Zespół Laboratoriów Badawczych ITB (.pdf) - 1,8 MB

ZESPÓŁ
LABORATORIÓW
BADAWCZYCH
GROUP OF TESTING LABORATORIES

Kierownik Zespołu Laboratoriów Badawczych
Dr inż. Jan Bobrowicz
tel.: (+48 22) 825 13 03, 825 28 85
e-mail: instytut@itb.pl
Kierownik ds. Jakości Zespołu Laboratoriów Badawczych
Dr inż. Ewa Szewczak
tel.: (+48 22) 579 61 74, 825 04 71 w. 174, 825 79 83
fax: (+48 22) 825 52 86
e-mail: e.szewczak@itb.pl
Kierownik Techniczny Zespołu Laboratoriów Badawczych
Mgr inż. Krzysztof Kostecki
tel.: (+48 22) 579 64 83
e-mail: k.kostecki@itb.pl
Head of The Group of Testing Laboratories
Dr Jan Bobrowicz
tel.: (+48 22) 825 13 03, 825 28 85
e-mail: instytut@itb.pl
Quality Manager
Dr Ewa Szewczak
tel.: (+48 22) 579 61 74
e-mail: e.szewczak@itb.pl
Technical Manager
Krzysztof Kostecki, MSc
tel.: (+48 22) 579 64 83
e-mail: k.kostecki@itb.pl

INSTYTUT TECHNIKI BUDOWLANEJ
ZESPÓŁ LABORATORIÓW BADAWCZYCH
W skład
ZESPOŁU LABORATORIÓW BADAWCZYCH INSTYTUTU TECHNIKI BUDOWLANEJ
wchodzą następujące laboratoria:
Akustyczne
Badań Ogniowych
Badań Podłoża Budowlanego
Betonu
Fizyki Cieplnej, Instalacji Sanitarnych i Środowiska
Konstrukcji i Elementów Budowlanych
Łączników i Wyrobów Budowlanych
Materiałów Budowlanych
Okuć i Ślusarki Budowlanej
Sygnalizacji, Automatyki Pożarowej i Instalacji Elektrycznych
W Instytucie Techniki Budowlanej działa również akredytowane LABORATORIUM WZORCUJĄCE.
Informacja o pełnym zakresie akredytacji laboratoriów badawczych ITB znajduje się na stronie www.itb.pl
BUILDING RESEARCH INSTITUTE
GROUP OF TESTING LABORATORIES
The following laboratories are included in the
GROUP OF TESTING LABORATORIES OF THE BUILDING RESEARCH INSTITUTE:
Acoustic
Fire
Building Soil
Concrete
Thermal Physics, Sanitary Systems and Environment
Building Structures
Fasteners and Building Products
Building Materials
Building Hardware and Ironmongery
Fire Detection, Alarm, Fire Automatics and Electrical Installations
In the Institute, the accredited CALIBRATION LABORATORY operates and conducts the calibration of measuring
equipment for ITB as well as other clients.
For information on full accreditation range of ITB testing laboratories please see the www.itb.pl website.
3

Zespół Laboratoriów Badawczych istnieje od 1992 roku, a od stycznia 1995 roku posiada akredytację Polskiego Centrum Badań
i Certyfikacji. Zespół Laboratoriów Badawczych spełnia wymagania normy PN-EN ISO/IEC 17025, potwierdzone akredytacją
Polskiego Centrum Akredytacji (certyfikat nr AB 023).
Zadaniem Zespołu Laboratoriów Badawczych jest prowadzenie specjalistycznych badań materiałów i wyrobów budowlanych,
badań na potrzeby aprobacji i certyfikacji wyrobów, stanowiących podstawę do oznakowania krajowych wyrobów
budowlanych znakiem oraz wyrobów w obszarze Unii Europejskiej oznakowaniem . Zespół prowadzi również badania
zanieczyszczeń środowiska.
Zespół Laboratoriów Badawczych wykonuje badania mechaniczne, chemiczne, ogniowe, akustyczne, biologiczne, elektryczne
i elektroniczne, nieniszczące, radiochemiczne i promieniowania, kompatybilności elektromagnetycznej, właściwości fizycznych
oraz badania dotyczące inżynierii środowiska i in.
Od 1 maja 2004 roku Instytut Techniki Budowlanej jest jednostką notyfikowaną Komisji Europejskiej i krajom członkowskim UE,
nr 1488, do realizacji zadań związanych z oceną zgodności wyrobów budowlanych.
Gwarancją wysokiej jakości i rzetelności wykonywanych badań jest kompetentna i wykształcona kadra pracowników oraz
nowoczesna baza badawcza. Zespół dąży do zaspokojenia potrzeb klientów poprzez rozwój metod badawczych, modernizację
wyposażenia oraz stałe udoskonalanie własnego systemu zarządzania.
Instytut Techniki Budowlanej jest członkiem rzeczywistym Klubów: Klub Polskie Forum ISO 9000, Klub Polskich Laboratoriów
Badawczych POLLAB.
Pracownicy Zespołu Laboratoriów Badawczych Instytutu aktywnie uczestniczą w działalności na forum międzynarodowym,
w tym w grupach sektorowych i horyzontalnych oraz Grupie Doradczej Jednostek Notyfikowanych, oraz w pracach wielu
komitetów technicznych, komisji i grup roboczych międzynarodowych organizacji naukowych (ENBRI, EGOLF, ELGIP, CICIND,
RILEM), normalizacyjnych (ISO, CEN) oraz oceniających wyroby budowlane (UEAtc, EOTA, WFTAO).
Instytut jest koordynatorem Polskiej Grupy Jednostek Notyfikowanych i utrzymuje jej witrynę na swojej stronie internetowej
www.itb.pl
4

