Електроенергетски системи - Факултет за електротехника и ...
Електроенергетски системи - Факултет за електротехника и ...
Електроенергетски системи - Факултет за електротехника и ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
УНИВЕРЗИТЕТ СВ. КИРИЛ И МЕТОДИЈ-СКОПЈЕ<br />
<strong>Факултет</strong> <strong>за</strong> <strong>електротехн<strong>и</strong>ка</strong> <strong>и</strong> <strong>и</strong>нформац<strong>и</strong>ск<strong>и</strong> технолог<strong>и</strong><strong>и</strong><br />
Студ<strong>и</strong>ска програма<br />
<strong>Електроенергетск<strong>и</strong></strong> <strong>с<strong>и</strong>стем<strong>и</strong></strong><br />
Скопје, 2008 год<strong>и</strong>на
1. Основн<strong>и</strong> податоц<strong>и</strong> <strong>за</strong> студ<strong>и</strong>ската програма<br />
Наз<strong>и</strong>в на студ<strong>и</strong>ската програма<br />
Наз<strong>и</strong>в на д<strong>и</strong>пломата<br />
Компетенц<strong>и</strong><strong>и</strong><br />
Јаз<strong>и</strong>к<br />
Нос<strong>и</strong>тел<br />
<strong>Електроенергетск<strong>и</strong></strong> <strong>с<strong>и</strong>стем<strong>и</strong></strong><br />
Маг<strong>и</strong>стер по <strong>електротехн<strong>и</strong>ка</strong> <strong>и</strong> <strong>и</strong>нформац<strong>и</strong>ск<strong>и</strong> технолог<strong>и</strong><strong>и</strong>,<br />
студ<strong>и</strong>ска програма Eлектроенергетск<strong>и</strong> <strong>с<strong>и</strong>стем<strong>и</strong></strong><br />
Спец<strong>и</strong>јал<strong>и</strong>з<strong>и</strong>ран <strong>за</strong> проект<strong>и</strong>рање, водење <strong>и</strong> управување на преносн<strong>и</strong><br />
<strong>и</strong> д<strong>и</strong>стр<strong>и</strong>бут<strong>и</strong>вн<strong>и</strong> електроенергетск<strong>и</strong> <strong>с<strong>и</strong>стем<strong>и</strong></strong>.<br />
македонск<strong>и</strong><br />
Инст<strong>и</strong>тут <strong>за</strong> преносн<strong>и</strong> електроенергетск<strong>и</strong> <strong>с<strong>и</strong>стем<strong>и</strong></strong><br />
2. Дополн<strong>и</strong>телн<strong>и</strong> <strong>и</strong>нформац<strong>и</strong><strong>и</strong> <strong>за</strong> студ<strong>и</strong>ската програма<br />
2. 1. Услов<strong>и</strong> <strong>за</strong> <strong>за</strong>п<strong>и</strong>шување на студ<strong>и</strong>ската програма<br />
Р.бр. Л<strong>и</strong>ста на <strong>за</strong>вршен<strong>и</strong> дод<strong>и</strong>пломск<strong>и</strong> студ<strong>и</strong><strong>и</strong><br />
1 <strong>Факултет</strong> <strong>за</strong> <strong>електротехн<strong>и</strong>ка</strong> <strong>и</strong> <strong>и</strong>нформац<strong>и</strong>ск<strong>и</strong> технолог<strong>и</strong><strong>и</strong> - Скопје<br />
2 Техн<strong>и</strong>чк<strong>и</strong> факултет – Б<strong>и</strong>тола<br />
3 Сродн<strong>и</strong> факултет<strong>и</strong> во земјата <strong>и</strong> во странство<br />
2.2. Образложен<strong>и</strong>е <strong>за</strong> потреб<strong>и</strong>те <strong>за</strong> воведување на студ<strong>и</strong>ската програма<br />
Идент<strong>и</strong>ф<strong>и</strong>кац<strong>и</strong>ја на потреб<strong>и</strong>те <strong>и</strong><br />
можност<strong>и</strong>те <strong>за</strong> вработување<br />
Во пер<strong>и</strong>одот на трансформац<strong>и</strong>ја на енергетск<strong>и</strong>от сектор во<br />
земјава, се повеќе се согледуваат потреб<strong>и</strong>те од кадар кој ќе<br />
може да <strong>и</strong>м <strong>и</strong>злезе во пресрет на пред<strong>и</strong>зв<strong>и</strong>ц<strong>и</strong>те ко<strong>и</strong><br />
про<strong>и</strong>злегуваат од оваа трансформац<strong>и</strong>ја. Оваа студ<strong>и</strong>ска програма<br />
ќе овозмож<strong>и</strong> продлабочување на основн<strong>и</strong>те знаења од областа<br />
на преносн<strong>и</strong>те <strong>и</strong> д<strong>и</strong>стр<strong>и</strong>бут<strong>и</strong>вн<strong>и</strong>те <strong>с<strong>и</strong>стем<strong>и</strong></strong>, стекнат<strong>и</strong> во текот на<br />
дод<strong>и</strong>пломск<strong>и</strong>те студ<strong>и</strong><strong>и</strong>. Програмата е составена врз основа на<br />
сознан<strong>и</strong>јата <strong>за</strong> актуелн<strong>и</strong>те потреб<strong>и</strong> на компан<strong>и</strong><strong>и</strong>те од<br />
енергетск<strong>и</strong>от сектор <strong>и</strong> <strong>и</strong>ндустр<strong>и</strong>јата, со цел да се создадат кадр<strong>и</strong><br />
ко<strong>и</strong> ќе можат да одговорат на н<strong>и</strong>вн<strong>и</strong>те потреб<strong>и</strong> <strong>и</strong> ко<strong>и</strong> ќе б<strong>и</strong>дат<br />
способн<strong>и</strong> <strong>за</strong> акт<strong>и</strong>вно вклучување во тековн<strong>и</strong>те процес<strong>и</strong>.<br />
Студ<strong>и</strong>ската програма е создадена од професор<strong>и</strong> ко<strong>и</strong> <strong>и</strong>маат<br />
долгогод<strong>и</strong>шно <strong>и</strong>скуство во наставната дејност, но <strong>и</strong>сто така,<br />
остваруваат акт<strong>и</strong>вна соработка со стопанск<strong>и</strong>те субјект<strong>и</strong> во<br />
земјава. Истовремено, понуден<strong>и</strong>от концепт ќе овозмож<strong>и</strong><br />
оспособување на студент<strong>и</strong>те <strong>за</strong> самостојна <strong>и</strong>стражувачка работа<br />
<strong>и</strong> ќе б<strong>и</strong>де основа <strong>за</strong> н<strong>и</strong>вно понатамошно спец<strong>и</strong>јал<strong>и</strong>з<strong>и</strong>рање <strong>и</strong>л<strong>и</strong> <strong>за</strong><br />
<strong>за</strong>п<strong>и</strong>шување на докторск<strong>и</strong> студ<strong>и</strong><strong>и</strong> од оваа област. Последново е<br />
овозможено со <strong>и</strong>зб<strong>и</strong>рање на област<strong>и</strong> на <strong>и</strong>зучување ко<strong>и</strong> се<br />
предмет на <strong>и</strong>нтерес на <strong>и</strong>стражувач<strong>и</strong>те на глобално н<strong>и</strong>во.
2.3. Податоц<strong>и</strong> <strong>за</strong> меѓународна споредл<strong>и</strong>вост на студ<strong>и</strong>ската програма<br />
1. Наз<strong>и</strong>в на студ<strong>и</strong>ска програма<br />
2. Ун<strong>и</strong>верз<strong>и</strong>тет<br />
3. web-стран<strong>и</strong>ца на студ<strong>и</strong>ската<br />
програма<br />
<strong>Електроенергетск<strong>и</strong></strong> мреж<strong>и</strong> <strong>и</strong> <strong>с<strong>и</strong>стем<strong>и</strong></strong><br />
Белградск<strong>и</strong> ун<strong>и</strong>верз<strong>и</strong>тет, Електротехн<strong>и</strong>чк<strong>и</strong> факултет<br />
http://www.etf.bg.ac.yu/Studiranje/Postdiplomske/eems.html<br />
2.4. Дополн<strong>и</strong>телн<strong>и</strong> можност<strong>и</strong> <strong>и</strong> перспект<strong>и</strong>в<strong>и</strong> на студ<strong>и</strong>ската програма<br />
Со <strong>за</strong>вршен<strong>и</strong> студ<strong>и</strong><strong>и</strong> на оваа студ<strong>и</strong>ска програма л<strong>и</strong>цата се стекнуваат ш<strong>и</strong>рок<strong>и</strong> можност<strong>и</strong> <strong>за</strong><br />
профес<strong>и</strong>онална реал<strong>и</strong><strong>за</strong>ц<strong>и</strong>ја како менаџер<strong>и</strong>, експерт<strong>и</strong>, консултант<strong>и</strong>, научн<strong>и</strong> соработн<strong>и</strong>ц<strong>и</strong> <strong>и</strong> др.<br />
Посебно е <strong>и</strong>зразена можноста <strong>за</strong> профес<strong>и</strong>онален ангажман во рамк<strong>и</strong>те на оператот<strong>и</strong>те на преносн<strong>и</strong>от<br />
<strong>и</strong> д<strong>и</strong>стр<strong>и</strong>бут<strong>и</strong>вн<strong>и</strong>от с<strong>и</strong>стем на полето на <strong>и</strong>сполнување на кр<strong>и</strong>тер<strong>и</strong>ум<strong>и</strong>те <strong>за</strong> работа согласно со<br />
соодветн<strong>и</strong>те мрежн<strong>и</strong> прав<strong>и</strong>ла. Тоа нуд<strong>и</strong> соработка со бројн<strong>и</strong> сл<strong>и</strong>чн<strong>и</strong> европск<strong>и</strong> коман<strong>и</strong><strong>и</strong> со што е можно<br />
да се стекнат <strong>и</strong>скуства ко<strong>и</strong> што ќе б<strong>и</strong>дат ш<strong>и</strong>роко пр<strong>и</strong>менл<strong>и</strong>в<strong>и</strong> во земјата <strong>и</strong> во странство. Студ<strong>и</strong>ската<br />
програма нуд<strong>и</strong> <strong>и</strong> перспект<strong>и</strong>в<strong>и</strong> <strong>за</strong> натамошно научно усовршување на докторск<strong>и</strong> студ<strong>и</strong><strong>и</strong>.
