Untitled - Zels

Po~ituvani,
Na 19 noewvi, pakovodstvoto na ZELS odp`a spedba so Awbasadopot
na SAD, vo Republika Makedonija N.E Filip Rikep.
Na spedbata na koja u~estvuvaa ppetsedatelot na ZELS
Koce Tpajanovski, kako i potppetsedatelite Nevzat Bejta
i Qubowip Janev, be{e potencipano deka ppocesot na decentpalizacija
nappeduvai pokpaj ppoblewite so koi pealno
se soo~uva, we|u dpugoto i kako pezultat na podp{kata {to
ZELS ja dobiva od Ppogpawata za pazvoj na Awepikanskata
Vlada (YSAID). Vo wowentov ZELS pealizipa eden wnogu va`en
ppoekt za op{tinite zaedno so YSAID-,,Baza na podatoci
za kpeipawe na adekvatni i tewelni finansiski analizi,,
so {to }e se dobie jasna slika za postoe~kiot sistew za finansipawe
na op{tinite. Awbasadopot Rikep od svoja
stpana izpazi zadovolstvo od faktot deka ZELS e
isklu~itelen ppiwep kade vladee edinstvo nad paptiskite
intepesi. Edinstvoto tpeeba da se istakne i pped gpa|anite
so cel tie da vidat deka ne se paboti za politi~ki poeni,
tuku vo centapot na vniwanieto e gpa|aninot i neegovite intepesi.
Isto taka, na 14 noewvpi vo poseta na ZELS be{e i ppetsedatelot na Sobpanieto
na RM, Tpajko Veqanovski. Spedbata na koja u~estvuva{e i
pakovodstvoto na ZELS iwa{e za cel ppodlabo~uvawe na sopabotkata we|u
ovie dve institucii, osobeno otkako ZELS pokpena inicijativa do Sobpanieto
da se fopwipa posebna Kowisija za lokalna sawouppava. Vedna{ po spedbata
so ppetsedatelot Veqanovski, so Odluka objavena vo Slu`ben vesnik na
RM,Kowisija e ve}e fopwipana, a }e iwa nadle`nost da pazgleduva Zakoni
koi dipektno se odnesuvaat na lokalnata sawouppava vo Republikata za {to
bi iwala kapaktep na wati~na Kowisija, dodeka vo site ostanati slu~ai, koga
ostanatite Sobpaniski kowisii bi pazgleduvale ppopisi koi indipektno
se odnesuvaat na ppa{awa povpzani so lokalnata sawouppava, kowisijata bi
iwala kapaktep na zaintepesipana kowisija. Vo vtopiot slu~aj (koga ovaa kowisija
}e se javi kako “zaintepesipana”), }e wo`e da donesuva zaklu~oci koi potoa
}e bidat pazgleduvani vo Sobpaniska pasppava i ppatenicite }e se zapoznaat
so wisleweto po soodvetnoto ppa{awe i od wati~nata no i od zaintepesipanata
kowisija.
ZELS ovoj wesec zapo~na i edna nova kawpawa ,, Akcija za bpi{ewe na gpafiti,,
vo op{tinite niz Republikata, koja iwa za cel dosledno sppoveduvawe
na Zakonot za `ivotna spedina i javna ~istota. Op{tinite se obvpzaa da postavat
betonski panoa kade lepeweto plakati i cptaweto gpafiti }e bide dozvoleno.
Na 20 noewvpi, 2008 godina, ZELS, vo sopabotka so ppoektot “Bopba
ppotiv kopupcijata za podobpo uppavuvawe” na Ppogpawata za pazvoj na
Obedinetite nacii - YNDP, ja zapo~naa kawpawata za ppowocija na Eti~kiot
kodeks na lokalnite funkcionepi i po{ipoko infopwipawe na javnosta za
postoeweto na eti~kite standapdi. Eti~kiot kodeks e usvoen od stpana na
70 op{tinski soveti,so {to lokalnite vlasti poka`uvaat deka sakaat da
vospostavat ppincipi na eti~ko i ppofesionalno pabotewe.
Na 23 i 24 oktowvpi, vo Tipana, Albanija, se odp`a ~etvptoto Lenepalno sobpanie
na NALAS. Celiot nastan se sostoe{e od nekolku sesii, intepesni
i fokusipani na potpebite na lokalnite vlasti vo pegionot. Ppvata be{e
posvetena na globalnata finansiska kpiza i nejzinoto wo`no vlijanie na
lokalnite sawouppavi vo pegionot, ppi {to be{e dadena ppepopaka do
lokalnite vlasti da vniwavat ppi ppoektipawe na op{tinskite buxeti.
Bea poso~eni i nekolku uspe{ni wodeli na sopabotka so donatopite, kako
taa {to ja iwa SDC so ZELS i NALAS.
Vo ova izdanie na vesnikot }e se zapoznaete i so finalizipaweto na uspe{no
sppovedeniot ppoekt ,,Lidepski standapdi i najdobpi ppaktiki,, a na 17 dekewvi
e najavena i zavp{nata konfepencija posvetena na Ppogpawite -,,Etika na
lokalno nivo i Lidepski standapdi.
Ovie i u{te wnogu dpugi infopwacii za aktivnostite na ZELS i op{tinite
}e wo`ete da ppo~itate vo noewvpiskiot bpoj na Va{eto Llasilo
So po~it
Du{ica Peri{i}
Izvr{en direktor
Të nderuar,
Më 19 nëntor, kryesia e BNJVL mbajti takim me Ambasadorin
e SHBA në Republikën e Maqedonisë, E. I.
Filip Riker. Në takim në të cilin morrën pjesë kryetari
i BNJVL Koce Trajanovski, si dhe nlnkryetarët Nevzat
Bejta dhe Ljubomir Janev, ishte potencuar që procesi
i decentralizimit përparon edhe krahas propblemeve
me te cilat ballafaqohet realisht, mes tjerash edhe si
rezultat i përkrahjes të cilën BNJVL e fiton nga Programi
për zhvillim të Qeverisë Amerikane (USAID). Për
momentin BNJVL realizon një projekt me rëndërsi të
madhe për komunat së bashku me USAID ,,Baza e të
dhënave për krijimin të analizave fianciare adekuate
dhe themelore”, me çka do të fitohet fotografi e qartë
për sistemin egzistues për financim të komunave. Ambasadori
Riker nga ana e tij shprehi kënaqësi nga fakti
që BNJVL është shembull i veçantë ku mbretëron
uniteti mbi interesat partiake. Uniteti duhet të thekoshet
edhe para qytetarëve me qëllim që ata të shohin se nuk punohet për poenë
politik, por në qendër të vëmendjes është qytetari dhe interesat e tij.
Gjithashtu, më 14 nëntor në vizitë në BNJVL ishte kryetari i Kuvendit të RM,
Trajko Veljanovski. Takimi në të cilën morri pjesë edhe kryesia e BNJVL kishte
qëllimn që t’a thellësojë bashkëpunimin mes këtyre dy institucioneve, veçanërisht
pasi BNJVL ngriti iniciativë deri te Kuvendi të formohohet Komision i
posaçëm për qeverisjen lokale. Menjëherë pas takimit me kryetarin Veljanovski,
me Vendimin e paraqitur në Gazetën zyrtare të rm, Komisioni veç më u formua,
e do të ketë komptenca të shqyrtojë Ligje të cilat në mënyrë direkte
kanë të bëjnë me vetëqeverisjen lokale në Republikë me çka do të kishte
karakter në Komisionin amë, derisa në të gjitha ndodhitë tjera, kur Komisionet
tjera të Kuvendit do të shqyrtonin shkresa të cilat në mënyrë indirekte
kanë të bëjnë me çështje lidhur me vetëqeverisjen lokale. Në rastin
e dytë (kur ky komision do të paraqitet si i ,,interesuar”), do të mund të marrë
vendime të cilat pastaj do të shqyrtohen në diskutimin kuvendor dhe deputetët
do të njihen me mendimin pas çështjes përkatëse dhe nga komisioni
amë por edhe nga ai i interesuar.
BNJVL këtë muaj rifilloi edhe një kampanjë të re ,,Akcioni për fshirjen
e grafiteve” në komunat rreth Republikës, i cili ka për qëllim zbatim
konsekuent i Ligjit për mjedis jetësor dhe pastrim publik. Komunat
u obliguan të vendosin pano betonike ku ngjitja dhe e pllakateve
dhe vizatimi i grafiteve do të jetë i lejuar. Më 20 nëntor, viti 2008, BN-
JVL në bashkëpunim me projektin ,,Luftë kundër korpocionit për menaxhim
më të mirë” të Programit për zhvillim të Kombeve të Bashkuara
– UNDP, e filluna kampanjën për promovim të Kodit etik të funkcionarëve
lokal dhe më gjërë informim i publikut për egzisitimin e standardeve
etike, kodi etik është miratuar nga ana e 70 këshillave komunale, me
çka qeverisjet lokale tregojnë se dëshirëjnë të vëndojnë principe në
punën etike dhe profesionale.
Më 23 dhe 24 tetor, në Tiranë, Shqipëri, u mbajt Kuvendi i katërt gjeneral
i NALAS. E tërë ngjarja ishte e përbëre nga disa sesione, interesante
dhe të fokusuara në nevojat e qeverisjave lokale në rajon. E para i ishte
kushtuar krizës fianciare globale dhe mundlsia e saj për të ndikuar në
vetëqeverisjet lokale të rajonit, me çka ishte dhënë rekomandim deri te
qeverisjet loakle të kenë kujdesë gjatë projektimit të buxheteve komunale.
Ishin dhënë edhe disa modele të suksesshme në bashkëpunim me
donatorët si atë që ka SDC me BNJVL dhe NALAS.
Në këtë numër të gazetës do të njiheni edhe me fiancimin e projektit të
zbatuar në mënyrë të suskesshme ,,Standarde lidere dhe praktika më të
mira” e më 17 dhjetor është paraqitur edhe konferenca përfundimtare
dedikuar Programit ,,Etika në nivel lokal dhe standardet lidere”.
Këto dhe shumë informacione tjera për aktivitetet e BNJVL dhe komunave
do të mund t’i lexoni në numrin e nëtorit të Gazetës Suaj.
Me respekt,
Dushica Persishiq
Drejtor ekzekutiv
Izvp{en dipektop na ZELS;
Du{ica Peri{i}
Zawenik izvp{en dipektop
Ardita Dema
Ypedni~ki kolegiuw;
Du{ica Peri{i}, Vesna Arsovska, Nata{a Vrteska, Viktor Arnaudoski
Dizajn i podgotovka za pe~at:
Bpigada dizajn, www.brigada.com.mk
Pe~ati: Ppopoint - Skopje
2 Nëntor, 2008
Drejtor ekzekutiv i BNJVL-së
Dushica Perishiq
Zevendes drejtor ekzekutiv
Ardita Dema
Bordi redaktues
Dushica Perishiq, Vesna Arsovska, Natasha Vrteska, Viktor Arnaudovski
Pergatitje per shtyp:
Brigada DSGN, www.brigada.com.mk
Shtyp: Propoint - Skopje
GAZETË

GLASILO
noemvri,2008
3
ZELS i GTZ-RED
Organizirana
sredba na
pretsedatelite
na planskorazvojnite
regioni
Za prv pat vo organizacija na ZELS, vo oktomvri, vo
Mavrovo, be{e organizirana dvodnevna sredba na
rakovodstvoto na ZELS i na osumte pretsedatelite
na plansko- razvojnite regioni od Makedonija.
Sredbata be{e poddr`ana od GTZ-RED, a celta na ovoj
sostanok be{e da se razmenat dosega{nite iskustvata
i da se izgradat stavovi i strategii za ponatamo{no
zaedni~ko dejstvuvawe i sproveduvawe na Zakonot za
ramnomeren regionalen razvoj.
Vo strukturiraweto na planskite regioni se vklu~eni
golem broj donatori, koi im pomagaat na regionite vo
nivnoto koncipirawe kako vo odnos na administracijata
taka i vo odnos na izgotvuvaweto na potrebnite
dokumenti i strategii za dejstvuvawe. Jugoisto~niot
i isto~niot region zapo~naa so aktivnosti na ova pole
u{te vo 2005 godina so poddr{ka i pomo{ od GTZ, {to
e edna od pri~inite {to ovie regioni imaat golema
prednost vo odnos na ostanatite. Iskustvata {to GTZ
gi ima{e vo ovie dva regiona, ovaa godina zapo~na da
gi prenesuva i vo Polo{kiot i Jugozapadniot region.
Pelagoniskiot region go podr`uva PREDA, doma{na
organizacija, finansirana od SDC, a Vardarskiot
region dobiva pomo{ od UNDP. ZELS e vo postojani
komunikacija so donatorite, obiduvaj}i se da iznajde
podr{ka i za Skopskiot i Severoisto~niot region.
Pretsedatelite na plansko razvojnite regioni
vo Republika Makedonija na sredbata uka`aa deka
zadol`itelno treba dosledno da se sproveduvaaat
zakonskite odredbi, pri {to donesoa pove}e
zaklu~oci. Itno da se donesat strate{kite dokumenti
i podzakonskite akti za sproveduvawe na Zakonot za
ramnomeren regionalen razvoj (RRR). [to poskoro da
ZELS and GTZ-RED
Meeting
Organized
for Presidents of
the Planning and
Development Regions
In October this year, ZELS management and the
presidents of the eight planning and development
regions in Macedonia held a two-day meeting in
Mavrovo, which was organized by ZELS for the first time.
The meeting was supported by GTZ-RED, and was aimed
at sharing previous experiences and building viewpoints
and strategies for further joint action and implementation
of the Law on Balanced Regional Development.
The structuring of the planning regions involves a large
number of donors, who are helping the regions in their
conceptualization, both with regard to administration
and in preparing the required documents and strategies
for action. The South-East and East Regions started
activities in this sphere as early as 2005, with the support
and assistance from GTZ, which is one of the reasons
why these regions have great advantage compared to
the remaining ones. This year, GTZ started passing the
experiences it had obtained in these two regions on to
the Polog and South-East Regions. Pelagonia Region is
supported by PREDA, a home organization financed by
SDC, while the Vardar Region receives assistance from
UNDP. ZELS communicates with the donors on a regular
basis in an attempt to provide support for Skopje and
North-East Regions as well.
At the meeting, the presidents of the planning and
development regions in the Republic of Macedonia
pointed out that legal regulations should be implemented
consistently and adopted a number of conclusions,
including the following: strategic documents and bylaws on
implementing the Law on Balanced Regional Development

