24.04.2015 Views

Mohan Kahlon da Novel Vaih Gaye Pani - Panjabi Alochana

Mohan Kahlon da Novel Vaih Gaye Pani - Panjabi Alochana

Mohan Kahlon da Novel Vaih Gaye Pani - Panjabi Alochana

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

1<br />

AmoV kwmnw, Xu`D Aqy pRvws dw ibrqWq : vYh gey pwxI<br />

mClI iek dirAw dI, byVI qy bryqw, Aqy gorI ndI dw gIq vrgy ZYr-prMprk, bybwk<br />

Aqy bhu-cricq nwvlW dI rcnw krn vwly nwvlkwr mohn kwhloN ny lMmy smyN dI isrjxwqmk cu`p<br />

ƒ qoVidAW iek hor mh`qvpUrx nwvl vYh gey pwxI dI isrjxw kIqI hY[ pMjwbI dy ies pRiqBwvwn<br />

lyKk ny Awpxy pihly nwvl mClI iek dirAw dI rwhIN hI AwpxI isrjxwqmk ivl`Kxqw dw<br />

pRmwx pyS kr id`qw sI[ mwJy dI AWcilk rihql ƒ ipCokV ivc rK ky ilKy gey ies nwvl dI<br />

mu`K ivSySqw AOrq-mrd sMbMDW dI sUKm Aqy bybwk pySkwrI sI[ ies qoN mgroN ausdy dUsry nwvlW<br />

ivc vI iehI pRivrqI BwrU rihMdI hY jo iek qrHW nwl ausdI invyklI pCwx bx geI[ mUl mwnvI<br />

irSiqAW dw qwzgI-BrpUr Aqy sihjBwvI ibrqWq auswrn vwly ienHW nwvlW ny ivSygq srokwrW dI<br />

nvInqw rwhIN prMprk pMjwbI nwvl ivc Aw rhI KVoq ƒ dUr krn ivc vI mh`qvpUrx BUimkw<br />

inBweI[ s`c qW ieh hY ik mohn kwhloN ny Awpxy nwvlW ivc DrqI dy nyVy ivcrn vwly ZYr-rumwnI<br />

ipAwr-AnuBv Aqy ijnsI sm`isAwvW ƒ ijs gihrweI, sUKmqw Aqy bybwkI nwl pyS krn dw<br />

auprwlw kIqw hY ausdI imswl pMjwbI nwvl ivc hor ikDry nhIN imldI[ aus ny mnu`KI hoNd dy ienHW<br />

kwmnwmeI lukvyN pRyrxw-sroqW dw XQwrQk FMg nwl ivSlySx krn dw auprwlw kIqw hY[ ausdI mu`K<br />

idlcspI mnu`K dy bwhrmu`KI / rsmI ivhwr dw lok-pRvwixq ibMb auswrn dI bjwie dimq<br />

kwmnwvW dy mnoXQwrQ ƒ Prolx ivc rhI hY[ Aijhw kridAW<br />

ausny pMjwbI nwvl ƒ pihlI vwrI mUl mnu`KI BwvW nwl sMbMiDq Aijhy nvIn ivSygq srokwr<br />

pRdwn kIqy ijnWH dy AwlduAwly sMsQwgq vrjnwvW dw vwrw-pihrw sI[ iehI kwrx hY ik pihloNpihl<br />

mohn kwhloN dy ienHW bybwk nwvlW au~qy kuJ hlikAw vloN ASlIlqw dw doS vI miVHAw igAw<br />

ijs ƒ icMqnSIl AwlockW ny ivvykpUrx FMg nwl rd vI kr id`qw[<br />

mohn kwhloN dw nv-


2<br />

pRkwiSq nwvl vYh gey pxI vI ausdy pihly nwvlW vWg ausdI pRiqinD Aqy pRwmwixk glp-SYlI<br />

dw pRmwx pyS krdw hY[ ieh nwvl vI mUl rUp ivc vrijq / Avrijq kwmnwvW dI qrlqw ƒ hI<br />

pyS krdw hY pr iesdy ibrqWqk sMgTn ivc pMjwb dw inkt-smkwlI ieiqhws vI EnI hI iS`dq<br />

nwl smwieAw hoieAw hY[<br />

vYh gey pwxI nwvl dI auGVvIN ivSySqw ieh hY ik ieh pihly ivSv-Xu`D nwl sMbMiDq<br />