3. План <strong>и</strong> предмет<strong>и</strong> на студ<strong>и</strong>ската програма<br />
3.1.1. Преглед на наставн<strong>и</strong> д<strong>и</strong>сц<strong>и</strong>пл<strong>и</strong>н<strong>и</strong> на студ<strong>и</strong>ската програма<br />
Ред. број Наз<strong>и</strong>в Семестар Кред<strong>и</strong>т<strong>и</strong> Фонд часов<strong>и</strong><br />
1<br />
Хармон<strong>и</strong>ц<strong>и</strong> <strong>и</strong> друг<strong>и</strong> повратн<strong>и</strong><br />
вл<strong>и</strong>јан<strong>и</strong>ја во ЕЕС<br />
IX 5 3 + 0 + 0 + 1<br />
2<br />
Пр<strong>и</strong>мена на напредн<strong>и</strong> компјутерск<strong>и</strong><br />
програм<strong>и</strong> во ЕЕС<br />
IX 5 3 + 0 + 0 + 1<br />
3 Изборен предмет IX 5<br />
4 Изборен предмет IX 5<br />
5 Изборен предмет IX 5<br />
6 Изборен предмет IX 5<br />
7 Метод<strong>и</strong> на опт<strong>и</strong>м<strong>и</strong><strong>за</strong>ц<strong>и</strong>ја во ЕЕС X 3,5 2 + 0 + 0 + 1<br />
8 Квал<strong>и</strong>тет на електр<strong>и</strong>чната енерг<strong>и</strong>ја X 3,5 2 + 0 + 0 + 1<br />
9 Изборен предмет X 3<br />
10 Маг<strong>и</strong>стерск<strong>и</strong> труд X 20<br />
ВКУПНО 30 30<br />
предмет<strong>и</strong>те нап<strong>и</strong>шан<strong>и</strong> со здебелен<strong>и</strong> букв<strong>и</strong> се <strong>за</strong>долж<strong>и</strong>телн<strong>и</strong> предмет<strong>и</strong>.<br />
3.1.1.1. Изборн<strong>и</strong> д<strong>и</strong>сц<strong>и</strong>пл<strong>и</strong>н<strong>и</strong> (предмет<strong>и</strong>)<br />
Ред. бр. Наз<strong>и</strong>в Семестар Кред<strong>и</strong>т<strong>и</strong> Фонд часов<strong>и</strong><br />
1. Доверл<strong>и</strong>вост на ЕЕС X 3 1 + 1 + 0 + 1<br />
2.<br />
Анал<strong>и</strong><strong>за</strong> на стац<strong>и</strong>онарн<strong>и</strong> реж<strong>и</strong>м<strong>и</strong><br />
со грешка во ЕЕС<br />
IX 5 3 + 0 + 0 + 1<br />
3. Д<strong>и</strong>електр<strong>и</strong>ц<strong>и</strong> <strong>и</strong> <strong>и</strong>золац<strong>и</strong>ја IX 5 3 + 0 + 0 + 1<br />
4.<br />
Напредн<strong>и</strong> техн<strong>и</strong>к<strong>и</strong> <strong>за</strong> анал<strong>и</strong><strong>за</strong><br />
на ЕЕС<br />
IX 5 3 + 0 + 0 + 1<br />
5. <strong>Електроенергетск<strong>и</strong></strong> <strong>и</strong>нтерконекц<strong>и</strong><strong>и</strong> IX 5 3 + 0 + 0 + 1<br />
6.<br />
Автомат<strong>и</strong>з<strong>и</strong>рано управување во<br />
електроенергетск<strong>и</strong>те <strong>с<strong>и</strong>стем<strong>и</strong></strong><br />
IX 5 3 + 0 + 0 + 1<br />
7.<br />
Електромагнетн<strong>и</strong> преодн<strong>и</strong> процес<strong>и</strong><br />
во ЕЕС<br />
IX 5 3 + 0 + 0 + 1<br />
8. Реж<strong>и</strong>м<strong>и</strong> на работа на ЕЕС X 3 1 + 1 + 0 + 1
3.2. Кус<strong>и</strong> содрж<strong>и</strong>н<strong>и</strong> <strong>за</strong> наставн<strong>и</strong>те д<strong>и</strong>сц<strong>и</strong>пл<strong>и</strong>н<strong>и</strong> (предмет<strong>и</strong>те)<br />
Наставна<br />
д<strong>и</strong>сц<strong>и</strong>пл<strong>и</strong>на<br />
Квал<strong>и</strong>тет на електр<strong>и</strong>чната енерг<strong>и</strong>ја<br />
Семестар В<strong>и</strong>д Фонд на часов<strong>и</strong> Кред<strong>и</strong>т<strong>и</strong> Јаз<strong>и</strong>к Инст<strong>и</strong>тут<br />
X <strong>за</strong>долж<strong>и</strong>телен 2 + 0 + 0 + 1 3,5 МК ПЕЕС<br />
Предуслов<strong>и</strong><br />
Компетенц<strong>и</strong><strong>и</strong><br />
Содрж<strong>и</strong>на<br />
Л<strong>и</strong>тература<br />
Нема<br />
Се очекува дека канд<strong>и</strong>дат<strong>и</strong>те ќе г<strong>и</strong> владеат основн<strong>и</strong>те концепт<strong>и</strong>, пр<strong>и</strong>нц<strong>и</strong>п<strong>и</strong> <strong>и</strong><br />
теор<strong>и</strong><strong>и</strong> <strong>за</strong> оценка на квал<strong>и</strong>тетот на електр<strong>и</strong>чната енерг<strong>и</strong>ја, како <strong>и</strong> мерк<strong>и</strong>те <strong>и</strong> техн<strong>и</strong>к<strong>и</strong>те<br />
<strong>за</strong> подобрување на квал<strong>и</strong>тетот. Т<strong>и</strong>е ќе б<strong>и</strong>дат оспособеност <strong>за</strong> д<strong>и</strong><strong>за</strong>јн<strong>и</strong>рање на<br />
уред<strong>и</strong>те <strong>за</strong> подобрување на квал<strong>и</strong>тетот на ЕЕ <strong>и</strong> кор<strong>и</strong>стење на комерц<strong>и</strong>јалн<strong>и</strong><br />
софтвер<strong>и</strong> <strong>за</strong> анал<strong>и</strong><strong>за</strong> на напонск<strong>и</strong>те јам<strong>и</strong> <strong>и</strong> <strong>за</strong> анал<strong>и</strong><strong>за</strong> на хармон<strong>и</strong>ц<strong>и</strong>те.<br />
Вовед во проблемат<strong>и</strong>ката на квал<strong>и</strong>тет на снабдувањето со ЕЕ. Основн<strong>и</strong><br />
терм<strong>и</strong>н<strong>и</strong> <strong>и</strong> деф<strong>и</strong>н<strong>и</strong>ц<strong>и</strong><strong>и</strong>, важност <strong>и</strong> соодветност на проблемат<strong>и</strong>ката, т<strong>и</strong>п на<br />
<strong>и</strong>зучувања. Напонск<strong>и</strong> вар<strong>и</strong>јац<strong>и</strong><strong>и</strong> во нормален реж<strong>и</strong>м на работа на с<strong>и</strong>стемот –<br />
наднапон<strong>и</strong> <strong>и</strong> поднапон<strong>и</strong> <strong>и</strong> напонск<strong>и</strong> фл<strong>и</strong>кер. Деф<strong>и</strong>н<strong>и</strong>ц<strong>и</strong><strong>и</strong><strong>и</strong>, <strong>и</strong>звор<strong>и</strong> <strong>и</strong> послед<strong>и</strong>ц<strong>и</strong>.<br />
Напонск<strong>и</strong> јам<strong>и</strong>. Деф<strong>и</strong>н<strong>и</strong>ц<strong>и</strong><strong>и</strong> карактер<strong>и</strong>ст<strong>и</strong>к<strong>и</strong> <strong>и</strong> случаев<strong>и</strong> на напонск<strong>и</strong> јам<strong>и</strong>, ш<strong>и</strong>рење<br />
на напонск<strong>и</strong>те јам<strong>и</strong> <strong>и</strong> н<strong>и</strong>вно претставување, послед<strong>и</strong>ц<strong>и</strong> од напонск<strong>и</strong>те јам<strong>и</strong>,<br />
с<strong>и</strong>мулац<strong>и</strong>ја на напонска јама, преглед на процедурата <strong>за</strong> проценка на перформанс<strong>и</strong>те<br />
на напонската јама, ефект<strong>и</strong> од трансформ<strong>и</strong>рањето <strong>и</strong> пр<strong>и</strong>клучување на<br />
потрошувач<strong>и</strong> врз ш<strong>и</strong>рењето на напонската јама <strong>и</strong> карактер<strong>и</strong>ст<strong>и</strong>к<strong>и</strong>. Исп<strong>и</strong>тување <strong>и</strong><br />
споредување на напонск<strong>и</strong>те јам<strong>и</strong>. Осетл<strong>и</strong>вост на опремата на напонск<strong>и</strong> вар<strong>и</strong>јац<strong>и</strong><strong>и</strong>.<br />
Очекуван<strong>и</strong> ф<strong>и</strong>нанс<strong>и</strong>ск<strong>и</strong> <strong>за</strong>губ<strong>и</strong> од напонск<strong>и</strong>те јам<strong>и</strong>.<br />
Нес<strong>и</strong>метр<strong>и</strong>ја на напон<strong>и</strong>те. Извор<strong>и</strong> на нес<strong>и</strong>метр<strong>и</strong>ја. Послед<strong>и</strong>ц<strong>и</strong> од нес<strong>и</strong>метр<strong>и</strong>јата на<br />
напон<strong>и</strong>те. Метод<strong>и</strong> <strong>за</strong> анал<strong>и</strong><strong>за</strong> на нес<strong>и</strong>метр<strong>и</strong>чн<strong>и</strong>те реж<strong>и</strong>м<strong>и</strong>.<br />
Хармон<strong>и</strong>ц<strong>и</strong>. Деф<strong>и</strong>н<strong>и</strong>ц<strong>и</strong><strong>и</strong>, <strong>и</strong>звор<strong>и</strong> <strong>и</strong> послед<strong>и</strong>ц<strong>и</strong>, Фур<strong>и</strong>еова анал<strong>и</strong><strong>за</strong>, хармон<strong>и</strong>ска<br />
резонанса, д<strong>и</strong><strong>за</strong>јн<strong>и</strong>рање на ф<strong>и</strong>лтр<strong>и</strong> <strong>за</strong> хармон<strong>и</strong>ц<strong>и</strong>.<br />
Мерк<strong>и</strong> <strong>за</strong> разрешување на проблем<strong>и</strong>те. Препорачан<strong>и</strong> мерк<strong>и</strong> ко<strong>и</strong> се кор<strong>и</strong>стат <strong>за</strong><br />
решавање на проблемот со квал<strong>и</strong>тетот, т<strong>и</strong>пов<strong>и</strong> <strong>и</strong> основн<strong>и</strong> карактер<strong>и</strong>ст<strong>и</strong>к<strong>и</strong> на<br />
уред<strong>и</strong>те <strong>за</strong> разрешување на проблем<strong>и</strong>те.<br />
Преглед на <strong>и</strong>нтернац<strong>и</strong>оналн<strong>и</strong>те норм<strong>и</strong> <strong>и</strong> стандард<strong>и</strong>.<br />
1. Предавања ко<strong>и</strong> г<strong>и</strong> покр<strong>и</strong>ваат главн<strong>и</strong>те аспект<strong>и</strong> <strong>и</strong> цел<strong>и</strong>те на курсот, нап<strong>и</strong>шан<strong>и</strong> од<br />
