04.05.2013 Views

Central Breede Zone 24 March 2010 RESOURCE PROTEC

Central Breede Zone 24 March 2010 RESOURCE PROTEC

Central Breede Zone 24 March 2010 RESOURCE PROTEC

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Facilitator – Derek Weston<br />

Status Quo and Situation Assessment<br />

Addendum 2<br />

CMS Issues Identification – <strong>Central</strong> <strong>Breede</strong> <strong>Zone</strong><br />

<strong>RESOURCE</strong> <strong>PROTEC</strong>TION<br />

<strong>24</strong> <strong>March</strong> <strong>2010</strong><br />

1. Stop municipalities from polluting rivers with<br />

sub-standard waste water and even raw<br />

sewage – nobody seems to be able to do<br />

something.<br />

2. Focus removal of invasive aliens on riparian<br />

zones where it will have most beneficial impact.<br />

(1)<br />

3. Rivier en vleiland moet bewaar word en meer<br />

na omgesien word en skoongemaak word deur<br />

werkskepping en in instandhouding van ons<br />

bronne.<br />

4. Daar moet ook aan die agtergeblywende<br />

gemeenskappe wat tans met groente boer of<br />

probeer boer te gemoed gekom word deur<br />

toegang tot boorgate water<br />

5. Langeberg se munisipaliteit in Bonnievale se<br />

opgaardam het geen beskerming nie. Hoe kan<br />

BOCMA help? Dit is ons drinkwater (5)<br />

6. DWAF, BOCMA, CMA, Municipality,<br />

Environmental Affairs etc. We must protest as a community to things such as dumping waste<br />

products in the river, those also need to be fenced or renovated to be monitored by all<br />

stakeholders (itself). (2)<br />

7. Die beskerming van voldoende water aan die gemeenskap en kleiner gemeenskap is uiters<br />

belangrik, kan BOCMA dien as beskermings maatreëls om te verseker dat almal voldoende<br />

water het (1)<br />

8. Damme moet skoon wees; riviere moet skoon wees – mense gooi allerhande vullis in die<br />

water.<br />

9. Daar moet waarskuwings borde wees sodat mense weet hulle moenie glas in die water gooi<br />

nie (5)<br />

Minutes of the BOCMA CMS Public Meetings <strong>24</strong> & 25 <strong>March</strong> <strong>2010</strong> 1 | P a g e


10. Die standaard van beskerming is nie in alle opsigte dieselfde nie (afval in riviere uitloop). Die<br />

gebiede korrespondeer nie met alle takke omdat die een is beskermend en ander streke nie.<br />

11. Waterhulpbron – instruksies moet benuttig word. Vleie en damme moet gereeld gemoniteer<br />

word. Ons moet ons kanale en opgaardamme meer suiwer van afvalstowwe van die<br />

kanale/vleie. Ons bergwater vloei deur streeks na damme/riviere/kanale sonder enige<br />

voorbereidings/suiwelprosesse.<br />

12. Pollution by municipal incapacity; lack of mountain catchment management e.g.<br />

uncontrolled fires; erosion caused by fires; lack of fire breaks; human settlements close to<br />

rivers (flooding); versouting van die breede rivier a.g.v. landbou praktyke; Agricultural<br />

development in flood prone areas; climate change impact (2)<br />

13. Who will develop the water policy on a local level. Will the CMA’s play a role in decisions<br />

regarding the protection of the water resources.<br />

14. Funding – who will fund the policy & will we land up with an additional unnecessary tax?<br />

15. How will the BOCMA enforce issues around the protection of resources – will they have legal<br />

teeth (1)<br />

16. The water resource act needs to be attended to, to make sure our rivers and farm dams are<br />

protected against pollution especially where farm dwellers have kids who at times are using<br />

it to swim whilst they also use it for drinking water. (1)<br />

17. Ownership of rivers e.g. alien vegetation, flood damage rehabilitation etc. Abuse/neglect of<br />

wetlands can aggravate flood impact, water quality (2)<br />

18. Seker maak daar is genoeg water in rivier. Ook kyk na water vermorsing. Beskerming van<br />

berg water.<br />

19. Si cela ukuba ubocma ascicede ngela dama liwulekileyo eBonnievale nomlambo namanzi<br />

amdaka ePlakerskamp<br />

20. BOCMA moet help met water regte. Help om vergadering met water raad te reël. Water<br />

toetse help. help met voorsien van water. Beskerm teen munisipaliteit wat klein boere<br />

