Filipino Star - December 2010 Edition
Filipino Star - December 2010 Edition
Filipino Star - December 2010 Edition
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>December</strong> <strong>2010</strong> The North American <strong>Filipino</strong> <strong>Star</strong><br />
Wikang Pambansa: Nanganganib<br />
na Suri (Blg.2)<br />
(Ang sanggunian ng pagsusuri ng Wikang<br />
Pambansa ay si Prof. Galileo S. Zafra ng U.P.,<br />
Diliman, Quezon City, Philippines. mga halaw<br />
sa kaniyang Estandardisyon ng Wika at ang<br />
Pagsusulong ng <strong>Filipino</strong> sa Akademya).<br />
MALIGAYANG PASKO AT MANIGONG<br />
BAGONG TAON - Sa Wikang Pambansa<br />
M47164Y4N6 P45kO 4t M4n16On6<br />
B46On6 T4On - Sa pinauusong Wikang<br />
Jejemon<br />
Sinagot na ni G. Aris Bonifacio and<br />
email ko tungkol sa Jejemon. Ipinagtanggol<br />
niya na ang bagong sibol na wika ay hindi<br />
isang fad lamang o uso, pansamantalang<br />
moda o libangan. Ituring na lang natin na<br />
parang laruan ito na bahagi ng sakop sa<br />
paglaki ng isang bata hanggang umabot sa<br />
hustong gulang.<br />
Sapitin kaya nito ang katulad ng<br />
Pokemon na umabot sa milyon-milyong<br />
tahanan ng mga may kabataan at nagkaroon<br />
pa rin ng pelikula?<br />
Ngayon ay inaalikabok na sa mga<br />
basement ang mga cards at wala nang<br />
nagsusuot na noo'y usong tatak. Hindi na<br />
uso ngayon.<br />
Sa mag-iika-walong taong pag-iral<br />
ng Jejemon ay ipinagdiriwang na nila ang<br />
rehistradong miyembro na tinatayang<br />
humigit na sa 21,000 lamang.<br />
Sa loob ng dalawang taon (2007-<br />
2009) ay 3,651,986 ang kalkuladong dagdag<br />
na mga Pilipino sabilang ng census. Kayo na<br />
ang gumawa ng kuwenta.<br />
Kaya, balikan na lang natin ang<br />
pag-aaral ng ating Wikang Pambansa.<br />
Unti-unti nating suriin ang mga<br />
pagbabago matapos ilahad ang<br />
"pinasimpleng alpabeto" noong 1987.<br />
Nagkaroon na naman ng pagbabago noong<br />
2001 sa Revisyon sa Alfabeto at Patnubay sa<br />
Ispeling ng Wikang Pilipino.<br />
Nanatiling 28 ang letra ng alpabeto.<br />
Ang binago ay ang mga tuntunin sa paggamit<br />
ng walong dagdag na letra na pinagmulan ng<br />
maraming kalituhan simula nang pormal na<br />
DR. EMILIA ESPIRITU<br />
CHIRURGIEN DENTISTE / DENTAL<br />
SURGEON<br />
5790 Cote des Neiges Rd Suite A-024<br />
MONTREAL, QUEBEC<br />
H3S 1Y9<br />
Civil Law - Commercial Law - Mediation<br />
Tél.: 514-664-5404<br />
Fax: 514-849-3101<br />
ipinasok sa alpabeto noong 1976. Sisipi ako<br />
ng isang mahalagang paliwanag:<br />
"Mahalagang talakayin ngayon<br />
kung bakit nga ba kailangang ipasok ang<br />
mga dagdag na letra sa alpabeto ng<br />
pambansang wika, at tuloy, ginawang<br />
napakasalimuot ang dati'y simpleng<br />
pagbabaybay gamit ang ating abakada ayon<br />
sa tuntuning 'Kung ano ang bigkas ay siyang<br />
baybay.'"<br />
"Ang sagot ay nasa mga<br />
dokumentong lakip ng 1976 Tuntunin.<br />