предавачот.<br />
2. R.C.Dugan, M.F.McGranaghan, S.Santoso and H.W.Beaty, “Electrical power<br />
systems quality”, 2 nd edition McGraw -Hill, 2002.<br />
3. M.H.J.Bollen, “Understanding power quality problems: Voltage sags and<br />
interruptions”, IEEE Publishing, 2000<br />
4. G.J.Wakileh, “Power system harmonics”, Springer, 2001.
Наставна<br />
д<strong>и</strong>сц<strong>и</strong>пл<strong>и</strong>на<br />
Доверл<strong>и</strong>вост на ЕЕС<br />
Семестар В<strong>и</strong>д Фонд на часов<strong>и</strong> Кред<strong>и</strong>т<strong>и</strong> Јаз<strong>и</strong>к Инст<strong>и</strong>тут<br />
X <strong>и</strong>зборен 1 + 1 + 0 + 1 3 МК ПЕЕС<br />
Предуслов<strong>и</strong><br />
Компетенц<strong>и</strong><strong>и</strong><br />
Содрж<strong>и</strong>на<br />
Л<strong>и</strong>тература<br />
Нема<br />
Со <strong>за</strong>вршување на курсот се очекува студентот да владеење со теор<strong>и</strong>јата на<br />
доверл<strong>и</strong>вост <strong>и</strong> со елемент<strong>и</strong> од теор<strong>и</strong>јата на веројатност <strong>и</strong> математ<strong>и</strong>чката<br />
стат<strong>и</strong>ст<strong>и</strong>ка, како <strong>и</strong> да <strong>и</strong>ма разб<strong>и</strong>рање на основн<strong>и</strong>те концепт<strong>и</strong> <strong>и</strong> пр<strong>и</strong>нц<strong>и</strong>п<strong>и</strong> <strong>за</strong><br />
оценка на доверл<strong>и</strong>воста на одделн<strong>и</strong>те сегмент<strong>и</strong> (про<strong>и</strong>зводство, пренос <strong>и</strong><br />
д<strong>и</strong>стр<strong>и</strong>буц<strong>и</strong>ја на електр<strong>и</strong>чната енерг<strong>и</strong>ја) како <strong>и</strong> на сам<strong>и</strong>те ЕЕС, посматран<strong>и</strong><br />
<strong>и</strong>нтегрално. Оспособеност <strong>за</strong> <strong>и</strong>знаоѓање на најеф<strong>и</strong>касн<strong>и</strong>те мерк<strong>и</strong> <strong>и</strong> техн<strong>и</strong>к<strong>и</strong> <strong>за</strong><br />
зголемување на доверл<strong>и</strong>воста на ЕЕС.<br />
Необновл<strong>и</strong>в<strong>и</strong> <strong>с<strong>и</strong>стем<strong>и</strong></strong>. Караkтер<strong>и</strong>ст<strong>и</strong>чн<strong>и</strong> функц<strong>и</strong><strong>и</strong> <strong>и</strong> пока<strong>за</strong>тел<strong>и</strong>. Карактер<strong>и</strong>ст<strong>и</strong>чн<strong>и</strong><br />
распределб<strong>и</strong>. Обновл<strong>и</strong>в<strong>и</strong> <strong>с<strong>и</strong>стем<strong>и</strong></strong>. Д<strong>и</strong>јаграм<strong>и</strong> на состојб<strong>и</strong> <strong>и</strong> пока<strong>за</strong>тел<strong>и</strong>.<br />
Експоненц<strong>и</strong>јална распределба. Сложен<strong>и</strong> <strong>с<strong>и</strong>стем<strong>и</strong></strong> ко<strong>и</strong> можат да се оп<strong>и</strong>шат со<br />
марков<strong>и</strong> процес<strong>и</strong>. Стац<strong>и</strong>онарн<strong>и</strong> пока<strong>за</strong>тел<strong>и</strong> на доверл<strong>и</strong>воста на <strong>с<strong>и</strong>стем<strong>и</strong></strong>те.<br />
Карактер<strong>и</strong>ст<strong>и</strong>чн<strong>и</strong> случа<strong>и</strong>.<br />
Обновл<strong>и</strong>в<strong>и</strong> <strong>с<strong>и</strong>стем<strong>и</strong></strong>. Мреж<strong>и</strong>. Елементарн<strong>и</strong> мрежн<strong>и</strong> структур<strong>и</strong>. Сложен<strong>и</strong> мреж<strong>и</strong>.<br />
М<strong>и</strong>н<strong>и</strong>малн<strong>и</strong> пресец<strong>и</strong>. М<strong>и</strong>н<strong>и</strong>малн<strong>и</strong> пат<strong>и</strong>шта. Сложен<strong>и</strong> <strong>с<strong>и</strong>стем<strong>и</strong></strong>. Стебло на грешката.<br />
Пребарување. Метод на стат<strong>и</strong>ст<strong>и</strong>чк<strong>и</strong> <strong>и</strong>сп<strong>и</strong>тувања (Monte Carlo).<br />
Д<strong>и</strong>стр<strong>и</strong>бут<strong>и</strong>вн<strong>и</strong> мреж<strong>и</strong>. Доверл<strong>и</strong>вост на д<strong>и</strong>стр<strong>и</strong>бут<strong>и</strong>вн<strong>и</strong>те мреж<strong>и</strong> <strong>и</strong> пресметка на<br />
<strong>и</strong>ндекс<strong>и</strong>те на доверл<strong>и</strong>вост. План<strong>и</strong>рање <strong>и</strong> развој на д<strong>и</strong>стр<strong>и</strong>бут<strong>и</strong>вн<strong>и</strong>те <strong>с<strong>и</strong>стем<strong>и</strong></strong>.<br />
Извор<strong>и</strong>. Модел со две состојб<strong>и</strong>. Група на <strong>и</strong>звор<strong>и</strong>. Вршн<strong>и</strong> електран<strong>и</strong>. Пока<strong>за</strong>тел<strong>и</strong> на<br />
доверл<strong>и</strong>вост на <strong>и</strong>звор<strong>и</strong>те. План<strong>и</strong>рање на <strong>и</strong>звор<strong>и</strong>те. Расположл<strong>и</strong>ва моќност.<br />
Модел на конзумот. Анал<strong>и</strong><strong>за</strong> на доверл<strong>и</strong>воста на <strong>и</strong>звор<strong>и</strong>те во еден ЕЕС.<br />
План<strong>и</strong>рање на н<strong>и</strong>вната <strong>и</strong>зградба. Операт<strong>и</strong>вна резерва. Водов<strong>и</strong>. Модел со две<br />
состојб<strong>и</strong>. Едновремен<strong>и</strong> дефект<strong>и</strong>.<br />
Постројк<strong>и</strong>. Метод со селект<strong>и</strong>вно пребарување. Метод<strong>и</strong> со м<strong>и</strong>н<strong>и</strong>малн<strong>и</strong><br />
пресец<strong>и</strong>. Повр<strong>за</strong>н<strong>и</strong> ЕЕС. Интеконекц<strong>и</strong><strong>и</strong>. Огран<strong>и</strong>чувања во размената на енерг<strong>и</strong>ја.<br />
Интегралн<strong>и</strong> ЕЕС. Анал<strong>и</strong><strong>за</strong> на структурата на ЕЕС. Едновремен<strong>и</strong> <strong>и</strong>спад<strong>и</strong>. Анал<strong>и</strong><strong>за</strong><br />
на работата на с<strong>и</strong>стемот <strong>и</strong> пресметка на пока<strong>за</strong>тел<strong>и</strong>те на доверл<strong>и</strong>вост.<br />
Техн<strong>и</strong>чко-економск<strong>и</strong> анал<strong>и</strong>з<strong>и</strong>. Штет<strong>и</strong> порад<strong>и</strong> прек<strong>и</strong>н<strong>и</strong> во напојувањето. Избор на<br />
најповолно решен<strong>и</strong>е.<br />
1. Предавања ко<strong>и</strong> г<strong>и</strong> покр<strong>и</strong>ваат главн<strong>и</strong>те аспект<strong>и</strong> <strong>и</strong> цел<strong>и</strong>те на курсот, нап<strong>и</strong>шан<strong>и</strong> од<br />