The Group of Testing Laboratories exists since 1992. In January 1995 was graduated of accreditation of Polish Centre for Testing
and Certification. At present, the Group of Testing Laboratories is granted of accreditation of Polish Centre for Accreditation
(certificate no. AB 023) and meets requirements of PN-EN ISO/IEC 17025.
The task of the Group of Testing Laboratories is to conduct the tests of construction materials and products as well as
assessments of environmental pollution. For the needs of technical approvals and certification of products, laboratories carry
out tests, which are basis for marking products with or mark.
Tests areas: mechanical, chemical, fire, acoustic, biological, electrical and electronic, non-destructive, radiochemical and
radiation, determination of physical properties, electromagnetic compatibility and tests in the fields of the environmental
engineering, etc.
Since the 1st May 2004, Building Research Institute is the Notified Body to the European Commission and to the Member
States of European Union under the number 1488, designated for the tasks concerning with the assessment of building
products conformity.
Qualified personnel, having high scientific and professional position in Poland and abroad, as well as strong and modern
research basis, are the guarantees of high quality of conducted tests. The Group aims to meet the needs of customers by
developing tests methods, modernization of equipment and constant improvement of its own quality system.
Building Research Institute is the member of the following organisations: Polish Forum ISO 9000, Polish Testing Laboratories
Club POLLAB.
Institute actively participates in building research activity on the international forum, among other by contribution in the works
of Sector, Horizontal and Advisory Group of Notified Bodies and many technical committees, commissions and working groups
within international scientific (CICIND, RILEM, EGOLF, ENBRI) and standardization (CEN, ISO) organizations, as well as those for
assessment of building materials (UEAtc, EOTA, WFTAO).
The Institute coordinates the Polish Group of Notified Bodies (PGJN).
The website www.itb.pl includes a regularly updated PGJN folder thorough which current information on the work
of PGNB-CPD is published.
5

ZESPÓŁ LABORATORIÓW BADAWCZYCH
LABORATORIUM AKUSTYCZNE
Badamy:
przegrody ścienne i stropowe, dachy
drzwi, okna, elementy wentylacyjne, pakiety szklane, świetliki, żaluzje okienne, podłogi pływające, lekkie układy
podłogowe, wykładziny podłogowe, podłogi podniesione, sufity podwieszane, ekrany akustyczne
materiały i ustroje dźwiękochłonne, przedmioty i urządzenia stanowiące elementy wyposażenia wnętrz,
materiały używane w pływających podłogach, materiały porowate
pomieszczenia techniczne, instalacje c.o. i c.w., instalacje wentylacyjne, instalacje dźwigowe i inne elementy
stanowiące wyposażenie techniczne budynku
warunki akustyczne w pomieszczeniach (w tym w pomieszczeniach z systemem nagłaśniania)
oraz na stanowiskach pracy
parametry akustyczne środowiska zewnętrznego
parametry akustyczne maszyn i urządzeń
Określamy m.in.:
izolacyjność akustyczną od dźwięków powietrznych przegród ściennych i stropowych, dachów, drzwi, okien,
elementów wentylacyjnych, pakietów szklanych, świetlików, żaluzji okiennych, podłóg pływających, lekkich
układów podłogowych, wykładzin podłogowych, podłóg podniesionych, sufitów podwieszanych
izolacyjność akustyczną i współczynnik pochłaniania dźwięku ekranów akustycznych
izolacyjność akustyczną od dźwięków uderzeniowych przegród stropowych, podłóg pływających, podłóg
podniesionych, podłóg lekkich i układów podłogowych, wykładzin podłogowych
współczynnik pochłaniania dźwięku materiałów i ustrojów dźwiękochłonnych, przedmiotów i urządzeń
stanowiących elementy wyposażenia wnętrz
sztywność dynamiczną materiałów sprężystych używanych w pływających podłogach
oporność przepływu materiałów porowatych
czas pogłosu oraz inne parametry charakteryzujące warunki pogłosowe w pomieszczeniach (m.in. wskaźniki
transmisji mowy, czas wczesnego zaniku, wskaźnik przejrzystości)
poziom ciśnienia akustycznego i poziom dźwięku A
hałas pochodzący od ruchu drogowego, szynowego, lotniczego oraz zakładów przemysłowych
skuteczność zabezpieczeń akustycznych
poziom mocy akustycznej maszyn i urządzeń
charakterystyki kierunkowe źródeł dźwięku
6
Kierownik: dr inż. Elżbieta Nowicka
tel.: (+48 22) 566 43 06 w. 311, e-mail: e.nowicka@itb.pl, ul. Ksawerów 21, 02-656 Warszawa

GROUP OF TESTING LABORATORIES
ACOUSTIC LABORATORY
Carries out the tests of:
walls and floors, roofs
doors, windows, ventilation elements, glass, skylights, window louvers, floating floors, lightweight floors, floor
coverings, access floors, noise barriers
sound-absorption materials and structures, objects and equipment as furnishings, materials used in floating
floors, porous materials
technical rooms, central heating and water installations, ventilation installation lift installations and other
technical equipment of buildings
room acoustics (with loudspeakers) and workstations acoustics conditions
acoustical parameters of external environment
acoustical parameters of machines and other equipment
and determines:
airborne sound insulation of walls and floors, roofs, doors, windows, ventilation elements, glass, skylights,
window louvers, floating floors, lightweight floors, floor coverings, access floors and suspended ceilings
sound insulation and absorption of noise barriers
impact sound insulation of floors, floating floors, lightweight floors, floor coverings, access floors
sound absorption coefficient of materials and structures, objects and equipment as furnishings
dynamic stiffness of resilient materials used in floating floors
airflow resistance of porous materials
reverberation time and other parameters of rooms (like speech transmission index, early decay time)
sound pressure level and A sound level
noise from roads, railways, aircrafts and industries
insertion loss of acoustical barriers
sound power level of machines and other equipment
directional characteristics of sound sources
Head of laboratory: Dr Elżbieta Nowicka
7