Pagkatapos ng isang masusing pag-aaral,<br />
isinagawa ng noo'y Surian ng Wikang<br />
Pambansa ang unang hakbang tungo sa<br />
pagreporma ng ispeling sa pamamagitan ng<br />
isang kapasyahan na pinamagatang<br />
'Modernisasyon ng Alpabeto ng Wikang<br />
Pambansa.' Ipinaliliwanag na ang<br />
alpabetong <strong>Filipino</strong> na noo'y may 20 letra<br />
ay nakapagpapabagal sa kakayahan ng<br />
pambansang wika na makaabot sa tugatog<br />
ng pag-unlad at paglaganap."<br />
Paliwanag din ng DEC (Department<br />
of Education and Culture) Memo. No. 194, s.<br />
1976, lakip ang tuntunin:<br />
"Bilang pagtugon sa mabilis na<br />
pagdebelop at mga pagbabago sa wikang<br />
<strong>Filipino</strong>, gaya ng ipinakikita ng pagdagsa<br />
ng mga lingguwistikong elemento mula sa<br />
iba't ibang umiimpluwensiyang wika,<br />
katutubo at banyaga, at upang iangkop iyon<br />
sa mga pangangailangan ng modernisasyon,<br />
nagpakilala ang Surian ng Wikang Pambansa<br />
ng ilang pagbabago sa mga ortograpikong<br />
tuntunin sa <strong>Filipino</strong>."<br />
Puputulin ko muna rito ang<br />
napakayamang aralin sa pagtataguyod ng<br />
Wikang Pambansa. Malawak at m alalim ang<br />
ating kultura at hindi ko nais na malunod ang<br />
mambabasa sa pitak na ito.<br />
Hanggang sa muli ay nais ko<br />
munang batiin ang aking bagong kaibigang<br />
Aris ng isang MALIGAsepeYANG<br />
PAsepeSKO at MANIsepeGONG<br />
BAsepeGONG TAsepeON.<br />
Yan ang laruan namin nang aming kabataan.<br />
* ***<br />
See Page 16 Sariling Wika<br />
1117 Rue Ste. Catherine O. Suite 406<br />
Montréal QC Canada H3B 1H9<br />
romangordy@videotron.ca<br />
B.A., B.C.L.<br />
PHONE: 514-340-8222 (4077)<br />
E-Mail: dr_e_pin@yahoo.ca<br />
www.filipinostar.org<br />
Ang Pasko ay isang malaking<br />
pagdiriwang sa Pilipinas<br />
Sa kalakihan, halos bawa’t<br />
Pilipino ay talagang nagsisikap at<br />
naglalaan ng panahon para sa<br />
paghahanda ng taunang pagdiriwang na<br />
ito. Bagama’t ang Pasko sa Pilipinas ay<br />
maaaring naimpluwensiyahan ng mga<br />
kaugalian sa Europa nitong bandang<br />
huli ng kanyang kasaysayan, ang<br />
kanyang sariling kaugalian ay nahigtan<br />
ang pagbabago ng panahon. Gawa nito,<br />
ang Pasko sa Pilipinas ay talagang<br />
naging bukod-tangi.<br />
Sa panahon ng mga malalamig<br />
na gabi, ang mga tao ay nananabik sa<br />
bibingka at puto-bumbong. Ang mga ito<br />
ay mga piling kakanin na inihahanda<br />
lamang tuwing panahon ng Pasko.<br />
Malimit ay idinudulot ito na nakalagay sa<br />
dahon ng saging na pinahiran ng<br />
mantikilya sa ibabaw at may kasamang<br />
niyog na kinudkod.<br />
Pangkaraniwan din sa mga tao<br />
na ilabas ang kanilang natatagong mga<br />
palamuting pam-Pasko. Ang tampok ng<br />
panahon sa Pilipinas ay hindi ang<br />
Christmas tree kundi ang Parol. Makikita<br />
mo ang mga Parol na nakabitin sa halos<br />
kahit saan – sa mga shopping mall, sa<br />