предавачот. ФЕИТ – Скопје, 2007.<br />
2. J. M. Nahman, Metode analize pouzdanosti elektroenergetskih sistema. Naučna<br />
knjiga, Beograd, 1992<br />
3. J. Edrenyi: Reliability Modeling in Electric Power Systems, J. Wiley & Sons,<br />
Chichester, New York, Toronto, 1978.<br />
4. R. Billinton: Power System Reliability Evaluation, Gordon & Breach Science<br />
Publishers. New York, Toronto, London, Paris, 1978.<br />
5. IEEE Transactions on Power Systems.
Наставна<br />
д<strong>и</strong>сц<strong>и</strong>пл<strong>и</strong>на<br />
Анал<strong>и</strong><strong>за</strong> на стац<strong>и</strong>онарн<strong>и</strong> реж<strong>и</strong>м<strong>и</strong> со грешка во ЕЕС<br />
Семестар В<strong>и</strong>д Фонд на часов<strong>и</strong> Кред<strong>и</strong>т<strong>и</strong> Јаз<strong>и</strong>к Инст<strong>и</strong>тут<br />
IX <strong>и</strong>зборен 2 + 0 + 0 + 2 5 МК ПЕЕС<br />
Предуслов<strong>и</strong><br />
Компетенц<strong>и</strong><strong>и</strong><br />
Содрж<strong>и</strong>на<br />
Л<strong>и</strong>тература<br />
Нема<br />
Се очекува студент<strong>и</strong>те да б<strong>и</strong>дат оспособен<strong>и</strong> <strong>за</strong> пр<strong>и</strong>мена на современ<strong>и</strong>те<br />
метод<strong>и</strong> <strong>за</strong> анал<strong>и</strong><strong>за</strong> на реж<strong>и</strong>м<strong>и</strong>те со грешк<strong>и</strong> во ЕЕС кор<strong>и</strong>стејќ<strong>и</strong> г<strong>и</strong> претходно<br />
совладан<strong>и</strong>те теор<strong>и</strong>ск<strong>и</strong> основ<strong>и</strong>, како <strong>и</strong> да владеат <strong>и</strong> со пр<strong>и</strong>нц<strong>и</strong>п<strong>и</strong>те <strong>и</strong> нач<strong>и</strong>н<strong>и</strong>те на<br />
<strong>за</strong>земјување <strong>и</strong> со <strong>за</strong>земјувач<strong>и</strong>те на електроенергетск<strong>и</strong>те објект<strong>и</strong>, како <strong>и</strong> со<br />
нач<strong>и</strong>н<strong>и</strong>те <strong>за</strong> ел<strong>и</strong>м<strong>и</strong>нац<strong>и</strong>ја <strong>и</strong>л<strong>и</strong> намалување на р<strong>и</strong>з<strong>и</strong>ц<strong>и</strong>те <strong>и</strong> опасност<strong>и</strong>те од струен<br />
удар. Освен тоа ќе б<strong>и</strong>дат остручен<strong>и</strong> <strong>за</strong> <strong>и</strong>знаоѓање на еф<strong>и</strong>касн<strong>и</strong> мерк<strong>и</strong> <strong>и</strong><br />
рац<strong>и</strong>оналн<strong>и</strong> решен<strong>и</strong>ја <strong>за</strong> надм<strong>и</strong>нување на проблем<strong>и</strong>те пр<strong>и</strong> појава на грешк<strong>и</strong> во<br />
ЕЕС.<br />
Параметр<strong>и</strong> на елемент<strong>и</strong>те на ЕЕС. Параметр<strong>и</strong> на преносн<strong>и</strong>те тр<strong>и</strong>фазн<strong>и</strong><br />
водов<strong>и</strong>. Матр<strong>и</strong>ц<strong>и</strong> на констант<strong>и</strong>те на водот. Земја како повратен спроводн<strong>и</strong>к -<br />
Карсонов<strong>и</strong> (Carson) формул<strong>и</strong>. С<strong>и</strong>стем<strong>и</strong> на компонент<strong>и</strong> <strong>за</strong> тр<strong>и</strong>фазн<strong>и</strong>те водов<strong>и</strong>.<br />
Заменск<strong>и</strong> шем<strong>и</strong> на водов<strong>и</strong>те <strong>и</strong> н<strong>и</strong>вн<strong>и</strong> параметр<strong>и</strong> <strong>за</strong> д<strong>и</strong>ректен, <strong>и</strong>нверзен <strong>и</strong> нулт<strong>и</strong><br />
редослед. Вод без <strong>за</strong>шт<strong>и</strong>тно јаже. Вод со едно <strong>и</strong> две <strong>за</strong>шт<strong>и</strong>тн<strong>и</strong> јаж<strong>и</strong>ња. Спроводн<strong>и</strong>ц<strong>и</strong><br />
во сноп. Двос<strong>и</strong>стемск<strong>и</strong> водов<strong>и</strong>. Метод на средногеометр<strong>и</strong>ск<strong>и</strong> растојан<strong>и</strong>ја.<br />
Транспоз<strong>и</strong>ц<strong>и</strong>ја на водов<strong>и</strong>те. Заземјување на водов<strong>и</strong>те <strong>и</strong> постројк<strong>и</strong>те.<br />
Анал<strong>и</strong><strong>за</strong> на работата на ЕЕС во реж<strong>и</strong>м со грешк<strong>и</strong>. Попречн<strong>и</strong> грешк<strong>и</strong>: грешка<br />
фа<strong>за</strong>-земја, грешка фа<strong>за</strong>-фа<strong>за</strong>, грешка две фаз<strong>и</strong>-земја <strong>и</strong> грешка тр<strong>и</strong> фаз<strong>и</strong>-земја.<br />
Друг<strong>и</strong> в<strong>и</strong>дов<strong>и</strong> попречн<strong>и</strong> грешк<strong>и</strong>. Подолжн<strong>и</strong> грешк<strong>и</strong>: редн<strong>и</strong>те <strong>и</strong>мпеданц<strong>и</strong><strong>и</strong> на<br />
тр<strong>и</strong>фазен елемент не се меѓусебно еднакв<strong>и</strong>, прек<strong>и</strong>н на една фа<strong>за</strong>, прек<strong>и</strong>н на две<br />
фаз<strong>и</strong>. Друг<strong>и</strong> в<strong>и</strong>дов<strong>и</strong> подолжн<strong>и</strong> грешк<strong>и</strong>. С<strong>и</strong>мултан<strong>и</strong> грешк<strong>и</strong>, т.е. грешк<strong>и</strong><br />
<strong>и</strong>стовремено настанат<strong>и</strong> во разн<strong>и</strong> точк<strong>и</strong> од мрежата. Решавање на проблемот со<br />
пр<strong>и</strong>мена на матр<strong>и</strong>чн<strong>и</strong> трансформац<strong>и</strong><strong>и</strong> <strong>и</strong> со пр<strong>и</strong>мена на теор<strong>и</strong>јата на четворопол<strong>и</strong>.<br />
Пр<strong>и</strong>мена на методот на сум<strong>и</strong>рање адм<strong>и</strong>танц<strong>и</strong><strong>и</strong> <strong>и</strong> стру<strong>и</strong>. Пр<strong>и</strong>мена на современ<strong>и</strong><br />
совтверск<strong>и</strong> алатк<strong>и</strong> (MatCad, MatLab VBA).<br />
Распределба на струјата на грешка во ЕЕС. Распределба на струјата на<br />
грешка во бл<strong>и</strong>з<strong>и</strong>на на енергетск<strong>и</strong>те постројк<strong>и</strong>. Распределба на струјата н<strong>и</strong>з земјата,<br />
<strong>за</strong>земјувач<strong>и</strong>те, столбов<strong>и</strong>те, <strong>и</strong> <strong>за</strong>шт<strong>и</strong>тн<strong>и</strong>те јаж<strong>и</strong>ња <strong>и</strong> пресметка на потенц<strong>и</strong>јал<strong>и</strong>те<br />
на столбов<strong>и</strong>те пр<strong>и</strong> појава на грешка фа<strong>за</strong>-земја на надземн<strong>и</strong>те водов<strong>и</strong>.<br />
Грешк<strong>и</strong> во среднонапонск<strong>и</strong>те д<strong>и</strong>стр<strong>и</strong>бут<strong>и</strong>вн<strong>и</strong> мреж<strong>и</strong>. Пресметка на напонск<strong>и</strong>те<br />
<strong>и</strong> струјн<strong>и</strong> пр<strong>и</strong>л<strong>и</strong>к<strong>и</strong> во мрежата <strong>и</strong> во нејз<strong>и</strong>н<strong>и</strong>от <strong>за</strong>земјувачк<strong>и</strong> с<strong>и</strong>стем пр<strong>и</strong><br />
земјоспосев<strong>и</strong> во мрежата. Редукц<strong>и</strong>онен фактор. Извоз на потенц<strong>и</strong>јалот во СН<br />
д<strong>и</strong>стр<strong>и</strong>бут<strong>и</strong>вна мрежа пр<strong>и</strong> грешк<strong>и</strong> во в<strong>и</strong>соконапонск<strong>и</strong>от дел од ЕЕС.<br />
1. Предавања ко<strong>и</strong> г<strong>и</strong> покр<strong>и</strong>ваат главн<strong>и</strong>те аспект<strong>и</strong> <strong>и</strong> цел<strong>и</strong>те на курсот, нап<strong>и</strong>шан<strong>и</strong> од<br />
предавачот.<br />
2. J. M. Nahman, Uzemljenje neutralne tačke distributivnih mreža. Naučna knjiga,<br />
Beograd, 1980.<br />
3. P. M. Anderson: Analysis of Faulted Power Systems, The IOWA State University<br />
Press/AMES, IOWA, 1981.<br />
4. J. M. Nahman: Struje kratkih spojeva i njihovo prekidanje, ETF-Beograd, 2003.<br />
5. Стат<strong>и</strong><strong>и</strong> во разн<strong>и</strong> сп<strong>и</strong>сан<strong>и</strong>ја, како на пр<strong>и</strong>мер: IEEE Transactions on Power Delivery,<br />
IEEE Transactions on Power Systems <strong>и</strong> др.
