19.02.2015 Aufrufe

Das Lob Salomons, in - Mittelhochdeutsches Wörterbuch

Das Lob Salomons, in - Mittelhochdeutsches Wörterbuch

Das Lob Salomons, in - Mittelhochdeutsches Wörterbuch

MEHR ANZEIGEN
WENIGER ANZEIGEN

Erfolgreiche ePaper selbst erstellen

Machen Sie aus Ihren PDF Publikationen ein blätterbares Flipbook mit unserer einzigartigen Google optimierten e-Paper Software.

1 von 8<br />

<strong>Das</strong> <strong>Lob</strong> <strong>Salomons</strong>, <strong>in</strong>: Waag/Schröder, Dt. Ged. 1, S. 46-55.<br />

Elektronischer Text hergestellt (und lemmatisiert) <strong>in</strong> der Trierer Arbeitsstelle für das<br />

Mittelhochdeutsche Wörterbuch. Export aus der MWB-Datenbank am 06.11.2009.<br />

Lemmatisierungsverfahren (A=vollständig, B=mit Stoppwortliste, C=<strong>in</strong> Auswahl nach Glossar): A<br />

Datierung: Mitte 12. Jh. (?)<br />

Schreibsprache: ? Mitteldeutsche, wohl rhe<strong>in</strong>fränkische Vorlage<br />

Textsorte:<br />

Kodierung:<br />

VL 5 (19), Sp. 875ff<br />

1<br />

1 Inclita lux mundi,<br />

2 du dir habis <strong>in</strong> d<strong>in</strong>ir kundi<br />

3 erd<strong>in</strong> undi lufti<br />

4 unde alli himilcrefti,<br />

5 du sendi mir zi mundi,<br />

6 daz ich eddilich<strong>in</strong> deil muzzi kund<strong>in</strong><br />

7 di gebi vili sconi,<br />

8 di du deti Salomoni,<br />

9 di manicfalt<strong>in</strong> wisheit:<br />

10 ubir dich mendit du crist<strong>in</strong>heit.<br />

2<br />

11 Salomon Davidis sun was,<br />

12 du richi er sit nach imo bisaz.<br />

13 durh s<strong>in</strong>is vatir sculdi<br />

14 gond imo got s<strong>in</strong>ir huldi.<br />

15 er sprach, daz er gebiti,<br />

16 swedir so er wolti,<br />

17 richtum odir wisheit.<br />

18 durch di s<strong>in</strong>i vrumicheit<br />

19 er gihohit <strong>in</strong> so werdi<br />

20 ubir alli, di dir war<strong>in</strong> an dir erdi.


2 von 8<br />

3<br />

21 Der herro sich bidachti,<br />

22 zi goti er keriti:<br />

23 ‘herro, du weist vil woli,<br />

24 al wi michil lut ich biwar<strong>in</strong> sol.<br />

25 du machi mich so wisi,<br />

26 daz ich richti so dir gilichi.<br />

27 wil du mir den wistum geb<strong>in</strong>,<br />

28 so mag ich immir erhafti leb<strong>in</strong>.<br />

29 daz ist dir allir meisti list,<br />

30 so giw<strong>in</strong> ich swaz mir lib ist.'<br />

4<br />

31 Du stimmi sprach dann<strong>in</strong><br />

32 zi demo kun<strong>in</strong>clichen manni:<br />

33 ‘nu du virkorn hast den richtum<br />

34 undi griffi an den wistum,<br />

35 nu wil ich dich mer<strong>in</strong><br />

36 mid michil<strong>in</strong> er<strong>in</strong>.<br />

37 ich machi d<strong>in</strong><strong>in</strong> giwalt<br />

38 wit undi man<strong>in</strong>cfalt,<br />

39 daz man d<strong>in</strong><strong>in</strong> gilich<strong>in</strong><br />

40 nimag f<strong>in</strong>d<strong>in</strong> <strong>in</strong> all<strong>in</strong> dis<strong>in</strong> rich<strong>in</strong>.'<br />

