 

Jubiläum” statt. Im Programm: 

Ausstellungseröffnung, Gesangsabend 

mit Soldatenliedern und Auftritt des 

Opernsängers Oskar Koziołek. 

Q Reńska Wieś: DFK Reńska Wieś 

zaprasza 15 sierpnia na wycieczkę rowerową 

„Miejsca upamiętnienia poległych 

w Wielkiej Wojnie 1914–1918”. Początek 

wycieczki o godz. 14.00 spod dębu przy 

LARES: Niniejszy Bytom: materiał Wakacyjna służy propozycja wyłącznie dla do kinomanów czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 


Q Kino niemieckie na Piekarskiej 

ul. Fabrycznej, powrót ok. godz. 18.00. 

Na zakończenie wycieczki grill. 

Q Tychy: Od parku Niedźwiadków do 

urzędu miasta – to trasa spaceru, na który 

Muzeum w Tychach zaprasza 23 sierpnia 

o godz. 11.00. Zbiórka obok rzeźby 

niedźwiadków w parku przy alei Niepodległości. 

Po fragmencie szlaku miejskiego 


tylko popularyzację kina niemieckiego, 

Vervielfältigung ale również przyciągnięcie ist strengstens LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche untersagt. 

oprowadzi Jolanta Rolnik, przewodnik 

z tyskiego koła PTTK. Uczestnictwo w 

spacerze jest bezpłatne. 

QQPlawniowitz: Im Rahmen der 

Veranstaltungsreihe „Musiksommer im 

Schloss” findet am 24. August im Plawniowitzer 

Schloss ein Konzert der deutschen 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie wspólnie w jakikolwiek obejrzeć film „Życie sposób na podsłuchu” 

w reżyserii Floriana Henckla kolejny wtorkowy wieczór. 

zabronione. 

adur 

LARES: Diese Materialien Niemieckie sind kino na Piekarskiej lediglich to pomysł młodych zum Niemców Lesen z Bytomia bereitgestellt. na wakacyjną nudę. 

Foto: Jegliche TSKN Bytom von Vervielfältigung Donnersmarcka. Było to pierwsze ist strengstens untersagt. 

Band „Hi Five” statt. Beginn ist um 20:00 

Uhr, der Eintritt ist frei. 

Die Gebäude der Station Schweidnitz-Niederstadt sind in keinem schlechten Zustand. Vor einigen Jahren wurde 

sogar das Dach des Hauptgebäudes neu gedeckt. 

In Niederschlesien übernehmen 

immer mehr Selbstverwaltungen 

Gebäude von bereits geschlossenen 

Niederstadt übernommen. In dem 

Gebäude soll künftig aber nicht die 

Stadtverwaltung, sondern ein Museum 

sein Zuhause finden. 

D 

ie 

Foto: Stadt Schweidnitz 

LARES: Niniejszy materiał Stadt hat einen służy Plan wyłącznie für das wird. Nun do czytania. hat die Stadt zugeschlagen, Powielanie Während w jakikolwiek des Dreißigjährigen sposób Krieges zabronione. 

leerstehende Gebäude und seinen die bereits Erfahrung in dieser Hinsicht weilte der kaiserliche Oberbefehlshaber 


Grund 


gemeinsam 

lediglich 

mit dem Eisenbahn- 

zum Lesen 

hat: Vor 


einigen Jahren hat sie 

Jegliche 

bereits 


Wallenstein auf dem Schloss. 

ist 

Auch 


Q 

museum Königszelt (Jaworzyna Śląska) 

entwickelt. Besonders gefällt dem 

Schweidnitzer Stadtpräsidenten Wojciech 

Murdzek die Idee: „Es wird wahrscheinlich 

das erste sogenannte Streckenmuseum 

in Polen sein, das heißt, 

dass man sich zwischen zwei Punkten 

Gebäude soll demnächst beginnen. 

Das Stationsgebäude Schweidnitz- 

Niederstadt wurde 1898 erbaut. Geschlossen 

ist es bereits seit 14 Jahren. 

Schon 2011 wollten die PKP, dass die 

Station vom Landkreis übernommen 

den Haltepunkt Schweidnitz-Oberstadt 

übernommen und renoviert. 

adur 

Immer mehr niederschlesische Schlösser finden private Eigentümer und 

zu ihren Glanzzeiten zurück. Das Glück hatte auch Schloss Leopoldshain 

(Łagów) in der Nähe von Görlitz. In seinem Falle wurde die Renovierung 

größtenteils aus EU-Mitteln finanziert. 

Das Schloss soll als Hotel fungieren, 

was gar nicht so weit hergeholt ist, 

wenn man seine Geschichte betrachtet. 

LARES: Niniejszy Bahnhöfen. materiał In Schweidnitz służy wyłącznie hat die mithilfe do alter czytania. Lokomotiven Powielanie auch wird Seit dem w jakikolwiek Bau 1581 wurde das 

Q 

sposób Schloss zabronione. 

Stadt jetzt die Station Schweidnitz- bewegen können.” Man erlebt Geschichte vor allem als Gästeresidenz genutzt. Es 

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen somit bereitgestellt. hautnah. Die Renovierung Jegliche der beherbergte Vervielfältigung eine umfassende ist Biblio- 


thek und war von einem wunderschönen 

Park umgeben. Deswegen weilten 

hier gerne hohe Adlige und berühmte 

Persönlichkeiten. Im Jahr 1620 schlug 

Markgraf Johann Georg von Brandenburg 

im Schloss sein Hauptquartier auf. 

der spätere sächsische Kurfürst Johann 

Georg III. zählte im Jahr 1680 zu den 

Gästen des Schlosses. 

„Przegląd filmów niemieckich 

na Piekarskiej” to sierpniowy projekt 

organizowany przez TSKN Bytom. 

Cykl spotkań ma na celu nie 

ciekawą ofertą kulturalną potencjalnych 

członków organizacji. 

We wtorkowy wieczór entuzjaści 

kina niemieckiego przybyli do sali 

mniejszości niemieckiej w Bytomiu, by 

Foto: Marschallamt Niederschlesien 

Die Renovierung des Schlosses und 

seiner Umgebung hat sechs Millionen 

Złoty gekostet. Betonenswert ist, dass 

nicht nur das Hauptgebäude seinen alten 

Glanz wiedererlangen konnte, auch die 

Wirtschaftsgebäude und der Pavillon 

wurden renoviert. Dazu entstanden ein 

Brunnen und ein Kinderspielplatz. Der 

alte Park mit den über 250 Jahre alten 

Eichen wurde wieder hergestellt. Die 

Renovierung hat zwei Jahre gedauert. 

„Es freut mich, dass in Niederschlesien 

wieder eine Perle der Architektur gerettet 

werden konnte”, sagte der Marschall 

der Woiwodschaft Niederschlesien Cezary 

Przybylski während der feierlichen 

Wiedereröffnung des Schlosses. 

adur 

spotkanie w ramach sierpniowego projektu 

„Przegląd filmów niemieckich na 

Piekarskiej”. 

– Sierpień jest miesiącem wakacyjnym, 

kiedy młodzi ludzie często nie 

wiedzą, co zrobić z wolnym czasem. Są 

też osoby takie jak ja, czyli zapracowane, 

ale które mają ochotę miło spędzić 

wolny wieczór. Przegląd filmów łączy 

przyjemne z pożytecznym, bo to nie tylko 

relaks, ale również poznanie klasyki 

kina niemieckiego – mówi Sebastian 

Chmiel, jeden z uczestników projektu. 

Organizatorzy zapraszają wszystkich 

miłośników kina niemieckiego już w 

Dagmara Mientus




Nr. 33/1167 LARES: Diese Materialien sind lediglich Glaube zum und Lesen Religion bereitgestellt. Wiara Jegliche i religia Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 

Wochenblatt.pl 9 

Nowa Ruda: Dom Josepha Wittiga – pisarza ziemi kłodzkiej 

Kronika Parafialna 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. Q 


Nowy Luter ze Śląska 


der Mitte des 15. Jahrhunderts. 


Q 



LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie zwiedzać można codziennie w jakikolwiek oprócz poniedziałków w sposób okresie od zabronione. 

kurze deutsche Zitate verwendet. 

1 IV do 30 IX w godz. 11.00–17.00, a od 1 X do 31 III w godz. 

11.00–15.00. 

Fotos: Klaudia Kandzia 

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens QQBreslau: 

untersagt. 

Podczas obchodów 600-lecia Nowej Rudy (Neurode) w roku 1937 Josephowi Wittigowi nadano tytuł honorowego obywatela miasta. Horst Ulbrich, przewodniczący 

mniejszości niemieckiej w Kłodzku, chętnie oprowadza gości po muzeum Josepha Wittiga. 

Joseph Wittig do historii literatury przeszedł ze swoją teologiczno-poetycką 

twórczością. Jako teolog wyprzedził w swoich poglądach epokę, 

a jako człowiek zaliczany bywa do wielkich postaci religijnych XX wieku. 

Tak o Josephie Wittigu pisał ks. profesor Alojzy Marcol, teolog moralista 

związany z Akademią Teologii Katolickiej, a potem Wydziałem Teologicznym 

Uniwersytetu Opolskiego. 

Urodzony w 1879 roku w Słupcu-Dolinie 

(Schlegel Neurode) wrócił w Wittiga był twórcą 

Dziadek Josepha 

rodzinne strony po 48 latach nauki i pracy 

między innymi we Wrocławiu, gdzie ruchomej szopki, która 

zdobył maturę i studiował w Akademii do dzisiaj jest atrakcją 

Teologicznej. Tu też 22 czerwca 1903 

roku uzyskał święcenia kapłańskie z rąk 

turystyczną Wambierzyc 

September ein 


Konzert im Rahmen 

des Internationalen 


LARES: Niniejszy materiał (Albendorf). służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 

ist 19:00 Uhr. 


Q 

kardynała Georga Koppa w kościele św. 

Krzyża. W latach 1904–1905 studiował 

w rzymskim Collegium Germanicum, 

otrzymując stypendium Instytutu Archeologicznego 

w Berlinie. W 1909 r. 

uzyskał habilitację. Cztery lata później 

powrócił do pracy duszpasterskiej, 

pracując najpierw krótko w Paczkowie 

(Patschkau), a potem we Wrocławiu w 

muzeum poświęcone jego osobie, rozpoczął 

materiał drugi okres swojej służy twórczości wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 


literackiej i teologicznej. Wittig prowadził 

dysputy sind między lediglich innymi z Martinem zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens LARES: Diese Materialien untersagt. 

LARES: Niniejszy pochodzenia materiał żydowskiego, służy który wyłącznie konwertował 

na protestantyzm, czy Viktor 


Steinewerfen. 

LARES: Diese Materialien von Weizsäcker, sind lediglich lekarz, współtwórca zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 

kościele NMP na Piasku, po czym rozpoczął 

karierę uniwersytecką. W latach 

1917–1918 pełnił funkcję dziekana Wydziału 

Teologii Katolickiej Uniwersytetu 

Wrocławskiego. 

To we Wrocławiu, w latach 1922–1924 

rozpoczyna okres twórczości pisarskiej, 

spotykając się z niezrozumieniem swojej 

myśli literackiej i teologicznej. Wywołał 

konflikt z hierarchią Kościoła 

rzymskokatolickiego, co doprowadziło 

do wciągnięcia części jego twórczości 

na indeks kościelny. Wittig krytykował 

oficjalną wykładnię kościelną grzechu i 

spowiedzi, co doprowadziło ostatecznie 

do obłożenia go w 1925 roku ekskomuniką. 

Prezentował śmiałe poglądy teologiczne 

i doczekał się nawet przydomka 

Nowy Luter. 

Wittig pozostał człowiekiem głęboko 

wierzącym, zajmując postawę wolnego 

pisarza religijnego. W roku 1927, 

zwolniony ze ślubów kapłańskich ożenił 

się z Bianką Geisler, córką burmistrza 

Bystrzycy Kłodzkiej (Habelschwerdt) i 

Pf. Bronisław Żuchowski 

Zwanzigster Sonntag 

im Jahreskreis 

17.08.2014 

1. Lesung: 

Jes 56,1.6-7 

2. Lesung: Röm 11,13-15.29-32 

Evangelium: Mt 15,21-28 „Frau, dein 

Glaube ist groß.“ 

Bei der kananäischen Frau handelt es 

sich um eine Heidin. Die Anrede als 

„Sohn Davids“ wird daher wohl nicht 

von der Frau, sondern vom Evangelisten 

stammen, der ihre Worte in seiner Sprache 

wiedergegeben hat. Hart klingen die 

Worte der Jünger, die Jesus auffordern, 

die Frau wegzuschicken. Aber noch härter 

hört sich die Antwort Jesu an, der die 

zamieszkał z nią w wybudowanym przez 

siebie domu w Słupcu-Dolinie, gdzie 

urodziła im się trójka dzieci. 

W tym domu, gdzie dziś mieści się 

Buberem, politologiem, filozofem i religioznawcą 

pochodzenia żydowskiego, 

badaczem tradycji żydowskiej judaizmu 

i chasydyzmu. Do grona dyskutantów 

Wittiga dołączył też Eugen Rosenstock- 

-Huessy, historyk prawa i socjologii 

psychosomatyki. 

Wittig kochał strony rodzinne, nazywając 

je „krainą cudów, krainą Boga”. 

Pisał też opowiadania poświęcone 

historii swojego heimatu. Opracował 

kronikę Nowej Rudy (Neurode), historię 

Heiden mit Hunden vergleicht, denen 

gegenüber es unrecht ist, ihnen das Brot, 

das für die Kinder des Hauses bestimmt 

ist, vorzuwerfen. Hier wird grundsätzlich 

die Tatsache ausgesprochen, dass 

der Messias zunächst zum Volk Israel 

sukcesu, gdyż w tym samym roku wraz 

z rodziną podzielił los wypędzonych z 

rodzinnej ziemi kłodzkiej. Trzy lata później 

zmarł w Göhrde koło Lüneburga, 

ihn Jesus. Er weicht von seinem Auftrag 

ab und hilft der armen heidnischen Frau 

wegen ihres großen Glaubens. Dieser 

Dom-muzeum Wittiga przy ulicy Słupieckiej 42 w Nowej Rudzie 

a pochowany został w Meschede, gdzie 

upamiętniono jego osobę, nazywając 

jedną z ulic miasta drogą Wittiga (Joseph-Wittig-Weg). 

kan 

entmutigen. Dieses große Vertrauen bewegt 

Jesus, eine Ausnahme von der all- 

dem Volk Israel den Messi- 

doch durchbricht ken und Entscheidungen 

Testaments einzulösen, die Testaments und trauen. Herr, deine Gedan- 

lokaler Initiativen, 

gemeinen Regel seines missionarischen as versprochen haben. Vertrauen, 

Glaube und Gebet 

her. Dies könnte uns ent- 

tiefe Betroffenheit 

ihn Jesus. bestehen von Ewigkeit 

ihre 

Auftrags zu machen, und die Tochter der 

heidnischen Mutter ihres großen Glaubens 

wegen zu heilen. Die Sendung des fertig, dass der Gottessohn seinen Sinn, aber kennst unsere Gebete ebenfalls von über den Tod seines 

sind also nicht umsonst. Sie bringen es mutigen, dich um etwas zu bitten. Du 

Messias zum auserwählten Volk Israel seinen Plan ändert und etwas tut, was Anbeginn und hast ihnen Erhörung geschenkt 

w nach jakikolwiek dem Maße unseres sposób gläu- 

zabronione. Vaters aus. 

LARES: Niniejszy ist ein materiał Grundgedanke służy des Alten wyłącznie und des er eigentlich do czytania. nicht tun wollte. Powielanie Das Ineinanderwirken 

von Gottheit und Menschbigen 

Vertrauens. 

q 

Neuen Testaments und doch durchbricht 


heit in der Person Jesu ist ein unlösbares 

Geheimnis in absoluter gegenwärtiger 

Gleichzeitigkeit. Daher macht es auch 

Q Bochum-Stiepel: Am17. August, 

um 11:30 Uhr, wird im Zisterzienserkloster 

in Bochum-Stiepel das Hochamt der 

Schlesierwallfahrt gefeiert. Hauptzelebrant 

ist Abt em. Gregor Henckel von Donnersmarck. 