Наставна<br />
д<strong>и</strong>сц<strong>и</strong>пл<strong>и</strong>на<br />
Автомат<strong>и</strong>з<strong>и</strong>рано управување во електроенергетск<strong>и</strong>те <strong>с<strong>и</strong>стем<strong>и</strong></strong><br />
Семестар В<strong>и</strong>д Фонд на часов<strong>и</strong> Кред<strong>и</strong>т<strong>и</strong> Јаз<strong>и</strong>к Инст<strong>и</strong>тут<br />
IX <strong>за</strong>долж<strong>и</strong>телен 3+ 0 + 0 + 1 5 МК ПЕЕС<br />
Предуслов<strong>и</strong><br />
Компетенц<strong>и</strong><strong>и</strong><br />
Содрж<strong>и</strong>на<br />
Л<strong>и</strong>тература<br />
Нема<br />
Се очекува канд<strong>и</strong>дат<strong>и</strong>те да б<strong>и</strong>дат оспособен<strong>и</strong> <strong>за</strong> решавање на неко<strong>и</strong> од<br />
проблем<strong>и</strong>те на мон<strong>и</strong>тор<strong>и</strong>нг <strong>и</strong> управување на ЕЕС.<br />
Ест<strong>и</strong>мац<strong>и</strong>ја на состојба на електроенергетск<strong>и</strong> <strong>с<strong>и</strong>стем<strong>и</strong></strong> (ЕЕС): метод<strong>и</strong> <strong>за</strong><br />
ест<strong>и</strong>мац<strong>и</strong>ја на состојба <strong>и</strong> <strong>и</strong>сп<strong>и</strong>тување на опсерваб<strong>и</strong>лност на ЕЕС; метод<strong>и</strong> <strong>за</strong><br />
откр<strong>и</strong>вање <strong>и</strong> трет<strong>и</strong>рање на лош<strong>и</strong> податоц<strong>и</strong>.<br />
Опт<strong>и</strong>малн<strong>и</strong> теков<strong>и</strong> на моќност<strong>и</strong> во ЕЕС: формулац<strong>и</strong><strong>и</strong> во в<strong>и</strong>д на математ<strong>и</strong>чко<br />
програм<strong>и</strong>рање на неко<strong>и</strong> од проблем<strong>и</strong>те на управување на ЕЕС (на пр. с<strong>и</strong>гурност<br />
<strong>и</strong> економ<strong>и</strong>чност на погон); преглед на неко<strong>и</strong> од метод<strong>и</strong>те <strong>за</strong> решавање на<br />
опт<strong>и</strong>м<strong>и</strong><strong>за</strong>ц<strong>и</strong>он<strong>и</strong>те проблем<strong>и</strong> на управувње.<br />
Одбран<strong>и</strong> актуелн<strong>и</strong> тем<strong>и</strong> од мон<strong>и</strong>тор<strong>и</strong>нгот <strong>и</strong> компјутер<strong>и</strong>з<strong>и</strong>раното управување на<br />
ЕЕС.<br />
1. Allen J. Wood, Bruce F. Wollenberg, Power Generation, Operation and Control,<br />
Second Edition, John Wiley & Sons, 1996.<br />
2. Prabha Kundur, Power System Stability and Control, McGraw-Hill Inc., 1994.<br />
3. A. Monticelli, State Estimation in Electric Power Systems – A Generalized<br />
Approach, The Kluwer International Series in Engineering and Computer<br />
Sciences, 1996.<br />
Наставна<br />
д<strong>и</strong>сц<strong>и</strong>пл<strong>и</strong>на<br />
Хармон<strong>и</strong>ц<strong>и</strong> <strong>и</strong> друг<strong>и</strong> повратн<strong>и</strong> вл<strong>и</strong>јан<strong>и</strong>ја во ЕЕС<br />
Семестар В<strong>и</strong>д Фонд на часов<strong>и</strong> Кред<strong>и</strong>т<strong>и</strong> Јаз<strong>и</strong>к Инст<strong>и</strong>тут<br />
IX <strong>за</strong>долж<strong>и</strong>телен 3 + 0 + 0 + 1 5 МК ПЕЕС<br />
Предуслов<strong>и</strong><br />
Компетенц<strong>и</strong><strong>и</strong><br />
Содрж<strong>и</strong>на<br />
Л<strong>и</strong>тература<br />
Нема<br />
Студентот ќе б<strong>и</strong>де оспособен <strong>за</strong> <strong>и</strong>дент<strong>и</strong>ф<strong>и</strong>кац<strong>и</strong>ја на повратн<strong>и</strong>те вл<strong>и</strong>јан<strong>и</strong>ја<br />
ко<strong>и</strong> потрошувач<strong>и</strong>те г<strong>и</strong> вршат врз енергетск<strong>и</strong>от с<strong>и</strong>стем <strong>и</strong> параметр<strong>и</strong>те со ко<strong>и</strong> т<strong>и</strong>е<br />
се оп<strong>и</strong>шуваат како <strong>и</strong> н<strong>и</strong>вн<strong>и</strong>те штен<strong>и</strong> вл<strong>и</strong>јан<strong>и</strong>ја. Такв<strong>и</strong> се <strong>и</strong>зобл<strong>и</strong>чувањето на<br />
напонот <strong>и</strong> струјата, нестаб<strong>и</strong>лноста на напонот, пренапон<strong>и</strong>те. Ќе науч<strong>и</strong> <strong>и</strong>ст<strong>и</strong>те да<br />
г<strong>и</strong> оцен<strong>и</strong> <strong>и</strong> <strong>и</strong>змер<strong>и</strong>. Ќе г<strong>и</strong> <strong>за</strong>познае <strong>и</strong> мерк<strong>и</strong>те <strong>за</strong> н<strong>и</strong>вното сузб<strong>и</strong>вање, ќе план<strong>и</strong>ра,<br />
проект<strong>и</strong>ра <strong>и</strong> д<strong>и</strong>менз<strong>и</strong>он<strong>и</strong>ра такв<strong>и</strong>те мерк<strong>и</strong> <strong>и</strong> уред<strong>и</strong>.<br />
Вовед <strong>и</strong> клас<strong>и</strong>ф<strong>и</strong>кац<strong>и</strong>ја на по<strong>и</strong>м<strong>и</strong>те од повратн<strong>и</strong> вл<strong>и</strong>јан<strong>и</strong>ја <strong>и</strong> квал<strong>и</strong>тет на<br />
електр<strong>и</strong>чната енерг<strong>и</strong>ја. В<strong>и</strong>ш<strong>и</strong> хармон<strong>и</strong>ц<strong>и</strong>, по<strong>и</strong>м <strong>и</strong> теор<strong>и</strong>ска <strong>за</strong>снованост.<br />
Пока<strong>за</strong>тел<strong>и</strong> <strong>за</strong> <strong>и</strong>золбл<strong>и</strong>ченост. Метод<strong>и</strong> <strong>за</strong> анал<strong>и</strong><strong>за</strong>. Моќност во нес<strong>и</strong>нусо<strong>и</strong>далн<strong>и</strong><br />
услов<strong>и</strong>. Извор<strong>и</strong> на в<strong>и</strong>ш<strong>и</strong> хармон<strong>и</strong>ц<strong>и</strong> во ЕЕС. Негат<strong>и</strong>вн<strong>и</strong> ефект<strong>и</strong> на в<strong>и</strong>ш<strong>и</strong>те<br />
хармон<strong>и</strong>ц<strong>и</strong>. Преглед на стандард<strong>и</strong>те <strong>и</strong> препорак<strong>и</strong>те. Метод<strong>и</strong> <strong>за</strong> намалување <strong>и</strong><br />
ел<strong>и</strong>м<strong>и</strong>н<strong>и</strong>рање на в<strong>и</strong>ш<strong>и</strong>те хармон<strong>и</strong>ц<strong>и</strong>. Напонск<strong>и</strong> флуктуац<strong>и</strong><strong>и</strong> <strong>и</strong> фл<strong>и</strong>кер. Пр<strong>и</strong>ч<strong>и</strong>н<strong>и</strong> <strong>и</strong><br />
послед<strong>и</strong>ц<strong>и</strong>. Метод<strong>и</strong> <strong>за</strong> сузб<strong>и</strong>вање на фл<strong>и</strong>керот. Засец<strong>и</strong>. Напонск<strong>и</strong> јам<strong>и</strong> <strong>и</strong> р<strong>и</strong>дов<strong>и</strong>.<br />
Пр<strong>и</strong>ч<strong>и</strong>н<strong>и</strong> <strong>и</strong> послед<strong>и</strong>ц<strong>и</strong>. Кратк<strong>и</strong> прек<strong>и</strong>н<strong>и</strong>. Нач<strong>и</strong>н на сузб<strong>и</strong>вање на јам<strong>и</strong>те <strong>и</strong> кратк<strong>и</strong>те<br />
прек<strong>и</strong>н<strong>и</strong>. Мерење на в<strong>и</strong>ч<strong>и</strong>те хармон<strong>и</strong>ц<strong>и</strong> <strong>и</strong> друг<strong>и</strong>те повратн<strong>и</strong> вл<strong>и</strong>јан<strong>и</strong>ја <strong>и</strong><br />
пр<strong>и</strong>кажување на мерн<strong>и</strong>те резултат<strong>и</strong>.<br />