aanval.<br />

21. The rivers that flow through townships – educate our communities in dumping dead animals<br />

in the river or making dumping sites of the rivers.<br />

22. BOCMA moet die riviere beskerm vir die mense wat wasgoed was en pie en vir die riviere<br />

wat naby die lokasie vir kinders.<br />

23. Need to protect rivers and channels because people make use of water that is not really set<br />

out for household but it’s not in the frame of the local municipality to analyze it and see that<br />

it’s safe.<br />

<strong>24</strong>. Die indringer bome moet uitgeroei word. Plant meer inheemse bome, wat minder water<br />

gebruik rondom ons vleilande.<br />

25. Uitroei van indringerplante nodig. Dit benadeel ons waterbronne. Meer damme moet gebou<br />

word om stabiliteit in riviere te help. Vloedwater word so beheer en vrygelaat in droeër tye.<br />

26. Beskerming is uiters belangrik. Mense moet nie toegelaat word om langs waterbronne te<br />

woon nie bv. Plakkerskampe. Fabrieke moet afvalwater weghou uit riviere en ander<br />

waterbronne. Strenger wetgewing is nodig in hierdie verband.<br />

27. Meer toesien dat die omgewing skoon genoeg is. Toesiener oor water. Sorg dat water meer<br />

suiwer genoeg is. Omheining by riviere vir beskerming.<br />

28. Water in riviere word nie skoon gemaak nie. Water wat so doelloos wegloop wat van die<br />

koppe af kom. Ly water beskerming tussen mense.<br />

29. Daar moet beskerming wees oor die by die riviere want dit is baie vuil.<br />

30. Take water supply to town – safe in that resource located more than 20km from towns.<br />

Protection of <strong>Breede</strong> river – major source of pollution can be waste water treatment plant<br />

effluent. Protection of distribution network due to corrosive nature of water – water needs<br />

pre-treatment/stabilization. Need controlled access to <strong>Breede</strong> river to prevent potential<br />

pollution – if used for recreational and agricultural purposes.<br />

31. Terug vloei water uit industrieë moet gemonitor word. Munisipale rioolwerke besoedel die<br />

Kogmanskloof rivier. Laagwater uit droërye moet nie in riviere gestort word nie.<br />

Minutes of the BOCMA CMS Public Meetings <strong>24</strong> & 25 <strong>March</strong> <strong>2010</strong> 2 | P a g e


Fabriekswater moet goed gesuiwer word. Daar moet meer spioene in die veld wees om<br />

hierdie te monitor.<br />

32. BOCMA moet kyk na ontwikkeling. Ons mense raak siek in `n slegte omgewing.<br />

33. Protect Ashton small scale farmers trust<br />

from the commercial farmers because they<br />

are the only people that have rights to the<br />

water.<br />

STAKEHOLDER ENGAGEMENT<br />

1. Ons mense is altyd uitgesluit by besluit van<br />

water (5)<br />

2. The problems of water: one of the other<br />

problem that we have – the people of the<br />

squatter houses are used to watering out of<br />

the tap, wanted water to be clean use for<br />

food garden (3)<br />

3. We as small scale farmers are not<br />

represented at the <strong>Breede</strong> River Irrigation<br />

Board and also we have no people who can<br />

help us (1)<br />

4. Rawsonville – met wie praat ons as plaas<br />

gemeenskap om ons water skoon en<br />

higiënies te kry (3)<br />

5. Eerste reeks vergaderings in piek seisoen<br />

gehou. Inligtingsvergaderings in landbou<br />

area sal weer gehou moet word.<br />

6. Die Koo-area is afgelei en voel uitgesluit. Ons sal graag ‘n “Stakeholders” vergadering in die<br />

Koo wil hê. Die Koo is reeds ‘n uitsonderlike area aangesien dit sonder enige waterskema<br />

moet voort sukkel. Help asb. dat die grondwaterskema as ‘n reddingsboei van die grond af<br />

kom (Prioriteit) – toekenning van DWAF waterlisensie (1)<br />

7. Need a middle man to communicate between the municipality and the community,<br />

someone that can address the issue but still stay neutral, not taking any parts between<br />

parties.<br />

8. Follow-up on what the public wants and if there is a solution for the problem (1)<br />

9. We must form the forum and we put all our issued.<br />

10. The water issue came so long time but we do not have enough information<br />

11. Communication between water affairs and BOCMA .<br />

12. We must get training also for our people e.g. small farmers (3)<br />

Commercial Agriculture is by far the biggest water use sector – the CMS development<br />

processes do not properly involve the farmers – meetings in peak harvest time.<br />