ZESPÓŁ LABORATORIÓW BADAWCZYCH
LABORATORIUM BADAŃ OGNIOWYCH Oddział Mazowiecki ITB
Badamy:
wyroby budowlane i elementy budynku, takie jak: ściany, stropy i dachy, belki, słupy, schody, balkony,
sufity podwieszone i okładziny sufitowe, ściany osłonowe, drzwi i okna, przewody wentylacyjne, klapy
przeciwpożarowe, uszczelnienia przejść instalacji, uszczelnienia złączy liniowych również z przemieszczeniem,
szyby i kanały instalacyjne, podłogi podniesione, systemy transportowe i ich zamknięcia, przewody
oddymiające, kurtyny dymowe, klapy dymowe, wentylatory oddymiające
systemy zabezpieczeń ogniochronnych elementów konstrukcji budynku
zabezpieczenia ogniochronne drewna i materiałów drewnopochodnych
wyroby termopęczniejące, elastyczne wyroby wykończeniowe i tkaniny, fotele i siedziska
kable elektryczne w zakresie zapewnienia ciągłości dostawy energii i sygnału
kable elektryczne, listwy kablowe i rury instalacyjne do prowadzenia kabli w zakresie reakcji na ogień
oraz toksyczności produktów rozkładu i spalania
drzwi przystankowe do dźwigów, szafki na płyny łatwopalne, szafki na butle ze sprężonym gazem, płyty
gipsowo-kartonowe
Nowe stanowiska (piece) do badań odporności ogniowej pozwalają na badania elementów pionowych o szerokości do 10 m
i wysokości do 7 m oraz elementów poziomych o rozpiętości do 11,35 m. Ponadto badania rozprzestrzeniania ognia przez
ściany zewnętrzne przy oddziaływaniu ognia od zewnątrz prowadzone są obecnie wewnątrz budynku przez cały rok.
Określamy m.in.:
reakcję na ogień wyrobów budowlanych (w tym komplet badań do klasyfikacji europejskiej)
oddziaływanie ognia zewnętrznego na dachy
rozprzestrzenianie ognia przez elementy budynku
odporność ogniową nośnych i nienośnych elementów budynku, przy oddziaływaniu według krzywej
standardowej, węglowodorowej, tunelowej i innych scenariuszy przyrostu temperatury
odporność ogniową elementów składowych systemów instalacji użytkowych w budynku oraz kurtyn
dymowych, klap dymowych i wentylatorów oddymiających
dymoszczelność drzwi
skuteczność ogniochronną systemów zabezpieczeń elementów konstrukcyjnych budynku
stopień palności, w tym wyrobów elastycznych i tkanin oraz mebli
toksyczność produktów rozkładu i spalania oraz właściwości dymotwórcze
ciśnienie pęcznienia i wysokość spęcznienia wyrobów termopęczniejących
spójność rdzenia płyt gipsowo-kartonowych przy działaniu wysokiej temperatury
ciągłość dostawy energii i sygnału przez instalacje elektryczne, reakcję na ogień wyrobów elektrycznych
oraz kwasowość gazów powstałych podczas spalania materiałów kabli elektrycznych
odporność na pożar zarośli drogowych urządzeń przeciwhałasowych
8
Kierownik: mgr inż. Marek Łukomski
tel.: (+48 22) 566 42 44, fax: (+48 22) 847 23 11, e-mail: m.lukomski@itb.pl, ul. Ksawerów 21, 02-656 Warszawa

GROUP OF TESTING LABORATORIES
FIRE TESTING LABORATORY ITB Mazovian Branch
Carries out the tests of:
construction products and building elements, such as: walls, floors and roofs, beams, columns, stairs, balconies,
suspended ceilings and ceiling linings, external walls, doors and windows, ventilation ducts, fire dampers,
penetration seals, linear joint seals also with induced movement, installation shafts and ducts, raised floors,
conveyor systems and their closures, smoke extraction ducts, smoke barriers, natural smoke and heat exhaust
ventilators and powered smoke and heat exhaust ventilators
fire protection systems for building structural elements
fire protection systems for wooden and wood base products
thermo-swelling products, elastic finishing products and fabrics, armchairs and seats
electrical cables – for ensuring circuit integrity of power and/or signal supply in fire conditions
electrical cables, cable trunking and cable ducting systems and conduit systems for routing cables – their
reaction to fire and evolution of toxic decomposition and combustion products
lift landing doors, safety storage cabinets for flammable liquids, safety cabinets for pressurized gas cylinders,
gypsum plasterboards
New fire resistance testing facilities (furnaces) allow to test vertical specimens up to 10 m wide and up to 7 m high and
horizontal specimens of a span up to 11,35 m. Moreover, tests determining the spread of fire over facades under external
exposure are performed now in a room during all the year.
and determines:
reaction to fire (including complete set of tests for the European classification)
external fire exposure to roofs
spread of fire on building’s elements
fire resistance of the building’s loadbearing and non-loadbearing elements, according to standard,
hydrocarbon, tunnel curves and other temperature rise scenarios
fire resistance of building’s service installations and smoke barriers, natural smoke and heat exhaust ventilators
and powered smoke and heat exhaust ventilators
smoke control ability of doors
fire protection effectiveness of fire protection systems for building’s structural elements
combustibility, including that of elastic materials, fabrics and furniture
evolution of toxic decomposition and combustion products, as well as smoke-generating properties
swelling pressure and swelling height of thermo-swelling products
core cohesion of plaster boards in high temperature
circuit integrity of power and/or signal supply by electrical systems, reaction of electrical products to fire and
acidity of fumes generated by burning electrical cables
resistance to brushwood fire of road traffic noise reducing devices
Head of laboratory: Marek Łukomski, MSc
9

ZESPÓŁ LABORATORIÓW BADAWCZYCH
LABORATORIUM BADAŃ PODŁOŻA BUDOWLANEGO
Badamy:
wszystkie rodzaje gruntów
geosyntetyki
Określamy m.in.:
właściwości fizyczne (skład granulometryczny, wilgotność, granice konsystencji, skurcz liniowy, całkowitą
powierzchnię właściwą i pojemność sorpcyjną, gęstość właściwą, gęstość objętościową)
maksymalną i minimalną gęstość objętościową
zawartość części organicznych
wilgotność optymalną i maksymalną gęstość szkieletu gruntowego w aparacie Proctora
parametry konsolidacji i ściśliwości
ciśnienie pęcznienia i wskaźnika pęcznienia
współczynnik filtracji*
badania wytrzymałościowe (wytrzymałość na ścinanie oraz spójność i kąt tarcia wewnętrznego w aparacie
bezpośredniego ścinania oraz w aparacie trójosiowego ściskania metodą UU bez konsolidacji i bez odpływu
oraz CU i CD z nasycaniem i konsolidacją, wytrzymałość rezydualną, moduł ścinania Gmax na podstawie
pomiaru prędkości fal akustycznych – bender element*)
wodoprzepuszczalność w kierunku prostopadłym do powierzchni wyrobu*
wodoprzepuszczalność w płaszczyźnie wyrobu*
wskaźnikowe natężenie przepływu*
charakterystyczną wielkość porów*
długoterminową skuteczność ochronną geotekstyliów w kontakcie z barierami geosyntetycznymi*
* badania poza akredytacją
10
Kierownik: mgr inż. Małgorzata Wszędyrówny-Nast
tel.: (+48 22) 566 43 82, fax: (+48 22) 566 42 58, e-mail: m.wszedyrowny@itb.pl, ul. Ksawerów 21, 02-656 Warszawa

