CARTOON BY: SERKAN SÜREK [CYPRUS ... - Yeni Akrep

(YENÝ AKREP) SAYFA - PAGE: 9 YIL - YEAR: 11 (OCAK - ÞUBAT 2013) SAYI - ISSUE: 114
KARiKATÜR VE MÝZAH ÜZERÝNE YAZILAR-ANILAR-
NOTLAR-ANEKTODLAR-AKTARMALAR-ALINTILAR
HÜSEYÝN ÇAKMAK ÝLE KARÝKATÜR ÜZERÝNE
CAN SARVAN
CARTOON BY: EROL AKCAN [CYPRUS]
Kýbrýs Türk Toplumu mizahý sever.
Fýkra anlatmaya, espri patlatmaya
bayýlýrýz. Mizaha düþkünüz düþkün
olmasýna da, karikatürcülerimizin
hakkýný yemiþliðimiz had safhadadýr.
Dünya çapýnda baþarýlara imza atmýþ
Musa Kayra, Hüseyin Çakmak ve Alper
Susuzlu gibi büyük karikatür
sanatçýlarýmýzýn yanýsýra, Kýbrýs Türk
Toplumu'nda isim yapmýþ Serhan
Gazioðlu, Ramiz Gökçe, Utku Karsu,
Mustafa Tozaký, Cemal Tunceri,
Mustafa Azizoðlu, Bertan Soyer, Arif
Albayrak, Necmi Astam, Erdoðan
Baybars, Serkan Sürek, Mehmet
Ulubatlý, Zuhal Denizci, Sevcan Çerkez,
Semra Yalçýn Bayhanlý ve daha nice
karikatürcülerimiz mevcut…
Çizmeye zerre yeteneðim olmadýðý
için de olsa gerek, karikatürcülerin
çizgiyle yarattýklarýna ve zekalarýna
kelimenin tam manasýyla hayraným.
Sanýlanýn tersine mizah çizerlerinin
çoðu ciddi ve sert mizaçlýdýr. Türkiye'nin
en büyük karikatürcülerinden Oðuz
Aral'ýn oðlu Seyit Ali Aral mahalleden
arkadaþýmýz olduðu için
çocukluðumuzda arada sýrada
evlerinde giderdik. 'Avanak Avni'nin ve
Gýr Gýr Dergisi'nin yaratýcýsý Oðuz Aral
çizdiklerinin aksine son derece ciddi bir
insandý. Bizde de Hüseyin Çakmak
öyledir mesela, espritüeldir ama zor
güler.
Oðuz Aral'ýn öðrencisi Hüseyin
Çakmak'ýn karikatüre baþlamasýnýn
hikayesi ilginçtir: Kýbrýs'ta bir
arkadaþýnýn babasýnýn elinde gördüðü
Gýr Gýr'a karikatür çizip gönderen
Hüseyin Çakmak, yüzlerce karikatür
arasýndan eserinin beðenildiðini Oðuz
Aral'ýn kendisine gönderdiði mektuptan
öðrenir. Oðuz Aral, telif ücreti olarak,
bir asgari ücret ederi kadar büyük bir
parayý henüz 12 yaþýnda olan Hüseyin
Çakmak adýna Kýbrýs'a gönderir. "Fakat
paranýn çok azýný harcayabildim" diyor
Hüseyin Çakmak: "Para çok ya.
Babam, paranýn içerisinden
komisyonluðunu, gelir vergisini, navlun
ücretini falan aldý! Geriye kalanýný da,
annemin denetimine bana verdi. Harca
harca bitmez. Köydeki, okuldaki bütün
arkadaþlarýma olayý anlatýr, ýsmarlarým.
Vaziyet böyle olunca, karikatürcülük
iþini beðenmeye baþladým."
Bugüne dek Kýbrýs'ta 13 mizah
dergisi ve gazetesi yayýnlandý.
Bunlardan sadece dijital ortamda
yayýnlanan Yeni Akrep mizah dergisi
yayýn hayatýna devam ediyor.
Kuzey Kýbrýs'ta popüler bir mizah
dergisi olmamasý beni garipsetmiþtir.
Türkiye'de demokratik iklim çok daha
sert olmasýna karþýn karikatür dergileri
yayýnlanabiliyor ve yaþayabiliyor.
Hüseyin Çakmak'a Kuzey Kýbrýs'ta
neden haftalýk ve popüler bir mizah
dergisi yayýnlanmadýðýný soruyorum.
Hüseyin Çakmak, Kuzey Kýbrýs'ta iki
önemli soruna dikkat çekiyor:
Bunlardan biri, tamamýyla yerel bir
daðýtým aðý olmadýðý için, haftalýk veya
aylýk yayýnlarýn bayilerde ön yerlere
konmamasý nedeniyle beklenen tirajý
yakalayamadýðýný öne sürüyor.
Ýkinci neden ise karikatürün ve
mizahýn gücünden korkulmasý. Hüseyin
Çakmak, "Birçok yerel gazete
yönetimine mizah eki yapmayý önerdik.
Ekonomik sýkýntýlarý bahane ederek
mizah eki yayýnlamaya yanaþmadýlar.
Esas neden bence korkudur. Çok etkili
bir sanat olduðu için gazete sahipleri
mizah ve karikatürden uzak duruyor. Biz
de bu yüzden kendi baðýmsýz mizah
dergimizi yayýnlayabilmek için lotoya,
piyangoya aðýrlýk veriyoruz!" diyor.
Gerçekten de ülke basýnýnýn
atardamarýný iktidardaki siyasetçiler
tuttuðu için gazete yönetimleri mizah
eklerinden týrsýyor.
Yeni yetiþen genç karikatürcülerin
mizah dergisi yayýnlamak için yanýp
tutuþtuklarýný ancak bu sorunlardan
dolayý onlarý frenlemek zorunda
kaldýklarýný anlatýyor Hüseyin Çakmak.
Ve 1940'lý yýllarda Ýstiklal Gazetesi'nde
çizdiði bir karikatür nedeniyle hakkýnda
dava açýlan araþtýrmacý - yazar Haþmet
Gürkan'ýn sözlerini anýmsatýyor: "Bu
ülkede parasý olanýn aklý yok, aklý olanýn
parasý yok!"
Pornografik karikatürler beni çileden
çýkarttýðý için Gýr Gýr, Hayvan ve
Penguen (ki Penguen'in de bu konuda
iyi bir örnek oluþturduðunu
düþünmüyorum) dýþýnda Türkiye'de
çýkan mizah dergilerine pek
alýþamadým. Hüseyin Çakmak da
pornografik karikatürleri açýkça 'adi'
bulduðunu söylüyor.
Mizah dergiciliðinde dengeleri
kollamak hiç de kolay bir iþ deðil. Bazý
okuyucular ýrkçýlýk yapýldýðýný savunur,
bazýsý dine hakaret edildiðini,
siyasetçiler ise kiþilik haklarýna
saldýrýldýðýný ileri sürer durur.
Nihayetinde yapýlan mizahtýr. Mizah
hoþgörü ister; aðýr eleþtirilere katlanma
sýnýrýmýzý geniþletirken düþünsel
özgürlük alanýný gülümsetme
becerisiyle ferahlatýr.
Kuzey Kýbrýs'ta özlediðimiz nitelikte
bir mizah dergisi yayýnlamaya kalkan
çýkar mý bilmem ama disiplinle ve
dikkatle bir dergi çalýþmasý yapýlýrsa
böylesi bir mizah dergisinin topluma çok
þey kazandýracaðýna inancým tam.
http://www.kibristime.com
19 Ocak 2013