13. Even more needs to be done to inform/educate participants to separate CMS issues and<br />

municipal service delivery is issued (1)<br />

14. Municipality must assess water resources<br />

15. CMA must be visible at all cost<br />

16. BOCMA must make sure that all the municipalities and NGO’s held meetings with them via<br />

communities (1)<br />

The dept. Water Affairs needs to educate officials to work on community level to make sure<br />

the need of the people is addressed<br />

17. McGregor small farmers are being left out of the local governments IDP because they want<br />

to force us in buying farm which are not in a stable condition.<br />

18. We are threatened by officials of local government to give up our vision of sustainable<br />

development because of the lack of water, but there is 2 boreholes on the land where are<br />

presently leasing from the municipality (4)<br />

Minutes of the BOCMA CMS Public Meetings <strong>24</strong> & 25 <strong>March</strong> <strong>2010</strong> 3 | P a g e


19. Dit sal waardeur word indien BOCMA lid kan word van die Kaapse Wynland<br />

Distriksrampbestuur Forum en sodoende watergebruikers en verenigings te verteenwoordig<br />

(2)<br />

20. Hoe moet ons maak om hulp te kry, om ons te verbeter. Hoe moet ons maak om die water<br />

te verbeter?<br />

21. Daar moet maandelikse plaaslike meetings wees van BOCMA waar inligting aan stakeholders<br />

gegee word – meer plaaslike kommunikasie. Daar kan ook e-mails/fakse uitgaan gereeld wat<br />

kommunikeer as daar BOCMA board meetings kan stakeholders in gelig word van die<br />

datums om issues op die agenda te sit. Notules vir die raadsvergaderings moet ook aan<br />

stakeholders gesirkuleer word.<br />

22. Ons opkomende boere sukkel om water op ons grond te kry want ons ken nie die water<br />

komitee nie.<br />

23. Die opkomende boere van Robertson het geen sê of deelname in die water raad of komitee<br />

nie. Water rade ons ken nie die rol spelers nie. Die rade moet meer verteenwoordigend<br />

wees.<br />

<strong>24</strong>. Geen water komitee is beskikbaar vir opkomende boere. Meer blootstelling van water<br />

raadslede. Betrokkenheid van lede vir die areas.<br />

25. Munisipale moet meer betrokke raak by waterwese. Suiweringproses van water moet beter<br />

hanteer word.<br />

26. Go to people tell them about this meeting or invite them. Spread the meeting around the<br />

country about its meeting. Make the poster around the street so that every one can see or<br />

know about the meeting.<br />

27. Ward 9 Roodewal – groente tuine in ons area het geen aanleg vir water by die projek bv.<br />

Masakhani Projek. Ons tuine in ons area, ons mense moet self hul tuine nat maak. Ons<br />

munisipaliteite maak nie die tuine nat nie maar ons mense verfraai hul areas waarin hulle<br />

bly.<br />

28. Ek dink hy moet in die worcester standard en pamflette by die winkels plak en biblioteek.<br />

29. Beter bewusmaking. Verkiesing van forums. Gereelde kommunikasie tussen BOCMA en<br />

gemeenskap in geheel.<br />

30. Beter bewusmaking d.m.v. opleidingsessies aan kleinergroepe om gemeenskap te<br />

verteenwoordig. Verkiesing van forums sodat opleiding kan geskied. Kommunikasie tussen<br />