Bochum-Stiepel ist ein kleiner 

Wallfahrtsort, zu dem jährlich etwa 

40.000 Pilger wallfahren. Das Gnadenbild 

der Schmerzhaften Mutter stammt aus 

Q Papst predigt erstmals auf 

Deutsch: Papst Franziskus hat erstmals 

seit seinem Amtsantritt eine Predigt auf 

Deutsch gehalten. Vor 50.0000 Messdienern 

aus Deutschland sprach er auf dem 

Petersplatz über das Motto der diesjährigen 

Ministrantenwallfahrt der deutschen 

Bistümer: „Frei! Darum ist es erlaubt, 

Gutes zu tun“. Anfang der 1980er 

Jahre hatte Jorge Mario Bergoglio, der 

heutige Papst, zwei Deutschkurse an den 

Goethe-Instituten in Boppard und in 

Rothenburg ob der Tauber absolviert. Seit 

seiner Wahl hatte er bislang allenfalls 

In der Kirche der 

Göttlichen Vorsehung 

in Breslau (ul. 

Kazimierza Wielkiego 

29) findet am 8. 

Kirchenmusikfestivals 

Wratislavia 

Cantans. Gespielt 

werden Werke von 

Dario Castello, Antonio Vivaldi und Heinrich 

Ignaz von Biber. Die Eintrittskarten 

kosten zwischen 70 zł und 250 zł. Beginn 

Q Groß Stein: Am 16. und 17. August 

findet in Groß Stein die Diözesanfeier 

zum Andenken an den Heiligen Hyazinth 

statt. Das Hochamt wird am 17. August, 

11:00 Uhr, im Sanktuarium des Heiligen 

Hyazinth gefeiert, Hauptzelebrant ist Erzbischof 

Alfons Nossol. Im Anschluß wird 

im Schlossgarten der Ablassjahrmarkt gefeiert. 

Musikalisch wird die Veranstaltung 

von der Blaskapelle der Zementwerke 

Goradze, dem Jugendblasorchester Gogolin 

oder jungen Musikern aus Lemberg 

gestaltet. Von 15:00 bis 17:00 Uhr gibt es 

einen internationalen Wettbewerb im 


Szlak Josepha Wittiga należy do najpiękniejszych szlaków kulturowych ziemi 

kłodzkiej. Można tu zobaczyć miejsca niezwykłej urody „oczami” wybitnego 

teologa i pisarza, udając się w bogatą przeszłość kotliny. Prowadzi z Nowej Rudy 

(Neurode), gdzie pisarz mieszkał w dzieciństwie i młodości oraz po założeniu rodzi- 

Der Vorstand, 

ny. Następnie dojdzie się do sanktuarium św. Anny i Matki Bożej Bolesnej na Górze 

LARES: Niniejszy Słupca-Doliny, materiał publikował służy na wyłącznie łamach do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. der Geschäftsführer 

Wszystkich Świętych, do punktów widokowych, do osobliwości Bożkowa (Eckersdorf) 

z pałacem, starym parkiem, leśniczówką, do sanktuarium w Bardzie Śląskim und die Mitarbeiter 

czasopism lokalnych. 


W rok 


po zakończeniu 

lediglich 

wojny 

zum 

Joseph 

Lesen (Wartha), bereitgestellt. do przełomu Nysy Kłodzkiej, Jegliche a następnie Vervielfältigung powędrować można do ist Lądka strengstens untersagt. 

Wittig doczekał się zwolnienia z ekskomuniki 

i powtórnego przyjęcia do 

Zdroju (Bad Landek) i Nowego Gierałtowa (Neugersdorf), gdzie pisarz przygotował 

des Hauses 

się do nauki we wrocławskim Gimnazjum św. Macieja. Podróżowanie tym szlakiem 

wspólnoty kościelnej. Nie dane mu jednak 

było cieszyć się z owego życiowego 

der Deutschto 

też możliwość poznania piękna przyrody ziemi kłodzkiej. 

kan 

Polnischen 

Zusammenarbeit 


Wort 

materiał 

zum 

służy 

Sonntag 

wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. sprechen 

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens Arnold untersagt. Czech, 

dem Vorsitzenden 

Vorgang ist von größter 

keine Schwierigkeiten, der Stiftung 

menschlicher Nähe und Die Sendung sich eine „Änderung” des 

voll Tröstlichkeit. Gottes des Messias zum Willens Gottes durch das für die Entwicklung 

gesandt ist, und dass erst nach dessen Sohn hat eine Mission, einen 

Auftrag seines Vaters Volk Israel ist ein lässt sich auch heute noch 

auserwählten Gebet vorzustellen. Jesus 

LARES: Niniejszy Ablehnung materiał der Missionsauftrag służy wyłącznie auf die do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 

Schlesiens 

ganze Welt ausgedehnt wurde. Die Frau zu erfüllen, nämlich die Grundgedanke des bestürmen durch großen und Förderung 

LARES: Diese Materialien lässt sich sind durch lediglich das harte Wort zum Jesu nicht Lesen Verheißungen bereitgestellt. des Alten Alten Jegliche und Neuen Vervielfältigung Glauben und durch ist Ver-strengstens untersagt. 

kan 

8011 

Foto: K. Kandzia




10 LARES: Wochenblatt.pl Diese Materialien sind lediglich zum Aktuelles Lesen bereitgestellt. Aktualności 


Zuwendungswahnsinn 



15. – 21. August 2014 

Waldemar Gielzok, Vorsitzender der Deutschen Bildungsgesellschaft, erklärt, mit welcher Zahlenjonglage fiktiv Erfolgsmeldungen in der deutschen 

Schulbildung produziert werden. Mit ihm sprach Till Scholtz-Knobloch. 

Staat begeht, und diese Mittel für andere tak, jakbyś miał żyć lat dziesięć tysięcy. 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie Zwecke do benutzt. czytania. Powielanie Los wisi w jakikolwiek nad tobą”. sposób zabronione. 

Sind also die Lehrkräfte auf sich Co zatem jest według Pana miernikiem 

Vervielfältigung oceny realizacji celów, które ist Pan strengstens LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen selbst bereitgestellt. gestellt? 

Jegliche untersagt. 

Herr Gielzok, seit einem Jahr nun 

sind Sie neuer Vorsitzender der Deutschen 

Bildungsgesellschaft (DBG). An 

welchen Zielen möchten Sie persönlich 

sich messen lassen? 

Der Vorschlag, den Vorsitz der Deutschen 

Bildungsgesellschaft zu übernehmen, 

kam auf mich wie ein Blitz aus 

heiterem Himmel, als ich dienstlich 

in Graz in der Steiermark unterwegs 

war. Von der wenigen Zeit, die man als 

Freiberufler hat, musste ich einen Teil 

dem Handeln und der Tat widmen – 

auf Kosten mancher Lektüre und der 

intellektuellen Selbstverwirklichung. 

In der Mitte des Lebens sollte man 

jedoch endlich versuchen, sein Wissen 

anzuwenden, sich für einige Sachen ehrenamtlich 

einsetzen und den Worten 

von Mark Aurel folgen, der nicht nur 

Das realisierten wir schon mit Erfolg 

seit einem Jahr durch Fortbildungsmaßnahmen 

oder Sprechstunden. Ich sehe 

hier aber einen großen Nachholbedarf 

und Spielraum. 

Seit einem Jahr gibt es auch ein neu- 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie es Zuständigkeitsmodell do czytania. zwischen Powielanie der Ale w jakieś jakikolwiek cele trzeba sobie sposób stawiać… zabronione. 

DBG und dem Minderheitsdachverband 

VdG, bereitgestellt. wo es mit Hubert Kołodziej Jegliche podejście, Vervielfältigung aby nie zejść na niewłaściwe ist strengstens 

Do celów trzeba mieć odpowiednie 

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen untersagt. 

Philosoph geblieben ist, sondern Kaiser 

wurde: „Tu nicht, als wenn du Tausende 

von Jahren zu leben hättest. Der Tod 

schwebt über deinem Haupte.“ 

Was sind dabei Ihre Ziele, an denen 

Sie sich messen lassen möchten? 

Ich will die Deutsche Bildungsgesellschaft 

nicht persönlich prägen. Für 

mich sind die Ziele wichtig, die man 

als Vorstand verwirklichen kann. Ich 

bin persönlich auch kein Indikatoren- 

Freak, der alles messen will. Man kann 

im Leben nicht alles quantitativ erfassen. 

Nicht einmal in Betrieben nimmt man 

die Soll-Werte blind an, weil die Kennzahlen 

uns in die Irre führen, wenn man 

diese nicht richtig auslegt. 

Aber irgendwelche Ziele muss man 

sich schon setzen… 

Mit Zielen muss man umgehen 

können, um nicht zu entgleisen. Wenn 

man sich beispielsweise als Ziel setzt, 

200 Schulen mit Deutsch als Minderheitensprache 

zum 200. Geburtstag 

von Gustav Freytag (oberschlesischer 

Schriftsteller) zu haben und eine große 

Werbekampagne ins Rollen bringt und 

das Ziel letztendlich erreicht, dann mag 

das öffentlichkeitswirksam als Erfolg 

klingen. Aber man verliert dabei aus 

dem Auge, dass in den Schulen in Wirklichkeit 

Deutsch als Fremdsprache ohne 

die Förderung der Identität und von 

Fremdsprachenlehrern ohne Bezug zum 

Deutschtum unterrichtet wird, die einige 

Stunden mehr bekommen und im Endeffekt 

damit mehr verdienen können. 

Die Träger der Schulen – meistens 

die Kommunen – bekommen vom 

polnischen Staat dafür das Mehrfache 

der üblichen Zuwendungen, die normalerweise 

für Deutsch als Fremdsprache 

zur Verfügung stehen und sind damit 

zufrieden. Ob die zusätzlichen Mittel, 

die der polnische Gesetzgeber für die 

Förderung der Identität der nationalen 

ben? 

Nicht Quantität sondern Qualität 

zählt. Ich freue mich, wie Lehrer sich 

weiterbilden und in den Methoden immer 

besser werden, neue Erfahrungen 

und Kenntnisse erlangen, wie das bei- 

LARES: Niniejszy spielsweise materiał bei der Sommerakademie służy wyłącznie in do czytania. Powielanie cel nauczania w jakikolwiek języka niemieckiego sposób jako zabronione. 

Wildgrund der Fall war. Da sieht man Waldemar Gielzok objaśnia w języka mniejszości narodowej 3 680 640 między NTO i VdG. 


genau, 


welche 

lediglich 

Lehrer und welche 

zum 

Ge- 

Lesen 

rozmowie 


z Tillem Scholtzem-Kno- 

Jegliche 

zł. Są 


to de facto dodatkowe dochody 

ist 

dla 


und ethnischen Minderheiten bestimmt, 

tatsächlich für Lehrmittel oder berufliche 

Fortbildung der Deutschlehrer 

verwendet werden, bleibt vorerst dahingestellt. 

Der polnische Staat, genauer 

gesagt das Ministerium für Nationale 

Bildung, bestimmte nach offiziellen 

Statistiken im Jahre 2012 im Rahmen 

der Bildungszuwendung nur für 

Der Schulträger kann nicht nach eigenego 

przedszkola z językiem niemieckim 

LARES: Niniejszy materiał 

Gutdünken verfahren, 


sondern Od 

do 

roku 

czytania. 

jest Pan nowym 

Powielanie 

przewodniczącym 

Niemieckiego Towarzystwa ponieważ przy tak dużej ilości deklaracji 

jako 

w 

językiem 

jakikolwiek 

mniejszości narodowej, 


sollte im Sinne der Intention des pol- 


Deutsch als Minderheitensprache 130 

Millionen PLN als zusätzliche Mittel. 

Die Stadt Oppeln bekam beispielsweise 

2012 nur für Deutsch als Minderheitensprache 

3.680.640 PLN. Das sind 

effektiv Mehreinnahmen für die Stadt 

und der „Gewinn“ daraus ist, dass sich 

so viele Elternteile für das Deutschtum 

in Oppeln bekennen. Der „Gewinn“ der 

nischen Gesetzgebers handeln. Jeder, 

dem die Belange der Bildung der Minderheiten 

in Polen am Herzen liegen, 

kann hinterfragen, wie die zusätzlichen 

Mittel, die der polnische Staat aus Steuereinnahmen 

für die Bildung der nationalen 

und ethnischen Minderheiten gdy przebywałem służbowo w Grazu gmin, gdzie nie ma społeczności niemieckiej, 

w jakikolwiek którzy wpadają na sposób pomysł zabronione. 

LARES: Niniejszy zur Verfügung materiał stellt, służy verwendet wyłącznie wurden. 

Es kann ja nicht so sein, dass eine dysponuje człowiek wykonujący wol- 

utworzenia we własnych szkołach klasy 

w Styrii. do Z niewielkiej czytania. ilości Powielanie czasu, jaką 


Deutschgesinnten in Oppeln hingegen 

ist, dass man in Oppeln keinen Kindergarten 

mit Deutsch als Minderheitensprache 

hat, weil man das bei dieser 

Menge von Erklärungen der Eltern nicht 

für wichtig hält. 

Gibt es also einen Zuwendungswahnsinn? 

Es gibt tatsächlich Kommunalpoliti- 

z językiem niemieckim jako językiem 

mniejszości narodowej, aby poprawić 

kondycję finansową tych szkół czy wręcz 

uratować je przed likwidacją. 

Jak jednak w takim razie można 

mierzyć sukcesy i opisać faktyczne cele? 

Liczy się nie ilość, lecz jakość. Cie- 

LARES: Niniejszy wird. Wenn materiał das nicht służy der Fall ist, wyłącznie dann społecznie do i czytania. podążyć za słowami Powielanie Marka szę się, w jakikolwiek widząc, że część nauczycieli sposób zabronione. 

heißt es, dass jemand einen Betrug an Aureliusza, który nie tylko pozostał filozofem, 

bereitgestellt. lecz został cesarzem: Jegliche „Nie żyj sowaniu Vervielfältigung wprowadzonych metod, ist na- 

strengstens na kolejny wywiad… untersagt. 

dokształca się oraz doskonali w sto- 

LARES: Diese Materialien den Kindern, sind Eltern lediglich und am polnischen zum Lesen 

ker aus Gemeinden, wo es keine deutsche 

Volksgruppe gibt, die auf die Idee 

kommen, so einen Zug mit Deutsch als 

Waldemar Gielzok beim Gymnasium Schloss Overhagen 

in Lippstadt in Westfalen. Dort heißt es: „NON SCHOLAE 

„Zu oft gerät aus 

dem Blickfeld, dass 

an den Schulen in 

Wirklichkeit Deutsch 

als Fremdsprache ohne 

Minderheitensprache in eigenen Schulen 

einzurichten, um die Schulen besser 

mit Geld auszustatten oder gar vor der 

LARES: Niniejszy Schließung materiał zu retten. służy wyłącznie Vielfalt do der czytania. Themen und Möglichkeiten 

haben Rafał Bartek vom Haus der Narodowej, według oficjalnych danych 

Powielanie skie, w a dokładniej jakikolwiek Ministerstwo sposób Edukacji zabronione. 

Wie kann man dann jedoch Erfolge 

LARES: Diese Materialien messen sind und tatsächliche lediglich Ziele zum beschrei- 

Lesen Deutsch-Polnischen bereitgestellt. Zusammenarbeit Jegliche statystycznych Vervielfältigung przeznaczyło ist w roku strengstens kompetencji? untersagt. 

meinden Interesse an der Qualität der 

Bildung zeigen und welche Gemeinden 

dem Zuwendungswahn, wie Sie das 

nannten, verfallen sind. 

Wie könnte man aber einer solchen 

Willkür begegnen? 

Gemeinde erhebliche Summen für den 

sich daraus ergebenden Mehraufwand 

bekommt und die Deutschlehrerin in 

keiner Weise für den Mehraufwand 

und die Vorbereitung durch besondere 

Lehrmittel oder fachbezogene 

Fortbildungsmaßnahmen unterstützt 

Wir bieten Fortbildungsmaßnahmen 

und methodische Konsultationen für 

Lehrer in relevanten Bereichen an. Wir 

können für bestimmte Träger und Schulen 

Inhalte auch individuell bestimmen. 

Das ist insofern wichtig, weil häufig 

einen Bildungsbeauftragten gibt. Wie 

genau muss man die Zuständigkeit 

abgrenzen? 

