07-fonts
07-fonts
07-fonts
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
่<br />
่<br />
7/22/2010<br />
ความเปนมาของตัวอักษร<br />
ที่มาของภาษาและตัวอักษรตางๆ<br />
ทมาของภาษาและตวอกษรตางๆ<br />
ภาษา<br />
คือเสียงหรือกริยาอาการซึ่งทําความเขาใจกันได คอเสยงหรอกรยาอาการซงทาความเขาใจกนได คําพดหรือถอยคํา คาพูดหรอถอยคา<br />
ที่ใชพูดจากัน<br />
ศรรวริศา เมฆไพบูลย<br />
713 ชั้น 7<br />
san@tu.ac.th<br />
sanwarisam@hotmail.com<br />
ภาษาพูด<br />
เกิดจากการเลียนเสียงธรรมชาติ การแสดงออกของเสียงที่เกิดความ<br />
ความรูสึกหรืออารมณของคน หรือการตกลงระหวางบุคคลที่จะให<br />
ความหมายแกเสียงหนึ่งๆ<br />
สิ่งที่สื่อสารควบคูกับภาษาพูดก็คือภาษาเขียน<br />
ตัวอักษรหรือตัวหนังสือ<br />
คือสัญลักษณของภาษาเขียน คอสญลกษณของภาษาเขยน ซึ่งมีวิวัฒนาการมาเปนลําดับ<br />
ซงมววฒนาการมาเปนลาดบ<br />
‐ Pictograph, picture writing หนังสือเขียนตามภาพ<br />
‐ Ideograph, ideographic writing หนังสือเขียนเปนเครื่องหมายแทน<br />
ความหมายตางๆ<br />
‐ Syllabary, syllabic writing หนังสือเขียนตามเสียงพูด<br />
‐ Alphabet หนังสือเขียนแทนรากฐานของเสียงแตละ<br />
เสียง เสยง ซึ่งตองผสมกันเปนคําอาน<br />
ซงตองผสมกนเปนคาอาน<br />
• ตัวหนังสือเขียนตามภาพ pictograph, picture writing<br />
จําลองจากธรรมชาติ จาลองจากธรรมชาต เรียกวาอักษรภาพ เรยกวาอกษรภาพ<br />
– คนเรนเดียรทางเหนือของยุโรปรูจักทําเครื่องมือหินจากกระดูกสัตว และมี<br />
การสลัก (engraving) เครื่องหมายสลักเปนรองๆไวบนเครื่องมือหิน ซึ่งคง<br />
เปนเครื่องชวยจําหรือมีความหมายอยางใดอยางหนึ่ง ตอมา จึงมีการสลัก<br />
ภาพนูนต่ํา (bas relief) และพัฒนาเปนการแกะสลักรูปโดยสมบูรณ<br />
(sculpture) เปนคนกลุมแรกที่มีการเขียนภาพตามผนังถ้ําที่ตนอาศัย<br />
– ภาพเขียนสีในยุโรปที่ใชถานและสีบางชนิด เริ ่มจากวาดอวัยวะของสัตว<br />
เปนสวนๆ (เชน หัว ขา) บนหิน ตอมาจึงพัฒนาเปนการวาดภาพสัตวที่มี<br />
อากัปกิริยาตางๆ เชน วัววิ่ง ชางกําลังกินอาหาร กวางชนกัน ซึ่งเปนการเลา<br />
เหตุการณ<br />
216 ‐ printing technology ‐ <strong>fonts</strong> / san 1
7/22/2010<br />
• ตัวหนังสือเขียนตามภาพ pictograph, picture writing<br />
– ตอมา จึงเปนภาพอวัยวะของคน (มือ เทา หนา) กอนจะเปนภาพคนเต็มตัว<br />
แลวจึงเปนคนทํากิริยาตางๆ เชน วิ่ง เดิน นอน แลวคอยพัฒนาเปนคนปนกับ<br />
สัตว เชน คนกําลังลาสัตว กําลังเฉลิมฉลอง เปนตน<br />
– นอกจากฝาผนังซึ่งเปนหินแลว ยังมีการเขียนบนวัตถุตางๆ เชน เครื่องใชไม<br />
สอย มีการใชเครืองหมายตางๆเปนเครืองชวยจํา ื่ ่ื<br />
ํ เชน ชาวเปรูใชเชือกสีตางๆ ปใ ื ี <br />
ผูกเปนปมเพื่อเปนเครื่องหมายแสดงเรื่องราวแทนการบันทึก<br />
• ตัวหนังสือเขียนเปนเครื่องหมายแทนความหมายตางๆ<br />
ideograph, ideographic writing<br />
เมื่อความรูสึกนึกคิดของมนุษยเติบโตกวางขวางขึ้น ไมอาจใชอักษร<br />
ภาพแทนความรูสึกนึกคิดไดหมด จึงตองคิดเครื่องหมายเปนสัญลักษณ<br />
– อักษรคูนิฟอรม cuneiform ในเมโสโปเตเมีย (cuneus = ลิ่ม, formus =<br />
รูป) ซึ่งมีลักษณะเปนรูปลิ่ม ซึ่งชาวสุเมเรียถายทอดใหชาวบาบิโลเนีย และ<br />
อัสซีเรีย ี ี ซึงอาศัยอยู ่ึ<br />
ในแถบลุมนําไทกริส-ยูเฟรติสตามลําดับ<br />
้ํ ิ ิ ํ ั<br />
(ราว 4,000 -1,200 ปกอนคริสตศักราช) ภาษานี้มีการใชงานมา<br />
เรื่อยๆ กอนจะลดความนิยมลงเมื่อชนชาติเหลานั้นเสื่อมอํานาจ<br />
และตายไปในที่สุดราว 6 ปกอนคริสตศักราช<br />
216 ‐ printing technology ‐ <strong>fonts</strong> / san 2
7/22/2010<br />
• ตัวหนังสือเขียนเปนเครื่องหมายแทนความหมายตางๆ<br />
ideograph, ideographic writing<br />
– อักษรเฮียโรกลิฟก hieroglypic ของอียิปต (heiros = holy, glyphein = carve)<br />
เปนการแกะสลักบนผนังศาสนสถาน หลุมศพ เครื่องปนดินเผา มีอายุเกาแกพอๆกับ<br />
อักษรรูปลิ่มในเมโสโปเตเมีย พัฒนาจากอักษรภาพ<br />
– คิดคนปาปรัส papyrus โดยใชหญาชนิดหนึ่งมาทุบใหแบน ตากแหง<br />
ทาแปงเปยกประกบทับกันเปนวัสดุรองเขียน กอนจะคิดเอาปลองหญามาทําปากกา<br />