5<br />

41 David e<strong>in</strong> duirir wigant,<br />

42 der alli s<strong>in</strong>i not ubirwant,<br />

43 der bigondi also werdi<br />

44 allir erist her <strong>in</strong> erdi<br />

45 goti e<strong>in</strong> hus zimmiron:<br />

46 des giwanner michil<strong>in</strong> lon.<br />

47 daz volworhti sit Salomon,<br />

48 er zirit iz mit michil<strong>in</strong> eron,<br />

49 mit manigir slachti wunn<strong>in</strong><br />

50 demo himilischen kunigi zi m<strong>in</strong>n<strong>in</strong>.<br />

6<br />

51 E<strong>in</strong> herro hiz Heronimus<br />

52 (s<strong>in</strong> scripft zelit uns sus),<br />

53 der heti e<strong>in</strong> michil wundir<br />

54 uzzir e<strong>in</strong>im buchi vund<strong>in</strong>,<br />

55 uzzir Archely


3 von 8<br />

56 (daz hab<strong>in</strong>t noch di Crichi),<br />

57 wi <strong>in</strong> Hiersalem giscach<br />

58 michilis wundiris gimach.<br />

59 e<strong>in</strong> wurm wuchs dar <strong>in</strong>ni,<br />

60 der irdranc alli di brunni,<br />

61 di dir <strong>in</strong> der burch war<strong>in</strong>;<br />

62 di cistern<strong>in</strong> wurd<strong>in</strong> leri:<br />

63 des chom<strong>in</strong> di luiti<br />

64 <strong>in</strong> e<strong>in</strong>i vil starchi noti.<br />

7<br />

65 Salmon der was richi.<br />

66 er ded so wislichi,<br />

67 er hiz daz luit zu gan,<br />

68 vull<strong>in</strong> e<strong>in</strong>i cisternam<br />

69 meddis undi w<strong>in</strong>is,<br />

70 dis allir bezzist<strong>in</strong> lidis.<br />

71 do er iz alliz uz gitranc,<br />

72 ich weiz er <strong>in</strong> slaff<strong>in</strong>ti bant.<br />

73 daz was e<strong>in</strong> michil gotis craft,<br />

74 daz imo der wurm zu sprach.<br />

75 der vreissami drachi,<br />

76 zi Salmoni sprach er:<br />

77 ‘herro, nu virla mich,<br />

78 so biwis<strong>in</strong> ich dich<br />

79 e<strong>in</strong>ir vili michil<strong>in</strong> er<strong>in</strong><br />

80 zi d<strong>in</strong>im munsteri:<br />

81 du wurchist <strong>in</strong> enim jari,<br />

82 wil du mirz giloub<strong>in</strong>,<br />

83 daz du snidis m<strong>in</strong>u bant,<br />

84 vil manigir claftir<strong>in</strong> lanc.'<br />

8<br />

85 Salomon sprach do<br />

86 vil wislich<strong>in</strong> dir zu:<br />

87 ‘nu sagi mirz vil schiri,<br />

88 odir ich heizzi dich virlis<strong>in</strong>.'<br />

89 der wurm sprach imo zu:<br />

90 ‘e<strong>in</strong> dir gat <strong>in</strong> Libano,<br />

91 daz heiz du dir giw<strong>in</strong>n<strong>in</strong>,<br />

92 di adir<strong>in</strong> br<strong>in</strong>g<strong>in</strong>.<br />

93 ich sagi dir rechti wi du du:


4 von 8<br />

94 dar uz werchi e<strong>in</strong>i snuir,<br />

95 du wirt scarf undi was,<br />

96 du snidit als e<strong>in</strong> scarsachs<br />

97 uffi den marmilste<strong>in</strong>.<br />

98 vil eb<strong>in</strong>i muzzer <strong>in</strong>zwei,<br />

99 swi so dir lib ist.'<br />

100 der kunic vrowit sich des.<br />

9<br />

101 Salomon was richi,<br />

102 er det so wislichi:<br />

103 er hiz imo snid<strong>in</strong> du bant<br />

104 undi virbot imo du lant.<br />

105 do vur er zi waldi<br />

106 mid all<strong>in</strong> s<strong>in</strong><strong>in</strong> hold<strong>in</strong>.<br />