mga opisina at sa mga tahanan. M a y<br />
mga lugar o bayan na nagdaraos ng<br />
patimpalak para sa mga<br />
pinakamagagandang Parol kung saan<br />
ang mga kalahok ay gumagawa ng mga<br />
kaakit-akit at kahangahangang ilaw<br />
gamit ang mga Parol. Maraming tao ang<br />
namamalikmata sa ganda ng tanawin.<br />
Ibebenta naman ang mga Parol<br />
pagkatapos ng timpalak.<br />
Magmula sa Disyembre 16, ang<br />
malaking bahagi ng populasyon ay<br />
pupunta sa simbahan para makipag-<br />
Misa sa kanilang simbahang Katoliko.<br />
Ang bahaging ito ng kaugalian ng<br />
Katolikong Pilipino ay tinatawag na Misa<br />
de Gallo o Simbang Gabi na ginagawa<br />
sa unang pagtilaok ng manok sa<br />
umagang-umaga. A n g<br />
karoling ay maririnig din sa panahon ng<br />
Kapaskuhan sa Pilipinas. Makikita mo<br />
ang mga grupo ng mga bata na<br />
naglalakad at nananapatan sa bawa’t<br />
bahay at aawit ng mga makalumang<br />
awiting pam-Pasko. Maging ang mga<br />
matatanda ay nagkakaroling din.<br />
Ang mga empleyado sa<br />
Pilipinas ay pangkaraniwang binibigyan<br />
ng mahabang limang araw na bakasyon<br />
Ni Bernardo “Budz” Sarmiento<br />
sa linggo ng Pasko dahil may mga<br />
kumpanya na nais na ang kanilang mga<br />
empleyado ay maglaan ng panahon<br />
para sa kanilang mga pamilya.<br />
Ang bisperas ng Pasko o<br />
Mayatinis ay pangkaraniwang<br />
ipinagdiriwang ng mga pamilya sa<br />
kanilang nga tahanan sa pamamagitan<br />
ng isang masarap na salu-salo sa<br />
hating-gabi. Ang kaugaliang ito ay<br />
tinatawag na Noche Buena. Iyon ay oras<br />
ng pagpapasalamat at oras para<br />
magkasama-sama ang mga pamilya.<br />
Ang kanilang mga kaibigan ay maaari rin<br />
nilang anyayahan sa Noche Buena at<br />
ito’y itinuturing na malaking karangalan.<br />
May mga regalong ibinibigay pagka<br />
Noche Buena o kaya’y sa<br />
kinaumagahan ng Pasko.<br />
Ang Pasko sa Pilipinas ay isang<br />
panahon para sa mga pamilya. Ito ay<br />
panahon ng pamimigay ng mga regalo<br />
at panahon din ng mainit na<br />
pagkakaibigan.<br />
Magmula sa umaga ng araw ng<br />
Pasko, ang mga bata, suot ang kanilang<br />
bagong damit, ay pumupunta sa bahay<br />
ng kanilang mga ninong at ninang<br />
upang magmano. Ang kapalit nuon ay<br />
papasko o aginaldo na karaniwan ay<br />
pera. Tuwang-tuwa ang mga bata kung<br />
ang tinanggap nila ay bago at malutong<br />
na perang papel.<br />
Kinagabihan, tutuusin na ng<br />
mga bata ang kanilang “kita” sa buong<br />
araw. Ang mga magkakapatid o<br />
magpipinsan ay magpapalakihan ng<br />
natanggap na aginaldo na para bagang<br />
ang pamamasko ay isang paligsahan.<br />
Ang tumanggap ng pinakamaliit na<br />
aginaldo ay kakantiyawan o bibiruin na<br />
kuripot ang kanilang mga ninong at<br />
ninang.<br />
Need Money?<br />
Do you have a full time job?<br />
If yes, call (514) 344-1499<br />
AND GET CASH NOW!<br />
Good & Bad Credit Accepted<br />
9