จิ้มหมึกซึ่งทําดวยถานปนผสมแปงเปยก<br />
จมหมกซงทาดวยถานปนผสมแปงเปยก<br />
– ตัวหนังสือวิวัฒนาการจาก hieroglyphic > hieratic > demotic<br />
จากการเขียนบนลงลางและขวาไปซายเปนการเขียนในแนวนอน แมวาบางตัวจะมี<br />
ลักษณะแทนรากฐานของเสียงที่ตองผสมกันเปนคําถึงจะอานได แตมีความผสม<br />
ปนเปทั้ง pictograph, ideograph, phonetic จึงไมจัดอยูในหมวดตัวอักษรแทน<br />
รากฐานของเสียง<br />
216 ‐ printing technology ‐ <strong>fonts</strong> / san 3
7/22/2010<br />
• ตัวหนังสือเขียนเปนเครื่องหมายแทนความหมายตางๆ<br />
ideograph, ideographic writing<br />
– อักษรจีน เริ่มตนเมื่อราว 3,000 ปกอนคริสตศักราช โดยแกะสลักบนหิน กระดูก ไม<br />
และแผนโลหะ กอนจะเขียนบนไมไผซึ่งหางายและมีอยูมากในจีน และเมื่อคิดคน<br />
หมึกจากเขมาไฟ พูกันจากขนสัตว ผาไหมและกระดาษได ตัวหนังสือจีนจึงมีการ<br />
เขียนที่มีเสนหนักเบาเปนศิลปะอยางหนึ่ง โดยจะเขียนจากบนลงลางและขวาไปซาย<br />
– พัฒนาจาก pictograph คอยๆแปลงเปน ideograph เปนการเขียนเลียนแบบของ<br />
จริง จรง (Hsiang Hsing) การคิดเครื่องหมายขึ้นแทนสิ่งที่วาดไมได การคดเครองหมายขนแทนสงทวาดไมได (Chih Shih) การผสม<br />
ตัวหนังสือหลายตัวเปนคําใหม (Hui‐i) การสรางความหมายตรงขามของคําดวยการ<br />
พลิกสลับคําเดิม (Chuan Chu) เปนตน โดยจะเขียนจากบนลงลาง และขวามาซาย<br />
เปนตน<br />
ตนไม ปา ปาทึบ<br />
พระอาทิตย พระจันทร แสงสวาง<br />
• ตัวหนังสือเขียนเปนเครื่องหมายแทนความหมายตางๆ<br />
ideograph, ideographic writing<br />
— ลักษณะของ ideograph มีประโยชนสําหรับประเทศจีนที่มีความกวางใหญและมี<br />
ประชากรจํานวนมากในแงที่ชวยใหภาษาเขียนมีความหมายเดียวกัน เขาใจกันได<br />
แมวาจะมีการออกสําเนียงคนละอยาง<br />
— นอกจากนี้ ยังมีตัวอักษรของกลุมชนอื่นๆ เชน ชนโบราณในอินเดีย ชนพื้นเมือง<br />
ในหมูเกาะกลางแปซิฟก ชนชาวแอซเทกและมายาในอเมริกาใต เปนตน เพียงแตยัง<br />
ไมมีการไขความหมายไดกระจางวาหมายถึงอะไรและอานออกไดวาอยางไร<br />
บน<br />
ลาง<br />
216 ‐ printing technology ‐ <strong>fonts</strong> / san 4
ึ<br />
7/22/2010<br />
• ตัวหนังสือเขียนตามเสียงพูดเปนคํา syllabary, syllabic writing<br />
เปนการใชเครื่องหมายแทนเสียง เปนการใชเครองหมายแทนเสยง เมออานออกมาเปนเสยง<br />
เมื่ออานออกมาเปนเสียง<br />
ก็เขาใจความหมายไดเลย<br />
– ตัวอักษรของซีเรีย หรือพวกไบโบลสในยุคสําริด (pseudo‐heiroglyphic script) ที่<br />
อียิปตยืมไปเมื่อ 2,200 ปกอนคริสตศักราช<br />
– ตัวอักษรของชาวเกาะไซปรัสกลางทะเลเมดิเตอรเรเนียน (Cypriote syllabary) เมื่อ<br />
ราว 600-300 ปกอนคริสตศักราช<br />
– ตัวอักษรภาษาญีปุนทีคิดขึนใหมในราวศตวรรษทีเกา ี่ี่ ึ้ ี่ เปนอักษรคะนะ (kana)<br />
ซึ่งประกอบดวยคาตาคะนะ สําหรับเขียนชื่อบุคคลตางประเทศ คิดโดยคิบิ เสนาบดี<br />
ในศตวรรษที่แปด และฮิราคะนะ เปนอักษรกํากับไวยากรณสวนใหญที่พระสงฆ<br />
โคโบไดชิ คิดเมื่อตนศตวรรษที่เกา<br />
– รวมถึงตัวอักษรของชนพื้นเมืองในอเมริกา ชนเผาวาอิและเมนเดในแอฟริกา เปนตน<br />
japanese<br />
cree<br />
cherokee<br />
• ตัวหนังสือเขียนแทนรากฐานของเสียง alphabet<br />
ตองนํามาผสมกันอานออกเสียงเปนคําที่มีความหมาย<br />
ตองนามาผสมกนอานออกเสยงเปนคาทมความหมาย<br />
– อักษรฟนีเชียน ซึ่งมีพยัญชนะ 19 ตัว และไมมีสระ ชาวฟนีเชียน<br />
(Phoenician, Cannaanite) เปนกลุมพอคาทางเรือในทะเลเมดิเตอรเรเนียน<br />
(อิสราเอล) เคยเปนเมืองขึ้นของอียิปต อัสซีเรียและบาบิโลเนีย การเดินทาง<br />
คาขายในดินแดนตางๆทําใหไดรับอิทธิพลและวัฒนธรรมจากหลายแหลง<br />
และปรับปรุงสรางตัวหนังสือของตัวเองเพื่อบันทึกเรื่องราวการคา โดยคํานึงถึง<br />
ความสะดวกมากกวาความสวยงาม จึงมีลักษณะ ี ั<br />
ของการแปลงตัวหนังสือของชาติตางๆที่ขอยืมมา<br />
ถือเปนตนแบบของภาษาตางๆซึ่งไดแตกแขนง<br />
ออกไปในสมัยตอมา<br />
216 ‐ printing technology ‐ <strong>fonts</strong> / san 5
7/22/2010<br />
• ตัวหนังสือเขียนแทนรากฐานของเสียง alphabet<br />