1. R.C.Dugan, M.F.McGranaghan, S.Santoso and H.W.Beaty, “Electrical power<br />
systems quality”, 2 nd edition McGraw -Hill, 2002.<br />
2. M.H.J.Bollen, “Understanding power quality problems: Voltage sags and<br />
interruptions”, IEEE Publishing, 2000<br />
3. G.J.Wakileh, “Power system harmonics”, Springer, 2001.
Наставна<br />
Д<strong>и</strong>електр<strong>и</strong>ц<strong>и</strong> <strong>и</strong> <strong>и</strong>золац<strong>и</strong>ја<br />
д<strong>и</strong>сц<strong>и</strong>пл<strong>и</strong>на<br />
Семестар В<strong>и</strong>д Фонд на часов<strong>и</strong> Кред<strong>и</strong>т<strong>и</strong> Јаз<strong>и</strong>к Инст<strong>и</strong>тут<br />
Предуслов<strong>и</strong><br />
IX <strong>и</strong>зборен 2 + 0 + 0 + 2 5 МК ПЕЕС<br />
Компетенц<strong>и</strong><strong>и</strong><br />
Содрж<strong>и</strong>на<br />
Л<strong>и</strong>тература<br />
Нема<br />
Совладувајќ<strong>и</strong> ја теор<strong>и</strong>јата на д<strong>и</strong>електр<strong>и</strong>ц<strong>и</strong>те на м<strong>и</strong>кроскопско <strong>и</strong> макроскопско<br />
н<strong>и</strong>во студентот ќе б<strong>и</strong>де оспособен <strong>за</strong> пр<strong>и</strong>мена на д<strong>и</strong>електр<strong>и</strong>ц<strong>и</strong>те <strong>за</strong> <strong>и</strong>золац<strong>и</strong>ја <strong>и</strong><br />
<strong>и</strong>золац<strong>и</strong>он<strong>и</strong> конструкц<strong>и</strong><strong>и</strong> во ЕЕС <strong>и</strong> апарат<strong>и</strong>те. Ќе науч<strong>и</strong> да <strong>и</strong>зб<strong>и</strong>ра д<strong>и</strong>електр<strong>и</strong>ц<strong>и</strong>, да<br />
д<strong>и</strong>менз<strong>и</strong>он<strong>и</strong>ра ел. <strong>и</strong>золац<strong>и</strong>ја, да ја д<strong>и</strong>јагност<strong>и</strong>ц<strong>и</strong>ра состојбата на <strong>и</strong>золац<strong>и</strong>јата <strong>и</strong> да<br />
ја одржува прав<strong>и</strong>лно<br />
Вовед. Полар<strong>и</strong><strong>за</strong>ц<strong>и</strong>ја на д<strong>и</strong>електр<strong>и</strong>ц<strong>и</strong>те. Спроводл<strong>и</strong>вост на д<strong>и</strong>електр<strong>и</strong>ц<strong>и</strong>те <strong>и</strong><br />
отпор на <strong>и</strong>золац<strong>и</strong>јата. Загуб<strong>и</strong> во д<strong>и</strong>електр<strong>и</strong>ц<strong>и</strong>те <strong>и</strong> н<strong>и</strong>вна карактер<strong>и</strong><strong>за</strong>ц<strong>и</strong>ја. Проб<strong>и</strong>в<br />
во д<strong>и</strong>електр<strong>и</strong>ц<strong>и</strong>те. Изолац<strong>и</strong>он<strong>и</strong> конструкц<strong>и</strong><strong>и</strong> во електр<strong>и</strong>чн<strong>и</strong>те апарат<strong>и</strong>, трансформатор<strong>и</strong>,<br />
вртл<strong>и</strong>в<strong>и</strong> маш<strong>и</strong>н<strong>и</strong>, кабел<strong>и</strong>, конден<strong>за</strong>тор<strong>и</strong>. Постапк<strong>и</strong> на <strong>и</strong>мпрегнац<strong>и</strong>ја. Мон<strong>и</strong>тор<strong>и</strong>нг,<br />
д<strong>и</strong>јагност<strong>и</strong>ка <strong>и</strong> одржување на ел. апарат<strong>и</strong>. Пр<strong>и</strong>нц<strong>и</strong>п<strong>и</strong> <strong>и</strong> метод<strong>и</strong> на<br />
д<strong>и</strong>јагност<strong>и</strong>ка. Спец<strong>и</strong>ф<strong>и</strong>чно <strong>за</strong> д<strong>и</strong>јагност<strong>и</strong>ката на разн<strong>и</strong> в<strong>и</strong>дов<strong>и</strong> ел. апарат<strong>и</strong>.<br />
1. Љ. Н<strong>и</strong>коловск<strong>и</strong>, Лаборатор<strong>и</strong>ск<strong>и</strong> практ<strong>и</strong>кум по техн<strong>и</strong>ката на в<strong>и</strong>сок напон, ЕТФ<br />
Скопје, 2000.<br />
2. Р. М<strong>и</strong>новск<strong>и</strong>, В. Јанков, Метод<strong>и</strong> <strong>за</strong> <strong>и</strong>сп<strong>и</strong>тување на <strong>и</strong>золац<strong>и</strong>јата, ЕТФ Скопје,<br />
1991.<br />
3. М. В. Костенко, Техн<strong>и</strong>ка в<strong>и</strong>сок<strong>и</strong>х напряжен<strong>и</strong>ǔ, Энерг<strong>и</strong>я, Москва, 1973.<br />
Наставна<br />
д<strong>и</strong>сц<strong>и</strong>пл<strong>и</strong>на<br />
Напредн<strong>и</strong> техн<strong>и</strong>к<strong>и</strong> <strong>за</strong> анал<strong>и</strong><strong>за</strong> на ЕЕС<br />
Семестар В<strong>и</strong>д Фонд на часов<strong>и</strong> Кред<strong>и</strong>т<strong>и</strong> Јаз<strong>и</strong>к Инст<strong>и</strong>тут<br />
IX <strong>и</strong>зборен 2 + 0 + 0 + 2 5 МК ПЕЕС<br />
Предуслов<strong>и</strong><br />
Компетенц<strong>и</strong><strong>и</strong><br />
Содрж<strong>и</strong>на<br />
Л<strong>и</strong>тература<br />
Нема<br />
Се очекува канд<strong>и</strong>дат<strong>и</strong>те да б<strong>и</strong>дат оспособен<strong>и</strong> <strong>за</strong> пр<strong>и</strong>мена на спец<strong>и</strong>јалн<strong>и</strong>те <strong>и</strong><br />
напредн<strong>и</strong> техн<strong>и</strong>к<strong>и</strong> <strong>за</strong> пресметка <strong>и</strong> анал<strong>и</strong><strong>за</strong> на состојб<strong>и</strong>те на електр<strong>и</strong>чн<strong>и</strong>те мреж<strong>и</strong>.<br />
Студент<strong>и</strong>те ќе б<strong>и</strong>дат способн<strong>и</strong> <strong>за</strong> разв<strong>и</strong>вање на сопствен<strong>и</strong> софтверск<strong>и</strong> апл<strong>и</strong>кац<strong>и</strong><strong>и</strong><br />
<strong>и</strong> кор<strong>и</strong>стење на готов<strong>и</strong> софтверск<strong>и</strong> алатк<strong>и</strong> <strong>за</strong> пресметка на состојб<strong>и</strong>те <strong>и</strong> анал<strong>и</strong><strong>за</strong><br />
на ЕЕС<br />
СПЕЦИЈАЛНИ МЕТОДИ ЗА АНАЛИЗА НА СЛАБО ПОВРЗАНИ МРЕЖИ<br />
Метод на сум<strong>и</strong>рање на стру<strong>и</strong><br />
Метод на сум<strong>и</strong>рање на моќност<strong>и</strong><br />
Метод на сум<strong>и</strong>рање на адм<strong>и</strong>танц<strong>и</strong><strong>и</strong><br />
ОПТИМАЛНА РАСПРЕДЕЛБА НА МОЌНОСТИ<br />
Општо <strong>за</strong> нумер<strong>и</strong>чк<strong>и</strong>те метод<strong>и</strong> <strong>за</strong> опт<strong>и</strong>мална распределба на моќност<strong>и</strong><br />
Распределба на оптоварувањата<br />
Опт<strong>и</strong>мална распределба на акт<strong>и</strong>вн<strong>и</strong>те <strong>и</strong> реакт<strong>и</strong>вн<strong>и</strong>те моќност<strong>и</strong><br />
КОМПЈУТЕРСКА СИМУЛАЦИЈА СО ПОМОШ НА PSS/E<br />
Ед<strong>и</strong>нечн<strong>и</strong> <strong>и</strong> повеќекратн<strong>и</strong> <strong>и</strong>спад<strong>и</strong>.<br />
Распределба на оптоварувањата <strong>и</strong> опт<strong>и</strong>мална распределба на акт<strong>и</strong>вн<strong>и</strong>те <strong>и</strong><br />
реакт<strong>и</strong>вн<strong>и</strong>те моќност<strong>и</strong><br />
1. J. J. Grainger, W. D. Stevenson, Jr. Power System Analysis. McGraw–Hill, 1994.<br />
2. IEEE Transactions on Power Systems.<br />
3. Electric Power System Research.
Наставна<br />
д<strong>и</strong>сц<strong>и</strong>пл<strong>и</strong>на<br />
Пр<strong>и</strong>мена на напредн<strong>и</strong> компјутерск<strong>и</strong> програм<strong>и</strong> во ЕЕС<br />
Семестар В<strong>и</strong>д Фонд на часов<strong>и</strong> Кред<strong>и</strong>т<strong>и</strong> Јаз<strong>и</strong>к Инст<strong>и</strong>тут<br />
IX <strong>за</strong>долж<strong>и</strong>телен 3 + 0 + 0 + 1 5 МК ПЕЕС<br />
Предуслов<strong>и</strong><br />
Компетенц<strong>и</strong><strong>и</strong><br />
Содрж<strong>и</strong>на<br />
Л<strong>и</strong>тература<br />
Нема<br />
Се очекува канд<strong>и</strong>дат<strong>и</strong>те да б<strong>и</strong>дат оспособен<strong>и</strong> <strong>за</strong> работа со современ<strong>и</strong><br />
комерц<strong>и</strong>јалн<strong>и</strong> софтверск<strong>и</strong> алатк<strong>и</strong> ко<strong>и</strong> г<strong>и</strong> употребуваат оператор<strong>и</strong>те на преносн<strong>и</strong>те<br />
<strong>с<strong>и</strong>стем<strong>и</strong></strong> (кај нас МЕПСО) пр<strong>и</strong> анал<strong>и</strong><strong>за</strong>та <strong>и</strong> план<strong>и</strong>рањето на ЕЕС.<br />
Вовед во PSS/E. Пр<strong>и</strong>мена на PSS/E <strong>за</strong> решавање на следн<strong>и</strong>те проблем<strong>и</strong>:<br />
с<strong>и</strong>метр<strong>и</strong>чн<strong>и</strong> <strong>и</strong> нес<strong>и</strong>метр<strong>и</strong>чн<strong>и</strong> стру<strong>и</strong> на кус<strong>и</strong> врск<strong>и</strong>; опт<strong>и</strong>мална распределба на<br />
моќност<strong>и</strong>; д<strong>и</strong>нам<strong>и</strong>чк<strong>и</strong> с<strong>и</strong>мулац<strong>и</strong><strong>и</strong>; д<strong>и</strong>нам<strong>и</strong>чк<strong>и</strong> преодн<strong>и</strong> процес<strong>и</strong> со долго<br />
времетраење; отворен пр<strong>и</strong>стап на па<strong>за</strong>р на ЕЕ <strong>и</strong> цен<strong>и</strong>; анал<strong>и</strong>з<strong>и</strong> на преносн<strong>и</strong><br />
капац<strong>и</strong>тет<strong>и</strong>; екв<strong>и</strong>валент<strong>и</strong>рање на мрежа. Вовед во DIgSILENT PowerFactory.<br />