se svika sostanok na Sovetot za regionalen razvoj na
RM i takvi sostanoci da se inicira nivno po~esto
organizirawe . Da se sostavi Lista na aktivnosti
{to treba da se sprovedat soglasno so Zakonot za
ramnomeren regionalen razvoj, so navedeni odgovorni
institucii i strogo utvrdeni rokovi. Ponatamu be{e
dogovoreno neiskoristenite sredstva izdvoeni za
regionalen razvoj za 2008 godina (vo MLS i Biroto
za regionalen razvoj) da se iskoristat i prenamenat
za Centrite za razvoj na plansko razvojnite regioni.
Raspredelbata da bide usoglasena so kriteriumite
na ZELS. Centrite direktno da gi rasporeduvaat
sredstvata spored nivoto na razvienost, namesto
preku Biroto kako preodno re{enie za 2008 godina.
Be{e potencirano deka treba da se napravi promena na
predvideniot soodnos na
sredstvata nameneti za
Centrite od buxetot
na MLS vo 2008 godina
(900.000 MKD namenet
za plati i 300.000 MKD
namenet za materijalni
sre- dstva) vo obraten
soodnos. Treba da se
naglasi, vo 2009
godina, celosno da se
po~ituva Zakonot za
RRR i vo Buxetot na
RM da se predvidat
site sredstva sogla- sno Zakonot (min. 1% od BDP).
Komunikacijata pome|u MLS - Sektor za regionalen
razvoj i Sovetite za razvoj na plansko razvojnite
regioni da bide direktna, a ne posredna preku
drugi organizacii i da se podobri vertikalnata
koordinacija vo oblasta na regionalniot razvoj (MLS
– Soveti za regionalen razvoj – ELS). Vo Komisijata za
izbor na proekti da ima ~len na pretstavnik od ZELS.
Be{e konstatirano deka postoi generalno nedostatok
od kapaciteti za regionalen razvoj, od {to proizleguva
potrebata za gradewe na soodvetni kapaciteti i
institucionalizacija na obukite za regionalen razvoj.
ZELS ponudi institucionalizacijata na obukite za
regionalen razvoj da bide vo ramkite na ZELS.
(BRD) should be adopted
urge- ntly; a meeting of
the Council on Regional
Development of RM
should be summoned
as soon as possible and
such meetings should
be organized on a more
frequent basis; a list
should be composed
of activities that are
to be conducted in line
with the Law on Balanced
Regional Development, stating the competent institutions
and the strictly defined deadlines. It was also agreed that
the unused funds allocated for regional development in
2008 (by the Ministry of Local Self-Government and
the Regional Development Bureau) should be used and
re-allocated to the Centres for Development of the
Planning and Development Regions. Their re-allocation
should be in line with the ZELS criteria. The Centres
will have the funds at their direct disposal based on the
level of development, instead of having to go through
the Bureau as an interim solution applied in 2008. It was
stressed that the envisaged ratio of funds allocated to the
Centres from the 2008 Budget of the Ministry of Local
Self-Government (900,000 MKD allocated for salaries
and 300,000 MKD allocated for material assets) should
be changed and should be inverse. It should be stressed
that, in 2009, the Law on Balanced Regional Development
should be abided by in full and the Budget of RM should
envisage all funds in line with the Law (minimum 1 % of
the GDP). Communication between the Local Government
Ministry’s Regional Development Sector and the Councils
for Development of the Planning and Development
Regions should be direct, and not with the mediation of
other organizations. Vertical coordination in the sphere
of regional development should improve (Ministry of
Local Self-Government – Regional Development Councils
– Local Governance Units). The Committee in charge of
project selection should include a ZELS representative
as its member. It was also concluded that there was a
general lack of capacities for regional development, which
created the need for building appropriate capacities
and institutionalizing regional development trainings.
ZELS offered that the institutionalization of regional
development trainings be within its frameworks.
4
November,2008
NEWSLETTER

GLASILO
ZELS formira Komisija
ZA RAMNOMEREN
REGIONALEN RAZVOJ
Na sredbata be{e potencirano deka ZELS }e ima zna~ajna
uloga vo procesot na instituicionaliziraweto na
site aspekti na vospostavuvaweto na ramnomeren
regionalen razvoj vo zemjava. Be{e predlo`eno vo
ramkite na ZELS da se formira posebna Komisija za
regionalen razvoj, {to be{e sprovedeno na 13 sednica
na Upravniot odbor na ZELS, so {to vo ramkite na
ZELS sega postojat vkupno 12 Komisii. Ovaa Komisija
ja so~inuvaat pretsedatelite na plansko- razvojnite
regioni od Makedonija i ~lenovi na rakovodstvoto na
ZELS. Na sredbata be{e pobarana podr{ka od GTZ RED
za raboteweto na ovaa Komisija. Bidej}i be{e utvrdena
potrebata od institucionalizacija na obukite za
regionalen razvoj, pretstavnicite od ZELS predlo`ija
deka e najadekvatno toa da se sproveduva vo ramkite
na ZELS i ponudija podr{ka vo izrabotkata na plan za
obuki. ZELS vo sledniot period }e ima va`na uloga i
vo podobruvawe na horizonatalnata koordinacija na
lokalno i regionalno nivo vo funkcija na regionalen
ekonomski razvoj.
ZELS forms Committee
on Balanced
Regional Development
At the meeting, it was stressed that ZELS would
play a significant role in the process of institutionalizing
all aspects of establishing balanced
regional development in the country. It was proposed
to form a special Committee on Regional Development
within the frameworks of ZELS, which was implemented
on the session of the ZELS Managing Board. Thus, there
are now a total of 12 ZELS Committees. This Committee
is composed of the presidents of the planning and development
regions of Macedonia and members of the
ZELS management. At the meeting, GTZ RED support
was requested for this Committee’s activities. Since
a need was established for institutionalization of the
regional development training, ZELS representatives
proposed as most adequate that the trainings be implemented
within the frameworks of ZELS, and offered
support in the preparation of the trainings plan. In the
forthcoming period, ZELS will play an important role in
the improvement of horizontal coordination at the local
and regional levels as well, to the benefit of regional
economic development.
noemvri,2008
Op{tina Prilep podnese
Proekt do IPA fondovite
Proektot „Pro~istitelna stanica za otpadni
vodi” e prv proekt so koj Op{tina Prilep konkurira
pred Evropskata Komisija za sredstva od IPA
fondovite. Proektot na po~etokot na mesec noemvri
e podnesen vo Brisel od kade op{tinata ve}
e dobila odgovor deka gi ispolnuva uslovite i e
prifaten za natamo{no razgleduvawe.
Stanuva zbor za proekt vreden okolu 20 milioni
evra, od koi 17,5 milioni evra se predvideni za
realizacija na prvata faza, a 2,5 milioni evra
za vtorata faza. Proektot e rezultat na tripartiten
dogovor me|u Op{tina Prilep, Ministerstvoto
za `ivotna sredina i prostorno planirawe
i JP „Vodovod i kanalizacija”. Od ovoj Proekt
okolu 7 milioni evra se o~ekuvaat kako sredstva
od EU fondovite, a ostanatite sredstva za realizacija
na proektot }e bidat od Buxetot na Vladata
na R.Makedonija.
Vo ramkite na ovoj proekt }e bide izgradena
pro~istitelna stanica so koja }e bidat tretirani
otpadnite vodi pred nivnoto ispu{tawe , a
isto taka proektot opfa}a i izgradba na kanalizaciona
mre`a, tretirawe na re~noto korito na
gradskata reka. Se o~ekuva namaluvawe na zagadenosta,
kako i podobruvawe i za{tita na `ivotnata
sredina vo Op{tina Prilep i po{iroko. Po realizacijata
na proektot „Pro~istitelna stanica”
prilepskite zemjodelci }e gi ispolnat uslovite
za proizvodstvo na zemjodelski kulturi spored
ekolo{kite standardi so {to }e se otvori patot
za plasman na pazarite vo zemjite ~lenki na EU.
Prilep Municipality
Project Applies for IPA Funds
“Wastewater Filtering Station” is the first project that
Prilep Municipality has submitted to the European
Commission, applying for the IPA Funds. The Project
was submitted in early November in Brussels, which
has already sent a reply to the municipality confirming
that the Project meets the conditions and has
been accepted for further consideration.
The Project is worth about Euro 20 million, of which
Euro 17.5 million are envisaged for the realization of
the first phase, and the remaining Euro 2.5 million will
be used for the second phase. The Project is a result
of a tri-partite agreement among Prilep Municipality,
the Ministry of Environment and Spatial Planning and
the Public Enterprise for Water Supply and Sewerage.
About Euro 7 million of the funds required by this
Project are expected from the EU Funds, while the
remaining amount for the project’s realization will
come from the Budget of the Republic of Macedonia.
The Project will build a filtering station to treat the
wastewater before its release, and it also includes
construction of a sewerage network, and treatment
of the city riverbed. This is expected to reduce pollution
and improve environmental protection in Prilep
Municipality and beyond.
After the realization of the “Filtering Station” Project,
Prilep farmers will be able to meet the conditions
for production of agricultural crops in line with the
ecological standards, thus opening the path to their
sale on the markets of the EU member states.
5

Ekspo real, 06-08 oktomvri, 2008, Germanija
Makedonskite op{tini i
godinava na „Ekspo real” vo Germanija
Od {esti do osmi oktomvri, 2008
godina, tri makedonski op{tini
–Centar, Gostivar i Bitola i
ski –centarot „Ko`uv” u~estvuvaa na
saemot „Ekspo–real” {to se odr`uva
vo Minhen, Germanija. Na ovoj internacionalen
komercijalena saem za
nedvi`nosti doa|aat golem broj potencijalni
investitori od celiot svet koi
godinava i pokraj globalnata svetska
kriza povtorno bea zainteresirani da
„otkrijat” interesni proekti i povolni
uslovi za investirawe. Posetata na
Saemot, be{e organiziran od GTZ (Germanska
agencija za sorabotka i razvoj)
i Agencijata za stranski investicii –
Invest Makedonija.
Op{tini Botola se pretstavi so
proektot na industriskata zona „@
abeni” i hotel, op{tina Centar so
Proektot za „@i~ara do Mileniumski
krst”, a Op{tina Gostivar so
Proektot „Biznis Centar i sportski
kompleks”. Na Saemot bea pretstaveni
proekti od vkupno 12 op{tini od
Makedonija, me|u koi Op{tina Aerodrom
ima{e isprateno sedum proekti:
„Ubavi hoteli”, „Biznis i stamben
kompleks”, „Prv oblakoder vo Makedonija”,
„Trgovski Centar”, „Sportska,
rekreativna i zabavna oblast”,
„Unirvezite za Informati~ka tehnologija”
i „Internacionalen trening
i istr`uva~ki centar”. Potoa
Op{tina Radovi{ isprati proekt
„Trgovski Centar – Pokrien pazar”,
Op{tina Vlandovo „Stamben i biznis
kompleks”. Op{tina Ko~ani „Industriska
zona Lesna industrija” i
„Termalen Akva park”, Op{tina [tip
u~estvuva{e so proektot „Termalen spa
kompleks Ke`ovica”, Op{tina Kru{evo
so proektot „Ski
centar Mu{ica”, a
Op{tina Ohrid so
preoktot „Bavarsko
selo”. Op{tina
Sveti Nikole gi
Proekt na zels
,, B-integrirani ekolo{ki dozvoli”
Me|uop{tinskata
sorabotka – nu`nost vo
izdavaweto na B-ISKZ
ZELS vo pravata faza od realizacijata na Proektot
,,B-integrirani ekolo{ki dozvoli” sprovede osum
obuki za postapkata na izdavawe i izgotvuvawe B-dozvoli,
nadle`nost na op{tinite. Poradi konstatacijata
deka odredeni op{tini nemaat utvrdeni kapacitet da ja
sprovedat ovaa postapka, se realizira{e posebna sesija vo
koja bea izneseni mo`nite na~ini za postavuvawe mehanizam
na me|uop{tinska sorabotka na ova pole.Ekspertskiot
tim koj rabote{e so pretstavnicite na op{tinskite administracii,
po realizacijata na obukite zaklu~i deka
okolu 50 procenti od vkupniot broj na B-ISKZ instalacii
se rasporedeni vo nekolku op{tini: Veles, Bitola,
Prilep, Ki~evo, Kumanovo i vo Grad Skopje. Soglasno zakonskite
odredbi vo delot na ~ove~ki resursi, na nacionalno
nivo, za izdavawe na B-dozvoli e potrebno vrabotuvawe /
opredeluvawe na minimum 85 lica vo lokalnite administracii
(84 op{tini i Gradot Skopje). Vo dene{ni uslovi,
ova barawe pretstavuva seriozno optovaruvawe za pove}
eto op{tinski administracii. Voedno, ~est e i slu~ajot
koga vraboteno lice nadle`no za ISKZ vr{i i raznoviden
obem na rabotni obvrski koi ne se vo direktna relacija
so ISKZ. Ovoj problem rezultira so nesoodveten administrativen
tretman na pra{awata povrzani so B-dozvolite.
Od aspekt na nesoodvetna alokacij na ~ove~ki resursi, osobeno
vo op{tini so mal i sreden broj instalacii (dve do
pet) nema nazna~eno lice za ISKZ ili liceto e opredeleno
no e optovareno i so drugi rabotni obvrski. Ovaa kategorija
na op{tini imaat urgetna potreba od vospostavuvawe
sorabotka so op{tini koi se vo ponapredna faza na
sproveduvawe na re`imot na ISKZ.
pretstavi proektite „\avolski Yid”
i „Spa turisti~ki centar” a Op{tina
Rosoman „Centar za rehalibitacija”.
Pretstavnik od ZELS gi prezentira{e
proektite na site op{tini, osoebeno
na onie koi nemaa svoj pretstavnik, a
isto taka na ovoj Saem be{e prezentirana
Makedonija vo celost, kako
pozitivno mesto za investirawe. Organizatorite
na samot i posakaat
oficijalno dobredojde na Makedonskata
delegacija Na osmi oktomvri
pokraj uspe{nite proekti so koi se
prezentira{e Makedonija, be{e organiziran
i koktel kade mo`e{e da se
vkusi i makedonskoto vino. Koktelot go
otvori zamenik ministerot za Lokalna
samouprava Faruk Feratoski.
Nasproti planot na vladata
ELS so dvojno pogolema
potreba od sadovi za smet
Soglasno Zakonot za javna ~istota, koj stapi na sila na 22 septemvri,
2008 godina, Vladata na Republika Makedonija objavi
tender za nabavka na okolu 22 iljadi sadovi za otpad, so postapka
koja zavr{uva vo januari slednata godina.
Za taa cel, ZELS gi sobra i gi sistematizira vo brojki
potrebite od sadovi za otpad na edinicite na lokalnata
samouprava vo zemjava. Na op{tinite vo Makedonija, vo momentov
im se potrebni okolu pet iljadi plasti~ni i metalni kontejneri
so zafatnina od 1100 do 5000 litri. Za potrebite na
doma}instvata vo zemjava se potrebni okolu 34 iljadi kanti
za otpad so volumen od 80 do 600 litri, a na gradovite im se
potrebni okolu 12 iljadi urbani kanti so obem do 80 litri.
Na ELS vo Makedonija zasega im se potrebni vkupno okolu
50 iljadi sadovi za smet {to e pove}e od dvojno od planiranata
brojka na Vladata za pomo{ na op{tinite. Ostatokot
op{tinite }e treba da nabavat od svojot buxet.
Poradi administrativnata postavenost koja vklu~uva
deset “gradski” ELS, Gradot Skopje e specifi~en primer
na me|uop{tinska sorabotka. Nadle`nostite vo vrska so
re`imot na ISKZ se locirani vo gradskata administracija.
Ovde, pak, e potrebno intenzivirawe na sorabotkata so
gradskiot inspektorat vo procesot na analizirawe /procesirawe
na barawata za B-dozvolite, osobeno pri kontrola
na podatocite vklu~eni vo barawata. Ekspertite
prepora~aa, vo slu~ajot na Grad Skopje, da se vospostavi
regularna, institucionalno utvrdena sorabotka pome|u
edinicata za ISKZ pri Gradot Skopje i edinicite za
`ivotna sredina pri op{tinite vo Gradot Skopje.
Golema e va`nosta na procesot podnesuvawe barawe od instalaciite
i izdavawe B-dozvola od strana na op{tinite.
Za ilustracija, instalaciite od sektorite klanica,
farma, mesara nema da mo`at da apliciraat vo svojot del
od IPARD fondot dokolku ne poseduvaat B-dozvola. A, najgolemiot
broj na postojni B-ISKZ instalacii pripa|aat
vo sektorite : industrija na minerali, proizvodstvo na
hrana i farmi za intezivno `ivinarstvo i sviwarstvo.
6 NEWSLETTER
November, 2008