Das ist keine Konkurrenz. Wir nutzen 

Synergien. Hubert Kołodziej ist ein 

wichtiger Experte für die Fragen der 


Bildung 

do 

und 

czytania. 

auf sein ehrenamtliches 

Powielanie 

a na 

w 

koniec 

jakikolwiek 

osiągniemy wytyczony 

sposób 

cel, 

zabronione. 

Engagement greifen wir gerne zurück. to być może zabrzmi to jak sukces w 

Diese Lösung vereinfacht auch die Kom- 

uszach opinii publicznej. Ale czyniąc, 


munikation und den Informationsfluss 

zwischen der DBG und dem VdG. 

Großes Manko ist schon lange das 

Fehlen eines regionalkundlichen Lehrbuches 

in deutscher Sprache. Wie lange 

müssen wir noch warten und vor allem: 

Martin Cichon, mein Stellvertreter im 

DBG-Vorstand, erstellte einen Lehrplan 

und bereitete Lehrmittel und Hilfsmaterialien 

vor, die als Geschichtslehrwerk 

mit landeskundlichen Elementen in 

Schulen benutzt werden können. Man 

kann diese Lehrmittel um weitere Materialien 

do ergänzen, czytania. wie das Heft Powielanie von Peter nem w rzeczy. jakikolwiek Abstrahując od kwestii, sposób czy zabronione. 

cego, i są usatysfakcjonowane tym sta- 

LARES: Niniejszy materiał Förderung der służy Identität wyłącznie 

und Susanne Gallwitz aus Thüringen. 


unterrichtet 

sind lediglich 

wird.“ 

dodatkowe środki, które polski ustawodawca 

Vervielfältigung przeznacza na wspieranie rozwoju ist strengstens zum Lesen Die DGB bereitgestellt. veranstaltete auch Jegliche Weiter- 

untersagt. 

bildungsseminare für Lehrer, wo diese 

Unterlagen vorgestellt wurden, die man 

bei uns bekommen kann. Es wäre natürlich 

schöner ein richtiges Lehrbuch 

zur Hand zu haben, als mit einer Loseblattsammlung 

zu arbeiten. Wegen der 

und ich uns vorgenommen, an einer 

Alternative zu arbeiten. Hier machen 

wir aber ein neues Fass auf – ein gutes 

Thema für ein weiteres Interview. 

Paranoja na punkcie subwencji 

blochem, jak gdzieniegdzie żongluje 

się liczbami, by produkować fikcyjne 

sprawozdania z pomyślnej realizacji 

projektów w ramach polityki oświatowej 

państwa na rzecz mniejszości 

niemieckiej. 

Oświatowego. Jakie cele są według Pana 

miernikiem oceny Pańskiej pracy? 

Propozycja objęcia funkcji przewodniczącego 

Niemieckiego Towarzystwa 

Oświatowego (NTO) spadła na mnie 

niczym grom z jasnego nieba w czasie, 

ny zawód, przyszło mi poświęcić jego 

pewną część na rzecz zaangażowania 

społecznego – kosztem niejednej lektury 

i intelektualnej samorealizacji. 

Na półmetku życia trzeba jednak 

wreszcie spróbować użyć nabytej wiedzy, 

zaangażować się w niektóre sprawy 

sobie stawia? 

Nie zamierzam odciskać osobistego 

piętna na działalności Niemieckiego 

Towarzystwa Oświatowego. W moim 

pojęciu ważne są takie cele, które można 

urzeczywistnić, działając jako zarząd. 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie der Unterschied do czytania. zwischen Powielanie Deutsch als Osobiście w jakikolwiek nie jestem też pasjonatem sposób zabronione. 

Fremdsprache und Deutsch als Minderheitensprache 

bereitgestellt. nicht begriffen Jegliche wird. rzyć. Vervielfältigung W życiu nie można ująć wszyst- 

ist strengstens 

wskaźników, który chce wszystko mie- 

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen untersagt. 

kiego ilościowo. Nawet w zakładach 

produkcyjnych nie zatwierdza się na 

ślepo planowanych wartości, ponieważ 

liczby mogą nas sprowadzić na manowce, 

jeśli nie zostaną prawidłowo zinterpretowane. 

tory. Jeżeli na przykład postawimy sobie 

za cel, że w dwusetną rocznicę urodzin 

Gustawa Freytaga będziemy mieć 200 

szkół z językiem niemieckim jako językiem 

mniejszości narodowej i uruchomimy 

wielką kampanię reklamową, 

tak stracimy z oczu fakt, iż w szkołach 

w rzeczywistości naucza się języka niemieckiego 

jako obcego, co nie ma pozytywnego 

wpływu na rozwój niemieckiej 

tożsamości, a ponadto nauczają go germaniści 

nie związani z niemieckością, 

LARES: Niniejszy SED VITAE materiał DISCIMVS“ (Nicht für służy die Schule, sondern wyłącznie für 

Welche Inhalte müssen da unbedingt którzy dostają kilka godzin więcej i w 

rein? do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 

das Leben) 

Foto: Edmund Pander 

efekcie mogą więcej zarobić. 

Es ist nicht so, dass es Nichts gibt. Podmioty odpowiedzialne za funk- 


cjonowanie szkół, czyli przeważnie samorządy, 

otrzymują na ten cel z budżetu 

państwa polskiego kwoty, które zazwyczaj 

kilkakrotnie przewyższają wysokość 

dotacji, jakimi można dysponować w 

nauczaniu języka niemieckiego jako ob- 

tożsamości mniejszości narodowych i 

etnicznych, są rzeczywiście wykorzystywane 

na zakup pomocy dydaktycznych 

tudzież kursy doskonalenia zawodowego 

dla nauczycieli języka niemieckiego, 

chciałbym przypomnieć, że państwo pol- 

2012 w ramach subwencji oświatowej 

130 mln zł jako dodatkową pulę środków 

na nauczanie samego tylko języka 

niemieckiego jako języka mniejszości 

narodowej, a na przykład władze miasta 

Opola dostały w 2012 roku na tenże 

miasta, będące „korzyścią” wypływającą 

z faktu, że bardzo wielu rodziców deklaruje 

poparcie dla niemieckości w Opolu, 

natomiast „korzyść”, jaką odnoszą w 

Opolu przyznający się do niemieckości, 

jest taka, że nie ma w Opolu ani jedne- 

składanych przez rodziców nie uważa się 

tego za istotne. 

Czy mamy zatem do czynienia ze zjawiskiem, 

które można określić mianem 

paranoi na punkcie subwencji? 

Rzeczywiście są samorządowcy z 

bywa nowych doświadczeń i wiedzy, 

jak to miało miejsce choćby podczas 

Akademii Letniej w Pokrzywnej. Przy 

takich okazjach możemy naocznie się 

przekonać, którzy nauczyciele i które 

gminy wykazują zainteresowanie jakością 

kształcenia, a które z gmin, jak to 

pan wyraził, padły ofiarą owej paranoi 

na punkcie subwencji. 

Ale jak zaradzić takiej samowoli? 

Organ prowadzący szkołę nie może 

postępować według własnego widzimisię, 

lecz powinien działać w myśl 

intencji polskiego ustawodawcy. Każdy, 

komu leżą na sercu sprawy kształcenia 

mniejszości zamieszkujących Polskę, 

może zapytać o zasadność obecnego 

sposobu wykorzystania dodatkowych 

środków, które państwo polskie przekazuje 

z wpływów podatkowych na cel 

kształcenia mniejszości narodowych i 

etnicznych. Nie może być tak, że gmina 

dostaje znaczne sumy na związany 

z tym dodatkowy nakład pracy, a 

nauczycielka języka niemieckiego nie 

otrzymuje za dodatkową pracę i przygotowanie 

jakiegokolwiek wsparcia w 

postaci specjalnych materiałów dydaktycznych 

czy specjalistycznych kursów 

doskonalenia zawodowego. Jeżeli tak się 

nie dzieje, oznacza to, że ktoś popełnia 

oszustwo wobec dzieci, rodziców i państwa 

polskiego, wykorzystując te środki 

na inne cele. 

Czy zatem nauczyciele są zdani tylko 

na siebie? 

Z myślą o nauczycielach organizujemy 

kursy doskonalenia zawodowego 

oraz konsultacje metodyczne w interesujących 

nas obszarach. Możemy też 

indywidualnie określać treści merytoryczne 

dla konkretnych szkół i prowadzących 

je organów, co jest o tyle ważne, 

że często nie rozumie się różnicy między 

językiem niemieckim jako obcym 

a językiem niemieckim jako językiem 

mniejszości narodowej. Od roku udaje 

nam się to realizować w formie szkoleń 

czy konsultacji, niemniej dostrzegam w 

tym zakresie duże zaległości i co za tym 

idzie – możliwości działania. 

Od roku istnieje też nowy model 

podziału kompetencji między NTO i 

naczelną organizacją mniejszości niemieckiej, 

czyli VdG, gdzie ustanowiono 

pełnomocnika ds. oświaty w osobie 

Huberta Kołodzieja. Na ile trzeba 

rozgraniczyć poszczególne zakresy 

Tu nie ma żadnej konkurencji, lecz 

raczej wykorzystujemy efekt synergii. 

Hubert Kołodziej jest ważnym ekspertem 

w kwestiach edukacji i chętnie 

korzystamy z jego społecznego zaangażowania. 

Takie rozwiązanie upraszcza 

też komunikację i przepływ informacji 

Już od dawna dużym mankamentem 

jest brak podręcznika historii lokalnej w 

języku niemieckim. Jak długo będziemy 

musieli jeszcze czekać i przede wszystkim 

– jakie treści powinny znaleźć się 

w takim podręczniku? 

Nie jest tak, że nic nie ma. Martin 

Cichon, mój zastępca w zarządzie NTO, 

sporządził program nauczania oraz 

przygotował materiały dydaktyczne i 

pomocnicze, których można używać 

w szkołach jako podręcznika historii 

z elementami regionalnymi. Materiały 

te można uzupełnić o inne, jak choćby 

broszurę autorstwa Petera i Susanne 

Gallwitzów z Turyngii. NTO organizowało 

też seminaria szkoleniowe dla 

nauczycieli, na których dokumenty te 

zaprezentowano, można je zresztą u nas 

otrzymać. Byłoby oczywiście lepiej mieć 

pod ręką podręcznik z prawdziwego 

zdarzenia, niż pracować w oparciu o 

publikacje wymiennokartkowe. Z uwagi 

na różnorodność tematów i możliwości 

Rafał Bartek z Domu Współpracy Polsko-Niemieckiej 

i ja postanowiliśmy, 

że popracujemy nad jakąś alternatywą. 

Ale to już temat z innej beczki – może 

q




Nr. 33/1167 LARES: Diese Materialien sind lediglich LEsermeinungen 

zum Lesen bereitgestellt. Opinie Jegliche czytelników Vervielfältigung ist strengstens Wochenblatt.pl untersagt. 11 

Leserbefragung: Überraschend hohes Bildungsniveau der Wochenblattleser 

So wünschen 


Sie 

do 

sich 

czytania. Powielanie 

Ihr 

w jakikolwiek 

Wochenblatt 



Im vergangenen Jahr lag dem Wochenblatt 

eine große Leserumfrage 

bei, die wir parallel auch im Internet 

gestartet hatten. Nun möchten 

wir Ihnen einen Teil der Ergebnisse 

präsentieren, dank der wir besser 

auf Ihre Wünsche eingehen können. 

Nach und nach wurden die Berge der 

Rückläufe erfasst, Excel-Tabellen, 

Balken- und Kuchendiagramme erstellt. 

Ein einfaches Zählen reicht nicht, will 

man zugleich innerhalb unterschiedli- 

Stimme eher nicht zu 


Stimme gar nicht zu 

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Enthaltung bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 

Ich möchte gerne mehr Texte 

LARES: Niniejszy materiał służy auf wyłącznie Deutsch im Wochenblatt do czytania. lesen Powielanie w jakikolwiek sposób Enthaltung zabronione. 


cher Lesergruppen – die sich langsam 

herausschälten – Teilergebnisse vergleichen. 

So im Hinblick auf Unterschiede 

bei Antworten eher deutsch oder polnischsprachiger 

Leser, je nach Alter 

oder regionaler Herkunft. Um es hier 

aber nicht zu kompliziert werden zu 

lassen, stellen wir Ihnen einen kleinen 

Ausschnitt vom Gesamtergebnis vor. 

Wir beschränken uns dabei auf eini- 


Identitätsorientierung 

LARES: Diese Materialien unter sind Multiplikatoren 

lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung Deutsch 


ge besonders aussagekräftige, da eine 

ganze Reihe Antworten auch unseren 

Annahmen entsprachen und bislang 

schon in der Gewichtung im Wochenblatt 

deutlich werden. 

Nur eine deutliche Minderheit 

wünscht sich mehr Texte auf Polnisch. 

Hingegen zeigten fast Dreiviertel der 

Befragten den Wunsch nach mehr deut- 


Wirtschaft 

materiał 

und eher 

służy 

weniger 

wyłącznie 

Sport 


und Religion ab. Der Wunsch nach beteiligten) noch in der Ausbildung 

Alter der Befragten 

Aktualität und zeitloserer Darstellung befinden. Scheinbar liegt die Funktion 45 


schen Texten, zumal über ein Drittel 

mit der Lektüre auch ihre deutschen 

Sprachfertigkeiten zu verbessern zhoffen. 

Dennoch bevorzugt die Mehrheit 

der Leser zweisprachige Texte, was natürlich 

die Breite der Berichterstattung 

deutlich einschränken würde und eine 

Variante bei einzelnen Texten bleiben 

muss. Schwierig wird eine solche Umsetzung 

auch dadurch, dass doppelt so viele 

Leser die Texte als zu kurz anstatt zu 

lang charakterisieren. Eine verschwindend 

kleine Minderheit liest die Texte 

nur auf Polnisch, etwa Eindrittel liest 

sie nur Deutsch. Die deutliche Mehrheit 

versucht sich in beiden Sprachen. Im 

Ergebnis können wir daher wohl mehr 

Deutsch im Wochenblatt wagen. 

Bildungsabschluss sei ein Studium. entsprechend in der Schriftgröße aufrüsten, 

denn do der czytania. Nachteil ist dann Powielanie zugleich w jakikolwiek sposób zabronione. 

LARES: Niniejszy Und dies materiał obwohl sich służy zusätzlich wyłącznie etwa 

Einviertel der beteiligten Leser (hier weniger Inhalt. 

LARES: Diese Materialien wohl eher sind diejenigen, lediglich die sich zum online Lesen bereitgestellt. Till Scholtz-Knobloch Jegliche Alter: Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 

Das Urteil zu Sparteninteressen wie 

Sport, Religion oder Wirtschaft ist wie 

erwartet deutlich gespalten. Hier zeichnet 

sich der Wunsch nach eher mehr 

von Hintergründen ist in etwas ähnlich 

stark ausgeprägt, hingegen ist der 

Wunsch nach einer Berichterstattung 

aus Deutschland gegenüber der aus der 

„Heimat“ deutlich geringer. Am überraschendsten 

erscheint uns, dass trotz 

Nur einer sehr kleinen Minderheit 

sind die Texte sprachlich zu schwierig. 

Dies könnte in einer zweiten sehr großen 

Überraschung begründet liegen. Weit 

mehr als die Hälfte der an der Umfrage 

Beteiligten geben an, ihr höchster 

Leserbrief: Auf das Wochenblatt angewiesen 

Weltweites Sprachrohr 

Ich möchte feststellen, dass sich „unser“ 

Wochenblatt über die Jahre verbessert 

hat. 

Neuerdings fand ich eine gute Balance 

zwischen deutschsprachigen Artikeln und 

polnischen. Man muss damit an die vielen 

Deutschen und Deutschstämmigen in 

Ich wünsche mir mehr 

Texte über die Geschichte 

der ehemaligen deutschen 

Gebiete in Polen 

des Wochenblatts schwerpunktmäßig 

darin, Identitätsorientierung unter 

Multiplikatoren zu geben. Dazu passt 

eine weitere Überraschung. Eine sehr 

deutliche Mehrheit äußerte den Wunsch 

nach mehr geschichtlichen Beiträgen, 

zahlreicher Meinungskolumnen fast ohne die Identitätsbildung ja kaum 

LARES: Niniejszy Dreiviertel materiał der Befragten służy noch wyłącznie mehr denkbar do ist. czytania. Powielanie 25 w jakikolwiek sposób zabronione. 

