01.03.2013 Views

Filipino Star - December 2010 Edition

Filipino Star - December 2010 Edition

Filipino Star - December 2010 Edition

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>December</strong> <strong>2010</strong> The North American <strong>Filipino</strong> <strong>Star</strong><br />

Wikang Pambansa: Nanganganib<br />

na Suri (Blg.2)<br />

(Ang sanggunian ng pagsusuri ng Wikang<br />

Pambansa ay si Prof. Galileo S. Zafra ng U.P.,<br />

Diliman, Quezon City, Philippines. mga halaw<br />

sa kaniyang Estandardisyon ng Wika at ang<br />

Pagsusulong ng <strong>Filipino</strong> sa Akademya).<br />

MALIGAYANG PASKO AT MANIGONG<br />

BAGONG TAON - Sa Wikang Pambansa<br />

M47164Y4N6 P45kO 4t M4n16On6<br />

B46On6 T4On - Sa pinauusong Wikang<br />

Jejemon<br />

Sinagot na ni G. Aris Bonifacio and<br />

email ko tungkol sa Jejemon. Ipinagtanggol<br />

niya na ang bagong sibol na wika ay hindi<br />

isang fad lamang o uso, pansamantalang<br />

moda o libangan. Ituring na lang natin na<br />

parang laruan ito na bahagi ng sakop sa<br />

paglaki ng isang bata hanggang umabot sa<br />

hustong gulang.<br />

Sapitin kaya nito ang katulad ng<br />

Pokemon na umabot sa milyon-milyong<br />

tahanan ng mga may kabataan at nagkaroon<br />

pa rin ng pelikula?<br />

Ngayon ay inaalikabok na sa mga<br />

basement ang mga cards at wala nang<br />

nagsusuot na noo'y usong tatak. Hindi na<br />

uso ngayon.<br />

Sa mag-iika-walong taong pag-iral<br />

ng Jejemon ay ipinagdiriwang na nila ang<br />

rehistradong miyembro na tinatayang<br />

humigit na sa 21,000 lamang.<br />

Sa loob ng dalawang taon (2007-<br />

2009) ay 3,651,986 ang kalkuladong dagdag<br />

na mga Pilipino sabilang ng census. Kayo na<br />

ang gumawa ng kuwenta.<br />

Kaya, balikan na lang natin ang<br />

pag-aaral ng ating Wikang Pambansa.<br />

Unti-unti nating suriin ang mga<br />

pagbabago matapos ilahad ang<br />

"pinasimpleng alpabeto" noong 1987.<br />

Nagkaroon na naman ng pagbabago noong<br />

2001 sa Revisyon sa Alfabeto at Patnubay sa<br />

Ispeling ng Wikang Pilipino.<br />

Nanatiling 28 ang letra ng alpabeto.<br />

Ang binago ay ang mga tuntunin sa paggamit<br />

ng walong dagdag na letra na pinagmulan ng<br />

maraming kalituhan simula nang pormal na<br />

DR. EMILIA ESPIRITU<br />

CHIRURGIEN DENTISTE / DENTAL<br />

SURGEON<br />

5790 Cote des Neiges Rd Suite A-024<br />

MONTREAL, QUEBEC<br />

H3S 1Y9<br />

Civil Law - Commercial Law - Mediation<br />

Tél.: 514-664-5404<br />

Fax: 514-849-3101<br />

ipinasok sa alpabeto noong 1976. Sisipi ako<br />

ng isang mahalagang paliwanag:<br />

"Mahalagang talakayin ngayon<br />

kung bakit nga ba kailangang ipasok ang<br />

mga dagdag na letra sa alpabeto ng<br />

pambansang wika, at tuloy, ginawang<br />

napakasalimuot ang dati'y simpleng<br />

pagbabaybay gamit ang ating abakada ayon<br />

sa tuntuning 'Kung ano ang bigkas ay siyang<br />

baybay.'"<br />

"Ang sagot ay nasa mga<br />

dokumentong lakip ng 1976 Tuntunin.<br />