GROUP OF TESTING LABORATORIES
BUILDING SOIL TESTING LABORATORY
Carries out the tests of:
all kinds of granular and cohesive soils
geosynthetics
and determines:
physical properties (particle size distribution, water content, consistency limits, linear shrinkage, specific area,
maximum buffering capacity, density of solid particles and bulk density)
maximum and minimum bulk density
organic matter content
optimum water content and maximum dry density (Proctor apparatus)
parameters of consolidation and compressibility
swelling pressure and swelling index
permeability*
strength tests (shear strength, cohesion and angle of internal friction in a direct shear apparatus and a triaxial
compression apparatus using the UU method, without consolidation and drainage, and the CU and CD
methods, with saturation and consolidation, residual strength, determination of the shear modulus Gmax by
measuring the speed of acoustic waves – bender element)*
water permeability in vertical direction to the product surface*
water flow capacity in the product plane*
index flux*
characteristic pore size*
long-term protective efficacy of geotextiles in contact with geosynthetic barriers*
* beyond the scope of accreditation
Head of laboratory: Małgorzata Wszędyrówny-Nast, MSc
11

ZESPÓŁ LABORATORIÓW BADAWCZYCH
LABORATORIUM BETONU
Badamy:
cementy
wapno
spoiwa gipsowe
zaczyny
zaprawy
kleje
masy tynkarskie
kruszywa mineralne
materiały i wyroby kamienne
beton i wyroby betonowe
domieszki do betonu
dodatki do betonu (popioły lotne, pyły krzemionkowe, żużle wielkopiecowe)
włókna stalowe i polimerowe do betonu
Określamy m.in.:
właściwości fizyczne i chemiczne
właściwości mechaniczne
trwałość
strukturę i mikrostrukturę z wykorzystaniem mikroskopii klasycznej i elektronowej
skład fazowy metodami instrumentalnymi
12
Kierownik: dr Joanna Babińska
tel.: (+48 22) 579 62 17, fax: (+48 22) 579 62 48, e-mail: j.babinska@itb.pl, ul. Filtrowa 1, 00-611 Warszawa

GROUP OF TESTING LABORATORIES
CONCRETE LABORATORY
Carries out the tests of:
cements
building lime
gypsum binders
grouts
mortars
adhesives
plaster compositions
aggregates
stone materials
concrete
admixtures for concrete
additives for concrete (fly ash, silica fumes, blast furnace slags)
steel and polymer fibres
and determines:
physical and chemical properties
mechanical and strength properties
durability
structure and microstructure
phase composition
Head of laboratory: Dr Joanna Babińska
13

ZESPÓŁ LABORATORIÓW BADAWCZYCH
Laboratorium Fizyki Cieplnej,
Instalacji Sanitarnych i Środowiska
Działalność badawcza Laboratorium koncentruje się na podstawowych zagadnieniach zrównoważonego
budownictwa dotyczących wyrobów, robót budowlanych i budynków w zakresie:
właściwości użytkowych związanych z ochroną cieplną i zużyciem energii
określania zawartości i uwalniania substancji niebezpiecznych z wyrobów
jakości i właściwości użytkowych elementów instalacji sanitarnych
jakości powietrza w budynkach
Oferujemy:
Badania do oznakowania CE, aprobat i rekomendacji technicznych oraz ocen jednostkowych w następujących grupach:
wyroby do izolacji cieplnej
elementy murowe
okna, drzwi, okna dachowe, świetliki
lekkie ściany osłonowe
płyty warstwowe
wyroby budowlane pochodzenia chemicznego
wyroby drewnopochodne
cement, kruszywa, płytki ceramiczne, wyroby z PVC
farby i lakiery
środki ochrony drewna i zaimpregnowane drewno
wyroby budowlane zawierające azbest
powietrze w pomieszczeniach
nawiewniki powietrza oraz okna z nawiewnikami powietrza
systemy wentylacji i klimatyzacji
elementy instalacji sanitarnych
małe oczyszczalnie ścieków
nagrzejnikowe podzielniki kosztów ogrzewania
14
Kierownik: dr inż. Robert Geryło
tel.: (+48 22) 566 41 49, 566 42 76, e-mail: r.gerylo@itb.pl, ul. Ksawerów 21, 02-656 Warszawa

GROUP OF TESTING LABORATORIES
Thermal Physics, Sanitary Systems
and Environment Laboratory
The research activity of the Laboratory is focused on key sustainability aspects of construction products, works
and buildings in the scope of:
thermal and energy performance
determination of content and emission of dangerous substances
quality and performance of building systems elements
indoor air quality
We offer:
The following tests for CE marking, technical approvals and recommendations or single assessments of:
thermal insulation products
masonry units
windows and doors, roof windows, roof lights
curtain walling
self-supporting double skin metal faced insulating panels
construction products based on chemicals
wood-based products
cement, aggregates, ceramic titles, PVC products
paints and varnishes
wood protection agents and impregnated wood
construction products containing asbestos
indoor air pollution
air transfer devices and windows with air transfer devices
ventilation and air conditioning systems
sanitary systems elements
small wastewater treatment system elements
heat cost allocators for room radiators
Head of laboratory: Dr Robert Geryło
15

ZESPÓŁ LABORATORIÓW BADAWCZYCH
Laboratorium Konstrukcji i Elementów Budowlanych
Badamy:
ściany osłonowe, przekrycia dachowe
okna i drzwi balkonowe, zabudowy balkonów,
loggii i tarasów
okna, drzwi, przegrody o zwiększonej odporności
na włamanie
okna dachowe i wyłazowe, świetliki, szklane
przekrycia i pasma świetlne
drzwi wejściowe zewnętrzne i wewnętrzne
bramy, żaluzje, balustrady i poręcze budowlane
sufity podwieszane, sufity napinane
płyty warstwowe, płyty kompozytowe
płyty gipsowe, gipsowo-kartonowe,
włóknisto-cementowe (płaskie i profilowane),
poliwęglanowe
systemy okładzin elewacyjnych
materiały okładzinowe
półfabrykaty z drewna klejonego warstwowo
kształtowniki okienne z PVC i drewniane
drewno i materiały drewnopochodne
wyroby z tworzyw sztucznych
materiały termoizolacyjne
podłogi
parapety
systemy warstwowe PVC
nawierzchnie terenów sportowych
drogowe urządzenia przeciwhałasowe (ekrany
akustyczne)
oczyszczalnie ścieków
stal zbrojeniową gładką i żebrowaną
druty i sploty do konstrukcji sprężonych
betony, w tym beton w obiektach budowlanych
i próbki betonowe pobrane z tych obiektów
cegły
pustaki
zaprawy
blachy metalowe
włazy i wpusty kanałowe
rury instalacyjne do prowadzenia przewodów
słupy energetyczne i oświetleniowe
dowolne elementy konstrukcji budowlanych
prototypowe i wielkogabarytowe wyroby (np.
sprężane słupy żelbetowe, stalowe kratownice
przestrzenne)
surowce, produkty (w tym żywność) oraz
powietrze w pomieszczeniach w zakresie
promieniotwórczym
surowce mineralne i odpadowe
16
Kierownik: dr inż. Paweł Sulik, tel.: (+48 22) 566 42 60, 56 64 335, fax: (+48 22) 566 42 15
e-mail: przegrody@itb.pl, p.sulik@itb.pl, konstrukcje@itb.pl, ul. Ksawerów 21, 02-656 Warszawa

