(YENÝ AKREP) SAYFA - PAGE: 8 YIL - YEAR: 11 (OCAK - ÞUBAT 2013) SAYI - ISSUE: 114
(YENÝ AKREP) SAYFA - PAGE: 9 YIL - YEAR: 11 (OCAK - ÞUBAT 2013) SAYI - ISSUE: 114 KARiKATÜR VE MÝZAH ÜZERÝNE YAZILAR-ANILAR- NOTLAR-ANEKTODLAR-AKTARMALAR-ALINTILAR HÜSEYÝN ÇAKMAK ÝLE KARÝKATÜR ÜZERÝNE CAN SARVAN <strong>CARTOON</strong> <strong>BY</strong>: EROL AKCAN [<strong>CYPRUS</strong>] Kýbrýs Türk Toplumu mizahý sever. Fýkra anlatmaya, espri patlatmaya bayýlýrýz. Mizaha düþkünüz düþkün olmasýna da, karikatürcülerimizin hakkýný yemiþliðimiz had safhadadýr. Dünya çapýnda baþarýlara imza atmýþ Musa Kayra, Hüseyin Çakmak ve Alper Susuzlu gibi büyük karikatür sanatçýlarýmýzýn yanýsýra, Kýbrýs Türk Toplumu'nda isim yapmýþ Serhan Gazioðlu, Ramiz Gökçe, Utku Karsu, Mustafa Tozaký, Cemal Tunceri, Mustafa Azizoðlu, Bertan Soyer, Arif Albayrak, Necmi Astam, Erdoðan Baybars, Serkan Sürek, Mehmet Ulubatlý, Zuhal Denizci, Sevcan Çerkez, Semra Yalçýn Bayhanlý ve daha nice karikatürcülerimiz mevcut… Çizmeye zerre yeteneðim olmadýðý için de olsa gerek, karikatürcülerin çizgiyle yarattýklarýna ve zekalarýna kelimenin tam manasýyla hayraným. Sanýlanýn tersine mizah çizerlerinin çoðu ciddi ve sert mizaçlýdýr. Türkiye'nin en büyük karikatürcülerinden Oðuz Aral'ýn oðlu Seyit Ali Aral mahalleden arkadaþýmýz olduðu için çocukluðumuzda arada sýrada evlerinde giderdik. 'Avanak Avni'nin ve Gýr Gýr Dergisi'nin yaratýcýsý Oðuz Aral çizdiklerinin aksine son derece ciddi bir insandý. Bizde de Hüseyin Çakmak öyledir mesela, espritüeldir ama zor güler. Oðuz Aral'ýn öðrencisi Hüseyin Çakmak'ýn karikatüre baþlamasýnýn hikayesi ilginçtir: Kýbrýs'ta bir arkadaþýnýn babasýnýn elinde gördüðü Gýr Gýr'a karikatür çizip gönderen Hüseyin Çakmak, yüzlerce karikatür arasýndan eserinin beðenildiðini Oðuz Aral'ýn kendisine gönderdiði mektuptan öðrenir. Oðuz Aral, telif ücreti olarak, bir asgari ücret ederi kadar büyük bir parayý henüz 12 yaþýnda olan Hüseyin Çakmak adýna Kýbrýs'a gönderir. "Fakat paranýn çok azýný harcayabildim" diyor Hüseyin Çakmak: "Para çok ya. Babam, paranýn içerisinden komisyonluðunu, gelir vergisini, navlun ücretini falan aldý! Geriye kalanýný da, annemin denetimine bana verdi. Harca harca bitmez. Köydeki, okuldaki bütün arkadaþlarýma olayý anlatýr, ýsmarlarým. Vaziyet böyle olunca, karikatürcülük iþini beðenmeye baþladým." Bugüne dek Kýbrýs'ta 13 mizah dergisi ve gazetesi yayýnlandý. Bunlardan sadece dijital ortamda yayýnlanan <strong>Yeni</strong> <strong>Akrep</strong> mizah dergisi yayýn hayatýna devam ediyor. Kuzey Kýbrýs'ta popüler bir mizah dergisi olmamasý beni garipsetmiþtir. Türkiye'de demokratik iklim çok daha sert olmasýna karþýn karikatür dergileri yayýnlanabiliyor ve yaþayabiliyor. Hüseyin Çakmak'a Kuzey Kýbrýs'ta neden haftalýk ve popüler bir mizah dergisi yayýnlanmadýðýný soruyorum. Hüseyin Çakmak, Kuzey Kýbrýs'ta iki önemli soruna dikkat çekiyor: Bunlardan biri, tamamýyla yerel bir daðýtým aðý olmadýðý için, haftalýk veya aylýk yayýnlarýn bayilerde ön yerlere konmamasý nedeniyle beklenen tirajý yakalayamadýðýný öne sürüyor. Ýkinci neden ise karikatürün ve mizahýn gücünden korkulmasý. Hüseyin Çakmak, "Birçok yerel gazete yönetimine mizah eki yapmayý önerdik. Ekonomik sýkýntýlarý bahane ederek mizah eki yayýnlamaya yanaþmadýlar. Esas neden bence korkudur. Çok etkili bir sanat olduðu için gazete sahipleri mizah ve karikatürden uzak duruyor. Biz de bu yüzden kendi baðýmsýz mizah dergimizi yayýnlayabilmek için lotoya, piyangoya aðýrlýk veriyoruz!" diyor. Gerçekten de ülke basýnýnýn atardamarýný iktidardaki siyasetçiler tuttuðu için gazete yönetimleri mizah eklerinden týrsýyor. <strong>Yeni</strong> yetiþen genç karikatürcülerin mizah dergisi yayýnlamak için yanýp tutuþtuklarýný ancak bu sorunlardan dolayý onlarý frenlemek zorunda kaldýklarýný anlatýyor Hüseyin Çakmak. Ve 1940'lý yýllarda Ýstiklal Gazetesi'nde çizdiði bir karikatür nedeniyle hakkýnda dava açýlan araþtýrmacý - yazar Haþmet Gürkan'ýn sözlerini anýmsatýyor: "Bu ülkede parasý olanýn aklý yok, aklý olanýn parasý yok!" Pornografik karikatürler beni çileden çýkarttýðý için Gýr Gýr, Hayvan ve Penguen (ki Penguen'in de bu konuda iyi bir örnek oluþturduðunu düþünmüyorum) dýþýnda Türkiye'de çýkan mizah dergilerine pek alýþamadým. Hüseyin Çakmak da pornografik karikatürleri açýkça 'adi' bulduðunu söylüyor. Mizah dergiciliðinde dengeleri kollamak hiç de kolay bir iþ deðil. Bazý okuyucular ýrkçýlýk yapýldýðýný savunur, bazýsý dine hakaret edildiðini, siyasetçiler ise kiþilik haklarýna saldýrýldýðýný ileri sürer durur. Nihayetinde yapýlan mizahtýr. Mizah hoþgörü ister; aðýr eleþtirilere katlanma sýnýrýmýzý geniþletirken düþünsel özgürlük alanýný gülümsetme becerisiyle ferahlatýr. Kuzey Kýbrýs'ta özlediðimiz nitelikte bir mizah dergisi yayýnlamaya kalkan çýkar mý bilmem ama disiplinle ve dikkatle bir dergi çalýþmasý yapýlýrsa böylesi bir mizah dergisinin topluma çok þey kazandýracaðýna inancým tam. http://www.kibristime.com 19 Ocak 2013