Gtnw-kRm ƒ ibrqWq dy ipCokV ivc rKdw hY[ ieh pMjwbIAW dI lok-ismrqI ivc vsy hoey ‘bsry<br />

dI lwm’ dy duKWqk ibMb dI punr-auswrI krdw hY[ lyKk dy Awpxy kQn Anuswr ieh nwvl “<br />

pYhlI vfI jMg ivc ierwk dy morcy ’qy gey iek pMjwbI ispwhI dI iviQAw ... iek l`K ihMdI jvwnW<br />

dIAW h`fIAW djlw, &urwq dI im`tI ivc rl jwx dI khwxI” hY[ nwvl dI kQw-vsqU mwJy (pMjwb)<br />

dy iek ipMf tykpur qoN lYky XUnwn dy iek twpU iejInw qk PYlI hoeI hY Aqy ies ivc 1913 qoN lY ky<br />

1915 qk dw ieiqhwsk smw AMikq hY[ nwvl dw AwrMB ienHW pMgqIAW nwl huMdw hY :<br />

“A`D nvMbr aunI sO qyrW dw muk irhw iek idn[ sUrj bnyry rMgdw rMgdw ijvyN iksy toey<br />

ivc ifg ipAw hovy iqlk ky[ swh rokI rokI hvw[ cO&yry au~Ty, iek dUjy ivc rly, DUV DUMeyN nwl<br />

A`KW kOVIAW kOVIAW[ fwroN ivCVy lgdy iksy iksy qyz aufdy pMCI dI bypCwx Jwq[ prW ivc idl<br />

DVkdw ijvyN[ qwry jy kuC idsn l`g pey qW m`Dm-m`Dm[ qrkwlW dw pl pl sMGxw ho irhw hnyrw<br />

rwvI kMFy dy ipMf, tykpur, ivc srvx isMG dy Gr kuJ vD hI iGr iGr auqrdw AwauNdw l`g irhw<br />

sI[ nwl cup qx rhI BwrI BwrI[ ATwrW, aunI dy ivc Cy Put qoN potw aucw Ehdw plyTI dw puq<br />

mMgl isDw nYk BrqI ho ky jw irhw sI AglI svyr[” ( pMnw – 9 )<br />

ies qrHW ieh nwvl pMjwb Aqy Bwrq dy aus ieiqhwsk dOr dw ibrqWq pyS krdw hY jdoN<br />

ieQy brqwnvI swmrwj Awpxy bsqIvwdI nzwm dIAW jVWH pUrI qrHW mzbUq kr cu`ikAw sI[ ieQoN dy<br />

kudrqI swDnW Aqy mnu`KI vsIilAW dy SoSx rwhIN Awpxy AwriQk Aqy rwjnIqk ih`qW dI pUrqI


3<br />

krnw hI ies nzwm dw mu`K mnorQ bixAw hoieAw sI[ nwvl dy AwrMB ivc pyS hoieAw POjI BrqI<br />

dw moit& inkt-BivK ivc hox vwly pihly ivSv-Xu`D dw pRCwvW mMinAw jw skdw hY[ iesdy nwl hI<br />

lyKk &Oj ivc BrqI hox jw rhy, nwvl dy mu`K-pwqr, mMgl dy kwmnwmeI ipAwr-sMbMDW dw pRsMg vI<br />