Określamy m.in.:
cechy identyfikacyjne i wymiary
właściwości fizykochemiczne
właściwości mechaniczne, w tym m.in.:
– wytrzymałość i odkształcalność przy ściskaniu,
zginaniu, rozciąganiu i skręcaniu
– moduł sprężystości
– postać zniszczenia
– twardość
– udarność
– relaksację, pełzanie fizyczne i chemiczne
odporność, w tym:
– na sztuczne starzenie atmosferyczne
– na oddzieranie, odrywanie od podłoża,
ścieranie
– na uderzenie i na obciążenia statyczne
i dynamiczne, na obciążenia skupione
– na przebicie i rozbicie
– na obciążenie wiatrem
– na wstrząsy
– na przenikanie wody
– na korozję naprężeniową
– mrozoodporność
cechy specyficzne, w tym:
– bezpieczeństwo użytkowania
– przepuszczalność powietrza
– wodoszczelność
– odporność drzwi na wielokrotne zamykanie
i otwieranie, na niekonwencjonalne
manipulacje i in.
– odporność drzwi i okien na działanie różnych
klimatów (badania klimatyczne)
– odporność na obciążenia dynamiczne związane
z odśnieżaniem
– ugięcie modelu sufitu
– zachowanie nawierzchni sportowych pod
obciążeniem
– nośność prefabrykatów z betonu
– promieniotwórczość naturalną
– stężenie radonu w powietrzu
– zanieczyszczenia promieniotwórcze
17

ZESPÓŁ LABORATORIÓW BADAWCZYCH
BUILDING STRUCTURES LABORATORY
Carries out the tests of:
curtain walls, roofs
cladding materials
sandwich panels, composite panels
light partitions and glazing
windows and French windows, partition for
balconies, loggias and terraces
windows and doors with enhanced resistance to
burglary
roof windows
external and internal entrance doors
gates, shutters, building railings and handrails
suspended ceilings, stretched ceilings
semifinished products made of multi-layered
glued wood
PVC multilayer systems
floors
wood and wood-based materials
plastic products
window sills
thermal insulating materials
surfaces for sport areas
road traffic noise reducing devices
wastewater treatment plants
smooth and finned reinforcing steel
wires and lays for prestressed structures
hatches and manholes
concretes, inclusive with concrete in construction
facilities and concrete samples collected from
these facilities
bricks
hollow blocks
mortars
power engineering and lighting poles
any element of building structures
raw materials, products (foodstuffs included) and
air in rooms in terms of radioactivity
mineral and recycled raw materials
prototype and large size products (e.g.
prestressed RC poles, steel space truss)
18
Head of laboratory: Dr Paweł Sulik

and determines:
identifying features and dimensions
physical and chemical properties
mechanical properties, including:
– tensile, bending, compression and torsion
strength and deformability
– modulus of elasticity
– form of destruction
– hardness
– impact resistance
– relaxation, physical and chemical creep
resistance, including:
– to artificial atmospheric ageing
– to tearing off, pull-off, abrasion
– to impact, static and dynamic load, point load
– to puncture and breakdown
– to wind load
– to shock
– to water penetration
– to stress corrosion
– to frost
specific features, including:
– safety in use
– air permeability
– watertightness
– door resistance to multiple closing and
opening, to non conventional handling, etc.
– resistance to dynamic load related to snow
removal
– deflection of ceiling model
– sporting surfaces performance under load
– bearing capacity of precast concrete
– natural radioactivity
– radon concentration in air
– radioactive pollution
19

ZESPÓŁ LABORATORIÓW BADAWCZYCH
LABORATORIUM ŁĄCZNIKÓW I WYROBÓW BUDOWLANYCH
Oddział Śląski ITB
Badamy:
Określamy m.in.:
stalowe łączniki rozporowe, wklejane, szynowe
stalowe łączniki do konstrukcji drewnianych
pręty zbrojeniowe wklejane
tworzywowe łączniki rozporowe
wkręty, śruby, nity i gwoździe
kotwy, listy kotwiące, wieszaki, wsporniki
beton
gwoździe konstrukcyjne
wyroby z betonu zwykłego
wyroby z betonu lekkiego
kruszywa do betonu i zapraw
elementy murowe ceramiczne
stal
pręty i siatki zbrojeniowe
wyroby termoizolacyjne
zespolone systemy ocieplenia
rury preizolowane
izolacje techniczne
zamocowania i łączniki sufitów podwieszanych
prefabrykowane schody, drabiny strychowe
urządzenia do chodzenia po dachach
rusztowania i deskowania
nośność połączeń
właściwości mechaniczne łączników
wymagania użytkowe zamocowań
cechy materiałów izolacyjnych
właściwości wytrzymałościowe materiałów
grubość powłok antykorozyjnych
20
Kierownik: mgr inż. Mariusz Wołyniak
tel.: (+48 32) 730 29 42, 730 25 16 w. 342, e-mail: m.wolyniak@itb.pl, al. W. Korfantego 191, 40-153 Katowice