Анал<strong>и</strong><strong>за</strong> на <strong>и</strong>ндустр<strong>и</strong>ск<strong>и</strong> електроенергетск<strong>и</strong> мреж<strong>и</strong>. Хармон<strong>и</strong>ц<strong>и</strong> во ЕЕС.<br />
Доверл<strong>и</strong>вост на ЕЕС. Оценување на состојба. Опт<strong>и</strong>мално поставување на<br />
конден<strong>за</strong>торск<strong>и</strong> батер<strong>и</strong><strong>и</strong>. Интерфејс <strong>за</strong> GIS <strong>и</strong> SCADA. Компат<strong>и</strong>б<strong>и</strong>лност со PSS/E.<br />
1. PSS/E v.29 Program Application Guide, Volume I, Power Technologies, Inc.,<br />
Schenectady, NY, USA, October 2002.<br />
2. DIgSILENT PowerFactory 12.1, User’s Manual, Gomaringen, 2000.<br />
Наставна<br />
д<strong>и</strong>сц<strong>и</strong>пл<strong>и</strong>на<br />
<strong>Електроенергетск<strong>и</strong></strong> <strong>и</strong>нтерконекц<strong>и</strong><strong>и</strong><br />
Семестар В<strong>и</strong>д Фонд на часов<strong>и</strong> Кред<strong>и</strong>т<strong>и</strong> Јаз<strong>и</strong>к Инст<strong>и</strong>тут<br />
IX <strong>и</strong>зборен 2 + 0 + 0 + 2 4 МК ПЕЕС<br />
Предуслов<strong>и</strong><br />
Компетенц<strong>и</strong><strong>и</strong><br />
Нема<br />
Се очекува канд<strong>и</strong>дат<strong>и</strong>те да б<strong>и</strong>дат оспособен<strong>и</strong> <strong>за</strong> план<strong>и</strong>рање на работата на<br />
електроенергетск<strong>и</strong>те <strong>с<strong>и</strong>стем<strong>и</strong></strong> преку пресметк<strong>и</strong> на теков<strong>и</strong>те на моќност<strong>и</strong> <strong>и</strong><br />
анал<strong>и</strong>з<strong>и</strong>те на с<strong>и</strong>гурност ко<strong>и</strong> секојдневно се кор<strong>и</strong>стат во рамк<strong>и</strong>те на UCTE. Т<strong>и</strong>е ќе<br />
б<strong>и</strong>дат обучен<strong>и</strong> <strong>за</strong> пр<strong>и</strong>мена на програмск<strong>и</strong>те пакет<strong>и</strong> ко<strong>и</strong> што се кор<strong>и</strong>стат во МЕПСО<br />
<strong>и</strong> во UCTE <strong>и</strong> ќе можат да обработуваат разл<strong>и</strong>чн<strong>и</strong> формат<strong>и</strong> на влезн<strong>и</strong> податоц<strong>и</strong>.<br />
Содрж<strong>и</strong>на<br />
Л<strong>и</strong>тература<br />
Размена на модел<strong>и</strong> на електроенергетск<strong>и</strong> <strong>с<strong>и</strong>стем<strong>и</strong></strong> (ЕЕС) во рамк<strong>и</strong>те на UCTE.<br />
Номенклатура на UCTE. Конверз<strong>и</strong>ја на разн<strong>и</strong>те т<strong>и</strong>пов<strong>и</strong> на формат<strong>и</strong> на податоц<strong>и</strong> <strong>и</strong><br />
спојување на модел<strong>и</strong>. Кр<strong>и</strong>тер<strong>и</strong>ум<strong>и</strong> <strong>за</strong> с<strong>и</strong>гурност. Деф<strong>и</strong>н<strong>и</strong>ц<strong>и</strong><strong>и</strong> на TTC, NTC, TRM,<br />
NTF, TTF, AAC <strong>и</strong> ATC. Пресметка на TTC, NTC <strong>и</strong> TRM. Прогно<strong>за</strong> на <strong>за</strong>гушувања во<br />
преносната мрежа. Програмск<strong>и</strong> пакет<strong>и</strong> <strong>за</strong> анал<strong>и</strong><strong>за</strong> на работата на ЕЕС. Програм<strong>и</strong><br />
на размена во дадена <strong>и</strong>нтерконекц<strong>и</strong>ја. Паралелн<strong>и</strong> теков<strong>и</strong> на моќност. Разл<strong>и</strong>ка на<br />
в<strong>и</strong>ст<strong>и</strong>нск<strong>и</strong>те теков<strong>и</strong> на моќност <strong>и</strong> програмата на размена. Процедур<strong>и</strong> <strong>за</strong> алокац<strong>и</strong>ја<br />
на преносн<strong>и</strong> капац<strong>и</strong>тет<strong>и</strong>. Доделување на расположл<strong>и</strong>в<strong>и</strong> прекугран<strong>и</strong>чн<strong>и</strong> преносн<strong>и</strong><br />
капац<strong>и</strong>тет<strong>и</strong> преку експл<strong>и</strong>ц<strong>и</strong>тн<strong>и</strong> аукц<strong>и</strong><strong>и</strong>.<br />
1. К. Наумоск<strong>и</strong>, Пресметка на преносн<strong>и</strong>те можност<strong>и</strong> на мрежата како основа<br />
<strong>за</strong> функц<strong>и</strong>он<strong>и</strong>рање на рег<strong>и</strong>оналн<strong>и</strong>те па<strong>за</strong>р<strong>и</strong> на ЕЕ, маг<strong>и</strong>стерска работа,<br />
Скопје, 2004.<br />
2. Procedures for Cross-Border Transmission Capacity Assessments, ETSO, October<br />
2001.<br />
3. Technical Guidelines for Net Transfer Capacity Determination, Draft, UCTE,
January 2004.<br />
4. Мрежн<strong>и</strong> прав<strong>и</strong>ла <strong>за</strong> пренос на електр<strong>и</strong>чна енерг<strong>и</strong>ја, МЕПСО, Скопје, 2006.<br />
Наставна<br />
д<strong>и</strong>сц<strong>и</strong>пл<strong>и</strong>на<br />
Метод<strong>и</strong> на опт<strong>и</strong>м<strong>и</strong><strong>за</strong>ц<strong>и</strong>ја во ЕЕС<br />
Семестар В<strong>и</strong>д Фонд на часов<strong>и</strong> Кред<strong>и</strong>т<strong>и</strong> Јаз<strong>и</strong>к Инст<strong>и</strong>тут<br />
IX <strong>и</strong>зборен 2 + 0 + 0 + 1 3,5 МК ПЕЕС<br />
Предуслов<strong>и</strong><br />
Компетенц<strong>и</strong><strong>и</strong><br />
Нема<br />
Студент<strong>и</strong>те ќе б<strong>и</strong>дат оспособеност <strong>за</strong> самостојна пр<strong>и</strong>мена на современ<strong>и</strong><br />
опт<strong>и</strong>м<strong>и</strong><strong>за</strong>ц<strong>и</strong>он<strong>и</strong> метод<strong>и</strong> <strong>за</strong> решавање на сложен<strong>и</strong> опт<strong>и</strong>м<strong>и</strong><strong>за</strong>ц<strong>и</strong>он<strong>и</strong> <strong>за</strong>дач<strong>и</strong> во<br />
електроенергетск<strong>и</strong>те <strong>с<strong>и</strong>стем<strong>и</strong></strong>.<br />
Содрж<strong>и</strong>на<br />
Л<strong>и</strong>тература<br />
Значење на опт<strong>и</strong>м<strong>и</strong><strong>за</strong>ц<strong>и</strong>он<strong>и</strong>те метод<strong>и</strong> <strong>за</strong> електроенергетск<strong>и</strong>те <strong>с<strong>и</strong>стем<strong>и</strong></strong> (ЕЕС).<br />
Деф<strong>и</strong>н<strong>и</strong>рање на опт<strong>и</strong>м<strong>и</strong><strong>за</strong>т<strong>и</strong>он<strong>и</strong> проблем<strong>и</strong>. Л<strong>и</strong>неарно програм<strong>и</strong>рање. Двојн<strong>и</strong><br />
с<strong>и</strong>мплекс метод<strong>и</strong>. Мрежно програм<strong>и</strong>рање. Пр<strong>и</strong>мена на <strong>за</strong>дач<strong>и</strong> од ЕЕС.<br />
Нел<strong>и</strong>неарно програм<strong>и</strong>рање. Град<strong>и</strong>ентн<strong>и</strong> метод<strong>и</strong> <strong>и</strong> Њутнов<strong>и</strong> метод<strong>и</strong>. Квадратно<br />
програм<strong>и</strong>рање. Пр<strong>и</strong>мена на <strong>за</strong>дач<strong>и</strong> од ЕЕС. Сложен<strong>и</strong> опт<strong>и</strong>м<strong>и</strong><strong>за</strong>ц<strong>и</strong>он<strong>и</strong> проблем<strong>и</strong>.<br />
Метод<strong>и</strong> на декомпоз<strong>и</strong>ц<strong>и</strong>ја <strong>и</strong> релаксац<strong>и</strong>ја. Пр<strong>и</strong>мена на <strong>за</strong>дач<strong>и</strong> од ЕЕС.<br />
Опт<strong>и</strong>м<strong>и</strong><strong>за</strong>ц<strong>и</strong>ја на комб<strong>и</strong>наторн<strong>и</strong> проблем<strong>и</strong>. Д<strong>и</strong>нам<strong>и</strong>чко програм<strong>и</strong>рање, генетск<strong>и</strong><br />
алгор<strong>и</strong>тм<strong>и</strong>, с<strong>и</strong>мул<strong>и</strong>рано калење. Пр<strong>и</strong>мена на <strong>за</strong>дач<strong>и</strong> од ЕЕС. Т<strong>и</strong>п<strong>и</strong>чн<strong>и</strong> стат<strong>и</strong>чк<strong>и</strong> <strong>и</strong><br />
д<strong>и</strong>нам<strong>и</strong>чк<strong>и</strong> опт<strong>и</strong>м<strong>и</strong><strong>за</strong>ц<strong>и</strong>он<strong>и</strong> <strong>за</strong>дач<strong>и</strong> во ЕЕС: опт<strong>и</strong>малн<strong>и</strong> теков<strong>и</strong> на моќност<strong>и</strong>,<br />
опт<strong>и</strong>малн<strong>и</strong> планерск<strong>и</strong> <strong>за</strong>дач<strong>и</strong>, ангаж<strong>и</strong>рање на агрегат<strong>и</strong>, регулац<strong>и</strong>ја на напон<strong>и</strong> <strong>и</strong><br />
реакт<strong>и</strong>вн<strong>и</strong> моќност<strong>и</strong>.<br />
1. Allen J. Wood, Bruce F. Wollenberg, Power Generation, Operation and Control,<br />
Second Edition, John Wiley & Sons, 1996.<br />
2. James A. Momoh, Electric Power System Applications of Optimization, Marcel<br />
Dekker, 2004.<br />
Наставна<br />
д<strong>и</strong>сц<strong>и</strong>пл<strong>и</strong>на<br />
Електромагнетн<strong>и</strong> преодн<strong>и</strong> процес<strong>и</strong> во ЕЕС<br />
Семестар В<strong>и</strong>д Фонд на часов<strong>и</strong> Кред<strong>и</strong>т<strong>и</strong> Јаз<strong>и</strong>к Инст<strong>и</strong>тут<br />
IX <strong>и</strong>зборен 2 + 0 + 0 + 2 5 МК ПЕЕС<br />
Предуслов<strong>и</strong><br />
Компетенц<strong>и</strong><strong>и</strong><br />
Нема<br />