Meinungsbeiträge wünschen. 

Die künftigen Gewichtungen wer- 

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung 20 


den auch dadurch nicht einfacher, dass 

aufgrund vieler treuer, langjähriger Leser, 

die schon in die Jahre gekommen 

sind, der Wunsch nach einer größeren 

Schrift ernst genommen werden sollte. 

Wir werden diskutieren, ob wir 2015 

Ich lese das Wochenblatt auf ... 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie deutscher w jakikolwiek Minderheiten sposób herausgegeben. 

Titel dieser Studie lau- 

zabronione. 


Polen denken, die sich zwar dem Deutschtum 

verpflichtet fühlen, aber wegen der 

kommunistischen Sprachunterdrückung 

bis 1990 nicht mehr des Deutschen mächtig 

sind. 

Sehr gut finde ich die vielen Artikel 

über Schlösser, Ruinen, Denkmäler und 

Persönlichkeiten unseres Schlesiens. Von 

vielen würde man sonst kaum etwas 

ist die Historikerin Lou Bohlen. 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek 

Sie stellt in ihrer Studie 

sposób 

fest: 

zabronione. 

„Immer wieder erweisen sich historische 


erfahren. Oft sind die Fotos „vor“ und 

„nach“ 1945 eines Schlosses schockierend. 

Ich finde aber, bei allen Artikeln sollte der 

Ortsname doppelt, deutsch und polnisch, 

angegeben werden, egal ob bei einem 

polnisch- oder deutschsprachigen Artikel. 

Die Zweisprachigkeit sollte auch bei 

Bildunterschriften gelten. Nicht jeder, der 

Deutsch kann, kann auch gleich Polnisch 

sie zu dem Urteil, dass „die Tendenz, 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie über w die jakikolwiek Thematisierung von sposób Geschichte zabronione. 

Identität zu stiften, so nahe liegend (ist) 


und die Zeitschrift wird weltweit gelesen. 

Schlussendlich haben wir sogar einige 

Exemplare in der Sammlung unseres Leo 

Baeck Instituts in New York City. 

Gut, dass Sie auch Masuren und 

ganz Polen im Visier haben. Die Jugend 

kommt auch nicht zu kurz, denn 

sie ist wichtiger denn je. Sie müssen unser 

Stamm in Schlesien und ganz Polen 

LARES: Niniejszy Deutsch materiał gesinnten weltweit służy und wyłącznie Deutschstämmigen 

in ganz Polen sind auf Sie Jewish History; Manhattan, keit in der jungen Generation in Kauf 

do Leo Baeck czytania. Institut, Center Powielanie for gleichzeitig w jakikolwiek eine Identitätsgleichgültig- 


LARES: Diese Materialien angewiesen sind als lediglich einziges Sprachrohr. zum Lesen bereitgestellt. New York City, USA Jegliche nimmt Vervielfältigung oder diese vielleicht sogar ist gerne strengstens untersagt. 

fortsetzen. 

Ich weiß, dass viele das Wochenblatt 

auch kaufen, um das gute TV-Programm 

Scheinbar liegt 

die Funktion des 

Wochenblatts 

schwerpunktmäßig 

darin, 

zu geben. 

Auch im Center for Jewish History des Leo Baeck Instituts in New York City wird das Wochenblatt gelesen und 

ausgewertet. 

Foto: Gryffindor/Wikipedia 

zu bekommen. Machen Sie das bloß weiter 

so. Herzlichen Glückwunsch zu einer 

gelungenen Sache. Alle Deutschen, 

Stimme voll und ganz zu 

Stimme eher zu 

Lic. Dr. R. Horning-Wistuba, 

CH; Haupthistoriker der 

Fraenkel/Pinkus-Sammlung am 

Anzahl der Befragten: 

Polnisch 

Deutsch 

und polnisch 

Enthaltung 

40 

35 

30 

15 

10 

5 

Die Mehrzahl der Texte 

im Wochenblatt 

sind mir... 

Zu kurz 

Zu lang 

Mein höchster 

Bildungsabschluss ist ... 

Kein Abschluss 

Schulabschluss 

Ausbildung 

Studium 

15-29 30-39 40-49 50-59 60-69 70-79 80-90 

ifa: Neue Medienstudie veröffentlicht 

Gute Diskussionsgrundlage 


Das auch die Herausgabe des Wo- 


chenblatts unterstützende Institut 

für Auslandsbeziehungen in Stuttgart 

hat fast zeitgleich zur internen 

Leserstudie des Wochenblatts eine 

Studie über Medien verschiedener 

tet „Identität und Hybridität – am 

Beispiel der Medien der deutschen 

Minderheiten in den Ländern Mittel- 

und Osteuropas (MOE) als Identitätsstifter“. 

Autorin Themen als verminter Raum. Auch in 

den Medien der deutschen Minderheit 

in Polen spiegeln sich die Konflikte um 

die Frage des „richtigen“ Gedenkens und 

insbesondere um die richtige Bewertung 

des Erinnerten.“ Im Ergebnis kommt 

wie fatal. Letztlich orientieren sich die 

Medien hier an alten Fronten zwischen 

Deutschland und Polen – eine Auseinandersetzung, 

in der sie nur verlieren 

können.“ 

Diesem Urteil könnte man grundsätzlich 

zustimmen, sofern man dabei 

ifa-Edition Kultur und außenpolitik 

Identität und Hybridität – am Beispiel 

der Medien der deutschen Minderheiten in 

den Ländern Mittel- und Osteuropas (MOE) 

als Identitätsstifter 

Lou Bohlen 

sieht? Genau vor diesem Hintergrund 

kann man die Bedeutung der Studie 

auch als Beitrag begreifen, ob man die 

deutschen Minderheiten in das Zwangskorsett 

einer Brücke zwingt oder ob das 

Brücke-Sein-Wollen Folge eines eigenen 

Erkenntnisprozesses ist. Denn eine solche 

Funktion will nur derjenige einnehmen, 

dem man es ermöglicht mit seiner 

Heimat im Reinen zu sein. So legt die 

Studie also auch offen, dass Interessen 

zwischen deutschen Förderern und Minderheit 

vor Ort offenkundig oft nicht 

deckungsgleich sind. Die Publikation 

steht unter www.ifa.de/fileadmin/pdf/ 

edition/bohlen_identitaet_hybriditaet. 

pdf auch als Download zur Verfügung. 

Till Scholtz-Knobloch



Beuthen-Miechowitz eine neue Wohnsiedlung 

mit Namen Zalesie. Insgesamt 

sollen im Rahmen der Investition drei 

Wohngebäude unmittelbar an einem 

Wald in Miechowitz entstehen, alle fünfstöckig 

mit insgesamt 64 Wohnungen, 

unterkellert und mit Flachdach. In zwei 

der Gebäude wird es einen Aufzug geben. 

Hinzu kommen 65 Parkplätze, au- 


12 LARES: Wochenblatt.pl Diese Materialien sind lediglich zum Wirtschaft Lesen bereitgestellt. Gospodarka 


Schlesische Wirtschaftsschau 


ßerdem 

materiał 

werden den künftigen 


Bewohnern 

auch Rasenflächen, Blumenbeete 



Interesse an Einkaufszentren ungebremst 

Colliers International Poland, ein internationaler 

Dienstleister im Bereich 

Gewerbeimmobilien, hat kürzlich einen 

Bericht über ihre Geschäfte im Großraum 

Kattowitz veröffentlicht. Demnach 

verwaltet Collier 41 Großgeschäfte und 

Einkaufszentren mit insgesamt über 1,1 

Millionen Quadratmeter Mietfläche. 

15. – 21. August 2014 

Neue Anlegestelle 

Anfang September wird in Schwientochlowitz 

im Ortsteil Skałka eine neue 

LARES: Niniejszy Anlegestelle materiał für Paddelboote służy eröffnet. wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 

Auf einem Hangar, in dem die Boote 

LARES: Diese Materialien aufbewahrt sind werden lediglich sollen, hat zum man Per- 

Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens Millionen Złoty untersagt. 

sanieren kann. 

Etwa vier Prozent davon stehen leer. In 

den Einkaufspassagen gibt es insgesamt 

2.630 Einzelgeschäfte, jedes vierte davon 

ist ein Bekleidungs- oder Schuhgeschäft. 

In der Woiwodschaft Schlesien kommen 

laut Statistiken auf 1.000 Bewohner 

etwa 500 Quadratmeter Ladenfläche. 

Das Interesse von Bauunternehmen an 

der Region nehme weiter zu, heißt es 

LARES: Niniejszy Prozent materiał EU-finanziert. służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 

LARES: Diese Materialien Stadionrenovierung sind lediglich auf Pump zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 

im Bericht. Zurzeit werden jeweils ein 

Einkaufszentrum in Kattowitz und in 

Deutsch Piekar gebaut. In Kürze soll 

auch der Bau in Tichau beginnen und 

an der ul. Kościuszki in Kattowitz ist 

ebenfalls ein Einkaufszentrum geplant. 

Wohnsiedlung in Beuthen 

Die Gleiwitzer Sozialbaugesellschaft 

TBS baut derzeit an der ul. Nowa in 

Die Stadt Breslau hat große Probleme 

das Stadion Olimpijski (ehemals Schlesierkampfbahn) 

zu modernisieren. Das 

preiswerteste Angebot war abgelehnt 

worden und deshalb braucht die Stadt 

jetzt einen Kredit von rund 120 Milli- 

LARES: Niniejszy onen Złoty materiał für die Instandsetzung. służy wyłącznie Das Afrikarium do czytania. im Zoo sowie ein Powielanie Nationales den w hohen jakikolwiek Aufwand bleibt sposób dennoch zabronione. 

historische Breslauer Stadion soll bereits 

in sind drei Jahren lediglich zur Arena der zum World Lesen Bieter bereitgestellt. bei der ersten Ausschreibung Jegliche zur Molewski Vervielfältigung aus Włocławek als ist Mitbe- 

strengstens 

Musikforum. Inter-System war einziger umstritten. Zum einen hatte die Firma 




Jestem gotowy! Mentalnie też 

Z dr. Norbertem Honką, adiunktem w Katedrze Studiów Regionalnych Instytutu Politologii 

Uniwersytetu Opolskiego, rozmawia Krzysztof Świerc 

Jaka Pana zdaniem jest sytuacja na 

rynku pracy województwa opolskiego 

i miasta Opola? 

Szczerze mówiąc, bez rewelacji. Przez 

ostatnią dekadę sytuacja na rynku pracy 

w regionie opolskim pozostaje w zasadzie 

bez zmian. Obserwujemy nieustanną 

emigrację zarobkową na zachód 


8014 


Europy lub do ościennych regionów, bo 

w województwie opolskim nie ma zbyt 

wielu możliwości znalezienia dobrze 

płatnej pracy, bo jak już jakieś zakłady 

oferują zatrudnienie, to niestety za bardzo 

niskie wynagrodzenie. Jeżeli porównamy 

średnie zarobki w województwie 

opolskim do tych w dolnośląskim czy 

śląskim, to ta różnica jest bardzo duża – 




sięgająca nawet 800 złotych. To przepaść 

i stąd nie dziwi fakt, że ludzie poszukują 

zatrudnienia daleko poza swoim miejscem 

zamieszkania, a przez to depopulacja 

regionu wciąż trwa! 

Nawet ostatnie inwestycje, jakie się 

pojawiły w Opolu, nie zmieniają Pana 

zdaniem obrazu i sytuacji na rynku 

zatrudnienia? 

Może w małym stopniu tak, ale na 


LARES: Diese Materialien Dr Norbert sind Honka lediglich zum Lesen bereitgestellt. Foto: J. Jegliche Stemplewski Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 

ma również poparcie rządowe. 


To co 

do 

by 

czytania. 

Pan uczynił w kwestii 

Powielanie 

sprowadzania 

do Opola niemieckich firm, 



pewno nie w radykalny sposób, a tego 

potrzebujemy! To, co obecnie dzieje się 

na rynku opolskim w kwestii nowych 

inwestycji, postrzegam jedynie jako 

pierwsze jaskółki, ale one jeszcze ekonomiczno-gospodarczej 

wiosny nie czynią! 

Nawet jeśli weźmiemy pod uwagę to, 

że w strefie przy obwodnicy północnej 

Opola, która tak długo była pusta, nagle 

zaczęły się pojawiać inwestycje. A 

swoją drogą dlaczego się pojawiły? Za 

pasem mamy wybory samorządowe, a 

więc władza miasta musiała się wreszcie 

czymś pochwalić. 

Wie Pan, jakiej wielkości firmy pojawiają 

się w strefie przemysłowej przy 

obwodnicy Opola? 

Są tam przede wszystkim małe i śred- 

mogły zdecydowanie i szybko poprawić 

swoją sytuację gospodarczą i odwrócić 

negatywne statystyki dotyczące bezrobocia, 

takich potężnych, znaczących 

inwestorów po prostu potrzebuje. 

Ale wspomnianego inwestora strategicznego, 

który miałby pociągnąć cały też pod uwagę setki osobistych kontaktów 

biznesowych do czytania. i gospodarczych, Powielanie jakie w jakikolwiek sposób zabronione. 

LARES: Niniejszy region materiał opolski, na horyzoncie służy nie wyłącznie widać 

i nie sądzę, że szybko się pojawi. mają działacze MN, które na pewno od- 


nie zakłady pracy i szczerze mówiąc, na 

początek dobre i to. Jednak żeby zmienić 

oblicze rynku pracy województwa 

opolskiego i w samym Opolu, potrzeba 

szerszego patrzenia i zdobycia dwóch, 

trzech dużych przedsiębiorstw, choć 

zdaję sobie sprawę z faktu, że przy jakimś 

poważniejszym kryzysie gospodarczym 

niebezpieczeństwo zwolnień w 

Nie widać, to fakt, choć było już naprawdę 

bardzo blisko, by tak się stało 

– by w województwie opolskim swoją 

fabrykę otworzył Mercedes. Praktycznie 

zabrakło jednego podpisu! Ostatecznie 

jednak przegraliśmy ostatni etap wyści- 

ul. Klasztorna 4, Góra Św. Anny 

gu o pozyskanie tego koncernu. I świadectwo, a jednocześnie służyć, jako 

LARES: Niniejszy dlatego, materiał że zawalił cokolwiek służy samorząd wyłącznie żywa reklama do czytania. województwa Powielanie opolskiego. w jakikolwiek Kupon ważny sposób 15-17 oraz zabronione. 

23-24 sierpnia 2014 r. 

województwa czy MN, która zresztą doprowadziła 

sind cały lediglich proces do ostatniego zum Lesen talnie bereitgestellt. też. 

Jegliche q Vervielfältigung ist strengstens 

Jestem gotowy na takie działanie! Men- 


dużych koncernach jest o wiele większe 

niż w małych zakładach. Mimo to uważam, 

że region opolski i jego stolica, żeby 

und Kinderspielplätze zur Verfügung 

stehen. Die Wohnungen sind teils zum 

Vermieten, teils zum Verkauf bestimmt. 

golen errichtet, unter denen sich Tische 

mit Schachbrettern befinden. Zum Projekt 

gehören auch neue Laufbrücken, ein 

Fitnessplatz im Freien, ein Bowlingplatz 

und ein Sandstrand. 1,2 Millionen Złoty 

soll das Ganze kosten, davon sind 85 

Games 2017 werden. Dazu müsste die 

Anlage runderneuert haben, doch das 

nötige Darlehen ist noch nicht vergeben. 

Wie die städtische Investmentgesellschaft 

Wrocławskie Inwestycje vergangene 

Woche bekanntgab, werde, sobald 

Sytuacja na rynku 

pracy w regionie 

opolskim pozostaje 

w zasadzie bez zmian. 

Einkaufspassagen in Kattowitz und der Woiwodschaft Schlesien werden immer zahlreicher. 


das Geld 

materiał 

zur Verfügung 

służy 

stehe, 

wyłącznie 

das Unduzieren. 

do czytania. Powielanie 

lich ausgeben 

w jakikolwiek 

wollte. Nach Schätzungen 




ternehmen Inter-System das Stadion 

renovieren. Diese ist zusammen mit der 

Stadt Miteigentümer des Fußballklubs 

Śląsk und baut in Breslau aktuell ein 

Instandsetzung des Stadion Olimpijski. 