GLASILO
noemvri,2008
7
EXPO REAL, 6-8 October 2008, Germany
Macedonian municipalities take part in
“Expo Real” in Germany again this year
T
hree Macedonian municipalities – Centar,
Gostivar and Bitola – and the “Kozhuv”
ski resort participated in the
EXPO REAL Fair in Munich, Germany, in the
period from 6 to 8 October 2008. This International
Commercial Property Exhibition is
attended by a large number of potential investors
from all over the world, and this year,
too, they were interested in “discovering”
attractive projects and favourable investment
conditions despite the ongoing global
economic crisis. The presentation at the Fair
was organized by GTZ (German Association
for Technical Support) and the Foreign Investments
Agency, Invest Macedonia.
The Municipality of Bitola presented its project
on the “Zabeni” industrial zone and a
hotel; Centar Municipality took part with its
project on “Cable Railway to the Millennium
Cross,” and Gostivar Municipality – with the
project “Business Centre and Sports Complex”.
Presented at the Fair were projects of
a total of 12 municipalities from Macedonia,
including Aerodrom Municipality, which had
sent seven projects: “Nice Hotels,” “Business
and Residential Centre,” “First Skyscraper
in Macedonia,” “Shopping Mall,” “Sports,
Recreational and Entertainment Area,” “IT
University” and “International Training and
Research Centre”. Radovis Municipality sent
its project “Trade Mall – Closed Market”; Valandovo
Municipality – the project for “Housing
and Business Complex”, Kocani Municipality
– the projects for “Industrial Zone,
Light Industry” and “Thermal Aqua Park”.
Stip Municipality took part with the project
“Kezovica Thermal Spa Complex”; Krusevo
Municipality – with the project “Musica Ski
Resort,” and Ohrid Municipality – with the
project titled “Bavarian village”. The Municipality
of Sveti Nikole presented its projects
titled “Devil’s Wall” and “Spa Tourist Resort,”
and Rosoman Municipality presented its
project titled “Rehabilitation Centre”.
A ZELS representative presented the projects
of all the municipalities, particularly
those that did not have their own representatives
attending. Also presented at this Fair
was Macedonia as a whole, as the positive
place for investment. The Fair’s organizers
welcomed the Macedonian delegation officially.
On 8 October, in addition to the successful
projects that presented Macedonia,
a cocktail was organized as well, where the
guests could taste the Macedonian wine.
The cocktail was opened by the Deputy
Minister of Local Self-Government, Faruk
Feratoski.
ZELS
Project “B-Integrated Ecological Permits”
Inter-municipal Cooperation
– Necessity in Issuing
B-Integrated Pollution and
Preventive Control Permits
In the first stage of realization of the “B-Integrated Ecological
Permits” Project, ZELS implemented eight trainings
on the procedure of issuing and preparing B-Integrated
Permits, which is under the municipalities’ competence. Due
to the conclusion that certain municipalities do not have defined
capacities to implement this procedure, a special session
was held at which the possible manners of establishing
a mechanism of inter-municipal cooperation in this field was
presented. The team of experts that worked with the representatives
of the municipal administrations, concluded after
the realization of the trainings that about 50 per cent of the
total number of B-Integrated Pollution and Preventive Control
(IPPC) installations are deployed in several municipalities:
Veles, Bitola, Prilep, Kicevo, Kumanovo and the City of
Skopje. In line with the legal regulations referring to human
resources at the national level, the issuance of B-permits
requires employment/appointment of a minimum of 85 persons
in the local administrations (84 municipalities and the
City of Skopje). Under the current conditions, this requirement
poses a serious burden on most of the municipal administrations.
At the same time, it is frequently the case that
an employed person in charge of IPPC also performs various
other tasks that are not in direct relation to the IPPC. This
problem results in an inappropriate administrative treatment
of the issues related to B- Integrated Permits. From the aspect
of inappropriate human resources appointment, particularly
in the municipalities with a small or medium number of
installations (two to five), there is no IPPC-designated official
or an officer is designated but is also burdened with other
tasks. This category of municipalities has an urgent need to
establish cooperation with the municipalities that are in a
Contrary to Government’s
Local Governance Units
Have Twice Bigger Needs
for Waste Containers
In accordance with the Law on Public Hygiene, which came into
force on 22 September 2008, the Government of the Republic
of Macedonia has announced a bid for the procurement of about
22,000 garbage containers, through a procedure that is to be completed
in January next year.
For this purpose, ZELS has estimated gathered and systematized, in
figures, the needs of the local governance units in the country for
garbage containers. At the moment, the municipalities in Macedonia
need about 5,000 plastic and metal containers, the size of 1,100
to 5000 liters. The households in the country need about 34,000
waste bins the size of 80 to 600 liters, and the cities need about
12,000 urban waste bins the size of 80 liters.
For the time being, the local governance units in Macedonia need about
50,000 garbage containers, which is twice more than the figure planned
by the Government to assist the municipalities. The municipalities will
have to purchase the remaining quantities from their own budgets.
more advanced phase of implementing the IPPC regime.
Due to the administrative set-up that includes ten ‘urban’ local
governance units, the City of Skopje is a specific example
of inter-municipal cooperation. The competences regarding
the IPPC regime are located in the city administration. This,
in turn, requires intensification of cooperation with the city
inspectorate in the process of analyzing/processing the B-
permit applications, particularly with regard to control of the
application data. The experts recommended, in the case of
Skopje City, to establish regular, institutionally established, cooperation
between the IPPC unit of the City of Skopje and the
environment units in the municipalities of the City of Skopje.
The process of filing applications with the installations and
the issuance of B-Permits on the part of the municipalities is
of great importance. To illustrate, the installations concerning
the sectors of slaughterhouse, farm and butchery will not be
able to apply for the relevant parts of the IPARD Fund unless
they have a B-Permit. And most of the existing B-IPPC installations
belong to the following sectors: mineral industry, food
processing and intense poultry and ham production farms.

Organizirani tematski seminari za novinarite
Najneposredno zapoznavawe na mediumite
so problemite i stavovite na ZELS
Zaednicata na edinicite
na lokalnata samouprava
na Republika Makedonija
– ZELS, vo ramkite na
Proektot „Samostojnost na ZELS
i uslugi (faza 2)” vo komponentata
: Me|uop{tinska sorabotka-
(komunikacii), na 21 i 22 noemvri,
vo hotel „Molika” - Bitola, organizira
seminar za novinari koi vo
ramkite na svojot medium go sledat
raboteweto na lokalnata samouprava
ili pokonkretno, oblasta na
urbanizmot.
Vo ramkite na ovoj Proekt bea
predvideni ~etiri seminari za
novinarite od nacionalnite i
lokalnite mediumi. Dosega se organizirani
seminarite za obrazovanie
(vo maj godinava), seminar za
finansii (vo mesec oktomvri) i vo
noemvri, be{e seminarot na tema
„Urbanizmot - prepreki i predizvici
za lokalnite vlasti”. Posledniot
vo ovaa godina }e se odr`i vo
vtorata polovina na mesec dekemvri
i }e bide od oblasta na ruralniot i
Thematic seminars organized for the reporters
Media receive first-hand information
on ZELS’ problems and viewpoints
On 21 and 22 November
2008, in “Molika” Hotel
in Bitola, the Association
of the Units of Local
Self-Government of the
Republic of Macedonia (ZELS) organized
a seminar for the reporters who
follow, on their media’s behalf, the
work of local self-government in the
concrete area of urbanism. The Seminar
was part of the Project “ZELS’ Independence
and Services (Phase 2)”,
the component of “Inter-municipal
Cooperation (Communications)”.
Four seminars for the reporters from
the national and local media had been
envisaged within the frameworks of
this Project. So far, ZELS has organized
the seminars on education (in
May this year), finance (in October),
and the seminar on “Urbanism – Obstacles
and Challenges for the Local
Authorities”, in November 2008. The
last seminar this year will be held in
the second half of December, and will
be devoted to rural and local economic
development. The seminars are
organized by the ZELS Committees,
which present to the reporters their
previous activities, the problems that
the municipalities encounter in the
relevant areas, the results achieved
and the future courses of action.
Actually, the goal of these seminars
is to provide the reporters with firsthand
information on ZELS’ work and
activities, particularly in the spheres of
great importance for the decentralization
process in the entire country. In
this way, the reporters will be able to
inform the public in a better and more
objective manner about the efforts and
goals of the local governance units in
these areas.
In the area of finances, the representatives
of the ZELS Finance Committee,
i.e. the Mayor of Kisela Voda Municipality,
Gjorgje Arsov, presented the Committee’s
work, the municipalities’ sources
of finance and the ZELS’ viewpoints
aimed at achieving greater financial
independence for the municipalities. It
was pointed out that ZELS was lobbying
before the central government in favour
of an increase of the VAT percentage
share – which now reaches 3 % – to
6 %, and of the personal tax portion to
a minimum of 30 %. On this occasion,
a financial analysis of the municipalities
in the countries of South-Eastern
Europe was presented as well, showing
that the Macedonian municipalities indeed
have minimal funds at their dis-
8 NEWSLETTER
November,2008

GLASILO
noemvri,2008
9
lokalniot ekonomski razvoj. Seminarite
gi organiziraat Komisiite
na ZELS, koi pred novinarite gi
iznesuvaat dosega{nite aktivnosti
na svojata Komisija, problemite
so koi op{tinite se soo~uvale vo
taa oblast, postignatite rezultati
i idnite pravci na dejstvuvawe.
Vsu{nost celta na organiziraweto
na ovie seminari e tokmu neposredno
zapoznavawe na novinarite so
raboteweto i aktivnostite na
ZELS, osobeno vo oblastite koi se
osobeno va`ni vo procesot na decentralizacijata
vo celata zemja.
Na toj na~in novinarite }e mo`at
podobro i objektivno da ja informiraat
javnosta za zalo`bite i
celite na edinicite na lokalnata
samouprava vo ovie oblasti.
Vo oblasta na finansiite, pretstavnicite
od Komisijata za finansirawe,
poto~no pretsedatelot
na Komisijata, gradona~alnikot
na op{tina Kisela Voda, \or|e Arsov
go prezentira{e raboteweto
na Komisijata, izvorite za finansirawe
na op{tinite i stavovite
na ZELS, so cel postignuvawe na
pogolema finansiska nezavisnost
na op{tinite. Be{e poso~eno deka
ZELS, pred centralnta vlast lobira
za zgolemuvawe na procentualnoto
zafa}awe od DDV, koe
sega iznesuva 3%, da bide 6%, a
od personalniot danok najmaloto
zafa}awe da iznesuva 30%. Pri toa
be{e prezentirana i finansikata
analiza na op{tinite od zemjite
od Jugoisto~na Evropa, koja poka`a
deka makedonskite op{tini navistina
raspolagaat so minimalni
sredstva za ostvaruvawe na svoite
nadle`nosti.
Seminarot za urbanizam, na tema
„Urbanizmot - prepreki i predizvici
za lokalnite vlasti” predizvika
isto taka golem interes kaj
mediumskite ku}i, koi ispratija
svoi pretstavnici. Pretsedatelot
na Komisijata za urbanizam pri
ZELS, gradona~alnikot na op{tina
Vasilevo, Slave Hristov, govore{e
za aktivnostite na Komisijata. Bea
prezentirani Zakonot za gradewe,
Zakonot za grade`no zemji{te, i
za poslednite zakonski izmeni so
koi op{tinite dobivaat 80% od
proda`bata na grade`noto zemji{te
na nivnata teritorija. Sepak na
seminarot be{e potencirano
deka ZELS i ponatamu }e se zalaga
grade`noto zemji{te, centralna
vlast da go prefrli vo sopstvenost
na op{tinite. Be{e prezentirana
podgotvenata analiza „Politiki
na ZELS za zemji{teto”, usvoena
na posledniot Upraven Odbor na
ZELS. Osoben interes kaj prisutnite
predizvika Predlogot na ZELS
za donesuvawe na zakon za bespravno
izgradeni gradbi i neformalni
naselbi, so {to, me|u drugoto se
predlaga dosega izgradenite nelegalni
objekti, dokolku e toa vo
soglasnost so donesenite Detalni
urbanisti~ki planovi da se legaliziraat
vo celata zemja.
Na dosega{nite seminari prisustvuva
pretstavnici od pove}e nacionalnite
i lokalnite mediumi,
elektronski i pi{ani, me|u koi
od „Utrinski vesnik”, „Dnevnik”,
„Nova Makedonija”, „Ve~er”, Makedonskata
informativna agencija,
nedelnikot „Forum”, MTV, „Makedonsko
radio”, Radio „Kanal 77”,
„Radio Ohrid”, „A1”, „Kanal 5”,
„Sitel”, „MTM” , „TV Kis”, TV „Orbis”,
TV „Tera”.
posal for the implementation of their
competences.
The Seminar on Urbanism, titled “Urbanism
– Obstacles and Challenges
for the Local Authorities” also provoked
great interest among the media
houses, which sent their representatives
to attend. The President of the
ZELS Committee on Urbanism, Mayor
of Vasilevo Municipality Slave Hristov,
spoke about the activities of his
Committee. Presentations were held
about the Law on Construction, Law
on Construction Land, and the latest
legal amendments that allocate to the
municipalities 80 % of the amount
obtained through sale of construction
land on their territories. Yet, it was
stressed at the Seminar that ZELS
would continue to press the central
government to transfer construction
land into municipal ownership. Also
presented was the prepared analysis
“ZELS Land Policies,” adopted at the
latest ZELS Managing Board. ZELS’
proposal on adopting a law on the illegally
built constructions and informal
settlements provoked particular
interest among the present, especially
with the suggestion that the
illegal facilities built to date be legalized
throughout the entire country, in
case they are in line with the adopted
Detailed Urban Plans.
Attending the seminars held so far
were representatives from a number
of national and local, both electronic
and print, media including, “Utrinski
Vesnik”, “Nova Makedonija,” and “Vecer”
dailies, Macedonian Information
Agency, “Forum” weekly, Macedonian
National Television, Macedonian Radio,
“Kanal 77” Radio, Radio Ohrid, A1
TV, Kanal 5 TV, Sitel TV, MTM TV, Kis
TV, Orbis TV, Tera TV, etc.