– อักษรกรีก อกษรกรก ราว 800 ปกอน ปกอน ค.ศ. ชาวกรีกรงเรืองขึ้นเจริญในทะเลเมดิเตอร<br />
ชาวกรกรุงเรองขนเจรญในทะเลเมดเตอร-<br />
เรเนียนหลังอารยธรรมอียิปตเสื่อมลง และรับอักษรฟนีเชียนมาดัดแปลงให<br />
สวยงามเปนเหลี่ยม คิดสระขึ้นผสมพยัญชนะ ทําใหอานออกเสียงไดชัดเจน<br />
– ยุคแรกมีลักษณะการเขียนจากซายไปขวาบรรทัดหนึ่งและขวาไปซายบรรทัด<br />
หนึ่งสลับกันแบบรอยไถ boustrophedon และเมื่อกลับบรรทัด ตัวอักษรก็จะ<br />
กลับขางกันดวย<br />
• ตัวหนังสือเขียนแทนรากฐานของเสียง alphabet<br />
– ตอมาเมื่อ ตอมาเมอ 600 ปกอน ปกอน ค.ศ. กรีกเปลี่ยนวิธีเขียนมาเปนซายไปขวาทางเดียว<br />
กรกเปลยนวธเขยนมาเปนซายไปขวาทางเดยว<br />
และเขียนเปนแถวๆ<br />
– อักษรกรีกเขียนโดยไมเวนชองวางระหวางคํา และมีเฉพาะตัวใหญ capital<br />
letter ไมมีตัวเล็ก lowercase letter<br />
– ในระยะแรกเปนการเขียนเพื่อจารึกเรื่องราวสําคัญบนแผนหินและปาปรัสที่สั่ง<br />
จากอียิปต รวมทั้งการเขียนชั่วคราวโดยใชเหล็กแหลมเขียนบนขี้ผึ้งเคลือบ<br />
แผนไมที่เรียกวา waxtablet เมื<br />
่อตองการเขียนใหมก็นําไปลนไฟใหขี้ผึ้งละลาย ้ ้<br />
• ตัวหนังสือเขียนแทนรากฐานของเสียง alphabet<br />
– อกษรโรมน ั ั ชาวโรมันเจริญขึนหลังจากอารยธรรมกรีกเสือมลง ั ิ ้ึ<br />
ั ี ่ื<br />
โดยโรมันยึดโ ั ึ<br />
ครองกรีกและรับวัฒนธรรมกรีกไปใชและเผยแพรออกไปกวางขวาง รวมทั้ง<br />
อักษรกรีกที่นํามาดัดแปลงใหมีลักษณะโคงมนและมีเสนหนาบางขึ้น<br />
(เนื่องจากการใชปากกาขนนกตัดปลายแบนจิ้มหมึกเขียนบนแผนหนังโดยทํา<br />
มุมเอียงกับเสนบรรทัด 30 องศา) ใสกนก serif ใหตัวหนังสือ และเพิ่มเติม<br />
ตัวหนังสือบางตัวขึ้นดวย ตวหนงสอบางตวขนดวย ถือเปนตนกําเนิดของตัวอักษรฝรั่ง<br />
ถอเปนตนกาเนดของตวอกษรฝรง<br />
– ราวป ค.ศ. 867 บาทหลวงอังกฤษชื่อ Alcuin ไดดัดแปลงสรางรูปตัวหนังสือที่<br />
เปนตัวเล็กหรือ lowercase letter ขึ้น<br />
216 ‐ printing technology ‐ <strong>fonts</strong> / san 6
7/22/2010<br />
• ตัวหนังสือเขียนแทนรากฐานของเสียง alphabet<br />
– อักษรอินเดีย อกษรอนเดย เปนตนกําเนิดอักษรของชาติตางๆในเอเชียหลายชาติ เปนตนกาเนดอกษรของชาตตางๆในเอเชยหลายชาต เรมจาก เริ่มจาก<br />
อักษรภาพของพวกทมิฬ ซึ่งมีความเจริญแถบลุมน้ําสินธิเมื่อ 3,000-2,000<br />
ปกอน ค.ศ.<br />
– ราว 2,000-1,000 ปกอน ค.ศ. ชนเผาอารยันขับไลทมิฬที่อยูในอินเดียเดิม<br />
ออกไปแลว ไดคิดอักษรพราหมี ซึ่งรับแบบอยางจากอักษรฟนีเชียนมาใชเมื่อ<br />
ราว 500-600 ปกอน ค.ศ. โดยเปนตัวหนังสือที่เขียนแทนรากฐานของเสียง มี<br />
ลักษณะการเขียนจากซายไปขวาและบนลงลาง ี เขาใจวานาจะรับแบบอยาง<br />
ั <br />
มาจากอักษรฟนีเชียน เนื่องจากอินเดียโบราณมีหลายอาณาจักร มีภาษา<br />
หลายภาษา จึงมีรูปตัวหนังสือหลายแบบ แตไมแพรหลายจนกระทั่งเลย<br />
พุทธกาลแลวหลายรอยป อินเดียเหนือมีอักษรแบบเหลี่ยมเรียกวาอักษร<br />
เทวนาครี สวนอินเดียใตเขียนตัวมนกลม เรียกวาอักษรคฤนถ<br />
216 ‐ printing technology ‐ <strong>fonts</strong> / san 7
7/22/2010<br />
• ตัวหนังสือเขียนแทนรากฐานของเสียง alphabet<br />
– อักษรไทยมาจากอินเดีย อกษรไทยมาจากอนเดย มีการพบอักษรอินเดียบนศิลาจารึกในไทย มการพบอกษรอนเดยบนศลาจารกในไทย พมา พมา เขมร<br />
โดยที่เกาแกที่สุดคือศิลาจารึก “เย ธฺมมา” ที่พระปฐมเจดีย จารึกเมื่อราวป พ.ศ.<br />
1,100-1,200 ถือเปนแมบทอักษรของขอมและมอญซึ่งเปนชาติเกาแกในสุวรรณภูมิ<br />
– ขอมดัดแปลงอักษรอินเดียใตที่มีลักษณะกลมมนใหเปนเหลี่ยมขึ้นสําหรับสลักบน<br />
หิน เพิ่มขนาด “หนามเตย” หรือเสนบนตัวอักษรใหใหญขึ้น ดูวิจิตรงดงามกวาเดิม<br />
– คนไทยซึ่งอพยพจากจีนมาอยูในแถบลุมน้ํายม ซึ่งติดกับมอญ ไมมีตัวหนังสือของ<br />
ตนเอง จึงรับหนังสือมอญมาใชกอน จงรบหนงสอมอญมาใชกอน ดูจากอกษรไทยบางกลุม ดจากอักษรไทยบางกลม (ลื้อ (ลอ ผไทย ผูไทย อาหม) ที่มี ทม<br />
ลักษณะคลายอักษรมอญ<br />
– ราวป พ.ศ. 1500 ขอมแผอิทธิพลถึงเมืองเชลียง (สุโขทัย) คนไทยจึงนาจะไดรับ<br />
ตัวหนังสือราชการของขอม (ขอมหวัด) ไปใช<br />
• ตัวหนังสือเขียนแทนรากฐานของเสียง alphabet<br />