BOCMA en gemeenskap in geheel.<br />

31. Water local forum in Bonnievale. Wanneer pype bars wag munisipaliteite ½ dag voor pyp reg<br />

kom, liters + liters water loop weg. Bome plant om grond erosie te voorkom en water te<br />

behou.<br />

32. Die agtergeblewe gemeenskap het geen seggenskap oor water regte. Die besigheidskamer<br />

en boere vereniging deel saam aan besluitneming en is daar min toegang tot die algemene<br />

gemeenskap.<br />

33. Met wie praat ek oor ons water probleem op die plaas? Veral die sloot-water.<br />

34. Ons voel baie uitgesluit, hulle moet meer ons inlig.<br />

35. Die water is baie belangrik, dit moet op tyd oop wees vir kleinboere.<br />

36. Waterregte, besproeiingsraad deel as lede, suiwering van water, opgaar van groter damme.<br />

37. Deelname – sentraal breë rivier watergebruikersvereniging is 1n kanaal wat bereikbaar is.<br />

Daar kort belangstelling van benadeelde groepe. Kogmansbesproeiingsraad moet meer<br />

blootstelling kry.<br />

38. One of the problems we have – the people of the squatter houses they used watering tap<br />

spread water every day where nobody care we want to serve the HIV/AIDS people and TB<br />

clean water we want to create work opportunity we had river serving down the mountain<br />

and wanted water to be clean use for soup kitchen, food garden.<br />

39. Communicate between local district municipalities, water users associations, DWAF.<br />

Councilors not familiar with technical issues regarding water supply for cost of treatment.<br />

Issues related to training seminars must be communicated to general public on regular basis.<br />

Decisions taken by local government regarding supply, distribution not communicated<br />

extensively.<br />

Minutes of the BOCMA CMS Public Meetings <strong>24</strong> & 25 <strong>March</strong> <strong>2010</strong> 4 | P a g e


INSTITUTIONS<br />

1. BOCMA moet deel vorm van ons<br />

kleinboere<br />

2. BOCMA betrokkenheid by<br />

munisipalitiete (5)<br />

3. DWAF, Municipality, BOCMA, CMA,<br />

Provincial government, Small Scale<br />

Farmers Associations, all must work<br />

together; working hand in hand to<br />

make this trend going forward (7)<br />

4. As a stakeholder who has interest in<br />

rural development, I would like to see<br />

all government officials get physically<br />

involved in supporting emerging<br />

farmers to develop sustainable in<br />

farming.<br />

5. We need transparent involvement<br />

from the I/B – WUA in assisting us to<br />

the rights + result action of water<br />

resource activities (1)<br />

6. Local government – not enough capacity to knowledge base.<br />

7. BOCMA – provide guidance in terms of monitoring catchment area and not only a ‘policing<br />

function’<br />

8. DWAF, Winelands District Municipality – cooperative function and different institutions<br />

doing same function (1)<br />

9. BOCMA moet op grondvlak betrokke raak – moet aktief probleme aanpak & oplos wat water<br />

betref (2)<br />

10. Transformed WUA’s do include committee members for IDP farmers and communities –<br />

something needs to be done to ensure that WUA committee members are properly<br />

representative of their consistencies (1)<br />

11. Mawubye is `n groot organisasie in ons streek. Kan BOCMA ons help om meer inligting oor<br />

ons water suiwering te bekom… (2)<br />

12. What about the CCMA’s of areas such as the winter rainfall area etc. discussing common<br />

issues.<br />

13. How much involvement will the WUA’s in the decision making processes of the CMA’s.<br />

14. Who will fund the process of transformation and how will it be done.<br />

15. Can the process of legislation and implication of an IB to a WUA be given to CMA so that the<br />

implement of discussion can take place. The WUA’s & IB’s know the problem and issues<br />

facing them the best (1)<br />

16. Institutional capacity development for BOCMA<br />

17. Municipal capacity for sewage treatment<br />

18. Development and migration rapidly overtakes municipal infrastructure<br />

19. Waterbronne van munisipaliteite oorbenut – droë jare waterskaarste krisisse<br />

20. Bewusmaking van die oordeelkundige gebruik van water<br />

21. Munisipaliteite is ‘n probleem, hulle is nie lekker betrokke nie. Hulle moet iemand<br />

beskikbaar stel sodat mense weet na wie hulle toe kan gaan met probleme oor water.<br />

22. Government can help the BOCMA for people to come.<br />

23. Local municipalities and district must be more involved with other agencies. In local<br />

municipalities the most common problem is always money and not always that there are not<br />

competent people to do the job.<br />

<strong>24</strong>. BOCMA must help municipalities to do workshops for the people so that they can<br />

understand about water so that they don’t pay a big amount for the water and how to use<br />

them.<br />

Minutes of the BOCMA CMS Public Meetings <strong>24</strong> & 25 <strong>March</strong> <strong>2010</strong> 5 | P a g e