ZELS i UNDP
Zapo^na Kampawa za
informirawe na javnosta za
standardite na Eti^kiot kodeks
Na 20 noemvri, 2008 godina, Zaednicata na edinicite
na lokalnata samouprava – ZELS, vo sorabotka so proektot
“Borba protiv korupcijata za podobro upravuvawe”
na Programata za razvoj na Obedinetite nacii - UNDP,
ja zapo~naa kampawata za promocija na Eti~kiot kodeks
na lokalnite funkcioneri i po{iroko informirawe
na javnosta za postoeweto na eti~kite standardi.
Preku TV spot, radio reklama, posteri, bro{uri i gostuvawa vo
TV emisii, }e se informira celokupnata javnost za standardite
na eti~koto odnesuvawe koi se propi{ani so Kodeksot.
-,,Pove}e od 70 op{tinski soveti go usvoija Eti~kiot kodeks.
Toa poka`uva deka lokalnite vlasti iskreno sakaat da
vospostavat principi na profesionalno i ot~etno rabotewe.
Smetame deka toa e patot kon steknuvawe na vistinska
doverba kaj gra|anite, bidej}i celta na decentralizacijata e
vlasta da se dobli`i do gra|anite i da se realiziraat podobri
uslovi za `ivot na site”, istakna KoceTrajanovski, Prestedatel
na ZELS, na pres konferencijata organizirana po
povod zapo~nuvaweto na kampawata. Toj gi povika gra|anite
vo sledniot period da bidat budni kontrolori na raboteweto
na op{tinite i javno da ka`at kolku sekoj gradona~alnik,
sekoja op{tina e transparentna, tolerantna, ima profesionalna
administracija , ne e koruptivna, kolku e ot~etna
pred gra|anite i kolku sorabotuva so niv .
„O~ekuvame deka ovaa kampawa }e go pribli`i konceptot
na Eti~kiot kodeks poblisku do gra|anite. Se nadevame
deka do pretstojnite lokalni izbori }e se generira {iroka
diskusija za va`nosta na integritetot na funkcionerite,
no i za mo}ta na gra|anite da go nagradat eti~koto
odnesuvawe so nivnite glasovi. UNDP }e se gordee dokolku
Eti~kiot kodeks za lokalnite funkcioneri bide uspe{no
i efektivno implementiran vo praktika, za{to toa }e bide
znak na dobro upravuvawe i razvoj na lokalnite zaednici”,
poso~i Maria Luiza Silva Mehijas, Postojan koordinatorna
OON i Postojan pretstavnik na UNDP vo zemjava.
Eti~kiot kodeks na lokalnite funkcioneri gi propi{uva
zadol`itelnite standardi na odnesuvawe na lokalnite funkcioneri,
kako {to se: transparentnosta, profesionalnosta,
tolerantnosta, nekoruptivnosta, ot~etnosta i ovozmo`uvawe
u~estvo na gra|anite. Funkcionerite imaat obvrska da go
po~ituvaat kodeksot, a kampawata ima za cel da gi informira
gra|anite, mediumite, delovnata zaednica, gra|anskiot sektor,
kako i site drugi relevantni op{testveni faktori
koi treba aktivno da vlijaat vrz doslednosta na lokalnite
funkcioneri kon utvrdenite eti~ki standardi.
ZELS and UNDP
Public Information
Campaign on Ethical
Code Standards Begins
On 20 November 2008, the Association of the Units of Local
Self-Government (ZELS) and the United Nations Development
Programme’s Project “Fighting Corruption to Improve
Governance” launched a campaign for promoting the Ethical
Code of Conduct for Local Government Officials and for
broader information of the public about the existence of
ethical standards. By way of TV spots, radio ads, posters,
brochures and TV appearances, the entire public will be informed
about the standards of ethical conduct prescribed by
the Code. “More than 70 municipal councils have embraced
the Ethical Code of Conduct. This shows that the local authorities
sincerely want to establish principles of professional
and responsible governance. We consider that this is
the way to gaining citizens’ real confidence, because the goal
of decentralization is bringing governance closer to the citizens
and implementing better living conditions for all,” ZELS
President Koce Trajanovski underlined at the press conference
organized on the occasion of the campaign’s launch.
He called on the citizens to be watchful controllers of the
municipalities’ work in the forthcoming period and state in
public how much each of the mayors and each of the municipalities
are transparent, tolerant, have professional administration
and are not corruptive, and how accountable and
cooperative they are towards the citizens.
“We expect this campaign to bring the concept of Ethical
Code of Conduct closer to the citizens. We hope that, at the
forthcoming local elections, a broad-based discussion will
be generated on the importance of the officials’ integrity,
as well as on the citizens’ power to award ethical conduct
with their votes. UNDP will be proud if the Ethical Code of
Conduct for Local Government Officials is successfully and
effectively implemented in practice, because this will be
a sign of good governance and development of the local
communities,” pointed out Ms. Maria Luisa Silva Mejias, UN
Resident Coordinator and UNDP Resident Representative
in the country. The Ethical Code of Conduct for Local Government
Officials prescribes the compulsory standards of
conduct for the local government officials, such as: transparency,
professionalism, tolerance, honesty, accountability
and enabling citizen participation. The officials are obliged
to respect the Code, and the campaign is aimed at informing
the citizens, the media, the business community, the
civil sector, as well as all other relevant social factors that
are to influence actively the local government officials’ consistence
with regard to the established ethical standards.
10 NEWSLETTER
November, 2008

LLASILO noewvpi, 2008 11
Sredba na rakovodstvoto na ZELS so Ambasadorot Riker
Na 19 noewvpi, Awbasadopot na SAD,
vo Republika Makedonija, N.E Filip
Rikep se spetna so pakovodstvoto na
ZELS, so ppetsedatelot Koce Tpajanovski
i potppetsedatelite Nevzat
Bejta i Qubowip Janev, vo „Ku}ata na
op{tinite” - adwinistpativnata zgpada
na asocijacijata.
Më 19 nëntor, Ambasadori i SHBA-ve,
në Republikën e Maqedonisë, E.T Filip Riker
u takua me udhëheqësinë e BNJVL-së,
me kryetarin Koce Trajanovski dhe
nënkryetarët Nevzat Bejta dhe Lubomir
Janev, në ,,Shtëpinë e komunave” –
ndërtesa administrative e asociacionit.
Në takim përfaqësuesit e BNJVL-së
theksuan se edhe përskaj problemeve dhe
Takim i udhëheqësisë së BNJVL-së me Ambasadorin Riker
Ulogata na ZELS e od isklu~itelno zna~ewe za
razvojot na decentralizacijata vo Makedonija
Na spedba ppetstavnicite od ZELS
istaknaa deka i pokpaj ppoblewite i
ppedizvicite so koi se soo~uvaat
op{tinite vo izwinatite tpi i pol godini,
ppocesot na decentpalizacija
nappeduva. Be{e potencipano deka na
po~etokot op{tinite se soo~ija so
nasledeni dolgovi, so adwinistpacija
na koja i bea potpebni obuki za
sppoveduvawe na novite nadle`nosti,
no toa postepeno se nadwinuva, we|u
dpugoto i kako pezultat na podp{kata
{to ZELS ja dobiva od Ppogpawata za
pazvoj na Awepikanskata Vlada (YSAID)
i od dpugi donatopi ppisutni vo
na{ata zewja. Be{e izneseno deka
Roli i BNJVL-së është me rëndësi të jashtëzakonshme
për zhvillimin e decentralizimit në Maqedoni
sfidave me të cilat ballafaqohen komunat
në tre vite e gjysëm, procesi i decentralizimit
avancohet. Ishte potencuar se në fillim
komunat u ballafaquan me borxhe të
trashëguara, me administratë të cilës i
nevoiteshin trajnime për implementimin
e kompetencave të reja, por ajo gradualisht
tejkalohet, ndër të tjera edhe si rezultat
i përkrahjes që BNJVL e merr nga Programi
për zhvillim i Qeverisë Amerikane
(USAID) dhe nga donatorë tjerë të pranishëm
në vendin tonë. Ishte përmendur
se BNJVL deri më tani arriti të ndikon që
më shumë ndryshime ligjore, në dobi të
implementimit më adekuat dhe zhvillimit
të procesit të decentralizimit. Paraprakisht
ishte potencuar se në rrjdhë është
lobimi për ndryshime shtesë nga lëmia e
▼
▼

▼
ZELS dosega uspea da izdejstvuva
pove}e zakonski izweni, vo polza na
poadekvatno sppoveduvawe i odvivawe
na ppocesot na decentpalizacijata.
Ppi toa be{e potencipano
deka vo tek e lobipaweto za dopolnitelni
izweni od oblasta na finansipaweto
na edinicite na lokalnata
sawouppava so cel obezbeduvawe na
pogolewa finansiska stabilnost na
op{tinite. Vo tekot na pazgovopot,
ppetsedatelot na ZELS upati blagodapnost
do awbasadopot Rikep za poddp{kata
{to SAD (Soedinetite
Awepikanski Dp`avi), ppeku YSAID ja
davaat na pove}e poliwa, we|u koi za
peafipwacijata na aktivnostite na
ZELS, u{te vo 2001 godina, za golewiot
stepen na edukacija na lokalnata adwinistpacija
za uspe{no sppoveduvawe
na ppocesot na decentpalizacijata,
powo{ta vo penovipaweto na
golew bpoj u~ili{ta, obezbeduvaweto
na kpeditniot Fond za zadol`uvawe na
op{tinite za ppoekti od oblasta
na enepgetska efikasnost, podgotovkata
i pe~ateweto na golew
bpoj ppipa~nici, bpo{upi, knigi od
polza za lokalnite vlasti. Be{e naglaseno
deka vo wowentov ZELS pealizipa
eden wnogu va`en ppoekt za
op{tinite zaedno so Ppogpawata za
lokalna sawouppava na YSAID. Toa
e ,,Baza na podatoci za kpeipawe na
adekvatni i tewelni finansiski analizi,,
koi }e poslu`at za kpeipawe na
alatki so ~ija powo{ ZELS }e dobie
dokuwentipana i jasna slika za postoe~kiot
sistew na finansipawe na
op{tinite i }e wo`e da ppedlaga i testipa
ppedlozi i pe{enija za negovo
podobpuvawe.
Be{e potencipano deka edinstvoto
koe vladee vo ZELS e isklu~itelen
ppiwep vo na{ata zewja, kade nadvladuvaat
intepesite na op{tinite,
odnosno na gpa|anite, koi se stavaat
nad paptiskite intepesi. Awbasadopot
Filip Rikep izpazi zadovolstvo od pealizipaweto
na ovaa spedba na koja
nepospedno gi slu{na stavovite na
ppetstavnicite na edinstvenata nacionalna
asocijacija na edinicite
na lokalnata sawouppava i kade izvopno
se infopwipa{e za nejzinite dosega{ni
aktivnosti, izgpadenite stavovi i idnite
zalo`bi na lokalnite vlasti .
- „ZELS iwa navistina wnogu va`na
uloga vo va{ata zewja, vo celokupniot
ppoces na decentpalizacijata, zatoa
edinstvoto koe postoi tuka i koe e
o~igledno bidej}i iwawe pped sebe
ppetstavnici na tpi golewi paptii vo
zewjava, navistina wi ppi~inuva zadovolstvo.
Toa edinstvo tpeba da
ppodol`i i da se potencipa pped
gpa|anite, a osobeno e va`no da se istakne
i pped lokalnite izbopi so cel
gpa|anite da vidat deka ne se paboti
za politi~ki poeni tuku vo centapot
na vniwanieto e staven tokwu
gpa|aninot”, istakna awbasadopot
Rikep. Toj ponatawu se intepesipa{e
i za sopabotkata na ZELS so Vladata,
a ppisutnite gi infopwipa{e i za negovite
posetite, {to dosega gi nappavil
vo pove}e op{tini od zewjava.
Na kpajot od spedbata, ppetsedatelot
Tpajanovski ja iskopisti wo`nosta i go
pokani Awbasadopot Rikep da ppisustvuva
na ppetstojnoto Lenepalno Sobpanie
na ZELS i na sve~eniot nastan na
odbele`uvawe na pezultatite
od
tpigodi{noto sppoveduvawe
na decentpalizacijata
vo zewjava.
▼
financimit të njësive të vetëqeverisjes
lokale me qëllim sigurimin e stabilitetit
më të madh financiar të komunave.
Në rrjedhat e bisedimeve,
kryetari i BNJVL-së dërgoi falenderim
deri te Ambasadori Riker për
përkrahjen që SHBA-të (Shtetet e
Bashkuara të Amerikës), nëpërmjet
USAID e japin në më shumë fusha,
ndër të cilat për riafirmimin e aktiviteteve
që BNJVL, që nga viti 2001,
për shkallën e lartë te edukimit të administratës
lokale për implementim të
suksesshëm të procesit të decentralizimit,
ndihmën në renovimin e shumë
shkollave, sigurimin e fondit kreditor
për detyrimin e komunave për projekte
nga lëmia e efikasitetit energjetik, përgatitja
dhe shtypja e shumë doracakëve,
broshurave, librave në dobi për
pushtetet lokale. Ishte përmendur se për
momentin BNJVL realizon një project
shumë të rëndësishëm për komunat
sëbashku me Programin për vetëqeverisje
lokale të USAID. Ajo është ,,Baza e të dhënave
për krijimin e analizave financiare
adekuate dhe bazore,, të cilat do të shërbejnë
për krijimin e veglave me ndihmën
e së cilës BNJVL do të fiton fotografi të
dokumentuar dhe të qartë për sistemin
ekzistues të financimit të komunave dhe
do të mundet të propozon dhe teston
propozime dhe zgjidhje për përmirësimin
e saj.
Ishte potencuar se uniteti që udhëheq
në BNJVL është shembull ekskluziv në
vendin tonë, ku mbizotërojnë intereset e
komunave, respektivisht të qytetarëve, të
cilat vendosen nën intereset partiake. Ambasadori
Filip Riker shprehu kënaqësi nga
realizimi i këtij takimi i cili drejtpërdrejtë
i dëgjoi qëndrimet e përfaqësuesve të asociacionit
të vetëm kombëtarë të njësive
të vetëqeverisjes lokale dhe ku burimisht
u informua për aktivitetet e veta të deritanishme,
qëndrimet e ndërtuara dhe përpjekjet
e ardhshme të pushteteve lokale.
-,, BNJVL me të vërtetë ka rol të
rëndësishëm në vendin tonë, në procesin
gjithpërfshirës të
decentralizimit, për këtë
uniteti që ekziston këtu
dhe që është i dukshëm
sepse para nesh kemi
përfaqësues të tre
partive politike të mëdha
në vend, me të
vërtetë më paraqet kënaqësi.
Ky unitet duhet
të vazhdon dhe të potencohet
para qytetarëve,
dhe veçanërisht
është i rëndësishëm të
theksohet edhe para zgjedhjeve
lokale me qëllim
që qytetarët të shikojnë
se nuk bëhet fjalë
për poena politikë por
në qendrën e kujdesit është vendosur
qytetari”, theksoi ambasadori Riker. Ai më
tutje u interesua edhe për bashkëpunimin
e BNJVL-së me Qeverinë, ndërsa të pranishmit
i informoi edhe për vizitat e tij, që
deri më tani i ka bërë në më shumë komuna
nga vendi.
Në fund të takimit, kryetari Trajanovski
e shfrytëzoi mundësinë dhe e ftoi Ambasadorin
Riker të merr pjesë në Kuvendin
Gjeneral të BNJVL-së dhe në ngjarjen
solemne të shënimit të rezultateve nga implementimi
tre vjeqar i decentralizimit në
vend.
12 Nëntor, 2008
GAZETË