– ป พ.ศ. 1800 พอขุนศรอนทราทตยประกาศอสรภาพจากขอม ี ิ ิ ป ศ ิส และตอมา <br />
ในสมัยพอขุนรามคําแหง ทรงมีพระราชประสงคใหคนไทยเลิกประพฤติ<br />
ตามขนบธรรมเนียมขอมและเลิกใชภาษาขอมในราชการ จึงทรงประดิษฐ<br />
อักษรไทยขึ้นตามศิลาจารึกเมื่อป พ.ศ. 1828 โดยดัดแปลงจากอักษรขอมหวัด<br />
เชน เปลี่ยนรูปอักษรที่ยุงยากใหงายขึ้น ยายสระมาไวบรรทัดเดียวกับ<br />
พยัญชนะ และคิดวรรณยุกตขึ้นเพื่อใหออกเสียงสูงต่ําในภาษาไทยได (คํา<br />
มอญและขอมไมมวรรณยุกต) ี ) จนสมยพระยาลไท ั ิไ จงไดยายสระกลบไปไว<br />
ึ ั ไปไ <br />
ขางบนและขางลางพยัญชนะตามแบบขอมอีก จนสมัยพระนารายณมหาราช<br />
การศึกษาภาษาไทยเจริญกาวหนาและมีการปรับตัวอักษรใหงายขึ้น มีรูปแบบ<br />
เกือบเหมือนปจจุบัน<br />
• ปจจัยที่กอใหเกิดรูปตัวหนังสือ<br />
– ความนึกคิดของมนษย<br />
ความนกคดของมนุษย<br />
– ภาษาพูด เปนตนแบบที่พัฒนาใหเกิดภาษาเขียนขึ้นรองรับภาษาพูด<br />
– วัตถุที่ใชเขียน เชน การใชเหล็กแหลมขูดขีด การใชไมจิ้ม การใชพูกัน การใช<br />
ปากกาขนนก ปากกาหมึกซึม และปากกาลูกลื่น รวมถึงวัตถุรองรับ เชน หิน<br />
ไม กระดาน ใบลาน กระดาษ สงผลใหรูปตัวหนังสือตางกัน<br />
– ความเร็วในการเขียน ความเรวในการเขยน ทําใหตัวหนังสือมีวิวัฒนาการงายขึ้น ทาใหตวหนงสอมววฒนาการงายขน เชน เชน ภาษาอยปต ภาษาอียิปต<br />
พัฒนาตัวฮีราติกเปนเดโมติก หรือการพัฒนาตัวใหญเปนตัวเล็ก<br />
– สุนทรียะทางศิลปะของกลุมคนแตละกลุมสงผลตอการเปลี่ยนแปลงรูปแบบ<br />
ตัวอักษรได<br />
216 ‐ printing technology ‐ <strong>fonts</strong> / san 8
7/22/2010<br />
Typography<br />
วิวัฒนาการของแบบอักษรพิมพ<br />
เริ่มจากการออกแบบรูปอักษรขึ้น เพื่อสื่อ<br />
ความคิดใหแพรหลายเมื่อการพิมพพัฒนาขึ้น<br />
มีการหลอตัวพิมพขึ้นใช โดยเริ่มจากการ<br />
ดัดแปลงจากแบบลายมือเขียนกอน<br />
การใชอักษรเปนสื่อการถายทอดขอความผานสิ่งพิมพที่ดําเนินมาในอดีต<br />
ไดพัฒนาและวิวัฒนขึ้นตามลําดับ อุปกรณและเทคโนโลยีในการจัดการตัวอักษร<br />
ที<br />
่ทําหนาที่ถายทอดสารหรือขอความจึงตองพัฒนาขึ้นดวย ่ ้ ตั้งแตการออกแบบตัวอักษร<br />
การคิดเครื่องเรียงพิมพที่ใชวิธีการเรียงพิมพตัวอักษรดวยตัวตะกั่วหรือตัวหลอ<br />
จนมาถึงการประดิษฐเครื่องเรียงพิมพดวยคอมพิวเตอร<br />
แบบอักษรที่ใชในงานพิมพพัฒนามาเปนลําดับและมีแนวโนมจะพัฒนาตอไปในอนาคต<br />
สวนตางๆของอักษรโรมัน<br />
apex<br />
A W<br />
EKY<br />
bdhl<br />
arm<br />
ascender<br />
216 ‐ printing technology ‐ <strong>fonts</strong> / san 9
้<br />
7/22/2010<br />
bar<br />
A H f<br />
K R<br />
F t<br />
stem<br />
leg<br />
cross stroke<br />
Q<br />
tail<br />
V M G<br />
pgyj n<br />
loop<br />
vertex<br />
ear<br />
descender<br />
shoulder<br />
spur<br />
ลักษณะและรูปแบบของตัวอักษรภาษาอังกฤษ (โรมัน)<br />
ที่ใชกันอยูในปจจุบันมีวิวัฒนาการมายาวนานหลายศตวรรษ<br />
จึงเกิดแบบอักษรมากมาย แตสามารถจัดเปนกลุมได 7 แบบ<br />
Old Styles Serif ตัวอักษร<br />
มีปลายที่มุมและคอนขางมน<br />
มีเสนหนาและบางในตัวเดียวกัน<br />
แตความหนาบางไมตางกันมาก<br />
กนกมีลักษณะมนทู เกิดจากการ<br />
เลียนแบบการเขียนดวยปากกา<br />
ขนนกบนกระดาษ เชน Times<br />
Roman, Caslon เปนตน ใช<br />
พิมพหนังสือทั่วไป<br />
Transitional ตัวอักษร<br />
มีปลายเปนมุมแหลม ความ<br />
แตกตางระหวางเสนหนาและ<br />
บางเห็นชัดขึ้น โดยเสนบาง<br />
จะเล็กและคมกวา กนกมีมุม<br />
แหลม เกิดเมื่อแมแบบหลอ<br />
ตัวพิมพทําไดละเอียดขึ้น เชน<br />
Baskerville, Century,<br />
Caledonia เปนตน<br />
Modern Serif ปลายของ<br />
ตัวอักษรจะเปนเสนบางตรง ไมมี<br />
มุม ความแตกตางระหวางสวน<br />
หนาและบางเห็นชัด เกิดเมื่อ<br />
เทคนิคการทําแมทองแดงและ<br />
กระดาษพัฒนา กนกมีลักษณะ<br />
บาง เชน Bodoni Didot<br />
เปนตน<br />
Square Serif / Slab Serif<br />
ตัวอักษรและปลายของตัวอักษรหนา<br />
เทากันเปนรูปเหลี่ยม มีมุมหรือไมมี<br />
มุมก็ได เกิดจากการเลียนแบบการ<br />
เขียนดวยปากกาหมึกซึมซึ่งไมมีเสน<br />