25. BOCMA- the local councillors must make sure that they understand water related issues, so<br />

that it will be easy for them to communicate and understand issues around water.<br />

26. Munisipaliteite moet asseblief stop mense in posisie plaas wat nie die gemeenskap kan help<br />

nie bv. Met water rekenings ens.<br />

27. Besproeiingsraad ons wil by julle en ook by BOCMA aan deel wees<br />

28. We need to build dams on our farms, we need to be advice by the water institutions, we are<br />

at Sandfontein.<br />

29. Institutions – die verteenwoordigheid van die munisipaliteit op BOCMA is nie genoeg. Daar<br />

moet kleiner institutions wees plaaslik van BOCMA wat meer skakel met die plaaslike mense.<br />

30. Die BOCMA raadslede verteenwoordig nie streke en dit bemoeilik dit om regtig<br />

“Stakeholder” groepe te mobiliseer. Die swak verhouding tussen DWAF en watergebruikers<br />

in die verlede a.g.v. geen dienslewering is `n groot struikelblok vir BOCMA.<br />

31. BOCMA moet probeer om 1n afgevaardigde vir elke dorp noem wat tussen die opkomende<br />

boere en die water rade of komitee kan help. BOCMA kan ook help met Cape Nature om die<br />

indringer bome by ons opvangsgebied te beheer.<br />

32. Stuur of gee `n verteenwoordiger op die munisipale rade vir opkomende boere. Komitee<br />

lede of `n lid van `n organisasie om insae te lewer by rade. Raak bewus van indringer plante<br />

van soveel water gebruik.<br />

33. Indeelneming wat nou reeds geskied om deel te wees van besluitneming deur BOCMA. Daar<br />

moet meer deur BOCMA na die krag wat gepaard gaan saam met water en ESKOM wat<br />

alleen seggenskap het en alleen besluitneem sonder om die mense wat van die natuur die<br />

bronne wegvat en so op die armes te diskrimineer en daar nie ‘n teenstelling is nie deur hier<br />

die liggaam aan gespreek moet word.<br />

34. Water raak al groter issues. Munisipaliteit stel mense aan wat meer kennis van water het.<br />

Rommel moet gratis verwyder word uit riviere.<br />

35. Municipalities; Water Affairs; Land Affairs – they must employ the people who can help the<br />

community with water because water is free and healthy. BOCMA must be also involved.<br />

36. Beheer oor water wat plaaslik gebruik; aanlê van waterpype moet reg wees; water damme<br />

kan ook gebou word.<br />

37. BOCMA wat moet ons maak meer nader te kry om dit op te los om ondersteuning van julle<br />

te kry.<br />

38. Water regte voorsien – moet regverdig wees; hanteer water sake goed en mooi. Spaar<br />

water deur projekte aan te wek.<br />

39. BOCMA yibalucedo komama ba ka mawubuye sicede ngamanzi<br />

WATER <strong>RESOURCE</strong>S USE and<br />

AVAILABILITY<br />

1. Watergebruik moet gemagtig word. Geen reg om<br />

water van mense af te hou nie, water moet nie so<br />

baie op drup kom nie, want dit is ongesond om<br />

sonder water te lewe (1)<br />

2. Munisipaliteite moet sien dat landelike water<br />

skoon en suiwer is vir menslike gebruik soos<br />

huishoudelike gebruik, BOCMA moet toesien dat<br />

dit uitgevoer word in toekoms.<br />

3. Munisipaliteite moet ook toesien dat elke<br />

huishouding water binne huis het op landelike<br />

gebiede (1)<br />

4. Our municipality in Robertson pawns short of<br />

water in past few months. There was a lot water<br />

polluted cases reported to the dept. of Health.<br />

Minutes of the BOCMA CMS Public Meetings <strong>24</strong> & 25 <strong>March</strong> <strong>2010</strong> 6 | P a g e