Das Angebot lag damals aber bei 144 

Millionen Złoty. Die Summe war jedoch 

zu hoch und so erklärte die Stadt das 

Ausschreibungsverfahren für nichtig 

und ließ den Umfang der Arbeiten re- 

etapu negocjacji. Zabrakło po prostu 

dobrej woli ze strony ministerstwa i rządu 

RP. Przecież tak potężny inwestor 

jak Mercedes patrzył również na to, czy 

przedsięwzięcie, którego chce się podjąć, 

gdyby został prezydentem miasta? 

Starałbym się wykorzystać wszystkie 

możliwości, łącznie z tym, że osobiście 

zabiegałbym u inwestorów niemieckich, 

by nie pomijali w swoich planach województwa 

opolskiego i Opola. Wziąłbym 

grywałyby w tej materii bardzo istotną 

rolę, podobnie jak wykorzystanie też 

tych inwestorów niemieckich, którzy już 

u nas osiedli i funkcjonują. Oni bowiem 

doskonale znają już nasz rynek i mogą 

nam wystawić odpowiednio pozytywne 

Jetzt setzte sich Inter-System bei der 

zweiten Ausschreibung mit 119 Millionen 

Złoty netto durch. Die Entscheidung 

für diesen Auftragnehmer und 

werber knapp über 86 Millionen Złoty 

angeboten und lag damit deutlich unter 

dem Angebot von Inter-System. Zum 

anderen liegt das jetzige Angebot von 

Inter-System gut 50 Millionen Złoty 

über dem Betrag, den Breslau ursprüng- 

„Die Erinnerung ist das einzige Paradies, 

aus dem wir nicht vertrieben werden können.“ 

der Stadtverwaltung sollte die Renovierung 

eigentlich nicht mehr als 66 

Millionen Złoty kosten. Weshalb hatte 

die Stadt damals nicht das preiswerteste 

Angebot ausgewählt? Nach Informationen 

der stadteigenen Wrocławskie 

Inwestycje hätten die von Molecki 

vorgeschlagenen Baustoffe nicht den 

Anforderungen entsprochen und die 

Firma habe nicht nachweisen können, 

dass sie das Stadion tatsächlich für 86 

KW legt Sanierungsplan vor 

Der Kohlekonzern Kompania 

Węglowa (KW) hat erste Ansätze für 

einen Sanierungsplan 2014-2020 erarbeitet 

und diese bereits an das Wirtschaftsministerium 

als Eigentümer 

übermittelt. Im Kern geht es dabei 

um Liquidität, Kapitalaufbau bis 2016 

und den Schutz von Arbeitsplätzen. In 

einer Mitteilung heißt es zudem, der 

Sanierungsplan sehe Änderungen im 

Organisationsmodell der Firma, eine 

externe Geschäftsfinanzierung sowie 

Umbildungen unter den Aktionären 

vor. Auch will das Unternehmen sein 

Finanzergebnis verbessern. Konkret 

könnte das heißen Personalkosten und 

Lohnnebenleistungen und Verbindlichkeiten 

gegenüber früheren Mitarbeitern 

werden reduziert. Es ist auch von Investitionen 

die Rede, wie etwa dem Bau 

eines Kraftwerks Czeczott und eines 

Bergwerks im Kohlenrevier Lublin. 

Krzysztof Świerc 

(Jean Paul) 

Zum Tod seines Vaters sprechen wir 

Arnold Czech ein tiefes Mitgefühl 

und herzliches Beileid aus. 

KUPON 

Foto: Przemysław Jahr/Wikipedia 

Der VdG-Vorstand 

und die Mitarbeiter der Geschäftsstelle 

RABATOWY!5% 

Sklep Ronja&Birk 

Upoważnia do jednorazowego rabatu w wysokości 5%. 

8015




LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen RAtgeber bereitgestellt. Poradnik Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 

Porady: Opodatkowanie pracowników 


Przygotuj się na zmiany! 



1 stycznia 2015 roku znowelizowane 

zostaną wytyczne dotyczące podatku 

od wynagrodzenia (Lohnsteuer). 



Zmiany są podyktowane aktualną 

sytuacją prawną, wyrokami sądów 

oraz zmianami ustaw. 

Stąd w dzisiejszym artykule przedstawimy 

zmiany i ich skutki, dotyczące 

przede wszystkim podatku od 

wynagrodzenia i poborów w naturze. 

z konkretnego powodu, a nie tylko stosownie 

do okazji, jaką jest w tym wy- 


padku uroczystość zakładowa. 


Otóż Federalne Ministerstwo Finansów 

przedstawiło projekt zmian dotyczących 

Lohnsteuer-Richtlinien (E-LStÄR), czyli 

dyrektyw związanych z podatkiem 

od wynagrodzenia. Planowane zmiany 

zostały poniekąd wymuszone przez 

zmieniające się prawo, a co za tym idzie 

– wyroki sądów oraz ustawy. W związku 

z tym nowelizacją zostanę objęte: 

– wynagrodzenia 



– ocena świadczeń rzeczowych 

– obliczanie ryczałtowe podatków od 

wynagrodzenia w szczególnych przypadkach 

– prawo procesowe. 

Zapewnienie posiłku (R 3.13 S 1 E-LStÄR) 

Pieniądze oraz pobory w naturze 

są zwolnione z podatku, jeśli zostaną 



przyznane z państwowej kasy (§3 Nr.13 

Einkommensteuergesetz), jako zwrot 

kosztów podróży, przeprowadzki lub 

rekompensata za rozłąkę (Trennungsgeld). 

Nowelizacja zakłada, że przerwy 

śniadaniowe lub posiłki, które zostaną 

zapewnione pracownikowi podczas 

delegacji lub w ramach prowadzenia 

podwójnego gospodarstwa domowe- 

LARES: Niniejszy materiał zmieniające służy się 

wraz z kierowcą może zostać określony 

na do podstawie czytania. indywidualnej Powielanie oceny, kiem w z 12.12.2012 jakikolwiek roku do ponownego sposób zabronione. 

wezwał administrację finansową wyro- 

wyłącznie 

prawo, a co za tym 

zgodnie z §8 art. 2. EStG (Ustawa o obliczenia dopuszczalnej kwoty nie pod- 


go (Doppelte Haushaltsführung) przez 

pracodawcę bądź osobę trzecią przez 

niego do tego upoważnioną, nie podlegają 

zwolnieniu z opodatkowania w myśl 

§3 Nr. 13 EStG, czyli ustawy o podatku 

od wynagrodzenia. 

Dodatek przedszkolny 

(R 3.33. Abs. 3 E-LStÄR) 

Zwolnione z podatku obok płacy są 

też wypłacane przez pracodawcę świadczenia 

dotyczące zakwaterowania oraz 

opieki nad nie podlegającymi obowiązkowi 

szkolnemu dziećmi pracownika (w 

przedszkolu lub podobnej placówce). 

Według nowelizacji dodatek przedszkolny 

(niem. Kindergartenzuschuss) będzie 

zwolniony z podatku aż do momentu 

legającej opodatkowaniu, na podstawie 

najnowszych doświadczeń. Dodatkowo 

orzecznictwo sądowe z maja 2013 

roku usystematyzowało koszty, które 

uwzględnia się przy limicie 110 euro. 

Projekt nowelizacji przewiduje, że pre- 

rzeczowe związane z tzw. Zukunftsicherungsleistungen, 

materiał czyli służy świadczeniami wyłącznie Jubileusze do pracowników czytania. Powielanie (do 31.12.2014 w jakikolwiek obowiązuje stara sposób stawka, zabronione. 

zenty o całkowitej wartości do 60 euro 


mającymi zagwarantować przyszłość (R 19.3 Abs. 3 E-LStÄR) 

czyli 40 euro) mogą zostać uwzględnione 

Vervielfältigung w kosztach całkowitych uroczy- 

ist strengstens LARES: Diese Materialien pracodawcy. sind Limit lediglich nie jest traktowany zum Lesen 60 euro bereitgestellt. ma być granicą, do której Jegliche nie 

untersagt. 

jako wynagrodzenie gotówkowe lecz 

jako wynagrodzenie rzeczowe, gdy pracownik 

jest ubezpieczony, a pracodawca 

przejmuje opłacanie składek lub kiedy 

pracodawca jako ubezpieczony płaci 

składki, a pracownik jest ubezpiecze- 

LARES: Niniejszy niobiorcą. materiał służy wyłącznie rzeczowych do czytania. związanych z okrągłą Powielanie rocznicą 

urodzin pracownika, jeśli tylko po 


w opodatkowaniu pracowni- 

bo nie ma innego wyjścia. 

LARES: Diese Materialien Samochód sind służbowy lediglich z kierowcą zum Lesen uwzględnieniu bereitgestellt. wszystkich okoliczności Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 

podjęcia nauki przez dziecko. Ponadto 

wobec różnego progu wieku szkolnego 

pomiędzy pojedynczymi landami, zmiana 

ma posłużyć uproszczeniu procesów 

administracyjnych. 

Brak zastosowania 44 euro 

(R 8.1 Abs. 3 E-LStÄR) 

W E-LStÄR administracja finansowa 

zawarła zapis mówiący o tym, że limit 

LARES: Niniejszy Finansowy materiał (niem. Bundesfinanzhof) 

służy wyłącznie Subwencje do czytania. pracodawcy dla Powielanie pracowników 

w związku z uroczystościami 

nauczyć w jakikolwiek się, a przy tym zaakceptować, sposób zabronione. 

szacuje cenę końcową, odejmując od 


44 euro nie obowiązuje na świadczenia 


Planowane zmiany 

zostały poniekąd 

wymuszone przez 

idzie – wyroki sądów 

oraz ustawy. 


Jeśli pojazd mechaniczny zostanie 

oddany do dyspozycji z kierowcą, zysk 

pieniężny związany z udostępnieniem 

kierowcy powinien zostać uwzględniony 

w wynagrodzeniu. Federalny Trybunał 

niej powszechnie obowiązujące zniżki. 

Nowelizacja E-LStÄR zakłada, że zysk 

o wartości materialnej w przypadku 

udostępnienia samochodu służbowego 

powszechnie obowiązujących cenach 

końcowych za porównywalne świadczenia, 

realizowane przez osoby trzecie) lub 

celem uproszczenia nadal przy pomocy 

procentowych dodatków (R 8.1 Abs. 10 

E-LStÄR 2015). 

obowiązuje opodatkowanie (wskutek 

braku wynagrodzenia) prezentów wręczanych 

przy okazji okrągłych rocznic, 

podjęcia pracy, zmiany stanowiska lub 

awansu, a także pożegnania pracownika. 

To samo dotyczy innych świadczeń 

w danym przypadku, przyjęcie świadczenia 

jest związane z uroczystością 

zakładową. 

Uroczystości zakładowe 


zakładowymi nie podlegają opodatkowaniu, 

jeśli ich wartość nie przekracza 

110 euro na pracownika. Przypomnijmy 

– Federalny Trybunał Finansowy (BFH) 

stości zakładowej. Z kolei upominki o 

wartości przekraczającej 60 euro mogą 

zostać opodatkowane 25-procentowym 

ryczałtem, jeśli tylko zostają przyznane 

Upominki oraz posiłki służbowe 

(R 19.6 E-LStÄR) 

Do upominków podlegających opodatkowaniu 

podatkiem od wynagrodzeń 

należą subwencje rzeczowe o wartości 

nie przekraczającej 40 euro (np. kwiaty), 

które zostają wręczone pracownikowi 

lub jego krewnym przy okazji ważnego 

osobistego wydarzenia. 1 stycznia 2015 

wartość graniczna ma wzrosnąć do 60 

euro. Subwencje pieniężne będą nadal 

opodatkowane oraz będą zobowiązywać 

do uiszczania odpowiednich składek, 

nawet w przypadku, gdy wartość subwencji 

nie przekroczy wspomnianych 60 

euro. Podobnie sprawa ma się ze służbowym 

posiłkiem – wartość graniczna 

np. dla służbowego obiadu ma również 

zostać podniesiona z 40 do 60 euro na 

pracownika. 

Przykład: Podczas inwentaryzacji pracodawca 

zamawia dla pracowników pizzę, 

by nie musieli opuszczać miejsca pracy, 

a sama inwentaryzacja przebiegała w 

sposób wydajny czasowo. Pracodawca 

ponosi koszty poczęstunku w wysokości 

39 euro na pracownika. Wydatki przeznaczone 

na zamówioną pizzę nie podlegają 

opodatkowaniu, gdyż poczęstunek 

na miejscu pracy leży w interesie firmy, 

a wartość pizzy nie przekracza 60 euro 

na pracownika. 

Rubryka jest tworzona przez 

Krzysztofa Świerca 

oraz firmę Smuda Consulting. 

Zachęcamy również do odwiedzenia 

strony www.intertax24.com 

oraz www.smuda-consulting.com. 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie Ow becnie 

jakikolwiek 

w Katowicach 

sposób 

mieszka 

zabronione. 

286 000 osób, a jeszcze w 2008 


Oferujemy: 

roku liczba stale zameldowanych w 

tym mieście sięgała 310 000. Wszystko 

wskazuje na to, że trend wyludniania się 

stolicy województwa śląskiego na tym 

się nie skończy! 

Według najnowszych prognoz w najbliższych 

20 latach liczba mieszkańców 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie Katowic w jakikolwiek zmniejszy się o około sposób 50 000, zabronione. 

a do tego miasto w równie szybkim 


LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie wyjeżdżają. w jakikolwiek sposób zabronione. 

W bieżącym roku z Katowic zamierza 

Vervielfältigung się wyprowadzić 4600 osób, ist które strengstens 

i odwagę, by dobrze je urządzić. 

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche untersagt. 

7916 

Zrozumieć, zaakceptować 

Zmiany ków podyktowane są, jak napisano 

w dzisiejszym tekście, aktualną sytuacją 

prawną, jak również wyrokami sądów i 

zmianami ustaw. A zatem, czy nam się 

nowe zmiany podobają czy nie, zgadzamy 

się z nimi bądź nie, odpowiadają nam 

albo nie, wszystko to należy zrozumieć, 

tempie się starzeje. Jeszcze cztery lata 

temu mieszkało w nim 59 000 seniorów, 

a dzisiaj jest ich już niemal 65 000. Okazuje 

się jednak, że mieszkańców Katowic 

ubywa nie tylko z powodu ujemnego 

od wielu lat przyrostu naturalnego, ale 

też dlatego, że ludzie stąd gremialnie 

Rys. Andrzej Sznejweis 

Laut Statistiken bringen pflichtvergessene 

Arbeitnehmer jährlich 

insgesamt etwa 28 Milliarden Euro 

Verlust. Unser nächster Beitrag schildert 

daher in einigen Sätzen, was einem 

Arbeitnehmer bei einer Kontrolle 

widerfahren kann und welche Rechte 

diesbezüglich Arbeitnehmer wie Arbeitgeber 

haben. 

Ryszard Galla 

Mało tego, należy tak 

postąpić jak najszybciej, 

bo do pierwszego stycznia 

2015 roku pozostało 

niewiele czasu, a jak pokazuje 

powyższa lektura, jest się czego 

nauczyć, zrozumieć i zapamiętać. 

Notował Krzysztof Świerc 

Gospodarka: Stolica województwa śląskiego się wyludnia 

Katowice w niełasce 

o dziwo wybierają nie tylko wyjazdy za 

granicę, ale też ościenne miasta, takie jak 

Mikołów, Chorzów, Tychy, Mysłowice 

czy Siemianowice Śląskie. Nie ma zatem 

wątpliwości, że ubytek mieszkańców 

staje się dużym problemem tego miasta. 

Jego władze muszą go jak najszybciej 

rozwiązać, bo według najnowszych prognoz 

w 2035 roku liczba jego mieszkańców 

ma już liczyć tylko około 240 000. 

Jest to zjawisko dość zaskakujące, zważywszy 

na to, że w Katowicach jest jak 

na polskie warunki niskie bezrobocie, 

a pensje porównywalne z warszawskimi! 

Brakuje mu jednak, jak twierdzą 

eksperci, dobrego transportu publicznego, 

możliwości dobrej rozrywki itd., 

ale zdaniem speców Katowice można 

Foto: K. Świderski 

jeszcze uratować, trzeba tylko mieć wizję 

Johann Engel




14 LARES: Wochenblatt.pl Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Sport bereitgestellt. Sport Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 

Kajakarstwo: Mistrzostwa świata 

Brendel uratował honor 

Nie tego spodziewali się kibice reprezentacji, udającej się do Moskwy, by 

bronić prymatu wywalczonego przed rokiem w Duisburgu podczas 40. 