107 er vant daz dir <strong>in</strong> Lybano,<br />

108 zi steti jagit erz do.<br />

109 do jagit erz alli<br />

110 dri tagi volli.<br />

111 do er daz dir do giwan,<br />

112 do was er e<strong>in</strong> vro man.<br />

113 er hiz iz imo giw<strong>in</strong>n<strong>in</strong>,<br />

114 di adir<strong>in</strong> br<strong>in</strong>g<strong>in</strong>.<br />

115 von du wart daz hus zi Hiersalem<br />

116 giworcht ani alliz is<strong>in</strong>.<br />

10<br />

117 Do was daz hus richi<br />

118 giworcht mid michil<strong>in</strong> vlizzi.<br />

119 di wenti war<strong>in</strong> marmilste<strong>in</strong> vil wiz,<br />

120 daz himiliz undi der estirich.<br />

121 dar <strong>in</strong>ni hangit<strong>in</strong> sconi<br />

122 di guld<strong>in</strong><strong>in</strong> cron<strong>in</strong>.<br />

123 da was <strong>in</strong>ni lux undi claritas,<br />

124 suzzi stanc suavitas.<br />

125 daz was also lussam,<br />

126 so iz demo himilisch<strong>in</strong> kunigi woli gizam.<br />

11<br />

127 Du lagil undi du hantvaz,<br />

128 di viole undi du lichtvaz,<br />

129 du rouchvaz undi du cherzistal,


5 von 8<br />

130 daz roti golt was iz al.<br />

131 daz bivalch man den ewart<strong>in</strong>,<br />

132 di dir got vorcht<strong>in</strong>,<br />

133 di dir dagis undi nachtis<br />

134 phlag<strong>in</strong> gotis ammichtis.<br />

135 daz wart also gord<strong>in</strong>ot,<br />

136 als iz der wisi Salomon gibot.<br />

12<br />

137 E<strong>in</strong> kunig<strong>in</strong> chom sundir<br />

138 zi Salmoni durch wundir.<br />

139 du brachti michil<strong>in</strong> scaz,<br />

140 thymiama undi opes,<br />

141 des edil<strong>in</strong> gistenis<br />

142 grozzis undi cle<strong>in</strong>is.<br />

143 su was e<strong>in</strong> vrowi vil rich,<br />

144 iri gebi was vil kuniclich.<br />

13<br />

145 Du buoch zel<strong>in</strong>t uns vili giwis,<br />

146 <strong>in</strong> s<strong>in</strong>im hovi worchti man e<strong>in</strong><strong>in</strong> disc<br />

147 mid silbir<strong>in</strong> stoll<strong>in</strong>.<br />

148 den disc trug<strong>in</strong>s alli,<br />

149 <strong>in</strong> all<strong>in</strong> vir<strong>in</strong> s<strong>in</strong> uf hub<strong>in</strong>,<br />

150 vur den kunic si <strong>in</strong> trug<strong>in</strong>;<br />

151 dar obi goumit er sconi.<br />

152 daz holz kom von Lybano.<br />

153 demo der wistum si cle<strong>in</strong>i,<br />

154 der virnemi waz du zali me<strong>in</strong>i.<br />

14<br />

155 In s<strong>in</strong>im hovi was vil michil zucht,<br />

156 da was <strong>in</strong>ni allis guotis g<strong>in</strong>ucht;<br />

157 s<strong>in</strong> richtum imo vil woli sche<strong>in</strong>.<br />

158 s<strong>in</strong> stul was gut helph<strong>in</strong>be<strong>in</strong>,<br />