หนาบาง กนกมีลักษณะเปนเหลี่ยม<br />
(ตัวพิมพดีด) เชน Rockwell,<br />
Clarendon เปนตน<br />
Sans Serif หรือ Block letter<br />
หรือ Contemporary ตัวอักษรไม<br />
มีปลาย ไมมีหัว เสนอักษรหนาหรือบาง<br />
เทากันทั ้งหมด เปนผลจากการเขียนดวย<br />
ปากกาโลหะ เชน Gothic, Futura,<br />
Helvetica เปนตน<br />
216 ‐ printing technology ‐ <strong>fonts</strong> / san 10
7/22/2010<br />
Script/Cursive ตัวอักษร<br />
ลายมือ มีทั้งตัวบรรจง ตัวบรรจงแกม<br />
หวัด ตัวหวัด นิยมใชเปนหัวขอหรือ<br />
ชือเรืองมากกวาเนือเรือง<br />
Graphic ตัวอักษรเหมือนการวาด<br />
มากกวาการเขียน เชน Old English,<br />
Wedding Text ใชในงานพิธี งาน<br />
์ ์ ี ื ี<br />
Decorative, Display<br />
ตัวอักษรที่มีลักษณะพิเศษ หรือ<br />
ตัวอักษรเลนหาง เชน เปนตัว<br />
ี <br />
ื่ื่ ื้ ื่ ศักดิสิทธิ เชน พิธีแตงงานหรือพิธีศาสนา การตูน แฟนซี เจาะขาว เปนตน<br />
Polyglot ตัวอักษร<br />
ภาษาตางประเทศโดยเฉพาะ<br />
ซึ่งอาจมีลักษณะการออกแบบ<br />
แตกตางจากตัวอักษรโรมัน<br />
Pi, Symbol, Logo,<br />
Ornament & Image<br />
ตัวอักษรที่เปนสัญลักษณ อักขระ<br />
พิเศษ หรือรูปภาพ<br />
ตัวอักษรประดิษฐแบงเปนสี่แบบ คือ ตัวบรรจง ตัวบรรจงแกมหวัด ตัวหวัด ตัวประดิษฐ<br />
ตัวอยาง<br />
แบบอักษร<br />
Old Style Serif: Carslon Garamond Plantin<br />
Transitional: Baskerville Bell Perpetua<br />
Mondern Serif: Bodoni Fenice Mondern No. 20<br />
Square Serif: Serifa Egyptian Lubalin Graph<br />
Sans Serif: Gill Sans Futura Helvetica<br />
Modified Sans Serif: Albertus Souvernir Gothic Optima<br />
Connecting Scripts: Brush Script Commercial Script English Script<br />
Mon‐Connecting Scripts: Phyllis Zapf Chancery Van Dijk<br />
Typeface Family Ties<br />
ครอบครัวตัวพิมพ โดยสวนใหญแลว ครอบครัวตัวพิมพจะมีอยางนอยสี่<br />
ชีวิต คือตัวเนื้อธรรมดา ตัวหนา ตัวเอน และตัวหนาเอน<br />
แตนักออกแบบสามารถออกแบบใหหลากหลายไดอีก<br />
216 ‐ printing technology ‐ <strong>fonts</strong> / san 11
่<br />
7/22/2010<br />
capital line<br />
ascender line<br />
mean line<br />
ascender ตัวอักษร<br />
ที่มีสวนยื่นขึ้นมาจาก<br />
เสนความสูง x-height<br />
Cap height<br />
ความสูงของตัวนํา<br />
ตัวนํา ํ UPPER CASE, capitals, CAPS<br />
นิยมใชเปนหัวขอหรือชื่อเรื่อง โดยใชเปนตัวนําทั้งหมด<br />
หรือตัวนําเฉพาะตัวแรกของคํา เชน<br />
LET’S GO TO THE SEA<br />
Let’s Go To The Sea<br />
ตัวตาม LOWER CASE, l.c.<br />
ขอความหรือเนื้อเรื่อง ใชเปนตัวตามทั้งหมด<br />
ยกเวนตัวแรกของคําขึ้นตกประโยค<br />
เสนสมมติที่เปนฐานวางตัวอักษร<br />
base line<br />
descender<br />
descender line<br />
ตัวอักษรที่มี<br />
สวนยื่นลงมา<br />
จากเสนความ<br />
สูง x-height<br />
โครงสรางตัวอักษรภาษาอังกฤษมีสามระดับ<br />
- ระดับบนสุด อยูที่ระดับ เสนชานบน ascender line<br />
เปนระดับที่สวนหางของตัวตามยื่นขึ้นไปสุดพอดี<br />
ตัวตามลักษณะนี้เรียกวา ตวตามลกษณะนเรยกวา ascender เชนตัว เชนตว b k h t<br />
- ระดับกลาง คือตัวตามที่มีความสูงไมเกินเสนความสูงตัว x<br />
เรียกวา x‐height ไดแก a c m n o<br />
- ระดับลางสุด อยูที่ระดับ เสนชานลาง descender line<br />
ซึ่งปลายหางของตัวตามยื่นไปแตะ<br />
ตัว ascender เชน p g y เปนตน<br />
x‐height<br />
ตัวอักษรทีมี<br />
ั ี่ ี<br />
ความสูขเทากับ<br />
ความสูงของ<br />
ตัว x<br />
ภาษาไทยเรียก<br />
ระยะความสูง บ.<br />
หรือ “สูง บ”<br />
Depth of Face<br />
ลําตัวอักษร<br />
ascender line<br />
mean line<br />
base line<br />
descender line<br />
type size<br />
ความลึกหรือ<br />
ความสูงรวมของ<br />
ตัวอักษร วัดจาก<br />
เสนสูงสุดถึงเสน<br />
ต่ําสด ตาสุด มีหนวย มหนวย<br />
เปน point<br />
key size<br />
ความสูงเฉลี่ย<br />
ที่คํานวณจาก<br />
ความสูงของ<br />
ตัวใหญ (caps)<br />
SANS serif<br />
ในบรรดาแบบอักษรจํานวนมาก<br />