15. – 21. August 2014 



mistrzostw świata w kajakarstwie. Wówczas złote dokonania w domowych 

mistrzostwach (8, 6, 2) zapewniły zwycięstwo w klasyfikacji medalowej, 

a jedynie Węgrzy nadążali za ekipą gospodarzy (7, 5, 5). 

Zawiedzione nadzieje 



Niespełna miesiąc temu także czempionat 

kontynentu w Brandenburgu 

napełnił optymizmem, chociaż trzeba 

było zadowolić się 2. lokatą (6, 3, 2), 

wyżej stała jedynie węgierska potęga w 

LARES: Niniejszy materiał 

europejskiego 

służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 

LARES: Diese Materialien (2014) sind lediglich i światowego zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 

tej dyscyplinie (8, 5, 0). Tym razem Madziarzy 

również nie mieli sobie równych 

(6, 5, 6), wyraźnie dystansując Rosję 

(4, 2, 2), jednak szokujący jest spadek 

dokonań niemieckiej ekipy w tak krótkim 

okresie czasu, której 3. miejsce w 

klasyfikacji medalowej (2, 5, 1) opiera 

się wyłącznie na złotych dokonaniach 

rozwijającego swój niesamowity talent 

Sebastiana Brendela. 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie Sebastian do Brendel czytania. Powielanie w jakikolwiek Foto: sposób Kanuoli/Wikipedia zabronione. 

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen na 500 bereitgestellt. m, jedynie 2. miejsce na Jegliche 5000 m dziwo, Vervielfältigung panujący mistrz świata i ist Europy strengstens untersagt. 

Jednoosobowy oddział 

26-letni czempion kontynentu powtórzył 

swoje dokonanie z EM w Brandenburgu, 

zwyciężając w C-1 na dystansach 

1000 i 5000 m, ponownie dołączając 

do tego zestawu srebro na 500 m. W 

stosunku do ubiegłorocznych osiągnięć 

zawodnik z Poczdamu obronił koronę 


Zaledwie 

materiał 

9. pozycja w 

służy 

jego pokazowej 

wyłącznie 

tytułu 

do 

w C-2 

czytania. 

na 200 m Robert 

Powielanie 

Nuck i K-2 na 

w 

200 

jakikolwiek 

m dotarł tylko na 

sposób 

2. stopień 

zabronione. 

szczeblu się nie powtórzyły. 

konkurencji (1000 m), do tego 8. lokata Stefan Holtz przypłynęli na 2. pozycji. O podium. Pojedynczy brązowy krążek to 


Neuer piłkarzem roku 

Manuel Neuer, bramkarz Bayernu 

München, został uznany przez magazyn 

„Kicker” za najlepszego piłkarza sezonu 

2013/2014 w lidze niemieckiej. Golkiper 

reprezentacji Niemiec zgromadził 144 

pkt i wyprzedził Marco Reusa z Borussii 

Dortmund (135) oraz kolegę klubowego 

Thomasa Müllera (101). Triumfator 

sprzed roku Bastian Schweinsteiger z 

55 pkt uplasował się na szóstej pozycji. 

W klasyfikacji „Kickera” Joachim Löw soko, bo chcą być drugą siłą Bundesligi, Były obrońca Bayernu München 

LARES: Niniejszy wyprzedził materiał Markusa Weinzierla, służy wyłącznie trenera stąd pilnie do poszukują czytania. piłkarzy Powielanie mogących (przez w 9 jakikolwiek sezonów rozegrał prawie sposób 200 zabronione. 

FC Augsburg (152 pkt) i hiszpańskie- 

zrealizować ten plan. Według „Corrie- 

spotkań), a obecnie trener Girondins 



Metamorphosen: LARES: Diese Wieso Materialien der FC St. sind Pauli lediglich eigentlich zum ein Vertriebenenklub Lesen bereitgestellt. ist Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 

Etikettenschwindel 



Auf den Bericht über die Metamorphose der Fußballfankultur in Leipzig 

gab es mehrere E-Mails bzw. Anrufe. Was liegt also näher, als hier einmal 

die Metamorphose eines Klubs mit Kontext zum einstigen deutschen 

Osten zu beleuchten. 

Überraschung: Ausgerechnet der FC 

St. Pauli von 1910 soll dafür herhalten, 

dessen eigene Marketingstrategie 

LARES: Niniejszy materiał Marketing als służy Zeichen wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 

LARES: Diese Materialien eines sind Gegenentwurfs 

lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 

im nervigen Werbe-Denglisch „Unestablished 

since 1910“ (nicht etabliert 

seit 1910) lautet? Unestablished ist der 

einst biedere FC St. Pauli eigentlich erst 

seit den 80er Jahren – Etikettenschwindel 

also! Der damals erst entstandenen 

Fankultur vom FC St. Pauli kommen 

sicher einige Verdienste zu. Im Kampf 

gegen die Kommerzialisierung des 

Abgewendet vom Pauli-Kommerz heute 

LARES: Niniejszy sieht man materiał ihn nun auf służy den Plätzen wyłącznie des do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 

Portal der 2009 errichteten Südtribüne des Stadions Kein Kriegerdenkmal in Oberschlesien – hier trauert der 

Altmeisters Altona 93 oder Union 03. am Millerntor 

FC St. Pauli um seine Weltkriegstoten. 


(Wochenblatt 1165, S. 14) kaum kritikfähig 

zeigten. Und auf einmal war da die 

Integrationsfigur, Torwart Volker Ippig, 

der eine Weile in den von Autonomen 

besetzten Häusern an der Hamburger 

Hafenstraße wohnte und sich als Auf- 

LARES: Niniejszy die sich materiał nach dem Tod służy des Werder-Fans wyłącznie bauhelfer do in czytania. Nicaragua engagierte. Powielanie Für burg-St. w jakikolwiek Pauli Turnvereins sposób von 1862. zabronione. 

und Schlesiers Adrian Maleika durch ihn gab es das erste personalisierte Fan- St. Pauli ist mehr als die Reeperbahn dritte Metamorphose. 

LARES: Diese Materialien rechtsradikale sind lediglich Anhänger der Hanseaten zum Lesen T-Shirt bereitgestellt. der Klubgeschichte: „Volker Jegliche hört und Vervielfältigung – was viele nicht wissen – ist in wei- 


Sports sehen viele Fans im Verein quasi 

den Gralshüter „ehrlichen Fußballs“ 

und der Opposition. Das geht über den 

Sport weit hinaus. Wo sonst sieht man 

auf den Tribünen Anhänger nicht nur 

mit Vereinsfahnen sondern z.B. Anti- 

Atomkraft-Plakaten? 

Den Totenkopf als Zeichen „Arm gegen 

Reich“ brachte erstmals „DocMabuse“ 

vor 30 Jahren mit ins Stadion. Der 

Hartz-IV-Punker, der in einem Bauwagen 

in Hamburg-Altona lebt, erhält 

Niespodziewanie tuż 

poza podium znalazła 

się para triumfatorów 

ostatniego 

(2013) czempionatu 

na 1000 m w K-2 – 

Max Rendschmidt 

/ Marcus Groß. 

na 5000 m, natomiast na finiszu trasy 

1000 m znalazł się o oczko wyżej. 

Zawiodło wielu kandydatów do złota, 

a przede wszystkim 5-krotny mistrz 

świata (K-1, 1000 m – 2009, 2010, 2013; 

5000 m – 2011; K-4, 1000 m – 2011), 

dotychczasowy pewniak – Max Hoff. 

Poprzednio w tym plebiscycie Manuel 

Neuer triumfował w 2011 roku, był 

wówczas bramkarzem FC Schalke 04. 

Trenerem roku został selekcjoner niemieckiej 

kadry narodowej Joachim Löw 

(248 pkt), który doprowadził Niemców 

do tytułu mistrzów świata na zakończonym 

miesiąc temu mundialu w Brazylii. 

go szkoleniowca monachijczyków Pepa 

Guardiolę (89 pkt). Tuż za podium z 64 

oczkami na koncie znalazł się Jürgen 

Klopp, szkoleniowiec Borussii Dortmund. 

się sezonem Bundesligi. VfL Wolfsburg 

chce bowiem zapłacić aż 25 milionów 

euro za włoskiego napastnika AS Roma 

Mattię Destro. 

Der St.-Pauli-Totenkopf 

ist heute eher 

wie einst. 

für seine Idee aber keine Tantiemen. 

In den 80er Jahren hingegen ergab alles 

eine Einheit. Der steile Aufstieg des 

Klubs, nah dran zu sein in einem reinen 

Fußballstadion. Hier konnte man nach 

dem Spiel noch mit den Spielern ein 

Bierchen zusammen trinken. Angewidert 

war man von den Fans des HSV, 

wyrwało go ze strefy poniżenia. Podwójne 

triumfatorki z Duisburga w K-2 (200 

i 500 m) – Franziska Weber/Tina Dietze 

startowały wyłącznie na tym pierwszym 

dystansie, wywalczając jedyny kobiecy 

medal – srebrny. Również broniący 

Wokół niemieckiej piłki nożnej 

Ambicje władz „wilków” sięgają wy- 

re dello Sport” zawodnik znalazł się na 

celowniku Wolfsburga i wkrótce ma 

dojść do negocjacji między klubami. 

Sam piłkarz bardzo chce przenieść się 

do Niemiec, bo za grę w ekipie „volkswagenów” 

zarabiałby 3,5 miliona euro 

Wolfsburg chce Destro 

za sezon. Rzymianie mogą być poważnie podstawowej jedenastce FCB, a ostatnio 

LARES: Niniejszy Zdaniem materiał mediów, głównie służy włoskich, wyłącznie zainteresowani do czytania. dokonaniem Powielanie transferu, rywalizację w jakikolwiek o grę na lewej obronie sposób przegrał 

z Austriakiem Davidem Alabą. Tre- 

zabronione. 

wkrótce może dojść do jednego z największych 

sind transferów lediglich przed zbliżającym zum Lesen pieniędzy bereitgestellt. i potrzebują zastrzyku Jegliche gotówner 

Vervielfältigung Pep Guardiola nie wiązał planów ist strengstens z 

bo w obecnym oknie wydali mnóstwo 


ki. Przez dwa ostatnie sezony Destro 

przede wszystkim leczył kontuzje, ale 

kiedy już był zdrowy, zachwycał skutecznością. 

w K-1 na dystansie 500 m Tom Liebscher 

nie został nominowany do obrony 

tytułu, na którym skompromitował się 

Hoff, natomiast występując w duecie z 

Ronaldem Rauhe (mistrzowie Europy 

2014) jako wielki faworyt do złota w 

Contento w Bordeaux 

Bordeaux, Willy Sagnol wykupił z 

bawarskiego klubu Diego Contento. 

24-letni defensor jest wychowankiem 

monachijskiego klubu i od 2010 roku 

członkiem pierwszej drużyny. Nie był 

on jednak w stanie na dłużej zagościć w 

Contento w tym sezonie, więc zawodnik 

miał zielone światło na zmianę otoczenia 

i to uczynił. 


die Signale“. So fand auch der Totenkopf 

ins Stadion, der heute eher Marketing 

statt Gegenentwurf ist. 

Und vor den 80ern? Der FC St. Pauli 

war bis 1924 die Fußballabteilung des 

durch und durch bürgerlichen Ham- 

Fotos: Till Scholtz-Knobloch 

dzieło duetu „kanadyjczyków” na 1000 

m – Yul Oeltze / Ronald Verch. 

Niespodziewanie tuż poza podium 

znalazła się para triumfatorów ostatniego 

europejskiego (2014) i światowego 

(2013) czempionatu na 1000 m w K-2 

– Max Rendschmidt / Marcus Groß. Z 

kolei mistrzowska osada z 2013 roku 

w C-4 na 1000 m tym razem posiadała 

w swych szeregach jedynie Erika Leue 

i Petera Kretschmera, a jej obecna siła 

była jedynie na miarę 5. pozycji. Chefbundestrainer 

Reiner Kießler nie miał 

tęgiej miny, sumując dorobek moskiewskich 

mistrzostw globu, powszechnie 

uznawanych za najgorszy występ niemieckiego 

kajakarstwa od czasu zjednoczenia 

Niemiec, w głównej mierze 

ze względu na słabe dokonania w najbardziej 

prestiżowych – olimpijskich 

konkurencjach, ograniczone do trzech 

medali mężczyzn: złota w C-1, 1000 m 

(Brendel), srebra w K-2, 200 m (Rauhe 

/ Liebscher) oraz brązu w C-2, 1000 m 

(Oeltze / Verch). Kolejne igrzyska olimpijskie 

wprawdzie dopiero za dwa lata, 

jednak już dziś warto wyciągnąć odpowiednie 

wnioski z rosyjskiej imprezy, 

by podobne wpadki na tak wysokim 

Witold Wolak 

Manuel Neuer został piłkarzem roku w Niemczech. 

Dlaczego nas to nie dziwi? Foto: Steindy (talk)/Wikipedia 

ten Teilen Wohngebiet des etablierten 

Bürgertums. Als man 1977 erstmals in 

die Bundesliga aufstieg, verloren sich 

auf den Tribünen wenige Herren gesetzten 

Alters. Es gab keine innerstädtische 

Fanfeindschaft und nur ein Graue- 

Maus-Image. Am Sonnabend ging man 

zum HSV, am Sonntag auch mal zum 

„Zweitverein“ Pauli. Sportlich hatte der 

Verein unmittelbar nach dem Zweiten 

Weltkrieg den Eimsbütteler TV als Nr. 2 

der Stadt abgelöst. Pauli holte sein erstes 

wirkliches Fanpotential der Vereinsgeschichte 

nun aus der Arbeiterschaft im 

Hafen – die erste Metamorphose des 

Klubs. Die große Mehrheit der vereinsmäßig 

nicht gebundenen waren dabei 

vertriebene Pommern, Ostpreußen oder 

Schlesier, die als Tagelöhner im Hafen 

sofort Arbeit fanden. Pauli hatte einfach 

das dem Hafen am nächsten gelegene 

Stadion der Hamburger Oberligaklubs. 

Der Totenkopf ist Masche, der einen 

essentiellen Aspekt der Geschichte 

verdrängt. Diese zeigt, dass man mit 

einer zweiten Metamorphose einen im 

Grunde artfremden Verein eine neue 

Identität gegeben hat. Hoffnung für eine 

Till Scholtz-Knobloch




LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Sport bereitgestellt. Sport Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 

Piłka nożna: Wicemistrz Niemiec we Wrocławiu 


Przybyli, zobaczyli, zwyciężyli 



Tak najkrócej można skomentować wizytę Borussii Dortmund we Wrocławiu, 

gdzie bez większego wysiłku pokonała miejscowy Śląsk 3-0. Podopieczni 

Jürgena Kloppa przylecieli do stolicy Dolnego Śląska zaledwie 



45 minut przed rozpoczęciem meczu, prosto z obozu przygotowawczego 

w Szwajcarii i bez swoich największych gwiazd, ale i tak z ograniem gospodarzy 

nie mieli najmniejszych problemów. 

Trener wrocławian Tadeusz Pawłowski 

przed meczem powiedział: 

– Wizyta tak utytułowanego zespołu na 

naszym stadionie to nie tylko gratka dla 

LARES: Niniejszy materiał bramki, będąc służy przez wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 


całe 


spotkanie 

lediglich 

tylko 

zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 

kibiców, ale również dla mnie i mojej 

drużyny, dlatego pozwolę zagrać wszystkim 

swoim najlepszym zawodnikom. To 

ma być spektakl! 

Dodajmy, że szkoleniowcowi wrocławian 

nazwa Borussia od prawie 35 lat 

bardzo pozytywnie się kojarzy. Nie ma 

to jednak związku z Dortmundem, lecz 

z Borussią Mönchengladbach, z którą 

Śląsk w sezonie 1978/79 z Pawłowskim 

w składzie jako piłkarzem rywalizował 

w trzeciej rundzie Pucharu UEFA. Ostatecznie 

„zielono-biali” musieli wtedy 

uznać wyższość ekipy z Nadrenii, ale 

obecny trener Śląska miał prawo do zadowolenia, 

bo w rewanżu we Wrocławiu, 

w obecności 35 tysięcy widzów, strzelił 

„źrebakom” dwie bramki, choć w ich 

szeregach występował wówczas laureat 

„złotej piłki”, Duńczyk Alan Simonsen. 

