Zgorzelec - przewodnik.indd - Starostwo Powiatowe w Zgorzelcu

czerwonej księgi zwierząt”. W grupie tej znajdują się różanka (Rhodeus sericeus),
piskorz (Misgurmus fossilis) i minóg strumieniowy (Lamperta planeri). Wśród
zarejestrowanych na Łużycach gatunków ryb a cieszących się zainteresowaniem
wędkarzy można wymienić m.in. węgorza (Anguilla anguilla), pstrąga potokowego
(Salmo trutta fario), lipienia (Thymallus thymallus), brzanę (Barbus barbus). Wiele
z nich charakteryzuje się dużymi wymaganiami środowiskowymi, co dobrze świadczy
o wartości przyrodniczej tutejszych wód. Nysa Łużycka, która nie ma najlepszej
opinii, cechuje się różnorodnym rybostanem. W rzece tej bytuje co najmniej 18
gatunków ryb i minogów, w tym pstrąg potokowy, będący swoistym wskaźnikiem
czystości wód, brzana, kiełb, ukleja oraz chroniony śliz (Nemachilus barbatulus),
strzebla potokowa (Phoxinus phoxinus) oraz minóg strumieniowy.
Wielką osobliwością faunistyczną Nysy Łużyckiej i jej dopływów był niegdyś
małż skójka perłorodna (Margaritifera margaritifera), który znany jest z wytwarzania
szlachetnych pereł. Skójki najdłużej utrzymały się w Kocim Potoku
w pobliżu Zawidowa, gdzie żyły jeszcze w latach 30. XX w. Było to ostatnie miejsce
występowania perłoródek na ziemiach polskich.
Bogaty świat owadów nie doczekał się niestety gruntowniejszych badań. Motyle,
najbardziej barwne owady reprezentują m.in.: paź żeglarz (Iphiclides podalirius), paź
królowej (Papilio machaon), mieniak tęczowiec (Apatura iris), mieniak strużnik
(Apatura ilia), pokłonnik osinowiec (Limenitis populi), czerwończyk nieparek
(Lycaena dispar), przeplatka aurinia (Euphydryas aurinia), modraszek nausitous
(Maculinea nausithous), modraszek telejus (Maculinea teleius), rusałka żałobnik
(Nymphali antiopa), krasopani hera (Euplagia quadripanetata), rojnik morfeusz
(Heteropterus morphaeus) czy zieleńczyk ostrężyniec (Callophrys rubi). Wiele
z nich należy do gatunków zanikających i znajduje się w „Polskiej czerwonej księdze
zwierząt”.
Na opisywanym obszarze udało się wykryć wiele rzadkich gatunków ważek.
Na terenie Europy Zachodniej i Środkowej nastąpił drastyczny zanik ważek, gdyż
są one bardzo wrażliwe na dewastację środowiska. Regulacja i zatruwanie rzek oraz
strumieni przez wprowadzanie do nich ścieków komunalnych, przemysłowych,
jak również nawozów i pestycydów, odwadnianie torfowisk czy likwidacja małych
oczek wodnych doprowadziły do tego, że wiele stanowisk tych owadów przestało
istnieć. Już bardzo pobieżne badania wykazały, iż wschodnie Łużyce Górne z Ziemią
Zgorzelecką włącznie są terenem gdzie żyją i rozmnażają się gatunki zaliczane
często do ginących i wrażliwych. Z występujących tu ważek można wymienić np.
świteziankę dziewicę (Calopteryx virgo), łątkę stawową (Coenagrion hastulatum),
łątkę turzycową (Coenagrion ornatum), trzeplę zieloną (Ophiogomphus cecilia),
żagnicę torfową (Aeshna juncea), szklarnika leśnego (Cordulegaster boltonii),
lecichę południową (Orthetrum brunneum), szablaka przypłaszczonego (Sympetrum
depressiusculum), zalotkę białoczelną (Leucorrhinia albifrons), zalotkę większą
(Leucorrhinia pectoralis) i zalotkę wątpliwą (Leucorrhinia dubia).
46