CyV idMdw hY[ nwvl dy AwrMB ivc mMgl Aqy SISo dw ieh sMvwdI totw pwTk dw iDAwn AwkriSq<br />

krdw hY :<br />

“kmlI nw bx, poitAW nwl glWH qoN AQrU pUMJidAW BwrI Awvwz ivc mMgl ny AwiKAw[<br />

idl Krwb huMdw[<br />

Awpxy hI idl dw iPkr qYƒ, dUjy dy idl dw nhIN[ kmlI jy qW iks dI kIqI?<br />

isAwxI bx! nw idl ivc ilAw kuC[<br />

AYny swlW qoN jo idl ivc AwieAw kI sB JUT eyh?<br />

JUT nw shI[ pr kI pugw skWgy? ” (pMnw – 10)<br />

mMgl dw Awpxy ipqw dI mUMh-bolI BYx pwSo dI DI SISo nwl vrjxw-Avrjxw dI sImwryKw<br />

au~qy ivcrn vwlw muh`bqI irSqw hY pr auh Awpxy nwnky ipMf dy iek dUr-nyVy dy irSqydwr pirvwr<br />

dI DI bcnI nwl mMigAw hoieAw hY[ (bwd ivc bcnI dy mwpy iksy kwrn ausdw mMgl nwloN irSqw<br />

qoV ky sMqw isMG nwl ivAwh idMdy hn) mMgl Awpxy Awpƒ SISo Aqy bcno dy ipAwr ivckwr vMifAw<br />

hoieAw qW mihsUs krdw hI hY pr iesdy nwl hI auh SISo dI mW pwSI dI Acyq kwmnw dw kyNdr<br />

bixAW hoieAw hY[ Axcwhy BYx-Brw dy irSqy ivc b`Jx qoN pihlW pwSI mn hI mn srvx ƒ ipAwr<br />

krdI sI[ hux ausƒ jvwn ho rhy mMgl ivc Awpxy pihly ipAwr dy nYx-nkS idKweI dy rhy hn :<br />

“mMgl dw supnw AwpxI A`DI qoN v`D aumr qoN pwSo ny Awpxy AMdr pw r`iKAw sI[ Awpxy<br />

ivc jobn PutidAw kdI srvx ny auhdy pwxIAW ivc lihrW CyVIAW sn qy Pyr prCwvW bx kMbdw


4<br />

kMbdw auhnW lihrW ivc ruVH igAw sI[ gurnwmI qy auhdI AwpxI mW ny srvx ƒ rKVI bnwH bnwH<br />

dovW dI iek dUjy leI nzr DuMdlw id`qI sI[ rukdI zubwn nwl iek vwr vIr AwKx lg jwx nwl<br />

Pyr ip`Cy nhIN muV skI[ ryq hyT dibAw igAw ijvyN iek moqI, mxkw[ JUTy Drm dI p`tI bMnH ky<br />

AMnHI bxI ny ivAwh ƒ vI A`KW mIt ky mMn ilAw[” ( pMnw – 92 )<br />

ieDr mMgl vI pwSI dy kwmnwmeI sMmohn qoN bhuqw icr AiBj nhIN rih sikAw[ ausƒ<br />

pwSI dw jobn Awpxy hwx dI SISo dy hI s`cy ivc FilAw pRqIq huMdw hY :<br />

“pwSo ƒ vyK ky SISo dw BulyKw ipAw[ pwSo sc hI ijvyN sjrI sjrI kuMj lwh ky AweI hovy[<br />

ilSkdI[ foldI qor[ A`KW ivc iek qrlw qy EprI QW dw Jk[ bulH bolx bolx kuC krdy, A`D<br />

KulHy[”<br />

kwmnwvW dy ies guMjldwr qwxy-pyty ivc iGirAw mMgl<br />

jdoN 24 pMjwbI btwlIAn ivc<br />

BrqI ho ky lwhOr CwauxI phuMcdw hY qW auQy ausdI mulwkwq POj dy gRMQI, DIr isMG, nwl huMdI hY jo<br />

ielwky dI sWJ vjoN ausƒ Brw vWg smJx lg pYNdw hY[ DIr isMG dI ^UbsUrq pqnI sujwn vI mMgl<br />

au~qy moihq ho jWdI hY[ ieauN nwvl dw mu`Flw Bwg ienHW pMjW pwqrW (1+4 ) dI kwmnwmeI ipAwrlIlw<br />

dw ibrqWq auswrdw hY[ ausny mMgl dy bcnI, pwSI Aqy sujwn nwl corI-Cu`py iekWq ivc<br />

imlx dy idRS bVI nIJ nwl icqry hn[ pr ipAwr / kwm-kRIVw vwlIAW ienHW JwkIAW ivc lyKk ny<br />

ienHW v`K v`K pwqrW dy AMqr-sMbMDW Aqy mnosiQqIAW dw ivSlySx vI pyS kIqw hY jo nwvl dI<br />