LLASILO noewvpi, 2008 13
Prodlabo~uvawe na sorabotkata na ZELS so Sobranieto na Republika Makedonija
Pretsedatelot Trajko Veljanovski
go poseti ZELS
Ppetsedatelot na ZELS, Koce
Tpajanovski i potppetsedatelot
Nevzat Bejta na 14
noewvpi, 2008 godina, vo
ppostopiite na ZELS se
sostanaa so Ppetsedatelot na Sobpanieto
na Republika Makedonija,Tpajko
Veqanoski.
Spedbata be{e odp`ana so cel ppodlabo~uvawe
na sopabotkata powe|u Sobpanieto
na Republika Makedonija i
ZELS, a osobeno popadi ogpowniot intepes
na ZELS za ovozwo`uvawe na aktivna
vklu~enost vo ppocesite na donesuvawe
na zakonite od zna~ewe za pazvojot na sistewot
na lokalnata sawouppava vo R.M.
Vsu{nost vo taa nasoka neodawna ZELS
pokpena inicijativa do Sobpanieto, vo negovite
pawki da se fopwipa posebna
Kowisija za lokalna sawouppava.
Na spedbata, ppetsedatelot na ZELS,
Koce Tpakanovski ja obpazlo`i inicijativata
na ZELS za fopwipaweto na
vakva kowisija, koja pe~e deka tpeba da
ppetstavuva institucionalizipawe na
dosega{nata uspe{na sopabotka na
ZELS i Sobpanieto na RM.
-,,Na{ata ideja e taa da bide wati~na
kowisija na lokalnata sawouppava, vo
koja ppetstavnicite od lokalnata vlas
}e iwaat wo`nost da se ppoiznesat za
zakonite koi se od va`nost za decentpalizacijata
na vlasta vo zewjava. So
toa }e se obezbedi povisok stepen na
sopabotka we|u lokalnata vlast i zakonodavniot
dow, {to }e bide vo nasoka
na donesuvawe na kvalitetni i ppak-
▼
Thellim të bashkëpunimit të BNJVL-së me Kuvendin e Republikës së Maqedonisë
Kryetari Veljanovski vizitoi BNJVL-në
Kryetari i BNJVL-së, Koce Trajanovski
dhe nënkryetari Nevzat Bejta më 14 nëntor,
2008, në hapësirat e BNJVL-së u
takuan me Kryetarin e Kuvendit të Republikës
së Maqedonisë Trajkvo Velanovski.
Takimi u mbajt me qëllim thellimin e
bashkëpunimit ndërmjet Kuvendit të Republikës
së Maqedonisë, dhe BNJVL-së, dhe
veçanërisht për shkak të interesit të madh
të BNJVL-së për mundësimin e kyqjes aktive
në proceset e sjelljes së ligjeve me
rëndësi për zhvillimin e sistemit të vetëqeverisjes
lokale në R.M. Në të vërtetë në atë
drejtim BNJVL para pak kohësh ngriti iniciativë
deri te Kuvendi, në suazat e tij të formohet
Komision i veçantë për vetëqeverisje
lokale.
Në takim, kryetari i BNJVL-së, Koce Trajanovski
e propozoi iniciativën e BNJVL-së
për formimin e këtij komisioni, i cila tha
duhet të paraqet institucionalizim të
bashkëpunimit të suksesshëm të deritanishëm
të BNJVL-së dhe Kuvendit të R.M-së.
-,,Ideja jonë është që ai të jetë komision
amë i vetëqeverisjes lokale, ku përfaqësuesit
e pushtetit lokal do të kenë mundësi të shprehen
për ligjet që janë me rëndësi për decentralizimin
e pushtetit në vend. Me atë
do të sigurohet shkallë më e lartë
bashkëpunimi ndërmjet pushtetit lokal
dhe legjislativ, që do të jetë në drejtim të
sjelljes së ligjeve të zbatueshme më kualitative
dhe praktike”, theksoi Trajanovski dhe
shtoi se duke ju falenderuar bashkëpunimit
të suksesshëm me Qeverinë e R.M-së deri
më tash janë sjellur më shumë ligje me dobi
të madhe për implementimin e procesit të
decentralizimit të pushtetit në vend. Ai i përmendi
ndryshimet e Ligjit për taksa komunale,
Ligjit për përbërësit mineral, ndërsa
potencoi edhe sjelljen e Ligjit për tokë
ndërtimore, të gjitha në dobi të sigurimit
të stabilitetit më të madh financiar të komunave.
Kryetari i Kuvendit të R.M-së, informoi
për procesin e implementimit të Rregullores
së re të Kuvendit të R.M-së, dhe veçanërisht
për punën e trupeve të caktuara kuvendore.
Veçanërisht u bisedua për modelin
e funksionimit të ardhshëm të Komisionit
për vetëqeverisje lokale si trup
ekzistues kuvendor. Ky komision do të
kishte komptencë të shqyrton Ligje të
cilat drejpërdrejt kanë të bëjnë me vetëqeverisjen
lokale në Republikë me çka do të
kishin karatkter të Komisionit amë, derisa
në të gjitha rastet tjera, kur Komisonet e
tjera kuvendore do të shqyrtonin rregulla
të cilat në mënyrë indirekte kanë të bëjnë
me çështje të lidhura me vetëqeverisjen
lokale, komisioni do të kishte karakter të
komisionit të interesuar. Në rastin e dytë
(kur ky komision do të paraqitet si “interesues”),
do të mundet të sjell konkludime
të cilat më pas do të jenë të
shqyrtuara në diskutim Kuvendor dhe deputetët
do të njoftohen me mendimin
sipas çëshjtes përkatëse edhe nga ai amë
por edhe nga komisioni i interesuar.
-,,Iniciativa e BNJVL-së për formimin e
Komisionit për vetëqeverisje lokale në
suazat e pushtetit ligjdhënës shkaktoi simpati
dhe përmirësim tek të gjitha subjektet
politike. Shpresoj se deri në fund të këtij
viti Kuvendi do të sjell vendim për ndryshim
dhe plotësim të vendimit për organizimin
e fushëveprimit të trupeve të Kuvendit dhe
do ta formojmë këtë Komision për vetëqev-
▼

Formirana sobraniska Komisija za lokalna samouprava
Nepospedno po spedbata, vo Slu`ben
vesnik na RM, bp. 144 od 18 noewvpi, 2008
godina be{e objavena sobpaniskata Odluka
za izwenuvawe i dopolnuvawe na Odlukata
za osnovawe na postojani pabotni
tela na Sobpanieto na RM, so koja se
fopwipa nova kowisija- Kowisija za
lokalna sawouppava.
Ytvpdeno e deka Kowisijata }e iwa
ppetsedatel i 12 ~lena i nivni zawenici,
a }e gi pazgleduva ppa{awata
{to se odnesuvaat na:
lokalnata sawouppava;
tepitopijalnata opganizacija na
lokalnata sawouppava na RM;
sledeweto na pazvojot i wepkite na
unappeduvawe na lok. sawouppava;
sledeweto na sostojbite na tepitopijalnata
opganizacija i na standapdite
za golewinata;
naselenieto i potpebite na lo kal -
na ta sawouppava;
sledeweto na sitewot, politikata,
wepkite i instpuwentite za ostvapuvawe
na popawnowepen pegionalen
pazvoj i sledeweto na
ostvapuvaweto i kopisteweto na
spedsvata naweneti za pawnowepen
pegionalen pazvoj.
ti~no ppiwenlivi zakoni”, istakna Tpajanovski i dodade deka
blagodapenie na uspe{nata sopabotka so Vladata na RM i
so Sobpanieto na RM dosega se doneseni pove}e zakoni od
ogpowna polza za sppoveduvawe na ppocesot na decentpalizacijata
na vlasta vo zewjava. Toj gi navede izwenite na Zakonot
za danoci na iwot, potoa izwenite na Zakonot za kowunalni
taksi, Zakonot za winepalni supovini, a go potencipa
i neodawne{noto donesuvawe na Zakonot za
gpade`no zewji{te, site vo polza na obezbeduvaweto na
pogolewa finansiska stabilnost na op{tinite.
Ppetsedatelot na Sobpanieto na RM, infopwipa{e za ppocesot
na iwplewentacija na noviot Delovnik na Sobbpanieto
na RM, a osobeno za pabotata na utvpdenite sobpaniski tela.
Osobeno se govope{e za wodelot na idnoto funkcionipawe
na Kowisijata za lokalna sawouppava kako postojano Sobpanisko
telo. Ovaa Kowisija bi iwala nadle`nost da pazgleduva
Zakoni koi dipektno se odnesuvaat na lokalnata sawouppava
vo Republikata za {to bi iwala kapaktep na wati~na Kowisija,
dodeka vo site ostanati slu~ai, koga ostanatite Sobpaniski
kowisii bi pazgleduvale ppopisi koi indipektno se
odnesuvaat na ppa{awa povpzani so lokalnata sawouppava,
kowisijata bi iwala kapaktep na zaintepesipana kowisija. Vo
vtopiot slu~aj (koga ovaa
kowisija }e se javi kako “zaintepesipana”),
}e wo`e da donesuva
zaklu~oci koi potoa }e
bidat pazgleduvani vo Sobpaniska
pasppava i ppa te ni ci -
te }e se zapoznaat so wisleweto
po soodvetnoto ppa{awe i od
wati~nata no i od zaintepesipanata kowisija.
-,,Inicijativata na ZELS za fopwipawe na Kowisija za
lokalna sawouppava vo pawkite na zakonodavniot dow ppedizvika
siwpatii i odobpuvawe kaj site politi~ki subjekti vo
nego. Se nadevaw deka do kpajot na ovaa godina Sobpanieto }e
donese odluka za izwenuvawe i dopolnuvawe na odlukata za
opganizacijata i delokpugot na telata na Sobpanieto i }e
ja fopwipawe ovaaa Kowisija za lokalna sawouppava, so {to
bi ppidonele za natawo{no uspe{no pazvivawe na decentpalizacioniot
ppoces i za pazvoj na dewokpatskoto op{testvo,
istakna ppetsedatelot na Sobpanieto, Tpajko Veqanoski.
Toj potencipa{e deka dosega{nata sopabotka so ZELS bila
osobeno uspe{na ppi {to izpazi blagodapnost za podp{kata
i powo{ta {to ZELS wu ja ppu`i na Sobpanieto ppi fopwipaweto
na Kancelapiite za kowunikacija so gpa|anite, kade
gpa|anite iwaat wo`nost da upatuvaat ppa{awa i da kowunicipaat
so ppatenicite od nivniot pegion.
Po spedbata, ppetsedatelite odgovapaa na bpojni
ppa{awa od novinapite koi se odnesuvaa na sppoveduvaweto
na natawo{niot ppoces na decentpalizacijata na vlasta vo
zewjata, na ppoblewite i ppedizvicite so koi se soo~uvaat
op{tinite i na~inite za nivno pazpe{uvawe.
erisje lokale, me çka do të kontribojmë
për zhvillimin e mëtejmë
të suksesshëm të procesit të decentralizimit
dhe për zhvillim të
shoqërisë demokratike, theksoi
kryetari i Kuvendit, Trajko Veljanoski.
Ai potencoi se
bashkëpunimi i deritanishëm me
BNJVL-në ishte veçanërisht i
suksesshëm me çka shprehu falenderim
për përkrahjen dhe
ndihmesën që BNJVL ja ofroi Kuvendit
gjatë formimit të Zyrave
për komunikim me qytetarët, ku
qytetarët kanë mundësi të parashtrojnë pyetje dhe të komunikojnë
me deputetët nga regjioni i tyre. Pas takimit, kryetarët u
përgjigjën në shumë pyetje të gazetarëve të cilat bënin fjalë për
implementimin e mëtejmë të decentarlizimit të pushtetit në vend,
për problemet dhe sfidat me të cilat ballafaqohen komunat dhe
mënyrat për zgjidhjen e tyre.
U formua Komisioni kuvendor për vetëqeverisje lokale
Menjëherë pas takimit, në Gazetën
zyrtare të R.M-së, nr. 144 nga 18 nëntori,
2008 ishte shpallur Vendim kuvendor për
ndryshim dhe plotësim të Vendimit për
themelimin e trupeve punuese të përhershme
të Kuvendit të R.M-së, me çka formohet
komision i ri –Komision për vetëqeverisje
lokale.
14 Nëntor, 2008
Është përcaktuar se Komisioni do të ketë
kryetar dhe 12 anëtarë dhe zëvendës të tyre,
dhe do t’i shqyrton çështjet që kanë të bëjnë
me:
-vetëqeverisjen lokale, -organizimin
territorial të vetëqeverisjes lokale të R.Msë,
-përcjelljen e zhvillimit dhe masat e
avancimit të vetëqeverisjes lokale, - përcjellja
e gjendjeve të organizimit territorial
dhe të standardeve për madhësinë, - popullatën
dhe nevojat e vetëqeverisjes lokale,
- përcjellje të sistemit, politika, masat dhe
instrumentet për realizimin e zhvillimit të
barabartë regjional dhe përcjellja e realizimit
dhe shfrytëzimi i mjeteve të dedikuara për
zhvillim të barabartë regjional.
GAZETË