Śląsk tłem BVB 

Tym razem jednak Śląsk nie miał 

możliwości zdobycia nawet honorowej 

bramki, będąc przez całe spotkanie tylko 

tłem dla swoich rywali z Westfalii, 

pomimo że trener gości Jürgen Klopp 

z różnych przyczyn (zmęczenie po 

Prezent od Kloppa 

Na dwie ostatnie minuty meczu we 

Wrocławiu Jürgen Klopp postanowił 

ucieszyć polską publiczność i desygnował 

do gry innego rehabilitanta, reprezentanta 

Polski Jakuba Błaszczykow- 

dortmundczyków zdobył już w 9. min darł z tego powodu szat. Tym razem bowiem 

najważniejszy do czytania. dla Jürgena Powielanie Kloppa pierwszy w jakikolwiek występ od stycznia sposób 2014 roku, zabronione. 

skiego. Dla popularnego „Kuby” był to 

LARES: Niniejszy Mikhitaryan, materiał wykorzystując służy znakomite wyłącznie 

zagranie Aubameyanga. 

nie był wynik, lecz rozwiązania taktyczne kiedy to nabawił się ciężkiej kontuzji – 


mistrzostwach świata i kontuzje) nie 

mógł skorzystać ze swoich największych 

gwiazd. Przede wszystkim zaś z Hummelsa, 

Guendogana, Reusa, Bendera, 

Durma, Grosskreutza, Weidenfellera i 

Sahina. Mimo to „żółto-czarni” zaprezentowali 

się bardzo solidnie i nie wykazywali 

syndromu tzw. ciężkich nóg po 

katorżniczych treningach na obozie w 

Szwajcarii. Ba, zmiennicy nieobecnych 

pokazali, że mogą być alternatywą dla 

szkoleniowca, kiedy ten nie będzie mógł 

2. Bundesliga: Druga seria spotkań 

Śląsk nie miał 

możliwości zdobycia 

nawet honorowej 

tłem dla swoich 

rywali z Westfalii. 

LARES: Niniejszy skorzystać materiał ze swoich gwiazd. służy Dobrze wyłącznie we do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 

Wrocławiu w barwach BVB ze swojego 

LARES: Diese Materialien zadania sind wywiązali lediglich się też nowo zum pozy- 


skani napastnicy – Immobile i Ramos, 

którzy zasilili tego lata kadrę BVB po 

odejściu do Bayernu München Lewandowskiego. 

Obaj zdobyli w tym meczu 

po bramce, choć nie grali pełnych 90 

minut i na pewno nie „szarpali się” na 


100 procent 

materiał 

swoich możliwości. 


Pierwszy 

z wymienionych, sprowadzony z cze kilka wybornych okazji do zdobycia Schmelzer i Piszczek. 

środka 

do 

boiska. 

czytania. 

Dzięki temu 

Powielanie 

miała jesz- 

oraz 

w 

powracający 

jakikolwiek 

po kontuzjach 

sposób 

Subotić, 

zabronione. 

AC Torino, do siatki gospodarzy tra- 

kolejnych bramek. Dwie z nich, wręcz 


fił w 19. min, kiedy uciekł obrońcom 

Śląska i bez problemów umieścił piłkę 

w siatce. Ramos natomiast wbiegł na 

murawę po przerwie i w 83. min ustalił 

wynik meczu na 3-0. Warto dodać, że 

pierwszego gola w tym spotkaniu dla 

Nowe twarze 

Na uwagę zasługuje też fakt, że pomimo 

licznych zmian, przede wszystkim 

w drugiej połowie obraz gry ani na 

moment nie ulegał zmianie, BVB nadal 

Derby dla Fürth 

Ciro Immobile zdobył we Wrocławiu jedną z trzech bramek, jakie Borussia Dortmund zaaplikowała Śląskowi, 

i potwierdził, że może godnie zastąpić w tym klubie Roberta Lewandowskiego. 

grało wysokim pressingiem, a miejscowi Sarra, Aminiego oraz mistrza świata z 10 minut przed jego końcem – powiedział 

w Jakub jakikolwiek Błaszczykowski po sposób meczu w zabronione. 

LARES: Niniejszy wciąż byli materiał bezradni wobec służy niemieckiego wyłącznie Brazylii do Gintera, czytania. który w poprzednim Powielanie 

teamu. Borussia bowiem pomimo wielu sezonie występował w SC Freiburg, a rozmowie z Eurosportem. – Siedziałem do poziomu polskiego futbolu. 

LARES: Diese Materialien nowych sind twarzy lediglich w zespole i zmian zum w usta- 

Lesen teraz rozpoczął bereitgestellt. walkę o prawo gry Jegliche w wyj- 

na ławce Vervielfältigung i szczerze mówiąc, pragnąłem ist strengstens untersagt. 

wieniu dokonywanych przez trenera w 

trakcie tej potyczki nadal bezapelacyjnie 

dominowała, nie pozwalając długimi 

okresami przekroczyć miejscowym 

100-procentowe, w ostatnich minutach 

gry zmarnował trzeci snajper w kadrze 

Dortmundu, Koreańczyk Ji Dong-Won, 

kiedy to mylił się o milimetry w sytuacjach 

sam na sam z wrocławskim golkiperem. 

Nikt jednak w zespole BVB nie 

i przegląd kadry. Dzięki temu mogliśmy 

zobaczyć w akcji obok wcześniej 

wspomnianych nowych snajperów BVB, 

także m.in. Japończyka Maruoke, który 

podobnie jak w przeszłości Kagawa trafił 

do Dortmundu z Cerezo Osaka, a także 

Foto: Dirk Vorderstrasse/Wikipedia 

ściowej jedenastce dumy Dortmundu. W 

spotkaniu przeciw Śląskowi wystąpił też 

rezerwowy bramkarz Langerak, obrońca 

Kirch, rozgrywający Hofmann i Kehl 

zerwania więzadeł krzyżowych. Błaszczykowskiego 

przywitały gromkie brawa 

wymieszane z zaskoczeniem, ponieważ 

nie było go w oficjalnych składach 

przedmeczowych. – Decyzja o tym, że 

zagram w tym meczu, zapadła zaledwie 

zagrać dla tylu tysięcy polskich kibiców. 

Na szczęście trener Jürgen Klopp zauważył 

to, zrozumiał i podjął decyzję, abym 

wystąpił, twierdząc, że jest to prezent 

dla polskiej publiczności. Stres przeżył 

natomiast lekarz klubowy, który drżał 

o odnowienie się urazu. Na szczęście 

wszystko zakończyło się dobrze. 

Za prezent możemy również uznać 

to, że na wrocławskiej arenie mogliśmy 

zobaczyć w akcji trzech zawodników, 

którzy występowali na ostatnich mistrzostwach 

świata w Brazylii – Immobile 

w barwach Włoch, Kolumbijczyka 

Ramosa i... mistrza świata Gintera! 

Sukces i... obciach 

Towarzyskie spotkanie z Borussią 

Dortmund dla Wrocławia okazało się 

sukcesem nie tylko sportowym, bo na 

pewno wrocławscy piłkarze czegoś się 

nauczyli, ale też marketingowym. Spotkanie 

to bowiem obejrzało 34 tysiące 

widzów, a zatem do kompletu brakowało 

niewiele, bo raptem 10 tysięcy, 

choć mecz był rozgrywany w środku 

tygodnia i o nie najlepszej porze (17.00). 

Dla porównania: ligowy mecz Śląska 

z Zawiszą Bydgoszcz w sobotnie popołudnie, 

poprzedzający to spotkanie, 

oglądało zaledwie 7 tysięcy kibiców! 

Widać zatem, że w Polsce jest olbrzymie 

zapotrzebowanie na wielki futbol 

i wizyty wielkich marek. Pytanie tylko, 

czy kibice są na to gotowi i do tego 

dojrzeli. Wrocławscy najwyraźniej nie! 

Dziwne, bo patrząc na samo miasto i 

na mapę geograficzną, wydawało się, 

że jest najbliżej Europy z polskich metropolii. 

Otóż pod koniec konfrontacji 

z Dortmundem kibole Śląska wykazali 

się wątpliwą gościnnością – chóralnie 

rycząc „Jazda z k…ami!” i „J…ć Borussię!”, 

nie przerywając wulgarnych 

wrzasków pomimo apeli i próśb spikera. 

Biorąc pod uwagę, że był to tylko mecz 

towarzyski, ale jak by nie patrzeć także 

międzypaństwowy, to wielki wstyd, po 

prostu obciach. W ten sposób część fanów 

Śląska nadszarpnęła dobrą opinię 

o polskich kibicach, dostosowując się 




Wystarczyło rozegrać zaledwie dwie 

kolejki spotkań bieżącego sezonu, 

by nie było już w 2. Bundeslidze 

zespołu z kompletem punktów. 

Ostatnim, który miał na to szansę, 

był tegoroczny spadkowicz z Bundesli 

gi 1.FC Nürnberg. 

Jednak podopieczni Valeriena Ismaela 

w poniedziałkowy wieczór w 257. 

derbach Frankonii ulegli w Fürth ekipie 

– SpVgg Greuther aż 1-5, ponosząc z 

lokalnym rywalem pierwszą wyjazdową 

porażkę od 18 lat. Konkretnie od 

zbyt korzystnie 1.FC Union Berlin. Aue oczach swoich kibiców. A to oznacza to, 


Tabela 

natomiast w derbach Saksonii wybiera że „lwy” czeka ciężka przeprawa. 

się do Leipzig i jakie ma szanse w tym 


5.10.1996 roku, kiedy przegrali (1-3) w 

meczu o punkty ligi regionalnej. Goście 

byli od pierwszych do ostatnich minut 

spotkania tłem dla miejscowych, którzy 

imponowali dynamiką, zdecydowaniem 

i skutecznością. Przede wszystkim zaś 

Ghańczyk Baba, który zdobył dwie 

bramki i jedną wypracował. Ciekawe, 

jak ten 20-letni snajper zaprezentuje 

Ilian Micanski był bohaterem minionej kolejki 

A na co stać wspomniany wyżej RB Darmstadt oraz Aalem, Kaiserslautern, 


2. Bundes 

materiał 

ligi, a przede wszystkim 

służy 

Karlsruher 

wyłącznie 

SC. Leipzig, do boleśnie czytania. przekonał Powielanie się w minionej 

serii jeden z kandydatów do walki o zespoły zremisowały oba spotkania) i 

Düsseldorf, w jakikolwiek Ingolstadt (dwa sposób ostatnie zabronione. 


się w następnej serii, kiedy to Fürth w 

derbach Bawarii zmierzy się na wyjeździe 

z niepokonanym dotąd Ingolstadt. 

Nürnberg z kolei podejmie u siebie 

Frankfurt, który nie zdobył jeszcze ani 

jednego punktu. 

Dzień Bochum 

Podobnie jak Fürth – 5-1 w minionej 

kolejce zwyciężyło też VfL Bochum, 

które rozbiło na wyjeździe Erzgebirge 

Aue, a bohaterem tego meczu zostali 

Sestak i Terodde, którzy zdobyli po 

dwie bramki. Pogrom ekipy z Saksonii 

jest trochę zaskakujący, ponieważ w 

premierze sezonu Erzgebirge stoczyło 

w miarę wyrównany pojedynek w 

Nürnberg, gdzie uległo nieznacznie 

0-1. Bochum natomiast z trudem po- 

Foto: Thomas Hilmes/Wikipedia 

Na co stać RB Leipzig, 

boleśnie przekonał 

się w minionej serii 

TSV 1860 München. 

drugi z rzędu w meczu o ligowe punkty 

pokonali Aue, po wcześniejszej serii 4 

porażek. Jeśli utrzymają tę dyspozycję i 

skuteczność, to po następnej serii mogą 

być bogatsi o kolejne 3 punkty, ponieważ 

podejmą u siebie nie prezentujący się 

pojedynku? Patrząc na potencjał obu 

teamów i to, jak się zaprezentowały w 

dwóch pierwszych kolejkach rozgrywek, 

można odpowiedzieć krótko – małe. 

Leipzig się rozkręca 

awans do Bundesligi – TSV 1860 München. 

Popularne „lwy” uległy bowiem u 

siebie saksońskiemu beniaminkowi 0-3, 

po trafieniach – Poulsena w 39., Morysa 

w 68. i Thomalli w 82. min. Wygrana 

tegorocznego nowicjusza w 2. Bundeslidze 

mogła być jeszcze wyższa, ale grał 

Poulsen trafił w poprzeczkę bramki TSV 

1860. Licząc minione rozgrywki III ligi, 

ekipa z Leipzig dowodzona przez trenera 

Alexandra Zornigera nie przegrała 

żadnego z 10 ostatnich meczów, wygrywając 

z nich 7! Monachijczycy z kolei, 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie ku zaskoczeniu w jakikolwiek ekspertów oraz sposób swoich TSV 1860 M. – Leipzig 0-3 (0-1) 

zabronione. 

fanów, przegrali drugi mecz w obecnych 

 


mieli dobry 


dzień, dzięki czemu 

Jegliche 

po raz 


rozgrywkach. Do tego w najbliż- 

Ingolstadt – Darmstadt 2-2 (1-1) 


szej kolejce wybierają się do kolejnego 

beniaminka rozgrywek – Heidenheim, 

który w premierze sezonu pokonał (2- 

1) u siebie FSV Frankfurt, a w minionej 

gładko uległ w Braunschweig 0-3 i 

zechce zapewne zrehabilitować się w 

Micanski show 

Oprócz Bochum, Fürth i Leipzig 

goryczy porażki w bieżącym sezonie 

nie zasmakowały jeszcze: tegoroczny 

spadkowicz z Bundesligi Braunschweig, 

drugi z grona trzech beniaminków – 

Karlsruhe. W minionej kolejce ostatnia 

z wymienionych ekip zwyciężyła 

we Frankfurcie z FSV 3-2. Wynik tego 

meczu ustalony został do przerwy, a 

hat trickiem dla Badeńczyków popisał 

się Bułgar Micanski, były piłkarz Kaiserslautern 

i Ingolstadt, który do siat- 

przewodzi stawce najskuteczniejszych 

(po 3 bramki). 


Dokumentacja kolejki 

Sandhausen – Kaiserslautern 1-1 (0-0) 

Aue – Bochum 1-5 (1-3) 

Braunschweig – Heidenheim 3-0 (1-0) 

Aalen – St. Pauli 2-0 (1-0) 

1.FC Union – Düsseldorf 1-1 (0-1) 

Frankfurt – Karlsruhe 2-3 (2-3) 

Fürth – Nürnberg 5-1 (2-1) 

1. Bochum.................2...........4............ 6-2 

2. Fürth......................2...........4............ 6-2 

3. Braunschweig........2...........4............ 5-2 

4. Leipzig...................2...........4............ 3-0 

5. Aalen.....................2...........4............ 2-0 

6. Kaiserslautern........2...........4............ 4-3 

7. Darmstadt..............2...........4............ 3-2 

Karlsruhe...............2...........4............ 3-2 

9. Heidenheim...........2...........3............ 2-4 

10. Nürnberg...............2...........3............ 2-5 

11. Düsseldorf..............2...........2............ 3-3 

ingolstadt..............2...........2............ 3-3 

13. 1.FC Union..............2...........2............ 1-1 

14. Sandhausen...........2...........1............ 1-2 

15. St. Pauli..................2...........1............ 1-3 

16. Frankfurt................2...........0............ 3-5 

LARES: Niniejszy dzieliło materiał się punktami służy (1-1) u wyłącznie siebie z nieskutecznie, do czytania. seryjnie marnując Powielanie dogodne 

okazje do zdobycia gola. W 13. min min. Dzięki temu wspólnie z Reichelem 

ki ekipy w jakikolwiek z Hesji trafiał w 11., sposób 18. i 41. zabronione. 

SpVgg Greuther Fürth. Najwyraźniej 

LARES: Diese Materialien jednak sind podopieczni lediglich Petera Neururera zum Lesen Frahn bereitgestellt. nie wykorzystał rzutu karnego, Jegliche a (Braunschweig) Vervielfältigung i Terodde (Bochum) ist strengstens untersagt. 