QImk auswrI dw mUl AwDwr<br />

hY[ vwsqv ivc ienHW idRSW dy mwiDAm rwhIN lyKk ny prMprk<br />

ivAwh-pRQw Aqy nYiqk mirAwdw ƒ ivAkqIgq suqMqrqw dy pirpyK ivc rK ky vwcx dw auprwlw<br />

kIqw hY jo smkwlIn swmwijk Aqy s`iBAwcwrk sMdrB ivc hor vI vDyry pRwsMigk hY[ imswl vjoN<br />

nwvlI tYkst dIAW kuJ pMgqIAW dyKIAW jw skdIAW hn :


5<br />

“cwr rwqW qy iqMn idn mMgl kol rYh ky bcnI ƒ l`gw ijvyN auhny iek pUrI nvIN jUn ibqw<br />

leI hovy[ bMd Gr qp~isAw dw jIkr iek Borw[ iksy jMgl, phwV dI eykWq ivc iek igAwn dI<br />

loA dy Putx ijhw kuC[ ... Aw jwx l`Bx sB vwrs[ AwK dyvygI auhdy kuJ nhIN lgdy auh[ mMgl<br />

sB kuJ lgdw auhdw[ idl dw kwƒn v`fw ik lokwcwrI dw? corI BlI ik swDI? h`k Kohxw bdkwrI<br />

XW h`k nwl juVnw?” (pMnw – 82-83)<br />

bcnI ipAwr dy ienHW ivsmwdI iCxW ƒ mwxdI hoeI AMqrmn dIAW socW ivc au~qr jWdI hY[<br />

lyKk ny ausdIAW ienHW socW ƒ mUrqImwn krn dw auprwlw ienHW pMgqIAW rwhIN kIqw hY :<br />

“by ihswbw Dn bMdy ƒ AMdroN krUp bxwauNdw pr ipAwr . . . ipAwr ivc AMdroN iek loA<br />

PutdI ey[ iek mihk auTdI ksqUrI[ . . . iek rs pYNdw ey PlW ivc, iek rs Brdw ey AMgW<br />

ivc[ rUh pMCIAW qoN vI au~cI aufx lgdI ey[ qwirAw dy gIitAW nwl Kyfx ƒ idl krdw[ kudrq<br />

sB BlI lgdI ey[ pwxI vWg vgdw lgdw ey Awpxw Awp[ ivc prCwvyN Guly[ prCwivAW nwl kyhI<br />

dvYq[ . . . mMgl nwl jg swhmxy nhIN bJI qW kI ey? rsmW nwl bxy irSqy koeI gUhVy huMdy ny?<br />

Axcwhy bMDn[” (pMnw – 85)<br />

bcnI dy ienHW SbdW ivc pMjwbI ik`swkwiv ivclI pRIq-nwiekw hIr dy ivdrohI bol suxweI<br />

idMdy hn[ hIr vI Axcwhy irSqy au~qy mncwhy irSqy ƒ qrjIh idMdI hY[ ausƒ SrwH Aqy smwj dw<br />

id`qw KyVw kbUl nhIN sgoN inhuM rwhIN hwisl kIqw rWJw hI pRvwn hY[ vwirs dy SbdW ivc :<br />

“vwirs Swh nw muVW gI rWJxy qoN BwvyN bwp dy bwp dw bwp Awvy[”<br />

pr bcnI qy mMgl dw ieh ipAwr-AnuBv hIr qy rWJy dI AwSkI nwl isr& sqhI smwnqw<br />

hI rKdw hY[ dohW ivc mOilk AMqr hY[ mMgl rWJy dw Aqy bcnI hIr dw pRCwvW mwqr hn[ aunWH dI<br />

cirqirk bxqr m`DkwlI nwiek-nwiekw vwlI nhIN Aqy Swied ho vI nhIN skdI[ auh qW AwDuink<br />