ที่มีใชอยูในปจจุบัน สามารถจัด<br />
เปนกลุมกวางๆไดสองกลุมคือ<br />
serif และ sans serif<br />
serif คือแบบอักษรที่มีปลายหางสั้นๆ<br />
ปดหัวปดทาย สวนแบบอักษรที่ไมมี<br />
ขีดเล็กๆเรียกวา sans serif<br />
sans มาจากคําภาษาฝรั่งเศส แปลวา ไมมี<br />
stress<br />
serif<br />
Roman ตัวธรรมดา * italic ตัวเอน<br />
216 ‐ printing technology ‐ <strong>fonts</strong> / san 12
7/22/2010<br />
อักษรไทยและแบบตัวพิมพไทย<br />
โครงสรางและรูปลักษณะของอักษรไทย<br />
• ตวอกษรไทยม ั ั ี 44 ตว ั หลายตวมลกษณะคลายกน ั ี ั ั (คูสบสน สั ส เชน ข-ช,<br />
ค-ศ, ล-ส, ด-ต)<br />
• ตัวอักษรไทยมี 4 ระดับ มีรูปสระอยูรอบทิศทาง (บน ลาง หนา หลัง)<br />
– ระดับบนสุดเปนระดับวรรณยุกต เอก โท ตรี จัตวา การันต และไมไตคู<br />
– ระดับที่สองเปนระดับพยัญชนะที่มีหางบน สระบน และสระที่มีหางบน<br />
เชน ช ซ ป ฝ ฟ ศ ส ฬ ฮ โ ไ ใ อิ ิ อี ี<br />
– ระดับที่สามเปนระดับพยัญชนะที่เสมอบรรทัด เชน ก ข ค บ อะ อา<br />
– ระดับที่สี่เปนระดับพยัญชนะที่มีหางลางและสระลาง เชน ญ ฐ ฏ ฎ อุ อู<br />
216 ‐ printing technology ‐ <strong>fonts</strong> / san 13
7/22/2010<br />
โครงสรางและรูปลักษณะของอักษรไทย<br />
• อักษรไทยวิวัฒนาการจากการจารึกบนแผนหินและเขียนบนใบลาน อกษรไทยววฒนาการจากการจารกบนแผนหนและเขยนบนใบลาน เสนอักษรจึงมี เสนอกษรจงม<br />
ความหนาสม่ําเสมอ ไมมีหนักเบา ความแตกตางเห็นไดจากหัวตัวอักษร<br />
• พยัญชนะที่ไมมีหัว คือ ก ธ ที่เหลือมีหัวทั้งหมด<br />
• บางสวนมีหัวอักษรหันออก (บน กลาง ลาง) เชน น ฉ ภ<br />
• บางสวนมีหัวหันเขา (บน กลาง ลาง) เชน ผ อ ถ<br />
• บางสวนมีหัวคว่ํา บางสวนมหวควา (ซาย (ซาย ขวา) เชน เชน ค จ<br />
• บางสวนมีหัวหงายขึ้น เชน ด<br />
• บางสวนที่มีหัวหยัก เชน ฆ ฑ<br />
• บางสวนหลังหยัก เชน ต ฅ<br />
• บางสวนหัวขมวด เชน ข ช เปนตน<br />
โครงสรางและรูปลักษณะของอักษรไทย<br />
• ถาแบงรปอักษรไทยตามความกวางและแคบของตัวอักษร ถาแบงรูปอกษรไทยตามความกวางและแคบของตวอกษร จะแบงไดสลกษณะ<br />
จะแบงไดสี่ลักษณะ<br />
• ตัวธรรมดา เชน ก ค ฉ ผ<br />
• ตัวแคบ เชน ข ง จ ธ ร<br />
• ตัวกวาง เชน ฌ ญ ฒ ณ<br />
• ตัวบาง เชน เ ใ ไ<br />
โครงสรางและรูปลักษณะของอักษรไทย<br />
• พยัญชนะ พยญชนะ ก-ฮ<br />
3 ตัวที่หางล้ําเลยเสนฐานบน: ตวทหางลาเลยเสนฐานบน: ป, ฝ, ฟ<br />
6 ตัวที่มีหางเฉียง: ช, ซ, ส, ศ, ฬ, ฮ<br />
2 ตัวที่หางยาวต่ํากวาเสนฐานลาง: ฎ, ฏ<br />
2 ตัวที่มีเชิงใตเสนฐานลาง: ญ ฐ<br />
31 ตัว มีสวนสูงเต็มชองพยัญชนะพอดี<br />
พยัญชนะไทยแบงไดเปน 8 กลุมตามอักขรวิธีไทย<br />
• กลุม 1 พยญชนะทมสวนสูงของอกขระจากเสนฐานลางถงเสนฐานบน<br />
ั ี่ ีส ส ั ส ึ ส<br />
ก ถ ภ ณ ฒ บ ษ พ ฬ น ม ท ห ฆ ฑ ข ฃ ช ซ ง ค ฅ ด ต ฒ ย ผ ธ ร ว จ<br />
ฉ อ ฮ ล ส และ ฉ ณ น ที่มีขมวดหลังหลบ<br />
• กลุม 2 พยัญชนะที่มีหางบนตรง คือสวนของเสนหลังลากเลยเสนฐาน<br />
บนขึ้นไปโดยปลายหางสูงไมเกินเสนวรรณยุกต ไดแก ป ฝ ฟ<br />
• กลุม 3 พยญชนะทมขมวดหลง ั ี่ ี ั ไดแก น ณ ฉ โดยการขมวดหลงมสอง ั ีส<br />
แบบคือขมวดหลังตรงและขมวดหลังหลบ<br />
น ณ ฉ / น ณ ฉ<br />
216 ‐ printing technology ‐ <strong>fonts</strong> / san 14
7/22/2010<br />
• กลุม 4 พยัญชนะที่มีหางลางขมวดตวัด: ฎ และพยัญชนะที่มีหางลาง<br />
หยักขมวดตวัด: หยกขมวดตวด: ฏ<br />
• กลุม 5 พยัญชนะที่มีเชิง คือมีสวนรองอยูใตลําตัวหลักของอักขระใน<br />
ระดับชวงสระลาง: ฐ ญ<br />
• กลุม 6 อักขระเหนือพยัญชนะ ตองปรากฏรวมกับพยัญชนะ: สระ อิ อี<br />
อึ อื ไมหันอากาศ ไมไตคู ยามักการ และนิคหิต<br />
- ยามักการ/ยามักการ (- ๎) มีลักษณะคลายเลข 3 กลับดาน ใชเติมเหนือพยัญชนะเพื่อบอกวาพยัญชนะ<br />
ใดเปนอักษรนําหรืออักษรควบกล้ํา โดยเติมที่พยัญชนะตัวแรกเทานั้น เชน ส๎วากฺขาโต (สะ-หวาก-ขา-โต)<br />
พ๎ราห๎มณ (พราม-มะ-นะ) ปจจุบันไมนิยมใชแลว แตยังพบไดในหนังสือสวดมนต ตําราเรียนเกาๆ หรือ<br />
การทับศัพทภาษาตางประเทศเปนภาษาไทยของบางสํานักพิมพ<br />
- หยาดน้ําคาง (- ํ) มีลักษณะเปนวงกลมเล็กๆ ใชประสมสระ อึ และ อํา ในการเขียนภาษาบาลี สันสกฤต<br />