Pagkatapos ng isang masusing pag-aaral,<br />

isinagawa ng noo'y Surian ng Wikang<br />

Pambansa ang unang hakbang tungo sa<br />

pagreporma ng ispeling sa pamamagitan ng<br />

isang kapasyahan na pinamagatang<br />

'Modernisasyon ng Alpabeto ng Wikang<br />

Pambansa.' Ipinaliliwanag na ang<br />

alpabetong <strong>Filipino</strong> na noo'y may 20 letra<br />

ay nakapagpapabagal sa kakayahan ng<br />

pambansang wika na makaabot sa tugatog<br />

ng pag-unlad at paglaganap."<br />

Paliwanag din ng DEC (Department<br />

of Education and Culture) Memo. No. 194, s.<br />

1976, lakip ang tuntunin:<br />

"Bilang pagtugon sa mabilis na<br />

pagdebelop at mga pagbabago sa wikang<br />

<strong>Filipino</strong>, gaya ng ipinakikita ng pagdagsa<br />

ng mga lingguwistikong elemento mula sa<br />

iba't ibang umiimpluwensiyang wika,<br />

katutubo at banyaga, at upang iangkop iyon<br />

sa mga pangangailangan ng modernisasyon,<br />

nagpakilala ang Surian ng Wikang Pambansa<br />

ng ilang pagbabago sa mga ortograpikong<br />

tuntunin sa <strong>Filipino</strong>."<br />

Puputulin ko muna rito ang<br />

napakayamang aralin sa pagtataguyod ng<br />

Wikang Pambansa. Malawak at m alalim ang<br />

ating kultura at hindi ko nais na malunod ang<br />

mambabasa sa pitak na ito.<br />

Hanggang sa muli ay nais ko<br />

munang batiin ang aking bagong kaibigang<br />

Aris ng isang MALIGAsepeYANG<br />

PAsepeSKO at MANIsepeGONG<br />

BAsepeGONG TAsepeON.<br />

Yan ang laruan namin nang aming kabataan.<br />

* ***<br />

See Page 16 Sariling Wika<br />

1117 Rue Ste. Catherine O. Suite 406<br />

Montréal QC Canada H3B 1H9<br />

romangordy@videotron.ca<br />

B.A., B.C.L.<br />

PHONE: 514-340-8222 (4077)<br />

E-Mail: dr_e_pin@yahoo.ca<br />

www.filipinostar.org<br />

Ang Pasko ay isang malaking<br />

pagdiriwang sa Pilipinas<br />

Sa kalakihan, halos bawa’t<br />

Pilipino ay talagang nagsisikap at<br />

naglalaan ng panahon para sa<br />

paghahanda ng taunang pagdiriwang na<br />

ito. Bagama’t ang Pasko sa Pilipinas ay<br />

maaaring naimpluwensiyahan ng mga<br />

kaugalian sa Europa nitong bandang<br />

huli ng kanyang kasaysayan, ang<br />

kanyang sariling kaugalian ay nahigtan<br />

ang pagbabago ng panahon. Gawa nito,<br />

ang Pasko sa Pilipinas ay talagang<br />

naging bukod-tangi.<br />

Sa panahon ng mga malalamig<br />

na gabi, ang mga tao ay nananabik sa<br />

bibingka at puto-bumbong. Ang mga ito<br />

ay mga piling kakanin na inihahanda<br />

lamang tuwing panahon ng Pasko.<br />

Malimit ay idinudulot ito na nakalagay sa<br />

dahon ng saging na pinahiran ng<br />

mantikilya sa ibabaw at may kasamang<br />

niyog na kinudkod.<br />

Pangkaraniwan din sa mga tao<br />

na ilabas ang kanilang natatagong mga<br />

palamuting pam-Pasko. Ang tampok ng<br />

panahon sa Pilipinas ay hindi ang<br />

Christmas tree kundi ang Parol. Makikita<br />

mo ang mga Parol na nakabitin sa halos<br />

kahit saan – sa mga shopping mall, sa<br />

mga opisina at sa mga tahanan. M a y<br />