Xug dy lGU-mnu`K jW Anwiek pwqr hn ijnWH dIAW inkIAW inkIAW rIJW Aqy ZrzW hn[ inky inky


6<br />

supny Aqy AwdrS hn[ iehI kwrx hY ik bcnI mMgl nwl ‘sMBog qoN smwDI’ vrgy iCx hMFwky<br />

AwiKr shury Gr prq jWdI hY Aqy mMgl vI ‘corI dw guV’ Kwky kwmnw dI iqRpqI dy hornW iCxW dI<br />

qlwS ivc jut jWdw hY[ ausƒ sujwn Aqy pwSo dy sMg ivc vI iesy iksm dI ivsmwdI lzq AnuBv<br />

huMdI hY[<br />

Aijhw nhIN ik mMgl Awpxy ienHW bhu-iesqrIgwmI (promiscuous) kwm-sMbMDW bwry sucyq<br />

nhIN jW ausdy mn ivc Awpxy ienHW sihj l`gx vwly AmoV kwm-sMbMDW kwrx kdy koeI qOKlw jW<br />

qxwau pYdw nhIN huMdw[ sgoN v`K v`K pwqrW nwl smwnMqr rUp ivc kwm-sMbMD joVidAW Aksr auh<br />

socIN vI pY jWdw hY :<br />

“bhuq vwr mMgl dy idl ivc AwauNdw ik SISo nwl rUh eynI iB`jI hoeI hox ’qy bcnI nwl<br />

XwrI ho jwxw Blw TIk sI? qy ip`CoN jwno nwl qy pwSo nwl? iek vloN s`cy hoxw kI dUjy vloN JUiTAW<br />

pw idMdw? nhIN nhIN sgoN iek dw ipAwr dUjy ƒ qwkq idMdw[ v`K v`K rs, gux Brdw[ A`T bwhvW<br />

vwlI dyvI vWg[” (pMnw – 98-99)<br />

ieEN mMgl dIAW ieh socW ausdy AMqr-qxwau dy nwl nwl ausdy Aijhy jIvn &ls&y ƒ vI<br />

pyS krdIAW hn ijsƒ inrivvwd rUp ivc pRvwn nhIN kIqw jw skdw[ nIJ nwl dyiKAW ies<br />

&ls&y dw ivvyk AMqrivroDW ivc iGirAw idKweI dy jWdw hY[ hIr qy rWJy dI AwpwvwrU isdkvwn<br />

AwSkI dy mukwbly au~qy mMgl dy SISo, bcnI, pwSI Aqy sujwn nwl joVy sMBog-sMbMD AMiqm qOr qy<br />

iCxBMgr iqRpqI dy lKwiek hI rihMdy hn[<br />

qW vI, mohn kwhloN ny Apxy pwqrW dIAW AmoV kwmnwvW dy ienHW AnuBvI iCxW dw glpI<br />

ibMb auswr ky Ais`Dy FMg nwl swƒ vylw ivhw cu`kIAW sMsQwvW dy rUbrU krn dw auprwlw kIqw hY[<br />

ieh idRS isrjxwqmk iv`Q dy mwiDAm rwhIN swmwijk ivvsQw ivcly ivroDW Aqy AMqr-ivroDW ƒ vI<br />

mUrqImwn krdy hn ijnWH dw ivcwrDwrk mh`qv hY[ ies qrHW nwvl dw glpI pRvcn kwmnw Aqy