และเขมรดวยอักษรไทย นิคหิตจะใชเติมเหนือพยัญชนะแทนเสียง ง และ ม<br />
• กลุม 7 อักขระที่อยูเหนือพยัญชนะและเหนืออักขระในกลุม 6 ไดแก<br />
วรรณยกตสี่รปและเครื่องหมายทันฑฆาต วรรณยุกตสรูปและเครองหมายทนฑฆาต (หากไมมีสระในกลม (หากไมมสระในกลุม 6<br />
อักขระชุดนี้จะอยูระดับเดียวกับอักขระในกลุม 6)<br />
• กลุม 8 อักขระที่อยูใตพยัญชนะ ตองปรากฏรวมกับพยัญชนะเสมอ:<br />
สระอุ อู และเครื่องหมายพินทุ<br />
พินทุ (- ฺ) ลักษณะคลายจุด เติมใตพยัญชนะเพื่อใชระบุอักษรนําหรืออักษรควบกล้ําในการเขียนคําอาน<br />
ภาษาไทย เชน สุเหรา อานวา สุ-เหฺรา, ปรากฏ อานวา ปฺรา-กด หรือในการเขียนภาษาบาลีและสันสกฤต<br />
ดวยอักษรไทย พินทุจะอยูที่พยัญชนะสะกดของคํา เชน ธมฺมา (ทัม-มา) อฺชลี (อัน-ชะ-ลี) และอักษรนํา<br />
หรืออักษรควบกล้ํา เชน สฺวากฺขาโต (สะ-หวาก-ขา-โต) เชตฺวา (เช-ตะ-วา)<br />
จะงอย<br />
ตน<br />
ขมวดหนา<br />
ก ข ษ<br />
หัวสองชั้น<br />
ฆ ฐ<br />
ฌ<br />
กิ่ง หลังโคง<br />
หัวขมวด<br />
หัวออกบน<br />
ปลาย<br />
ฐ<br />
หัวหยัก เสนดิ่งหลัง<br />
หัวคว่ําซาย<br />
เชิง ขมวดใน<br />
เสนเอียงลง<br />
ไส<br />
หัวออก<br />
ป พ ต<br />
เสนหางบน ทะแยงหนา ทะแยงหลัง หลังหยัก<br />
น ฤ<br />
ฮ<br />
เสนราบ<br />
เสนเอียงขึ้น<br />
ขมวดหลัง (หลบ)<br />
ฤเสนหางลาง<br />
หัวเขาลาง<br />
หัวหงายซาย<br />
ขมวดหางบน<br />
หัวเขากลาง<br />
216 ‐ printing technology ‐ <strong>fonts</strong> / san 15
7/22/2010<br />
วิวัฒนาการของแบบตัวพิมพไทย<br />
• แบบตัวพิมพไทยทีเปนตัวเนือแบงเปนกลุมใหญๆตามลักษณะการ<br />
ิ ี่ ั ้ื<br />
ั<br />
ออกแบบรูปตัวหนังสือไดสามกลุม<br />
– ตัวเหลี่ยมหรือแบบบลัดเล ซึ่งตั้งเปนเกียรติ<br />
แกหมดบรัดเลยผูดําเนินการหลอตัวพิมพไทย<br />
เปนครั้งแรกในเมืองไทยและหลอตัวพิมพ<br />
เหลี่ยมออกมา ตัวเหลี่ยมมีลักษณะเสมอกัน<br />
ทั้งตัว ไมมีเสนหนาบาง ตัวหนังสือเลียนแบบ<br />
การคัดลายมือบรรจง เสนนอกดานบน<br />
หักเปนเหลี่ยมเปนมุม<br />
– ตัวธรรมดาหรือแบบมงกุฎ<br />
เพื่อถวายพระเกียรติแด<br />
เพอถวายพระเกยรตแด<br />
พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว<br />
รัชกาลที่สี่ ในฐานะที่ทรงเปนคน<br />
ไทยคนแรกที่ดําเนินกิจการโรง<br />
พิมพ สั่งซื้อแทนพิมพหิน และสง<br />
ขาราชการไปศึกษาวิชาการพิมพ<br />
ในยุโรป ตัวพิมพนี้ไมมีเสนหนา<br />
บาง สม่ําเสมอกันตลอดตัว เปน<br />
เสนเล็กคม คลายตัวเหลี่ยม แต<br />
เสนนอกดานบนเปนเสนโคง<br />
– ตัวฝรั่งเศสหรือแบบอุโฆษ<br />
เปนตัวพิมพที่โรงพิมพอัสสัมชัญ<br />
เปนตวพมพทโรงพมพอสสมชญ<br />
นําเขามาใชเปนครั้งแรกโดยสั่งแม<br />
ทองแดงจากฝรั่งเศส นํามาพิมพ<br />
หนังสืออุโฆษ ซึ่งเปนวารสารของ<br />
โรงเรียนอัสสัมชัญเปนครั้งแรก<br />
ตัวพิมพมีลักษณะเสนหนาบาง<br />
ตัวหนังสือหนากวาตัวเหลี่ยมและ<br />
ตัวธรรมดา เลียนแบบการเขียน<br />
หนังสือดวยปากกาโลหะจิ้มหมึก<br />
บนกระดาษ<br />
นอกจากนี้ ยังมีตัวอักษรลักษณะอื่นๆ เชน<br />
– ตัวพิมพดีด ตวพมพดด โดยเอ็ดวิน โดยเอดวน ฮนเตอร ฮันเตอร ตวพมพดด ตัวพิมพดีด โดยเฉพาะระยะแรก มลกษณะตางจาก มีลักษณะตางจาก<br />
ตัวพิมพธรรมดา คือ ขนาดตัวอักษรเทากันหมด (fix‐width/monospace font) ไมวา<br />
จะเปนตัวอักษรแคบ บาง หรือกวาง เนื่องจากหลักการกดแปนอักษรทําใหตัวออกแบบ<br />
(บีบหรือขยาย) ทุกตัวใหเทากัน และการใสวรรณยุกตจะดูโดดหรือลอยขึ้นไปเพราะตอง<br />
เวนที่ไวสําหรับรับสระบน ตัวพิมพดีดจึงไมสวยเหมือนตัวพิมพ<br />
– ตัวพิมพไม Display Type เปนไมแกะตัวอักษรพิมพประดิษฐ ซึ่งพิมพหนังสือในชวง<br />
สงครามโลกครั้งที่สอง<br />
สงครามโลกครงทสอง<br />
– ตัวพิมพโมโนไทป ใชเครื่องจักรเรียงพิมพโดยคนพิมพใชคียบอรด<br />
– ตัวพิมพเรียงดวยแสง Photo Composing Machine ใชระบบการถายตัวหนังสือ<br />
ลงบนแผนฟลม เปนตัวพิมพยุคใหมที่แพรหลายมากขึ้นในการทําสิ่งพิมพ<br />
– ตัวพิมพคอมพิวตกราฟก Compugraphic Type ใชในธุรกิจการพิมพยุคใหม<br />
216 ‐ printing technology ‐ <strong>fonts</strong> / san 16