GROUP OF TESTING LABORATORIES
Fasteners & Building Products Testing Laboratory
ITB Silesian Branch
Carries out the tests of:
metal expansion and bonded fasteners,
channel bars
metal connectors for wooden structures
plastic expansion fasteners
bonded reinforcement bars
screws and bolts
concrete
constructions nails
ordinary concrete products
lightweight concrete products
aggregates for concrete and mortar
ceramics products
steel
reinforcing bars and meshes
thermal insulation products
technical isolations products
composite thermal insulation systems
pre-insulated pipes
suspended ceilings
and determines:
pullout of joints
mechanical properties of fasteners
operational properties of fastening systems
properties of insulation materials
strength properties of materials
thickness of anticorrosion coatings
Head of laboratory: Mariusz Wołyniak, MSc
21

ZESPÓŁ LABORATORIÓW BADAWCZYCH
Laboratorium Materiałów Budowlanych
Badamy:
Materiały i wyroby wykończeniowe, w tym:
– masy i zaprawy tynkarskie
– tynki i wyprawy zewnętrzne i wewnętrzne
– wyroby i powłoki malarskie, lakierowe
– kleje (cementowe, dyspersyjne, na bazie żywic
reaktywnych) masy i zaprawy klejące
– układy ociepleniowe i wyroby do ich
wykonywania
– płytki ceramiczne
– posadzki żywiczne i mineralne
– podłogowe masy samopoziomujące
– podkłady podłogowe
– wykładziny podłogowe
– elementy z tworzyw sztucznych i gumy
– sztuczne nawierzchnie sportowe i rekreacyjne
Materiały do zabezpieczeń wodochronnych,
w tym:
– elastyczne wyroby asfaltowe na osnowie –
papy, gonty asfaltowe
– wyroby elastyczne z tworzyw sztucznych
i kauczuku (folie, tekstylia, taśmy, laminaty,
uszczelki)
– masy i powłoki hydroizolacyjne na bazie asfaltu
– wyroby i powłoki hydroizolacyjne na bazie
tworzyw sztucznych i cementu
– hydroizolacyjne wyroby stopujące i iniekcyjne
– dachówki ceramiczne i cementowe
– kity i masy uszczelniające
– bariery geosyntetyczne, geotekstylia
– akcesoria dachowe
Materiały i powłoki ochronne, w tym:
– wyroby impregnacyjne i malarskie
– powłoki i zaprawy ogniochronne
– ciekłe kompozycje żywiczne
– środki iniekcyjne żywiczne i mineralne
– powłoki ochronne polimerowe,
polimerowo‐cementowe, bitumiczne,
mineralne
– powłoki metaliczne, anodowe tlenkowe
na wyrobach metalowych
– wyroby do napraw konstrukcji betonowych
i żelbetowych
– domieszki i dodatki do betonu i zaprawy
Wyroby do ochrony przed korozją biologiczną:
– środki ochrony drewna i materiałów
drewnopochodnych
– środki do zwalczania grzybów pleśniowych
i glonów
Powietrze – w zakresie stężenia zarodników
grzybów pleśniowych
22
Kierownik: mgr inż. Jadwiga Miklaszewska
tel. (+48 22) 579 62 38, e-mail: j.miklaszewska@itb.pl, ul. Filtrowa 1, 00-611 Warszawa

Określamy m.in.:
Cechy identyfikacyjne, wymiary, właściwości
fizykochemiczne
Właściwości mechaniczne, w tym m.in.:
– wytrzymałość na rozciąganie (w temperaturach
od -30°C do +250°C)
– wytrzymałość na ściskanie
– wytrzymałość na zginanie
– wytrzymałość na oddzieranie i na ścinanie
– wytrzymałość na rozdzieranie
Właściwości eksploatacyjne, w tym m.in.:
– mrozoodporność
– wodoszczelność, nasiąkliwość
– przepuszczalność pary wodnej, dwutlenku
węgla
– stabilność wymiarów, skurcz
– giętkość
– odporność termiczną
– stabilność kształtu
– właściwości przeciwpoślizgowe i opór poślizgu
– odporność na zarysowanie
– przyczepność do podłoża
– odporność na ścieranie, w tym udarowe
– odporność na kolce lekkoatletyczne
– tarcie, toczenie i odbicie pionowe piłki, opór
w ruchu obrotowym nawierzchni sportowych
– skuteczność oczyszczania ścieków przez
oczyszczalnie przydomowe
Właściwości wyrobów i systemów z nich
wykonanych w zakresie cech specyficznych dla
konkretnych zastosowań, w tym m.in.:
– odporność na sztuczne starzenie
atmosferyczne, w tym po działaniu lamp
ksenonowych i fluorescencyjnych
– odporność na działanie asfaltu, oleju, odcieków
syntetycznych, wody, alkaliów i innych ciekłych
chemikaliów
– odporność na działanie mgły solnej oraz
atmosfery zawierającej SO 2
– odporność na zmęczenie
– odporność na obciążenie wiatrem
– odporność na grad
– odporność na uderzenie i na obciążenia
statyczne i dynamiczne
– odporność korozyjną i trwałość powłok
na wyrobach metalowych
– parametry impedancyjne powłok
– zdolność do uszczelnień iniekcyjnych
– wpływ domieszek na właściwości ochronne
zapraw i betonów wobec zbrojenia
– podatność korozyjną stali zbrojeniowej
w betonie
– podatność betonów i zapraw na
karbonatyzację
– zawartość jonów chlorkowych i siarczanowych
w wyrobach budowlanych
– skuteczność działania środków do zwalczania
grzybów i glonów
– skuteczność działania środków do ochrony
drewna i materiałów drewnopochodnych
– odporność na grzyby pleśniowe i porastanie
glonami
– skuteczność zabezpieczenia drewna przed
grzybami powodującymi siniznę
23