Rivers, dams, reservoirs and canals were not totally controlled by municipality. The outburst<br />

of sewerage sometimes cost us as human beings (1)<br />

5. Water must not be polluted by anyone. Rioolwerke mag nie toelaat dat oorloop riool in die<br />

riviere kom nie. Daar moet meer streng opgetree word teen besoedeling en gouer opgetree<br />

word. Dis aanvaarbaar dat nooit toegelaat word om in die rivier te loop (1)<br />

6. Status Quo report does not reflect correct/actual situation regsrding availability of additional<br />

water.<br />

7. If catchment is ‘water stressed’, how is it possible that city of Cape Town is considering 3<br />

new transfer schemes from <strong>Breede</strong> Catchment<br />

8. Hulle mobiliseer plaaslike belanghebbers en gee hulle die geleentheid om waterhulpbron<br />

bestuurskwessies in die <strong>Breede</strong> en Overberg gebied te identifiseer (1)<br />

9. Beginnerboere het tekort aan water;<br />

10. Boorgate is brak, watter oplossings is daar;<br />

11. Watertekort strem grondhervorming;<br />

12. Elektrisiteit vir pompe (boorgate) is te duur (2)<br />

13. Water te min moet wal in berg op rig. Damme te klein vir somer maand. Gehalte van water<br />

makeer aandag. Water regte moet herstel word. Klein boere moet aandag geniet oor water.<br />

Maak plek is winter water (1)<br />

14. Many municipalities seem to expand without giving thought to the water resources<br />

available. In Agriculture how will water be allocated on a % basis, a per cubic meter, if in<br />

cubic meter then what is the guarantee of supply – this has legal implications. Who will<br />

police and enforce pollution control – will BOCMA have teeth to do anything. Water is not<br />

free, if one does not pay for some time then you run the risk of it being wasted. All water<br />

must be paid for. If the BOCMA decides they have 30 ________ available for its own use in a<br />

year and Cape Town asks for water, who will decide if it is allocated or not (1)<br />

15. Municipalities + industry- pollution!!! General public pollutes rivers by using it as rubbish<br />

dumps. Awareness campaign to counter this ignorance. There is tremendous opportunity for<br />

conservation of rainwater by households, factories, cellars etc. every roof should have<br />

reservoirs! Large dams should have system to get rid of silt deposits (2)<br />

16. I have a piece of land but there is no water. I also want to build a dam that we can have<br />

enough water. In SA there is now enough water, we know that. Water Affairs and BOCMA<br />

must built dams for people.<br />

17. Ek het nie water nie maar kan nie bekostig om my plek te verander nie. Ek is ‘n afgetrede<br />

persoon.<br />

18. In the Worcester area, water is widely available to the community but the community don’t<br />

understand that you have to pay for water because it takes a lot of money to assure at the<br />

endpoint in their houses they have clean water.<br />

19. Water use within <strong>Breede</strong> Valley Municipality Town – Ensure enough available for future-<br />

medium to long term plans must be in place e.g. increasing dam capacity (which has<br />

financial cost attached to it). Maintenance of dams, treatment facilities and distribution<br />

networks. Quality of water must be monitored continuously to ensure acceptable quality<br />

water.<br />

20. Beskikbare skoon water aan plaasbewoner bv. In sekere areas gebruik mense steeds water<br />

uit damme wat nie skoon is basiese gebruik nie. Kan BOCMA ‘n stelsel in plek bring om te<br />

verseker dat hierdie issues adres word.<br />

21. Beskikbare bronne word nie altyd aangewend nie as gevolg van lisensies wat net eenvoudig<br />

nie deurgevoer word nie. Toekenning van lisensies moet bespoedig word.<br />

22. Ons Mawubye vroue het groente tuine op ons werf, hoe kan ons water rekeninge nagesien<br />

word? Kan BOCMA ons help om met die munisipaliteite te praat?<br />

23. In townships we start projects clean + green or food garden projects but we have no access<br />

to water.<br />

<strong>24</strong>. BOCMA must help the Zwelethemba small farmers with water<br />

25. The government must come with a good solution for health water and give people clean<br />

water because water is very good in the country.<br />

Minutes of the BOCMA CMS Public Meetings <strong>24</strong> & 25 <strong>March</strong> <strong>2010</strong> 7 | P a g e