7<br />

sMjm dy sdIvI sm`isAwkwr ƒ nvyN pRSnW dy snmu`K krn vl ruicq huMdw hY jo smkwlIn sMdrB ivc<br />

hor vI vDyry swrQk Aqy pRwsMigk hY[<br />

vYh gey pwxI nwvl dI QImk swrQkqw dUsrw mh`qvpUrx p`K ies ivclw Xu`D dw ibrqWq<br />

hY[ ieh nwvl ivSv dIAW swmrwjI SkqIAW dI bsqIvwdI nIqI ƒ vI BrpUrqw nwl aujwgr krn<br />

dI cyStw krdw hY[ pihly ivSv-Xu`D dy ipCokV ivc kwjSIl AwriQk rwjnIqk srgrmIAW dw<br />

lyKw-joKw krn vwlIAW iesdIAW inmn-AMikq pMgqIAW ^ws qOr qy iDAwnXog hn :<br />

“XUrpI dys BwvyN kwPI lMmy smyN qoN smuMdrI fwkUAW qoN fwkU hwkm bx ky eySIAw, A&rIkw qy<br />

DrqI dy hor iKiqAW dy ienswnI qy kudrqI Dn vsIilAW ƒ lu`tx qy auQoN dy vwsIAW dw Gwx krn<br />

Kwqr vK vK DVy bxw ky Awpo ivc lVdy kdI sulHw kr lYNdy rhy sn pr ipCly kuC swlW qoN do<br />

in`KVvyN Ku&IAw DiVAW ivc bJ gey sn[ iek pwsy sI qyhrw gTjoV – jrmnI, AwstrIAw-hMgrI<br />

qy ietlI qy dUjy pwsy iqkVI imqrcwrw – PrWs, rUs qy ieMglYNf[ ipCoN ietlI dUjy gut nwl Aw<br />

rilAw qy qurkI pihly nwl[ . . .” (pMnw – 109-110 )<br />

jdoN 28 julweI 1914 ƒ jrmnI dI Sih ’qy AwstrIAw vloN sribjw qy vfw hmlw kIqw<br />

igAw qW rUs ny sribjw dI ihmwieq ivc &OjW Byjx dw AYlwn kr id`qw[ ieQoN hI pihly ivSv-Xu`D<br />

dI SurUAwq hoeI[ brqwnvI srkwr vloN ihMd dy vwiesrwey ƒ qwr rwhIN loVINdI kwrvweI krn dw<br />

AwdyS dy id`qy[ “Bwrq ivc AMgryz srkwr vloN jMg bwry ikqwb pihlW hI iqAwr kr leI geI<br />

hoeI sI[ jMg lgx dI hwlq ivc srkwr dy hr mihkmy ny kI krnw ey eyh sB vyrivAW nwl aus<br />

ivc iliKAw hoieAw sI[” ( pMnw -110 )<br />

nwvl dw Aglyrw Bwg Xu`D dy ibrqWq nwl sMbMiDq hY[ mMgl horW dI 24 pMjwbI rjmYNt ƒ<br />

smuMdrI jhwz rwhIN pUrbI A&rIkw Byjx dw hukm imldw hY[ auh Awpxy s&r dIAw GtnwvW dw<br />

vyrvw ic`TIAW rwhIN Byjdw hY[ nwvlI ibrqWq dI pySkwrI dy nukqy qoN ieh iek mh`qvpUrx glp-


8<br />

jugq mMnI jw skdI hY[ ikauNjo ieh vwpr rhIAW GtnwvW Aqy siQqIAW ƒ XQwrQk FMg nwl<br />

sicAwaux dI cyStw krdI hY ijs nwl pwTk glp dI vwsqivkqw dy Aihsws nwl Br jWdw hY[<br />

iesy nwl imldI juldI iek hor jugq (fwierI jW roznwmcy dI jugq) vI nwvlkwr ny bhuq<br />

pRBwvSwlI FMg nwl vrqI hY jo A^bwrI sur^IAW vWg Xu`D dy Gtnw-kRm dw smu`cw idRS auswrn vl<br />

ruicq huMdI hY[ nwvl dw ieh KMf mu~K qOr qy pihly ivSv-Xu`D dy ibrqWq nwl sMbMiDq hY[ ieQy ^ws<br />

qOr qy ierwk dy morcy au~qy lVn vwlIAW BwrqI pMjwbI POjW dIAW ij`qW-hwrW dw vrxn hY[

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!