17. TSV 1860 M............2...........0............ 2-6 

18. Aue........................2...........0............ 1-6




16 LARES: Wochenblatt.pl Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Allerlei bereitgestellt. Różności Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 

15. – 21. August 2014 

Scharf 

Na, das hatte sich Stefan Mross 

wohl anders vorgestellt, als er 

den Moderatorenjob in der Sendung 

„Immer wieder sonntags” angenommen 

hat. Aber was kann schon 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie QQNeue do czytania. Strophe: Herbert Powielanie Grönemeyers w jakikolwiek sposób zabronione. Q 

Hit „Bochum” soll 30 Jahre nach der Veröffentlichung 

bereitgestellt. eine fünfte Strophe bekommen. Jegliche Die Vervielfältigung ist strengstens LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen untersagt. 

großartig schief gehen bei einer Live- 

Show auf SWR? Der Schlagerstar 

hat aber offenbar den Risikofaktor 

scharfe Chili-Soße unterschätzt. 

Zehn verschiedene scharfe Soßen 

wurden dem Moderator während 

der Sendung vorgestellt, natürlich 

probierte er gleich die schärfste. 

Doch was dann folgte, hätte wohl 

keiner ahnen können. Zuerst zog 

Mross ein langes Gesicht, Volks- 

Musiksänger Marc Pircher legte 

ihm noch ermutigend die Hand 

auf die Schulter, doch Mross muss 

sofort von der Bühne. Moderation 

wird abgebrochen, hinter der Bühne 

QQAlles für den Ruhm: Bekannt wurde 

Janina Youssefian durch die „Teppichluder“- 

QQNeuer Terminator-Film: Arnold 

Affäre mit Dieter Bohlen. Nun will sie so 


Schwarzenegger 

materiał 

hat den 

służy 

Titel für den 

wyłącznie 

fünften gestellt, 

do 

die 

czytania. 

neue Strophe auch 

Powielanie 

zu singen. In berühmt 

w jakikolwiek 

werden ihre Busenfreundin 


Film der Killer-Cyborg-Serie Terminator enthüllt. 

sind Er postete lediglich ein Foto von sich zum auf einem Lesen offen. bereitgestellt. Das Lied mit den bekannten Zeilen Jegliche „Tief Schachzüge Vervielfältigung gemacht – den Einzug ist in den strengstens 

welcher Form dies geschehe, sei aber noch Michaela Schäfer und hat dafür zwei kluge 


bricht Mross zusammen, muss 

ins Krankenhaus. Eine allergische 

Reaktion, lautet die Erklärung. Doch 

schon letztes Jahr hatte Mross einen 

Heulanfall im TV. Vielleicht sind 

Live-Sendungen einfach nicht sein 

Ding? Er hätte bei der Trompete 

bleiben sollen. 

LARES: Niniejszy einem materiał Tweet auf Schwarzeneggers służy wyłącznie Foto. Arbeit do geprägten czytania. Region. Powielanie Hintereingang w jakikolwiek rein und mach dann sposób Pause.“ Basecap. zabronione. 

 

Anna Durecka 


Auch wenn alte Menschen diverse 

Leiden haben, sind sie oft gelassener, 

zufriedener und glücklicher als 

wichtig sind, im Alter länger erhalten als 

Es ist immer sehr schmerzhaft 

LARES: Niniejszy andere materiał Hirnbereiche, służy die die geistigen wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione. 

Fähigkeiten steuern. Dies wurde auf der zum Tode einen geliebten Menschen zu verlieren 

LARES: Diese Materialien diesjährigen sind Tagung lediglich der amerikanischen zum Lesen bereitgestellt. seines VatersJegliche Vervielfältigung und Abschied nehmen ist strengstens zu müssen. untersagt. 

jüngere. 

Dies wird zum Teil damit erklärt, dass 

ältere Menschen aufgrund ihrer 

Erfahrung die Dinge in einem etwas 

besseren Licht sehen und im Laufe ihres 

Lebens viele emotional stabilisierende 

Beziehungen aufgebaut haben. Möglicherweise 

bleiben „neuronale Netzwerke 

Usługi 

Zakład 

Pogrzebowe Pogrzebowy 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek Sprowadzaniesposób zabronione. przewozy 

Arnoldowi Czechowi 

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung 

zmarłych z zagranicy 

ist strengstens zagraniczne untersagt. zwłok 

Załatwianie formalności z całej Europy 

Opieka nad grobami tel. 602 376 845 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do 

Walce, 

czytania. 

województwo opolskie 

Zdzieszowice: tel. 77 484 41 76 

Powielanie w www.machnik.ozimek.pl 

jakikolwiek sposób zabronione. 

oraz Przewodniczący TSKN Norbert Rasch 

8013 

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen nr bereitgestellt. tel. 77 46 60 158 Jegliche Vervielfältigung 

Tel./fax: (077) 46−52−456 


WOCHENBLATT.pl 

Impressum / Stopka redakcyjna 

Die Herausgabe der Zeitung ist dank finanzieller Förderung 

des Ministeriums für Verwaltung und Digitalisierung sowie 

des Auswärtigen Amts mittels des Instituts für Auslandsbeziehungen möglich. 

Nakład/Auflage: 5850 

Szymczyk. Verlagssekretariat: Gabriela Mokrzycka, sw@wochenblatt. Szymczyk. Sekretariat wydawnictwa: Gabriela Mokrzycka, sw@wochenblatt.pl. 

Sprzedaż, marketing: Agnieszka Szotka, a.szotka@wochenblatt.pl. 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie 

Kontakt: 

w 

Biuro redakcji/Redaktionsbüro: 

jakikolwiek 

tel./faks +48 

sposób 

77 45 46 556 

zabronione. 

pl. Vertrieb, Marketing: Agnieszka Szotka, a.szotka@wochenblatt.pl. 

Prenumerata/Abonnement: redakcja/Redaktion, Poczta Polska SA, 

Homepage: www.wochenblatt.pl, Onlineredakteur: Juliane Preiß 

Strona internetowa: www.wochenblatt.pl, redaktor: Juliane Preiß Ruch SA, www.prenumerata.ruch.com.pl; tel. 22 693 70 00 

zwracamy. Redakcja nie odpowiada za treść ogłoszeń. 


Zrealizowano dzięki dotacji Ministra Administracji i Cyfryzacji 

i (za pośrednictwem Instytutu Stosunków Kulturalnych z Zagranicą) 

Ministerstwa Spraw Zagranicznych Republiki Federalnej Niemiec. 

das ist das Konzept der neuen Fernsehshow 

mit TV-Moderator Jörg Pilawa. In der ARD- 

Samstagabendsendung „Sing wie dein Star” 

sollen sechs Promis in die Rollen von Bühnengrößen 

wie Kylie Minogue, Madonna und 

Robbie Williams schlüpfen und live singen. 

LARES: Niniejszy Pilawa materiał wählt am 13. September służy in wyłącznie der ersten do czytania. Powielanie gen? Das w bringt jakikolwiek natürlich die Gerüchteküche sposób zabronione. 

Runde für jeden Promi ein Lied aus, im zwei- 

Westdeutsche Allgemeine Zeitung (WAZ) und zum brodeln. Könnte es wirklich sein, dass die 


ten Durchgang kann jeder sein Wunsch-Lied 

singen. Eine Jury aus Yvonne Catterfeld, Ben 

Becker und Rolando Villazón kürt mit dem 

Publikum den Sieger. 

Stuhl am Filmset mit der Aufschrift „Terminator 

Genisys”. Schwarzenegger bedankte sich 

bei der Crew und seinen Kollegen für einen 

„fantastischen Dreh”. Das Paramount-Studio, 

das den fünften „Terminator”-Film im Juli 

2015 in die Kinos bringen will, verwies mit 

im Gehirn“, die für das Gefühlsleben 

Neurologen in Philadelphia diskutiert 

und wissenschaftlich begründet. Das 

Älterwerden bringt nicht nur Nachteile, 

hat auch Vorteile und kann glücklich 

machen. Allerdings gehört dazu eine 

gute Lebensgestaltung im Einklang mit 

Redaktionsanschrift: ul. Powstańców Śl. 25, 45-086 Opole, E-Mail: sw@ 

wochenblatt.pl. Chefredakteur: Till Scholtz-Knobloch, Redaktion: Anna 

Durecka: „UNIversum“, „Schlesien“, „Allerlei“; Krzysztof Świerc: „Sport“, 

„Wirtschaft“; Juliane Preiß (ifa-Redakteurin): „Aus den Regionen“; Klaudia 

Kandzia: „Kirche und Gesellschaft”, „UNIversum”. Übersetzung: Andrzej 

Szypulski, Andżelika Dobrzańska. Korrektur: Manfred Prediger, Krzysztof 

Foto: www.topcelebritiesphoto.com 

ihrem 30. Geburtstag würdigte der Fußballtrainer 

die Schlagersängerin als „großartige 

Entertainerin”. Die Russlanddeutsche sei „eine 

grandiose Stimmungskanone”, sagte er der 

Illustrierten Bunte. 

Radio Bochum haben die Bochumer aufgerufen, 

eine weitere sechszeilige Strophe für die 

Ruhrgebietshymne zu dichten. Sänger Herbert 

Grönemeyer werde einen Siegertext küren. 

Der Musiker habe zudem im Gespräch mit der 

Bochumer WAZ-Lokalredaktion in Aussicht 

im Westen, wo die Sonne verstaubt” hat längst 

Kultstatus erreicht. So singen es auch Fans des 

Fußballvereins VfL Bochum vor Heimspielen. 

Mit dem Eröffnungssong des 1984 veröffentlichten 

Albums „4630 Bochum” besingt Grönemeyer 

den Stolz einer von Kohle, Stahl und 


Transport mebli 

Usługi transportowe, przeprowadzki 

Niemcy – Polska 

Polska – Niemcy 

7919 

Adres redakcji: ul. Powstańców Śląskich 25, 45-086 Opole, e-mail: 

sw@wochenblatt.pl. Redaktor naczelny: Till Scholtz-Knobloch. Redakcja: 

Anna Durecka – „UNIversum”, „Śląsk”, „Różności”; Krzysztof Świerc – „Sport”, 

„Gospodarka”; Juliane Preiß (dziennikarka z ramienia IfA) – „Z regionów”; 

Klaudia Kandzia – „Kościół i społeczeństwo”, „UNIversum”. Tłumaczenia: 

Andrzej Szypulski, Andżelika Dobrzańska. Korekta: Manfred Prediger, Krzysztof 

Foto: Karl-Heinz Bromer 

Pinnwand 

LARES: Niniejszy QQmateriał Neue Pilawa-Show: służy Deutsche wyłącznie Fernsehgesichter 

geben sich als Weltstars aus – chim Löw ist großer Fan von Helene Fischer. Zu len steht ihr ins Gesicht geschrieben, als Mi- 

QQProminenter do czytania. Fan: Bundestrainer Powielanie Joa- 

QQw Schwangerschaftsgerüchte: jakikolwiek sposób Strah- 

zabronione. Q 


chelle Hunziker in Mailand von Paparazzi bei 

einem besonderen Besuch abgelichtet wird. 

Gemeinsam mit ihrem Verlobten Tomaso 

Trussardiv wird sie vor dem Haus eines Frauenarztes 

ertappt. Zusammen beim Gynäkolo- 

italienische Moderatorin nach Aurora (17) und 

Sole (10 Monate) ihr drittes Kind erwartet? 

Sat.1-Container und eine Fotostrecke im Playboy. 

Zu der Affäre sagt die gebürtige Perserin 

im Playboy-Interview heute: „Dieter konnte 

immer nicht abwarten, bis ich Feierabend 

hatte. Irgendwann habe ich ihm dann gesagt: 

‚okay, komm. Ich hole dich dann vom 

Machnik N. 

Ozimek, Schodnia Nowa, 

Wydawca/Herausgeber: Zespół Producencki „Pro Futura“ Sp. z o.o., 

ul. Powstańców Śl. 25, 45-086 Opole. Nr indeksu 368202. 

Skład komputerowy/Satz: LARES – Mateus Joschko 

Druk/Druck: Polskapresse Sp. z o.o., Oddział Prasa Wrocławska 

1765 

Foto: www.straitpinkie.com 

Q Keine Wiederholungen: Schauspielerin 

Christine Neubauer hat sich für ihre 

häufige Fernsehpräsenz gerechtfertigt. „Kein 

Schauspieler und kein Produzent hat einen 

Einfluss auf den Wiederholungsrhythmus der 

einzelnen Sender – auch ich nicht”, sagte sie 

der Stuttgarter Zeitung. 

Q Metamorphosen: Rund vier Jahre 

lang hat man bis auf ihren Jury-Job bei 

„Deutschland sucht den Superstar“ nichts von 

Tokio Hotel gehört, jetzt aber steht wohl das 

musikalische Comeback bevor. Gerade erst 

postete Bill Kaulitz ein Friseur-Selfie von sich 

und schrieb dazu: „Hair-Day – fertig werden 

für den ersten Video-Dreh“ und zwar für die 

neue Single, die noch in diesem Jahr erscheinen 

soll. Statt seiner zeitweise bunten Emo- 

Mähne sind seine Haare nun kurz und wasserstoffblond. 

Und auch die anderen Jungs 

haben sich äußerlich verändert. Tom Kaulitz, 

der für seine wilden Rasta-Zöpfe bekannt war, 

hat zwar noch immer längere Haare, trägt 

diese jedoch als Dutt unter einer verdrehten 

Wohlbefinden 

Ein Mensch, den wir liebten, 

ist nicht mehr da. 

Sehr geehrter 

Aber er ist überall, wo wir sind 

Gelassenheit LARES: Niniejszy materiał im służy Alter wyłącznie und do seiner czytania. gedenken. Powielanie w Arnold jakikolwiek Czech, sposób zabronione. 

Augustinus 


Wir drücken dem 

die Nachricht vom Tode Ihres Vaters 

Vorstandsvorsitzenden hat uns sehr tief berührt. Es ist 

der Stiftung 

schwer bei einem solchen Anlass 

für die Entwicklung 

Schlesiens 

tröstende Worte zu finden, aber wir 

LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do und czytania. Förderung Powielanie w möchten jakikolwiek Ihnen sposób und Ihrer zabronione. Familie 


lokaler Initiativen, 

Jegliche Vervielfältigung unsere herzliche Anteilnahme ist strengstens und untersagt. 

Herrn 

unser tiefstes Mitgefühl aussprechen 

Arnold Czech, sowie viel Kraft und Zuversicht wünschen. 

unser tiefes Mitgefühl 

aus. 

Die Mitglieder, 

Vorstands-, Ratsmitglieder sowie 

Mitarbeiter und der 

Mitarbeiter der Stiftung für die 

Vorstand der Deutschen 

LARES: Niniejszy der Familie materiał und der Umwelt. służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek Entwicklung sposób Schlesiens zabronione. und 

Sozial-Kulturellen 

Dr. med. Manfred Gabor 

Gesellschaft Breslau. 

Förderung lokaler Initiativen 

LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche 8010 Vervielfältigung ist strengstens untersagt. 


Naszemu Koledze, Prezesowi Fundacji Rozwoju Śląska 

oraz Wspierania Inicjatyw Lokalnych w Opolu, 

wyrazy głębokiego żalu i współczucia z powodu śmierci 

Ojca 

składają 

Poseł na Sejm Ryszard Galla 

Foto: Milena Struzik 

Gogolin: tel. 77 466 62 60 

adur 

Krapkowice - Otmęt: tel. 77 446 60 66 

www.konefal.pl iSO 9001 

Konto bankowe: Bank Zachodni WBK SA II O/Opole, 30 1090 2242 0000 

0005 7800 0577 

Bankverbindung: Bank Zachodni WBK SA II O/Opole, IBAN: PL30 1090 

2242 0000 0005 7800 0577 SWIFT Code WBKPPLPP. 

Unverlangt eingesandte Manuskripte werden nicht zurückgesandt. Die 

Redaktion behält sich vor, Zuschriften und Leserbriefe sinngemäß zu kürzen. 

Die Redaktion haftet nicht für den Inhalt der Anzeigen. / Zastrzegamy sobie 

prawo skracania nadesłanych tekstów; materiałów nie zamówionych nie 

Foto: www.promiflash.de 

8012 

7875

WOCHENBLATT.pl - Zeitung der Deutschen in Polen Zuwendungswahnsinn (Vorschau)

Erfolgreiche ePaper selbst erstellen

Template löschen?

Als Template speichern?