GROUP OF TESTING LABORATORIES
BUILDING MATERIALS LABORATORY
Carries out the tests of:
Finishing materials and products, including:
– coatings compounds and plasters
– plasters, inner and outer coatings
– paint films and products, varnish films
– adhesives (cement, dispersion, reactive resinbased),
compounds and adhesives
– wall insulation systems
– ceramic tiles
– resin and mineral floors
– self-levelling floor compounds
– floor underlays
– floor coverings
– plastic and rubber elements
– artificial sports and recreational surfaces
Waterproofing materials, including:
– asphalt flexible sheets for waterproofing –
bitumen sheets, asphalt shingles
– plastic and rubber sheets, fabrics, tapes, liquid
applied waterproofing kits with reinforcement,
seals
– asphalt liquid applied materials and
waterproofing coatings
– plastic and cement liquid applied compounds
and coatings
– waterstop and waterproofing injection
products
– clay and concrete roofing tiles
– sealants
– geosynthetic barriers, geotextiles
– roofing accessories
Protection materials and films, including:
– hydrophobic impregnation and paint products
– fire protection coatings and mortars
– liquid resin compositions
– resin and mineral injection materials
– polymer, polymer-cement, bituminous and
protective mineral films
– metallic, anodic-oxide coatings on metal
products
– repair of concrete and reinforced concrete
structures products
– concrete admixtures and additives
Products for protection against biological
corrosion, including:
– protection materials for wood and wood
derivatives
– fungi and algaes extermination products
Air – in terms of concentration of mould fungi
spores
24
Head of laboratory: Jadwiga Miklaszewska, MSc

and determines:
Identifying features, dimensions, physical and
chemical properties
Mechanical properties, including:
– tensile strength (temperature range -30°C to
+250°C)
– compression strength
– bending strength
– shear strength
– tearing strength
Performance properties of products, including:
– resistance to frost
– watertightness and absorbability
– barrier properties inclusive with water vapour
and carbon dioxide transfer
– stability of dimensions, shrinkage
– flexibility
– thermal resistance
– shape stability
– anti-skid properties and surface friction factor
– resistance to scratches
– adhesion to base materials
– resistance to tear
– resistance to athletic spikes
– friction, rolling and vertical bounce of ball,
rotation resistance of sports surfaces
– efficiency of wastewater treatment
Properties of products and systems made of
those products as regards the characteristics
specific for applications:
– resistance to artificial atmospheric ageing,
including the effects of xenon and fluorescent
lamps
– resistance to asphalt, oil, synthetic eluates,
water, alkaline and other liquid chemicals
– resistance to ageing by salt mist and SO 2
containing atmosphere
– resistance to fatigue
– resistance to wind load
– resistance to hail
– resistance to impact and static and dynamic
load
– corrosion resistance and durability of coatings
on metal products
– coating impedance parameters
– injection sealing
– influence of admixtures for protective
properties concrete and mortar vs.
reinforcement
– influence of admixtures on susceptibility to
corrosion of reinforcing steel
– susceptibility of concrete and mortar to
carbonation
– content of chloride and sulfate ions in
construction products
– effectiveness of algae disinfecting agents
– effectiveness of wood and wood-based
materials protective agents
– resistance to algae overgrowth
– protective effectiveness of wood against blue
stain
25

ZESPÓŁ LABORATORIÓW BADAWCZYCH
LABORATORIUM OKUĆ I ŚLUSARKI BUDOWLANEJ
Oddział Wielkopolski ITB
Badamy:
okucia budowlane, w tym:
– zamknięcia przeciwpaniczne i zamknięcia awaryjne do wyjść
– zamki wpuszczane i wierzchnie wraz z zaczepami (w tym zamki wielopunktowe)
– okucia uchylno-rozwierane, rozwierano-uchylne, uchylne i rozwierane do okien i drzwi balkonowych (łącznie
z odpornością na włamanie)
– okucia uchwytowo-osłonowe drzwiowe (klamki, gałki, uchwyty) i klameczki okienne
– zasuwnice, zatrzaski zapadkowe
– zasuwy drzwiowe i okienne
– zamykacze drzwiowe z regulacją przebiegu zamykania
– zawiasy jednoosiowe
– wkładki i inne zamknięcia bębenkowe, kłódki
stolarka i ślusarka otworowa z różnych materiałów, w tym:
– okna i drzwi balkonowe (łącznie z odpornością na włamanie)
– świetliki, okna dachowe, wyłazy
– drzwi zewnętrzne i wewnętrzne (łącznie z odpornością na włamanie)
– bramy garażowe, handlowe i przemysłowe uruchamiane ręcznie i elektromechanicznie
– żaluzje, rolety, markizy, zasłony zewnętrzne i wewnętrzne
łączniki, w tym:
– łączniki rozporowe tworzywowo-metalowe do zastosowań niekonstrukcyjnych
– wkręty, blachowkręty, śruby do metalu, drewna, pręty gwintowane itp.
– nity, w tym jednostronne
elementy do lekkiej zabudowy, w tym:
– elementy rusztów i zawiesi do sufitów podwieszanych
elementy wyposażeniowe i wykończeniowe, w tym:
– brodziki, wanny, umywalki, zlewozmywaki
– uchwyty do rynien, rur spustowych, rur kanalizacyjnych i inne
– schody strychowe, stopnie do studzienek włazowych
– elementy wyposażeniowe wykonane z tworzyw sztucznych
– elementy ogrodzeń
– skrzynki pocztowe
26
Kierownik: mgr inż. Wojciech Kujawski
tel.: (+48 61) 853 76 29, 853 67 86, e-mail: w.kujawski@itb.pl, ul. S. Taczaka 12, 61-819 Poznań

GROUP OF TESTING LABORATORIES
BUILDING HARDWARE AND IRONMONGERY LABORATORY
ITB Wielkopolska Branch
Carries out the tests of:
building hardware:
– panic exit devices and emergency exit devices
– mortise and rim locks and latches and their locking plates (including multipoint locks)
– tilt and turn, tilt first, tilt-only and turn-only hardware for windows and balcony doors (including burglary
resistance)
– door furniture (lever handles and knobs for doors) and window handles
– espagnolettes, finger catches
– door and window bolts
– controlled door closing devices
– single-axis hinges
– lock cylinders and similar locking devices, padlocks
elements for openings in buildings made of various materials:
– windows and balcony doors (including burglary resistance)
– skylights, roof windows and hatches
– external and internal doors (including burglary resistance)
– garage, commercial and industrial gates, operated both manually and electromechanically
– shutters, awnings, external and internal blinds
fasteners:
– plastic-metal anchors for non-structural application
– screws, sheet-metal screws, wood screws, threaded rods, etc.
– rivets, including blind ones
light construction elements:
– supporting and suspension components (grids) for suspended ceilings
fitting and finish elements:
– shower trays, baths, wash basins, sinks
– brackets and clips for roof gutters, downpipes, sewage pipes and others
– loft ladders, manhole steps
– plastic fitting elements
– fencing elements
– letter boxes and letter plates
Head of laboratory: Wojciech Kujawski, MSc
27