7/22/2010<br />
โดยสรุป<br />
• เดิมมีการศึกษาคนควากันนอย เดมมการศกษาคนควากนนอย การออกแบบไมเปนไปตามหลกวชา<br />
การออกแบบไมเปนไปตามหลักวิชา<br />
แลวแตโรงหลอใดคิดจะดัดแปลงตัวพิมพใดใหสวยงามตามชอบใจ<br />
• ป พ.ศ. 2515 ศูนยพัฒนาหนังสือโตเกียวลงทุนออกแบบตัวพิมพไทยและ<br />
จัดทําแมทองแดงขึ้นโดยรวมมือกับกระทรวงศึกษาธิการ และใหชื่อตัวพิมพ<br />
วา UNESCODT1 ถือเปนตัวพิมพไทยแบบแรกที่มีการกําหนดชื่อเปนทางการ<br />
• ในชวงสิบปหลัง เริ่มมีการพัฒนาปรับปรุงตัวพิมพไทยมากขึ้น มีขนาด<br />
กะทดรด ั ั สวยงามและอานงาย ซึ่ ซงชวยใหการทาหนงสอประหยดขนได<br />
ช ํ ั สื ั ึ้ <br />
• ถาแบงตัวพิมพตามรูปตัวหนังสือ (เสน) จะแบงไดสองแบบคือรูปเสนเสมอ<br />
กันและรูปเสนหนาเสนบาง<br />
โครงสรางแบบอักษรไทยมีสี่ระดับ<br />
โดยเสนชานบนจะสูงเหนือระดับสูงสุดของ<br />
พยัญชนะขึ้นไป (ซึ่งเปนสวนบนสุดของ<br />
ระดับวรรณยุกต) ระดับความสูงวัดจากเสนนั้น<br />
ลงมาถึงเสนชานลาง ซึ่งเปนสวนลางสุดของ<br />
ระดับพยัญชนะทีมีหางลางหรือสวนลางสุด<br />
ั ี่ ี ื <br />
ของระดับสระลาง ดังนั้น ในขนาดพอยตที่เทากัน<br />
อักษรภาษาไทยจะเล็กกวาอักษรภาษาอังกฤษ<br />
ความกวางของตัวพิมพ<br />
Character width<br />
ที่วางหนาและหลังตัวอักษรที่จําเปนตองมี<br />
เพื่อไมใหรูปอักษรที่ปรากฏเมื่อพิมพดูทับซอน<br />
หรือชิดกับตัวอื่นมากเกินไป<br />
ระยะหนาตัวอักษร ระยะหนาตวอกษร + ความกวางตัวอักษร ความกวางตวอกษร + ระยะหลังตัวอักษร ระยะหลงตวอกษร<br />
เสนกรอบ<br />
หลัง เสนชาน<br />
หนา<br />
เสนกรอบ<br />
เสนชาน หนา<br />
หลัง<br />
เสนชานบน<br />
เสนวรรณยุกต<br />
เสนสระบน<br />
เสนฐานบน เสนฐานบน<br />
เสนฐานลาง<br />
เสนสระลาง<br />
เสนชานลาง<br />
ความกวางตัวอักษร<br />
ชั้นวรรณยุกตบน<br />
ชั้นสระบน, วรรณยุกตปกติ<br />
ชั้นพยัญชนะ<br />
ชั้นสระลาง<br />
ขนาดตัวพิมพ<br />
ความกวางตัวอักษร<br />
ความกวางตัวพิมพ<br />
ขนาดตัวอักษร<br />
216 ‐ printing technology ‐ <strong>fonts</strong> / san 17
้<br />
7/22/2010<br />
ชองไฟ<br />
Kerning<br />
ตัวอักษรบางคูเมื่ออยูขางกันไมสามารถใชชองไฟมาตรฐานได<br />
เพราะมีระยะหางที่ทําใหดูหลวมกวาปกติ เชน TA, AV, VA<br />
ในภาษาอังกฤษ ในภาษาองกฤษ ซึ่งตองปรับระยะคอักษรใหแคบลง<br />
ซงตองปรบระยะคูอกษรใหแคบลง<br />
สวนภาษาไทยจะมีปญหาอยูสามตัว คือ ใ, ไ. ใ<br />
ซึ่งตองปรับใหหางขึ้นเพื่อไมใหดูชิดมากเกินไปจนดูอึดอัด<br />
น้ําหนักของตัวอักษร แตละแบบไมเทากัน<br />
ขนาดและหนวยวัด<br />
มาตรฐานสากลที่กําหนดขนาดความสูงของแบบอักษร<br />
เรียกวาพอยต point และไพกา pica<br />
หมายถึงพื้นที่ความกวางของตัวหนังสือ<br />
1 พอยต ประมาณ 1/72 = 0.01389 นิว<br />
12 พอยต = 1 ไพกา = 0.16667 นิ้ว<br />
72 พอยต = 6 ไพกา = 1 นิ้ว<br />
ปจจุบัน สํานักพิมพตางๆใชแบบอักษร<br />
ซึ่งมีขนาดเล็กที่สุด 8 พอยต ใหญที่สุด 72 พอยต<br />
มาตรวัดชวงตัวอักษรพิมพ<br />
Pica‐em มาตรฐานของตัวหนังสือซึ่งมีความสูง 12 พอยต<br />
และความกวางเทากัน คือเปนสี่เหลี่ยมจัตุรัส<br />
Pica‐en ความกวางของฐานเทากับครึ่งหนึ่งของความสูง<br />
ซึ่งเปน<br />
12 * 12 = 1 Pica‐em (Mutton)<br />
12 * 6 = 1 Pica‐en (Nut)<br />
8 12 24 48<br />
• ปญหาที่เกิดจากแบบตัวพิมพไทย<br />
– วรรณยุกตลอย วรรณยุกตและทันฑ ั – สระบนไมหลบหางบน เชน สระอิ ิ<br />
ฆาตอยูตําแหนงเหนือสระบน อี เมื่ออยูรวมกับพยัญชนะกลุม<br />
แมจะไมมีสระบนอยูดวย<br />
3 (ป ฝ ฟ)<br />
216 ‐ printing technology ‐ <strong>fonts</strong> / san 18
7/22/2010<br />
• ปญหาที่เกิดจากแบบตัวพิมพไทย<br />
– สระลางไมหลบหางลางเมืออยู<br />
ื่ – ตาแหนงสระบนเยืองซายหรือ<br />
ํ ื้ ื<br />
รวมกับพยัญชนะกลุม 4 (ฎ ฏ) ขวามากเกินไป<br />
• ปญหาที่เกิดจากแบบตัวพิมพไทย<br />
– ชองไฟระหวางอักขระไมเหมาะสม<br />
ั ไ – การเหลือมซอนกันของวรรณยุกต<br />
ื่ ั <br />
ดูหางจนทําใหผูอานนึกวาเปน กับสระลาง<br />
ชองวาง<br />
216 ‐ printing technology ‐ <strong>fonts</strong> / san 19
Change language