Канд<strong>и</strong>дат<strong>и</strong>те ќе владејат со релеватн<strong>и</strong>те методолошк<strong>и</strong> аспект<strong>и</strong> на<br />
проблемат<strong>и</strong>ката на електромагнетн<strong>и</strong>те преодн<strong>и</strong> процес<strong>и</strong> во ЕЕС <strong>и</strong> ќе б<strong>и</strong>дат<br />
оспособен<strong>и</strong> <strong>за</strong> н<strong>и</strong>вна практ<strong>и</strong>чна пр<strong>и</strong>мена. Т<strong>и</strong>е ќе б<strong>и</strong>дат оспособен<strong>и</strong> <strong>за</strong><br />
констру<strong>и</strong>рање на д<strong>и</strong>нам<strong>и</strong>чк<strong>и</strong> модел<strong>и</strong> во MATLAB/Simulink <strong>и</strong> пресметка на<br />
карактер<strong>и</strong>ст<strong>и</strong>чн<strong>и</strong>те вел<strong>и</strong>ч<strong>и</strong>н<strong>и</strong> на преодн<strong>и</strong>те процес<strong>и</strong>, н<strong>и</strong>вното вл<strong>и</strong>јан<strong>и</strong>е врз<br />
опремата во ЕЕС како <strong>и</strong> нач<strong>и</strong>н<strong>и</strong>те <strong>за</strong> н<strong>и</strong>вно ублажување.<br />
Содрж<strong>и</strong>на<br />
Клас<strong>и</strong>ф<strong>и</strong>кац<strong>и</strong>ја на електромагнетн<strong>и</strong> преодн<strong>и</strong> процес<strong>и</strong> <strong>и</strong> н<strong>и</strong>вн<strong>и</strong> основн<strong>и</strong><br />
феноменолошк<strong>и</strong> аспект<strong>и</strong>. Математ<strong>и</strong>чк<strong>и</strong> модел<strong>и</strong> <strong>за</strong> анал<strong>и</strong><strong>за</strong> на преодн<strong>и</strong>те процес<strong>и</strong>.<br />
Карактер<strong>и</strong>ст<strong>и</strong>к<strong>и</strong> на надземн<strong>и</strong>те водов<strong>и</strong> <strong>и</strong> кабл<strong>и</strong>те, трансформатор<strong>и</strong>те <strong>и</strong><br />
ротац<strong>и</strong>он<strong>и</strong>те маш<strong>и</strong>н<strong>и</strong>. Метод<strong>и</strong> <strong>за</strong> решавање на форм<strong>и</strong>ран<strong>и</strong>те математ<strong>и</strong>чк<strong>и</strong><br />
модел<strong>и</strong>. Анал<strong>и</strong><strong>за</strong> на конт<strong>и</strong>ну<strong>и</strong>ран<strong>и</strong> <strong>и</strong> д<strong>и</strong>скретн<strong>и</strong> <strong>с<strong>и</strong>стем<strong>и</strong></strong>. Избор на состојбен<strong>и</strong><br />
променл<strong>и</strong>в<strong>и</strong>. Д<strong>и</strong>скрет<strong>и</strong><strong>за</strong>ц<strong>и</strong>ја на реакт<strong>и</strong>вн<strong>и</strong>те елемент<strong>и</strong> <strong>и</strong> водов<strong>и</strong>те во<br />
математ<strong>и</strong>чк<strong>и</strong>те модел<strong>и</strong> <strong>и</strong> н<strong>и</strong>вна нумер<strong>и</strong>чка <strong>и</strong>нтеграц<strong>и</strong>ја. Електр<strong>и</strong>чн<strong>и</strong> кола со<br />
прек<strong>и</strong>нувач<strong>и</strong>. Нел<strong>и</strong>неарн<strong>и</strong> <strong>и</strong> временск<strong>и</strong> променл<strong>и</strong>в<strong>и</strong> елемент<strong>и</strong>. Преглед на
л<strong>и</strong>тература<br />
современ<strong>и</strong> софтверск<strong>и</strong> алатк<strong>и</strong> <strong>за</strong> решавање на електромагнетн<strong>и</strong> преодн<strong>и</strong><br />
процес<strong>и</strong>: MATLAB/Simulink, PSCAD/EMTDC. Пр<strong>и</strong>мер<strong>и</strong> <strong>за</strong> практ<strong>и</strong>чна пр<strong>и</strong>мена со<br />
посебен акцент на случа<strong>и</strong> од наш<strong>и</strong>от ЕЕС.<br />
1. Neville Watson and Jos Arrillaga, Power Systems Electromagnetic Transients<br />
Simulation, The Institution of Electrical Engineers, London, UK, 2003.<br />
2. Allan Greenwood, Electrical Transients in Power Systems, Second Edition,John<br />
Wiley & Sons, 1996.<br />
3. The MathWorks, Inc., Dynamic System Simulation for MATLAB, Using Simulink,<br />
version 3, 1999.<br />
4. User’s Guide, EMTDC, Transient Analysis for PSCAD Power System Simulation,<br />
HVDC Research Centre Inc., Manitoba, Canada, 2005.<br />
Наставна<br />
д<strong>и</strong>сц<strong>и</strong>пл<strong>и</strong>на<br />
Реж<strong>и</strong>м<strong>и</strong> на работа на ЕЕС<br />
Семестар В<strong>и</strong>д Фонд на часов<strong>и</strong> Кред<strong>и</strong>т<strong>и</strong> Јаз<strong>и</strong>к Инст<strong>и</strong>тут<br />
X <strong>и</strong>зборен 1 + 1 + 0 + 1 3 МК ПЕЕС<br />
Предуслов<strong>и</strong><br />
Компетенц<strong>и</strong><strong>и</strong><br />
Содрж<strong>и</strong>на<br />
Л<strong>и</strong>тература<br />
Нема<br />
Студент<strong>и</strong>те ќе б<strong>и</strong>дат оспособен<strong>и</strong> <strong>за</strong> самостојно решавање на сложен<strong>и</strong><br />
проблем<strong>и</strong> од работењето на ЕЕС на краток <strong>и</strong> среден рок со пр<strong>и</strong>мена на<br />
современ<strong>и</strong> опт<strong>и</strong>м<strong>и</strong><strong>за</strong>ц<strong>и</strong>он<strong>и</strong> метод<strong>и</strong>. Т<strong>и</strong>е ќе можат да <strong>и</strong>зработуваат студ<strong>и</strong><strong>и</strong> <strong>и</strong><br />
планов<strong>и</strong> <strong>за</strong> работа на ЕЕС во ко<strong>и</strong> што ќе б<strong>и</strong>дат вклучен<strong>и</strong> економск<strong>и</strong> <strong>и</strong> па<strong>за</strong>рн<strong>и</strong><br />
кр<strong>и</strong>тер<strong>и</strong>ум<strong>и</strong> <strong>за</strong> опт<strong>и</strong>мална работа на <strong>с<strong>и</strong>стем<strong>и</strong></strong>те водејќ<strong>и</strong> сметка <strong>за</strong> преносната<br />
мрежа <strong>и</strong> нејз<strong>и</strong>н<strong>и</strong>те огран<strong>и</strong>чувања.<br />
Карактер<strong>и</strong>ст<strong>и</strong>к<strong>и</strong> на електр<strong>и</strong>чн<strong>и</strong>те централ<strong>и</strong>. Генерален проблем на економск<strong>и</strong><br />
д<strong>и</strong>спеч<strong>и</strong>нг. Економск<strong>и</strong> д<strong>и</strong>спеч<strong>и</strong>нг на термоцентрал<strong>и</strong> – опт<strong>и</strong>м<strong>и</strong><strong>за</strong>ц<strong>и</strong>ја со<br />
огран<strong>и</strong>чувања. Вл<strong>и</strong>јан<strong>и</strong>е на преносната мрежа. Решавање на проблем<strong>и</strong> на теков<strong>и</strong><br />
на моќност <strong>и</strong> напонск<strong>и</strong> пр<strong>и</strong>л<strong>и</strong>к<strong>и</strong> <strong>и</strong> н<strong>и</strong>вно вл<strong>и</strong>јан<strong>и</strong>е врз ангаж<strong>и</strong>ран<strong>и</strong>те моќност<strong>и</strong> на<br />
електр<strong>и</strong>чн<strong>и</strong>те централ<strong>и</strong>. Проблем на ангаж<strong>и</strong>рање на генератор<strong>и</strong> во електр<strong>и</strong>чн<strong>и</strong><br />
централ<strong>и</strong> (unit commitment problem) – релаксац<strong>и</strong>онен метод на Лагранж <strong>и</strong> генетск<strong>и</strong><br />
алгор<strong>и</strong>тм<strong>и</strong>. План<strong>и</strong>рање на работата на електр<strong>и</strong>чн<strong>и</strong> централ<strong>и</strong> во <strong>с<strong>и</strong>стем<strong>и</strong></strong> со<br />
огран<strong>и</strong>чен<strong>и</strong> резерв<strong>и</strong> на гор<strong>и</strong>ва. Коорд<strong>и</strong>нац<strong>и</strong>ја на работата на ЕЕС составен од<br />
термо <strong>и</strong> х<strong>и</strong>дроцентрал<strong>и</strong>. Пробаб<strong>и</strong>л<strong>и</strong>ст<strong>и</strong>чка с<strong>и</strong>мулац<strong>и</strong>ја на работата на ЕЕС.<br />
Напонска стаб<strong>и</strong>лност во ЕЕС. Пр<strong>и</strong>мер<strong>и</strong> <strong>за</strong> практ<strong>и</strong>чна пр<strong>и</strong>мена на опт<strong>и</strong>м<strong>и</strong><strong>за</strong>ц<strong>и</strong>он<strong>и</strong><br />
алатк<strong>и</strong> во MATLAB <strong>за</strong> решавање на опт<strong>и</strong>м<strong>и</strong><strong>за</strong>ц<strong>и</strong>он<strong>и</strong> проблем<strong>и</strong> од работењето на<br />
ЕЕС. Софтверск<strong>и</strong> пакет<strong>и</strong> PSAT <strong>и</strong> MATPOWER.<br />
1. Allen J. Wood, Bruce F. Wollenberg, Power Generation, Operation and Control,<br />
Second Edition, John Wiley & Sons, 1996.<br />
2. Prabha Kundur, Power System Stability and Control, McGraw-Hill Inc., 1994.<br />
3. James A. Momoh, Electric Power System Applications of Optimization, Marcel Dekker,<br />
2004.<br />
4. PSAT, Power System Analysis Toolbox, Documentation for PSAT, ver. 3.4, 2005.<br />
User’s Manual, MATPOWER, A MATLAB Power System Simulation Package, Version<br />
3.0.0, February 2005.
4. Наставен кадар по <strong>и</strong>нст<strong>и</strong>тут<strong>и</strong><br />
Инст<strong>и</strong>тут <strong>за</strong> преносн<strong>и</strong> електроенергетск<strong>и</strong> <strong>с<strong>и</strong>стем<strong>и</strong></strong> (ПЕЕС)<br />
Р. број През<strong>и</strong>ме <strong>и</strong> <strong>и</strong>ме<br />
Подрачје на<br />
наставно – научна област<br />
1. Проф. д-р Р<strong>и</strong>сто Ачковск<strong>и</strong> ПЕЕС<br />
2. Проф. д-р Руб<strong>и</strong>н Талеск<strong>и</strong> ПЕЕС<br />
3. Вон. проф. д-р Весна Боро<strong>за</strong>н ПЕЕС<br />
4. Вон. проф. д-р М<strong>и</strong>рко Тодоровск<strong>и</strong> ПЕЕС
Change language