ZESPÓŁ LABORATORIÓW BADAWCZYCH
LABORATORIUM SYGNALIZACJI, AUTOMATYKI POŻAROWEJ
I INSTALACJI ELEKTRYCZNYCH
Badamy:
urządzenia sygnalizacji pożarowej i rozgłaszania na podstawie wymagań serii norm EN 54 (m.in. czujki ciepła
z indeksem R i S, czujki autonomiczne, systemy zasysające dużej czułości)
elementy automatyki sterującej systemami kontroli dymu i ciepła wg serii norm EN 12101
elementy automatyki sterującej urządzeniami gaśniczymi gazowymi zgodnie z normami serii EN 12094
elementy instalacji elektrycznych, wyposażenia elektrycznego budynków oraz tras kablowych
centrale i głośniki dźwiękowych systemów ostrzegawczych
systemy transmisji alarmu pożarowego
elementy instalacji elektrycznych
Określamy m.in.:
odporność i wytrzymałość na oddziaływania środowiskowe, klimatyczne i mechaniczne (wibracje, uderzenia,
udary pojedyncze, korozję)
odporność na zaburzenia kompatybilności elektromagnetycznej (zaniki, obniżenia i zmiany napięcia zasilania,
wyładowania elektryczności statycznej, serie szybkich elektrycznych stanów przejściowych, udary napięciowe,
oddziaływanie pola elektromagnetycznego o częstotliwościach radiowych oraz innych)
próg zadziałania czujek pożarowych wszystkich rodzajów
przydatność czujek do wykrywania pożarów testowych
pełną funkcjonalność urządzeń sygnalizacji i automatyki pożarowej
właściwości wyposażenia elektrycznego budynków i instalacji elektrycznych, w tym:
– wytrzymałość elektryczną i rezystancję izolacji
– ciągłość obwodu elektrycznego
– wytrzymałość mechaniczną koryt kablowych
– stopień ochrony IP
28
Kierownik: mgr inż. Artur Cudowski
tel.: (+48 22) 566 43 94, e-mail: a.cudowski@itb.pl, ul. Ksawerów 21, 02-656 Warszawa

GROUP OF TESTING LABORATORIES
FIRE DETECTION, ALARM, FIRE AUTOMATICS
AND ELECTRICAL INSTALLATIONS LABORATORY
Carries out the tests of:
fire alarm systems and voice alarm systems in accordance with EN 54 standards (temperature detectors with R
and S index, autonomic smoke detectors, aspirating systems)
elements of smoke and heat control systems in accordance with EN 12101 standards
fire extinguishing devices control systems in accordance with EN 12094 standards
elements of electrical systems
and determines:
strength and resistance to environmental, climatic and mechanical influence (vibrations, surges, single strokes)
resistance to electromagnetic compatibility interferences (supply voltage decay, fall and changes, static
electricity discharges, series of quick electric transitory conditions, voltagewaves, influence of electromagnetic
field with radio and other frequencies)
trip threshold for all types of fire detectors
usability of detectors for detecting test fires
full functionality of fire signaling and automatics equipment
properties of electric fittings in buildings and electrical installations, including:
– electric strength and resistance of insulation
– surface resistance, volume resistance and resistance to earth
– continuity of electric circuit
– mechanical strength of cable ducts
– IP protection level
– electrostatic properties floors
Head of laboratory: Artur Cudowski, MSc
29

INSTYTUT TECHNIKI BUDOWLANEJ
LABORATORIUM WZORCUJĄCE
Laboratorium Wzorcujące ITB istnieje od 1999 roku, a od 2008 roku posiada certyfikat akredytacji AP 113 wydany przez
Polskie Centrum Akredytacji, potwierdzający kompetencje Laboratorium na zgodność z normą PN-EN ISO/IEC 17025
„Ogólne wymagania dotyczące kompetencji laboratoriów badawczych i wzorcujących”.
W zakresie akredytacji Laboratorium wykonuje wzorcowania:
analogowych i cyfrowych suwmiarek
analogowych i cyfrowych czujników
nieautomatycznych wag elektronicznych i mechanicznych
termometrów elektrycznych
mikrometrów zewnętrznych
sit kontrolnych i użytkowych
Ponadto wystawia świadectwa pomiaru w dziedzinach długości i masy.
Świadectwa wzorcowania i pomiaru wydawane przez Laboratorium
Wzorcujące ITB zapewniają spójność pomiarową.
30
Kierownik: mgr inż. Bogumiła Zwierchanowska
tel.: (+48 22) 579 64 07, e-mail: b.zwierchanowska@itb.pl, ul. Filtrowa 1, 00-611 Warszawa

BUILDING RESEARCH INSTITUTE
CALIBRATION LABORATORY
The Laboratory was established in 1999. Since 2008 the Calibration Laboratory has held the accreditation No. AP 113 of
Polish Centre for Accreditation, certifying the conformity with EN ISO/IEC 17025 standard General requirements for the
competence of testing and calibration laboratories.
Laboratory offers calibration of laboratory equipment:
analogue and digital calipers
analogue and digital gauges
non-automatic balances
electric thermometers
external micrometers
control and useful sieves
The laboratory issues measurement certificates in the length and the mass fields.
The calibration and measurement certificates issued by the accredited Calibration
Laboratory of Building Research Institute guarantee the measurement traceability.
Head of laboratory: Bogumiła Zwierchanowska, MSc
31

4
1
2
3
Wydanie ITB styczeń 2013 – zgodnie z PS nr 17/2007
ITB publication according to PS no 17/2007 – January 2013
1
SIEDZIBA GŁÓWNA/HEADQUARTERS
ul. Filtrowa 1
00-611 Warszawa
ul. Ksawerów 21
02-656 Warszawa
tel. +48 22 825 04 71
fax +48 22 825 52 86
e-mail: instytut@itb.pl
www.itb.pl
2
ODDZIAŁ MAZOWIECKI/MAZOVIAN BRANCH
ul. Przemysłowa 2
26-670 Pionki
tel. +48 48 312 16 00
e-mail: fire@itb.pl
ODDZIAŁ ŚLĄSKI/SILESIAN BRANCH
3 4
al. W. Korfantego 191
40-153 Katowice
tel. +48 32 730 25 16
fax +48 32 730 25 22
e-mail: katowice@itb.pl
www.itb.katowice.pl
ODDZIAŁ WIELKOPOLSKI/
WIELKOPOLSKA BRANCH
ul. S. Taczaka 12
61-819 Poznań
tel. +48 61 853 76 29
fax +48 61 853 78 33
e-mail: poznan@itb.pl
www.itb.poznan.pl