26. Sinawo umhlaba amanzi awekho isabsidi kutua ikhona asiyiboni u BOCMA maka secede<br />

27. Moet lisensie om damme te bou op jou plaas om water te bêre. Tenke is ook noodsaaklik vir<br />

huislike gebruik. Skoonmaak langs riviere en damme bv. Onkruid.<br />

28. The Ashton small scale farmers, we got a farm by the year 2002 but there was no water and<br />

we have been calling for water affairs to come and help us but till today they are nowhere to<br />

be found, so we p[lease call on you BOCMA, because there is no success or life and no<br />

farming without water, please please help.<br />

29. Ek wil water gebruik maar ek het nie genoeg geld om die pomp reg te maak nie.<br />

30. Ek wil boer maar ek het nie water nie maar ek het grond.<br />

31. Die water wat tot ons beskikking is moet deur almal wat daarvan afhanklik is moet almal<br />

daar deur regverdig behamdel word. Die munisipaliteite moet meer betrokke raak met<br />

menslike ontwikkeling en omgewingsbewustheid en moet gefokus wees op die munisipale<br />

strukture wet artikel 32/200<br />

32. Ons het grond en ons het nie water nie want water enige lewe ons wil graag help nie, baie<br />

dankie.<br />

33. Rotstuine wat ons mense aanlê het nie die nodige pype of spuittjies nie. Munisipalitiet weier<br />

om dit nat te maak. So sit ons mense dan met hoë water rekeninge terwyl daar waterpype is<br />

wat gedurig bars.<br />

34. Robertson se opkomende boere sukkel al 13 jaar om water te kry. Ons is geleë tussen water<br />

maar het geen toegang.<br />

35. Die munisipaliteite met `n winter reënval het `n probleem. Die storm water beland in die<br />

riool water, en ek dink hulle dra kennis maar omdat daar kostes betrokke is word die<br />

probleem nie aangeraak nie. Daar is munisipaliteite wat die grootste besoedeling is.<br />

36. Water resources – water gebruik moet gemagtig word<br />

37. Hoeveelheid varswater wat die skudgradiënt opstoot omdat die water nie gunstig gebruik<br />

word nie. Verandering van natuurlike sisteem wat ander toestande tewee bring – stroom<br />

ontwikkeling. Die afvloei van rivier soutwater vermeng laarliggende gebied dreineer.<br />

38. We as emerging farmers would like to see that the department of Water Affairs comes on<br />

board to help us immediately to re-utilize the 2 boreholes on the land we are leasing from<br />

the municipality. The IB/WUA must also look at ways + means to create an environment for<br />

farm dwellers to receive/ get quality water resources to their houses on the farms.<br />

MONITORING<br />

1. In order to be able to manage the water<br />

resources of the <strong>Breede</strong> water<br />

management area, the requisite<br />

datasets, information and related<br />

systems are required as a basis to<br />

understanding the status of the<br />

resource and from a historical and<br />

systems perspective to predict future<br />

impacts<br />

2. BOCMA must train the farmers - skills<br />

development. Consultant must be there<br />

to monitor people. They must have all<br />

the tools that you can use for farming<br />

e.g. boor machine must be there,<br />

tractor. BOCMA must have their own<br />

consultant to monitor the farm with<br />

water (2)<br />

3. Water quality monitoring by health<br />

departments. Flood monitoring<br />

instrumentation lacking in smaller<br />

Minutes of the BOCMA CMS Public Meetings <strong>24</strong> & 25 <strong>March</strong> <strong>2010</strong> 8 | P a g e


ivers. Climate change impact on rivers (2)<br />

4. The people is not educated enough to know that the information is available for them on a<br />

website. The municipality should inform the people through their monthly report to the<br />

community that this service is available. Monitoring of water is done every month.<br />

5. Die regering moet sy lede op grondvlak bewus maak van reëls + regulasies wat stand hou<br />

met die wyse waarop sommige kommersiële boere, hulle water regte misbruik. Die IB/WUA<br />

moet `n plan van aksie implementeer om te verseker dit word gemonitor (2)<br />

6. Daar moet kantore in dorpe oop gemaak word deur BOCMA sodat inligting en meer oë<br />

oopgaan vir waardering en samewerking met die bestaande strukture wat daar reeds is en<br />

dat daar regverdig gehandel sal word met die mense wat dit nie het nie (1)<br />

7. Daar moet mense wees om jou meer in te lig met die water. BOCMA moet meer mense<br />

aanstel vir water opleiding. BOCMA moet meer mense uitstuur na die plase (2)<br />