mga lugar o bayan na nagdaraos ng<br />

patimpalak para sa mga<br />

pinakamagagandang Parol kung saan<br />

ang mga kalahok ay gumagawa ng mga<br />

kaakit-akit at kahangahangang ilaw<br />

gamit ang mga Parol. Maraming tao ang<br />

namamalikmata sa ganda ng tanawin.<br />

Ibebenta naman ang mga Parol<br />

pagkatapos ng timpalak.<br />

Magmula sa Disyembre 16, ang<br />

malaking bahagi ng populasyon ay<br />

pupunta sa simbahan para makipag-<br />

Misa sa kanilang simbahang Katoliko.<br />

Ang bahaging ito ng kaugalian ng<br />

Katolikong Pilipino ay tinatawag na Misa<br />

de Gallo o Simbang Gabi na ginagawa<br />

sa unang pagtilaok ng manok sa<br />

umagang-umaga. A n g<br />

karoling ay maririnig din sa panahon ng<br />

Kapaskuhan sa Pilipinas. Makikita mo<br />

ang mga grupo ng mga bata na<br />

naglalakad at nananapatan sa bawa’t<br />

bahay at aawit ng mga makalumang<br />

awiting pam-Pasko. Maging ang mga<br />

matatanda ay nagkakaroling din.<br />

Ang mga empleyado sa<br />

Pilipinas ay pangkaraniwang binibigyan<br />

ng mahabang limang araw na bakasyon<br />

Ni Bernardo “Budz” Sarmiento<br />

sa linggo ng Pasko dahil may mga<br />

kumpanya na nais na ang kanilang mga<br />

empleyado ay maglaan ng panahon<br />

para sa kanilang mga pamilya.<br />

Ang bisperas ng Pasko o<br />

Mayatinis ay pangkaraniwang<br />

ipinagdiriwang ng mga pamilya sa<br />

kanilang nga tahanan sa pamamagitan<br />

ng isang masarap na salu-salo sa<br />

hating-gabi. Ang kaugaliang ito ay<br />

tinatawag na Noche Buena. Iyon ay oras<br />

ng pagpapasalamat at oras para<br />

magkasama-sama ang mga pamilya.<br />

Ang kanilang mga kaibigan ay maaari rin<br />

nilang anyayahan sa Noche Buena at<br />

ito’y itinuturing na malaking karangalan.<br />

May mga regalong ibinibigay pagka<br />

Noche Buena o kaya’y sa<br />

kinaumagahan ng Pasko.<br />

Ang Pasko sa Pilipinas ay isang<br />

panahon para sa mga pamilya. Ito ay<br />

panahon ng pamimigay ng mga regalo<br />

at panahon din ng mainit na<br />

pagkakaibigan.<br />

Magmula sa umaga ng araw ng<br />

Pasko, ang mga bata, suot ang kanilang<br />

bagong damit, ay pumupunta sa bahay<br />

ng kanilang mga ninong at ninang<br />

upang magmano. Ang kapalit nuon ay<br />

papasko o aginaldo na karaniwan ay<br />

pera. Tuwang-tuwa ang mga bata kung<br />

ang tinanggap nila ay bago at malutong<br />

na perang papel.<br />

Kinagabihan, tutuusin na ng<br />

mga bata ang kanilang “kita” sa buong<br />

araw. Ang mga magkakapatid o<br />

magpipinsan ay magpapalakihan ng<br />

natanggap na aginaldo na para bagang<br />

ang pamamasko ay isang paligsahan.<br />

Ang tumanggap ng pinakamaliit na<br />

aginaldo ay kakantiyawan o bibiruin na<br />

kuripot ang kanilang mga ninong at<br />

ninang.<br />

Need Money?<br />

Do you have a full time job?<br />

If yes, call (514) 344-1499<br />

AND GET CASH NOW!<br />

Good & Bad Credit Accepted<br />

9

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!