GLASILO
Na 19 noemvri, vo pove}e od triesetina
op{tini uspe{no be{e
sprovedena „Akcija za bri{ewe
na grafiti”. Inicijativa za akcijata
dade pretsedatelstvoto na
ZELS, kako rezultat na ~estite
zabele{ki od op{tinite deka vo
nivnite sredini ima pogolem broj
na vulgarni i politi~ki grafiti
koi ostavaat grd vpe~atok za okolinata.
Akcijata be{e vo ramkite
na doslednoto sproveduvawe na Zakonot
za `ivotna sredina i Zakonot
za javna ~istota. Za realizacijata i
sledeweto na akcijata se formira
koordinativno telo, sostaveno od
pretstavnici od op{tinite i od
ZELS. Akcijata }e prodol`i i ponatamu,
do re~isi celosno bri{ewe
na nedoli~ni poraki od javnite objekti
niz site op{inite.
- „Akcijata ne e naso~ena kon
bri{ewe na grafitite koi pretstavuvaat
svoevidno umetni~ko
izrazuvawe, tuku kon „bri{ewe” na
grdata slika vo na{ite op{tini”
izjavi pretsedatelot na ZELS i
gradona~alnik na Op{tina Gazi
Baba, Koce Trajanovski, na denot
na sproveduvaweto na akcijata, koj
zaedno so golemiot broj gra|ani,
pretstavnici od nevladiniot sektor,
vrabotenite od u~ili{tata i
gradinkite zema aktivno u~estvo vo
akcijata.
Akcijata opfa}a tri glavni poenti:
- ~istewe na grdata slika prisutna
vo na{ite sredini, - podignuvawe na
noemvri, 2008
Otstranuvawe na nedoli~nite
natpisi preku akcijata
„Bri[ewe na grafiti”
svesta kaj naselenieto za zdrava i
~ista okolina i treto nadle`nite
vo sekoja op{tina }e poso~at i
odredat lokacii na koi }e se postavat
betonski panoa so odredeni
dimenzii kade qubitelite na yidnata
umetnost }e mo`at slobodno
da gi poka`at svoite umetni~ki
afiniteti. Istite panoa za vreme
na politi~ki i drugi kampawi }
e se koristat za postavuvawe na
plakati. Vakov primer ve}e ima vo
Op{tinata Gazi Baba.
Po akcijata , soglasno Zakonot za
javna ~istota, sekoj prekr{itel
vo odnos na crtaweto nadvor od
odredenite povr{ini }e bide sankcioniran
od strana na komunalnite
inspektori.
15
“Graffiti Erasing”
Campaign for Removing
Indecent Writings Begins
“Graffiti Erasing” Campaign was conducted
successfully in some thirty municipalities
on 19 November 2008. The
initiative for this campaign came from
the ZELS presidency as a result of the
frequent remarks of the municipalities
that there was a large number of vulgar
and politically motivated graffiti in
their environments, which created bad
impression about their surroundings.
The campaign was conducted as part
of the consistent implementation of
the Law on Environment and the Law
on Public Hygiene. A coordinative body
was formed out of municipal and ZELS
representative for monitoring the realization
of the campaign, which will continue
in the future until the all indecent
messages are erased from the walls of
the public facilities in all municipalities.
“The campaign is not aimed at erasing
graffiti that represent some kind of
artistic expression, but at ‘erasing’ the
ugly picture in our municipalities,” stated
ZELS President and Mayor of Gazi
Baba Municipality Koce Trajanovski on
the day of the campaign, which took active
part in this action side by side with
the large number of citizens, NGO representatives,
school and kindergarten
employees.
The campaign includes three key points:
cleaning the ugly picture existing in our
environments; raising public awareness
about healthy and clean environment
and, third, indicating locations on
the part of the competent authorities
in each municipality where concrete
walls of certain dimensions will be installed
for the wall-art lovers, so that
they could freely show their artistic affinities.
These same walls will be used
for placing posters during political and
other campaigns. An example of this already
exists in Gazi Baba Municipality.
After the campaign, in line with the
Law on Public Hygiene, the communal
inspectors will sanction every offender
who will be caught drawing outside the
designated areas.

Odr`ano ~etvrtoto generalno Sobarnie na NALAS
Na 23 i 24 oktomvri, 2008 godina vo Tirana, Albanija,
se odr`a ~etvrtoto Generalno sobranie na NALAS.
Celiot nastan se sostoe{e od nekolku sesii, interesni
i fokusirani na potrebite na lokalnite vlasti vo
regionot. Prvata be{e posvetena na globalnata finansiska
kriza i nejzinoto mo`no vlijanie na lokalnite samoupravi
vo regionot, pri {to be{e dadena preporaka do lokalnite
vlasti da vnimavat pri proektirawe na op{tinskite buxeti,
odnosno tie da bidat konsolidirani i umereni i be{e
dadena preporaka pretpazlivo da se pristapi kon pobaruvawe
na krediti i revidirawe na ve}e zemenite krediti.
Vtorata sesija be{e posvetena na diskusija so donatorite.
Imeno, pretstavnicite na asocijaciite imaa mo`nost da
gi spodelat svoite razmisluvawa
so donatorite naj~esto
prisutni vo regionot. Pri
toa se poso~ija nekolku
uspe{ni modeli na sorabotka
so donatorite, kako taa {to
ja ima SDC so ZELS i NALAS.
Poslednata sesija se sostoe{e
od samoto Generalno sobranije,
kade se prezentiraa rezultatite
od 2008 godina, kako i
usvojuvawe na buxetot za 2009
godina.
NALAS holds its fourth general assembly
NALAS held its fourth General Assembly
in Tirana, Albania, on 23
and 24 October 2008. The entire
event consisted of several sessions, interesting
and focused on the needs of the
local authorities in the region. The first
session was devoted to the global financial
crisis and its possible influence on the
local self-governments in the region, and
a recommendation was sent to the local
authorities to be careful when projecting
their municipal budgets, which should be
consolidated and moderate. It was also recommended to approach
with caution the application for new loans and the review of the
loans that had already been taken.
The second session was dedicated to discussion with the donors.
The representatives of the associations had an opportunity to share
their thoughts with the donors that are most present in the region.
In this, several successful models of cooperation with the donors
were indicated, such as the one SDC has with ZELS and NALAS.
The last session consisted of the General Assembly alone, at
which the results achieved in 2008 were presented and the Budget
was adopted for 2009.
FISKALNA DECENTRALIZACIJA
URBANO URBANO PLANIRAWE PLANIRAWE
Vodena od od Nacionalna asocijacija na Op{tini od Republika Bugarija Vodena Vodena Asocijacija od Asocijacija na op{tini na op{tini i gradovi i gradovi od Slovenija od Slovenija
Pilot procenka na na tro{oci na op{tinski uslugi
Pregovori za za buxet pome|u asocijacija na lokalni samoupravi i centralnata
vlast Preporaki Preporaki za model za model na procesi na procesi za odr`livo za odr`livo urbano urbano planirawe planirawe
vlast Zadol`uvawe na lokalni samoupravi
Podobruvawe Podobruvawe na procesite na procesite za urbano za urbano planirawe planirawe
Zadol`uvawe Op[tinska finansiska lokalni baza samoupravi na podatoci
Urbana Urbana ekonomija ekonomija I metodologii I metodologii za planirawe za planirawe
Op[tinska Podobruvawe finansiska administracijata baza na podatoci na lokalnite danoci
Urbana Urbana integracija integracija na neformalni na neformalni naselbi naselbi
Podobruvawe na administracijata na lokalnite danoci
ENERGETSKA EFIKASNOST
UPRAVUVAWE NA CVRST OTPAD
ENERGETSKA Vodena od asocijacija EFIKASNOST na op{tini na Kosovo
UPRAVUVAWE Vodena od NA Stalna CVRST konferencija OTPAD na gradovi i op{tini - Srbija
Vodena od asocijacija na op{tini na Kosovo
Vodena od Stalna konferencija na gradovi i op{tini - Srbija
Zgolemuvawe na javnata svest za energetska efikasnost
Potencijal za reciklirawe vo JEE
Zgolemuvawe Standardi i nagradi javnata za svest energetskata za energetska efikasnost efikasnost
Potencijal Upravuvawe za reciklirawe i lokacija vo na JEE deponii
Standardi Razvoj na op[tinski i nagradi za planovi energetskata za energetska efikasnost efikasnost
Upravuvawe Procenka i lokacija na tro{ocite na deponii za uslugi za menaxirawe na cvrst otpad
Razvoj Studii na na op[tinski konkretni planovi primeri za za energetska efikasnost
Procenka Bazi na tro{ocite podatoci za za op{tinsko uslugi za upravuvawe menaxirawe na na cvrst otpad
Studii na konkretni primeri za energetska efikasnost
Bazi na podatoci za op{tinsko upravuvawe na cvrst otpad
RAZVOJ NA ASOCIJACII
RAZVOJ Vodena NA od zaednici ASOCIJACII na edinicite na lokalna samouprava na Republika Makedonija
Vodena Uslugi od za zaednici itna reakcija na edinicite na lokalna samouprava na Republika
Makedonija Uslugi za vzaemna obuka
Uslugi Evro integracija za itna reakcija
Uslugi Vzaemno vzaemna pregleduvawe obuka
Evro integracija
Vzaemno pregleduvawe
FISCAL DECENTRALIZATION
Run by the National Association of Municipalities of the Republic of Bulgaria
Pilot assessment of expenditures for municipal services
Negotiations on the budget between the association of local governments and
the central government
Incurring debts on the part of local governments
Municipal finance database
Improving local taxes administration
ENERGY EFFICIENCY
Run by the Association of Municipalities of Kosovo
Promoting public awareness about energy efficiency
Standards and awards for energy efficiency
Development of municipal plans for energy efficiency
Studies of concrete examples of energy efficiency
ASSOCIATIONS’ DEVELOPMENT
Run by the Association of the Units of Local Self-Government of the Republic of
Macedonia
Urgent reaction services
Mutual training services
Euro-integration
Mutual audit
URBAN PLANING
Run by the Association of Municipalities and Towns of Slovenia
Recommendations for a model of sustainable urban planning processes
Improving the urban planning processes
Urban economy and planning methodologies Urban integration of
informal settlements
SOLID WASTE MANAGEMENT
Run by the Standing Conference of Towns and Municipalities of Serbia
Recycling potential in SEE
Location and management of dumpsites
Assessment of the expenditures for solid waste management services
Databases on municipal solid waste management
16 NEWSLETTER
November, 2008

GLASILO noemvri, 2008
NALAS - Mre`a na asocijacii na lokalni vlasti od Jugoisto~na Evropa
Fiskalnata decentralizacija, ekonomskiot i
urban razvoj - aktuelni zaedni~ki aktivnosti na
asocijaciite na lokalni vlasti od regionot
ZELS e ~lenka na NALAS-Mre`a na Asocijacii na
lokalni vlasti od Jugoisto~na Evropa, od samoto nejzino
osnovawe. Mre`ata ja so~inuvaat 13 ~lenki - nacionalni
asocijacii koi pokrivaat pove}e od 4000 edinici na
lokalna vlast ili pove}e od 80 milioni gra|ani.
Idejata za vospostavuvawe na vakva Mre`a be{e iznesena
na prviot Forum na gradovi i regioni na Jugoisto~na
Evropa odr`an vo Skopje vo noemvri, 2000 godina. Ova
be{e prosledeno so Rezolucija usvoena od Kongresot
na lokalni i regionalni vlasti na Evropa za vreme na
Plenarnata sesija vo Strazburg, vo 2001 godina, kade
be{e promovirana idejata deka asocijaciite na lokalni
vlasti }e ja jaknat lokalnata demokratija vo
Jugoisto~na Evropa. Poddr{kata i vrskata
me|u Kongresot i NALAS se oddr`uva do
denes, koga ve}e NALAS zastanuva na sopstveni
noze so formiraweto na Sekretarijat na
NALS, ~ij izvr{en direktor e g-din Kelmend
Zajazi, koj zaedno so nekolkute mladi profesionalci
vo Sekretarijatot se na postojana
usluga na barawata na ~lenkite na NALAS.
Sedi{teto na Sekretarijatot e smesteno vo
Skopje, tokmu vo prostoriite na ZELS vo
,,Ku}ata na op{tinite”.
Mre`ata na asocijaciite e podr`ana od
[vajcarskata agencija za razvoj i sorabotka
(SDC), od Germanskata agencija za tehni~ka
sorabotka (GTZ) i Inicijativata za lokalna
demokratija na Institutot otvoreno op{testvo (LGI).
NALAS odneodamna mnogu blisku sorabotuva i so razni
va`ni ~initeli involvirani vo lokalnata demokratija
na Jugoisto~na Evropa, kako {to e Sovetot na Evropski
op{tini i regioni (CEMER), Asocijacijata na agencii za
lokalna demokratija (ALDA), Centarot za ekspertizi za
lokalni reformi pri Sovetot na Evropa i Asocijacijata
na metropoli i gradovi na Avstrija.
Uspe{noto funkcionirawe na Mre`ata, me|u drugoto e
i rezultat na sli~nite problemi so koi se soo~uvaat
nejzinite ~lenki vo gradeweto na sistemot na lokalna
vlast, vo ramkite na sekoja dr`ava poedine~no.
^lenki na NALAS
Asocijacija na op{tini na Albanija; Asocijacija na gradona~alnici
i lokalni zaednici od Moldavija; Asocijacija na gradovi
i op{tini na Republika Srpska; Asocijacija na op{tini
i gradovi na Federacijata Bosna i Hercegovina; Asocijacija
na op{tini i gradovi od Slovenija; Asocijacija na op{tini od
Kosovo; Nacionalna asocijacija na op{tinite od Republika Bugarija;
Nacionalna liga na asocijaciii na gradona~alnici od
Moldavija;Romanska federacija na lokalni avtoriteti; Stalna
konferencija na gradovi i op{tini na Srbija; Unija na op{tini
od regionot Marmara-Turcija; Unija na Op{tini od Crna Gora i
zaednicata na edinicite na lokalna samouprava na Republika
Makedonija. Vo mre`ata ~lenuvaat i nekolku pridru`ni ~lenki.
17
NALAS - Network of National Associations of the Local Authorities in Southeast Europe
Fiscal Decentralization, Economic and Urban
Development – Current Common Activities of the
Associations of Local Authorities in the Region
ZELS is a member of NALAS, the Network of National
Associations of the Local Authorities in Southeast Europe,
ever since its foundation. The Network has 13 members – national
associations – that cover more than 4000 local governance
units or more than 80 million citizens.
The idea to establish such a Network was presented at the
first Forum of Towns and Regions of Southeast Europe which
was held in Skopje in November 2000. This was followed by
a Resolution that was adopted at the Congress of Local and
Regional Authorities of Europe during the Plenary Session in
Strasbourg in 2001, where the idea was promoted that the associations
of local authorities would promote local democracy
in Southeast Europe. The support and connection between the
Congress and NALAS is maintained to date, when NALAS is already
standing on its own feet, with the formation
of the NALAS Secretariat, with Mr. Kelmend Zajazi
as its Executive Director, who, together with
several young professionals in the Secretariat, is
at the service of the NALAS Members all the time,
to answer their requests. The Secretariat’s Headquarters
is located in Skopje, in the ZELS Premises
– the House of Municipalities.
The Associations’ Network is supported by the
Swiss Agency for Development and Cooperation
(SDC), the German Agency for Technical Cooperation
(GTZ) and the Initiative for Local Democracy
of the Open Society Institute (LGI). As of recently,
NALAS has also started cooperating very
closely with various important factors involved in
the local democracy of Southeast Europe, such as the Council
of European Municipalities and Regions (CEMER), the Association
of Local Democracy Agencies (ALDA), the Centre for
Expertise on Local Reforms at the Council of Europe, and the
Association of Cities and Towns of Austria.
The Network’s successful functioning is also a result of the
similar problems that its members encounter in building the
local governance systems within each state in particular:
similarities in their systems of public administration inherited
from the socialist period; the started process of decentralization
of competences from the central to the local levels, virtually
at the same time in each of them, supplemented with
the process of transition of the political system, as well as the
process of EU integration of each of these countries.
NALAS Members
Association of the Municipalities of Albania; Association of the Mayors
and Local Communities of Moldavia; Association of Towns and
Municipalities of Republika Srpska; Association of Municipalities and
Towns of the Federation of Bosnia and Herzegovina; Association of
Municipalities and Towns of Slovenia; Association of the Municipalities
of Kosovo; National Association of the Municipalities of the Republic
of Bulgaria; National League of the Associations of Mayors of
Moldavia; Romanian Federation of Local Authorities; Standing Conference
of Towns and Municipalities of Serbia; Union of Municipalities
of Marmara Region, Turkey; Union of Municipalities of Montenegro
and Association of the Units of Local Self-Government of the Republic
of Macedonia. The Network also has several associate members.