159 woli gidreit undi irgrab<strong>in</strong>,<br />

160 mid dim goldi was er bislag<strong>in</strong>.<br />

161 sechs gradi g<strong>in</strong>g<strong>in</strong> dir zu.<br />

162 zwelf gumm<strong>in</strong> d<strong>in</strong>ot<strong>in</strong> imo du.<br />

163 dru tus<strong>in</strong>t maniger er<strong>in</strong>,<br />

164 di giwist er alli mid s<strong>in</strong>ir leri.<br />

15


6 von 8<br />

165 S<strong>in</strong> d<strong>in</strong>ist daz was vesti,<br />

166 so m<strong>in</strong> demo kunigi solti geb<strong>in</strong> s<strong>in</strong> ezz<strong>in</strong>.<br />

167 di scuzzil<strong>in</strong> undi di nepphi,<br />

168 di woli giste<strong>in</strong>it<strong>in</strong> chophi,<br />

169 daz was alliz guld<strong>in</strong>.<br />

170 si achden s<strong>in</strong>en huld<strong>in</strong>.<br />

171 nihenis d<strong>in</strong>istmannis niwart m<strong>in</strong><br />

171a ...<br />

171b ... d<strong>in</strong>ot<strong>in</strong> gizog<strong>in</strong>liche,<br />

172 also gibot Salomon dir richi.<br />

16<br />

173 S<strong>in</strong> d<strong>in</strong>ist daz was vesti:<br />

174 so der kunic solti gan zi resti,<br />

175 sechzic irwelitir gnechti<br />

176 di muos<strong>in</strong> s<strong>in</strong> girechti.<br />

177 der helidi igilich<br />

178 druc s<strong>in</strong> swert umbi sich,<br />

179 di dir <strong>in</strong> solt<strong>in</strong> biwacht<strong>in</strong><br />

180 zi iglich<strong>in</strong> nacht<strong>in</strong>.<br />

181 von similichir g<strong>in</strong>ozschaf<br />

182 vil michil was s<strong>in</strong> herschaf.<br />

17<br />

183 Do chom du gotis stimmi<br />

184 zi demo kuniclich<strong>in</strong> manni;<br />

185 der wistum imo zu vloz.<br />

186 er niwissi an dir erdi s<strong>in</strong><strong>in</strong> g<strong>in</strong>oz,<br />

187 der imo gilich wari<br />

188 <strong>in</strong> s<strong>in</strong>ir vrambairi.<br />

189 alliz an imo gizirit was,<br />

190 <strong>in</strong> Hiersalem militaris potestas.<br />

18<br />

191 Do suz rechti virnam,<br />

192 vil harti su s<strong>in</strong> irchom.<br />

193 su sprach ‘woli dich kunic Salomon,<br />

194 <strong>in</strong> dimo hovi ist vil schoni.<br />

195 vil sælic s<strong>in</strong>t du k<strong>in</strong>t,<br />

196 du dir <strong>in</strong> d<strong>in</strong>imo d<strong>in</strong>isti s<strong>in</strong>t.<br />

197 d<strong>in</strong>is wistumis han ich irvund<strong>in</strong><br />

198 mer danni mir iman mochti irkund<strong>in</strong>.


7 von 8<br />

199 kunic, nu wis gisundi,<br />

200 ich wil heim zi landi.'<br />

19<br />

201 Salmon der was heri.<br />

202 er hiz vur trag<strong>in</strong> gebi vil meiri<br />

203 des edil<strong>in</strong> giste<strong>in</strong>is,<br />

204 grozzis undi cle<strong>in</strong>is.<br />

205 mid all<strong>in</strong> er<strong>in</strong> hizzer si biwar<strong>in</strong>,<br />