8. Gereeld sessies te hê om te kyk of ons op die regte pad vorentoe is. Kies in elke dorp of<br />

gemeenskap ‘n BOCMA monitering raad om te werk in gemeenskappe ingeheel en<br />

terugvoering te gee vir stand van dinge. Werkskepping sal definitief baat vind by BOCMA se<br />

proses met personeel wat deur BOCMA opgelei is. Ek pleit meerderheid strukture val<br />

uitmekaar a.g.v. onopgeleide personeel<br />

9. Continuous compliance monitoring of WWTW efficient quality. Financial assistance to<br />

WUA’s on installation of flow measuring equipment/devices (2)<br />

10. Monitering kan beter wees op waste water. Meer gereeld moet water monsters gevat word<br />

om te monitor dat industrieë se waste water binne norme is. IB/WUA kan BOCMA help met<br />

dit<br />

11. <strong>Breede</strong> Valley municipality monitors <strong>Breede</strong> River on monthly basis – information is<br />

available. Information should be made accessible, e.g. via the website/ libraries for<br />

communities. Regular monitoring programs – report analyses to DWAF (1)<br />

12. Die mense moet meer inligting kry oor hierdie waterhulpbronne<br />

13. Inligting nie toegang tot internet<br />

14. By ons kry ons geen inligting oor ons water, by wie kry jy jou inligting omtrent ons water?<br />

15. BOCMA will you please come out to the emerging farmers and monitor the water rights<br />

because commercial farmers are abusing the rights of water<br />

16. Water regte – water wet moet gereeld gelees word. Verslae oor toetse elke maand of 3<br />

maande. Water pype vervang van staal na plastiek. Water werkers moet opleiding kry.<br />

17. We don’t have enough information about water so that people can know monitoring.<br />

18. Die mense het nie genoeg inligting nie.<br />

19. People don’t have info, equipment in our world for water<br />

20. Ons is totaal afgesluit en het geen toegang tot enige water inligting nie. Die plaaslike<br />

munisipaliteite moet die opkomende boere ook blootstel aan die water rade.<br />

21. Geen inligting aan gemeenskap van gesondheidsdepartement. Gemeenskappe weet nie hoe<br />

om water te gebruik nie.<br />

22. Die publiek moet meer deel hê aan beskerming van water<br />

23. Geen inligting word versprei sodat die verbruiker dit hardwerklik kan gebruik of benut.<br />

Monitering is 1n groot probleem en word nie opgelos nie – deur munisipaliteite, komitees of<br />

rade, probleme word groter. Klimaatsverandering `n geweldige impak op monitering.<br />

<strong>24</strong>. Nie genoeg inligting.<br />

25. Daar is min inligting van die moniteringstelsel. Ons wil asseblief hê dat BOCMA moet help<br />

met die stelsel.<br />

26. Is te veel chloor nie gevaarlik nie en gooi munisipaliteit net in wanneer water wit is. Gereeld<br />

gespasieerde tyd<br />

27. Die nodige data en verwante stelsels is nodig om die waterhulpbronne van die <strong>Breede</strong><br />

waterbestuursgebied in bestuur en is<br />

28. In order to be able to manage the water resources of the breede water manage area the<br />

requisite data sets<br />

Minutes of the BOCMA CMS Public Meetings <strong>24</strong> & 25 <strong>March</strong> <strong>2010</strong> 9 | P a g e


29. Nie genoegsaam nie. Meer amptenare moet opgelei word om toesig te hou, klagtes te<br />

hanteer en boetes moet opgelê word aan mense wat water besmet m.a.w. polisiëring<br />

(waterpolisie). Toesig oor vermorsing van water – strafstelsel vir die wat oortree.<br />

30. Icla ma lethu ebonnievale liwu lekile kungawa nomtanasena<br />

31. Sifuna ubocma abeli mehlo lethuku masipala asijongele maliunga manzinggoba akasi<br />

loyunga nedama<br />

32. Is a problem if you can’t monitor if you don’t empower your community on what they<br />

should do or not do. Empower your community with legal issues.<br />

Minutes of the BOCMA CMS Public Meetings <strong>24</strong> & 25 <strong>March</strong> <strong>2010</strong> 10 | P a g e

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!