Sli~nosti vo nasledeniot sistem na javna administracija
od socijalisti~kiot period; potoa zapo~nat proces
na decentralizacija na nadle`nostite od centralno
na lokalno nivo, vo sekoja od niv vo re~isi ist period,
nadopolnet so procesot na tranzicija na politi~kiot
sistem kako i procesot na Evro-integracii na sekoja od
ovie zemji .Sli~nostite na ~lenkite na NALAS se zasnovaat
i na golemata podr{ka {to site ja dobivaat od
me|unarodnata zaednica za unapreduvawe na poedini
oblasti na sistemot na lokalna samouprava. Toa dovede
do vospostavuvawe na dobri modeli na funkcionirawe
vo poedini oblasti koi mo`e da se najdat nasekade vo
regionot. Na primer, nekoi zemji naprednale vo administrirawe
na danokot na imot, nekoi drugi vo izrabotka
na formuli za transferi na namenski dotacii i drugo.
Toa sozdava odli~na osnova za razmena na iskustva
pome|u ~lenkite na NALAS. Sekoja ~lenka mo`e da nau~i
od drugite iskustva nezavisno od toa kolku taa zemja ima
unapreden sistem na lokalna vlast vo celina. Postoi
golema verojatnost deka, poradi gorenavedeniot kontekst,
dobar model koj doa|a od edna ~lenka na NALAS
mo`e lesno da se replicira vo druga zemja na NALAS.
Tokmu zatoa NALAS e vo faza na razvoj na mre`a na eksperti
vo razni oblasti povrzani so lokalnata vlast.
Formirani se 5 rabotni grupi koi gi pokrivaat slednite
oblasti: Fiskalna Decentralizacija, Urbano
planirawe, Upravuvawe so cvrst otpad, Energetska
efikasnost i Razvoj na asocijacii. Sekoja rabotna grupa
e vodena od ~lenka na NALAS. ZELS ja vodi rabotnata
grupa za razvoj na asocijacii. Katica Dimovska- Talevska,
Krste Andonovski, @ika Stojanovski, Viktor Arnaudov
i Vene Tasev se nekolku od ekspertite od Makedonija
koi se vklu~eni vo rabotnite grupi.
Vo fokusot na aktivnostite na NALAS e fiskalnata decentralizacija.
Toa e prioritet na skoro site ~lenki
na NALAS, kade e prisuten golemiot raspon me|u obemot
na nadle`nosti koi se dodeleni i finansiskite sredstva
koi se dadeni na raspolagawe na lokalnata vlast.
Zatoa edna od prvite aktivnosti koja e vo zavr{na faza
na realizacija e razmena na iskustvata pome|u ~lenkite
vo gradeweto na fiskalnata politika, a posebno vo
ulogata na Asocijacijata na lokalnite vlasti vo pregovori
so Ministerstvoto za finansii. Asocijacijata
na op{tini od Republika Bugarija (NAMRB) go predvodi
ovoj prv proekt na NALAS.
Vtor prioritet na Mre`ata se ekonomskiot i urban
razvoj na zaednicite vo regionot. Procesot na urbano
planirawe se odviva pozabeveno vo odnos na potrebata
i potencijalot za razvoj. Pra{awata okolu imotnopravnite
odnosi na zemji{teto se ne re{eni ili ektstremno
centralizirani. Lokalnata vlast ne e vo
mo`nost da go vodi procesot na urbanisti~kiot razvoj.
Zatoa rezvojot e nekontroliran, spontan i neodr`liv.
NALAS zapo~na so aktivnosti vo ova nasoka. Najprvin se
raboti na procesot na integrirawe na neformalnite
naselbi, vo soglasnost so preporakite na Vienskata deklaracija.
Zapo~nat e pilot proekti vo Albanija i Republika
Srpska. Slovene~kata Asocijacija (SOS) obezbeduva
vrvni eksperti od sverata na urbanizmot, kako
{to e Zoran Vitorovi}, Rakovoditel na Sektor na Urbanizm
vo Dom`ale. Slednite ~ekori }e ja opfatat prevencijata
na neformalnite gradbi i spontaniot razvoj. ]e
se raboti na gradewe na efikasen proces na planirawe.
Na koristewe na ekonomski i statisti~ki pokazateli,
kako i javno u~estvo vo procesot na planirawe.
Preku ovie i mnogu drugi tekovni i idni proekti, NALAS
sistematski }e ja dokumentira sostojbata vo Jugoisto~na
Evropa, }e prepoznava dobri modeli i re{enija na problemite,
}e nudi preporaki i instrukcii za asocijaciite
na lokalni samoupravi i za lokalnite avtoriteti,
}e razviva stavovi i argument za zakonodavstvoto i }e
razviva drugi produkti koi zaedno }e ja so~inuvaat Bazata
na znaewa na NALAS, dostapna na veb stranata:
www.nalas.eu
Similarities among the NALAS members are also based
on the great support that they all receive from the international
community in promoting certain areas of the local
governance system. This has led to establishing good
operational models in certain areas that can be found
all around the region. For instance, some countries have
advanced in the administration of the property tax, others
– in the preparation of earmarked subsidies transfer
forms, etc. This creates an excellent basis for exchanging
experiences among the NALAS members. Each member
can learn from the experiences of the others regardless of
how much the system of local governance of that country
is advanced as a whole. There is a great possibility that, in
the above context, a good model that comes from one NA-
LAS member may easily be replicated in another NALAS
member country.
That is precisely why NALAS is in a phase of developing
a network of experts in various spheres related to local
governance. Five working groups have been formed, covering
the following spheres: fiscal decentralization, urban
planning, solid waste management, energy efficiency and
associations’ development. Each working group is led by a
NALAS member. ZELS runs the working group for development
of associations. Katica Dimovska-Talevska, Krste
Andonovski, Zika Stojanovski, Viktor Arnaudov and Vene
Tasev are a few of the experts from Macedonia who are
included in the working groups.
In the focus of NALAS’ activities is fiscal decentralization.
This is a priority for virtually all NALAS members, which
manifest a significant gap between the scope of competences
assigned to local governance and the finances at
the local government’s disposal. Therefore, one of the first
activities that are in the final phase of realization is the exchange
of experiences among the members with regard to
building fiscal policy, and particularly the role of the local
authorities’ association in the negotiations with the Ministry
of Finance. The Association of the Municipalities of the
Republic of Bulgaria (NAMRB) is running this first NALAS
Project.
The second priority of the Network is economic and urban
development of the communities in the region. The process
of urban planning progresses slower compared to
the need and potential for development. The property and
legal status of the land is either unresolved or extremely
centralized. Local governance is not in a position to run
the process of urban development. Therefore, this development
is uncontrolled, spontaneous and non-sustainable.
NALAS has started activities in this sphere as well. First, it
is working on the process of integrating the informal settlements,
in line with the recommendations of the Vienna
Declaration. Pilot projects have commenced in Albania and
Republika Srpska. The Slovenian Association, SOS, provides
top experts in the sphere of urbanism, one of them
being Zoran Vitorovic, Head of the Sector for Urbanism in
Domzale. The next steps will include prevention of informal
constructions and spontaneous development. Efforts will
also be devoted to building an efficient planning process,
using economic and statistical indicators and pubic participation
in the planning process.
Through these and many other current and future projects,
NALAS will be systematically documenting the situation
in Southeast Europe, recognizing good models and
solutions to the problems, offering recommendations and
instructions to the local governance associations and local
authorities, developing standpoints and arguments for the
legislature, and developing other products that will create
together the NALAS Base of Knowledge, available on the
following web site: www.nalas.eu .
18 NEWSLETTER
November, 2008

GLASILO noemvri, 2008
Vo organizacija na ZELS, Rabotilnica za PR na op{tinite
Pozitivno spravuvawe so krizata
-poen za op{tinata
„Krizno komunicirawe, strategija i dejstvuvawe” be{e
nose~kata tema na rabotilnicata na ~lenovite na
Mre`ata na lica za odnosi so javnost na op{tinite, {to
ZELS ja organizira{e vo Mavrovo i koja e treta po red,
od predvidenite ~etiri rabotilnici vo oblasta na komunikaciite,
vo ramkite na Proektot „Samostojnost na
ZELS i uslugi (faza 2)” podr`an od [vajcarskata agencija
za razvoj (SDC).
Ovaa tema predizvika golem inters kaj ~lenovite na
Mre`ata na PR licata, istaknuvaj}i deka }e im bide od
golema polza vo uslovi koga mediumite bespo{tedno baraat
informacii i „napa|aat” golem broj na op{tini, osobeno
vo domenot na nivnoto finansiko i transparentno
rabotewe. Be{e uka`ano deka sekoja op{tina bi trebalo
da ima lice za odnosi so javnost, predvideno i so odredbite
za sistematizacijata na vrabotenite vo op{tinite,
utvrdeno od Agencijata za dr`avni slu`benici. Vo uslovi
na kriza, op{tina bi trebalo da ima prethodno razraboteno
pove}e planovi za dejstvuvawe vo kriza, odnosno
bi bilo polezno prethodno da gi predvidi i proektira
oblastite vo koi op{tinata bi bila najranliva i lesna
meta za mediumski napad. Be{e potencirano deka od
posebno zna~ewe e navremenoto formirawe na krizen
{tab, so imenuvani ~lenovi, koi }e gi imaat informaciite,
}e ja podgotvuvaat strategijata za dejstvuvawe i }e
upravuvaat so krizata. Anga`iraniot media –ekspertot
osobeno potencira deka sekoja kriza treba da bide iskoristena
vo sopstvena polza, odnosno pozitivnoto spravuvawe
so krizata mo`e samo da dade pozitivni poeni za
op{tinata, a ne da se do`ivee fijasko i da ima negativni
posledici za op{tinata. Pri toa bea izneseni i odredeni
prakti~ni primeri kade prisutnite rabotea na poleto
na sovladuvawe na nametnati primeri na kriza.
Na rabotilnicata, ~lenovite na Mre`ata na lica za
odnosi so javnost na op{tinite, formirana pri ZELS,
isto taka, razmenija i informacii za aktivnosti vo
svoite op{tini, za problemite so koi se soo~uvaat vo
raboteweto, pobaraa soveti od svoite kolegi za nadminuvawe
na odredeni sostojbi. Bea izneseni i idei za
ponatamo{nata rabota na Mre`ata i za neophodnosta
od nadograduvawe na licata za odnosi so javnost koi
rabotat vo op{tinite. Tie istaknaa deka tokmu PR-ite,
koi treba da pretstavuvaat ogledalo na op{tinata pred
mediumite, odnosno pred javnosta, ne posetuvaat re~isi
nikakvi obuki. Pri toa izrazija golemo zadovolstvo od
aktivnostite {to ZELS gi prezema na ova pole. Od diskusiite
proizleze i zaklu~okot deka mal broj op{tini
posvetuvaat vnimanie na nadograduvawe i obu~uvawe na
svoite PR lica.Materijata za odnosi so javnost e navistina
kompleksna, postojano promenliva i bara licata
za odnosi so javnost postojano da gi sledat promenite i
sovremenite dostignuvawa na ova pole. Za toa e potrebno
prezemawe na kontinuirano nadograduvawe na sposobnostite
i ve{tinite za odnosi so javnost, kako i razmena
na iskustva od kolegite od op{tini kako od na{ata zemja
taka i od op{tinite od zemjite vo Evropa i regionot.
19
ZELS organizes Workshop on Municipal PR
Positive Crisis Management
– a Score for the Municipality
“Crisis communication, strategy and action” was the main
topic of the Workshop held for the members of the Municipal
Public Relations Officers’ Network, which ZELS organized in
Mavrovo. This was the third of the four workshops envisaged
in the sphere of communications as part of the “ZELS’
Independence and Services (Phase 2)” Project, which is supported
by the Swiss Agency for Development (SDC).
The topic caused great interest among the PR Network’s
members, who underlined that it would be of great benefit
to them in conditions where the media ruthlessly sought
information and “attacked” a large number of municipalities,
particularly with regard to their financial operations
and transparency. It was pointed out that each municipality
should have a PR officer, as envisaged by the regulations
concerning municipalities’ staffing system and established
by the Agency for Public Servants. In crisis conditions, the
municipalities should have previously elaborated plans for
action in a situation of crisis, i.e. it would be useful to predict
in advance the spheres in which they would be most vulnerable
and easy targets for media attacks. It was stressed that
timely formation of crisis headquarters was of particular importance,
with appointed members who will have the information,
prepare the strategy for action and manage the crisis.
The media expert engaged at the Workshop underlined
that the municipalities should use each crisis to their own
benefit, i.e. the positive crisis management may only bring
positive scores to the municipalities and save them from a
fiasco or negative consequences. Also presented on this occasion
were some practical examples, which the participants
used to exercise dealing with imposed crisis cases.
At the Workshop, the members of the Municipal Public Relations
Officers’ Network, formed at ZELS, also exchanged
information on the activities in their municipalities and the
problems they encountered in their work, and sought advice
from their colleagues on overcoming certain situations. Also
presented were some ideas for the Network’s further action
and the need for building the skills of the PR officers working
in the municipalities. The participants stressed that the PR
officers, who actually represented the municipalities before
the media, i.e. the public, were virtually not attending any
training. In this, they expressed great pleasure with the activities
that ZELS was taking up in this regard. The discussions
resulted in the conclusion that a small number of municipalities
devote attention to upgrading and training of their PR officers.
The PR work is really complex, keeps changing all the
time, and seeks from the PR officers to constantly follow the
changes and advanced accomplishments in this domain. This
requires continuous upgrading of the skills and knowledge
related to public relations, as well as exchange of experiences
among the counterparts, both from the municipalities in
the country and those of the municipalities in the counties of
Europe and the region.