206 er li si vrolich<strong>in</strong> von imo var<strong>in</strong>;<br />

207 vil m<strong>in</strong>niclichi su von imo irwant,<br />

208 er vrumit si ubir daz meri <strong>in</strong> iri lant.<br />

20<br />

209 Der kunic bizeich<strong>in</strong>ot den got,<br />

210 der disi werilt hat gibilidot,<br />

211 <strong>in</strong> des giwalt alliz daz stat,<br />

212 daz daz gistirni umbi gat.<br />

213 imo d<strong>in</strong><strong>in</strong>t vil vro<br />

214 VIIII chori der e<strong>in</strong>gili:<br />

215 di lob<strong>in</strong>t <strong>in</strong> mid allir macht.<br />

216 <strong>in</strong> simo hovi niwirt nimmir nacht,<br />

217 da ist <strong>in</strong>ni daz ewigi licht,<br />

218 des niwirt h<strong>in</strong>i vurdir ziganc nicht.<br />

21<br />

219 Du kunig<strong>in</strong>, so ich iz virnem<strong>in</strong> kan,<br />

220 bizeih<strong>in</strong>ot ecclesiam.<br />

221 du sol wes<strong>in</strong> s<strong>in</strong> brut,<br />

222 di m<strong>in</strong>nit er doug<strong>in</strong> undi ubirlut.<br />

223 ich wæni, simo gimehilot si<br />

224 <strong>in</strong> communionem dei.<br />

225 du sol imo gilich<strong>in</strong><br />

226 <strong>in</strong> dug<strong>in</strong>t<strong>in</strong> richlichi,<br />

227 du sol giber<strong>in</strong> du k<strong>in</strong>t,<br />

228 du dir got selbi g<strong>in</strong>ennit s<strong>in</strong>t.<br />

22<br />

229 Di d<strong>in</strong>istm<strong>in</strong>, so ich iz virnem<strong>in</strong> kan,<br />

230 bizeichnont bischoflichi man,<br />

231 di d<strong>in</strong>unt imo <strong>in</strong> plichti.<br />

232 daz lut solt<strong>in</strong> si biricht<strong>in</strong>,<br />

233 si solt<strong>in</strong> ler<strong>in</strong> di crist<strong>in</strong>heit


8 von 8<br />

234 truwi undi warheit,<br />

235 mid werch<strong>in</strong> irvull<strong>in</strong><br />

236 daz si demo luti vori zell<strong>in</strong>.<br />

237 si sul<strong>in</strong> vur den vroni disc<br />

238 goti br<strong>in</strong>g<strong>in</strong> hostiam laudis.<br />

23<br />

239 Bi Salmonis zit<strong>in</strong><br />

240 was sulich vridi undir d<strong>in</strong> lut<strong>in</strong>,<br />

241 swelich enti dir man wolti var<strong>in</strong>,<br />

242 nihe<strong>in</strong>is urlougis wart man giwari.<br />

243 di heriverti war<strong>in</strong> stilli,<br />

244 do dagit<strong>in</strong> di helidi snelli.<br />

245 nihe<strong>in</strong>is urlougis wart man giphacht,<br />

246 man nistillit iz alliz mid s<strong>in</strong>ir craft,<br />

247 als iz got selbi gibot.<br />

248 rex pacificus do richsoti.<br />

24<br />

249 Salomon der was heri,<br />

250 s<strong>in</strong> richtum was vil meri.<br />

251 der des himilis walti<br />

252 undi daz luit suli bihalt<strong>in</strong>,<br />

253 der ruchi uns di gnadi zi geb<strong>in</strong>,<br />

254 daz wir immir <strong>in</strong>sam<strong>in</strong>t imo leb<strong>in</strong>,<br />

255 daz wir sch<strong>in</strong><strong>in</strong> <strong>in</strong> simo hovi<br />

256 mid vil michilimo lobi,<br />

257 daz wir <strong>in</strong> muzz<strong>in</strong> geseh<strong>in</strong><br />

258 <strong>in</strong> der himilisch<strong>in</strong> Hiersalem.

Hurra! Ihre Datei wurde hochgeladen und ist bereit für die Veröffentlichung.

Erfolgreich gespeichert!

Leider ist etwas schief gelaufen!