Vo organizacija na ZELS
Rabotilnici za vrabotenite vo IT
odelenijata na op{tinite
ZELS, vo ramkite na proektot
„Samostojnost na ZELS i uslugi
(2 faza), na 27-29 noemvri,
vo Bitola ja organizira{e
prva rabotilnica od sferata na
IT tehnologijata i nejzinoto primenuvawe
vo op{tinite. Poto~no
naslovot na ovaa rabotilnica
be{e „Sogleduvawe na potrebite
na op{tinite vo oblasta na IKT”
na koja u~estvuvaa pretstavnici
od IT oddelenijata na okolu desetina
op{tini i pretstavnici
od ministerstvata za transport
i vrski i informati~ko
op{testvo. Rabotilnica ja otvori
gradona~alnik na Op{tina
Probi{tip, Du{ko Jovanovski,
~len na komisijata za E-Op{tini
pri ZELS.
Na po~etokot na mesec noemvri }
e bide organizirana i vtorata
rabotilnica na tema „Definirawe
na IKT proekti i prezentirawe na
mo`ni idei i re{enija”. ]e se govori
za potrebata od kreirawe na lokalni
IKT strategii i podgotovka na
proekt za zdru`uvawe na op{tinite
za zaedni~ko nudewe na E-uslugi i
sorabotka kako i za strategijata za
razvoj na {irokopojasen internet na
nivo na celata zemja.
Od prvata rabotilnica proizlego
pove}e predlozi na koi }
e bidat dodadeni i predlozite
{to }e proizlezat od vtorata
rabotilnica. Potoa site zaedno
}e bidat prezentirani na komisijata
za E-Op{tini. Se o~ekuva da se
definiraat realni zaklu~oci, vrz
osnova na koi ZELS }e go naso~i
i intenzivira deluvaweto vo IKT
oblasta, za 2009.
ZELS organizes
Workshops for IT Municipal Employees
On 27-29 November 2008, in Bitola,
ZELS organized, as part
of the Project for “ZELS’ Independence
and Services (Phase 2),”
the first Workshop in the sphere of Information
Technology and its implementation
in the municipalities. The
Workshop was titled “Perceiving the
Municipal ITC-Related Needs,” and
was attended by representatives from
the IT departments of about a dozen
municipalities, as well as representatives
of the Ministries of Transport
and Communications and Information
Society. The Workshop was opened
by the Mayor of Probistip Municipality,
Dusko Jovanovski, Member of the
ZELS Committee on e-Municipalities.
A second workshop will be organized in
early December on the topic “Defining
ICT Projects and Presentation of Possible
Ideas and Solutions”. The participants
will be discussing the need for
creating local ITC strategies and preparation
of a project on municipal association
for joint offer of e-services and
cooperation, as well as the strategy for
development of broadband Internet at
the level of the entire country.
The first Workshop produced a number
of proposals, to which the proposals
resulting from the second Workshop
will be added. Then, they will all be
presented to the ZELS Committee on
e-Municipalities. It is expected to define
realistic conclusions, on the basis
of which ZELS will focus and intensify
its action in the ICT sphere in 2009.
20 NEWSLETTER
November, 2008

GLASILO noemvri, 2008
21
Studiska
poseta vo
Slovenija na
~lenovi na
Komisijata za
ruralen razvoj
Od 19 do 22 noemvri, 2008 godina,
~etvorica gradona~alnici, ~lenovi
na Komisijata za ruralen razvoj;
Stojan Lazarev-pretsedatel
na Komisijata i gradona~alnik
na Op{tina Kon~e; Boris Gavrilov,
gradona~alnik na Op{tina
Karbinci; Vasil Radinovski,
gradona~alnikot na op{tina Vev~ani;
Vlaste Dimkovi}, gradona-
~alnikot na Op{tina Staro Negori-
~ane imaa studiska poseta
vo Slovenija. Celta na posetata
be{e neposredno zapoznavawe so
politi~kata i institucionalnata
ramka na upravuvawe so ruralniot
razvoj na zemjite od regionot, vo
slu~ajov, zemja ~lenka na EU, kade
akcentot be{e staven na procesite
za zajaknuvawe na lokalnite
kapaciteti na ruralnite edinici.
^lenovite na Komisijata dobija
informacii za upravuvawe so ruralniot
razvoj vo Slovenija, soznanija
za toa kako Slovene~kite
ruralni op{tini gi koristat Evropskite
i drugite fondovi. Bea
poseteni dve ruralni op{tini
Kungota i Benedikt koi naedno bea
i doma}ini na makedonskite pretstavnici.
Toa se ruralni op{tini
vo neposredna blizina na Maribor,
vo [taerska oblast, koja se
grani~i so Avstrija. ^lenovite od
Komisijata za ruralen razvoj se zdobija
so iskustva okolu iskoristuvaweto
na Evropskite fondovi od
strana na Slovene~kite op{tini
kako poedine~no taka i kako regioni,
na~inite na aplicirawe
na proekti koi naj~esto bile od
oblasta na proizvodstvo na vino,
turizam, sto~arstvo i infrastrukturni
proekti, {to pak samoto
so sebe pridonesuva za zgolemuvawe
na brojot na `iteli vo pomalite
slovene~ki op{tini. Naedno
gradona~alnicite – doma}ini
uka`aa deka slovene~ki trend ili
interes e {to lu|eto od gradskite
sredini se pove}e se odlu~uvaat
da `iveat vo pomalite ruralni
sredini. Upatenata pokana za vozvratna
poseta vo Makedonija, be{e
so zadovolstvo be{e prifatena
od strana na dvajcata slovene~ki
gradona~alnici.
Patuvaweto go organizira{e ZELS,
so finansiska podr{ka na MCMS, a vo
koordinacija so Asocijata na op{tini
na Republika Slovenija (SOS).
Members of Rural
Development Committee
Pay Study Visit to Slovenia
In the period from 19 to 22 November
2008, four mayors, members of the
ZELS Committee on Rural Development
– Stojan Lazarev, Chairman of
the Committee and Mayor of Konce
Municipality; Boris Gavrilov, Mayor of
Karbinci Municipality; Vasil Radinovski,
Mayor of Vevcani Municipality, and
Vlaste Dimkovic, Mayor of Staro Nagoricane
Municipality – paid a study visit
to Slovenia. The goal of the visit was
to obtain first-hand information about
the political and institutional frameworks
of rural development management
in the countries of the region
– in this case an EU member country
– with an accent on the processes of
strengthening the local capacities of
the rural units. The members of the
Committee obtained information on
rural development management in
Slovenia, as well as knowledge on how
the Slovenian rural municipalities use
the EU and other funds. They visited
two rural municipalities, Kungota and
Benedikt, which were also their hosts.
These are rural municipalities in the
vicinity of Maribor, Staerska region,
which borders Austria.
The members of the Committee on Rural
Development learned about the experiences
of using the EU funds on the
part of the Slovenian municipalities,
both individually and as regions and
the manners of applying for projects
that were most often in the sphere of
wine production, tourism, stock-breeding
and infrastructure, which in itself
contributes to increasing the number
of residents in the smaller Slovenian
municipalities. At the same time, the
host mayors pointed out the current
trend or interest in Slovenia of the
people from the urban environments
who more and more often decide to
live in the smaller rural areas. The two
Slovenian mayors accepted with pleasure
the invitation for a return visit to
Macedonia.
The trip was organized by ZELS, with
the financial support from the Macedonian
Centre for International Cooperation
(MCIC), in coordination with
the Association of Municipalities of
the Republic of Slovenia (SOS).

So „otvoreni vrati“
nagradenite op{tini
gi spodelija svoite
najdobri iskustva
[este nagpadeni op{tini od Ppogpawata “Lidepski
standapdi i najdobpi ppaktiki “ -Dolneni, Oxpid, Stpuwica,
Veles, Vev~ani i Bosilevo, Vasilevo i Novo Selo,
vo tekot na oktowvpi i noewvpi uspe{no ja pealizipaa
i sppovedoa ppedvidenata aktivnost na ,,otvopeni denovi”.
Sekoja op{tina dobitnik na nagpadata, vo ppetxodno
utvpdeni denovi gi pokani kaj sebe site zaintepesipani
op{tini od zewjava i iw ja ppezentipa{e poleznata
ppaktika sppovedena vo op{tinata, za koja dobi
nagpada od ovaa ppogpawa. Ppisutnite gosti, gpadona~alnici,
ppetstavnici na op{tinska adwinistpacija wo`ea
na delo da se zapoznaat so na~inite na funkcionipawe
na najdobpite ppiwepi, nivnata ppakti~na ppiwena, no
i da nau~at kako dobpata ppaktika uspe{no da se iwplewentipa
i vo nivnite spedini. Istovpeweno site {est
op{tini na gostite iw delea flaepi i cd-a, so objasnuvawa
kako nastanala ppaktikata i koi bile na~inite
i postapkite ppi nivna pealizacija. Na spedbite bea potencipani
i ppoblewite so koi nagpadenite op{tini se
soo~ile ppi nejzinoto sozdavawe.
So zavp{uvaweto na otvopenite denovi, se finalizipa
Ppogpawata za najdobpi ppaktiki. So ogled na golewiot intepes
na op{tinite za ovaa Ppogpawa i kvalitetot na site
43 ppedlo`eni ppaktiki od 18 op{tini vo zewjava, kancelapijata
na ZELS se anga`ipa za nejzino ppodol`uvawe i
vo napednite godini, so cel obezbeduvawe na kvalitetna
pazwena na pozitivni iskustva na op{tinite.
Me ,,dyer të hapura” komunat
e shpërblyera i këmbyen
praktikat e tyre më të mira
Gjashtë komunat e shpërblyera nga Programi “Standarde
lidere dhe praktika më të mira” –Dollnenë, Ohër, Strumicë,
Veles, Vevçanë dhe Bosillovë, Vasilevë dhe Novo Sellë, në
rrjedhat e tetorit dhe nëntorit me sukses realizuan dhe implementuan
aktivitetin e parashikuar të ,,ditëve të hapura”.
Secila komunë fituese e çmimit, në ditët e caktuara paraprake
ftoi tek ata të gjitha komunat e interesuara nga vendi
dhe u’a prezantuan praktikat e implementuara në komunë,
për të cilat u shpërblyen nga ky programë. Mysafirët pjesëmarrës,
kryetarët e komunave, përfaqësues nga administrata
komunale patën mundësi të njoftohen me mënyrat dhe funksionimin
e shembujve më të mire, zbatimin e tyre praktik,
por edhe të mësojnë se si praktika e mirë me sukses të implementohet
edhe në rrethet e tyre. Njëkohësisht të gjitha
gjashtë komunat të pranishmëve ju shpërndanë fletushka
dhe cd, me shpjegim se si u paraqit praktika dhe cilat kanë
qenë mënyrat dhe procedurat gjatë realizimit të tyre. Në takim
ishin potencuar edhe problemet me të cilat komunat e shpërblyera
u ballafaquan gjatë implementimit të tyre.
Me përfundimin e ditëve të hapura, finalizohet Programi
për praktika më të mira. Duke pasur parasysh interesin
e madh të komunave për këtë Program dhe kualitetin e 43
praktikave të propozuara nga 18 komuna në vend, zyra e BN-
JVL-së u angazhua për vazhdimin e saj edhe në vitet vijuese,
me qëllim sigurimin e këmbimit kualitativ të përvojave pozitive
të komunave.
22 Nëntor, 2008
Podobra informiranost
- pogolem uspeh
Kopisnici na LOLIN bazata na podatoci se edinicite na lokalnata
sawouppava vo Republika Makedonija, ZELS, vladinite
institucii, donatopskite opganizacii, nevladinite opganizacii
i dpugi asocijacii i zdpu`enija na gpa|ani , ppetppijatija koi
pabotat ili sopabotuvaat so op{tinite. Istite subjekti se i
izvop na infopwacii i dokuwenti.
Spoped wodelot na povpatna sppega – kopisnik e i izvop, LO-
LIN bazata dnevno se nadopolnuva so dokuwenti od intepes na
op{tinite. Kopisnicite na infopwaciite od LOLIN bazata se
i glavni izvopi na novi i upotpeblivi podatoci. Toa podpazbipa
deka vo golew del uspe{nosta i oppavdanosta na LOLIN bazata
zavisi od aktivnostite na edinicite na lokalnata sawouppava
kako kopisnici na istata.
Sekoja op{tina oddelno iwa wo`nost za aktivna intepakcija
so dpuga od zewjava ili pegionot ppeku LOLIN izbopnikot so dostavuvawe
infopwacii za svoite aktivnosti, potpebi, nastani,
ppavni akti so koi bi se nadopolnuvala LOLIN bazata.
Kakva e slikata za op{tinite i koi obvpski dobivaat vo idnina
vo golew del wo`e da se najdat vo dokuwentite postaveni
vo kategopijata Biblioteka od LOLIN wenito postaveno na intepnet
stpanicata na ZELS: www.zels.org.mk.
A, site aktuelni i `e{ki tewi wo`at da bidat povod za otvopawe
posebni tewatski kategopii vo oddelot FORYM koj nudi
wo`nost za otvopena, javna i anoniwna diskusija vo izpazuvaweto
na sopstveno wislewe i stav. Kategopijata FORYM wo`e da se
otvopi so klikawe na istata koja e swestena na dnoto od LOLIN
wenito na intepnet stpanicata na ZELS.
Informim më i mirë
– sukses më i madh
Shfrytëzuesit e LOGIN bazës të të dhënave janë njësitë e
vetëqeverisjes lokale në Republikën e Maqedonisë, BNJVL, institucionet
qeveritare, organizatat donatore, organizatat joqeveritare dhe
asociacione tjera dhe shoqata të qytetarëve, ndërmarrje që punojnë
ose bashkëpunojnë me komunat. Subjektet e njëjta janë burim
i informacioneve dhe dokumenteve.
Sipas modelit të zgjedhjes së ndërsjelltë – shfrytëzues është burim,
LOGIN baza në ditë plotësohet me dokumente me interes për komunat.
Shfrytëzuesit e informacioneve nga LOGIN baza janë edhe nurime
kryesore të të dhënave shfrytëzuese. Ajo nënkupton se në pjesë të
madhe suksesi i LOGIN bazës varet nga aktivitetet e njësive të vetëqeverisjes
lokale sikur shfrytëzues të së njëjtës.
Secila komunë ndaras ka mundësi për interaksion aktiv me tjetër
nga vendi ose regjioni nëpërmjet LOGIN zgjedhësit me dorëzimin e
informacioneve për aktivitetet e veta, nevoja, akte juridike me të cilat
do të plotësohej LOGIN baza.
Çfarë është fotografia për komunat dhe cilat detyrime marrin në
të ardhmen në pjesë më të madhe munden të gjinden në dokumentet
të vendosura në faqen e internetit të BNJVL-së: www.zels.org.mk.
Të gjitha temat e nxehta dhe aktuale munden të jenë shkak për
hapjen e kategorive të veçanta tematike në pjesën FORUM që ofron
mundësi për diskutim të hapur, publik dhe anonim në shprehjen e
mendimit dhe qëndrimit personal. Kategoria FORUM mundet të hapet
me klikimin e së njëjtës e cila është vendosur në fund të LOGIN menysë
në internet faqen e BNJVL-së.
GAZETË

CENOVNIK za reklamen prostor
1/1 vtopa i posledna kolop stpanica 450 evpa
1/1 ppetposledna kolop stpanica 400 evpa
1/2 vnatpe{na kolop stpanica 220 evpa
1/4 vnatpe{na kolop stpanica 120 evpa
1 cw 2 1,5 evpa
1/1 vnatpe{na cpno-bela stpanica 300 evpa
1/2 vnatpe{na cpno-bela stpanica 160 evpa
1/4 vnatpe{na cpno bela stpanica 90 evpa
1/1 kolop spedna stpanica 400 evpa
2 kolop spedni stpanici 700 evpa
Logo na naslovna stpanica
vo viso~ina od 5 santiwetpi najdolu
ili najgope na naslovnata stpanica
300 evpa
Popusti:
Za dogovop od 3 weseci - 10%
Za dogovop od 6 weseci - eden wesec gpatis
objava na peklawa
Za dogovop od 12 weseci - dva weseci gpatis
i
5% dopolnitelen
popust na suwata
Za pla}awe vo gotovo
dopolnitelni 5% popust